SlideShare a Scribd company logo
1 of 17
33 Toe-eigening
Literatuur en moderniteit
Inleiding Literatuurgeschiedenis
Thomas Vaessens
2
De dynamiek van de toe-eigening
3
Geert Buelens over Van Ostaijen
• de humanitaire dichter vlak na WOII (Walravens)
• De taalgoeroe in de jaren vijftig (Rodenko)
• de autonome geluksdichter in de jaren zestig (De Roover),
• de luchtige goochelaar (Gils),
• de bijna volstrekt onthechte Zen-metafysicus (Van Ruysbeek)
• de Peetvader van de Concrete Poëzie (De Vree)
• de Moeder van alle dandy's (Pink Poets)
• de wegwijzer naar de werkelijkheid (Nieuw-Realisten)
• de uitvinder van het literaire cabaret (Lanoye)
• de subliem-subversieve experimentator (Van Bastelaere)
“Van Ostaijen has been there, done that”... (p.36)
Ed. A. Serrarens over Haverschmidt
Hoofdstuk 9: “Haverschmidt als katholiek”
Ed. A. Serrarens over Haverschmidt
Hoofdstuk 9: “Haverschmidt als katholiek”
Ed. A. Serrarens over Haverschmidt
Religieuze toe-eigening
7
Politieke toe-eigening I
8
“Voor ons is, tegenwoordig, de Reinaert
synoniem met noties als anti-autoritair,
progressief en democratisch. Dit
humanistische Reinaertbeeld is bij ons zo
diep geworteld dat we ons nauwelijks
kunnen voorstellen dat iemand op een
ándere wijze tegen de Reinaert zou kunnen
aankijken. En toch blijkt, niet meer dan één
generatie terug, een Reinaert te hebben
gefungeerd als literaire legitimering van vuig
fascisme”.
Reinaert-bewerking door Robert van Genechten: Jodocus de neushoorn,
pleitbezorger van de rassenvermenging
F.P. van Oostrom, ‘Reinaert en de NSB’. In:
Literatuur 1, 1984. p.28-33.
Politieke toe-eigening I
9
Politieke toe-eigening II
10
Politieke toe-eigening II
11
Nationale toe-eigening
Lokatie geboortehuis Joost van den Vondel
Grosse Witschgasse, Keulen, 17-11-1587
12
Nationale toe-eigening
Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’
J.H. Leopold (1865-1925)
Paul van Ostaijen (1896- 1928)
J.H. Leopold (1865-1925)
Paul van Ostaijen (1896- 1928)
Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’
Tonnus Oosterhoff (1953)
Erik Spinoy (1960)
J.H. Leopold (1865-1925)
Paul van Ostaijen (1896- 1928)
Het historisch
postmodernisme annexeert
grote voorgangers
Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’
Tonnus Oosterhoff (1953)
Erik Spinoy (1960)
J.H. Leopold (1865-1925)
Paul van Ostaijen (1896- 1928)
Het historisch
postmodernisme annexeert
grote voorgangers
herleest ze door een
postmoderne bril
Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’
Tonnus Oosterhoff (1953)
Erik Spinoy (1960)
De dynamiek van de toe-
eigening
• Aan herlezingen van historische teksten ligt het verlangen (of de neiging)
ten grondslag zich de tekst toe te eigenen
• ‘Her-labeling’ van auteurs (cf. bv. ‘Leopold is een postmoderne dichter
avant la lettre’) is als vorm van toe-eigening onderdeel van de profilering
en de ‘strijd’ van generaties en stromingen (bv. het historisch
postmodernisme)

More Related Content

Similar to 33 toe eigening

Drie prangende vragen over de Bende
Drie prangende vragen over de BendeDrie prangende vragen over de Bende
Drie prangende vragen over de BendeThierry Debels
 
3 prangende vragen over de Bende van Nijvel
3 prangende vragen over de Bende van Nijvel3 prangende vragen over de Bende van Nijvel
3 prangende vragen over de Bende van NijvelThierry Debels
 
3 gouden tijdperk van de literatuur
3 gouden tijdperk van de literatuur3 gouden tijdperk van de literatuur
3 gouden tijdperk van de literatuurThomas Vaessens
 
25 autonomie en engagement
25 autonomie en engagement25 autonomie en engagement
25 autonomie en engagementThomas Vaessens
 
Hc 44 avondland presentatie-1
Hc 44 avondland presentatie-1Hc 44 avondland presentatie-1
Hc 44 avondland presentatie-1Adri Martens
 
cultureel werk 1.1 cultuur
cultureel werk 1.1 cultuurcultureel werk 1.1 cultuur
cultureel werk 1.1 cultuurde borre
 
