X quang tuyến vú cơ bản

1. BS. Lê Duy Chung
Khoa CĐHA bệnh viện ĐHYHN

2.  Kỹ thuật
 Phân tích tổn thương
 Xếp loại tổn thương

3. 1. Chỉ định
2. Đậm độ tuyến vú (Breast composition)
3. Những dấu hiệu quan trọng cần đánh giá
 Khối
 Bất cân xứng (Asymmetry)
 Sự chồng lấp nhu mô tuyến vú (Architectural distortion)
 Vôi hoá
 Các dấu hiệu kết hợp
4. So sánh với kết quả cũ
5. Kết luận
6. Đưa ra khuyến cáo
7. Phối hợp với lâm sàng

5. Giải phẫu các nhóm hạch

8. 1. Tư thế chính
 Chếch trong ngoài MLO (mediolateral oblique)
 Chụp thẳng trên dưới CC (craniocaudal)
2. Một số các tư thế khác
 Tư thế nghiêng (lateral view)
 Exaggerated CC view
 Valley view
 Chụp tiếp tuyến
 Chụp phóng đại
 Chụp ép

9. MLO (mediolateral oblique) CC (craniocaudal)

10. Exaggerated CC view
= Extended CC view
= Cleopatra view
Cleavage view
(Valley view)

11. Chụp tiếp tuyến Tangential view

12. 1. Tiêu chuẩn trên phim CC
 Toàn bộ tổ chức của tuyến vú thấy được trên phim
 Thấy rõ được ranh giới bờ trong (thấy được cơ ngực
lớn)
 Núm vú nằm ở trung tâm, cân đối, không bị cuộn,
phân biệt rõ với tổ chức dưới núm vú
2. Tiêu chuẩn trên phim MLO
 Toàn bộ tổ chức của tuyến vú thấy được trên phim
 Bóng cơ ngực lớn ngang mức núm vú (đường sau
núm vú)
 Núm vú nằm ở trung tâm, cân đối, không bị cuộn,
phân biệt rõ với tổ chức dưới núm vú
 Thấy rõ nếp gấp dưới tuyến vú

14. Đường sau núm vú

15. Cơ ngực lớn

16. Nếp gấp dưới tuyến vú

17. A. Núm vú cân
xứng
B. Núm vú lệch
xuống dưới
C. Núm vú lệch
lên trên

18. Núm vú không rõ, cơ
ngực không tới đường
sau núm vú, không thấy
nếp gấp dưới tuyến vú

19. Eklund view (implant displaced view)

20. 1. Sử dụng mặt đồng hồ
2. Sử dụng góc 1/4
 Trên trong, trên ngoài, dưới trong, dưới ngoài
3. Phân chia theo độ sâu
 1/3 trước, giữa, sau
 Ngay dưới núm vú (subareolar region)
4. Các vùng như dưới núm vú, đuôi nách, vùng trung
tâm (ít phố biến)

23. Vị trí tổn thương tương trên các tư thế

24. Dưới ngoài

25. Trên trong

27. 1. Đậm độ tuyến loại a
 Hầu hết tuyến vú là mỡ
2. Đậm độ tuyến loại b
 Rải rác những vùng đậm độ xơ tuyến
3. Đậm độ tuyến loại c
 Tuyến vú có đậm độ không đồng nhất, hạn chế
đánh giá tổn thương
4. Đậm độ tuyến loại d
 Tuyến vú rất tăng đậm
 Độ nhạy đánh giá tổn thương rất thấp

30. Loại a Loại b

31. Loại c

32. Loại d

34.  Co kéo tụt núm vú
 Co kéo da
 Co kéo cơ ngực
 Dày dây chằng
cooper
 Dày da
 Dày bè tuyến vú
 Hạch to
 Khối
 Vi vôi hoá
 Bất cân xứng
 Sự chồng lấp nhu mô
 Giãn khu trú tuyến vú
Các dấu hiệu chính
(primary findings)
Các dấu hiệu kèm theo
(secondary findings)

