การใช้เเละการผันกริยาภาษาสเปน

1. บทที่ 1
PRONOMBRE PERSONAL DEL SUJETO
สรรพนามตำ�แหน่งประธาน
สรรพนามต�ำแหน่งประธานในภาษาสเปนทุกตัวเมื่อเขียนขึ้นต้นประโยค อักษรตัวแรกให้เขียน
ด้วยอักษรตัวใหญ่ และเมื่ออยู่ในประโยคให้เขียนด้วยอักษรตัวเล็กเสมอ
ก่อนจะกล่าวถึงเรื่องการผันกริยา หรือเรียกว่า การกระจายรูปกริยา ตามวัตถุประสงค์หลัก
ของหนังสือเล่มนี้ ผู้เขียนขอพูดถึงสรรพนามที่ท�ำหน้าที่เป็นประธานในภาษาสเปน
ค�ำสรรพนาม คือ ค�ำที่ใช้แทนค�ำนามเพื่อการอ้างถึงหรือแทนการกล่าวซ�้ำ
เช่น กล่าวครั้งที่ 1 La guía es muy amable. มัคคุเทศก์ใจดีมาก
กล่าวครั้งที่ 2 Ella es tailandesa. หล่อนเป็นคนไทย
สรรพนาม หล่อน แทน มัคคุเทศก์
การอ้างถึงแทนตัวผู้พูด Yo estudio español. ฉันเรียนภาษาสเปน
สรรพนาม ฉัน อ้างถึงตัวผู้พูด
บุรุษที่ 1 (ผู้พูด)
Yo/yo ผม ดิฉัน อื่น ๆ
- เอกพจน์ แทนผู้พูดคนเดียว
- แทนผู้พูดผู้ชายหรือผู้หญิง
- แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
Nosotros/nosotros พวกเรา
- พหูพจน์ แทนผู้พูดมากกว่า 1 คน เป็นรูปพหูพจน์ของ yo
- แทนผู้พูดที่มีผู้ชายรวมอยู่ด้วยอย่างน้อย 1 คน
- แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
Nosotras/nosotras พวกเรา
- พหูพจน์ แทนผู้พูดมากกว่า 1 คน เป็นรูปพหูพจน์ของ yo
- แทนผู้พูดประกอบด้วยหญิงล้วน

2. - แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
บุรุษที่ 3 (บุคคลที่ได้รับการกล่าวถึงโดยบุรุษที่ 1 และบุรุษที่ 2 ตลอดจนโดยบุรุษที่ 3)
Él/él เขาผู้ชาย
- เอกพจน์ แทนผู้ถูกกล่าวถึงเพียงคนเดียว
- แทนผู้ถูกกล่าวถึงเพศชาย
- แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
- ไม่นิยมใช้แทนสัตว์ สิ่งของ
- เครื่องหมาย acento เหนือ e ปรากฏเสมอไม่ว่าจะเขียนด้วยอักษรตัวเล็กหรือตัวใหญ่
Ella/ella เขาผู้หญิง
- เอกพจน์ แทนผู้ถูกกล่าวถึงเพียงคนเดียว
- แทนผู้ถูกกล่าวถึงเพศหญิง
- แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
- ไม่นิยมใช้แทนสัตว์ สิ่งของ
Ello/ello เรื่องนั้น ประเด็นนั้น อื่น ๆ
- เอกพจน์ในองค์รวม
- ใช้แทนความคิด เรื่องราว ประเด็นที่กล่าวถึงมาก่อนหน้า
- ไม่ใช้แทนคน สัตว์ หรือสิ่งของ
- มักพบในภาษาเขียน
เช่น No consultas el diccionario y ello me preocupa.
