2. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………ii
L I CAM ĐOAN
T«i xin cam ®oan, nh÷ng sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn
v¨n nµy lµ trung thùc vµ ch−a hÒ ®−îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ
nµo.
T«i xin cam ®oan r»ng mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn
v¨n nµy ®· ®−îc c¶m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n nµy
®· ®−îc chØ râ nguån gèc
T¸c gi¶T¸c gi¶T¸c gi¶T¸c gi¶
NguyÔn ThÞ Hång MÕn
4. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………iiiiii
M C L C
L I CAM ĐOAN ...........................................................................................i
L I C M ƠN................................................................................................ii
M C L C....................................................................................................iii
DANH M C B NG......................................................................................v
DANH M C CÁC HÌNH.............................................................................vi
M Đ U .....................................................................................................1
Chương 1: T NG QUAN NGHIÊN C U.....................................................4
1.1. V N Đ CƠ GI I HOÁ KHÂU V N CHUY N TRONG LÂM NGHI P.........4
1.1.1. S d ng máy kéo trong v n xu t g và xu hư ng c i ti n máy kéo nông
nghi p đ v n xu t g trên th gi i.............................................................. 5
1.1.2. Các nghiên c u c i ti n máy kéo nông nghi p s d ng v n xu t g Vi t Nam 9
1.1.2.1. Các thi t b v n xu t g trong nư c ...................................................9
1.1.2.2. Các nghiên c u c i ti n máy kéo v n xu t g t i Vi t Nam .............11
1.2. TRUY N Đ NG THU L C.......................................................................................14
1.2.1. Khái quát v truy n đ ng thu l c............................................................... 14
1.2.2. Trang b thu l c trên các liên h p máy v n chuy n nông lâm nghi p ............... 15
1.2.3. Th trư ng thu l c Vi t Nam .................................................................. 16
1.3. M C ĐÍCH VÀ NHI M V NGHIÊN C U............................................... 18
1.3.1.M c đích c a đ tài ...................................................................................... 18
1.3.2. Nhi m v nghiên c u .................................................................................. 18
Chương 2: Đ I TƯ NG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U .................19
2.1. Đ I TƯ NG NGHIÊN C U.........................................................................................19
2.1.1. Đư ng v n xu t g và kích thư c cây g khai thác nư c ta ...................... 19
2.1.1.1. Đ c đi m đư ng v n xu t lâm nghi p nư c ta. ................................19
2.1.1.2. Kích thư c cây g khai thác nư c ta.............................................20
2.1.2. Thi t b v n xu t.......................................................................................... 21
2.1.2.1. Máy kéo...........................................................................................21
2.1.2.2. Rơ mooc ..........................................................................................24
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U...................................................................................31
2.2.1. Phương pháp gi i tích.................................................................................. 31
2.2.2. Phương pháp s ........................................................................................... 31
5. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………iviv
Chương 3: XÂYD NGMÔHÌNHKH OSÁTTÍNHNĂNGKÉOC A MÁY
KÉOLIÊNH PV IRƠMOOCTRUY NĐ NGTHU L C......33
3.1. Đ T V N Đ ...................................................................................................................33
3.2. S HÌNH THÀNH L C KÉO TI P TUY N C A BÁNH XE CH Đ NG........34
3.3 XÂY D NG ĐƯ NG Đ C TÍNH TRƯ T C A MÁY KÉO...................................36
3.4. Đ NG H C LIÊN H P MÁY KÉO V I RƠ MOOC TRUY N Đ NG
THU L C................................................................................................................39
3.5. XÁC Đ NH PH N L C PHÁP TUY N M T ĐƯ NG TÁC D NG LÊN CÁC
BÁNH XE LIÊN H P MÁY.....................................................................................43
3.6. XÂY D NG Đ C TÍNH CÁC PH N T TRONG H TH NG TRUY N L C.45
3.6.1. Xây d ng các đ c tính c a các ph n t trong h th ng truy n l c rơ mooc.............. 45
3.6.2. Ph n t đ ng cơ........................................................................................... 46
3.6.3. Ph n t truy n l c cho máy kéo................................................................... 48
3.6.4. Các ph n t truy n l c cho rơ mooc ........................................................... 49
3.7. THU T GI I VÀ CHƯƠNG TRÌNH............................................................................54
3.8. CÁC PHƯƠNG ÁN KH O SÁT...................................................................................59
3.8.1. Kh o sát kh năng ph i h p gi a h th ng truy n l c c a rơ mooc v i
máy kéo..................................................................................................... 60
3.8.2. Kh o sát dãy t s truy n c a h p s ph nh hư ng đ n kh năng
ph i h p h th ng truy n l c c a rơ mooc v i máy kéo............................. 64
3.9. M T S NH N XÉT......................................................................................................65
K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................................66
TÀI LI U THAM KH O............................................................................67
PH L C ...................................................................................................70
6. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………vv
DANH M C CÁC B NG
S b ng Tên b ng Trang
2.1. Đ c tính k thu t c a máy kéo SHIBAURA-3000A.............................22
2.2. Kh năng ch u t i và chi phí nhiên li u đ ng cơ SD - 3000 [14] ....Error!
Bookmark not defined.
