ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

1. ΚΡΙΣΗΡΙΟΑΞΙΟΛΟΓΗ΢Η΢ ΕΚΘΕ΢Η-ΛΟΓΟΣΕΧΝΙΑ Γ΄ ΛΤΚΕΙΟΤ :
ΑΣΟΜΙΚΗ ΕΤΘΤΝΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΤΠΕΤΘΤΝΟΣΗΣΑ
1
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

2.  Η ΟΔΙΚΗ Α΢ΥΑΛΕΙΑ
 Δεν εύμαι το αποτϋλεςμα των περιςτϊςεών μου. Εύμαι το
αποτϋλεςμα των αποφϊςεών μου.Stephen Covey
Αμερικανόσ ςυγγραφϋασ αυτοβοόθειασ (1932-2012)
 Δεν εύμαςτε υπεύθυνοι μόνο γι’ αυτό που κϊνουμε αλλϊ
και γι’ αυτό που δεν κϊνουμε.Μολιϋροσ
Γϊλλοσ θεατρικόσ ςυγγραφϋασ (1622-1673)
 Γύνεςαι για πϊντα υπεύθυνοσ γι’ αυτό που ϋχεισ
εξημερώςει.Αντουϊν ντε ΢αιν-Εξπερύ
Γϊλλοσ ςυγγραφϋασ (1900-1940)
2
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

3.  ΚΕΙΜΕΝΟ Ι.(ΜΗ ΛΟΓΟΣΕΧΝΙΚΟ)
 1.Η «ευθύνη», ωσ ϋννοια και ςτϊςη ζωόσ,
εύναι από τισ πιο αμφύβολεσ κατανοητικϋσ
ςτϊςεισ.Σαυτόχρονα, ωσ λϋξη, εύναι μϊλλον
ϊβολη. Δεν εύναι, λοιπόν, τυχαύο ότι
βριςκόμαςτε ςε μια περύοδο χαμηλόσ
ατομικόσ και κοινωνικόσ υπευθυνότητασ.
3
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

4.  Η αξύα τησ ευθύνησ και η υπευθυνότητα, ωσ
ςτϊςη ζωόσ και ςυμπεριφορϊσ, βρύςκουν την
πραγματικό τουσ ϋκφραςη ςε προγονικϋσ
αρχϋσ και πανϊρχαιουσ θεςμούσ.
 Ενδεικτικϊ, θα αναφϋρω το θεςμό των
«Εὐθυνῶν» (Εὐθῦναι: Λογοδοςύεσ που όταν
υποχρεωμϋνοσ να κϊνει μπροςτϊ ςε ειδικούσ
ελεγκτϋσ ϋνασ ϊρχοντασ για τισ πρϊξεισ του,
όταν τελεύωνε ο χρόνοσ τησ θητεύασ του) τησ
Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ, και για να δεύξω το
πώσ λογοδοτούςαν οι «υπεύθυνοι», όταν
αποχωρούςαν από το δημόςιο βύο:
4
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

5.  Κϊθε δημόςιοσ λειτουργόσ (ἄρχων) τησ
Αθόνασ ϋπρεπε να λογοδοτόςει για τη
δημόςια δρϊςη του μπροςτϊ ςτουσ ειδικούσ
ελεγκτϋσ του κρϊτουσ. Η λϋξη ςόμαινε,
επύςησ, και τισ κυρώςεισ που του
επιβϊλλονταν, αν διαπιςτωνόταν
κατϊχρηςη τησ εξουςύασ του ό
παραλεύψεισ.
5
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

6. Θα όθελα να θυμύςω ότι ςτην αρχαύα Αθόνα υπόρχαν οι«εὔθυνοι» (δημόςιοι
ελεγκτϋσ) και τα «εὔθυνα» (δημόςια τελετό απόδοςησ ευθύνησ για τουσ
υπόλογουσ).
6
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

7.  Η αξύα τησ ευθύνησ παραμϋνει πυξύδα και ςτϊςη ζωόσ, για
όςουσ κρατούν ζωντανό το όραμα μιασ «ανθρώπινησ»
κοινωνύασ.
 Για εκεύνουσ που αιςθϊνονται τη ςκϋψη, τα ςυναιςθόματα και τισ
πρϊξεισ τουσ ωσ επιλογό ςυνεύδηςησ και αποδοχό των
ςυνεπειών που επιςύρει κϊθε ςυνειδητοποιημϋνη πρϊξη.
 Με την ϋννοια αυτό εύμαι υπεύθυνοσ ςημαύνει: ότι νιώθω
υπόλογοσ ωσ ϊτομο, ωσ γονιόσ, ωσ δϊςκαλοσ, ωσ κοινωνικό
πρόςωπο, τελικϊ και αναλαμβϊνω την ευθύνη που μου ανόκει
για τισ δεινϋσ αντινομύεσ του καιρού μου.
 Αυτό η ϋννοια τησ αυτοαποδοχόσ τησ ευθύνησ νομύζω πωσ εύναι
το κεντρικό χαρακτηριςτικό τησ υπευθυνότητασ.
7
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