เธอไม่ค่อยตรวจทานกับพจนานุกรม เรื่องนี้ท�ำให้ฉันกังวล (ello แทน เรื่องการไม่
ตรวจทานกับพจนานุกรม)
Ellos/ellos พวกเขา
- พหูพจน์ แทนผู้ถูกกล่าวถึงมากกว่า 1 คน
- แทนผู้ถูกกล่าวถึงมีผู้ชายรวมอยู่ด้วยอย่างน้อย 1 คน
- แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
- ไม่นิยมใช้แทนสัตว์ สิ่งของ
Ellas/ellas พวกเขาผู้หญิง พวกหล่อน
- พหูพจน์ แทนผู้ถูกกล่าวถึงมากกว่า 1 คน เป็นรูปพหูพจน์ของ ella
- แทนผู้ถูกกล่าวถึงประกอบด้วยหญิงล้วน
- แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการแล้วแต่สถานการณ์
2 การใช้และการผันกริยาภาษาสเปน

3. - ไม่นิยมใช้แทนสัตว์ สิ่งของ
ค�ำสรรพนามบุรุษที่ 3 ในภาษาสเปนที่ใช้ทั่วไป (ยกเว้นในภาษาวรรณกรรมและภาษาเขียน)
มักไม่ใช้แทนสัตว์และสิ่งของในต�ำแหน่งประธาน ซึ่งแตกต่างจากภาษาอังกฤษที่มีสรรพนาม it หรือ
they รวมถึงการใช้สรรพนาม il/elle/ils/elles ในภาษาฝรั่งเศสด้วยเช่นกัน ส�ำหรับไว้ใช้แทนสัตว์
และสิ่งของ ในภาษาสเปนจะเลี่ยงไปใช้ค�ำสรรพนามอื่น ๆ แทน
เช่น - สรรพนามระบุระยะทาง (ตัวนี้, สิ่งนั้น, อันโน้น) แทน
- ซ�้ำค�ำนามเดิม
- แทนด้วยค�ำก�ำกับนามประกอบกับค�ำคุณศัพท์ เช่น ตัวสีแดง (อ้างถึง ค�ำนาม โต๊ะ ตัวที่
มีสีแดง)
- อาศัยการละประธานคงเหลือไว้เพียงค�ำกริยา เป็นหัวข้อที่จะพูดถึงในบทนี้ต่อไป
บุรุษที่ 2 (บุคคลที่ผู้พูดก�ำลังสนทนาอยู่ด้วย)
ผู้เขียนได้ยกสรรพนามบุรุษที่ 2 มาพูดไว้ล�ำดับท้ายเนื่องด้วยมีข้อแตกต่างอยู่บ้างในเรื่องของ
การใช้ เป็นเรื่องปกติที่ภาษามีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาเมื่อยังมีผู้ใช้ภาษานั้น ๆ อยู่จนท�ำให้
เกิดข้อแตกต่างในการใช้ เช่น ภาษาไทยในประเทศไทยเองเพียงประเทศเดียว ยังประกอบด้วย
ส�ำเนียงเหนือ อีสาน กลาง ใต้ ภาษาสเปนก็เช่นเดียวกัน มีการใช้มากกว่าใน 20 ประเทศทั่วโลก
ไม่ใช่เฉพาะแค่ในประเทศสเปน ยังรวมถึงในภูมิภาคลาตินอเมริกา หรือแม้กระทั่งได้ใช้อย่างแพร่หลาย
ในประเทศสหรัฐอเมริกาเอง รวมผู้พูดมากกว่า 400 ล้านคน
เนื่องด้วยในอดีตการเดินทางและการติดต่อสื่อสารระหว่างประเทศสเปนซึ่งตั้งอยู่ในทวีปยุโรป
กับประเทศอื่น ๆ ในลาตินอเมริกาที่มีขนาดกว้างใหญ่มีการใช้เวลามากในยุคก่อนหน้าการมีเทคโนโลยี
