DỊCH TỄ HỌC LÂM SÀNG

1
DỊCH TỄ HỌC
LÂM SÀNG
Bài Giảng Cho Học Viên Đại Học
Nguyễn Đỗ Nguyên
Bộ Môn Dịch Tễ
Khoa Y Tế Công Cộng
Đại Học Y Dược TP. HCM

2
1. Liệt kê được 5 nguyên tắc cơ bản của dịch
tễ học lâm sàng.
2. Phân tích được quan điểm của dịch tễ học
về mối quan hệ nhân quả.
3. Liệt kê được 3 tiêu chí để phân biệt bình
thường và bất thường trong lâm sàng.
chTeã H ọ LaâmSaøng
Mục Tiêu Bài Giảng

3
4. Xác định được tính giá trị cuả một xét
nghiệm chẩn đoán.
5. Mô tả được 6 bước phân tích cây quyết
định để tạo ra một quyết định lâm sàng.
6. Mô tả được ý nghĩa của 4 mức độ phòng
ngừa.
Mục Tiêu Bài Giảng

5
Khám
 Huyết áp 138/86 mmHg
 Điện tim lúc nghĩ bình thường
51 tuổi, 2 tuần trước cảm giác
chẹn ở ngực khi lên lầu, nghĩ 2-
3 phút thì hết. Hút thuốc ngày 1
gói. Huyết áp hơi cao; chưa hề
dùng thuốc.
Khái Niệm

6
Nếu là bác sĩ, bạn sẽ làm gì
với người bệnh này ?
Khái Niệm

7
Dạ thưa bác
cần gì ạ ?
XQ phổi thẳng
Doppler
tim
Cholesterol máu
HDL, LDL,
Triglycerides
Chụp ĐM vành
Cần gì ư ? Hãy
đợi đấy !
ECG
gắng sức
Khái Niệm

8
Nếu là người bệnh, bạn cảm
thấy thế nào, và tại sao?
Khái Niệm

9
$
XQ phổi thẳng
Cholesterol máu
HDL, LDL,
Triglycerides
ECG
gắng sức
Doppler
tim
Chụp ĐM vành
Khái Niệm

10
 Appropriateness
 Tính thích hợp về mặt khoa học
kỹ thuật
ORS điều trị tiêu chảy
Khái Niệm

11
 Tính sẵn có
ORS luôn luôn có
 Availability
 Accessibility
 Tính tiếp cận được
ORS có ở mọi nơi rất gần
Khái Niệm

12
 Tính chi trả được
ORS rất rẻ
 Affordability
 Acceptability
 Tính chấp nhận được
ORS khó uống
Khái Niệm

13
ĐIỀU TRỊ
DỰ
PHÒNG
BỆNH BỆNH BỆNH
CHẨN ĐOÁN
Khái Niệm

14
BẰNG CHỨNG tốt nhất về hiệu quả và
hiệu năng thật sự cuả chăm sóc y khoa
và dịch vụ y tế
Định Nghiã

16
1. Dân số và Mẫu
 Bao nhiêu phần trăm bệnh nhân tăng huyết áp
có triệu chứng nhức đầu?
Năm Nguyên Tắc
2. Cơ hội
 Bao nhiêu phần trăm bệnh nhân tăng huyết áp
có triệu chứng nhức đầu? (ở phòng khám bcác
sĩ X.)?

17
3. Sai Lệch (Chọn Lựa)
 Tỉ lệ có hội chứng chuyển hoá ở những bệnh
nhân nữ mãn kinh tại phòng khám tim mạch
bệnh viện Đại học Y Dược là bao nhiêu?
Năm Nguyên Tắc
 Bao nhiêu phần trăm nữ sinh trung học phổ
thông tại TP. HCM đã từng quan hệ tình dục?
3. Sai Lệch (Thông Tin)

18
4. Gây Nhiễu
 Vận động thể lực nhiều giảm nguy cơ bệnh
mạch vành ở những người trẻ tuổi
Năm Nguyên Tắc
5. Gía trị
 Giá trị bên trong
 Giá trị bên ngoài (Khả năng khái quát hóa)
(Generalizability)

