Salon a 14 kasim 16.30 17.30 önder ergönül

1. EBOLA
MERS-CoV
Dr. Önder Ergönül
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi
14 Kasım, Antalya

2. Ebola ve MERS-CoV için
Öğrenme Hedefleri
• Konunun önemi
• Salgın verileri
–Sıklık
–Bulaş yolları
• Klinik seyir
• Korunma yolları
• Hastanemizde durum

3. Yeni Enfeksiyonlar
Emerging and Re-emerging Infections
Son 20 yılda insidansları artan veya yakın
gelecekte artış gösterebilecek olan; yeni,
yeniden ortaya çıkan veya ilaçlara dirençli
enfeksiyonlar
Institute of Medicine Report, 1992

4. Yeni (emerging) Enfeksiyon Nedir?
• Son 20 yıl (?)
• Yeni bir etken
• Yeni bir bölge
• Yeni direnç gelişimi
• Yeniden önem kazanan

5. ENIVD 09 / 10
CHIKV
DENV
2007
2003
2010
2008
2003
1999

6. 1973’den itibaren Yeni Virüsler
1973 Rotavirus
1976 Ebola virus
1977 Hanta virus
1983 HIV
1988 Hepatit E
1989 Hepatit C
1990 Guanarito
1993 Sin Nombre
1994 Sabia
1994 Hendra
1995 Hepatit G
1995 Herpes 8
1997 H5N1
1999 Nipah

7. 2000’den itibaren Yeni Virüsler
2001 Metapnömovirus
2003 Maymun çiçeği
2003 SARS
2004 Bocavirus
2008 Merkelcell polyoma virus
2009 İnfluenza H1N1
2012 MERS-CoV

9. World Wide Air Traffic
Hufnagel et al., 2004. PNAS. 101: 15124

10. The proportion of viral infections increases
Jones KE, Nature 2008

11. The proportion of vector-borne infections increases
Jones KE, Nature 2008

12. The proportion of Wild life zoonoses increase
Jones KE, Nature 2008

13. Viral Kanamalı Ateşler
4 Genus, 12 Viruses
Filoviridae Arenaviridae Bunyaviridae Flaviviridae
Ebola Lassa Hanta Yellow F.
Marburg S.America Rift Valley Dengue
CCHF Omsk
Kyasanur
Alkhumra

14. Viral Kanamalı Ateşler
Ortak Özellikler
• Tek iplikli RNA viruslarıdır
• Acil infeksiyonlardır
• Küresel tehdit oluştururlar
• Yerel isimler alırlar
• Patogenezleri yakındır
• Aşıları yoktur
• Tedavileri zayıftır
• Kontrolü güçtür

17. 9 Kasım 2014 Toplam Olgu sayısı : 14098
Lab onaylı : 8715
Ölüm : 5160
Nature, 28 August 2014

19. 'In 1976 I discovered Ebola, now I fear an
unimaginable tragedy'
Peter Piot was a researcher at a lab in Antwerp when
a pilot brought him a blood sample from a Belgian
nun who had fallen mysteriously ill in Zaire

21. Formenty P. Ebola. In: Ergonul, Can, Akova, Madoff, 2014, Elsevier

22. NEJM, 7 Ekim 2014

24. Kanamalar

25. Lyon GM, et al, N Engl Med, 13 Kasım 2014

26. 1. OLGU
33 yaşında, hekim, 2013 den itibaren Liberya’da çalışıyor.
Sıtma profilaksisi altında.
23 Temmuz 2014; ateş, yorgunluk, A: 37.8° C.
Semptomlarını arkadaşlarına bildiriyor, evinde dinleniyor.
Sıtma, Lassa, Ebola araştırılıyor, sonuç negatif.
Ringer laktat, empirik antibiyotik
4. gün: Ateş halen yüksek, sıtma, sarı humma, Lassa, Ebola yeniden
çalışılıyor, Ebola saptanıyor.
6. gün: peteşiyal döküntü, A: 40 C, karın ağrısı, ishal. Melena,
makulopapuler dokuntu
7. gün: hematemez, 1 U kan, 1 U konvalesan serum. Kötüleşme.
Acetaminofen, Hidrasyon
9. gün: iv of Zmapp: deneysel EBOV glycoprotein-specific
monoclonal antibodies
(Mapp Biopharmaceutical and LeafBio).
8 saat sonra iyileşme: döküntü azaldı. 10. gün transfer

