Nghiên cứu đặc điểm điện não đồ và một số đa hình trên gen COMT, ZNF804A ở bệnh nhân tâm thần phân liệt.Tâm thần phân liệt (TTPL) là một nhóm bệnh loạn thần nặng, với đặc trưng là các triệu chứng loạn thần như hoang tưởng, ảo giác, căng trương lực, hành vi thanh xuân và ngôn ngữ thanh xuân. Các triệu chứng của TTPL rất đa dạng, phong phú và luôn thay đổi theo thời gian [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8]. Trên thế giới có hàng chục triệu người bị TTPL, chiếm khoảng 1% dân số thế giới và hàng năm tăng thêm 0,15% dân số. Tỷ lệ mắc bệnh này ở Việt Nam là 0,3-0,8% và hàng năm tăng thêm 0,1-0,15% dân số

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 09155.558.890
Nghiêncứu đặc điểm điện não đồ và một số đa hình trên gen COMT, ZNF804A
ở bệnh nhân tâm thần phân liệt.Tâm thần phân liệt (TTPL)là một nhóm bệnh loạn
thần nặng, với đặc trưng là các triệu chứng loạn thần như hoang tưởng, ảo giác, căng
trương lực, hành vi thanh xuân và ngôn ngữ thanh xuân. Các triệu chứng của TTPL
rất đa dạng, phong phú và luôn thay đổi theo thời gian [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7],
[8].
Trên thế giới có hàng chục triệu người bị TTPL, chiếm khoảng 1% dân số thế giới
và hàng năm tăng thêm 0,15% dân số. Tỷ lệ mắc bệnh này ở Việt Nam là 0,3-0,8%
và hàng năm tăng thêm 0,1-0,15% dân số [2].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2020.00042
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Trong nhiều thập kỷ qua, các tác giả đã tập trung nghiên cứu bệnh nguyên và bệnh
sinh của tâm thần phân liệt theo các khuynh hướng như di truyền [9], [10], [11], [12],
[13], [14], [15], [16], [17], [18], các chất dẫn truyền thần kinh [19], [20], [21], [22],
[23], [24], [25], [26], [27], [28], [29], [30], [31], [32], các yếu tố môi trường [19],
[20]… Mỗi giả thuyết về tâm thần phân liệt đều có ưu điểm và những mặt hạn chế
của nó. Ví dụ, giả thuyết về vai trò của các chất dẫn truyền thần kinh như dopamin
[19], [21], serotonin [22] hay glutamat [19], [23], [32] có thể giải thích được nhiều
vấn đề về triệu chứng dương tính, âm tính, điều trị bệnh bằng thuốc an thần, các tác
dụng phụ của thuốc… Nhưng giả thuyết này cũng còn những hạn chế khi không giải
thíchđược sự hình thành và tiến triển của bệnh. Những nghiên cứu về hình thái bệnh
học của não [20], [30], [33], [34], [35], [36], [37], [38], [39], [40], [41], [42], [43],
[44], [45], [46], điện sinh lý não [47], [48], [49], [50], [51], [52], [53], [54], [55],
chức năng tuần hoàn não, hoá sinh trong não, miễn dịch học [20], [30], [33]… vẫn
chỉ là các giả thuyết phản ánh một khía cạnh nào đó củaquá trình tiến triển của bệnh.
Giả thuyết về ditruyền, tuy có nêu được nguồn gốc sinh học của bệnh tâm thần phân
liệt và có ý nghĩa quan trọng, nhưng vẫn chưa trả lời được một số câu hỏi như tại
sao các cặp sinh đôi cùng trứng lại có tỷ lệ mắc bệnh không giống nhau. Tương tự
như vậy, các giả thuyết về vai trò của điện sinh lý não vẫn còn chưa đồng nhất.
Ở Việt Nam, đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về tâm thần phân liệt, nhưng
phần nhiều dừng lại ở mức độ mô tả các triệu chứng lâm sàng, tiến triển và điều trị
bệnh và cũng đã có những quan tâm nghiên cứu điện não [48], song vẫn còn đó
những hạn chế cho mong muốn tìm hiểu về đặc điểm của chúng trong bệnh lý thần
kinh, đặc biệt với tâm thần phân liệt. Những nghiên cứu về biến đổi ở mức phân tử,
di truyền và gen trong bệnh tâm thần phân liệt trên thế giới [1], [2] có đề cập tới vai