8.  Όμωσ, το πρόβλημα, όπωσ διαμορφώνεται ςτην προςωπικό μασ
ζωό και ςτην κοινωνικό πραγματικότητα, εύναι ακριβώσ αυτό:
 ότι η αγωγό τησ ευθύνησ και η αποδοχό τησ υπευθυνότητασ,
εύναι το ςυνεχώσ ζητούμενο.
 Αλόθεια, ςε προςωπικό επύπεδο, πόςο ϋχουμε τη γενναιότητα
να κοιτϊζουμε βαθιϊ μϋςα μασ; Να επιχειρούμε, ςυςτηματικϊ,
μια προςωπικό αναζότηςη για το τι μετρϊει ςτη ζωό, ποιοι
εύμαςτε, ςυνειδητϊ ό αςυνεύδητα ποια εύναι τα προςόντα μασ
και οι αδυναμύεσ μασ και πώσ ενεργούμε ςτην προςωπικό και
την κοινωνικό μασ ζωό;
 Με αυτόν τον τρόπο θα «χτύςουμε» μια υγιό προςωπικότητα.
Αυτό η ϋννοια τησ ολοκληρωμϋνησ προςωπικότητασ μπορεύ και
πρϋπει να εύναι ο προςανατολιςμόσ μασ: η επιδύωξη ενόσ
πολιτιςμού προςωπικόσ ωριμότητασ. ΢’ αυτόν το πολιτιςμό
πρϋπει να βρούμε το δρόμο τησ ευθύνησ μασ.
8
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

9.  Η ϋλλειψη αυτόσ τησ ευθύνησ, ςε κοινωνικό
επύπεδο, κϊνει τα πρϊγματα περιςςότερο περύπλοκα
και τραγικϊ: δεν ϋχουμε τη φρόνηςη να βϊζουμε
προτεραιότητεσ, να κϊνουμε τισ βϋλτιςτεσ επιλογϋσ.
Δεν ϋχουμε αναπτύξει ςτον απαιτούμενο βαθμό τη
ςυναύςθηςη ενόσ ςυλλογικού πνεύματοσ, που
πρϋπει να καθορύζει το βαθμό ωριμότητασ τησ
κοινωνύασ μασ. Ιδιαύτερα, κϊτω από την περύςταςη
που διερχόμαςτε, η κοινωνύα μασ θαρρεύσ και εύναι
διαποτιςμϋνη από ϋνα εύδοσ κοινωνικού
εγωκεντριςμού, που γεννϊ το πολλαπλό ανθρώπινο
αδιϋξοδο
9
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

10. 10
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

11. ΕΛΛΕΙΨΗ
ΕΤΘΤΝΗ΢
ΕΛΛΕΙΨΗ
ΠΡΟΣΕΡΑΙΟΣΗΣΩΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ΢
ΕΓΩΚΕΝΣΡΙ΢ΜΟ΢
11
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

12.  Για το αδιϋξοδο αυτό ϋνασ εύναι ο δρόμοσ: οι
δεξιότητεσ ανϊπτυξησ προςωπικόσ ταυτότητασ:
(αυτογνωσία, αυτοεικόνα, αυτοεκτίμηση,
αυτοδιαχείριση, αυτοέλεγχος, αυτορρύθμιση,
αυτενέργεια). Με αυτϊ τα χαρακτηριςτικϊ
μπορούμε να καλλιεργόςουμε την ικανότητα να
αναλαμβϊνουμε την ευθύνη των πρϊξεων μασ. Η
προςϋγγιςη αυτό εύναι ςτην ουςύα μια «αναβύωςη»
των ξεχαςμϋνων αξιών.Σων αξιών που δεν εύναι
χώροσ «γνώςησ και μϊθηςησ», με τη ςτενό ϋννοια,
αλλϊ χώροσ ευρύτερησ καλλιϋργειασ και παιδεύασ
12
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

13. ΛΤ΢ΕΙ΢
ΑΞΙΕ΢
ΑΤΣΟΕΚΣΙΜΗ΢Η
13
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