2.3. T s truy n c a h th ng truy n l c....................................................24
2.4. Thông s k thu t Rơ mooc RMH-3000...............................................25
2.5. T s truy n các ph n t truy n đ ng cơ h c c a c u mooc .................27
3.1. S li u tính s vòng quay tr c bơm và đ ng cơ thu l c c u mooc............51
3.2. Vùng t s truy n c a h p s ph có kh năng m r ngđ ph i h p
v i h p s máy kéo...............................................................................64
7. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………vivi
DANH M C CÁC HÌNH
S hình Tên hình Trang
2.1. Hình nh máy kéo SHIBAURA-3000A và Rơ mooc RMH-3000.......21
2.2. Sơ đ xác đ nh các kích thư c cơ b n c a Rơ mooc......................25
2.3. Sơ đ đ ng h c c a LHM có truy n đ ng thu l c tr giúp c u mooc....26
2.4. Sơ đ truy n đ ng thu l c cho c u mooc.....................................28
3.1. Sơ đ nguyên lý làm vi c c a bánh xe bánh ch đ ng...................34
3.2. Đư ng đ c tính trư t c a máy kéo ................................................37
3.3. Sơ đ truy n đ ng liên h p máy kéo v i rơ mooc m t c u truy n
đ ng thu l c ................................................................................39
3.4. Quan h đ trư t gi a c u sau máy kéo δ1 và c u rơ mooc δ2 ....42
3.5. Sơ đ l c và mô men tác d ng lên liên h p máy ..........................44
3.6. Sơ đ truy n l c c a liên h p máy có truy n đ ng thu l c tr
giúp c u mooc...............................................................................46
3.7. Đ c tính đ ng cơ SD - 3000 l p trên máy kéo SHIBAURA-3000A.......47
3.8. Sơ đ đo m t s thông s c a h th ngtruy n l c c u mooc..........51
3.9. Đ th quan h gi a n1 và n2.........................................................52
3.10. Đ c tính đ ng cơ thu tĩnh OMP-50..............................................53
3. 11. Đ c tính kéo c a liên h p máy Shibaura 3000 A T ng I và T ng II.........61
3.12. Đ c tính kéo c a liên h p máy máy kéo Shibaura 3000A T ng III..........62
3.13. nh hư ng đ d c đ n kh năng kéo c a máy kéo Shibaura
3000A khi t i tr ng chuyên ch Q= 2500 kG................................62
8. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………11
M Đ U
Nư c ta r ng t nhiên ngày càng c n ki t gây nh hư ng x u t i môi
trư ng sinh thái, t i s n xu t và đ i s ng con ngư i. Trư c th c tr ng đó đ
b o v di n tích r ng t nhiên còn l i Chính ph đã ra l nh t ng bư c đóng
c a r ng t nhiên đ b o v môi trư ng sinh thái đ ng th i đ y m nh tr ng
r ng, b ng cách giao đ t r ng đ n t ng h gia đình, tăng cư ng s d ng g
r ng tr ng thay th d n g r ng t nhiên. Do v y trên c nư c đã hình thành
nhi u vùng chuyên canh cây lâm nghi p v i quy mô l n như các vùng chuyên
canh g tr m và vùng chuyên canh g nguyên li u gi y v i di n tích khai
thác hàng ngàn ha m i năm đ cung c p g cho các ngành công nghi p gi y,
khai thác than, ch bi n g và các nhu c u khác c a n n kinh t qu c dân.
