Văn Hóa Kinh Doanh Chuỗi Cà Phê Milano Tại Thành Phố Hồ Chí Minh.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG
-----------------------------
ĐỖ THÀNH ĐỨC
VĂN HÓA KINH DOANH CHUỖI CÀ PHÊ
MILANO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH
TP. Hồ Chí Minh – Năm

ii
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG
-----------------------------
ĐỖ THÀNH ĐỨC
VĂN HÓA KINH DOANH CHUỖI CÀ PHÊ
MILANO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh
Mã số chuyên ngành : 116021070
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HOÀNG GIANG
TP. Hồ Chí Minh – Năm

iii
CHUẨN Y CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN
Luận văn tựa đề: “Văn hóa kinh doanh chuỗi cà phê Milano tại thành phố Hồ
Chí Minh”, công trình được học viên Đỗ Thành Đức thực hiện và nộp nhằm thỏa một
phần yêu cầu tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản trị kinh doanh.
Chủ tịch Hội đồng Giáo viên hướng dẫn
Tác giả đã chỉnh sửa theo đúng ý
kiến đóng góp của Hội đồng.
TS. ĐINH KIỆM
(Trường Đại học Lao động - Xã hội)
Ngày tháng năm 2016
TS. NGUYỄN HOÀNG GIANG
(Trường Đại học Lao động - Xã hội)
Ngày tháng năm 2016
Ngày bảo vệ luận văn, Tp. Hồ Chí Minh, Ngày 18 tháng 3 năm 2016
Viện Đào Tạo Sau Đại Học

i
LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. SƠ LƢỢC LÝ LỊCH
Họ và Tên: ĐỖ THÀNH ĐỨC Giới tính: Nam
Ngày sinh: 10/10/1988 Nơi sinh: Quảng Bình
Quê quán: Quảng Bình Dân tộc: Kinh
Địa chỉ: Ba Canh – Văn Thủy – Lệ Thủy – Quảng Bình
Điện thoại: 0905883589 E-mail: dothanhduc@gmail.com
II. QUÁ TRÌNH HỌC TẬP

Từ năm 2004 đến 2007: Học trung học phổ thông, tại Trường Trung học phổ

thông Bán công Lệ Thủy.

Từ năm 2007 đến 2012: Học lớp CT07-DD, ngành xây dựng Dân dụng và Công
nghiệp, khoa Kỹ thuật công trình, Đại học Quốc tế Hồng Bàng.



Từ năm 2013 đến nay: Học lớp QTKD K6.1, ngành Quản trị kinh doanh, Viện

Đào tạo Sau đại học, Đại học Quốc tế Hồng Bàng.
III. QUÁ TRÌNH LÀM VIỆC

Từ năm 2012 đến nay, làm việc tại trường Đại học quốc tế Hồng Bàng

IV. CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
Tôi cam đoan khai đúng sự thật.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2016
Đỗ Thành Đức

ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng luận văn này “Văn hóa kinh doanh chuỗi cà phê Milano tại
Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Những số liệu, tài liệu được sử dụng trong luận văn có chỉ rõ nguồn trích dẫn
trong danh mục tài liệu tham khảo và kết quả khảo sát điều tra của cá nhân.
Kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố bất kỳ công trình nghiên cứu
nào từ trước đến nay.
TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2016.
Đỗ Thành Đức

iii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin gửi lời tri ân chân thành và sâu sắc đến gia đình đã nuôi dưỡng, tạo điều
kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập vừa qua.
Xin chân thành cảm ơn chân thành đến các Quý Thầy Cô Viện đào tạo Sau Đại
Học, trường Đại Học Quốc Tế Hồng Bàng đã giúp tôi có thêm được nhiều kiến thức,
tạo điều kiện, môi trường thuận lợi nhất trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận
văn này.
Xin được tỏ lòng kính trọng đối với TS. Nguyễn Hoàng Giang, đã hướng dẫn, chỉ
bảo tận tình, nghiêm túc cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, bạn bè đã hợp tác
chia sẻ thông tin, cung cấp cho tôi nhiều nguồn tài liệu, tài liệu hữu ích phục vụ cho đề
tài nghiên cứu, cũng như dành cho tôi những lời động viên khích lệ tinh thần.
Một lần nữa, xin cho phép tôi được bày tỏ lòng tri ân đến tất cả những người đã
dành cho tôi sự giúp đỡ vô giá trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt
nghiệp này.
Trân trọng.
Đỗ Thành Đức