19
Bệnh nhân
với những đặc
tính cụ thể
Đo lường
Nhiễu
Cơ hội
Kết quảGiá Trị Bên Ngoài
(Khả năng khái quát hóa)
Giá Trị Bên Trong
Mẫu
Chọn lọc
Mẫu
?
??
Tất cả bệnh nhân
được quan tâm
Năm Nguyên Tắc

20
(1)
% động kinh về
sau không do sốt
70
60
30
50
20
0
10
40
(2) Nghiên cứu dựa
vào bệnh viện
(2)
(1) Nghiên cứu dựa
vào cộng đồng
Giá Trị Bên Trong_Giá Trị Bên Ngoài

22
 Nguyên Nhân
 Yếu tố nguy cơ
 Yếu tố xác định
 Nguyên nhân cần
 Nguyên nhân đủ
chTeã H ọ LaâmSaøng_Chẩn Đoán
Nguyên Nhân

23
Bệnh LaoNguyên nhân ?M. tuberculosis
Nhiễm M. tuberculosis Hậu quả ?Bệnh Lao ?
• Nguyên nhân cuả Bệnh Lao là gì ?
Nguyên Nhân

24
400
1838
Xác định vi trùng lao
Sử dụng kháng sinh
Tì lệ chết/100.000 dân
200
300
100
0
1860
1880
1900
1920
1940
1960
1980
Nguyên Nhân

25
Sự đông đúc
Túc chủ
cảm thụ
(gần hậu quả)(xa hậu quả)
Di truyền
Chủng
ngừa
Suy dinh dưỡng
Yếu tố nguy cơ cuả bệnh lao Cơ chế cuả bệnh lao
Phơi nhiễm với
Vi Trùng Lao
và
phản
ứng
Xâm
lấn
môNhiễm
trùng
Bệnh
Lao
Nguyên Nhân

26
 Giá trị Đo lường được cái muốn đo
 Tin cậy Kết quả tương tự
Reliable
Repeatable
Reproducible
Giá Trị và Tin Cậy

27
142/87
Huyết áp (mmHg)
140/89
139/90
134/84
129/81
130/80
134/84
110/72
120/81
Giá Trị và Tin Cậy

28
 Có chuẩn vật lý
 Không có chuẩn vật lý
Chuẩn Giá Trị

29
Đau Thắt Ngực
Nhồi máu cơ tim (Giải phẩu bệnh)
 Giá trị nội dung
Đau Tăng tăng Rát Buốt
Ngứa Nôn
 Giá trị tiêu chí
 Giá trị xây dựng
Rên - Toát mồ hôi – Uống thuốc giảm đau
Chuẩn Giá Trị

30
xx - 2σ x + 2σ
 Không Thường Xuyên
Bất Thường

31
Uống cà phê
Hút thuốc Nhồi máu cơ tim
< 10 điếu/ ngày
10-20 điếu/ ngày
> 20 điếu/ ngày
 Liên Quan Đến Bệnh
 Điều Trị Được
Bất Thường

32
 Hỏi Bệnh Sử
 Khám Lâm Sàng
 Xét Nghiệm Cận Lâm Sàng
Triệu chứng lâm sàng
Dấu hiệu lâm sàng
Chọn Lựa Công Cụ

33
Bệnh
Thử nghiệm Có Không
Dương tính a
Dương thật
b
Dương giả
Âm tính c
Âm giả
d
Âm thật
Độ nhạy
Độ đặc hiệu
=
=
a / (a + c)
d / (b + d)
Chọn Lựa Công Cụ_Tính Giá Trị

34
 Nhạy
 Đặc Hiệu
 Nhạy hay Đặc Hiệu ?
Không bỏ sót
Không chẩn đoán lầm
Chọn Lựa Công Cụ_Nhạy và Đặc Hiệu

35
 Nhạy cao Bắt Lầm hơn Bỏ Sót !
 Đặc Hiệu cao Tha Lầm hơn Giết Oan !
Không Bỏ Sót, Không Giết Oan !!!
Vừa Nhạy vừa Đặc Hiệu
Không Thể !!!