28. Lyon GM, et al, N Engl Med, 13 Kasım 2014

30. Lyon GM, et al, N Engl Med, 13 Kasım 2014

31. Clinical and Laboratory Course
Ergonul O. Lancet ID 2006; 6: 203-214

35. Formenty P. Ebola. In: Ergonul, Can, Akova, Madoff, 2014, Elsevier

36. Bushmeat: yabani hayvan eti
The term bushmeat, also called wildmeat and
game meat, refers to meat from non-domesticated
mammals, reptiles, amphibians and birds hunted
for food in tropical forests

38. Basic reproduction number, Ro
(Çoğalma sayısı)
• 1.71 (95% CI, 1.44 to 2.01), Guinea
• 1.83 (95% CI, 1.72 to 1.94), Liberia
• 1.20 (95% CI, 0.67 to 1.96), Nigeria
• 2.02 (95% CI, 1.79 to 2.26), Sierra Leone
• Ro <1 : sönümlenme
• Ro=1 : endemik
• Ro>1 : salgın

39. NEJM, 23 Eylül 2014

40. 31 Ekim 2014

41. Ebola outbreak: Nurse infected in Spain

43. İspanyol Hemşirenin Köpeği Öldürüldü
EID, 2005

45. İlaçlar ve Aşılar

46. Ebola Aşı Adayları
NEJM, 7 Ekim 2014

56. Cases and Case Fatality Rate: 2002-2014
150
4.00
5.22
249 266
4.89
438
6.16
4.60
717
1315 1318
4.78
868
5.76
1075
5.02
4.65
796
910
960
4.79
4.07
7.00
6.00
5.00
4.58
6 13 13 27 33 63 63 50 54 37 37 44
4.00
3.00
2.00
1.00
0.00
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
2002-03
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
CFR
Number of Cases
MoH, Public Health Institute, Turkey

57. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever
Ergonul O, In Emerging Infections, 2014, Elsevier

59. Emerg Infect Dis 2014

60. Emerg Infect Dis 2014

62. SARS, 2003-04
8000 olgu
Ölüm oranı: % 10

63. SARS Yeniden mi?
Virusun tam genom dizi analizi
sonucunda bunun beta
koronavirusların 2c altgrubu
içinde yer alan yarasa
koronavirusları ile akraba, daha
önce insanlarda saptanmamış
yeni bir köken olduğu anlaşıldı
(SARS virusu 2b altgrubunda yer
alıyor). İngiltere’de izlenen
hastanın alt solunum yolları
örneğinde de aynı virus saptandı.

64. Yeni Corona Virus
Birinci olgu: 2012 Haziran, 69 yaşında, Suudi vatandaşı
ağır bir solunum yolu enfeksiyonu ve akut böbrek yetmezliği
Exitus
İkinci olgu: 2012 Eylül, Suudi Arabistan’a seyahat öyküsü oyküsü, 40
yaşında Katar vatandaşı kaybedildi.
Alt solunum yolları örneği Erasmus Üniversitesi’nde incelendi ve
koronavirus bulundu. Bu hastayla teması olan 64 kişiden 13’ünde
hafif semptomlar.
İnsandan insana geçiş yok (Kasım 2013).
Zoonotik bir enfeksiyon.

66. MERS-CoV
Türkiye’de İlk Olgu
Dr. Cenk BABAYİĞİT
Mustafa Kemal Üniversitesi
Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D.

67. MERS- CoV
Dubai’de (BAE), 2005’de develerden alınan örneklerin,
yeniden incelemesiyle MERS-CoV nötralize edici antikorlar:
Virüs arap yarımadasında yeni değil !
Primer vakaların çoğu, develerin hayatın önemli bir parçası
olduğu bölgelerden.
İnsana geçişin; develerle yakın fiziksel temas veya deve
ürünlerinin tüketimi ile olduğu düşünülüyor.
İnsandan insana geçiş daha kısıtlı.
Çoğunlukla hastanede yatan hastaların tedavi/bakımını*
yapan sağlık personeli ve ziyaretçilerine.

