Cursus literatuurgeschiedenis

1. 26 Postmoderne
sociaal-culturele
denkstijl
Literatuur en moderniteit
Inleiding Literatuurgeschiedenis
Thomas Vaessens

2. Voorbeeld: (post)kolonialisme

3. Voorbeeld: (post)kolonialisme
‘Mission civilisatrice’
Ethische politiek

4. Voorbeeld: (post)kolonialisme
‘Mission civilisatrice’
Ethische politiek
Edward Said

5. Voorbeeld: (post)kolonialisme
Waarom zou deze zwarte
jongen trouw zijn aan het
Franse leger?
Waarom zou deze zwarte
jongen trouw en dienstbaar
zijn aan de witte man?

6. Met een extreme simplificatie noemen we ‘post-modern’: het
ongeloof aan de meta-vertellingen
‘De grote vertellingen zijn weinig geloofwaardig geworden. Men
komt dan in de verleiding de grote vertelling van de teloorgang van
de grote vertellingen ingang te doen vinden’.
Jean Francois Lyotard

7. Met een extreme simplificatie noemen we ‘post-modern’: het
ongeloof aan de meta-vertellingen
‘De grote vertellingen zijn weinig geloofwaardig geworden. Men
komt dan in de verleiding de grote vertelling van de teloorgang van
de grote vertellingen ingang te doen vinden’.
Jean Francois Lyotard
• het verhaal van de vooruitgang
• het verhaal van de Verlichting
• het verhaal van de emancipatie
• het verhaal van het marxisme
• het verhaal van het Christendom
• …

8. Met een extreme simplificatie noemen we ‘post-modern’: het
ongeloof aan de meta-vertellingen
De grote vertellingen zijn weinig geloofwaardig geworden. Men
komt dan in de verleiding de grote vertelling van de teloorgang van
de grote vertellingen ingang te doen vinden
Jean Francois Lyotard

9. in aansluiting bij Jean Francois Lyotard
Het postmoderne moment:
We hielden ermee op de filosofische,
religieuze en ideologische fundamenten
van ons denken en handelen als
universeel geldige legitimeringsprincipes
te zien. We gingen ze ontmaskeren als
menselijke constructies
• intenties
• bedoelingen
• belangen

10. De moderniteit als ‘gesloten wereld’
Metavertellingen onkritisch ingezet om
orde te suggereren
Metavertellingen legitimeren systemen
met totalitaire trekken
Metavertellingen (als in een geloof) als
onbetwijfelbaar aangenomen
Ideologische vooronderstellingen aan zicht
onttrokken

11. De moderniteit als ‘gesloten wereld’
Metavertellingen onkritisch ingezet om
orde te suggereren
Metavertellingen legitimeren systemen
met totalitaire trekken
Metavertellingen (als in een geloof) als
onbetwijfelbaar aangenomen
Ideologische vooronderstellingen aan zicht
onttrokken
• orde
• hiërarchie
• begrenzing

12. Strategieën tegen de geslotenheid

13. Obsederende metaforen:
open vs. gesloten

14. Postmoderne sociaal-
culturele denkstijl
• De moderniteit wordt binnen het postmoderne frame kritisch
gerecipieerd als een arbitraire orde, geconstrueerd vanuit de
(niet-geëxpliciteerde) vooronderstellingen van
metavertellingen