iv
TÓM TẮT
Nghiên cứu “Văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Milano tại Thành phố
Hồ Chí Minh” đã hệ thống lại hệ thống lại cơ sở lý thuyết và nội dung có liên quan về
văn hoá kinh doanh. Làm rõ tầm quan trọng của văn hóa kinh doanh đối với sự phát
triển của doanh nghiệp trong xu thế của nề kinh tế nước ta hội nhập ngày càng sâu,
rộng vào nền kinh tế thế giới. Đưa ra đánh giá thực trạng văn hoá kinh doanh chuỗi Cà
phê Milano tại Thành Phố Hồ Chí Minh trên cơ sở lý luận đã trình bày.
Nghiên cứu dựa trên phương pháp phân tính định tính, phỏng vấn chuyên gia,
thống kê mô tả, khảo sát chủ cửa hàng, nhân viên và khách hàng của chuỗi cửa hàng cà
phê Milano tại thành phố Hồ Chí Minh. Từ kết quả đó cho thấy bên cạnh những mặt
tích cực vẫn còn một số hạn chế, tồn tại cần phải được khắc phục trong thời gian tới.
Cần có sự thay đổi từ chính nội bộ bên trong mỗi cửa hàng đến các cơ quan tổ chức có
liên quan.
Mặc dù trong quá trình nghiên cứu nhận được sự ủng hộ từ phía nhà trường, các
đối tượng nghiên cứu, nhưng vì hạn chế về mặt thời gian nên việc thu thập dữ liệu vẫn
còn bị giới hạn.

v
MỤC LỤC
LÝ LỊCH KHOA HỌC ............................................................................................. i
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... ii
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... iii
TÓM TẮT ................................................................................................................ iv
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ........................................................................................... xi
CHƢƠNG 1: MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1
1.1 Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 3
1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................................ 3
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................. 4
1.3 Tổng quan tài liệu liên quan đến đề tài ............................................................ 4
1.4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: .................................................................... 6
1.4.1 Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ............................................................... 6
1.4.2 Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 6
1.4.2.1 Phạm vi không gian ...................................................................................... 6
1.4.2.2 Phạm vi thời gian .......................................................................................... 6
1.5 Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 6
1.6 Những đóng góp mới của Luận văn .................................................................. 7
1.7 Kết cấu nghiên cứu của đề tài ........................................................................... 7
Tóm tắt Chƣơng 1 ..................................................................................................... 8
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA KINH DOANH ....................... 9
2.1 Khái niệm chung về văn hóa và văn hóa kinh doanh...................................... 9
2.1.1 Văn hóa ............................................................................................................. 9
2.1.2 Văn hóa doanh nghiệp ................................................................................... 11