68. MERS- CoV
Sağlık Bakanlığınca paylaşılan verilere göre:
16-Ekim-2014 itibarıyla dünya genelinde;
– Vaka : 877 (699 11-Haziran-2014 WHO)
– Ölüm: 317 (209 11-Haziran-2014 WHO)
11.Nisan - 9.Haziran.2014 arasında S.A.’dan
409 lab-kanıtlı olgu (114 ölüm).
109 (>%25) olgu Sağlık çalışanları !!!
63’ü asemptomatik veya hafif.
35 orta şiddette (yatış gerektiren, YB’a değil)
7 şiddetli (YB’a yatış)
4 fatal !!!

69. Olgu
42 yaşında, E, Evli
Fırıncı, Suudi Arabistan’da yaşıyor.
Şikayetleri*:
Ateş, öksürük, nefes darlığı, terleme, halsizlik,
hırıltılı solunum
Tıbbi Öykü*:
Şikayetleri Eylül ayının son günlerinde başlamış.
*Ailesi ve Türkiye’de ilk tedavisine başlayan doktorundan

70. Olgu
Suudi Arabistan’da başlanan ilaçlarını (?) alırken,
halsizlik ve nefes darlığı şikayetleri ↑↑
6.Ekim.2014 Pazartesi
SA direk uçuş Hatay
Aynı gün saat 18:00
özel hastane Acil Servisine başvuru.

71. 6-Ekim-2018
Özel Hastane Acil Servis
Fizik Muayene:
Genel durum orta, bilinç açık, koopere, oriente
Vücut sıcaklığı: 37,5 C
KB: 80/50 mmHg
Nabız: 130/dk
Solunum Sayısı: 22/dk
Siyanotik görünümde,
Oro-farinks hiperemik,

72. 6-Ekim-2014
Özel Hastane Acil Servis
Fizik Muayene:
Solunum Sistemi: Dispenik ve takipneik
Bilateral yaygın raller ve orta-alt zonlarda ronkus
Abdomen: Normal bombe,
Hassasiyet, defans, rebound: yok.
Extremiteler: Peteşi, purpura, ekimoz: Yok
Pretibial ödem: +

73. 6-Ekim-2014
Özel Hastane Acil Servis
Özgeçmiş :
Diabetes mellitus: 5 yıldır, ilaç kullanmıyor.
Laboratuar :
WBC: 2010 /mm3
(Nötrofil: %69,1 , Lenfosit: %25,2, Monosit: %2,1)
Hb: 11,8 g/dl
Hct: % 36.1
Trombosit: 226.000 /mm3

74. 6-Ekim-2014
Özel Hastane Acil Servis
Laboratuvar :
Glukoz : 222 mg/dl
Albumin: 2,6 g/dl
AST: 56 U/L
ALT: 47 U/L
T. Bilirubin: 0,97 mg/dl
D.Bilirubin: 0,57 mg/dl
BUN: 15 mg/dl
Kreatinin: 0,91 mg/dl
Na: 140 mmol/L
K: 4,1 mEq/L
Cl: 108 mEq/L
Ca: 8 mg/dl
Mg: 2,38mg/dl
CRP: 18,3 mg/dl

75. 6-Ekim-2014
Özel Hastane Acil Servis
Laboratuar :
HBsAg: Negatif
HCV: Negatif
Anti-HIV: Negatif
T3 (serbest) : < 1.00 pg/ml
T4 (Serbest) : 1,02 ng/dl
TSH: 0,7 μIU/ml
Arteriyal Kan Gazları ?

76. 6-Ekim-2014
Özel Hastane Acil Servis

77. 6-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
Atipik Pnömoni + Akut Solunum Yetmezliği
Yoğun Bakıma yatış.
Oksijen desteğine rağmen, dispnede gerileme yok
 O2 sat < %70  izole odaya  entübasyon +
mekanik ventilasyon (FiO2: ???)
Balgam, kan ve idrar örnekleri  kültür
Seftriakson 2x1 gr IV + Klaritromisin 2x500mg IV

78. 7-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
07-08.10.2014: Genel durum kötü, hipotansif,
YB’da mekanik ventilatöre bağlı takip
AKG : 07-10 07-10 08-10 2014 (Fi O2 ?)
pH: 7,42  7,48  7,46
pO2 : 54,2  45,2  55,6
pCO2 : 40,5  34  35,1
O2: sat : %82.975,5  86,6

79. 7-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım

80. 7-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım

81. 7-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım

82. 7-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
Toraks BT :
Sağ hemitorkasda 3,5 cm, solda 2.5 cm plev. eff
Bilateral AC üst loblarda düzensiz sınırlı, birleşme
eğiliminde yamasal konsolidasyonlar ile
Bilateral alt loblarda hava bronkogramları içeren
yaygın konsolide alanlar.