14.  Σα παιδιϊ από νωρύσ πρϋπει να μαθαύνουν και
να ςκϋφτονται με ϋνα τρόπο ςυλλογικό. Να
οργανώνονται ςε ομϊδεσ, για να μπορούν να
αντιμετωπύςουν τισ προκλόςεισ του αύριο.
επιθυμητόσ πορεύασ προσ την
αυτοπραγμϊτωςη. […]
 Ο τρόποσ, για να επιτευχθεύ κϊτι τϋτοιο, εύναι
μια και μόνο ςυνεπόσ και υπεύθυνη πορεύα και
προσ τον εαυτό του και προσ τουσ ϊλλουσ. Εύναι
μια πορεύα ανακϊλυψησ.
 Ένα «μϊθημα ζωόσ» και ΢υναιςθηματικόσ
Νοημοςύνησ.
14
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

15.  Ευρύτερα, θα ϋλεγα ότι ϋνασ υπεύθυνοσ
ϊνθρωποσ δεν εύναι μόνον
«αυτογνώςτησ». Δεν ζει μόνο με ό για τον
εαυτό του. Εύναι ϋνασ ευρύτερα ενόμεροσ
ϊνθρωποσ. Γνώςτησ και κϊτοχοσ μιασ
γενικόσ παιδεύασ, με δυνατότητα
εμβϊθυνςησ και κριτικόσ ςτϊςησ. Μόνον
ϋτςι θα μπορεύ να διακρύνει τισ αντινομύεσ
τησ ζωόσ, να αξιολογεύ τισ ευκαιρύεσ και τισ
επιλογϋσ του.
15
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

16.  Σο ϊτομο που ϋχει αναπτύξει την αξύα τησ
υπευθυνότητασ βρύςκει ουςιαςτικό περιεχόμενο και
νόημα ζωόσ ςτην κοινωνικό του διϊςταςη. Μαθαύνει
να ενεργεύ με τϋτοιο τρόπο, ώςτε να αποκτϊ όχι
μόνο επαγγελματικό κατϊρτιςη και προςωπικό
επιτυχύα, αλλϊ γενικότερα τη δυνατότητα να
αντιμετωπύζει διϊφορεσ καταςτϊςεισ και να
ςυνεργϊζεται με τουσ ϊλλουσ.
 Έτςι, ςφυρηλατεύ την αυτοεκτύμηςό του και την
αυτορυθμιζόμενη προςωπικότητϊ του, ςτοιχεύα
απαραύτητα για μια δυνατό προςωπικότητα.
16
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

17.  Μόνο από μια τϋτοια προςωπικότητα εκπορεύεται η
προςωπικό ευθύνη και η υπεύθυνη «ςτϊςη ζωόσ».
Μόνο μια τϋτοια ςτϊςη ευθύνησ ςφυρηλατεύ μια νϋα
γενιϊ ευθύνησ, μια οικογϋνεια ευθύνησ, ϋνα ςχολεύο
ευθύνησ. Μϋςα από όλα αυτϊ θα προκύψει, ο
ςυνειδητοποιημϋνοσ πολύτησ, ο πολύτησ ευθύνησ, ο
επιλεκτικόσ, ο ώριμοσ, ο υπεύθυνοσ πολύτησ.Ένασ
πολύτησ μϋςα από η λογικό και την ευαιςθηςύα του
μεγϊλου Ν. Καζαντζϊκη: «…Να αγαπϊσ την
ευθύνη. Να λεσ, εγώ μονϊχοσ μου ϋχω χρϋοσ να
ςώςω τη γη…αν δεν ςωθεύ, ΕΓΩ φταύω,…». Αυτόσ
ο πολύτησ εύναι ο δικόσ μασ δρόμοσ
17
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

18.  Α1.Να παρουςιϊςεισ ςυνοπτικϊ τισ απόψεισ
τησ αρθρογρϊφου ςτο κεύμενο I. ςχετικϊ με
την πορεύα που απαιτεύται για την
κατϊκτηςη τησ ατομικόσ ευθύνησ και
υπευθυνότητασ (60-80 λϋξεισ).
18
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ

19.  Δ1.Βϊςει των κειμϋνων αναφορϊσ, το ϊτομο που
ϋχει αναπτύξει την αξύα τησ υπευθυνότητασ βρύςκει
ουςιαςτικό περιεχόμενο και νόημα ζωόσ ςτην
κοινωνικό του διϊςταςη. ΢υμφωνεύσ με την ϊποψη
αυτό; Να αναπτύξεισ τα επιχειρόματα ςου ςε μια
Ομιλύα ςτο χώρο του ςχολεύου με την ιδιότητϊ ςου
ωσ μαθητό/τριασ του Λυκεύου. Να επιςημϊνεισ,
επύςησ, πώσ αντιλαμβϊνεςαι το ρόλο των θεςμών
που μπορούν να ςυμβϊλουν, ςόμερα, ςτην
κατϊκτηςη και καλλιϋργεια τησ ατομικόσ και
κοινωνικόσ υπευθυνότητασ. (350-400λϋξεισ)
19
ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