vi
2.1.2.1 Khái niệm ....................................................................................................11
2.1.2.3 Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp .....................................................13
2.1.2.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến Văn hóa doanh nghiệp. .............................16
2.1.2.4 Các loại hình Văn hóa doanh nghiệp........................................................17
2.1.3 Văn hóa kinh doanh ......................................................................................17
2.1.3.1 Khái niệm ....................................................................................................17
2.1.3.3 Mối liên hệ giữa văn hóa doanh nghiệp và văn hóa kinh doanh............19
2.1.3.4 Các yếu tố cấu thành văn hóa kinh doanh (Dƣơng Thị Liễu, 2012) .....20
2.1.3.5 Quá trình hình thành văn hóa kinh doanh:.............................................22
2.1.3.6 Vai trò của văn hóa kinh doanh đối với sự phát triển của Doanh nghiệp.
23
2.1.3.7 Văn hóa kinh doanh ở Việt Nam hiện nay ...............................................24
2.2 Cơ sở lý thuyết về Cà phê ................................................................................25
2.2.1 Lƣợc sử Ngành Cà phê (Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, 2013) .......25
2.2.1.1 Khám phá ....................................................................................................25
2.2.1.2 Sự hình thành và phát triển.......................................................................26
2.2.1.3 Quá trình phát triển Cà phê ở Việt Nam .................................................27
2.2.2 Cây Cà phê .....................................................................................................28
2.2.2.1 Cà phê chè (Arabica)..................................................................................28
2.2.2.2 Cà phê vối (Robusta)..................................................................................29
2.2.2.3 Cà phê mít (Coffea liberica và Coffea excelsa)........................................30
2.2.3 Thành phần trong Cà phê (Nguyễn Hữu Toàn, 2014) ...............................30
2.2.4 Tác dụng của Cà phê.....................................................................................30
2.3 Văn hóa kinh doanh Cà phê ............................................................................31
2.4 Bài học kinh nghiệm về văn hóa kinh doanh Cà phê của Highlands Coffee,
Cà phê Starbucks....................................................................................................31

vii
Tóm tắt Chƣơng 2..................................................................................................32
CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU .........................................................................................................................34
3.1 Giới thiệu tồng quan về công ty TNHH Cà phê Lê Phan và chuỗi cửa hàng
Cà phê Milano.........................................................................................................34
3.2 Các sản phẩm của chuỗi cửa hàng Cà phê Milano........................................34
3.3 Quy trình hợp tác nhƣợng quyền:..................................................................35
3.4 Phân tích đánh giá thực trạng về văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà
phê Milano...............................................................................................................35
3.4.1 Cấp độ 1: Các giá trị văn hóa hữu hình ......................................................35
3.4.2 Cấp độ 2: Các giá trị đƣợc tuyên bố:..........................................................36
3.4.3 Đánh giá thực trạng qua các yếu tố cấu thành văn hóa kinh doanh ........37
3.5 Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................38
3.5.1 Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................38
3.5.2 Quy trình nghiên cứu ....................................................................................38
3.5.3 Khung nghiên cứu .........................................................................................39
3.6 Phƣơng pháp thu thập và xử lý số liệu ..........................................................40
3.6.1 Xác định mẫu nghiên cứu .............................................................................40
3.6.2 Khảo sát, điều tra, thu thập số liệu ..............................................................41
3.6.3 Phƣơng pháp thực hiện:...............................................................................41
Tóm tắt Chƣơng 3..................................................................................................42
CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN............................43
4.1 Bối cảnh trong nƣớc và thế giới......................................................................43
4.1.1 Những cơ hội ..................................................................................................43
4.1.2 Những thách thức ..........................................................................................43
4.2 Kết quả nghiên cứu...........................................................................................44

viii
4.2.1 Đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 1 - Những giá trị văn hóa hữu hình
chuỗi cửa hàng Cà phê Milano..............................................................................44
4.2.2 Đánh giá văn hóa kinh doanh cấp độ 2 - Những giá trị đƣợc tuyên bố của
chuỗi cửa hàng Cà phê Milano..............................................................................48
4.2.3 Đánh giá cấp độ 3 – Những quan niệm chung ............................................52
4.2.4 Đánh giá các kênh thông tin về cấp độ 1 - những giá trị văn hóa hữu hình
và cấp độ 2 - những giá trị đƣợc tuyên bố của chuỗi cửa hàng Cà phê Milano53
4.2.4 Kết quả phỏng vấn sâu các chuyên gia........................................................56
4.3 Đề xuất các giải pháp nâng cao văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê
Milano......................................................................................................................57
4.3.1 Xây dựng, củng cố giá trị hữu hình chuỗi cửa hàng Cà phê Milano........57
4.3.2 Khẳng định các giá trị đƣợc tuyên bố.........................................................59
4.3.3 Một số giải pháp khác ...................................................................................60
5.1.2 Kiến nghị đối với doanh nghiệp ...................................................................60
Cần có các chiến lƣợc để hoàn thiện, khắc phục các nội dung văn hóa kinh
doanh còn thiếu, tiếp tục phát triển các yếu tố đã tốt. Khi nhƣợng quyền cần
đào tạo và có các điều khoản ràng buộc để các cửa hàng trong chuỗi cũng
nhau thực hiện một cách thống nhất. ...................................................................60
Thƣờng xuyên có công tác kiểm tra, giám sát quá trình hoạt động của các cửa
hàng trong chuỗi để luôn đảm bảo rằng không có một cửa hàng nào phá vỡ
các điều khoản cam kết dù là vô tình hay hữu ý. Luôn đảm bảo chất lƣợng
sản phẩm..................................................................................................................60
Có các chính sách về sản phẩm để phục vụ nhiều hơn nữa thị hiếu của nhiều
đối tƣợng khác nhau. .............................................................................................61
Tóm tắt Chƣơng 4..................................................................................................61
CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................62
5.1 Đề xuất các kiến nghị .......................................................................................62