83. 8-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
YB’da 48 saatlik mekanik ventilasyon desteğine
rağmen devam eden ağır hipoksemik solunum
yetmezliği  112  Tlf ile iletişim 
08-Ekim-2014 Saat 22:45
Pnömoni + ARDS tanıları ile  Hastanemize 
«MERS-CoV, olası vaka» Dahili Yoğun Bakım izole
odaya
Genel durum kötü, bilinç letarjik (sedasyon)
Entübe, O2 sat: %70  Yüksek Basınçlı MV
(FiO2 : %100  O2 sat: %92)

84. 8-Ekim-2014
Hastanemiz Yoğun Bakım
AKG :
pH : 7,47
pO2 : 53
pCO2 : 55
O2: sat : %89
HCO3: 40
CBC :
WBC: 3.200
Hb: 11,4 g/dl
Hct: %32,8
Plt: 289.000
Biyokimya :
AST: 334 U/L
ALT: 368 U/L
BUN: 20,2 mg/dl
Kreatinin: 0,75
Glukoz: 390 mg/dl

85. 8-Ekim-2014
Hastanemiz Yoğun Bakım

86. 8-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
İç hastalıkları ve Enfeksiyon hastalıkları kons 
Transaminaz yükseklikleri  Hipoksemi
DM  4x1 glukoz profili  Kristalize insulin
Ateş: 38,5 0C  Kan kültürü (üreme yok)
Tracheal aspirat kültürü (üreme yok) alınarak
Meropenenem 2x1 gr IV + Levofloksasin 1x750mg
Bronkodilatör tedavi (Ipratropium + Salbutamol)

87. 9-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
Yatak başında bronkoskopi  Tracheal aspirat 
Soğuk zincir ile İl Halk Sağlığı Müd  Bakanlık
>%80 FiO2 ile MV devam  O2 sat: %87-94
AKG: pH. 7,48 , pO2: 74 , pCO2 : 54 , HCO3: 40,2
Sistolik KB >150 mmHg  Kardiyoloji kons.
Ateş: 38,5 0C  Kan, tracheal aspirat, idrar kültürü
 (üreme yok)

88. 10-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
Ateş: 38,5 - 40 0C  Enfeksiyon hast kons. 
Meropenem dozu: 3x1 gr
>%80 FiO2 ile MV devam  O2 sat: %87-94
AKG: pH. 7,5 , pO2: 86 , pCO2 : 44, HCO3: 34,3
WBC: 4.910 , AST: 79 , ALT: 193 cRP: 220
Sistolik KB >150 mmHg  Kardiyoloji kons. 
Trinitrat (Perlinganit) infüzyonu

89. 11-Ekim-2014
Özel Hastane Yoğun Bakım
Ateş: 38,5 - 40 0C Paracetamol + Soğuk uyg
>%80 FiO2 ile MV devam  O2 sat: %87-94
AKG: pH. 7,41 , pO2: 67 , pCO2 : 44, HCO3: 27,9
KB sistolik < 120  Trinitrat inf kesildi ancak
KB ↓↓  PEEP azaltıldı  Dopamin infüzyonu 
KB: 80/50 mmHg
Saat: 16:40: bradikardi (< 50/dk) ! 1mg Atropin
Saat: 16:50: kardiak arrest ! CPR
Saat: 17:30: Exitus !!!

91. Ergonul O, et al,
BMC Infect Dis 2014

92. Geçiş Yolu
Sprodadik olgular:
Deve sütü
Deve idrarı
Damlacık
Hastane, sağlık çalışanları
Aile içi geçiş

94. MERS-CoV

97. ODSS-CoV için Risk Grubu
• Riskli bölgeye seyahat
• Yaşlılar
• Kronik hastalıklar (kalp, böbrek, solunum
hastalıkları, DM)
• Bağışıklık yetersizliği olanlar
• Kanser hastaları
• Gebeler
• < 12 yaş

