Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620 Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van Các bạn sinh viên vào tải mẫu chuyên đề tốt nghiệp chuyên ngành Tài chính ngân hàng Chuyên đề Thực trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá đường biển rất hay

1. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
LỜI NÓI ĐẦU
Trên thế giới, bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng
đường biển đã ra đời từ lâu và hiện nay đang phát triển không ngừng. Ở Việt
Nam, nghiệp vụ này ra đời muộn hơn song cũng đã phần nào đáp ứng được
nhu cầu bảo hiểm cho các đối tượng tham gia. Trong nền kinh tế thị trường
Việt Nam hiện nay, sự phát triển không ngừng của các Doanh nghiệp thuộc
mọi thành phần kinh tế và sự phát triển mạnh mẽ của ngành ngoại thương đã
và đang tạo ra nhu cầu bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu ngày càng lớn. Đặc
biệt, từ khi Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới (WTO) được
hơn 1 năm, nhu cầu bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu ngày càng lớn hơn.
Chính những yêu cầu khách quan đó đòi hỏi ngành bảo hiểm Việt Nam phải
có những thay đổi kịp thời để đáp ứng nhu cầu của tình hình mới.
Đối với Tổng Công ty bảo hiểm PJICO, việc nghiên cứu thực trạng
Công ty và thị trường bảo hiểm hàng hoá nhằm tìm ra những biện pháp để
nâng cao chất lượng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
đáp ứng một cách tốt nhất nhu cầu của khách hàng và thích ứng trong điều
kiện mới là nhiệm vụ hàng đầu đặt ra cho các nhà quản lý.
Trong thời gian thực tập tại Công ty bảo hiểm PJICO, nhận thức rõ vai
trò quan trọng của nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển
bằng đường biển đối với hoạt động thương mại Quốc tế cũng như đối với sự
phát triển của PJICO, em đã lựa chọn đề tài:
“Thực trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập
khẩu vận chuyển bằng đường biển tại Tổng Công ty bảo hiểm PJICO,
Thực trạng và giải pháp ” để nghiên cứu.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B1

2. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Chuyên đề được thực hiện với mục đích đánh giá tình hình triển khai,
những kết quả đạt được, những tồn tại cần giải quyết để từ đó đưa ra những
giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nghiệp vụ tại Công ty.
Với mục tiêu trên, chuyên đề này được chia làm 3 chương như sau:
Chương I: Tổng quan về bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận
chuyển bằng đường biển.
Chương II: Thực trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất
nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển tại Tổng Công ty bảo hiểm PJICO.
Chương III: Một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần nâng cao chất
lượng nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường
biển tại Tổng Công ty bảo PJICO.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng song do còn hạn chế về kiến thức thực tế,
khả năng chuyên môn và thời gian nên đề tài này em thực hiện không thể
tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Vì vậy, em rất mong nhận được sự
đóng góp ý kiến của thầy hướng dẫn, các cô chú,anh chị trong công ty và các
bạn để đề tài này được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B2

3. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BẢO HIỂM HÀNG HOÁ XNK VẬN
CHUYỂN BẰNG ĐƯỜNG BIỂN
I . Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận
chuyển bằng đường biển.
Bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển ra đời
từ rất sớm,có thể nói ngay từ khi ngoại thương phát triển với lợi nhuận của
ngành hàng hải ngày càng gia tăng , đi cùng với nó là số lượng rủi ro phải ứng
phó ngày càng gia tăng do vận chuyển bằng đường biển phụ thuộc rất nhiều
vào thiên nhiên.Các chủ tàu, các nhà buôn bán, những người vận tải luôn luôn
tìm kiếm những hình thức bảo đảm an toàn cho quyền lợi của mình.
Đầu tiên là vào khoảng thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên người ta đã tìm
cách giảm nhẹ tổn thất toàn bộ một lô hàng bằng cách san nhỏ lô hàng của
mình ra làm nhiều chuyến hàng.
Sau đó để đối phó với những tổn thất nặng nề thì hình thức “cho vay mạo
hiểm” đã xuất hiện theo đó trong trường hợp xảy ra tổn thất đối với hàng hoá
trong quá trình vận chuyển, người vay sẽ được miễn không phải trả khoản
tiền vay cả vốn lẫn lãi. Ngược lại họ sẽ phải trả một lãi suất rất cao khi hàng
hoá đến bến an toàn, như vậy có thể hiểu lãi suất cao này là hình thức sơ khai
của phí bảo hiểm. Song số vụ tổn thất xảy ra ngày càng nhiều làm cho các nhà
kinh doanh cho vay vốn cũng lâm vào thế nguy hiểm và thay thế nó là hình
thức bảo hiểm ra đời.
Vào thế kỷ XIV, ở Floren, Genoa nước Ý, đã xuất hiện các hợp đồng bảo
hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển đầu tiên mà theo
đó một người bảo hiểm cam kết với người được bảo hiểm sẽ bồi thường
những thiệt hại về tài sản mà người được bảo hiểm phải gánh chịu khi có thiệt
hại xảy ra trên biển, đồng thời với việc nhận một khoản phí. Hợp đồng bảo
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B3

4. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
hiểm cổ xưa nhất mà người ta tìm thấy có ghi ngày 22/04/1329 hiện còn được
lưu giữ tại Floren.
Sau đó cùng với việc phát hiện ra Ấn Độ dương và tìm ra Châu Mỹ,
ngành hàng hải nói chung và bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển
bằng đường biển nói riêng đã phát triển rất nhanh. Về cơ sở pháp lý thì có thể
coi chiếu dụ Barcelona năm 1435 là văn bản pháp luật đầu tiên trong ngành
bảo hiểm. Sau đó là sắc lệnh của Philippe de Bourgogne năm 1458, những sắc
lệnh của Brugos năm 1537, Fiville năm 1552 và ở Amsterdam năm 1558.
Ngoài ra còn có sắc lệnh của Phần Lan năm 1563 liên quan đến hợp đồng bảo
hiểm hàng hoá.
Tuy nhiên, phải đến thế kỷ XVI - XVII cùng với sự ra đời của phương
thức sản xuất TBCN thì hoạt động bảo hiểm mới phát triển rộng rãi và ngày
càng đi sâu vào nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội . Mở đường cho
sự phát triển này là luật 1601 của Anh thời Nữ hoàng Elisabeth, sau đó là Chỉ
dụ 1681 của Pháp do Colbert biên soạn và Vua Louis XIV ban hành , đó là
những đạo luật mở đường cho lĩnh vực bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
vận chuyển bằng đường biển.
Đến thế kỷ XVII, nước Anh đã chiếm vị trí hàng đầu trong buôn bán và
hàng hải quốc tế với Luân Đôn là trung tâm phồn thịnh nhất. Tàu của các
nước đi từ Châu Á, Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Phi đều về cập bến hai bờ sông
Thame của thành phố Luân Đôn. Các tiệm cà phê là nơi gặp gỡ của các nhà
buôn, chủ ngân hàng, người chuyên chở, người bảo hiểm … để giao dịch, trao
đổi tin tức, bàn luận trực tiếp với nhau.
Edward Lloyd’s là một thuyền trưởng về hưu bắt đầu mở quán cà phê ở
phố Great Tower ở Luân Đôn vào khoảng năm 1692. Các các nhà buôn, chủ
ngân hàng, người chuyên chở, người bảo hiểm…thường đến đó để trao đổi
các thông tin về các con tầu viễn dương, về hàng hóa chuyên chở trên tàu, về
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B4

5. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
sự an toàn và tinh hình tai nạn của các chuyến tàu…. Ngoài việc quản lý quán
cà phê, năm 1696 Edward Lloyd’s còn cho ra một tờ báo tổng hợp các tình
hình tàu bè và các vấn đề khác nhằm cung cấp thông tin cho các khách hàng
của ông.
Tuy nhiên việc làm chính của ông vẫn là cung cấp địa điểm để khách
hàng đến giao dịch bảo hiểm, hội họp. Sau khi Edward Lloyd’s qua đời người
ta thấy rằng cần phải có một nơi tương tự như vậy để các nhà khai thác bảo
hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển tập trung đến
giao dịch bảo hiểm và năm 1770, “Society of Lloyd’s” với tư cách là một tổ
chức tự nguyện đã thành lập và thu xếp một địa điểm ở Pope’s Head Alley
cho các thành viên của họ. Sau đó tổ chức này rời địa điểm đến trung tâm hối
đoái của Hoàng gia và ở đó đến năm 1828 thì rời đến toà nhà riêng của họ tại
phố Leaden Hall. Tổ chức này hoạt động với tư cách là tổ chức tư nhân đến
năm 1871 thì hợp nhất lại theo luật Quốc hội và trở thành Hội đồng Lloyd’s
và sau này đã trở thành nơi giao dịch kinh doanh bảo hiểm và hãng bảo hiểm
lớn nhất thế giới.
Sau bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển là
sự xuất hiện của bảo hiểm hoả hoạn, đánh dấu bằng vụ cháy thảm khốc ở
Luân Đôn nước Anh ngày 2/9/1666 hủy diệt 13.000 căn nhà trong đó có hơn
100 nhà thờ trong 4 ngày để lại một sự thiệt hại quá lớn không thể cứu trợ
được. Sau đó những nhà kinh doanh ở nước Anh đã nghĩ ra việc cộng đồng
chia sẻ rủi ro hoả hoạn bằng cách đứng ra thành lập những Công ty bảo hiểm
hoả hoạn như : " Fire Office" (năm 1667), "Friendly Society" (năm 1684),
"Hand and Hand" (năm 1696), "Lom Bard House" (năm 1704) ... Lúc đó
Công ty bảo hiểm Lloyds đã ra đời nhưng chỉ hoạt động trong lĩnh vực bảo
hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển. Mãi tới thế kỷ
XX mới chuyển sang hoạt động cả lĩnh vực nội địa và tái bảo hiểm.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B5

6. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Còn ở Việt Nam, bảo hiểm xuất hiện từ bao giờ? Không có tài liệu nào
chứng minh một cách chính xác mà chỉ phỏng đoán vào năm 1880 có các Hội
bảo hiểm ngoại quốc như Hội bảo hiểm Anh, Pháp, Thụy sĩ, Hoa kỳ... đã để ý
đến Đông Dương. Các Hội bảo hiểm ngoại quốc đại diện tại Việt Nam bởi các
Công ty thương mại lớn, ngoài việc buôn bán, các Công ty này mở thêm một
Trụ sở để làm đại diện bảo hiểm. Vào năm 1926, Chi nhánh đầu tiên là của
Công ty Franco- Asietique. Đến năm 1929 mới có Công ty Việt Nam đặt trụ
sở tại Sài Gòn, đó là Việt Nam Bảo hiểm Công ty, nhưng chỉ hoạt động về
bảo hiểm xe ô tô. Từ năm 1952 về sau, hoạt động bảo hiểm mới được mở
rộng dưới những hình thức phong phú với sự hoạt động của nhiều Công ty
bảo hiểm trong nước và ngoại quốc.
Ở Miền Bắc, ngày 15/01/1965 Công ty Bảo hiểm Việt Nam (gọi tắt là
Bảo Việt) mới chính thức đi vào hoạt động. Trong những năm đầu, Bảo Việt
chỉ tiến hành các nghiệp vụ về hàng hải như bảo hiểm hàng hóa xuất nhập
khẩu, bảo hiểm tàu viễn dương….
Như vậy có thể nói bảo hiểm hàng hải nói chung và bảo hiểm hàng hoá
xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển nói riêng là một nghiệp vụ bảo
hiểm quan trọng và đem lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế , nó đã ra đời khá
sớm ở hầu hết các quốc gia trên thế giới và chiếm một vị trí quan trọng trong
thương mại cũng như ngoại thương của các quốc gia đó.
II. Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm hàng hoá XNK vận chuyển
bằng đường biển
Trong nền kinh tế toàn cầu hoá ngày nay thì dịch vụ vận chuyển nói chung
và vận chyển hàng hoá xuất, nhập khẩu (XNK ) bằng đường biển nói riêng
ngày càng đóng vai trò quan trọng trong thương mại quốc tế.Có thể nói
thương mại có phát triển mạnh được là nhờ có vận chuyển.Có nhiều phương
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B6

7. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
thức vận chuyển khác nhau như vận chuyển bằng đường biển, đường bộ,
đường sắt,hàng không….Trong đó vận chuyển bằng đường biển chiếm
khoảng 90% lượng hàng hoá XNK trên thế giới. Bởi vì, vận chuyển bằng
đường biển có rất nhiều ưu điểm.
- Vận chuyển bằng đường biển có thể vận chuyển được nhiều chủng loại
hang hóa lớn mà các phương tiện vận tải khác như :Đường bộ ,đường sông,
đường hàng không …. khó thể đảm nhận được.
- Các tuyến vận chuyển bằng đường biển rộng lớn nên trên một tuyến có
thể tổ chức được nhiều chuyến tầu trong cùng một lúc trên cả hai chiều.
- Giá thành vận chuyển (cước vận tải) thấp. Nhờ lợi dụng được điều kiện
tự nhiên nên chi phí về vốn, nguyên vật liệu, sức lao động xây dựng các tuyến
đường hàng hải thấp hơn rất nhiều so với chi phí bỏ ra cho phương tiện khác.
- Vận chuyển bằng đường biển góp phần phát triển mối quan hệ tốt với các
nước từ đó thúc đẩy giao lưu thương mại và tăng thu ngoại tệ cho đất nước
đó.
Tuy nhiên, việc chuyên chở hàng hoá bằng đường biển có một số
nhược điểm:
∗Vận chuyển bằng đường biển gặp rất nhiều rủi ro.Các rủi ro này có thể
do các yếu tố tự nhiên, yếu tố kỹ thuật hoặc yếu tố xã hội, con người.
- Do yếu tố tự nhiên: hành trình của con tàu thường rất dài do vậy phụ
thuộc rất nhiều vào điều kiện tự nhiên. Thời tiết, khí hậu trên đều ảnh hưởng
trực tiếp đến quá trình vận chuyển bằng đường biển. Những rủi ro do thiên tai
bất ngờ như bão lốc, sóng thần... có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
- Do yếu tố kỹ thuật: trong hoạt động của mình, con người ngày càng sử
dụng nhiều hơn các phương tiện khoa học kỹ thuật hiện đại. Nhưng dù máy
móc hiện đại, chính xác đến đâu cũng không tránh khỏi trục trặc về kỹ thuật,
đó là trục trặc của chính con tàu, kỹ thuật dự báo thời tiết, các tín hiệu điều
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B7

8. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
khiển từ đất liền... từ đó gây ra đổ vỡ, mất mát hàng hoá trong quá trình xuất
nhập khẩu.
- Do yếu tố xã hội, con người: hàng hoá có thể bị mất trộm, mất cắp, bị
cướp, hoặc bị thiệt hại do chiến tranh...
∗Tốc độ của tàu biển còn chậm, hành trình trên biển có thời gian dài,
nên xác suất rủi ro tai nạn trên biển càng cao nhưng việc ứng cứu rủi ro, tai
nạn rất khó khăn.
∗Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hôi, mỗi chuyến tàu chuyên chở có
giá trị rất lớn bao gồm giá trị tàu, hàng hoá chở trên tàu và thuỷ thủ đoàn. vì
vậu, nếu rủi ro xảy ra sẽ gây tổn thất rất lớn về tài sản, trách nhiệm và con
người.
∗Trong quá trình vận chuyển, hàng hoá được người chuyên chở chịu
trách nhiệm chính. Nhưng trách nhiệm này rất hạn chế về thời gian, phạm vi
và mức độ tuỳ theo điều kiện giao hàng và hợp đồng vận chuyển. Theo công
ước Brucxen 1924, người chuyên chở được hưởng 17 miễn trách. Như vậy,
khi rủi ro xẩy ra thì chủ hàng sẽ tự gánh chịu trách nhiện là chính.
Trong lịch sử loài người đã có nhiều biện pháp chống lại những tác
động xấu trên, nhưng thực tế cho thấy biện pháp hữu hiệu nhất là bảo hiểm
cho hàng hoá xuất nhập khẩu. Ngành bảo hiểm hàng hoá đã ra đời trên cơ sở
đòi hỏi của thực tế kinh tế xã hội và đến nay việc bảo hiểm cho hàng hoá xuất
nhập khẩu đã trở thành tập quán thương mại quốc tế. Điều này chứng tỏ bảo
hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển là sự cần thiết
khách quan.
III. Tác dụng của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng
đường biển.
Ra đời từ sự đòi hỏi của thực tại khách quan, bảo hiểm hàng hoá xuất
nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển có tác dụng to lớn đến thương mại
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B8

9. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
quốc tế nói riêng và đời sống kimh tế - xã hội mỗi quốc gia nói chung.Tác
dụng này thể hiện ở chỗ.
- Bù đắp một phần hay toàn bộ, những mất mát hay hư hại, về hàng hoá
và các chi phí liên quan, cho chủ hàng tham gia bảo hiểm khi xảy ra rủi ro
thuộc phạm vi bảo hiểm, từ đó giúp họ nhanh chóng ổn định hoạt động kinh
doanh.
- Thông qua hoạt động của nghiệp vụ bảo hiểm này mà hàng năm một
số vốn lớn ( được tập trung từ những người tham gia bảo hiểm ) được sử dụng
để đầu tư phát triển kinh tế.
- Người kinh doanh nghiệp vụ bảo hiểm này hàng năm đóng góp một
phần đáng kể cho ngân sách nhà nước thông qua thuế.
- Vì quyền lợi của mình mà người bảo hiểm và người tham gia bảo
hiểm thực hiện các biện pháp đề phòng và hạn chế tổn thất từ đó giảm thiểu
hậu quả có thể xảy ra.
- Nghiệp vụ bảo hiểm này sẽ là chỗ dựa tinh thận giúp chủ hàng an tâm
hơn khi kinh doanh hàng hoá xuất nhập khẩu nhờ cung cấp một cơ chế bảo vệ
hữu hiệu cho hàng hoá của họ khi có rủi ro xảy ra.
- Sự ra đời của nghiệp vụ bảo hiểm này là một nhân tố hết sức quan
trọng cho việc thúc đẩy thương mại quốc tế phát triển bởi nó hạn chế những
nhược điểm và phát huy những ưu điểm của phương thức vận tải đường biển.
Việt nam có điều kiện thuận lợi để phát triển vận tải biển. Nước ta có
trên 3200 km bờ biển chạy từ Bắc xuống Nam, nằm trên đường hàng hải quốc
tế, chạy từ ấn Độ Dương sang Thái Bình Dương. Mối quan hệ hợp tác buôn
bán giữa nước ta với các nước ngày càng mở rộng. Do vậy đây là mảnh đất
mầu mỡ cho nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng
đường biển phát triển và phát huy tác dụng tiềm tàng của nó. Để có thể phát
huy tác dụng tối đa của nghiệp vụ này vấn đề đặt ra cho các công ty bảo hiểm
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B9

10. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
trong nước là dành được những hợp đồng bảo hiểm cho cả hàng xuất và nhập
khẩu.
IV : Nội dung cơ bản của nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa XNK vận chuyển
bằng đường biển.
4.1. Rủi ro hàng hải và tổn thất trong nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất
nhập khẩu.
Đối tượng bảo hiểm trong nghiệp vụ này là tất cả các loại hàng hóa
XNK nói chung .Đối tượng này có thể gặp phải nhiều rủi ro gây tổn thất.
4.1.1. Rủi ro hàng hải.
Rủi ro hàng hải là những rủi ro do thiên tai, tai nạn bất ngờ trên
biển gây ra làm hư hỏng hàng hoá và phương tiện chuyên chở.
Rủi ro hàng hải được phân ra làm nhiều loại:
Theo nguyên nhân rủi ro hàng hải bao gồm rủi ro do thiên tai, rủi ro
do tai nạn bất ngờ trên biển và rủi ro do hành động của con người.
- Thiên tai: là những hiện tượng do thiên nhiên gây ra như
biển động, bão, lốc, sét, thời tiết quá xấu... mà con người không chống lại
được.
- Tai nạn bất ngờ trên biển: là những rủi ro do mắc cạn,
đắm, bị phá huỷ, cháy, nổ, mất tích, đâm va với tàu khách hoặc một vật
thể cố định không phải là nước, phá hoại thuyền trưởng và thuỷ thủ đoàn
trên tàu,...
- Hành động của con người: ăn trộm, ăn cắp hàng, mất
cướp, chiến tranh, đình công bắt giữ, tịch thu...
Đó là các rủi ro chính, ngoài ra còn một số rủi ro khác như rủi ro
lúc
xếp dỡ hàng, hàng bị nhiễm mùi, lây bẩn...
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B10

11. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Theo nghiệp vụ bảo hiểm, có ba loại rủi ro là những rủi ro thường
được bảo hiểm, rủi ro không được bảo hiểm và rủi ro được bảo hiểm trong
trường hợp đặc biệt.
- Rủi ro thông thường được bảo hiểm : bão, lốc, sóng thần,
mắc cạn, đâm va, ...
- Rủi ro không được bảo hiểm (còn gọi là rủi ro loại trừ): là
các rủi ro không được nhận bảo hiểm trong bất kỳ một đơn bảo hiểm nào,
bao gồm sai sót của bản thân người được bảo hiểm, bao bì không đúng
quy cách, vi phạm thể lệ xuất nhập khẩu hoặc vận chuyển, chậm trễ hoặc
mất giá trị hàng trên thị trường...
- Rủi ro được bảo hiểm trong trường hợp đặc biệt: rủi ro do
chiến tranh, đình công, bạo loạn...(gọi chung là rủi ro chiến tranh) thường
không được nhận bảo hiểm, nhưng nếu chủ hàng có yêu cầu, sẽ được nhận
bảo hiểm kèm theo rủi ro thông thường được bảo hiểm với điều kiện trả
thêm phụ phí đặc biệt chứ không nhận bảo hiểm riêng cho rủi ro chiến
tranh.
Các rủi ro được bảo hiểm phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra tổn
thất. Việc phân biệt nguyên nhân trực tiếp hay gián tiếp có vai trò rất quan
trọng để xác định rủi ro gây ra tổn thất có phải là rủi ro được bảo hiểm
hay không. Những tổn thất nào có nguyên nhân trực tiếp là rủi ro được
bảo hiểm gây ra mới được bồi thường.
4.1.2 Tổn thất
Tổn thất trong bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu là những thiệt
hại, hư hỏng của hàng hoá được bảo hiểm do rủi ro gây ra.
Căn cứ vào quy mô, mức độ tổn thất thì có hai loại là tổn thất bộ
phận và tổn thất toàn bộ.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B11

12. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
-Tổn thất bộ phận là một phần của đối tượng bảo hiểm theo một hợp
đồng bảo hiểm (HĐBH) bị mất mát, hư hỏng, thiệt hại. Tổn thất bộ phận
có thể là tổn thất có thể là tổn thất về số lượng, trọng lượng, thể tích, giá
trị hoặc phẩm chất.
- Tổn thất toàn bộ là toàn bộ đối tượng được bảo hiểm theo một
hợp đồng bảo hiểm bị hư hỏng, mất mát, thiệt hại.
Có hai loại tổn thất toàn bộ là tổn thất toàn bộ thực tế và tổn thất
toàn bộ ước tính.
+ Tổn thất toàn bộ thực tế là toàn bộ đối tượng được bảo hiểm theo
một HĐBH bị hư hỏng, mất mát, thiệt hại hoặc bị biến chất, biến dạng
không còn như lúc mới được bảo hiểm hay bị mất đi, bị tước đoạt đi
không lấy lại được nữa. Chỉ có tổn thất toàn bộ thực tế trong 4 trường hợp
sau:
Hàng hoá bị huỷ hoại hoàn toàn.
Hàng hoá bị tước đoạt không lấy lại được .
Hàng hoá không còn là vật thể bảo hiểm.
Hàng hoá ở trên tàu mà tàu được tuyên bố là mất tích.
+ Tổn thất toàn bộ ước tính là trường hợp đối tượng được bảo hiểm
bị thiệt hại, mất mát chưa tới mức độ tổn thất toàn bộ thực tế, nhưng
không thể tránh khỏi tổn thất toàn bộ thực tế, hoặc nếu bỏ ra thêm chi phí
để cứu chữa thì chi phí cứu chữa có thể bằng hoặc lớn hơn giá trị bảo
hiểm.
Tổn thất riêng là tổn thất chỉ gây ra thiệt hại cho một hoặc một số
quyền lợi của các chủ hàng và chủ tàu trên một con tàu. Như vậy tổn thất
riêng chỉ liên quan đến từng quyền lợi riêng biệt. Trong tổn thất riêng,
ngoài thiệt hại vật chất, còn phát sinh các chi phí liên quan đến tổn thất
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B12

13. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
riêng nhằm hạn chế những hư hại khi có tổn thất gây ra, gọi là tổn thất chi
phí riêng.
Tổn thất chi phí riêng là những chi phí bảo quản hàng hoá để giảm
bớt hư hại hoặc để khỏi hư hại thêm, bao gồm chi phí xếp dỡ, gửi hàng,
đóng gói lại, thay thế bao bì... ở bến khởi hành hoặc dọc đường. Chi phí
tổn thất riêng làm giảm hoặc hạn chế tổn thất riêng.
Tổn thất riêng có thể là tổn thất bộ phận hoặc là tổn thất toàn bộ.
-Tổn thất chung là những hy sinh hay chi phí đặc biệt được tiến
hành một cách cố ý và hợp lý nhằm mục đích cứu tàu và hàng hoá trở trên
tàu thoát khỏi một sự nguy hiểm chung thực sự đối với chúng.
Theo quy tắc York Antwerp 1994, có hành động tổn thất chung khi
và chỉ khi có sự hy sinh hoặc chi phí bất thường được tiến hành một cách
cố ý và an toàn chung nhằm cứu các tài sản khỏi một tai nạn chung trên
một hành trình trên biển.
Các thiệt hại, chi phí hoặc hành động được coi là tổn thất chung khi
có các đặc trưng sau :
- Hành động tổn thất chung phải là hành động tự nguyện, hữu ý của
những người trên tàu theo lệnh của thuyền trưởng hoặc người thay mặt
thuyền trưởng .
- Hy sinh hoặc chi phí phải đặc biệt bất thường.
- Hy sinh, hoặc chi phí phải hợp lý và vì an toàn chung cho
tất cả các quyền lợi trong hành trình.
- Nguy cơ đe doạ toàn bộ hành trình phải nghiêm trọng và
thực tế.
- Mất mát, thiệt hại hoặc chi phí phải là hậu quả trực tiếp
của hành động tổn thất chung .
- Tổn thất chung phải xảy ra trên biển.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B13

14. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Tổn thất chung ba gồm hai bộ phận chủ yếu đó là hy sinh tổn thất
chung và chi phí tổn thất chung.
+ Hy sinh tổn thất chung là những thiệt hại hoặc chi phí do hậu quả
trực tiếp của một hành động tổn thất chung.
+ Chi phí tổn thất chung là những chi phí phải trả cho người thứ ba
trong việc cứu tàu và hàng thoát nạn hoặc chi phí làm cho tàu tiếp tục
hành trình.
Chi phí tổn thất chung bao gồm chi phí cứu nạn; chi phí làm nổi tàu
khi bị mắc cạn, chi phí thuê, kéo, lai, dắt tàu khi bị nạn; chi phí tại cảng
lánh nạn như: chi phí ra vào cảng, chi phí xếp dỡ, nhiên liệu... vì an toàn
chung hoặc để sữa chữa tạm thời; chi phí tái xếp hàng, lưu kho hàng hoá;
tiền lương cho thuyền trưởng, thuyền viên; lương thực thực phẩm, nhiên
liệu tiêu thụ tại cảng lánh nạn.
*Các thủ tục giấy tờ liên quan đến tổn thất chung: khi xảy ra tổn
thất chung, chủ tàu hoặc thuyền trưởng phải tiến hành một số thủ tục sau:
- Tuyên bố tổn thất chung;
- Mời giám định viên để giám định tổn thất của tàu và hàng
(nếu có)
- Gửi cho các chủ hàng bản cam đoan đóng góp tổn thất
chung để các chủ hàng và người bảo hiểm điền vào xuất trình khi nhận
hàng;
- Chỉ định một nhân viên tính toán, phân bổ tổn thất chung;
- Làm kháng nghị hàng hải (nếu liên quan đến người thứ
ba).
Chủ hàng phải làm các kháng nghị sau :
- Kê khai giá trị hàng hoá nếu chủ tàu yêu cầu;
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B14

15. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
- Nhận bản cam đoan đóng góp tổn thất chung, điền vào và
gửi cho người bảo hiểm. Người bảo hiểm sẽ ký vào giấy cam đoan đóng
góp tổn thất chung và trả lại chủ hàng để nhận hàng. Nếu hàng không
được bảo hiểm thì chủ hàng phải ký quỹ bằng tiền mặt hoặc xin bảo lãnh
của ngân hàng, thuyền trưởng mới giao hàng. Nói chung khi có tổn thất
chung xảy ra, người được bảo hiểm phải báo cho người bảo hiểm biết để
được hướng dẫn làm thủ tục, không tự ý ký vào bản cam đoan đóng góp
tổn thất chung.
4.2. Trách nhiệm của các bên có liên quan trong bảo hiểm hàng hoá xuất
nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển :
Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa thường được thông qua ba loại
hợp đồng là hợp đồng mua bán, hợp đồng vận chuyển và hợp đồng bảo
hiểm. Ba hợp đồng này là cơ sở pháp lý để phân định trách nhiệm các bên
có liên quan và trách nhiệm này phụ thuộc vào điều kiện giao hàng của
hợp đồng mua bán. Theo các điều kiện thương mại Quốc tế
"INCOTERMS 2000" (International Commercial Terms) có 13 loại điều
kiện giao hàng, được phân chia thành 4 nhóm E, F, C, D .Tuỳ theo những
loại hợp đồng này khi tiến hành nhập khẩu hàng hoá, các bên phải thực
hiện các trách nhiệm của mình, cụ thể là:
*Đối với người bán : phải có trách nhiệm chuẩn bị hàng đúng hợp
đồng và đúng quy cách, chất lượng; phải lựa chọn bán hàng theo các quy
định trong hợp đồng mua bán ngoại thương trên cơ sở điều kiện giao hàng
nào? Nếu bán theo giá CIF, người bán phải mua bảo hiểm cho hàng hoá,
sau đó ký vào hậu đơn đường biển để chuyển nhượng quyền lợi bảo hiểm
cho người mua.
*Đối với người mua (người nhập khẩu): Có trách nhiệm nhập hàng
của người chuyên chở theo đúng số lượng, chất lượng đã ghi trong hợp
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B15

16. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
đồng vận chuyển và hợp đồng mua bán, lấy giấy chứng nhận kiểm đếm,
biên bản kết toán giao nhận hàng với chủ tàu, biên bản hàng hoá đổ vỡ do
tàu gây nên (nếu có).
Nếu sai lệch về số lượng, chất lượng với hợp đồng mua bán, nhưng
đúng với hợp đồng vận chuyển thì người mua bảo hiểm lưu quyền khiếu
nại đối với người bán. Nếu phẩm chất, số lượng sai lệch so với biên bản
giao hàng thì người mua căn cứ vào hàng hư hỏng đổ vỡ do tàu gây nên
mà khiếu nại với người vận chuyển.
Ngoài ra người mua còn có trách nhiệm mua bảo hiểm cho hàng hoá
hoặc nhận từ người bảo hiểm chuyển nhượng lại.
*Người vận chuyển: có trách nhiệm chuẩn bị phương tiện vận
chuyển theo yêu cầu kỹ thuật thương mại và kỹ thuật hàng hải, giao nhận
đúng quy định theo hợp đồng vận chuyển. Theo tập quán thương mại quốc
tế, tàu trở hàng cũng phải được bảo hiểm.
Người vận chuyển còn có trách nhiệm cấp vận đơn cho người gửi
hàng. Vận đơn (Bill of lading) là một chứng ttừ vận chuyển hàng trên biển
do người vận chuyển cấp cho người gửi hàng nhằm nói lên quan hệ pháp
lý giữa người vận chuyển, người gửi hàng và người nhận hàng.
*Người bảo hiểm: có trách nhiệm đối với hàng hoá được bảo hiểm.
Chẳng hạn, kiểm tra chứng từ hàng hoá, kiểm tra hành trình và bản thân
con tàu vận chuyển...
Khi xảy ra tổn thất thuộc phạm vi trách nhiệm bảo hiểm, người bảo
hiểm có trách nhiệm giấm định, bồi thường tổn thất và đòi ngưòi thứ ba
nếu họ gây ra tổn thất này.
4.3 Điều kiện bảo hiểm
Điều kiện bảo hiểm là những quy định phạm vi trách nhiệm của
người bảo hiểm đối với tổn thất của hàng hoá. Hàng được bảo hiểm theo
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B16

17. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
điều kiện bảo hiểm nào, chỉ những rủi ro tổn thất quy định trong điều kiện
đó mới được bồi thường. Sau đây là các điều kiện bảo hiểm của Viện
những người Bảo hiểm London (Institute of London Underwriters –
ILU).Ngày 1/1/1963, ILU xuất bản ba điều kiện bảo hiểm hàng hoá là
FPA, WA và AR. Các điều kiện bảo hiểm này được áp dụng rộng rãi trong
hoạt động thương mại quốc tế.
Ngày 1/1/1982, ILU xuất bản các điều kiện bảo hiểm mới thay thế
các điều kiện bảo hiểm cũ. Trong đó các điều kiện bảo hiểm hàng hoá mới
bao gồm:
- Institute cargo clauses C (ICC C) -điều kiện bảo hiểm C
- Institute cargo clauses B (ICC C) -điều kiện bảo hiểm B
- Institute cargo clauses A (ICC C) -điều kiện bảo hiểm A
- Institute war clauses - điều kiện bảo hiểm chiến tranh
- Institute strikes clauses - điều kiện bảo hiểm đình công
So với các điều kiện bảo hiểm cũ, các điều kiện bảo hiểm mới trình
bày rõ ràng, dễ hiểu. Điều kiện mới đã khắc phục được sự mập mờ, khó
hiểu và ngôn ngữ cổ được sử dụng trong điều kiện bảo hiểm cũ. Tên gọi
của các điều kiện bảo hiểm là C, B, A thay cho các tên gọi cũ là FPA, WA,
AR nên dễ nhớ, dễ sử dụng hơn. Và điều cơ bản là nội dung của các điều
kiện bảo hiểm mới có những thay đổi. Nội dung cụ thể của các điều kiện
bảo hiểm mới như sau :
1, Điều kiện bảo hiểm C (ICC C)
Các rủi ro được bảo hiểm theo điều kiện này bao gồm:
- Tổn thất hay tổn hại của hàng hoá được bảo hiểm có nguyên nhân
hợp lý do cháy nổ; tàu bị mắc cạn, chìm đắm, lật đổ; đâm va; dỡ hàng tại
cảng lánh nạn.
- Tổn thất chung.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B17

18. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
- Phần trách nhiệm mà người được bảo hiểm phải chịu theo điều
khoản hai tàu đâm va nhau đều có lỗi...
Các rủi ro loại trừ bao gồm:
- Tổn thất hay tổn hại do hành vi xấu, cố ý của người được bảo hiểm.
- Rò rỉ, hao hụt thông thường về trọng lượng, khối lượng hoặc hao
mòn tự nhiên của đối tượng bảo hiểm.
- Do nội tỳ hoặc bản chất của hàng hoá.
- Tổn thất hoặc tổn hại do đóng gói bao bì không đủ điều kiện, không
thích hợp.
- Tổn thất hoặc tổn hại do không trả được nợ hoặc thiếu thốn tài
chính của chủ tàu, người quản lý, người thuê tàu hoặc người khai thác tàu.
- Tổn thất hoặc tổn thất do việc sử dụng bất kỳ một loại vũ khí chiến
tranh nào có dùng phản ứng hạt nhân, phản ứng hoá học, chất phóng xạ...
-Thiệt hại cố ý hoặc sự phá hoại cố ý của đối tượng được bảo hiểm
do hành động phạm pháp của bất kỳ người nào.
- Do tàu không đủ khả năng đi biển, hoặc không thích hợp cho việc
vận chuyển hàng hoá mà người bảo hiểm đã biết tình trạng đó vào lúc
hàng hoá được xếp lên phương tiện vận tải.
- Tổn thất do chiến tranh, nội chiến, bạo loạn, hành động thù địch,
tịch thu, bắt giữ, quản chế giam cầm...
- Tổn thất do mìn, thuỷ lôi, bom và các vũ khí chiến tranh khác.
- Tổn thất được gây ra bởi người đình công, công nhân bị cấm xưởng
hoặc những người tham gia gây rối loạn lao động, bạo động hoặc nổi loạn.
- Tổn thất do bạo động chính trị.
2, Điều kiện bảo hiểm B ( ICC C )
Theo điều kiện này, ngoài rủi ro được bảo hiểm (và rủi ro theo điều
kiện C) ở trên, người bảo hiểm còn bồi thường tổn thất hay tổn hại đối với
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B18

19. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
hàng hoá được bảo hiểm do động đất, núi lửa, sét đánh; bị nước biển cuốn
khỏi tàu; nước biển, nước sông, nước hồ xâm nhập vào hầm tàu, vào nơi
để công-ten-nơ hoặc nơi để hàng; tổn thất nguyên kiện hàng do rơi khỏi
tàu hoặc trong quá trình xếp dỡ.
3, Điều kiện bảo hiểm A (ICC A)
Đây là điều kiện bảo hiểm có phạm vi rộng nhất, bảo hiểm tất cả
những hư hỏng, mất mát của hàng hoá, chỉ trừ những rủi ro loại trừ theo
quy định. Các điều kiện bảo hiểm C, B, A có hiệu lực từ ngày 1/4/1983 và
hiện nay được áp dụng rộng rãi trên thị trường thế giới.
4, Điều kiện bảo hiểm chiến tranh
Theo điều kiện bảo hiểm này, những người bảo hiểm phải bồi thường
những mất mát hư hỏng hàng hoá do:
- Chiến tranh, nội chiến, cách mạng, nổi loạn, khởi nghĩa hoặc xung
đột dân sự xảy ra từ những biến cố đó hoặc bất kỳ hành động thù địch
nào.
- Chiếm đoạt, bắt giữ, kiềm chế hoặc kìm giữ.
- Mìn, thuỷ lôi, bom hoặc vũ khí chiến tranh khác.
- Tổn thất chung và chi phí cứu nạn.
Phạm vi không gian và thời gian bảo hiểm chiến tranh hẹp hơn các
rủi ro thông thường. Bảo hiểm bắt đầu có hiệu lực khi hàng hoá bắt đầu
xếp lên tàu biển và kết thúc khi hàng hóa được dỡ khỏi tàu tại cảng cuối
cùng hoặc khi hết hạn 15 ngày kể từ nửa đêm ngày tàu đến cảng chuyển
tải.
Đối với rủi ro do mìn và ngư lôi, trách nhiệm của người bảo hiểm
được mở rộng ra cả khi hàng hoá còn ở trên xà lan để vận chuyển ra tàu
hoặc từ tàu vào bờ nhưng không vượt quá 60 ngày kể từ ngày dỡ hàng
khỏi tàu, trừ có thoả thuận đặc biệt khác.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B19

20. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
5, Điều kiện bảo hiểm đình công
Theo điều kiện bảo hiểm này, chỉ bảo hiểm cho những mất mát, hư
hỏng của hàng hoá được bảo hiểm do :
- Người đình công, công nhân bị cấm xưởng hoặc những người tham
gia rối loạn lao động, bạo động hoặc nổi dậy.
- Hành động khủng bố vì mục đích chính trị.
- Tổn thất chung và chi phí cứu nạn .
Người được bảo hiểm chỉ bồi thường những tổn thất do hành động
trực tiếp của những người đình công mà không chịu trách nhiệm về những
thiệt hại do hậu quả của đình công.
4.4 Hợp đồng bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng
đường biển.
Hợp đồng bảo hiểm ( HĐBH) hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển
bằng đường biển là một văn bản, trong đó người bảo hiểm cam kết sẽ bồi
thường cho người tham gia bảo hiểm các tổn thất của hàng hoá theo điều
kiện đã ký kết, còn người tham gia bảo hiểm cam kết trả phí bảo hiểm.
Khi có yêu cầu bảo hiểm cho hàng hoá, chủ hàng phải làm "giấy yêu
cầu bảo hiểm hàng hoá". Trong giấy yêu cầu bảo hiểm, người được bảo
hiểm phải báo cho người bảo hiểm biết mọi thông tin cần thiết về đối
tượng bảo hiểm và những thông tin cần thiết khác để họ phán đoán rủi ro.
HĐBH có hai loại : HĐBH chuyến và HĐBH bao.
+ HĐBH chuyến
HĐBH chuyến là HĐBH cho một chuyến hàng được vận chuyển từ
địa điểm này đến địa điểm khác ghi trong HĐBH. Người bảo hiểm chỉ
chịu trách nhiệm về hàng hoá trong phạm vi một chuyến.
HĐBH chuyến thường được trình bày dưới hình thức đơn bảo hiểm
hay giấy chứng nhận bảo hiểm do người bảo hiểm cấp. Đơn bảo hiểm
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B20

21. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
chính là một HĐBH chuyến đầy đủ. Nội dung gồm hai phần: mặt trước và
mặt sau của đơn bảo hiểm. Mặt trước của đơn bảo hiểm thường ghi các
chi tiết về hàng, tàu, hành trình. Mặt sau của đơn bảo hiểm thường ghi các
điều lệ hay quy tắc của công ty bảo hiểm.
Nội dung của HĐBH chủ yếu bao gồm :
- Ngày cấp đơn bảo hiểm
- Nơi ký kết HĐBH
- Tên và địa chỉ của người mua bảo hiểm
- Tên hàng được bảo hiểm
- Qui cách đóng gói, loại bao bì và ký hiệu mã hàng
- Số lượng và trọng lượng của hàng
- Cách xếp hàng lên tàu
- Cảng khởi hành, cảng chuyển tải và cảng cuối. Trong trường hợp
nơi đến của hàng ghi trong đơn bảo hiểm là một điểm nằm sâu trong nội,
nghĩa là sau khi đến cảng cuối, phải chuyển tiếp hàng đến bằng phương
tiện khác đến điểm đã định và đến đây mới hết trách nhiệm của người bảo
hiểm, thì phải tăng thêm phụ phí bảo hiểm vì ngoài rủi ro hàng hải còn có
thêm rủi ro trên đoạn đường phụ trong toàn bộ hành trình được bảo hiểm.
- Ngày khởi hành
- Giá trị bảo hiểm và số tiền được bảo hiểm
- Điều kiện bảo hiểm
- Phí bảo hiểm
- Địa chỉ của giám định viên bảo hiểm
- Phương thức và địa điểm trả tiền bồi thường, do người được bảo
hiểm chọn
- Số bản đơn được phát hành
+ Hợp đồng bảo hiểm bao (hợp đồng bảo hiểm mở)
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B21

22. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
HĐBH bao là HĐBH trong đó người nhận bảo hiểm nhận bảo hiểm
một khối lượng hàng vận chuyển trong nhiều chuyến kế tiếp nhau trong
một thời gian dài nhất định (thường là 1 năm) hoặc tiếp nhận bảo hiểm
cho một lượng hàng vận chuyển nhất định (không kể thời gian).
Nội dung HĐBH bao gồm các vấn đề chung nhất, có tính nguyên tắc
như: nguyên tắc chung, phạm vi trách nhiệm, việc đóng gói hàng, phương
tiện vận chuyển, giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm, phí bảo hiểm và
thanh toán phí bảo hiểm, giám định, khiếu nại đòi bồi thường, hiệu lực
của hợp đồng, xử lý tranh chấp...Trong hợp đồng phải có ba điều kiện cơ
bản sau:
- Điều kiện xếp hạng tàu được thuê chuyên trở hàng hoá sẽ được bảo
hiểm
- Điều kiện về giá trị bảo hiểm
- Điều kiện về giá trị tinh thần trên quan hệ thiện chí
Trong thời gian có hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm bao, mỗi lần vận
chuyển hàng hoá, người tham gia bảo hiểm phải gửi giấy báo vận chuyển
cho người bảo hiểm. Nếu có thay đổi đặc biệt về số lượng, giá trị hàng ...
thì phải tiến hành ký kết hợp đồng bảo hiểm khác.
Sau khi cấp đơn bảo hiểm hoặc HĐBH, nếu người được bảo hiểm
thấy cần bổ xung, sửa đổi một số điều và người bảo hiểm đồng ý thì người
bảo hiểm sẽ cấp giấy bảo hiểm bổ xung.
Ngoài ra đơn bảo hiểm có thể chuyển nhượng từ người đứng tên
trong đơn cho một người khác nhận quyền lợi của bảo hiểm. Người được
bảo chỉ cần ký hậu vào đơn rồi trao lại đơn và các giấy tờ khác có liên
quan cho người được nhượng.
4.5 Giá trị bảo hiểm, số tiền bảo hiểm, phí bảo hiểm.
4.5.1 Giá trị bảo hiểm
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B22

23. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Giá trị bảo hiểm là giá trị thực tế của lô hàng. Giá trị thực tế của lô
hàng có thể là giá hàng hoá (giá FOB); cũng có thể bao gồm: giá hàng
hoá, cước phí vận chuyển, phí bảo hiểm và các chi phí khác có liên quan.
Ngoài ra để thoả mãn nhu cầu của người tham gia bảo hiểm, đối với
hàng thương mại, người bảo hiểm còn nhận thêm phần lãi dự tính, tức mức
chênh lệch giữa giá mua ở cảng đi và giá bán ở cảng đến (thực ra đây là lợi
nhuận thương mại, không hoàn toàn là giá trị của hàng được bảo hiểm)
Nếu giá trị bảo hiểm không chỉ tính bằng giá CIF mà còn thêm phần
lãi dự tính (thường là 10% giá CIF theo Incoterms), nghĩa là giá trị bảo
hiểm của hàng bằng CIF + 10%.CIF ( hoặc 110%CIF).
Công thức để xác định giá CIF :
Trong đó: C (Cost) : giá hàng được tính bằng giá FOB ở cảng đi
F ( Freight) : cước phí vận chuyển
R (Rate) : tỉ lệ phí vận chuyển
Khi bán hàng theo điều kiện giá CIF, giá trị bảo hiểm được xác
định theo công thức:
Hoặc
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B
CIF =
C+
F
1- R
V =
C + F
1 - R
23

24. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
V =
(c + F)(1+a)
1 - R
Trong đó : V - Giá trị bảo hiểm
F - Cước phí vận chuyển
C - Giá FOB của hàng hoá
a - Số % lãi dự tính
R - Tỉ lệ phí bảo hiểm
4.5.2 Số tiền bảo hiểm
Số tiền bảo hiểm là số tiền được đăng ký bảo hiểm, ghi trong
HĐBH.
Số tiền bảo hiểm được xác định trên cơ sở giá trị bảo hiểm .
Hoá đơn hàng là tài liệu chắc chắn nhất để xác định giá trị bảo hiểm
của hàng.
- Nếu số tiền bảo hiểm bằng giá trị bảo hiểm, đó là "bảo hiểm ngang
giá trị ", còn gọi là"bảo hiểm toàn phần".
- Nếu số tiền bảo hiểm cao hơn giá trị bảo hiểm, đó là "bảo hiểm
trên giá trị", hay còn gọi là "bảo hiểm vượt mức".
- Nếu số tiền bảo hiểm thấp hơn giá trị bảo hiểm, đó gọi là " bảo
hiểm dưới giá trị ", còn gọi là "bảo hiểm dưới mức".
Trong thực tế chủ hàng thường bảo hiểm ngang giá trị.
4.5.3 Phí bảo hiểm.
Phí bảo hiểm: là một khoản tiền nhỏ mà người được bảo hiểm phải trả
cho người bảo hiểm để được bồi thường khi có tổn thất do các rủi ro đã thoả
thuận gây nên.
Phí bảo hiểm được xác định trên cơ sở giá trị bảo hiểm hoặc số tiền
bảo hiểm và tỷ lệ phí bảo hiểm.
Ta có:
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B24

25. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Phí bảo hiểm = Số tiền bảo hiểm * tỷ lệ phí bảo hiểm.
Tỷ lệ phí bảo hiểm được ghi trong hợp đồng bảo hiểm theo thoả thuận
giữa người bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm.
Tỷ lệ phí bảo hiểm (R) gồm 2 phần: tỷ lệ phí chính (Rgốc) và tỷ lệ phí
phụ (Rphụ)
R = Rgốc + Rphụ
∗Tỷ lệ phí bảo hiểm phụ thuộc vào:
- Loại mặt hàng
- Phương thức đóng gói
- Điều kiện bảo hiểm
∗Tỷ lệ phí phụ phụ thuộc vào:
- Luồng, tuyến vận chuyển
- Phụ phí mở rộng, phạm vi chuyển tiếp vào nội địa
- Phụ phí mua thêm rủi ro chiến tranh, đình công hay rủi ro phụ kèm
theo với các điều kiện B,C.
- Phụ phí tàu già khi trở hàng nguyên chuyến hoặc tàu chỉ chở nguyên
một mặt hàng.
Vậy ta có:
Phí gốc = Số tiền bảo hiểm * Rgốc
Phí phụ = Số tiền bảo hiểm * Rphụ
Như vậy: Phí bảo hiểm = Phí gốc + Phí phụ.
Để tiết kiệm phí bảo hiểm người tham gia bảo hiểm nên lựa chọn điều
kiện bảo hiểm cho phù hợp với:
- Tính chất của hàng hoá, giá trị của hàng hoá
- Tính chất của bao bị đóng gói và phương thức xếp hàng
- Đặc thù của tuyến đường vận chuyển, quãng đường vận chuyển.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B25

26. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
- Loại tàu chuyên chở.
Các luật và Quy tắc bảo hiểm hàng hải đều lưu ý hợp đồng bảo hiểm
chỉ có hiệu lực ngay sau khi phí bảo hiểm được trả, người bảo hiểm có quyền
huỷ bỏ hợp đồng nếu người được bảo hiểm không thực hiện đúng nghĩa vụ trả
phí bảo hiểm hoặc từ chối bồi thường khi xảy ra rủi ro trừ khi hai bên có thoả
thuận khác.
4.6 Giám định và bồi thường tổn thất.
4.6.1 Nghĩa vụ của người được bảo hiểm khi xảy ra tổn thất.
Khi phương tiện chở hàng bị tai nạn và đe doạ an toàn cho hàng hoá
của người được bảo hiểm thì người được bảo hiểm phải có trách nhiệm
thông báo cho các cơ quan liên quan nơi gần nhất như cơ quan hàng hải,
cơ quan bảo hiểm... để các cơ quan này có biện pháp để theo dõi và phòng
bị cho tàu và hàng hoá.
Nếu được thông tin hay phát hiện thấy thực tế hàng hoá bị tổn thất thì
người được bảo hiểm cần làm ngay các việc sau :
- Thông báo cho người bảo hiểm biết và nếu thấy tình hình hàng hoá
tổn thất hoặc nghi ngờ có tổn thất thì cần làm giấy yêu cầu đề nghị người
bảo hiểm giám định ngay. Việc giám định hàng hoá được bảo hiểm tổn
thất phải do người bảo hiểm tiến hành theo đơn đề nghị của người được
bảo hiểm. Nếu tổn thất không được giám định viên của người bảo hiểm
giám định thì sẽ không được bảo hiểm chấp nhận bồi thường.
-Thực hiện các biện pháp đề phòng và hạn chế tổn thất.
Thực ra việc đề phòng và hạn chế tổn thất cho hàng hoá nói chung
trong HĐBH là để chỉ những trường hợp hàng hoá bị rủi ro (thuộc phạm
vi bảo hiểm như: cháy, mắc cạn) đe doạ tàu khi tàu chở hàng trên tàu chở
hàng đang trên đường hành trình hoặc neo đậu tại bến cảng dọc đường.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B26

27. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
- Bảo lưu quyền khiếu nại cho người bảo hiểm tức là làm
đơn khiếu nại ngay bên gây tổn thất cho bên gây tổn thất hàng hoá và gọi
là khiếu nại người thứ ba, người đứng ngoài HĐBH. ở đây cần lưu ý nếu
người thứ ba là chủ tàu, người vận chuyển hoặc chủ kho hàng đều có quy
định riêng về thời gian cho phép khiếu nại theo luật trong nước, luật quốc
tế hay văn bản dưới luật.
- Việc bảo vệ tài sản trước những tình huống có nguy cơ
thuộc phạm vi trách nhiệm của HĐBH đều đòi hỏi nỗ lực của cả hai bên
và khi đó chưa cần xét đến biện pháp giải quyết bồi thường của người bảo
hiểm. Xuất phát từ đặc điểm người bảo hiểm có qui định việc người bảo
hiểm tham gia vào các biện pháp cứu hộ hay bảo vệ hàng hoá đều không
thể coi là dấu hiệu của sự khước từ hay chấp nhận việc từ bỏ hàng hoá.
4.6.2, Khiếu nại bồi thường.
Trong trường hợp xảy ra rủi ro, người được bảo hiểm khiếu nại đòi
bồi thường. Các giấy tờ gửi cho người bảo hiểm bao gồm
- Thư khiếu nại hoặc công văn khiếu nại.
- HĐBH và giấy sửa đổi bổ sung (nếu có) bản chính.
- Vận tải đơn (B/L) bản chính.
- Phiếu đóng gói bản chính.
- Biên bản giám định bản chính (trước khi xếp hoặc dỡ
hàng nếu có tại hai đầu bến).
- Các chứng từ giao nhận hàng của cảng hoặc của cơ quan
chức năng.
- Thông báo tổn thất.
- Hợp đồng vận chuyển.
- Hoá đơn, biên lai chi phí khác.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B27

28. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Trong trường hợp các chứng từ trong bộ hồ sơ khiếu nại chưa làm sáng tỏ
được tổn thất có thuộc trách nhiệm hay không, người bảo hiểm yêu cầu
cung cấp thêm các chứng từ sau :
- Hợp đồng mua bán.
- Thư tín dụng.
- Lược khai.
- Phiếu kiểm đếm.
- Biên bản giám định hàng hoá xuất nhập khẩu.
- Giấy chứng nhận xuất xứ hàng.
- Nhật ký hàng hải.
- Giấy chứng nhận đăng kiểm tàu.
- Các biên bản của công an, chính quyền cảng.
Sau khi kiểm tra chứng từ và thanh toán bồi thường, mọi khoản
khiếu nại và quyền khiếu nại của người bảo hiểm đối với những người thứ
ba đều được chuyển sang cho người bảo hiểm mà giới hạn là số tiền đã
bồi thường.
Sau khi bồi thường tổn thất toàn bộ, người bảo hiểm có quyền thu
hồi phần còn lại của hàng hoá đã được bồi thường .
Người được bảo hiểm muốn khiếu nại tổn thất toàn bộ ước tính cho
hàng hoá được bảo hiểm phải gửi thông báo từ bỏ hàng cho người bảo
hiểm. Thông báo phải đưa ra không chậm trễ với mục đích để người bảo
hiểm có cơ hội giảm thiểu hay ngăn ngừa tổn thất (như bán hàng dọc
đường). Thông báo từ bỏ hàng phải làm thành văn bản và trong mại
trường hợp để biết ý định của người được bảo hiểm là từ bỏ không điều
kiện mọi quyền lợi về hàng hoá được bảo hiểm cho người được bảo hiểm.
Nếu người bảo hiểm chấp nhận thông báo từ bỏ hàng nghĩa là người bảo
hiểm chấp nhận trách nhiệm bồi thường như bồi thường tổn thất toàn bộ
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B28

29. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
thực tế và co quyền sở hữu phần còn lại của hàng hoá. Việc từ bỏ hàng
không được thay đổi sau khi người bảo hiểm thông báo chấp nhận từ bỏ
hàng. Tuy nhiên trước khi thông báo từ bỏ hàng, người bảo hiểm phải có
những biện pháp tích cực nhằm ngăn ngừa, hạn chế tổn thất. Nếu người
bảo hiểm không chấp nhận từ bỏ hàng, các quyền lợi của người được bảo
hiểm trong HĐBH vẫn không thay đổi.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B29

30. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
4.6.3, Giám định và bồi thường tổn thất
Giám định là việc làm của người bảo hiểm hoặc người được uỷ thác
nhằm đánh giá, xác định nguyên nhân, mức độ, trách nhiệm đối với tổn
thất của đối tượng được bảo hiểm để làm cơ sở cho việc tín toán tiền bồi
thường. Khi hàng hoá được bảo hiểm bị tổn thất (hư hỏng, đổ vỡ, thiếu
hụt...), yêu cầu giám định trong thời gian qui định. Sau khi giám định
xong, cán bộ giám định sẽ cấp chứng từ giám định, trong đó có xác định
mức độ tổn thất hay mức giảm giá trị thương mại của hàng hoá làm cơ sở
cho việc bồi thường.
Việc bồi thường tổn thất phải tuân thủ các nguyên tắc sau :
- Nguyên tắc thứ nhất : số tiền bảo hiểm là giới hạn tối đa của số tiền
bồi thường của người bảo hiểm. Tuy nhiên các khoản tiền sau(ngoài số
tiền tổn thất) cũng được bồi thường: các chi phí chi ra để cứu vớt hàng
hoá, chi phí cứu nạn, phí giám định, chi phí bán đấu giá hàng bị hư, tiền
đóng góp tổn thất chung dù tổng số tiền bồi thường vượt quá số tiền bảo
hiểm.
- Nguyên tắc thứ hai: Bồi thường bằng tiền, không bồi thường bằng
hiện vật. Thông thường nộp phí bảo hiểm bằng tiền tệ nào thì bồi thường
bằng tiền bảo hiểm đó.
- Nguyên tắc thứ ba: Khi trả tiền bồi thường, người bảo hiểm sẽ khấu
trừ các khoản tiền bảo hiểm mà người được bảo hiểm đã đòi được ở người
thứ ba.
Sau đó, người bảo hiểm bồi thường như sau:
+ Bồi thường tổn thất chung
- Người bảo hiểm bồi thường cho người được bảo hiểm phần đóng
góp vào tổn thất chung dù hàng được bảo hiểm theo điều kiện bảo hiểm
nào. Nếu số tiền bảo hiểm thấp hơn giá trị phải đóng góp vào tổn thất
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B30

31. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
chung, người bảo hiểm chỉ bồi thường theo tỷ lệ giữa số tiền được bảo
hiểm và giá trị phải đóng góp vào tổn thất chung.
- Không bồi thường trực tiếp cho người được bảo hiểm mà thanh toán
cho người tính toán tổn thất chung do hãng tàu (người chuyên chở) chỉ
định.
- Số tiền bồi thường này cộng thêm hay khấu trừ vào phần chênh lệch
giữa số tiền thực tế đã đóng góp vào tổn thất chung và số tiền phải đóng
góp vào tổn thất chung.
+ Bồi thường tổn thất riêng
- Đối với tổn thất toàn bộ thực tế: bồi thường toàn bộ số tiền bảo
hiểm.
- Đối với tổn thất toàn bộ ước tính: bồi thường toàn bộ số tiền bỏ
hiểm nếu người được bảo hiểm từ bỏ hàng
Trường hợp người được bảo hiểm không từ bỏ hàng hoặc xin từ bỏ
hàng nhưng người bảo hiểm không chấp nhận, sẽ bồi thường theo mức độ
tổn thất thực tế.
- Đối với những tổn thất bộ phận: bồi thường số kiện, số bao bì hàng
bị thiếu, mất hoặc bồi thường theo mức giảm giá trị thương mại của phần
hàng bị tổn thất.
Ngoài ra, nếu trong HĐBH hàng hoá xuất nhập khẩu có ấn định mức
miễn thường của công ty bảo hiểm thì khi tổn thất xảy ra, xác định số tiền
bồi thường đối với giá trị hàng hoá bị tổn thất thì phải xét đến mức miễn
thường này.
Mức miễn thường này là tỷ lệ miễn giảm trách nhiệm bồi thường của
người bảo hiểm khi tổn thất xảy ra đối với hàng hoá được bảo hiểm.
Có hai loại mức miễn thường: Miễn thường có khấu trừ và miễn
thường không khấu trừ. Theo HĐBH có áp dụng miễn thường có khấu trừ
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B31

32. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
x%, nếu tổn thất xảy ra vượt quá x% số tiền bảo hiểm thì người bảo hiểm
sẽ bồi thường số tổn thất vượt quá đó. Theo HĐBH có áp dụng miễn
thường không khấu trừ x%, nếu tổn thất vượt quá x% số tiền bảo hiểm thì
người bảo hiểm sẽ bồi thường toàn bộ tổn thất.
Lưu ý: Người bảo hiểm chỉ có trách nhiệm bồi thường trong phạm vi
số tiền bảo hiểm. Nếu số tiền bảo hiểm cả hàng hoá thấp hơn giá trị bảo
hiểm (mua bảo hiểm dưới giá trị) thì người bảo hiểm chỉ bồi thường
những mất mát, hư hỏng, thiệt hại và các chi phí trong phạm vi trách
nhiệm của họ theo tỷ lệ giữa số tiền bảo hiểm và giá trị bảo hiểm. Nếu số
tiền bảo hiểm của hàng hoá cao hơn giá trị bảo hiểm thì người bảo hiểm
chỉ bồi
thường theo thiệt hại thực tế. Tuy nhiên trong trường hợp phải tuân
thủ ý kiến của người bảo hiểm để thực hiện các biện pháp đề phòng và
hạn chế tổn thất thì người bảo hiểm phải thanh toán cho người được bảo
hiểm những chi phí cần thiết và hợp lý khi áp dụng biện pháp này, dù cho
tổng
số tiền bồi thường có thể vượt quá số tiền bảo hiểm.
Khi thanh toán bồi thường, người bảo hiểm có thể khấu trừ vào tiền
bồi thường của người được bảo hiểm trong việc bán hàng hoá cứu được và
đòi người thứ ba.
Trong trường hợp tàu bị mất tích, hàng hoá được coi là tổn thất toàn
bộ ước tính hoặc hàng bị mất mà sau khi đã bồi thường, lại tìm thấy được
hàng thì số hàng đó thuộc quyền sở hữu của người bảo hiểm.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B32

33. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM
HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU VẬN CHUYỂN
BẰNG ĐƯỜNG BIỂN Ở PJICO
I. Vài nét về Công ty cổ phần bảo hiểm PJICO
Tổng công ty xăng dầu Việt Nam Petrolimex - người đề xướng và chủ trì
dự án- cùng với 6 cổ đông sáng lập đã thành lập nên Công ty cổ phần bảo
hiểm Petrolimex - gọi tắt là PJICO (Petrolimex joint-stock insurance
company). Ngày 27/05/1995 Công ty đã được Bộ tài chính cấp giấy chứng
nhận đủ tiêu chuẩn và điều kiện kinh doanh bảo hiểm số 06-TC/GCN. Ngày
8/6/1995 Công ty được UBND TP. Hà Nội cấp giấy phép thành lập số
183/GP-UB và ngày 15/06/1995 Uỷ ban kế hoạch (nay là sở kế hoạch - đầu
tư) TP. Hà nội cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Tên công ty: Công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimex
Tên giao dịch quốc tế: Petrolimex joint – stock insurance company
Tên viết tắt: PJICO
Hình thức hoạt động: Công ty cổ phần.
Vốn điều lệ: 55 tỷ đồng
Thời gian hoạt động: 25năm
Ngành nghề kinh doanh: kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
- Trụ sở chính của công ty 532 đường láng Hà Nội.
Có thể nói, PJICO là công ty cổ phần bảo hiểm được thành lập đầu tiên
ở Việt Nam, là sự tập hợp sức mạnh kinh tế và uy tín của các tổng công ty lớn
của Nhà nước cũng như 1251 cổ đông thể nhân.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B33

34. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Sơ đồ 1: Bộ máy quản lý của PJICO
Theo cơ cấu này các phòng sẽ thực hiện chức năng chuyên môn của
mình một cách hiệu quả nhất đồng thời hỗ trợ cho nhau để có thể hoàn thành
tốt nhiệm vụ được giao. Các phòng cũng đóng vai trò trực tiếp tham mưu cố
vấn kinh doanh cho tổng giám đốc.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B34
Đại hội cổ đông
Hội đồng quản trị
Tổng giám đốc
Phó tổng giám đốc Phó tổng giám đốc
P.công
nghệ
thông
tin
P. BH
hàng
hải
P.BH
tài sản-
kỹ
thuật
P. BH
con
người
P. BH
xe cơ
giới
P.giám
định
bồi
thường
P. tái
bảo
hiểm
P.BH
hàng
hóa
P.
TT_
QLNV
P.
Đầu tư
P.
TC-KT
P.
đào tạo
P.QL
& phát
triển
đại lí
P.
tổng
hợp
P.
tổ chức
Các VP
đại diện
Các chi nhánh Các tổng đại
lí & đại lí
Ban kiểm soát

35. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Ngay sau khi thành lập, PJICO đã nhanh chóng tiếp cận thị trường,đến
nay công ty đã triển khai trên 70 sản phẩm bảo hiểm và hiện đang chiếm lĩnh
thị trường trong nhiều lĩnh vực như: Giao thông vận tải, xây dựng và lắp đặt
công trình, xăng dầu, hàng hóa xuất nhập khẩu, bảo hiểm xe cơ giới, bảo hiểm
con người và bảo hiểm tàu thủy.Ngoài ra công ty còn hoạt động cả lĩnh vực
nhận và nhượng tái bảo hiểm , hoạt động đầu tư tài chính…
II .Thực trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
vận chuyển bằng đường biển ở PJICO.
2.1.Hoạt động khai thác bảo hiểm :
Khai thác là một khâu rất quan trọng trong các doanh nghiệp, các công
ty. Họ khai thác đầu vào như nguồn cung cấp nguyên vật liệu khai thác lợi thế
thương mại cuối cùng là khâu khai thác và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản
phẩm. Khâu này rất quan trọng nó quyết định đến sự sống còn của công ty.
Doanh nghiệp bảo hiểm kinh doanh dịch vụ tài chính không có hoạt động sản
xuất cho nên họ chủ yếu tập trung vào khai thác thị trường. Nếu công ty khai
thác tốt tức là bán được nhiều hợp đồng bảo hiểm mang lại doanh thu lớn sẽ
là cơ sở để tăng lợi nhuận, chiếm lĩnh thị phần, nâng cao vị thế của mình trên
thị trường bảo hiểm. Chính vì tính chất quan trọng của khâu khai thác mà hầu
hết các công ty bảo hiểm phải lập ra các chiến lược khai thác. Công việc khai
thác càng trở lên khó khăn hơn trong điều kiện thị trường cạnh tranh ngày
càng gay gắt, trước tình hình đó đòi hỏi các công ty phải tổ chức tốt khâu khai
thác.
Công ty đã tổ chức hoạt động khai thác một cách có kế hoạch với chiến
lược khai thác cụ thể và chặt chẽ, bên cạnh đó là việc xây dựng được quy
trình khai thác hoàn chỉnh.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B35

36. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Sơ đồ 2 : Quy trình khai thác nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa XNK
vận chuyển bằng đường biển của PJICO:
Đối với PJICO mục tiêu và cũng là thước đo hiệu quả của khâu khai
thác là xây dựng và phát triển một thị trường bảo hiểm hàng hoá XNK ổn
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B36
Tiếp thị, nhận yêu cầu
bảo hiểm
Phân tích, điều tra
và đánh giá rủi ro
Chuẩn bị đơn/hợp
đồng/GCNBH
Ký duyệt đơn/hợp
đồng/GCNBH
Đóng dấu, chuyển đơn/hợp
đồng/GCNBH lưu nghiệp
vụ
Quản lý đơn/hợp
đồng/GCNBH
Xem xét đề
nghị bảo
hiểm
Đàm phán.
Chào phí
Xử lý trên
phân cấp
Từ chối,
kết thúc

37. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
định lâu dài và tăng trưởng cao, để làm được điều đó công ty cần phải làm
được một số việc sau:
Vào đầu năm các nhân viên của phòng bảo hiểm hàng hóa phải thu
thập được thông tin về kim ngạch XNK như chủng loại hàng hoá, số
lượng hàng hoá của từng công ty XNK qua đó sẽ tập hợp số liệu để lập kế
hoạch khai thác và định mức thu phí trong năm cho các đối tượng. Đối
với khách hàng mới thì các cán bộ phải tìm cách tiếp cận để tìm hiểu về
ngành hàng, nhóm hàng, cách thức đóng gói chất xếp, luồng vận chuyển.
Các nhân viên phải tìm cách tiếp cận được với những khách hàng này cho
họ thấy sự hiện diện của công ty và giúp họ hiểu hơn về sản phẩm mà
công ty có thể cung cấp. Cụ thể phòng hàng hóa phải chuẩn bị tài liệu
chào phí kèm theo điều kiện bảo hiểm, các báo cáo tài chính trong một số
năm gần đây để chứng minh cho họ thấy vị thế cũng như khả năng tài
chính của doanh nghiệp. Thông qua tư vấn giúp đỡ các công ty XNK lựa
chọn các điều kiện bảo hiểm phù hợp.
Đối với các khách hàng cũ, các khách hàng truyền thống, các nhân
viên phải thuyết phục được họ tái tục hợp đồng một cách tự nguyện.
Lượng khách hàng truyền thống này sẽ đảm bảo cho công ty một doanh
thu ổn định. Một công ty bảo hiểm có lượng khách hàng truyền thống
chiếm tỉ lệ cao chứng tỏ chất lượng dịch vụ của công ty là rất tốt và biểu
phí phù hợp.
Trong quá trình thực hiện kế hoạch công ty thường xuyên cử nhân
viên nhắc nhở khách hàng mua bảo hiểm theo đúng thời gian quy định,
đồng thời hướng dẫn họ mua bảo hiểm hết phần kim ngạch nhập về theo
giá FOB, CF và phần kim ngạch xuất theo giá CIF. Mặt khác theo dõi số
liệu về hàng hoá XNK của từng đơn vị và đối chiếu khối lượng khách
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B37

38. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
hàng mua bảo hiểm nếu tỷ lệ hàng hoá được bảo hiểm so với kim ngạch
mà thấp thì công ty cần phải tìm ra lý do để có sự điều chỉnh phù hợp. Tỷ
lệ phí là mối quan tâm lớn của khách hàng. Đối với hàng hoá XNK giá trị
rất lớn chỉ cần một tỷ lệ nhỏ trong phí cũng là một khoản phí khá lớn. Vấn
đề đặt ra cho phòng hàng hải là phải nắm vững cách thức tính phí, các yếu
tố cấu thành lên phí cũng như là đối tượng được bảo hiểm để tính ra mức
phí phù hợp nhất. Đến cuối năm phòng hàng hóa tổng kết tập hợp số liệu
để tính ra một số chỉ tiêu hiệu quả khai thác từ đó đề ra một chiến lược
khai thác cho năm nghiệp vụ mới.
2.2.Cấp đơn bảo hiểm .
Khi nhận được giấy yêu cầu bảo hiểm, phòng hàng hóa phải xem xét
việc cấp đơn theo trình tự sau:
a. Kiểm tra chứng từ và thẩm đinh rủi ro
a.1. Thẩm định rủi ro.
- Đây là bước nghiên cứu để dự kiến mức độ rủi ro có thể xảy ra đối
với lô hàng và tàu trong suốt hành trình.
- Đối với tàu chở hàng các cán bộ khai thác của công ty phải xem
xét kỹ các yếu tố sau:
Thứ nhất: quốc tịch của tàu và chủ tàu, điều này có ảnh hưởng rất
lớn đến độ an toàn của hành trình. Chẳng hạn tàu có quốc tịch Đông Âu
thường xảy ra tổn thất hơn các tàu của vùng khác.
Thứ hai : Đối với những lô hàng có giá trị lớn trên 1 triệu USD, các
khai thác viên phải yêu cầu khách hàng phải thông báo cho công ty về con tàu
vận chuyển trước ít nhất là một ngày để công ty có thể tìm hiểu về tàu và chủ
tàu. Nếu thông tin nhận được là khả quan thì mới chấp nhận bảo hiểm.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B38

39. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Thứ ba: khả năng tài chính của chủ tàu. Nếu chủ tàu có khả năng tài
chính tốt thì thường ít xảy ra tranh chấp.
Thứ tư: Tuổi của tàu đối với tàu già, khả năng gây tổn thất sẽ tăng lên
thậm chí không đủ khả năng đi biển. Trong trường hợp này cần thu thêm phụ
phí tàu già. Nếu khách hàng nhập hàng theo giá CF thì khai thác viên đề nghị
khách hàng áp đặt vấn đề của tàu và bảo lưu quyền đòi lại phí tàu già trên hợp
đồng mua bán. Đối với hàng hoá bảo hiểm các nhân viên cần phải xem xét các
vấn đề sau: Vấn đề thứ nhất là loại hàng (bao gồm chủng loại, tính chất nội tỳ
hàng hóa). Vấn đề thứ hai là phương thức đóng gói, bao bì, chất xếp hàng hoá,
phương thức vận chuyển, ký mã hiệu.
Đối với cảng đi, cảng đến: Đây cũng là yếu tố ảnh hưởng đến nguy
cơ xảy ra tổn thất cho hàng hoá vì nó chứa đựng rất nhiều các yếu tố liên
quan như người bán hàng, người nhận hàng, tình trạng bốc xếp, tập quán
của cảng. Qua việc nghiên cứu cảng đi, cảng đến nhân viên bảo hiểm biết
được những rủi ro hàng hoá nào có thể gặp đối với hành trình, biết được
lô hàng có phải chuyển tải hay không và chuyển tải ở cảng nào. Từ đó chi
nhánh sẽ có biện pháp cần thiết cũng như khuyến cáo với khách hàng
nhằm ngăn ngừa và hạn chế tổn thất.
Khả năng tài chính của khách hàng: Khai thác viên luôn phải theo
sát quá trình thanh toán phí của khách hàng để có thể phân biệt được loại
khách hàng theo tiêu chuẩn thanh toán tốt hay xấu từ đó có biện pháp sử
lý kịp thời tránh tình trạng dây dưa nợ đọng phí.
a.2. Kiểm tra chứng từ:
Trước hết cán bộ bảo hiểm phải kiểm tra tính hợp lý của người yêu
cầu bảo hiểm, chỉ khi người được bảo hiểm khai rõ tất cả các đề nghị in
sẵn thì giấy yêu cầu bảo hiểm mới được coi là hợp lệ.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B39

40. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
- Đối với hàng nhập chỉ chấp nhận ”báo sau” các đề mục liên quan
đến phương tiện vận chuyển như: Tên tàu, ngày khởi hành, số hợp đồng
vận chuyển với cam kết của khách hàng là tàu đủ khả năng đi biển. Đồng
thời yêu cầu khách hàng cung cấp đủ các chi tiết khi nhận được bộ chứng
từ. Nếu khách hàng khai thiếu một trong các đề mục cơ bản sau: Tên mặt
hàng, giá trị bảo hiểm, tuyến hành trình, điều kiện bảo hiểm thì các khai
thác viên yêu cầu khách hàng phải bổ sung ngay.
- Đối với hàng xuất: Bên cạnh giấy yêu cầu bảo hiểm khách hàng
cần phải cung cấp thêm một số tài liệu sau:
+ Vận tải đơn
+ Hoá đơn thương mại
+ Thư tín dụng (nếu việc thanh toán mua bán bằng thư tín dụng)
Bên cạnh đó cán bộ còn phải xem xét kỹ đặc điểm tính chất hàng
hoá, phương thức đóng gói, xếp hàng, tuyến hành trình, điều kiện bảo
hiểm mà khách hàng yêu cầu. Nếu tàu trở nguyên chuyến một mặt hàng,
chi nhánh sẽ yêu cầu khách hàng cung cấp thêm tàu và bảng thông báo chi
tiết tàu để tính thêm phụ phí.
b.Vấn đề chấp nhận, từ chối bảo hiểm .
- Từ chối bảo hiểm: Sau khi kiểm tra nếu thấy chứng từ không hợp
lệ và không thể căn cứ vào đó để cấp đơn bảo hiểm, khai thác viên bảo
hiểm sẽ từ chối ngay bằng cách lập công văn từ chối và gửi bằng fax hay
qua đường bưu điện kèm theo các tài liệu giải thích cho khách hàng hiểu.
- Chấp nhận bảo hiểm: Sau khi kiểm tra hồ sơ yêu cầu bảo hiểm
phân tích số liệu thống kê, phân tích khả năng tài chính của khách hàng,
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B40

41. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
đánh giá rủi ro nếu thấy đạt yêu cầu thì công ty quyết định bảo hiểm đồng
thời thoả thuận thời gian giao kết hợp đồng chính thức.
c. Cấp đơn bảo hiểm
Khi đã đồng ý bảo hiểm khai thác viên vào sổ cấp đơn, số đơn bảo
hiểm được lấy theo số thứ tự trong sổ. Tiếp theo tiến hành tính số tiền bảo
hiểm, tỷ lệ phí bảo hiểm, người được bảo hiểm có thể yêu cầu bảo hiểm
theo một trong các giá trị: FOB, CF, CI, CIF và thêm vào đó tỷ lệ lãi ước
tính.
Các điều kiện bảo hiểm hàng hoá XNK vận chuyên chuyển bằng
đường biển hiện đang được PJICO áp dụng gồm: bộ điều khoản ICC
1/1/1982 hay 1/11963 hoặc QTC-90. Tuy nhiên ICC 1/1/1982 là thông
dụng nhất và đang được sử dụng ở hầu hết các hợp đồng.
Nếu hàng hoá tham gia bảo hiểm với điều kiện bảo hiểm càng rộng
thì phí bảo hiểm càng cao và ngược lại. Mặt khác, loại hàng hoá được bảo
hiểm cũng là nhân tố ảnh hưởng tới tỷ lệ phí chính, đối với những hàng
hóa chịu tác động lớn của môi trường bên ngoài, khó bảo quản thì tỷ lệ
bảo hiểm cao hơn.
Tỷ lệ phí chính cao hay thấp còn phụ thuộc vào phương thức đóng
gói, chất xếp, chuyên chở hàng hóa. Nếu hàng hoá đóng trong container
hoặc chở nguyên chuyến thì tỷ lệ phí thấp hơn hàng chở rời hoặc đóng
thùng.
Việc xác định tỷ lệ phí không chỉ dựa vào kết quả của tính toán,
thống kê hay các quy định phổ biến trên thế giới, mà để đáp ứng được yêu
cầu của tình hình thực tế, công ty còn thường xuyên theo dõi sự biến động
của thị trường, khách hàng, nhằm đưa ra mức phí cạnh tranh hợp lý. Việc
điều chỉnh này không những đảm bảo được lợi ích kinh doanh của công ty
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B41

42. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
mà còn nâng cao ý thức trách nhiệm cũng như hiệu suất công việc của cán
bộ làm công tác bảo hiểm hàng hoá XNK vận chuyển bằng đường biển,
mặt khác đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.
d. Thu phí và theo dõi sau khi cấp đơn bảo hiểm:
Đây có thể coi là một trong các khâu quan trọng nhất của quy trình
khai thác nó có tác động trực tiếp đến việc hoàn thành kế hoạch thu phí và
tiến độ thu phí, doanh số thu. Đồng thời nó cũng phụ thuộc nhiều vào khả
năng tài chính của khách hàng cũng như mức độ khéo léo của cán bộ bảo
hiểm khi giao kết hợp đồng và trong quá trình thu phí. Hiện nay hình thức
thu phí của công ty rất linh hoạt có thể thu trực tiếp bằng hoá đơn hoặc
thu qua chuyển khoản bằng giấy báo nợ. Thời hạn thu phí là từ khi ký hợp
đồng cho tới khi kết thúc hành trình. Việc quy định thời hạn kéo dài như
vậy đã tạo điều kiện thuận lợi và có tác dụng khuyến khích khách hàng.
Riêng đối với hợp đồng bảo hiểm bao khách hàng có thể thanh toán phí
theo kỳ, do hợp đồng có hiệu lực trong một thời gian dài (thường là một
năm), sử dụng cho khách hàng lớn, XNK thường xuyên và có uy tín thông
thường số phí bảo hiểm được đóng thành 3 hoặc 4 lần trong năm (với điều
kiện khi vận chuyển từng chuyến thì phải báo cho công ty biết). Hình thức
thu phí của PJICO cũng theo hai cách thu tiền mặt hoặc chuyển khoản.
ở đây có một điểm cần lưu ý rằng trong trường hợp còn thiếu các chi
tiết hoặc cần điều chỉnh sửa đổi các số liệu trong đơn bảo hiểm thì lúc này
cán bộ của công ty yêu cầu khách hàng cung cấp các số liệu chi tiết còn
thiếu để lập giấy sửa đổi bổ sung. Giấy này sẽ được đính kèm và có giá trị
bổ sung cho hợp đồng bảo hiểm, không làm thay đổi giá trị và hiệu lực
của hợp đồng bảo hiểm đồng thời cũng được phân phối như hợp đồng bảo
hiểm.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B42

43. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Trong trường hợp khách hàng đề nghị điều chỉnh giá trị bảo hiểm như
điều chỉnh giá FOB, CF, cước phí vận tải và điều kiện bảo hiểm thì phải tính
lại STBH bằng hình thức là công ty cấp cho khách hàng giấy sửa đổi bổ sung.
Phần chênh lệch tăng: đề nghị khách hàng thanh toán thêm.
Phần chênh lệch giảm: công ty sẽ hoàn lại phí cho khách hàng.
Trong mọi trường hợp khi công ty cấp giấy sửa đổi bổ sung cho khách
hàng thì đều không thu lệ phí.
Ngoài ra trong các trường hợp khách hàng yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng
công ty sẽ đề nghị khách hàng cung cấp các chứng từ chứng minh yêu cầu
của mình, nếu thấy hợp lý và chấp nhận được thì tiến hành hoàn lại 80%
số phí và huỷ đơn đó trong sổ cấp.
Với quy trình khai thác trên, tổng kim ngạch bảo hiểm và doanh thu
phí của công ty ngày càng đạt được những kết quả khả quan, cụ thể:
Bảng 1: doanh thu phí của nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa XNK vận chuyển
bằng đường biển của PJICO(2002-2007)
STT Chỉ Tiêu Đơn vị 2003 2004 2005 2006 2007
1 DT phí toàn
công ty
Tỷ đồng 352,16
1
510,0
0
730,0
0
670,0
0
880,00
2 doanh thu phí
của nghiệp vụ
Tỷ đồng 62,474 71,84
5
79,03 70,55 72,44
3 Tỷ trọng
=(2)/(1)
% 17,74 14,08 10,08 10,53 8,23
Nguồn: Phòng hàng hoá-PJICO
Qua bảng trên ta thấy từ 2003 đến 2007, doanh thu phí của nghiệp vụ bảo
hiểm hàng hóa XNK vận chuyển bằng đường biển luôn đóng góp trên 10%
tổng doanh thu phí toàn công ty. Đây là một con số không nhỏ chứng tỏ
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B43

44. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
nghiệp vụ này khá quan trọng trong chiến lược kinh doanh của công ty. Chính
vì vậy công ty nên chú trọng vào việc triển khai nghiệp vụ này để tăng doanh
thu cho công ty.
III. Quy trình giám định hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng
đường biển tại công ty bảo hiểm PJICO.
Giám định hàng hoá nói chung và hàng hoá xuất nhập khẩu vận
chuyển bằng đường biển nói riêng là một khâu được PJICO quy định chặt
chẽ theo một trình tự nhất định nhằm tiến hành đánh giá, giám định tổn
thất xảy ra một cánh chính xác, hiệu quả và tiết kiệm, bảo đảm quyền lợi
cho cả hai bên: Bên bảo hiểm và bên được bảo hiểm.
Trước hết, khi có tổn thất xảy ra, PJICO sẽ xem xét tổn thất đó có
thuộc trách nhiệm bảo hiểm của mình hay không và nếu có thì mức độ tổn
thất là bao nhiêu? Nguyên tắc chung của công ty khi tiến hành giám định
là:
- Bảo đảm kịp thời, đầy đủ, trung thực và khách quan, bảo đảm
phục vụ tốt nhất cho việc bồi thường của công ty .
- PJICO có thể trực tiếp giám định hoặc có thể nhờ các chi nhánh
PJICO ở các khu vực khác giám định hộ hoặc chỉ định đại lý của mình ở
trong và ngoài nước.
- Trừ những trường hợp đặc biệt, nhiệm vụ chính của giám định
hàng hoá là giám định và thực hiện bồi thường tổn thất cho hàng hoá được
bảo hiểm tại PJICO. Xuất phát từ những nguyên tắc này, quy trình giám
định của công ty được tiến hành như sau:
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B44

45. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Sơ đồ 3 : quy trình giám định:
3.1 Nhận yêu cầu giám định và sử lý thông tin.
Khi phát hiện có tổn thất hoặc nghi ngờ có tổn thất, người được bảo
hiểm phải gửi ngay yêu cầu giám định đến PJICO, yêu cầu ban đầu có thể
bằng điện thoại nhưng sau đó phải bổ xung ngay bằng giấy yêu cầu chính
thức có thể lưu trong tập hồ sơ giám định.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B45
thống nhất theo dõi
khắc phục hậu quả
Xử lý thông
tin
Thuê Công
ty giám
định độc lập
Tiến hành giám định
Lập biên bản
giám định
Nhận yêu cầu giám định,
thông tin tổn thất
Cung cấp biên bản giám định
/Hoàn thiện hồ sơ
Nhận báo cáo
giám định

46. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Tiếp theo, cán bộ giám định sẽ đề nghị có sự phối hợp, giúp đỡ của
người yêu cầu giám định trong suốt quá trình giám định, đồng thời yêu
cầu họ cung cấp các giấy tờ cần thiết sau:
- Hợp đồng bảo hiểm
- Vận đơn đường biển
- Hoá đơn thương mại.
- Quy cách đóng gói.
- Các chứng từ giao nhận hàng hoá giữa tàu và cảng, COR (Biên
bản hư hỏng đổ vỡ), ROROC (Chứng từ kết toán nhận hàng với tàu) Hoặc
biên bản giao nhận của người chuyên chở và các chứng từ liên quan để
chứng minh tổn thất nếu giám định viên yêu cầu .
3.2 Tiến hành giám định
Công việc này được thực hiện tại nơi xảy ra tai nạn. Cán bộ giám
định của công ty sẽ thực hiện các công việc sau:
- Giám định bên ngoài kiện hàng, so sánh đối chiếu với sự miêu tả
trong chứng từ vận chuyển.
- Giám định bên trong kiện hàng
- Xác định mức độ tổn thất
Trong quá trình giám định cán bộ giám định luôn chú ý ghi rõ số
lượng hàng bị thiếu, số lượng từng loại bị hư hỏng và mức độ hư hỏng.
Đồng thời, ước tính các khoản chi phí khắc phục, sửa chữa tỷ lệ giảm giá
và giá trị còn lại của hàng hoá để có thể xác định mức độ tổn thất hợp lý.
- Xác định nguyên nhân tổn thất.
Để có thể tìm ra nguyên nhân, đòi hỏi các cán bộ giám định phải có
khả năng quan sát và phán đoán hết sức nhạy bén cũng như trình độ
chuyên môn cao, phải hiểu rõ được đặc tính của hàng hoá được bảo hiểm,
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B46

47. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
đặc điểm của tuyến hành trình, điều kiện khí hậu thuỷ văn, trạng thái kỹ
thuật của con tàu, ý thức và trình độ của sỹ quan thuỷ thủ, thuyền viên.
Chẳng hạn đối với tổn thất xảy ra cho lô hàng gạo chuyên chở trên
tàu Wujiang của công ty Vinafood xuất sang Irắc,vận đơn
MOLV621541300 và đã mua bảo hiểm tại PJICO. Sau khi xảy ra tổn thất
công ty đã cử giám định viên sang phối hợp với phía Irắc giám định tại
cảng Um-Quaser.
Các giám định viên đã phát hiện ra rằng trong số 5 nghìn tấn gạo
xuất khẩu có 1200 tấn bị ướt và biến chất. Nguyên nhân là do vật liệu đệm
lót bằng tre còn tươi, mặt khác giữa các bao gạo không được phủ lớp giấy
nâu sạch để hút ẩm, đồng thời trong số các bao bì hỏng, đa phần được xếp
cạnh các bó thép để trần - đây là loại hàng hay ”ra mồ hôi”. Ngoài ra hầm
hàng thông gió kém làm cho hơi nước thoát ra từ hàng khó bay ra ngoài.
Với đặc tính dễ hút ẩm và khi bị ẩm thường ngả sang màu vàng, biến chất,
nên vì thế hàng gạo đã bị ẩm ướt và không còn nguyên giá trị như ban
đầu.
- Phân định dạng tổn thất: Hàng hoá vận chuyển bằng đường biển có
thể gặp phải các tổn thất như: mất mát hao hụt, hỏng do nước ngấm, bị
cong, bẹp, méo, xước, vỡ, gãy, bao kiện bị móc rách, hàng bị ô nhiễm mùi
vị hoặc bị lấm bẩn, bị mốc, mục, thối, ôi thiu, bị cháy, han rỉ…
- Mỗi dạng tổn thất có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân có xuất
xứ khác nhau, vì thế đã tìm ra nguyên nhân gây ra tổn thất thì cần phải
xác định rõ cả nguồn gốc phát sinh ra nguyên nhân.
Chẳng hạn khi xác định nguyên nhân tổn thất là do cháy thì cần phải
phân tích xem cháy là do đặc tính của hàng hoá tự bốc cháy hay do hành
vi sơ suất của thuyền viên. Hoặc khi xác định nguyên nhân tổn thất là do
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B47

48. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
va đập thì phải xem xét rằng va đập là do hàng hoá bị rơi từ trên cao
xuống, bị đè nặng, chèn ép, hay do sóng lớn gây ra chấn động đổ vỡ…
3.3 Lập biên bản giám định.
Sau khi hoàn tất việc giám định, giám định viên chọn lọc các chi tiết
cơ bản để phản ánh toàn bộ những gì đã chứng kiến tại hiện trường vào
một văn bản gọi là “biên bản giám định”. Đây là kết quả của quá trình
giám định và cũng là cơ sở pháp lý để khiếu nại người có trách nhiệm với
vụ tổn thất đó.
Nội dung của biên bản giám định phải đảm bảo các yêu cầu trung
thực, chính xác, rõ ràng, cụ thể, các số liệu trên biên bản phải phù hợp với
thực tế tổn thất và thống nhất với các tài liệu khác liên quan đến chuyến
hành trình. Điểm quan trọng nhất, cũng là nội dung chính của biên bản
giám định là phải ghi rõ mức độ và nguyên nhân gây ra tổn thất đó.
3.4.Cung cấp biên bản giám định và thu phí giám định.
Sau khi lên biên bản giám định, cán bộ giám định của PJICO sẽ
cung cấp cho người hoặc tổ chức yêu cầu giám định. Việc cấp thêm biên
bản cho bất cứ người nào khác phải được sự đồng ý của người yêu cầu
giám định bằng văn bản và phải tính thêm phí nếu cần.
Đối với các chi phí và công lao động đã thực hiện trong quá trình
giám định, theo yêu cầu của người nhận hàng, giám định viên có thể ghi
thêm vào biên bản giám định và phải ghi thêm vào chứng từ, hoá đơn đầy
đủ về các chi phí đó.
Về nguyên tắc, chi phí giám định chỉ được thu trực tiếp từ người
yêu cầu giám định nếu lô hàng không tham gia. Nếu bảo hiểm tại PJICO
thì phí giám định được tính vào số tiền hàng bồi thường hoặc PJICO tự
chịu trong trường hợp tổn thất không thuộc trách nhiệm của mình.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B48

49. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Ngoài ra, trong trường hợp PJICO giám định hộ các đơn vị khác
trong công ty thì phí giám định được tính vào số tiền bồi thường, số tiền
này đơn vị nhờ giám định sẽ phải trả cho PJICO.
Quy trình được áp dụng ở tất cả các đơn vị khác trong công ty.
Trong một số trường hợp, tuỳ theo điều kiện đã thoả thuận trong đơn bảo
hiểm thì khi xảy ra tổn thất, PJICO có thể phối hợp với một tổ chức giám
định khác đã được chỉ định trong đơn để cùng tham gia giám định. Do
giám định là một công việc rất khó khăn phức tạp, đòi hỏi giám định viên
phải có trình độ kỹ thuật nghiệp vụ cao và am hiểu sâu sắc về nhiều lĩnh
vực như vất lý, hoá học, sinh học, tâm lý học, cơ khí …nên để đảm bảo
tính chính xác và công bằng trong khâu giám định, hiện nay công ty
thường thuê các chuyên gia giám định về tổn thất hàng hoá có uy tín như:
Công ty giám định nhà nước (Vinacontrol), hay công ty liên doanh giám
định là công ty Davicontrol và FCC. Căn cứ vào biên bản mà các chuyên
gia cung cấp, công ty sẽ lên biên bản chính thức và từ đó làm căn cứ giải
quyết bồi thường cho những hàng hoá được bảo hiểm.
Bảng 2:Tình hình chi giám định và chi đề phòng hạn chế tổn thất của
nghiệp vụ (2003-2007):
Chỉ tiêu Đơn vị 2003 2004 2005 2006 2007
DT phí Tr đồng 62474,2
4
71845,3
7
79029,9
1
70550,0
0
72440,55
Chi GĐ Tr đồng 281,13 404,13 806,11 158,74 335,67
Chi ĐPHCTT Tr đồng 1249,48 1436,91 1580,59 1411,00 1490,00
Tỷ lệ chi giám định % 0,45 0,56 1,02 0,23 0,46
Tỷ lệ chi ĐPHCTT % 2 2 2 2 2
Nguồn: phòng giám định, bồi thường-PJICO
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B49

50. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
Qua bảng trên ta thấy, chi giám định và đề phòng hạn chế tổn thất của
nghiệp vụ liên tục tăng từ 2003-2005, chi giám định tăng từ 281.13tr đồng
năm 2003 lên 806.11 tr đồng vào năm 2005, đến năm 2006 giảm xuống còn
158.74 tr đồng.Sau đó lại tăng lên 335.67tr đồng trong năm 2007. Còn chi
ĐPHCTT là 2%/DT mỗi năm. Riêng năm 2006 khoản chi giám định của
nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa XNK vận chuyển bằng đường biển có giảm
chút rồi lại tăng lên trong năm 2007.
IV. Giải quyết khiếu nại đòi bồi thường nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá
XNK vận chuyển bằng đường biển của PJICO.
Quy trình giải quyết bồi thường ở PJICO được tiến hành theo các
bước sau:
4.1Tiếp nhận hồ sơ khiếu nại bồi thường.
Bộ hồ sơ khiếu nại đối với tổn thất hàng hóa XNK vận chuyển bằng
đường biển có:
- Hợp đồng bảo hiểm và giấy sửa đổi bổ xung (nếu có).
- Vận đơn đường biển ( bản gốc).
- Phiếu đóng gói (bản gốc).
- Biên bản giám định (bản gốc).
- Các chứng từ giao nhận hàng của cảng hoặc cơ quan chức năng
- Thông báo tổn thất
- Hợp đồng vận chuyển
- Hoá đơn biên lai các chi phí khác
- Các chứng từ liên quan (nếu tổn thất phát sinh do lỗi của người
thứ ba).
4.2.Kiểm tra chứng từ.
Khi tiếp nhận, cán bộ làm công tác giải quyết bồi thường của công
ty sẽ kiểm tra cẩn thận tính đầy đủ và hợp pháp của bộ chứng từ. Nếu có
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B50

51. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trường ĐHKTQD
thiếu sót, nhầm lẫn thì phải yêu cầu khách hàng bổ xung hoặc hiệu đính
lại.
4.3.Xác minh phí
Kiểm tra xem người được bảo hiểm có thực hiện và thực hiện đúng
nghĩa vụ đóng phí của mình không đây là một trong các biện pháp ngăn
ngừa tình trạng gian lận trong bảo hiểm có ý đồ trục lợi cho riêng mình.
Nói chung đối với mọi trường hợp (trừ khi có thoả thuận khác bằng văn
bản) thì việc chưa đóng phí bảo hiểm theo hợp đồng vào thời điểm phát
sinh khiếu nại đều đồng nghĩa với việc tổn thất nằm ngoài phạm vi trách
nhiệm của bảo hiểm.
4.4.Xem xét tổn thất thuộc phạm vi trách nhiệm của hợp đồng hay không?
Lúc này cán bộ làm công tác bồi thường sẽ nghiên cứu những vấn
đề sau :
- Người khiếu nại có quyền lợi bảo hiểm không?
- Tổn thất xảy ra có trong thời hạn hiệu lực của hợp đồng bảo
hiểm không ?
- Tổn thất có phải do những rủi ro loại trừ gây ra không?
- Tổn thất có được bảo hiểm theo các điều kiện bảo hiểm như đã
thoả thuận không? Chỉ cần không đáp ứng được một trong các câu hỏi
trên thì có nghĩa là nó đã nằm ngoài phạm vi trách nhiệm bảo hiểm. Khi
đó công ty sẽ lập công văn gửi người khiếu nại (bằng Fax hoặc gửi qua
bưu điện) để từ chối việc bồi thường tổn thất mà anh ta yêu cầu. Trong
công văn phải nêu tóm tắt sự việc và lý do khước từ trách nhiệm bảo hiểm
sao cho có tình có lý nhất.
1.Nếu tổn thất thuộc phạm vi trách nhiệm bảo hiểm.
Hà Ngọc Phúc Bảo Hiểm 46B51