อินเทอร์เน็ตที่ไม่ได้รวดเร็วดังเช่นปัจจุบัน ดังนั้น จึงเกิดข้อแตกต่างทางภาษาในหลาย ๆ ด้าน แต่
ความแตกต่างดังกล่าวมิได้ทำให้ไม่สามารถสือสารกันได้หรือสือสารกันไม่รเู้ รืองระหว่างผูพดภาษาสเปน
� ่ ่ ่ ้ ู
ด้วยกัน หนึ่งในความแตกต่างของวิธีการใช้นั้นคือเรื่องการใช้สรรพนามบุรุษที่ 2 ในภาษาสเปน ผู้เขียน
ขอสรุปพอสังเขปดังนี้
Tú/tú เธอ อื่น ๆ
- เอกพจน์ แทนคู่สนทนาคนเดียว
- แทนคู่สนทนาผู้ชายหรือผู้หญิง
- แสดงความเป็นกันเอง
PRONOMBRE PERSONAL DEL SUJETO 3

4. Usted/usted คุณ ท่าน อื่น ๆ
- เอกพจน์ แทนคู่สนทนาคนเดียว
- แทนคู่สนทนาผู้ชายหรือผู้หญิง
- โดยทั่วไปมักพบใช้แสดงความเป็นทางการ
- ตัวย่อ คือ Ud. หรือ Vd. ตัวหลังย่อมาจากค�ำว่า vuestra merced แปลว่า ความเมตตา
ของท่าน ตัวย่อ คือ Vd. โดยน�ำอักษรตัวแรกของแต่ละค�ำมาเป็นรูปย่อ โดยค�ำว่า usted
กร่อนเสียงมาจากค�ำว่า vuestra merced ใช้เวลาเป็นศตวรรษจนกร่อนเสียงเป็นค�ำเดียวคือ
usted ตัวย่อคือ Ud. เป็น วิธีการเรียกอาศัยการเปรียบเทียบ คล้ายกับค�ำเรียก ใต้เท้า
ในภาษาไทย ที่เริ่มประกอบจากค�ำ 2 ค�ำ แล้วกลายเป็นค�ำเรียกคู่สนทนาแสดงความเคารพ
ในภาษาไทย
Vos/vos เธอ ท่าน อื่น ๆ
- เป็นได้ทั้งเอกพจน์และพหูพจน์ โดยมีความหมายเป็นเอกพจน์ แทนคู่สนทนาคนเดียว แสดง
ความคุ้นเคย มักนิยมใช้ในลาตินอเมริกา แต่มีความหมายเป็นได้ทั้งเอกพจน์และพหูพจน์
แทนคู่สนทนา 1 คนหรือมากกว่า แสดงความเป็นทางการ มักพบการใช้ในเอกสารโบราณ
- แทนคู่สนทนาผู้ชายหรือผู้หญิง
- เมือมีความหมายเป็นเอกพจน์ ใช้แสดงความเป็นกันเองหรือเป็นทางการขึ้นกับสถานการณ์
่
และระดับภาษา แต่เมื่อมีความหมายเป็นพหูพจน์ใช้ในกรณีเป็นทางการเท่านั้น
- ไม่พบใช้ทั่วไปที่ประเทศสเปน พบเฉพาะในภาษาเก่า แสดงความเคารพเป็นทางการ มี
ความหมายทังเอกพจน์และพหูพจน์ แต่พบใช้ในภาษาทัวไปในบางประเทศของลาตินอเมริกา
้ ่
แสดงความเป็นกันเอง มีความหมายเป็นเอกพจน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอาร์เจนตินาและ
อุรุกวัย
Vosotros/vosotros พวกเธอ อื่น ๆ
- พหูพจน์ แทนคู่สนทนามากกว่า 1 คน เป็นรูปพหูพจน์ของ tú
- แทนคู่สนทนาที่มีผู้ชายรวมอยู่ด้วยอย่างน้อย 1 คน
- แสดงความเป็นกันเอง
- พบการใช้เฉพาะในภาษาสเปนแบบประเทศสเปน