98. MERS-COV Precautions: The Saudi Ministry of Health recommends that
the elderly (above 65 years of age) and those with chronic diseases (e.g.
heart disease, kidney disease, respiratory disease, diabetes) and
pilgrims with immune deficiency (congenital and acquired), malignancy
and terminal illnesses, pregnant women and children (under 12) coming
for Hajj and Umrah this year, postpone the performance of the Hajj and
Umrah for their own safety.
http://www.saudiembassy.net/services/Hajj_and_Umrah_Health_Requirements.aspx

100. Dünya Sağllık Örgütü Açıklaması
Until more is understood about MERS, people with
diabetes, renal failure, chronic lung disease, and
immunocompromised persons are considered at high
risk of severe disease from MERS-CoV infection.
Therefore, these people should avoid contact with
camels should not drink raw camel milk or camel urine,
and should not eat meat that has not been properly
cooked.
Such recommendations should also be disseminated to
travellers, tourists and pilgrims with above mentioned
underlying conditions coming to the region
from around the world.

101. Countries with Lab-Confirmed MERS Cases
Countries in or near the Arabian Peninsula with Cases
Saudi Arabia
United Arab Emirates (UAE)
Qatar
Oman
Jordan
Kuwait
Yemen
Lebanon
Iran
Countries with Travel-associated Cases
United Kingdom (UK)
France
Tunisia
Italy
Malaysia
Philippines
Greece
Egypt
United States of America (USA)
Netherlands
Algeria
Austria

102. “Araştırılması Gereken Olgu”
- Akut solunum yolu infeksiyonu (> 38ºC ateş, öksürük) olan
- Klinik ya da radyolojik kanıtlarla akciğer parenkimi tutulumu
şüphesi olan (pnömoni ya da ARDS)
- Yeni koronavirus infeksiyonlarının görülmüş olduğu ya da
bulaşma olasılığı bulunan yerlere son on gün içinde seyahat
etmiş olan
- Toplumda edinilmiş pnömonide indike olan testlerle herhangi
bir infeksiyöz ya da infeksiyöz olmayan etyolojik etken
saptanmayan hastalar

105. ODSS-CoV
• İlk kez 2012 yılında Suudi Arabistan’da saptandı.
• Yarasalar, develer ara konak
• İnsandan insana geçiş olduğu bildirilmiştir
• Tanı: real-time reverse transkriptaz polimeraz zincir
reaksiyonu (rRT-PCR)
• Epidemiyolojik özellikleri olan ve beklenmeyen klinik tablo ile
seyreden akut solunum yolu infeksiyonları ODSS-CoV
açısından değerlendirilmelidir.
• Henüz kesin tedavi yoktur.

106. Biri aksırdığı anda
ipi kes

107. Sağlık Çalışanları Nasıl
Giyinmeli?
http://www.mkk.de/cms/media/bilder/presse/2002/50/Lassa.jpg

108. Hand hygiene and use of PPE based on
risk assessment
• Always before and after patient contact, and after contact with
contaminated environmental surfaces or equipment
• If direct contact with patient’s blood and body fluids, secretions, excretions,
mucous membranes or non-intact skin
• If there is a risk of spills onto the health-care worker’s face

109. Effect of frequent handwashing or wearing masks, gloves, or gowns on prevention
of cases of severe acute respiratory syndrome
Jefferson, T. et al. BMJ 2009;339:b3675

111. Surgical Masks vs N95 Masks
Loeb, M. et al. JAMA 2009;0:2009.1466-7.

112. Airborne transmission of VHF?
• Suspected in Lassa Fever outbreak in 1969
(Carey, D. et al. Trans.R.Soc.Trop.Med Hyg., 1972; 66 (3): 402-408).
• No documented case of airborne
transmission.
• Suspected airborne transmission of Ebola
Reston in monkeys (Jaax, N. et al. Lancet, 1995; 346 : 1669-1671).