De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"
De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"
De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"Persoonlijke studie teksten
 
Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))
Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))
Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))Itinera Nova
 
Thomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nu
Thomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nuThomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nu
Thomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nuHans van Duijnhoven
 
De standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in HaarlemDe standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in HaarlemMichiel C.C. Kersten
 
Inleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo Martens
Inleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo MartensInleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo Martens
Inleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo MartensPersoonlijke studie teksten
 
6 literatuur en globalisering
6 literatuur en globalisering6 literatuur en globalisering
6 literatuur en globaliseringThomas Vaessens
 
Geschiedenis nationaal-socialisme en fascisme
Geschiedenis   nationaal-socialisme en fascismeGeschiedenis   nationaal-socialisme en fascisme
Geschiedenis nationaal-socialisme en fascismeJurgen Marechal
 

Similar to 33 toe eigening (20)

Drie prangende vragen over de Bende
Drie prangende vragen over de BendeDrie prangende vragen over de Bende
Drie prangende vragen over de Bende
 
3 prangende vragen over de Bende van Nijvel
3 prangende vragen over de Bende van Nijvel3 prangende vragen over de Bende van Nijvel
3 prangende vragen over de Bende van Nijvel
 
3 gouden tijdperk van de literatuur
3 gouden tijdperk van de literatuur3 gouden tijdperk van de literatuur
3 gouden tijdperk van de literatuur
 
ARTE NOBILI
ARTE NOBILIARTE NOBILI
ARTE NOBILI
 
25 autonomie en engagement
25 autonomie en engagement25 autonomie en engagement
25 autonomie en engagement
 
Quiz
QuizQuiz
Quiz
 
Hc 44 avondland presentatie-1
Hc 44 avondland presentatie-1Hc 44 avondland presentatie-1
Hc 44 avondland presentatie-1
 
cultureel werk 1.1 cultuur
cultureel werk 1.1 cultuurcultureel werk 1.1 cultuur
cultureel werk 1.1 cultuur
 
De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"
De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"
De Duitse Revolutie van 1918-1919. "De Spartacus opstand"
 
Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))
Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))
Bloed en inkt (Stadsgeschiedenis, 7 (2012))
 
Mostaert revisited (again)
Mostaert revisited  (again)Mostaert revisited  (again)
Mostaert revisited (again)
 
Thomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nu
Thomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nuThomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nu
Thomas Mann en De Toverberg : een vergelijking tussen toen en nu
 
Vertaling somerhausen met voetnoten
Vertaling somerhausen met voetnotenVertaling somerhausen met voetnoten
Vertaling somerhausen met voetnoten
 
De standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in HaarlemDe standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
 
19de eeuw
19de eeuw19de eeuw
19de eeuw
 
Inleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo Martens
Inleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo MartensInleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo Martens
Inleiding - "Een andere kijk op Stalin", Ludo Martens
 
6 literatuur en globalisering
6 literatuur en globalisering6 literatuur en globalisering
6 literatuur en globalisering
 
Magazine 4_
Magazine 4_Magazine 4_
Magazine 4_
 
Het Humanisme
Het HumanismeHet Humanisme
Het Humanisme
 
Geschiedenis nationaal-socialisme en fascisme
Geschiedenis   nationaal-socialisme en fascismeGeschiedenis   nationaal-socialisme en fascisme
Geschiedenis nationaal-socialisme en fascisme
 

More from Thomas Vaessens

34 cici n'est pas une texte
34 cici n'est pas une texte34 cici n'est pas une texte
34 cici n'est pas une texteThomas Vaessens
 
32 tekstgeschiedenissen en frames
32 tekstgeschiedenissen en frames32 tekstgeschiedenissen en frames
32 tekstgeschiedenissen en framesThomas Vaessens
 
31 symptomatische betekenis
31 symptomatische betekenis31 symptomatische betekenis
31 symptomatische betekenisThomas Vaessens
 
30 wij en onze literatuurgeschiedenis
30 wij en onze literatuurgeschiedenis30 wij en onze literatuurgeschiedenis
30 wij en onze literatuurgeschiedenisThomas Vaessens
 
28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid
28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid
28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheidThomas Vaessens
 
27 postmodernistische literaire denkstijl
27 postmodernistische literaire denkstijl27 postmodernistische literaire denkstijl
27 postmodernistische literaire denkstijlThomas Vaessens
 