ix
5.1.1 Kiến nghị đối với nhà nƣớc..........................................................................62
5.2 Đánh giá những đóng góp và hạn chế của luận văn......................................63
Kết luận ...................................................................................................................64
Tóm tắt Chƣơng 5..................................................................................................64
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................66
I.Tài liệ ệt .................................................................................................66
II.Tài liệ ............................................................................................... 66
III. Tài liệu internet................................................................................................66
PHỤ LỤC ................................................................................................................68

x
DANH MỤC BẢNG
Bảng 4.1: Khảo sát chủ cửa hàng Cà phê Milano (là chủ các cửa hàng)
cấp độ 1 - Những giá trị văn hóa hữu hình:.....................................................................44
Bảng 4.2: Khảo sát nhân viên chuỗi cửa hàng Cà phê Milano cấp độ 1
- Những giá trị văn hóa hữu hình.........................................................................................46
Bảng 4.3: Khảo sát khách hàng Cà phê Milano cấp độ 1 – Những giá
trị văn hóa hữu hình...................................................................................................................47
Bảng 4.4: Khảo sát chủ cửa hàng Cà phê Milano cấp độ 2 - Những giá
trị được tuyên bố .........................................................................................................................49
Bảng 4.5: Khảo sát nhân viên Cà phê Milano cấp độ 2 - Những giá trị
được tuyên bố ...............................................................................................................................50
Bảng 4.6: Khảo sát khách hàng Cà phê Milano cấp độ 2 - Những giá
trị được tuyên bố .........................................................................................................................51
Bảng 4.7: Khảo sát đánh giá cấp độ 3 – Những quan niệm chung......................52
Bảng 4.8: Khảo sát các kênh thông tin của chủ cửa hàng Cà phê
Milano về giá trị văn hóa cấp độ 1 và 2............................................................................53
Bảng 4.9: Khảo sát các kênh thông tin của nhân viên Cà phê Milano
về giá trị văn hóa cấp độ 1 và 2............................................................................................54
Bảng 4.10: Khảo sát các kênh thông tin của khách hàng Cà phê

xi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 4.1: Khảo sát quản lý và chủ chuỗi cửa hàng cà phê Milano
cấp độ 1 - Những giá trị văn hóa hữu hình......................................................................45
Biểu đồ 4.2: Khảo sát nhân viên chuỗi cửa hàng Cà phê Milano cấp độ
1 - Những giá trị văn hóa hữu hình.....................................................................................47
Biểu đồ 4.3: Khảo sát khách hàng Cà phê Milano cấp độ 1 – Những
giá trị văn hóa hữu hình ...........................................................................................................48
Biểu đồ 4.4: Khảo sát Chủ cửa hàng Cà phê Milano cấp độ 2 - Những
giá trị được tuyên bố..................................................................................................................49
Biểu đồ 4.5: Khảo sát nhân viên Cà phê Milano cấp độ 2 - Những giá
trị được tuyên bố .........................................................................................................................50
Biểu đồ 4.6: Khảo sát khách hàng Cà phê Milano cấp độ 2 - Những
giá trị được tuyên bố..................................................................................................................51
Biểu đồ 4.7: Khảo sát đánh giá cấp độ 3 – Những quan niệm chung.................52
Biểu đồ 4.8: Khảo sát các kênh thông tin của chủ cửa hàng Cà phê
Biểu đồ 4.9: Khảo sát các kênh thông tin của nhân viên Cà phê Milano
về giá trị văn hóa cấp độ 1 và 2............................................................................................54
Biểu đồ 4.10: Khảo sát các kênh thông tin của khách hàng Cà phê