T trư c t i nay, máy móc thi t b dùng trong khai thác r ng nư c ta
ph n l n là do vi n tr ho c nh p t nư c ngoài và ch y u là máy móc thi t
b khai thác g l n c a r ng t nhiên vì th khi chuy n sang khai thác g r ng
tr ng v i kích thư c cây g nh chúng không còn phù h p. M t khác vi c s
d ng các thi t b ngo i nh p b c l nhi u như c đi m không phù h p v i đi u
ki n nư c ta: r ng ch y u phân b trên đ a hình ph c t p có đ d c l n; quy
mô s n xu t nh , v n đ u tư th p; cơ s h t ng k thu t y u kém và không
đ ng b nên hi u qu kinh t th p. Đ c bi t t khi n n kinh t nư c ta chuy n
sang ho t đ ng theo cơ ch th trư ng, ngu n vi n tr không hoàn l i c a
nư c ngoài b c t gi m, l c lư ng lao đ ng th công dư th a, giá nhân công
th p nên vi c s d ng máy móc thi t b trong khai thác g ngày càng b thu
h p. Th c t cho th y vi c khai thác g r ng tr ng nư c ta hi n nay ch y u
v n b ng th công, n ng nh c, năng su t th p m c dù so v i r ng t nhiên
r ng tr ng có nhi u đi m thu n l i hơn đ cơ gi i hoá
V i ch trương giao đ t, giao r ng và phát tri n trang tr i quy mô nh
như hi n nay nư c ta cho th y: đ cơ gi i hoá các ho t đ ng s n xu t c n
9. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………22
ph i khai thác tri t đ năng l c các thi t b thông d ng s n có trong nư c, s
d ng chúng m t cách t ng h p theo hư ng m t thi t b ph i làm đư c nhi u
vi c, th c hi n đư c nhi u nhi m v khác nhau nh m nâng cao hi u qu s
d ng đ n m c t i đa. Qua nghiên c u tài li u và th c t s n xu t cho th y:
Các máy kéo nông nghi p thư ng làm vi c theo th i v , kh i lư ng công vi c
trong năm phân b không đ u, nhi u th i gian máy không có vi c, do đó
nhi u nư c trên th gi i ngư i ta s d ng máy kéo nông nghi p vào nh ng
ho t đ ng lâm nghi p như làm đư ng, v n xu t, b c d , v n chuy n,... trong
th i gian nông nhàn b ng cách trang b thêm cho chúng nh ng thi t b h p lý
mang l i hi u qu kinh t cao.
Máy kéo SHIBAURA - 3000A do Nh t s n xu t là lo i máy kéo có
công su t nh , hai c u ch đ ng có công d ng chính đ th c hi n cơ gi i hoá
nông nghi p khu v c đ ng b ng, r t phù h p v i v n đ u tư c a h gia
đình, các trang tr i có quy mô v a và nh . Đ th c hi n khâu v n chuy n g
r ng tr ng, đ tài c p nhà nư c KC.07-26 đã l a ch n lo i máy này làm m u
máy c i ti n đ th c hi n cơ gi i hoá lâm nghi p trên vùng đ i d c đ ng th i
ch t o m t rơ mooc chuyên dùng RMH - 3000 liên h p v i máy kéo
SHIBAURA - 3000A đ th c hi n khâu v n chuy n g r ng tr ng. Đây là
lo i rơ mooc m t tr c ch đ ng, đư c d n đ ng h th ng truy n đ ng thu
l c t tr c thu công su t c a máy kéo. Các k t qu nghiên c u ban đ u đã
kh ng v m t nguyên lý k t c u là đáp ng đư c yêu c u nâng cao kh năng
kéo c a liên h p máy khi v n chuy n trên các đư ng x u, đư ng có đ d c
l n và có tri n v ng áp d ng vào th c t s n xu t. Đây là m u máy đ u tiên
đư c ch t o trong nư c nên không th tránh kh i m t s h n ch nh t đ nh.
Do đó đ tài cũng có nh ng ki n ngh ti p t c ch t o và th nghi m trong s n
xu t.
10. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………33
M t trong nh ng đ nh hư ng ti p t c nghiên c u c a đ tài là nghiên
c u m t s tính ch t s d ng như tính năng đ ng l c h c và tính năng kéo đ
làm cơ s l a ch n ch đ s d ng h p lý trong các đi u ki n s d ng khác
nhau. Trên cơ s đó có th rút ra nh ng k t lu n b sung cho các phương án
thi t k h p lý hơn.
V i m c đích trên, tôi l a ch n đ tài lu n văn: "Nghiên c u kh năng
kéo c a liên h p máy kéo SHIBAURA-3000A v i rơ mooc m t c u truy n
đ ng thu l c".
11. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………44
Chương 1
T NG QUAN NGHIÊN C U
1.1. V N Đ CƠ GI I HOÁ KHÂU V N CHUY N TRONG LÂM NGHI P
Đ t v n đ
Cơ gi i hoá lâm nghi p là vi c ng d ng các ti n b khoa h c k thu t
vào trong ho t đ ng s n xu t lâm nghi p. Đó là s thay th s c lao đ ng c a
con ngư i b ng máy móc đ th c hi n các công vi c t khâu tr ng đ n khai
thác r ng, giúp con ngư i gi m b t s c lao đ ng trong các công vi c n ng
nh c, nguy hi m t đó gi m b t th i gian lao đ ng và áp l c công vi c, góp
ph n tăng năng su t và hi u qu trong s n xu t.
V n xu t g là quá trình di chuy n cây g hay các khúc g t nơi khai
thác v t p trung b n bãi đ cho các phương ti n v n chuy n. Đây là khâu
khó khăn, n ng nh c và ph c t p nh t trong toàn b quá trình khai thác, do
kh i lư ng hàng hoá c n v n chuy n nhi u, kích thư c l n, đi u ki n đ a
hình, đư ng sá đi l i khó khăn. Chính vì đ c đi m và t m quan tr ng như v y
nên đã có nhi u nghiên c u v công ngh và máy móc, thi t b t p trung vào
khâu s n xu t này.