26 postmoderne sociaal culturele denkstijl
26 postmoderne sociaal culturele denkstijl26 postmoderne sociaal culturele denkstijl
26 postmoderne sociaal culturele denkstijlThomas Vaessens
 
24 modernistische literaire denkstijl
24 modernistische literaire denkstijl24 modernistische literaire denkstijl
24 modernistische literaire denkstijlThomas Vaessens
 
23 modernistische sociaal culturele denkstijl
23 modernistische sociaal culturele denkstijl23 modernistische sociaal culturele denkstijl
23 modernistische sociaal culturele denkstijlThomas Vaessens
 
22 literatuur tussen hoog en laag
22 literatuur tussen hoog en laag22 literatuur tussen hoog en laag
22 literatuur tussen hoog en laagThomas Vaessens
 
20 avant gardistische literaire denkstijl
20 avant gardistische literaire denkstijl20 avant gardistische literaire denkstijl
20 avant gardistische literaire denkstijlThomas Vaessens
 
19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl
19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl
19 avant gardistische sociaal culturele denkstijlThomas Vaessens
 
18 avant garde metafoor en connotaties
18 avant garde metafoor en connotaties18 avant garde metafoor en connotaties
18 avant garde metafoor en connotatiesThomas Vaessens
 
17 realisme en werkelijkheidseffect
17 realisme en werkelijkheidseffect17 realisme en werkelijkheidseffect
17 realisme en werkelijkheidseffectThomas Vaessens
 
16 realistische literaire denkstijl
16 realistische literaire denkstijl16 realistische literaire denkstijl
16 realistische literaire denkstijlThomas Vaessens
 
15 realistische sociaal culturele denkstijl
15 realistische sociaal culturele denkstijl15 realistische sociaal culturele denkstijl
15 realistische sociaal culturele denkstijlThomas Vaessens
 
14 authenticiteit en oorspronkelijkheid
14 authenticiteit en oorspronkelijkheid14 authenticiteit en oorspronkelijkheid
14 authenticiteit en oorspronkelijkheidThomas Vaessens
 
13 romantische literaire denkstijl
13 romantische literaire denkstijl13 romantische literaire denkstijl
13 romantische literaire denkstijlThomas Vaessens
 
12 romantische sociaal culturele denkstijl
12 romantische sociaal culturele denkstijl12 romantische sociaal culturele denkstijl
12 romantische sociaal culturele denkstijlThomas Vaessens
 

More from Thomas Vaessens (20)

34 cici n'est pas une texte
34 cici n'est pas une texte34 cici n'est pas une texte
34 cici n'est pas une texte
 
32 tekstgeschiedenissen en frames
32 tekstgeschiedenissen en frames32 tekstgeschiedenissen en frames
32 tekstgeschiedenissen en frames
 
31 symptomatische betekenis
31 symptomatische betekenis31 symptomatische betekenis
31 symptomatische betekenis
 
30 wij en onze literatuurgeschiedenis
30 wij en onze literatuurgeschiedenis30 wij en onze literatuurgeschiedenis
30 wij en onze literatuurgeschiedenis
 
28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid
28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid
28 intertekstualiteit en oorspronkelijkheid
 
27 postmodernistische literaire denkstijl
27 postmodernistische literaire denkstijl27 postmodernistische literaire denkstijl
27 postmodernistische literaire denkstijl
 
26 postmoderne sociaal culturele denkstijl
26 postmoderne sociaal culturele denkstijl26 postmoderne sociaal culturele denkstijl
26 postmoderne sociaal culturele denkstijl
 
24 modernistische literaire denkstijl
24 modernistische literaire denkstijl24 modernistische literaire denkstijl
24 modernistische literaire denkstijl
 
23 modernistische sociaal culturele denkstijl
23 modernistische sociaal culturele denkstijl23 modernistische sociaal culturele denkstijl
23 modernistische sociaal culturele denkstijl
 
22 literatuur tussen hoog en laag
22 literatuur tussen hoog en laag22 literatuur tussen hoog en laag
22 literatuur tussen hoog en laag
 
20 avant gardistische literaire denkstijl
20 avant gardistische literaire denkstijl20 avant gardistische literaire denkstijl
20 avant gardistische literaire denkstijl
 
19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl
19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl
19 avant gardistische sociaal culturele denkstijl
 
18 avant garde metafoor en connotaties
18 avant garde metafoor en connotaties18 avant garde metafoor en connotaties
18 avant garde metafoor en connotaties
 