35. Có cấu trúc 3 chiều, thấy trên hai tư thế chụp trực giao
1. Hình dạng (shape)
 Oval (có thể 2 hay 3 thuỳ múi), tròn, hình không đều (irregular)
2. Đường bờ (margin)
 Đường bờ rõ (circumscribed)
 Đường khó đánh giá (obscured) một phần bờ không rõ
 Bờ thuỳ múi nhỏ (microlobulated)
 Đường bờ không rõ (indistinct)
 Bờ tua gai (spiculated)
3. Đậm độ
 Đậm độ thấp hay đậm độ mỡ (có tính lành tính)
 Đậm độ ngang bằng với nhu mô tuyến
 Đậm độ cao hơn nhu mô tuyến (thường là tổn thương ác tính)

38. Hình tròn, hình oval

39. Hình dạng không đều

40. Đường bờ rõ

41. Đường
bờ khó
đánh giá

42. Bờ thuỳ múi nhỏ

43. Đường bờ không rõ

44. Bờ tua gai

45. Đậm độ cao hơn
nhu mô tuyến
Đậm thấp hơn nhu
mô tuyến
Đậm
ngang
nhu mô
tuyến

46.  Vôi hoá không định hình
(Amorphous) 4B
 Vôi hoá thô không đều
(Coarse heterogenous) 4B
 Đa hình
(Fine pleomorphic) 4B
 Hình đường thẳng (fine
linear) 4C
 Hình đường thẳng phân
nhánh (Fine linear
branching) 4C
 Vôi hoá da
 Vôi hóa mạch máu
 Vôi hoá thô hay bỏng ngô
 Hình tròn/ chấm
 Vôi hóa viền
 Loạn dưỡng
 Hoại tử mỡ
 Sữa calcium
 Chỉ khâu
Điển hình lành tính Hình thái học nghi ngờ

49. Vôi hoá không định hình

50. Vôi hoá đa hình

51. Vôi hóa đa hình

52. Vôi hóa thô không đều

53. Vôi hóa dạng đường thẳng hay phân nhánh

54. 1. Lan toả (Diffuse)
 Phân bố ngẫu nhiên trong nhu mô tuyến vú
2. Theo vùng (Regional)
 Vôi hoá trong một vùng rộng, đường kính chiều lớn nhất > 2cm
3. Thành nhóm (Grouped)
 Một ít vôi hoá trong một phần nhỏ nhu mô tuyến vú nhiều hơn 5
nốt vôi trong 1cm và các nốt vôi trong 2cm nhu mô tuyến vú
4. Phân bố theo đường thẳng (Linear)
 Sắp xếp thành đường thẳng (gợi ý sự lắng đọng trong ống
tuyến)
5. Phân bố theo thuỳ
 Gợi ý sự lắng đọng trong các ống tuyến và các nhánh

56. Phân bố lan toả

57. Phân bố theo vùng

58. Phân bố theo nhóm

59. Phân bố theo đường thẳng

60. Phân bố theo thuỳ

61. Là vùng nhu mô tuyến chỉ thấy trên một tư thế chụp, là sự
chồng hình của nhu mô tuyến vú bình thường

63. Chụp ép
và siêu âm
không
thấy tổn
thương

64. Bất cân
xứng khu
trú
Bất cân
xứng
toàn
bộ

65. Bất cân xứng phát triển

66. Nhu mô tuyến vú bị chồng lấp, không thấy khối. Có dạng đường
thẳng hoặc tua gai hình tia xuất phát từ một điểm.
Có kéo hoặc chồng lấp bờ dìa của nhu mô tuyến vú. Có thể kết
hợp với bất cân xứng hoặc vi vôi hoá.

68. Hạch trong tuyến vú
còn mỡ rốn hạch

69. Hạch bệnh lý không còn xoang hạch

70. Co kéo da

71. Co kéo núm vú, dày da vú

72. Dày da khu trú (mũi tên bên phải)
Giãn ống tuyến tăng đậm độ (mũi tên hình bên trái)

73. Giãn ống tuyến