5. ΚΕΙΜΕΝΟ
• ΚΕΙΜΕΝΟ
• Με δεδοµζνθ τθν οικολογικι κρίςθ, τθν ακραία
ανιςότθτα τθσ κατανοµισ των πόρων µεταξφ
πλοφςιων και φτωχϊν χωρϊν, τθν αδυναµία να
ςυνεχίςει το ςφςτθµα τθ ςθµερινι του πορεία, το
απαιτοφµενο είναι µια νζα δυναµικι
πραγµατικότθτα που θ ςθµαςία τθσ δεν µπορεί να
ςυγκρικεί µε τίποτε άλλο ςτο παρελκόν. Αναφζροµαι
ςε µια πραγµατικότθτα που κα ζβαηε ςτο κζντρο τθσ
ηωισ του ανκρϊπου ςθµαςίεσ άλλεσ από τθν αφξθςθ
τθσ παραγωγισ και τθσ κατανάλωςθσ και ςτόχουσ
ηωισ διαφορετικοφσ, για τουσ οποίουσ οι άνκρωποι κα
µποροφςαν να πουν πωσ αξίηουν τον κόπο.
5
6. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Αυτό κα απαιτοφςε, φυςικά, µια
αναδιοργάνωςθ των κοινωνικϊν κεςµϊν, των
εργαςιακϊν, των οικονοµικϊν, των πολιτικϊν
και πολιτιςτικϊν ςχζςεων. Ένασ τζτοιοσ
προςανατολιςµόσ, όµωσ, απζχει
ανυπολόγιςτα από τα όςα ςκζπτονται και,
ίςωσ, από τα όςα ποκοφν οι άνκρωποι
ςιµερα. Αυτι είναι θ µεγάλθ δυςκολία που
πρζπει να αντιµετωπίςουµε.
6
7. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Θα ζπρεπε, ςκζπτοµαι, να κζλουµε µια κοινωνία ςτθν
οποία οι οικονοµικζσ αξίεσ κα ζχουν παφςει να
κατζχουν κεντρικι κζςθ, όπου θ οικονοµία κα ζχει
ξαναµπεί ςτθ κζςθ τθσ, δθλαδι κα ζχει γίνει ζνα
απλό µζςο του ανκρϊπινου βίου και όχι φςτατοσ
ςκοπόσ, ςτθν οποία, εποµζνωσ, κα ζχουµε
παραιτθκεί από τθν τρελι κοφρςα προσ µια ςυνεχϊσ
αυξανόµενθ κατανάλωςθ. Αυτό δεν είναι απλϊσ
αναγκαίο, για να αποφφγουµε τθν τελεςίδικθ
καταςτροφι του γιινου περιβάλλοντοσ. Είναι
αναγκαίο κυρίωσ, για να βγοφµε από τθν ψυχικι και
θκικι εξακλίωςθ των ςφγχρονων ανκρϊπων.
7
8. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Θα ζπρεπε, ακόµα, από εδϊ και εµπρόσ οι
άνκρωποι (µιλάω για τισ πλοφςιεσ χϊρεσ) να
δεχτοφν ζνα αξιοπρεπζσ αλλά λιτό βιοτικό
επίπεδο και να παραιτθκοφν από τθν ιδζα ότι ο
κεντρικόσ ςτόχοσ τθσ ηωισ τουσ είναι να
αυξάνεται θ κατανάλωςι τουσ κατά 2 µε 3% το
χρόνο. Για να το δεχτοφν αυτό, κα ζπρεπε κάτι
άλλο να δίνει νόθµα ςτθ ηωι τουσ. Αυτό το
άλλο είναι θ ανάπτυξθ των ανκρϊπων αντί για
τθν ανάπτυξθ των ςκουπιδοπροϊόντων
8
9. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Η ανάπτυξθ, βζβαια, των ανκρϊπων αντί για τθν
ανάπτυξθ των ςκουπιδοπροϊόντων κα απαιτοφςε
µιαν άλλθ οργάνωςθ τθσ εργαςίασ, θ οποία κα
ζπρεπε να παφςει να είναι αγγαρεία και να
γίνει πεδίο προβολισ των ικανοτιτων του
ανκρϊπου˙ µιαν αλθκινι δθµοκρατία
που κα ςυνεπαγόταν τθ ςυµµετοχι όλων
ςτθ λιψθ των αποφάςεων˙ µιαν άλλθ
οργάνωςθ παιδείασ, ϊςτε να διαπλάκονται
πολίτεσ ικανοί «να άρχουν και να άρχονται
βάςει των νόµων» ςφµφωνα µε τθ καυµάςια
ζκφραςθ του Αριςτοτζλθ
9
10. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Εννοείται ότι όλα αυτά κζτουν τεράςτια
προβλιµατα.
• Προβλιµατα µεγάλθσ δυςκολίασ που όµωσ,
κατά τθ γνϊµθ µου, µποροφν να λυκοφν, µε
τθν προχπόκεςθ ότι θ πλειονότθτα των
ανκρϊπων και των ικανοτιτων τουσ κα
κινθτοποιθκεί για τθ δθµιουργία λφςεων, αντί
να προβλθµατίηεται για το πότε κα µπορζςει
να αποκτιςει τριςδιάςτατθ τθλεόραςθ
10
11. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Αυτά είναι τα κακικοντα που ζχουµε µπροςτά µασ
και θ τραγωδία τθσ εποχισ µασ είναι ότι θ
ανκρωπότθτα δεν νοιάηεται γι’ αυτά.
• Πόςον καιρό ακόµα θ ανκρωπότθτα κα
κατατρφχεται από τισ µαταιότθτεσ και τισ
ψευδαιςκιςεισ που ονοµάηουµε εµπορεφµατα;
• Μια καταςτροφι οποιουδιποτε είδουσ - οικολογικι
για παράδειγµα - κα προκαλζςει άραγε µια βίαιθ
αφφπνιςθ ι µιπωσ τθν εµφάνιςθ αυταρχικϊν ι
ολοκλθρωτικϊν κακεςτϊτων;
• Κανείσ δεν µπορεί να απαντιςει ςε τζτοιου είδουσ
ερωτιµατα.
11
12. ΚΕΙΜΕΝΟ
• Εκείνο, πάντωσ, που µποροφµε να ποφµε, είναι
ότι όλοι όςοι ζχουν ςυνείδθςθ του ςοβαροφ
χαρακτιρα των ηθτθµάτων πρζπει να
προςπακιςουν να µιλιςουν, να αςκιςουν
κριτικι ς’ αυτι τθν ξζφρενθ πορεία προσ τθν
άβυςςο, να ξυπνιςουν τθ ςυνείδθςθ των
ςυµπολιτϊν τουσ.
• (Κορνήλιος Καστοριάδης, «Η Άνοδος της
Ασηµαντότητας»,
• ∆ιασκευή )
12
14. ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ
• Ποιουσ τρόπουσ και ποια µζςα πεικοφσ
χρθςιµοποιεί ο ςυγγραφζασ ςτθν τζταρτθ και
πζµπτθ παράγραφο του κειµζνου; Να δϊςετε
ζνα παράδειγµα για κάκε περίπτωςθ.
• Σι επιδιϊκει ο ςυγγραφζασ µε τθ χριςθ των
ερωτιςεων ςτθν προτελευταία παράγραφο
του κειµζνου;
14