17 realisme en werkelijkheidseffect
17 realisme en werkelijkheidseffect17 realisme en werkelijkheidseffect
17 realisme en werkelijkheidseffect
 
16 realistische literaire denkstijl
16 realistische literaire denkstijl16 realistische literaire denkstijl
16 realistische literaire denkstijl
 
15 realistische sociaal culturele denkstijl
15 realistische sociaal culturele denkstijl15 realistische sociaal culturele denkstijl
15 realistische sociaal culturele denkstijl
 
14 authenticiteit en oorspronkelijkheid
14 authenticiteit en oorspronkelijkheid14 authenticiteit en oorspronkelijkheid
14 authenticiteit en oorspronkelijkheid
 
13 romantische literaire denkstijl
13 romantische literaire denkstijl13 romantische literaire denkstijl
13 romantische literaire denkstijl
 
12 romantische sociaal culturele denkstijl
12 romantische sociaal culturele denkstijl12 romantische sociaal culturele denkstijl
12 romantische sociaal culturele denkstijl
 
11 discours en frames
11 discours en frames11 discours en frames
11 discours en frames
 

33 toe eigening

  • 1. 33 Toe-eigening Literatuur en moderniteit Inleiding Literatuurgeschiedenis Thomas Vaessens
  • 2. 2 De dynamiek van de toe-eigening
  • 3. 3 Geert Buelens over Van Ostaijen • de humanitaire dichter vlak na WOII (Walravens) • De taalgoeroe in de jaren vijftig (Rodenko) • de autonome geluksdichter in de jaren zestig (De Roover), • de luchtige goochelaar (Gils), • de bijna volstrekt onthechte Zen-metafysicus (Van Ruysbeek) • de Peetvader van de Concrete Poëzie (De Vree) • de Moeder van alle dandy's (Pink Poets) • de wegwijzer naar de werkelijkheid (Nieuw-Realisten) • de uitvinder van het literaire cabaret (Lanoye) • de subliem-subversieve experimentator (Van Bastelaere) “Van Ostaijen has been there, done that”... (p.36)
  • 4. Ed. A. Serrarens over Haverschmidt
  • 5. Hoofdstuk 9: “Haverschmidt als katholiek” Ed. A. Serrarens over Haverschmidt
  • 6. Hoofdstuk 9: “Haverschmidt als katholiek” Ed. A. Serrarens over Haverschmidt Religieuze toe-eigening
  • 8. 8 “Voor ons is, tegenwoordig, de Reinaert synoniem met noties als anti-autoritair, progressief en democratisch. Dit humanistische Reinaertbeeld is bij ons zo diep geworteld dat we ons nauwelijks kunnen voorstellen dat iemand op een ándere wijze tegen de Reinaert zou kunnen aankijken. En toch blijkt, niet meer dan één generatie terug, een Reinaert te hebben gefungeerd als literaire legitimering van vuig fascisme”. Reinaert-bewerking door Robert van Genechten: Jodocus de neushoorn, pleitbezorger van de rassenvermenging F.P. van Oostrom, ‘Reinaert en de NSB’. In: Literatuur 1, 1984. p.28-33. Politieke toe-eigening I
  • 11. 11 Nationale toe-eigening Lokatie geboortehuis Joost van den Vondel Grosse Witschgasse, Keulen, 17-11-1587
  • 13. Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’ J.H. Leopold (1865-1925) Paul van Ostaijen (1896- 1928)
  • 14. J.H. Leopold (1865-1925) Paul van Ostaijen (1896- 1928) Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’ Tonnus Oosterhoff (1953) Erik Spinoy (1960)
  • 15. J.H. Leopold (1865-1925) Paul van Ostaijen (1896- 1928) Het historisch postmodernisme annexeert grote voorgangers Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’ Tonnus Oosterhoff (1953) Erik Spinoy (1960)
  • 16. J.H. Leopold (1865-1925) Paul van Ostaijen (1896- 1928) Het historisch postmodernisme annexeert grote voorgangers herleest ze door een postmoderne bril Her-labeling: toe-eigening van ‘voorlopers’ Tonnus Oosterhoff (1953) Erik Spinoy (1960)
  • 17. De dynamiek van de toe- eigening • Aan herlezingen van historische teksten ligt het verlangen (of de neiging) ten grondslag zich de tekst toe te eigenen • ‘Her-labeling’ van auteurs (cf. bv. ‘Leopold is een postmoderne dichter avant la lettre’) is als vorm van toe-eigening onderdeel van de profilering en de ‘strijd’ van generaties en stromingen (bv. het historisch postmodernisme)