1
CHƢƠNG 1: MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
Cà phê không phải là cây có nguồn gốc từ Việt Nam, mà khoảng nửa sau thế
kỷ XIX, người phương Tây đưa cây Cà phê sang trồng ở Việt Nam. Cây Cà phê ở
Việt Nam có nguồn gốc từ Indonesia và Côngô (bản đồ). Cây Cà phê được trồng
lần đầu tiên ở khu vực phía Bắc, chủ yếu là cây Cà phê chè. Sau đó, cây Cà phê
được trồng mở rộng vào các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh... Sau một thời
gian, thực dân phương Tây thấy giống Cà phê chè không mang lại hiệu quả kinh tế
cao vì vậy đã đưa giống Cà phê vối từ Côngô vào trồng ở Tây Nguyên. Sau một
thời gian cây Cà phê phát triển rất mạnh mẽ, diện tích cây Cà phê ngày càng tăng.
Hiện nay xuất khẩu Cà phê Việt Nam có một vị thế cao trong bảng xếp hạng thế
giới.
Nguồn: http://www.rameccoffee.com/tin-tuc-4.html
Với chính sách mở cửa, nền kinh tế Việt Nam đã có nhiều bước chuyển biến
mạnh mẽ, đã xây dựng được những thương hiệu được thế giới biết đến trên nhiều
lĩnh vực khác nhau. Trong lĩnh vực Cà phê thì có các thương hiệu như: Trung
Nguyên, Vina Cà phê, Passio, Milano... Mỗi thương hiệu lại chọn cho mình một
hình thức kinh doanh, xây dựng chiến lược, định vị thương hiệu, lựa chọn phân
khúc thị trường khác nhau và đặc biệt là xây dựng văn hóa kinh doanh theo bản sắc

2
riêng của mình. Và cuộc chiến Cà phê không hề êm xuôi chút nào khi mà Việt Nam
đang mở cửa kinh tế một cách sâu rộng với kinh tế thế giới. Theo trang điện tử của
Bộ ngoại giao thì: Về quan hệ hợp tác song phương, Việt Nam đã thiết lập quan hệ
ngoại giao với hơn 170 quốc gia trên thế giới, mở rộng quan hệ thương mại, xuất
khẩu hàng hoá tới trên 230 thị trường của các nước và vùng lãnh thổ, ký kết trên 90
Hiệp định thương mại song phương, gần 60 Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu
tư, 54 Hiệp định chống đánh thuế hai lần và nhiều Hiệp định hợp tác về văn hoá
song phương với các nước và các tổ chức quốc tế. Việt Nam đã thiết lập quan hệ tốt
với tất cả các nước lớn, trong đó có 5 nước thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp
quốc (P5), các nước trong nhóm G8; nâng quan hệ đối tác chiến lược với Trung
Quốc trở thành đối tác chiến lược toàn diện, gia tăng nội hàm của quan hệ đối tác
chiến lược với Nga, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn
Quốc, Anh, Tây Ban Nha.
Về hợp tác đa phương và khu vực: Việt Nam đã có mối quan hệ tích cực với
các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế như Ngân hàng phát triển Á Châu, Quỹ tiền tệ
thế giới, Ngân hàng thế giới.
Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam được đẩy mạnh và đưa lên
một tầm cao hơn bằng việc tham gia các tổ chức kinh tế, thương mại khu vực và thế
giới, ký kết các hiệp định hợp tác kinh tế đa phương. Tháng 7/1995 Việt Nam đã
gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và chính thức tham gia Khu
vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) từ 1/1/1996. Đây được coi là một bước đột
phá về hành động trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Tiếp đó,
năm 1996 Việt Nam tham gia sáng lập Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM) và đến
năm 1998, Việt Nam được kết nạp vào Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á - Thái
Bình Dương (APEC).
Đặc biệt, tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã có một bước đi
quan trọng khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức thương mại
thế giới (WTO) vào ngày 11 tháng 01 năm 2007. Sau 11 năm đàm phán gia nhập
Tổ chức này. Ngày 5/10/2015 Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm
phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đạt được thỏa thuận cuối
cùng về hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới này …