113. 2007 CDC recommendations
• Person-to-person transmission is associated primarily with
direct BBF contact
• Percutaneous exposure carries a particularly high risk for
transmission and increased mortality
• In less developed countries, outbreaks of HFVs have been
controlled with basic hygiene, barrier precautions, safe
injection practices, and safe burial practices
• Use of a respirator (N95 or FFP2 - EN 149) is
recommended during aerosol-generating procedures
when the aerosol is likely to contain [airborne pathogens]
M. tuberculosis, SARS-CoV, or avian or pandemic influenza
viruses
http://www.cdc.gov/ncidod/dhqp/pdf/guidelines/Isolation2007.pdf

114. Korunmak için Özet
• Temas ve damlacık önlemlerinin sıkı takibi
• Standart önlemler; kan ve vücut sıvılarının sıkı
takibi
– Entegre strateji
– El hijyeni
– Kişisel koruyucu malzeme
– Kesici ve delici alet kutularının kullanımı
–Emniyetli enjektör ve benzeri aletler
– Maruziyet sonrası takip
– Yönetsel önlemler: protokoller, planlamalar

115. ACİL POLİKLİNİK EBOLA KLİNİK YOLU
Mutlaka Cerrahi Maske takılmalı, Standart Önlemler’e uyulmalı!
≥ 38.5°C ATEŞ İLE BİRLİKTE
Aşağıdaki klinik bulgulardan en az birisinin varlığı;
• Ciddi başağrısı,
• Kas ağrısı,
• Aşırı halsizlik,
• Bulantı,
• Kusma,
• İshal,
• Karın ağrısı
(Değerlendirme için Triyaj Odası tercih edilir.)
EVET
Semptomlar ortaya çıkmadan önceki 21 gün içinde;
• Doğrulanmış veya şüpheli Ebola Virüs Hastalığı vakasının kan veya diğer vücut sıvıları ile temas veya
• Ebola Virüs Hastalığının aktif olarak yayılımının olduğu bölgede yaşıyor olmak veya
• Bulaşın aktif olduğu bölgeye seyahat etmek veya
• Endemik bölgede yarasa, kemirgen veya maymun, şempanze gibi primatlar ile doğrudan temas (dokunma, ısırılma, etini yemek vb).
ARANACAK KİŞİLER
· BAŞHEKİM
· ENFEKSİYON HASTALIKLARI UZMANI
· ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ
· SÜPERVİZÖR
· LABORATUVAR ŞEFİ
Hastanın Alınacağı Oda
(15 no’lu Negatif Basınçlı Muayene Odası tercih edilir.)
Havalandırması iyi olan bir odada takip önerilmektedir. Negatif basınçlı oda şart değildir.
Uygun olması durumunda negatif basınçlı oda tercih edilir.
* Bakım Onarım Bölümü ile görüşülerek ve oda girişinde bulunan Barometreden odanın havalandırması
kontrol edilir.
Alınması Gereken Önlemler
Uygun el hijyeni sağlanır.
Önerilen Koruyucu Malzemeler: Eldiven, N95 Maske, Koruyucu Gözlük,
İzolasyon Önlüğü (her kullanım sonrası kirli kovasına atılacak)
Odada Bulunması Gerekenler: Kesici-Delici Alet Atık Kutusu, Tıbbi Atık Kutusu,
Sarı Renkli Enfekte Çamaşır Poşeti, Alkol Bazlı El Dezenfektanı
Öneriler:
İnvaziv işlemler en aza indirgenmeli.
Tek kullanımlık alet ve malzemeler tercih edilmeli.
Kullanılacak malzemeler hastaya özel olmalı odadan dışarı çıkarılmamalı.
*Universal Önlemler Paketi kullanılabilir.
(Göz koruyuculu maske, sıvı geçirmez koruyucu önlük, iğne batmaz eldiven)
TABURCU ETME ÖNERİLERİ
Uygun bir şekilde referans hastaneye transfer edilir ve / veya laboratuvar ve klinik
bulguları iyileşen hastalar taburcu edilip ayaktan izlenebilir.
HASTA TABURCU EDİLİNCE
ENFEKSİYONLU HASTA ODASI TEMİZLEME
talimatı doğrultusunda oda temizliği yapılır.
Hastaya kullanılan malzemelerin temizlik ve dezenfeksiyonu oda içerisinde yapılır.
HAYIR
Kliniği açıklayacak başka bir tanı yönünden
değerlendirilir.
Örneğin: Sıtma, Mers-Cov, Kırım Kongo
Kanamalı Ateşi gibi
EVET
Hastadan Alınması Gereken Örnek
EDTA veya SİTRATLI tüpe (Mor Kapaklı)
(4,5ml) alınan örnek kilitli poşete, ardından örnek
taşıma çantasına koyulur. Laboratuvara EBOLA
şüphesi bilgisi verilerek teslim edilir.
Laboratuvar tarafından en az 1ml olacak şekilde
ayrıştırılan serum örneği Referans
Laboratuvarı’na soğuk zincir ile gönderilir.
Nakil Süreci
· Hasta nakli için Ambulans: 112 “EBOLA”
bulguları olduğu mutlaka belirtilir.
· Transfer edilecek hastaneye bilgi verilir.
Bakanlığın önerdiği koruyucu ekipmanlar ile
hastanın transferini sağlamak ambulansın
sorumluluğundadır.