36
Số mắt
Mắt
thường Mắt glaucoma
100% nhạy
1614 18 20 22 24 26 28 30 383632 34 40 42
Khoảng
trùng
lấp
Điểm cắt đoạn ở đâu ?
Đặc hiệu kém
100% đặc hiệu Nhạy kém
Áp suất nội
nhãn cầu
(mmHg)

37
Số mắt
Mắt
thường Mắt glaucoma
Đặc hiệu cao
Nhạy cao
1614 18 20 22 24 26 28 30 383632 34 40 42
Đặc hiệu kém
Nhạy kém
Áp suất nội
nhãn cầu
(mmHg)

38
 Nhạy và Đặc Hiệu tương quan nghịch
Phát Hiện Nhạy cao
Chẩn Đoán chính xác Đặc Hiệu cao
Nhạy hay Đặc Hiệu tùy mục đích

39
Bệnh
Thử nghiệm Có Không
Dương tính a
Dương thật
b
Dương giả
Âm tính c
Âm giả
d
Âm thật
Giá trị tiên đoán dương
Giá trị tiên đoán âm
=
=
a / (a + b)
d / (c + d)
Chọn Lựa Công Cụ_Giá Trị Tiên Đoán

40
P = 1% P = 2%
a Số người 1.000 1.000
b Bệnh 10 20
c Không bệnh 990 980
d Dương thật 10 20
e Dương giả [c (1 – 0,95)] 50 49
f Tổng dương (d + e) 60 69
g Giá trị tiên đoán cuả một
kết quả dương (d : f)
10 : 60
= 17%
20 : 69
= 29%
Nhạy 99%, Đặc hiệu 95%
Chọn Lựa Công Cụ_Giá Trị Tiên Đoán

41
 Phát Hiện Nhạy và
Giá Trị Tiên Đoán Âm cao
 Chẩn Đoán chính xác Đặc Hiệu và
Giá Trị Tiên Đoán Dương cao
Tùy Mục Đích
Chọn Lựa Công Cụ

42
 Công Cụ Chẩn Đoán giá trị và tin cậy
 Lựa Chọn Công Cụ Chẩn Đoán
Tùy theo mục đích
 Khả Năng Chẩn Đoán Chính Xác
Cao nếu bệnh phổ biến trong cộng đồng
 Phát Hiện Nhạy và Giá Trị Tiên Đoán Âm cao
 Chẩn Đoán chính xác Đặc Hiệu và
Giá Trị Tiên Đoán Dương cao
Kết Luận

43
Quyết Định Điều Trị

44
Chờ
Cắt
dưới gối
Sống
Chếttrên
gối
Cắt
chiLan toả
Chết
Sống
0,92
Lành
Chết
0,89
0,72
Chết
Khỏi
Cắt
dưới gối
Cắt
trên gối
0,9
(0,99)
0
1
0,8
0
(0,01)
(0,70)
0,72
(0,30)
(0,90)
(0,10)
Nam, 63, đái tháo
đường, bàn chân
nhiễm trùng
chTeã H ọ LaâmSaøng_Điều Trị
Phân Tích Cây Quyết Định

46
Cảm
Nhiễm
Bệnh Bán
Lâm Sàng
Bệnh Lâm
Sàng
Hồi Phục, Tàn
Phế, Chết
Phơi nhiễm
Những biến
đổi bệnh lý
Triệu chứng bắt đầu
Thời điểm thông thường
cuả chẩn đoán
chTeã H ọ LaâmSaøng_Dự Phòng
Lịch Sử Tự Nhiên Cuả Bệnh

47
Cảm
Nhiễm
Bệnh Bán
Lâm Sàng
Bệnh Lâm
Sàng
Hồi Phục, Tàn
Phế, Chết
Bậc 0
Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3
chTeã H ọ LaâmSaøng_Dự Phòng
Bốn Mức Độ Dự Phòng
Ngăn sự xuất hiện cuả yếu tố nguy cơ
Ngăn không cho bệnh xảy ra
Phát hiện sớm
Ngăn biến chứng xấu

DỊCH TỄ HỌC LÂM SÀNG

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to DỊCH TỄ HỌC LÂM SÀNG

Similar to DỊCH TỄ HỌC LÂM SÀNG (20)

More from SoM

More from SoM (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

DỊCH TỄ HỌC LÂM SÀNG