Vosotras/vosotras พวกเธอ อื่น ๆ
- พหูพจน์ แทนคู่สนทนามากกว่า 1 คน เป็นรูปพหูพจน์ของ tú
- แทนคู่สนทนาประกอบด้วยหญิงล้วน
- แสดงความเป็นกันเอง
- พบการใช้เฉพาะในภาษาสเปนแบบประเทศสเปน
4 การใช้และการผันกริยาภาษาสเปน

5. Ustedes/ustedes พวกคุณ พวกเธอ อื่น ๆ
- พหูพจน์ แทนคู่สนทนามากกว่า 1 คน
- แทนคู่สนทนาทั้งมีผู้ชายร่วมอยู่ด้วยหรือผู้หญิงล้วน
- สามารถใช้แสดงความเป็นกันเอง (ustedes เป็นรูปพหูพจน์ของ tú พบได้ในทุกประเทศของ
ลาตินอเมริกา และ ustedes เป็นรูปพหูพจน์ของ vos พบได้ในบางประเทศของลาติน
อเมริกา) และแสดงความเป็นทางการ (รูปพหูพจน์ของ usted ทั้งในประเทศสเปนและใน
ลาตินอเมริกา)
- ตัวย่อ คือ Uds. หรือ Vds.
สรุปได้ตามหัวข้อดังนี้
มีความเป็นทางการ - รูปเอกพจน์/พหูพจน์
ทุกภูมิภาคใช้ usted (ตัวย่อคือ Ud. หรือ Vd.) และ ustedes (ตัวย่อคือ Uds. หรือ Vds.)
เหมือนกัน ใช้กับบุคคลที่เพิ่งรู้จักเป็นครั้งแรก และไม่สนิทสนม มีความอาวุโส หรือเป็นการให้เกียรติ
แสดงความเป็นกันเอง - รูปเอกพจน์
แสดงความคุ้นเคยในหมู่เพื่อนและระหว่างคนในครอบครัว หรือคนที่รู้จักกันครั้งแรกและวัย
ใกล้เคียงกัน หรือเป็นเพื่อนหรือญาติของคนรู้จัก รวมถึงบรรยากาศในการคุยเป็นกันเอง โดยแบ่งการ
ใช้ออกได้เป็น
Tú มีที่ใช้ทั้งในประเทศสเปนและในลาตินอเมริกา
Vos พบในอเมริกากลางบางประเทศ และในอเมริกาใต้โดยเฉพาะบริเวณประเทศอาร์เจนตินา อุรกวัย
ุ
แสดงความเป็นกันเอง - รูปพหูพจน์
แสดงความคุ้นเคยในหมู่เพื่อนและระหว่างคนในครอบครัว หรือคนที่รู้จักกันครั้งแรกและวัย
ใกล้เคียงกัน หรือเป็นเพื่อนหรือญาติของคนรู้จัก รวมถึงบรรยากาศในการคุยเป็นกันเอง โดยแบ่งการ
ใช้ออกได้เป็น
Vosotros คู่สนทนาด้วยมีมากกว่า 1 คน มีผู้ชายรวมอยู่ด้วย
Vosotras คู่สนทนาด้วยมีมากกว่า 1 คน เป็นหญิงล้วน
พบ vosotros/as ได้ในภาษาสเปนแบบประเทศสเปนเท่านั้น
PRONOMBRE PERSONAL DEL SUJETO 5

6. Ustedes เป็นรูปพหูพจน์ของ tú ใช้ในประเทศต่าง ๆ ในลาตินอเมริกา
เป็นรูปพหูพจน์ของ vos ใช้ในบางประเทศของลาตินอเมริกา เช่น อาร์เจนตินา อุรุกวัย
ขอให้ดูสถานการณ์ตัวอย่าง
ในงานเลี้ยงค�่ำคืนลาตินที่เมืองไทย ผู้เรียนก�ำลังคุยกับเพื่อนชาวสเปนอยู่โดยใช้ tú ในการ