Hi n nay trong ngành công nghi p khai thác g tuỳ theo đ c đi m đ a
hình, đi u ki n kinh t và trình đ khoa h c c a t ng nư c, t ng vùng mà s
d ng nhi u hình th c công ngh khai thác khác nhau.
Các nư c công nghi p phát tri n thư ng áp d ng công ngh và thi t b
hi n đ i đ cơ gi i hoá khâu v n xu t, b c d và v n chuy n g nh ng vùng
khai thác g t p trung và có s n lư ng cao. Còn các nư c đang phát tri n
thư ng áp d ng công ngh c đi n ho c trung bình đ khai thác và v n
chuy n g . Tuỳ theo t ng đi u ki n đ a hình, lo i cây lâm nghi p c th và
kh năng thi t b cho phép c a t ng nư c, vùng mà m i nư c, m i vùng l a
12. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………55
ch n các công ngh , phương ti n v n xu t cho phù h p. Tuy nhiên theo m t
s các nghiên c u g n đây s d ng máy kéo đ thu gom và v n chuy n g
đem l i hi u qu cao, đ m b o môi trư ng sinh thái, phù h p v i đ a hình và
hoàn c nh kinh t xã h i c a nhi u nư c [22].
1.1.1. S d ng máy kéo trong v n xu t g và xu hư ng c i ti n máy kéo
nông nghi p đ v n xu t g trên th gi i
T i nhi u nư c trên th gi i máy kéo đã đư c s d ng r ng rãi trong
ho t đ ng khai thác r ng. Các máy kéo dùng trong v n xu t g r t đa d ng,
song có th phân chia thành 2 nhóm chính: Máy kéo bánh xích và máy kéo
bánh hơi.
Máy kéo bánh xích: do kh năng bám t t nên đây là lo i thi t b đư c
s d ng đ u tiên vào vi c v n xu t g r ng. Các nư c Liên Xô, Na Uy, Thu
Đi n, Ph n Lan, Canada ... đã ch t o m t s lo i máy kéo xích chuyên dùng
trong lâm nghi p như TDT 55, TT4, L100... S d ng máy kéo xích trong v n
chuy n có nhi u ưu th , đ c bi t nh ng nơi có đ a hình d c, trơn l y, kh
năng bám th p. Tuy nhiên máy kéo xích cũng có nh ng h n ch như t c đ
chuy n đ ng ch m, b ph n di đ ng gây cày x i l p đ t m t nhi u gây xói
mòn trong mùa mưa, phá ho i th m th c v t r ng, năng su t th p. Do v y các
máy kéo này ch phát huy t t c ly làm vi c ng n v i cây g có kích thư c
l n.
Do nh ng h n ch đó mà hi n nay nhi u nư c trên th gi i có xu
hư ng thay d n máy kéo bánh xích b ng máy kéo bánh hơi đ v n xu t g .
Các lo i máy kéo bánh hơi có nh ng ưu đi m n i tr i so v i máy kéo bánh
xích cùng lo i như: chúng có kh i lư ng nh , chi phí nhiên li u cho 1m3
g
th p, tu i th b ph n di đ ng cao, yêu c u chi phí s d ng th p. Máy kéo
bánh hơi có t c đ l n hơn, do v y năng su t cao. Ngoài ra máy kéo bánh hơi
còn ít làm hư h i đ n r ng và cây con hơn máy kéo xích.
13. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………66
Các máy kéo bánh hơi v n xu t g , theo ch c năng có th phân ra làm
hai lo i: Máy kéo lâm nghi p chuyên dùng và máy kéo nông nghi p đư c c i
ti n đ v n xu t g .
Các máy kéo lâm nghi p chuyên dùng thư ng có công su t l n, tính n
đ nh, kh năng kéo bám và tính cơ đ ng cao, làm vi c tin c y, cho năng su t
cao r t phù h p v i các nư c có n n công nghi p khai thác g phát tri n và
quy mô s n xu t l n. Tuy nhiên giá thành c a các lo i máy này cao và đ có
th phát huy đư c h t kh năng làm vi c c a máy đòi h i ph i có cơ s h
t ng và d ch v k thu t t t. Qua s li u th ng kê c a các nư c đang phát
tri n có s d ng các lo i máy kéo lâm nghi p cho th y, n u s d ng các lo i
máy kéo có công su t c trung bình tr lên đ khai thác g thì quy mô khai
thác ph i đ t t i thi u 500.000m3
/ năm và ph i t ch c làm vi c 2÷3 ca/ ngày
thì m i đ m b o kh u hao đư c thi t b và mang l i hi u qu kinh t . Hư ng
đi này r t phù h p v i các nhà máy và lâm trư ng có quy mô s n xu t l n v i
di n tích vùng r ng chuyên canh thích h p, đ a hình thu n l i cho vi c khai
thác và v n chuy n. Tuy nhiên do ph i đ u tư l n, hơn n a máy kéo ch làm
vi c khi đ n mùa khai thác, còn l i thì g n như không ho t đ ng do v y th i
gian kh u hao thi t b kéo dài, lâu thu h i v n.
