Tham van 1

1. KỸ NĂNG ĐƯƠNG ĐẦUKỸ NĂNG ĐƯƠNG ĐẦU
CONFRONTING SKILLCONFRONTING SKILL

2. ĐỊNH NGHĨA
Đương đầu là phản hồi cho TC biết
những gì đang thực sự diễn ra.
A.Phản hồi cho TC biết những bất nhất
mâu thuẫn.
B.Phản hồi cho TC biết những cảm
nhận và quan sát của NTV về một mẩu
hành vi (pattern), một sự tránh né, v.v.

3. ĐỊNH NGHĨA
• Đương đầu không phải là lời thách đố
một cách thẳng thừng và khó nghe.
• Hãy nghĩ đến việc đương đầu như một
kỹ năng nhẹ nhàng trong đó TVV lắng
nghe TC cách tôn trọng và chú tâm,
sau đó, giúp TC xem xét bản thân mình
hay tình huống một cách đầy đủ.

4. CÁCH THỨC ĐƯƠNG ĐẦU VỚI
NHỮNG BẤT NHẤT, MÂU THUẪN
1. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn, bất nhất trong những
“thông điệp” của TC.
2. Phản hồi cho TC sự quan sát của
NTV về những bất nhất, mâu
thuẫn này.

5. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn
Sự khác biệt và mâu thuẫn từ bên trong thân
chủ
•Giữa hai hành vi không lời: thân chủ có thể
nói rất trôi chảy về một đề tài nhưng nếu quan
sát kỹ thì thấy rằng dù thân chủ cười nhưng
bàn tay lại nắm chặt.
•Giữa hai câu nói: Trong một câu nói, thân
chủ có thể đưa ra 2 ý tưởng hoàn toàn trái
ngược nhau (“Con trai tôi rất hoàn hảo, nhưng
nó không tôn trọng tôi.”)

6. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn
Sự khác biệt và mâu thuẫn từ bên trong
thân chủ
•Giữa điều thân chủ nói và điều thân chủ
làm: Một phụ huynh có thể nói rằng rất
thương con nhưng lại hay đánh đập con.
•Giữa lời nói và hành vi không lời: “Câu hỏi
đó đâu có làm em khó chịu” (nói với gương
mặt đỏ bừng và bàn tay nắm chặt).

7. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn
Sự khác biệt và mâu thuẫn từ bên trong
thân chủ
•Nghẹn lời, nói lắp, do dự ngập ngừng: Khi
đối mặt với những vấn đề khó hoặc phải nói ra
một điều không thoải mái, thân chủ thường có
những biểu hiện: khàn giọng, tằng hắng, cà
lâm, do dự ngập ngừng.

8. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn
Sự khác biệt và mâu thuẫn giữa thân chủ
và thế giới bên ngoài
•Giữa thân chủ và người khác: để ý đến và
tìm ra mâu thuẫn trong tương quan với người
khác là một vài trò chủ đạo của TVV.

9. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn
Sự khác biệt và mâu thuẫn giữa thân chủ
và thế giới bên ngoài
•Giữa thân chủ và tình huống: thế giới lý
tưởng của thân chủ khác với thế giới thực sự
của thân chủ.
•Thí dụ: “Em muốn vào trường y, nhưng em
không đủ điểm”, “Tôi muốn tìm có công việc
phù hợp với khả năng của mình, và gần nhà”.

10. Lắng nghe, quan sát và xác định
mâu thuẫn
Sự khác biệt và mâu thuẫn giữa thân chủ
và thế giới bên ngoài
•Mâu thuẫn giữa các mục tiêu của thân chủ:
thân chủ mong muốn 2 điều đối lập nhau.
•Ví dụ: làm vui lòng cha mẹ và được bạn bè
chấp nhận. Muốn bạn bè chấp nhận thì phải
đi chơi thường xuyên và không chú tâm học
nhiều. Muốn làm vui lòng ba mẹ thì phải lo
chú tâm học cho giỏi.

11. Phản hồi cho TC những bất nhất
Dùng mẫu câu:
•“Một mặt . . ., nhưng mặt khác . . .”
•“Em nói . . . Nhưng/ trong khi em làm . . .”
•“Cô thấy có lần em . . . Và lần khác
em . . .”
•“Lời nói của em cho thấy . . . Còn hành
động của em cho thấy . . .”
•Kèm theo câu hỏi kiểm tra lại quan sát của
TVV có chính xác không.

12. CÁCH THỨC ĐƯƠNG ĐẦU VỚI
SỰ TRÁNH NÉ, MẨU HÀNH VI
• “Tôi cảm thấy mỗi lần nhắc đến chủ
đề này em đều không trả lời. Em
muốn chạy trốn cho tới bao giờ.”
• “Tôi quan sát và nhận thấy em luôn
trách cứ bản thân mình. Điều này giúp
ích được gì cho em?”
• “Tôi cảm nhận dường như em đang
tự dối lòng mình…”

14. THANG ĐO SỰ THAY ĐỔI
1. Phủ nhận
2. Bắt đầu xem xét: mặc cả hoặc tức giận
3. Chấp nhận và nhận ra sự việc nhưng
không thay đổi
4. Nghĩ đến giải pháp để thay đổi
5. Phát triển cách hành động mới

15. Phủ nhận
• “Tôi không tức giận về chuyện ly
hôn. Nó đã xảy ra. Tôi cảm thấy
buồn và tổn thương nhưng không
hề tức giận”

16. Bắt đầu xem xét: Mặc cả, tức giận
• “Đúng, tôi cảm thấy tổn thương,
và có lẽ tôi cũng nên tức giận,
nhưng thật sự tôi không cảm thấy
tức giận.”

17. Chấp nhận nhưng không thay đổi
• “Tôi nghĩ là tôi có những cảm xúc
lẫn lộn. Tôi cảm thấy tổn thương
về cuộc hôn nhân này, và tôi bây
giờ tôi cũng nhận ra rằng tôi tức
giận thế nào về cuộc hôn nhân đổ
vỡ của tôi.”

18. Nghĩ đến giải pháp để thay đổi
• “Đúng là tôi đã tránh né cảm xúc giận dữ vì
tôi nghĩ nó sẽ ngăn cản tôi, không cho tôi
tiếp tục đi tới. Nhưng giờ đây tôi biết rằng
tôi cần phải cảm nhận và chấp nhận cảm
xúc tức giận là một phần của những gì tôi
đang trải nghiệm về cuộc hôn nhân tan vỡ
của tôi. Chính điều này sẽ giúp tôi đi tới.”

19. Phát triển lối suy nghĩ và hành
động mới
• “Chị đã giúp tôi nhận ra cảm xúc và suy nghĩ
lẫn lộn là một phần của mọi mối quan hệ.
Tôi đã mong đợi quá nhiều. Nếu như tôi biết
biểu lộ sự tổn thương và tức giận của mình
cách hữu hiệu hơn, có lẽ tôi không phải kết
thúc bằng cuộc ly hôn. Đây là một bài học
quý báu dù tôi phải trả giá rất đắc. Tôi đang
tập ý thức về cảm xúc của mình và tập biểu
lộ các cảm xúc tiêu cực của mình cách lành
mạnh.”

20. Phát triển cách hành động mới
• Việc đương đầu thành công nhất
khi TC nhận ra sự bất nhất hoặc
mâu thuẫn và phát triển những lối
suy nghĩ hay cách hành động mới
để đối phó với và giải quyết
những bất nhất, mâu thuẫn này.