สนทนา สักครู่มีเพื่อนชาวอาร์เจนตินาเดินเข้ามาร่วมวงสนทนาด้วยโดยเรียกผู้เรียนว่า vos ณ ขณะนี้
จึงมีถึง 3 คนในวงสนทนา ผู้เรียนสามารถเลือกใช้ vosotros/as หรือ ustedes เพื่อใช้เอ่ยถึงเพื่อน
สเปนและอาร์เจนตินาทั้งสอง แต่แน่นอนว่าเพื่อนสเปนจะใช้ vosotros/as เพื่อใช้เรียกทั้งผู้เรียนและ
เพื่อนอาร์เจนตินารวมกัน ขณะที่เพื่อนอาร์เจนตินาจะเรียกผู้เรียนและเพื่อนชาวสเปนว่า ustedes
ขอให้ผู้เรียนอย่าได้รู้สึกแปลกใจว่า จากความคุ้นเคยเป็นกันเองของ vos แล้วกลายเป็นการให้เกียรติ
ไปในรูปสรรพนามของ ustedes เพราะ ustedes เป็นรูปพหูพจน์ สามารถแสดงได้ทั้งความเป็น
กันเองหรือการให้เกียรติเป็นทางการในภูมิภาคลาตินอเมริกา
หัวข้อเรื่องการยอมรับประธาน vos ให้บรรจุในต�ำราและหนังสือแบบเรียนภาษาสเปนส�ำหรับ
ชาวต่างชาติในประเทศสเปนยังคงเป็นสิ่งใหม่ที่ได้รับการยอมรับเพิ่มมากขึ้น ดังนั้น ต�ำราเล่มนี้ผู้เขียน
จึงเห็นสอดคล้องกับการยอมรับและการสะท้อนข้อเท็จจริงของปรากฏอยู่ของประธาน vos ในภาษา
สเปนให้กับผู้เรียนได้รับทราบ แต่เนื่องด้วยวิธีการกระจายรูปกริยาของประธาน vos ยังคงมีความ
แตกต่างกันอยูในกลุมประเทศทีพดภาษาสเปน (RAE, 2009: 210-211) เช่น การกระจายรูปกริยาปกติ
่ ่ ่ ู
ในกลุ่มที่ 1 ตัวอย่างค�ำกริยา amar ใน presente de indicativo แบ่งตามประเทศที่พบการใช้
ประธาน vos ได้แก่
กลุ่ม ประเทศ กริยา amar ใน presente de indicativo
ที่ ของประธาน vos
1 Argentina, Paraguay, Uruguay, Perú amás
(จังหวัด Arequipa), Colombia
Guatemala, El Salvador, Honduras,
Nicaragua, Costa Rica, México
(แคว้น Chiapas และ Tabasco)
2 Chile, Panamá, Cuba (เขต Oriente) amai(s)
3 Bolivia, Ecuador, Venezuela amás และ amai(s)
4 España amáis
(รูปกริยาซ�ำกับประธาน vosotros/vosotras)
้
6 การใช้และการผันกริยาภาษาสเปน

7. จากตารางก่อนหน้าจะพบว่าเพียงกริยากลุ่มที่ 1 กระจายรูปกริยาปกติใน presente de
indicativo ยังมีความแตกต่างกันถึง 4 กลุ่มประเทศ ยังไม่นับรวมการกระจายรูปกริยาในกลุ่มที่ 2
และ 3 รวมถึงการกระจายรูปกริยาผิดปกติอื่น ๆ โดยผู้เขียนยึดตามหลักการกระจายรูปกริยาก�ำหนด
โดยราชบัณฑิตยสถานแห่งประเทศสเปนในการให้ตัวอย่างในต�ำราเล่มนี้เป็นหลัก
PRONOMBRE PERSONAL DEL SUJETO 7