Đ nâng cao hi u qu v n đ u tư, nâng cao hi u qu s d ng, khai thác
và phát huy t i đa năng l c c a máy móc thi t b , t o thêm vi c làm và thu
nh p cho ngư i lao đ ng, xu hư ng chung c a nhi u nư c trên th gi i là
trang b cho máy kéo nông nghi p các thi t b chuyên dùng đ đưa chúng vào
ph c v cho s n xu t.
Ph n Lan, vi c s d ng máy kéo nông nghi p đ cơ gi i hoá khâu
v n xu t g đã đư c b t đ u t nh ng năm 50 r i t đó s lư ng máy kéo
nông nghi p dùng trong khai thác g không ng ng tăng lên và đ t k l c vào
nh ng năm 80. Theo s lư ng th ng kê [19], [23]. Trong nh ng năm 80, m i
14. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………77
mùa khai thác có t 80.000 đ n 100.000 máy kéo nông nghi p đã đư c s
d ng đ v n xu t g . Tính riêng mùa khai thác 1982 - 1983 có t i 82% lư ng
g khai thác đư c kéo ra b ng máy kéo nông nghi p. Trong nh ng năm g n
đây, nh nh ng ti n b k thu t và s tăng trư ng v kinh t nhi u máy kéo
lâm nghi p chuyên dùng hi n đ i đã đư c đưa vào s d ng nhưng vi c s
d ng máy kéo nông nghi p trong khai thác r ng Ph n Lan v n chi m t
tr ng đáng k .
Na Uy s n lư ng g khai thác hàng năm là 8 đ n 9 tri u m3
, trong s
này m t t l l n đư c v n xu t, v n chuy n b ng máy kéo nông nghi p: Năm
1978 kho ng 52%, năm 1987 t l này là 45%. Hàng năm theo th ng kê có
kho ng 30.000 đ n 35.000 máy kéo nông nghi p đư c s d ng thư ng xuyên
trong khai thác g [20]
Tình hình s d ng máy kéo nông nghi p trong khai thác g Thu
Đi n cũng di n ra tương t như Ph n Lan và Na Uy. Còn Pháp, Italia,
Canađa, Australia, Newzeland... cũng s d ng khá r ng rãi nh t là trong các
trang tr i có quy mô v a và nh . Pháp các trang tr i v a và nh vi c v n
chuy n g b ng máy kéo nông nghi p chi m kho ng 45% s n lư ng g khai
thác hàng năm [20].
Trong khi máy kéo nông nghi p đư c nghiên c u k và s d ng r ng
rãi trong lâm nghi p các nư c phát tri n thì trái l i h u h t các nư c đang
phát tri n, lĩnh v c này còn ít đư c quan tâm. S d ng máy kéo nông nghi p
đ v n xu t g r t có hi u qu đ i v i vùng nông thôn vì v n đ u tư, chi phí
v n hành th p hơn, ph tùng thay th s n có và r hơn nhi u so v i máy kéo
lâm nghi p chuyên dùng. Ngoài ra ngư i ta còn có th mua máy kéo nông
nghi p cũ v i v n đ u tư th p r i c i ti n thành máy v n xu t g .
Qua nghiên c u c a t ch c Nông nghi p và lương th c th gi i (FAO)
và các chương trình đào t o lâm nghi p (FTP) c a Ph n Lan cho th y: công
15. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………88
ngh trung bình v i thi t b cơ b n là máy kéo nông nghi p thư ng t ra thích
h p v i các nư c đang phát tri n [20]. Đ khuy n ngh và đ y m nh vi c s
d ng máy kéo nông nghi p trong các ho t đ ng lâm nghi p các nư c đang
phát tri n, FAO đã ch đ o th c hi n hàng lo t các nghiên c u chuyên đ
các vùng khác nhau trên th gi i v lĩnh v c s d ng máy kéo nông nghi p
trong khai thác g r ng tr ng.
Năm 1986, t i TanZania t ch c FAO đư c s giúp đ c a Chính ph
Ph n Lan đã th c hi n đ tài nghiên c u s d ng máy kéo nông nghi p có
trang b t i kéo g . Máy kéo nông nghi p đư c ch n là máy kéo Valmet v i
công su t t i đa 500 kw, công su t tr c thu công su t là 42 kw tương ng v i
s vòng quay 540 v/ph đư c trang b t i tr ng đ thu gom g . M c tiêu
nghiên c u c a đ tài này là xác đ nh tính phù h p c a máy kéo nông nghi p
khi làm vi c trong r ng, xác đ nh năng su t và giá thành v n xu t g c a thi t
b . K t qu nghiên c u c a đ tài ch ra r ng: máy kéo nông nghi p đư c c i
ti n này có th làm vi c t t đi u ki n r ng tương đ i b ng ph ng.