116. ACİL POLİKLİNİK MERS KLİNİK YOLU
Mutlaka Cerrahi Maske takılmalı, Standart Önlemler’e uyulmalı!
≥ 38°C ATEŞ İLE BİRLİKTE
Aşağıdaki klinik bulgulardan en az birisinin varlığı;
Öksürük,
Nefes darlığı,
Solunum sıkıntısı
(Değerlendirme için Triyaj Odası tercih edilir.)
EVET
· Vaka görülen ülkelere son 14 gün içerisinde seyahat öyküsü,
· Vaka görülen ülkelere seyahat öyküsü bulunan bir kişiyle 14 gün içerisinde yakın temasta bulunma ve semptomların
ARANACAK KİŞİLER
· BAŞHEKİM
· ENFEKSİYON HASTALIKLARI UZMANI
· ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ
· SÜPERVİZÖR
· LABORATUVAR ŞEFİ
Semptomlar ortaya çıkmadan önce;
bu temastan sonraki 14 gün içerisinde gelişmesi.
Hastanın Alınacağı Oda
(15 no’lu Negatif Basınçlı Muayene Odası )
* Bakım Onarım Bölümü ile görüşülerek ve oda girişinde bulunan Barometreden odanın havalandırması
kontrol edilir.
Alınması Gereken Önlemler
Uygun el hijyeni sağlanır.
Önerilen Koruyucu Malzemeler: Eldiven, N95 Maske, Koruyucu Gözlük,
İzolasyon Önlüğü (her kullanım sonrası kirli kovasına atılacak)
Odada Bulunması Gerekenler: Kesici-Delici Alet Atık Kutusu, Tıbbi Atık Kutusu,
Sarı Renkli Enfekte Çamaşır Poşeti, Alkol Bazlı El Dezenfektanı
Öneriler:
Koruyucu ekipmanlar eksiksiz kullanılmalı.
Tek kullanımlık alet ve malzemeler tercih edilmeli.
Kullanılacak malzemeler hastaya özel olmalı odadan dışarı çıkarılmamalı.
*Universal Önlemler Paketi kullanılabilir.
(Göz koruyuculu maske, sıvı geçirmez koruyucu önlük, iğne batmaz eldiven)
TABURCU ETME ÖNERİLERİ
Uygun bir şekilde referans hastaneye transfer edilir ve / veya laboratuvar ve klinik
bulguları iyileşen hastalar taburcu edilip ayaktan izlenebilir.
HASTA TABURCU EDİLİNCE
ENFEKSİYONLU HASTA ODASI TEMİZLEME
talimatı doğrultusunda oda temizliği yapılır.
Hastaya kullanılan malzemelerin temizlik ve dezenfeksiyonu oda içerisinde yapılır.
HAYIR
Kliniği açıklayacak başka bir tanı yönünden
değerlendirilir.
Örneğin: Sıtma, EBOLA, Kırım Kongo
Kanamalı Ateşi gibi
EVET
Hastadan Alınması Gereken Örnek
Alt solunum yolu örnekleri = Trakeal Aspirat,
Bronkoalveolar Lavaj, Balgam 2-3 ml steril
örnek alma kaplarına alınır, kilitli poşet
içerisinde örnek taşıma çantasına koyulur.
Laboratuvara MERS-CoV şüphesi bilgisi
verilerek teslim edilir.
Numune en kısa sürede Halk Sağlığı
Müdürlüğü’ne soğuk zincir ile teslim edilir.
.
Nakil Süreci
· Hasta nakli için Ambulans: “MERS-CoV”
bulguları olduğu mutlaka belirtilir.
· Transfer edilecek hastaneye bilgi verilir.
Bakanlığın önerdiği koruyucu ekipmanlar ile
hastanın transferini sağlamak ambulansın
sorumluluğundadır.