1. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ แล้ว ก็เสด็จมาประทับที่อยุธยาในช่วงแรกของ พระราชกรณียกิจ
การครองราชย์ อีกครึ่ งหนึ่งเสด็จมาประทับที่ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงปฏิรูปการ
พิษณุ โลก เชื่อว่าคงเป็ นไปเพื่อการควบคุมดูแลหัว ปกครอง โดยทรงรวมอานาจจากการปกครองเข้า
เมืองทางด้านเหนือ และคานอานาจของอาณาจักร สู่ ศูนย์กลางคือ ราชธานี และแยกฝ่ ายทหาร และ
ทางเหนื อ คือ อาณาจักรล้านนา ซึ่ งกาลังมีความ ฝ่ ายพลเรื อน ออกจากกันคือ ฝ่ ายทหารมีสมุหพระ
เข้มแข็งและต้องการแผ่อานาจลงมาทางใต้ ในยุค กลาโหม เป็ นหัวหน้า รับผิดชอบ ฝ่ ายพลเรื อนมี
ของพระเจ้าติโลกราช สมุหนายก เป็ นหัวหน้ารับผิดชอบ มีผช่วยคือ
ู้
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเสด็จสวรรคต เมื่อปี จตุสดมภ์ ได้แก่ กรมเวียง กรมวัง กรมพระคลัง
พ.ศ. 2031 เมื่อพระชนมายุ 57 พรรษา ทรง และกรมนา ในกรณี ที่เกิดศึกสงครามทั้งฝ่ ายทหาร
ครองราชย์ได้ 40 ปี ยาวนานที่สุดของอาณาจักร และฝ่ ายพลเรื อนจะต้องนาหน้าในกองทัพร่ วมกัน
พระราชประวัติ อยุธยา และเป็ นลาดับ 3 ของพระมหากษัตริ ยไทย ์
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พระราชสมภพที่ ่
ตั้งแต่อดีตจนถึงปั จจุบน พระองค์ประทับอยูที่กรุ ง
ั
อยุธยา แต่เติบโตและมีชีวตในวัยเยาว์ที่พิษณุ โลก
ิ ศรี อยุธยาประมาณ 20 ปี ที่เหลือทรงประทับที่
พระองค์ทรงครองราชย์เป็ นเวลานานที่สุดใน เมืองพิษณุโลกตลอดรัชกาล
บรรดากษัตริ ยอยุธยา โดยเป็ นพระโอรสในพระ
์
เจ้าสามพระยาและก็ยงเป็ นพระนัดดาในสมเด็จ
ั
พระอินทราชา มีพระราชมารดาเชื้อสายราชวงศ์
พระร่ วง พระนามมีความหมายถึง "พระพุทธเจ้า"
หรื อ "พระอิศวร" มีผที่เข้าใจว่าคงเป็ นพระสหาย
ู้
มาตั้งแต่วยเยาว์ชื่อ "ยุทธิษฐิระ" ซึ่งตอนหลังกลาย
ั ที่มา::http://m66.krupuchong.com/19/index.php?option=com_content&view=article&i
d=55:2012-07-14-11-00-50&catid=36:2012-07-11-02-37-55&Itemid=55
มาเป็ นผูชกนาศึกเข้ามา หลังการขึ้นครองราชย์
้ั

2. การเมืองการปกครอง ราชจะต้องถวายต้นไม้เงินต้นไม้ทองกับเครื่ อง
การปกครองในส่ วนภูมิภาค ได้ยกเลิกระบบการ ราชบรรณาการทุกรอบสามปี และต้องส่ งกองทัพ
ปกครองหัวเมือง ต่าง ๆ แต่เดิมที่แบ่งออกเป็ น มาช่วยทางราชธานีเมื่อเกิดการสงคราม
เมืองลูกหลวง หลานหลวง แล้วระบบการ สาหรับการปกครองส่ วนท้องถิ่น ให้จดเป็ น
ั
ปกครองหัวเมืองเสี ยใหม่ ดังนี้ หมู่บาน มีผใหญ่บาน ปกครองดูแล ตาบล มีกานัน
้ ู้ ้
• หัวเมืองชั้นใน เช่น เมืองราชบุรี นครสวรรค์ เป็ นหัวหน้า แขวง มีหมื่นแขวง เป็ นหัวหน้า การ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
นครนายก เมืองฉะเชิงเทรา และปราจีนบุรี เป็ น ปกครองท้องถิ่นดังกล่าวได้ใช้สืบทอดมาจนถึง
ต้น จัดเป็ นเมืองจัตวา พระมหากษัตริ ยทรงแต่งตั้ง
์ สมัยรัตนโกสิ นทร์ มีการแต่งตั้งตาแหน่ง
ผูท่ีเหมาะสมไปปกครอง แต่สิทธิ อานาจทั้งหมด
้ ข้าราชการให้มีบรรดาศักดิ์ ตามลาดับจากต่าสุ ด
่ ั
ยังขึ้นอยูกบองค์พระมหากษัตริ ย ์ ไปสู งสุ ดคือ ทนาย พัน หมื่น ขุน หลวง พระยา
• หัวเมืองชั้นนอก หรื อเมืองพระยามหานคร เช่น และเจ้าพระยา มีการกาหนดศักดินา เพื่อเป็ น
เมืองพิษณุโลก นครราชสี มา และทวาย จัดเป็ น ค่าตอบแทนการรับราชการ และได้อาศัยใช้เป็ น
เมือง เอก โท ตรี พระมหากษัตริ ยทรงแต่งตั้งพระ
์ เกณฑ์กาหนดการมีที่นาและการปรับไหม ตาม
ราชวงศ์หรื อข้าราชการชั้นผูใหญ่ไปเป็ นเจ้าเมืองมี
้ กฎหมายในปี พ.ศ. 2001 สมเด็จพระบรมไตร
โลกนาถ ทรงตั้งกฎมณเฑียรบาล ขึ้นเป็ นกฎหมาย จัดทาโดย
อานาจบังคับบัญชาเป็ นสิ ทธิ ขาด เป็๋ นผูแทนองค์
้
สาหรับการปกครอง แบ่งออกเป็ นสามแผนคือ นางสาวณิ ศาชล ประธานราษฎร์
พระมหากษัตริ ย ์ มีกรมการปกครองในตาแหน่ง
พระตารา ว่าด้วยแบบแผนและการพระราชพิธี ม.6/4 เลขที่ 32
เวียง วัง คลัง นาเช่นเดียวกับของทางราชธานี
ต่าง ๆ พระธรรมนูญ ว่าด้วยเรื่ องตาแหน่งหน้าที่ เสนอ
• เมืองประเทศราช ทางกรุ งศรี อยุธยาคงให้เจ้า
ราชการ พระราชกาหนด เป็ นข้อบังคับใน ครู สายพิณ วงษ์ษารัตน์
เมืองของเมืองหลวงนั้นปกครองกันเอง โดย
พระราชสานัก โรงเรี ยนจุฬาภรราชวิทยาลัย เชียงราย
พระมหากษัตริ ยทรงแต่งตั้งเจ้าเมือง เมืองประเทศ
์