Năm 1988, FAO v i s giúp đ c a Chính ph Ph n Lan đã th c hi n
ti p m t đ tài nghiên c u v i tiêu đ : "K t h p khai thác r ng quy mô nh
v i ch bi n g " t i Zimbabuwe. Thi t b đư c ch n trong khâu v n xu t g
là máy kéo nông nghi p đư c trang b t i gom g . K t qu nghiên c u cũng
kh ng đ nh máy kéo nông nghi p làm vi c t t, đáp ng đư c các công vi c
trong r ng.
Ngoài nh ng nghiên c u xác đ nh ch tiêu kinh t - k thu t c a máy
kéo nông nghi p dùng trong v n xu t g , còn có nhi u công trình c a các nhà
khoa h c đi sâu vào nghiên c u lý thuy t v t i tr ng tĩnh, t i tr ng đ ng, tính
ch t đ ng l c h c c a máy kéo nông nghi p khi v n xu t g như nghiên c u
và phân tích s tác đ ng c a máy kéo v i đ t, s tác đ ng c a các lo i t i
tr ng khác nhau khi máy kéo làm vi c trên đ a hình ph c t p c a đ i r ng do
16. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………99
nhà khoa h c Liên Xô Oclop cùng các đ ng nghi p ti n hành t đó các tác gi
đã đưa ra cơ s lý thuy t cho vi c b trí các chi ti t và thi t b công tác trên
máy kéo lâm nghi p. Công trình nghiên c u c a M.G. Liu chen cô (1967) và
Tr n Công Hoan v tính n đ nh d c và ngang c a máy kéo bánh hơi khung
c ng v i thi t b t i cáp nh m rút ra phương pháp xác đ nh kh năng n đ nh,
đ m b o an toàn cho các máy kéo bánh hơi khung c ng khi làm vi c đ a
hình ph c t p... Các công trình này là cơ s khoa h c cho vi c nghiên c u c i
ti n và hoàn thi n hơn các thi t b chuyên dùng khi v n xu t g đ ng th i đưa
ra ch đ s d ng t i ưu cho máy đ t hi u qu kinh t cao hơn.
Nói tóm l i: Trên th gi i đã có nhi u công trình nghiên c u v máy
kéo lâm nghi p đư c công b , nhi u v n đ v đ ng h c và đ ng l c h c máy
kéo lâm nghi p đã đư c gi i quy t khá hoàn ch nh, trên cơ s đó đã ch t o ra
đư c các m u máy kéo lâm nghi p ngày càng hoàn thi n. Tuy nhiên các máy
kéo lâm nghi p ch t ra có hi u qu , thích h p đ i v i các nư c có n n kinh
t phát tri n và quy mô khai thác l n, trong khi đó máy kéo nông nghi p l i
thích h p v i quy mô khai thác nh . Các nghiên c u v s d ng máy kéo
nông nghi p trong các ho t đ ng khai thác g đư c công b ph n l n là các
nghiên c u xác đ nh các ch tiêu kinh t khi s d ng, còn ít các nghiên c u lý
thuy t v trang thi t b lâm nghi p kèm theo máy kéo nông nghi p cũng như
xác đ nh các gi i h n đ m b o an toàn và nâng cao hi u qu s d ng cho liên
h p máy đi u ki n s d ng m i.
1.1.2. Các nghiên c u c i ti n máy kéo nông nghi p s d ng v n xu t g
Vi t Nam
1.1.2.1. Các thi t b v n xu t g trong nư c
V n chuy n trong s n xu t lâm nghi p có th đư c chia làm hai công
đo n: V n chuy n t nơi khai thác đ n các bãi t p k t ho c kho ch a và v n
17. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………1010
chuy n t các kho ch a đ n nơi tiêu th . nư c ta quá trình v n chuy n g
và các s n ph m lâm nghi p có m t s đ c đi m sau:
- Vi c v n chuy n t các kho bãi đ n nơi tiêu th không g p nhi u khó
khăn vì đã có m ng lư i các tuy n đư ng dùng cho ô tô, máy kéo v n chuy n
các lâm s n đư c xây d ng và b trí r i rác t các khu v c khai thác l n đ n
nơi tiêu th theo tiêu chu n đư ng lâm nghi p.