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 09155.558.890
trò của những gen như Catechol-O-methyltransferase và Zinc-finger protein 804A
[13], [14], [15], [16], [17], [18], [37] nhưng còn ít công bố về đặc điểm đa hình các
gen này trên các bệnh nhân tâm thần phân liệt ở Việt Nam.
Trong những thập niên trước đây, các nghiên cứu về bệnh nguyên, bệnh sinh, gồm
cả điện não và những vấn đề di truyền của bệnh còn gặp nhiều khó khăn, phức tạp
cả về quy trình kỹ thuật và trang bị kỹ thuật chưa phù hợp với hoàn cảnh ở trong
nước. Đến nay, nhờ có những công cụ kỹ thuật và phương pháp mới, như điện não
đồ định lượng Quantitative electroencephalography [49], [50], [51] và giải trình tự
thế hệ mới [15] đã giúp cho định hướng nghiên cứu sâu về cả điện não với nhiều chỉ
số và di truyền phân tử trong tâm thần phân liệt trở nên khả dĩ. Bởi vậy, chúng tôi
tiến hành đề tài “Nghiên cứu đặc điểm điện não đồ và một số đa hình trên gen
COMT, ZNF804A ở bệnh nhân tâm thần phân liệt” nhằm các mục tiêu sau:
1/ Mô tả điện não đồ và mối liên quan điện não đồ với đặc điểm lâm sàng ở bệnh
nhân tâm thần phân liệt.
2/ Phân tích tần suất alen và phân bố kiểu gen của đa hình rs1344706 trên gen
ZNF804A, đa hình rs165599 trên gen COMT ở bệnh nhân tâm thần phân liệt.
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN iii
LỜI CẢM ƠN iv
MỤC LỤC v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT viii
DANH MỤC CÁC BẢNG ix
DANH MỤC CÁC HÌNH xi
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Bệnh tâm thần phân liệt 3
1.1.1. Khái niệm về tâm thần phân liệt 3
1.1.2. Bệnh sinh tâm thần phân liệt 4
1.1.3. Đặc điểm lâm sàng tâm thần phân liệt 14
1.2. Điện não đồ 19
1.2.1. Điện não đồ ở người thường 19
1.2.2. Điện não đồ ở bệnh nhân tâm thần phân liệt 22
1.3. Biến đổi gen ZNF804A, COMT trong bệnh tâm thần phân liệt 28
1.3.1. Gen ZNF804A và các đa hình trong bệnh tâm thần phân liệt 28
1.3.2. Gen COMT và các đa hình trong bệnh tâm thần phân liệt 34
1.4. Nghiên cứu điện não và gen trong tâm thần phân liệt ở Việt Nam 41
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 43
2.1. Đối tượng nghiên cứu 43
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân 43

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 09155.558.890
2.1.2. Tiêu chuẩn chọn nhóm chứng 43
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ 43
2.2. Phương pháp nghiên cứu 43
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 43
2.2.2. Phân nhóm nghiên cứu 43
2.2.3. Cỡ mẫu nghiên cứu 44
2.2.4. Thiết bị và vật liệu nghiên cứu 44
2.2.5. Phương pháp nghiên cứu lâm sàng tâm thần phân liệt 49
2.2.6. Phương pháp nghiên cứu điện não đồ 51
2.2.7. Phương pháp nghiên cứu đa hình gen 56
2.3. Xử lý số liệu 60
2.4. Đạo đức trong nghiên cứu 61
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 62
3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu 62
3.2. Đặc điểm các rối loạn tâm thần ở bệnh nhân tâm thần phân liệt 63
3.2.1. Tiền sử bản thân và gia đình 63
3.2.2. Ảo giác 64
3.2.3. Hoang tưởng 66
3.2.4. Các rối loạn khác 68
3.3. Điện não đồ ở bệnh nhân tâm thần phân liệt 70
3.3.1. Năng lượng điện não đồ 70
3.3.2. Biên độ điện não đồ 76
3.3.3. Tần số điện não đồ 81
3.3.4. Mối liên quan năng lượng và lâm sàng 86
3.3.5. Mối liên quan biên độ và lâm sàng 90
3.3.6. Mối liên quan tần số và lâm sàng 94
3.4. Đặc điểm đa hình của gen COMT, ZNF804A của đối tượng nghiên cứu 98
3.4.1. Đặc điểm đa hình rs1344706 của gen ZNF804A 98
3.4.2. Đặc điểm đa hình rs165599 gen COMT 103
Chương 4: BÀN LUẬN 109
4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu 109
4.1.1. Tuổi và giới tính của đối tượng nghiên cứu 109
4.1.2. Tiền sử gia đình và bản thân của bệnh nhân 110
4.2. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng nghiên cứu 111
4.2.1. Đặc điểm ảo giác của đối tượng nghiên cứu 111
4.2.2. Đặc điểm hoang tưởng của đối tượng nghiên cứu 113
4.2.3. Đặc điểm về rối loạn cảm xúc 116
4.2.4. Đặc điểm về rối loạn hoạt động 116
4.2.5. Đặc điểm về các triệu chứng âm tính của đối tượng nghiên cứu 117

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM
TÀI LIỆU THEO YÊU CẦU LH 09155.558.890
4.3. Điện não đồ trên bệnh nhân tâm thần phân liệt 117
4.3.1. Biến đổi năng lượng các sóng điện não đồ 117
4.3.2. Biến đổi biên độ các sóng trên điện não đồ 120
4.3.3. Sự biến đổi tần số các sóng trên điện não đồ 122
4.3.4. Mối liên quan giữa lâm sàng và điện não đồ 123
4.4. Đa hình của gen ZNF804A, COMT trong bệnh tâm thần phân liệt 125
4.4.1. Đa hình rs1344706 gen ZNF804A trong bệnh tâm thần phân liệt 125
4.4.2. Đa hình rs165599 gen COMT trong bệnh tâm thần phân liệt 128
KẾT LUẬN 136
KIẾN NGHỊ 138
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUCỦA ĐỀ
TÀI LUẬN ÁN 139
TÀI LIỆU THAM KHẢO 140
PHụ LụC 15