- Vi c v n chuy n g t nơi khai thác đ n các đi m t p k t ho c các
kho bãi g n tr c đư ng giao thông là công đo n khó khăn nh t. Các con
đư ng t nơi khai thác đ n các đi m t p trung này thư ng là các con đư ng
mòn r t h p, ho c là các con đư ng t t o khi khai thác. Chúng có n n y u, b
m t g gh , hi m tr , nhi u d c, nhi u khúc cua g p... Hơn n a, do đi u ki n
khí h u nhi t đ i nư c ta, mưa nhi u làm cho các con đư ng này b trơn
trư t, l y l i. Đây là các nguyên nhân làm cho vi c v n chuy n g p r t nhi u
khó khăn, không phù h p đ s d ng các lo i ô tô và các phương ti n v n
chuy n có t i tr ng, b r ng thân xe l n và kh năng bám không t t.
Đ th c hi n khâu v n chuy n này đã có r t nhi u các lo i ô tô v i
công su t l n nh khác nhau đư c đưa vào s d ng. Tuy nhiên các phương
ti n này thư ng đư c thi t k đ v n chuy n trên các con đư ng tương đ i
b ng ph ng, kích thư c c a chúng cũng tương đ i l n, giá thành cao nên giá
thành v n chuy n cao. Khi đưa vào ho t đ ng trong đi u ki n đ a hình ph c
t p thì chúng l i không phát huy đư c hi u qu và có nhi u trư ng h p không
làm vi c đư c. Ngoài ra thì m t s lo i xe công nông đư c thi t k g m m t
đ ng cơ Diesel v i công su t phù h p k t h p v i thùng ch a hàng cũng đã
đư c s d ng đ v n chuy n trong lâm nghi p. Các lo i xe này có kh năng
kéo bám không t t vì tr ng lư ng bám là tr ng lư ng c a đ ng cơ, hơn n a
cơ c u lái cũng r t đơn gi n và có đ an toàn không cao nên ngày nay chúng
cũng ít đư c s d ng.
18. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………1111
Do máy kéo có nhi u đ c đi m phù h p v i đi u ki n s n xu t trong
lâm nghi p như: kh năng di chuy n linh ho t, kh năng kéo bám t t, d i t c
đ thay đ i trong ph m vi l n... nên các liên h p máy v n chuy n v i ngu n
đ ng l c là các lo i máy kéo chuyên dùng liên h p v i thi t b là rơ mooc
kéo theo đư c s d ng khá ph bi n. V i các liên h p máy này, thông thư ng
l c kéo ch đ ng là l c kéo bám c a máy kéo nên v i đi u ki n làm vi c khó
khăn c a vùng r ng núi như khi di chuy n vào đo n đư ng có n n y u ho c
khi g p các tr ng i c c b là các mô đ t hay các d c nh d làm cho liên h p
máy b quá t i ho c b trư t. Trong khi đó kh i lư ng hàng hoá v n chuy n
đư c x p ch y u lên rơ mooc do đó đ tăng tr ng lư ng bám cho liên h p
máy thì rơ mooc nên đư c thi t k là rơ mooc ch đ ng đ tr giúp cho liên
h p máy trong trư ng h p máy kéo không đ bám. Do rơ mooc và máy kéo
đư c liên k t v i nhau t i móc nên trong quá trình làm vi c chúng có s
chuy n đ ng tương đ i v i nhau khá l n đ c bi t khi đi vào các đo n đư ng
g p gh nh ho c khi quay vòng nên s d ng truy n đ ng cơ h c cho liên h p
máy trong trư ng h p này là không phù h p vì s chuy n đ ng tương đ i v i
nhau khá l n như v y có th d n đ n s phá hu h th ng truy n đ ng cơ h c.
H th ng truy n đ ng thu l c v i đư ng truy n l c là các ng m m đã kh c
ph c đư c nh ng h n ch này c a h th ng truy n đ ng cơ h c do đó hi n
nay truy n đ ng thu l c đang đư c ng d ng r t nhi u trong các lĩnh v c s n
xu t hi n nay.
1.1.2.2. Các nghiên c u c i ti n máy kéo v n xu t g t i Vi t Nam
Hi n nay do tính ch t m c a n n kinh t ch th trư ng Vi t Nam ,
nên các máy móc, thi t b hi n đ i ph c v cơ gi i hoá nông lâm nghi p đư c
nh p kh u ngày càng đa d ng v ch ng lo i, mã hi u và các tính năng k
thu t. Nhưng trong khai thác g , các thi t b chuyên d ng ngo i nh p l i b c
l nhi u như c đi m không phù h p v i đi u ki n r ng, đi u ki n t nhiên,
19. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………1212
đi u ki n kinh t - xã h i như: giá thi t b quá cao, đòi h i v n đ u tư l n,
đi u này thư ng vư t quá kh năng tài chính c a các doanh nghi p và trang
tr i tư nhân nên nhi u đơn v không dám đ u tư mua ho c thuê máy dù bi t
máy có kh năng làm vi c t t. M t khác do tính đ c ch ng c a thi t b chuyên
d ng nên ph tùng thay th r t đ t ti n l i khan hi m gây khó khăn cho vi c
b o dư ng, s a ch a máy th m chí nhi u thi t b không ho t đ ng đư c do
không có ph tùng thay th . Hơn n a trong giai đo n 1995 - 2000 và nh ng
năm đ u th k XXI v i ch trương giao đ t, giao r ng, phát tri n kinh t
trang tr i quy mô nh , phương th c s n xu t nông - lâm k t h p đang t ra có
hi u qu v nhi u m t các vùng nông thôn, trung du và mi n núi cho nên
nh ng thi t b chuyên dùng đ t ti n s không thích h p v i quy mô s n xu t này.
Do nh ng h n ch trên c a các thi t b ngo i nh p, trong khi n n công
nghi p cơ khí nư c ta chưa đ kh năng thi t k , ch t o các máy móc thi t b
đáp ng yêu c u c a công nghi p khai thác g thì m t trong nh ng hư ng
nghiên c u công ngh và thi t b khai thác đang đư c ti n hành là l a ch n
ho c thi t k , c i ti n các thi t b ngo i nh p cho phù h p v i đi u ki n Vi t Nam.
Vào nh ng năm 70, trên cơ s máy kéo nông nghi p Zetor 1135 trư ng
Đ i h c Lâm nghi p đã nghiên c u c i ti n thi t b v n xu t g theo ki u lái
khung g p và có trang b t i gom g [17]. Thi t b đã đư c thi t k ch t o và
đưa vào kh o nghi m s n xu t cho hi u qu cao trong khai thác r ng t
nhiên.Tuy nhiên v i yêu c u s d ng t ng h p, m t thi t b ph i làm đư c
nhi u vi c thích ng v i quy mô kinh t trang tr i và cơ ch ho ch toán kinh
doanh như hi n nay thì thi t b này không phù h p
Nh m nâng cao năng l c c a thi t b , vào cu i nh ng năm 80 vi n
Công nghi p r ng đã nghiên c u l p đ t thêm cho máy kéo v n xu t g LTK-
80 tay b c thu l c và sơ mi rơ mooc đ t b c và v n chuy n g . LTK-80 là
máy kéo lâm nghi p chuyên dùng nên nó có s c vư t và tính cơ đ ng cao,
20. Trư ng Đ i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s k thu t……………….. ………………………1313
năng su t cao. Song nó ch thích h p v i quy mô khai thác l n vì giá máy
cao, đ u tư l n.
Như đã nói trên, trư c đây công nghi p khai thác g nư c ta ch y u
t p trung vào đ i tư ng r ng t nhiên nên vi c nghiên c u công ngh , tuy n
ch n, thi t k máy móc thi t b chuyên dùng trong khai thác g r ng tr ng
chưa đư c đ t ra và th c t v n đ này m i ch đư c b t đ u vài năm g n đây,
nh t là t khi th c hiên ch trương c a nhà nư c v h n ch khai thác r ng t
nhiên, tăng cư ng s d ng g r ng tr ng trong các ngành kinh t qu c dân.
Vào cu i nh ng năm 80 vi n Khoa h c Lâm nghi p đã thi t k , ch t o
th nghi m rơ mooc chuyên dùng đư c trang b t i cáp đ b c g nh theo
phương án b c d c, đ ng l c là máy kéo nông nghi p nhãn hi u Retor nhưng
chưa đi đ n k t qu cu i cùng
Năm 1991, phòng Cơ gi i Lâm nghi p, vi n Khoa h c Lâm nghi p đã
đ xu t phương án gom g nguyên li u gi y b ng đư ng cáp lưu đ ng v i
công ngh kéo căng, th chùng [18]. Phương án này có ưu đi m là k t c u
đơn gi n, nh g n, cơ đ ng, chi phí ban đ u không l n, b o v đư c đ t r ng
song do công su t ngu n đ ng l c nh nên t i tr ng m i chuy n r t h n ch
(kho ng 70 kg), kh năng áp d ng không cao.
Nh m m r ng ph m vi s d ng đ ng th i tăng hi u qu khai thác c a
thi t b ph c v cơ gi i hoá lâm nghi p, năm 2005 b môn Đ ng L c, khoa
Cơ Đi n, trư ng Đ i h c Nông nghi p I đã th c hi n đ tài " Nghiên c u l a
ch n công ngh và h th ng thi t b cơ gi i hoá các khâu làm đ t, tr ng, chăm
sóc r ng tr ng và khai thác g " mã s KC_07_26 do PGS.TS Nông Văn Vìn
ch trì. Trong đó đ m c "Nghiên c u c i ti n máy kéo nông nghi p đ làm
vi c trên đ t d c lâm nghi p" mã s KC_26_01 đã nghiên c u và ti n c i ti n
máy kéo nông nghi p Shibaura_3000A đ m b o đư c kh năng kéo bám, tính
an toàn chuy n đ ng khi làm vi c trên d c, đ ng th i hoàn thành vi c thi t k ,
21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 51013
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562