3
Cùng với sự mở cửa đó thì làn sóng các doanh nghiệp Cà phê nước ngoài
cũng đã tiến vào thâm nhập thị trường Việt Nam. Điển hình có Starbucks bước vào
thị trường Việt Nam năm 2013 với cửa hàng đầu tiên tại Tp. Hồ Chí Minh, hay
Coffee Bene & Tea vào Việt Nam 8/2014 với cửa hàng đầu tiên tại 58 Đồng Khởi,
Q1, Tp. Hồ Chí Minh, và nhiều hãng Cà phê khác như: Gloria Jean’s Coffee (Úc),
Coffee Bean & Tea Leaf (Mỹ), Illy (Ý)... Các thương hiệu ngoại khi vào Việt Nam
đã mang theo văn hóa kinh doanh, đưa cách thưởng thức cà phê có từ lâu đời của
mình để tiếp cậy và chinh phục thị trường Việt. Đứng trước các đối thủ mạnh, có
lịch sử lâu đời, bề dày văn hóa kinh doanh như vậy, các thương hiệu Cà phê trong
nước đã xây dựng cho mình văn hóa kinh doanh như thế nào để thương hiệu của
mình có thể canh tranh, thu hút và giữ khách hàng ở lại, thương hiệu luôn ở trong
tâm trí khách hàng.
Được thành lập từ năm 2011, với quán Cà phê đầu tiên tại quận Gò Vấp. Sau
2 năm phát triển, đến năm 2013, số đại lý đã lên đến con số hơn 200 đại lý tại thành
phố Hồ Chí Minh và đến nay Chuỗi Cà phê Milano của công ty Lê Phan đã lên đến
gần 700 đại lý trên toàn quốc, trong đó tại Tp. Hồ Chí Minh là hơn 600 đại lý. Đó là
một sự phát triển khá ấn tượng. Với mục tiêu thay đổi cách suy nghĩ “Đa số khách
hàng có nhu cầu thưởng thức Cà phê thật, nhưng lại nghĩ, Cà phê mang đi giá rẻ là
chất lượng kém”, Milano đã xây dựng cho khách hàng một cách thức thưởng thức
Cà phê mới đó chính là thưởng thức Cà phê chất lượng nhưng giá rẻ đúng như khẩu
hiệu của Milano đã đề ra “Khám phá sự hoàn hảo”. Vậy để có được sự thành công
của Milano ngày hôm nay, liệu chăng Milano đã xây dựng được cho mình một văn
hóa kinh doanh Cà phê thành công? Nếu đã thành công thì làm thế nào để hoàn
thiện hơn nữa để có thể văn hóa kinh doanh của chuỗi cà phê Milano để có thể phát
triển một cách bền vững. Với lý do nêu trên, tác giả đã chọn đề tài: “Văn hóa kinh
doanh chuỗi Cà phê Milano tại thành phố Hồ Chí Minh” để làm luận văn tốt
nghiệp Thạc sĩ.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Đánh giá lại và hoàn thiện hơn văn hóa kinh doanh chuỗi Cà phê Milano tại
Thành phố Hồ Chí Minh.

4
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Hệ thống lại cơ sở lý thuyết và nội dung có liên quan về văn hoá kinh doanh.
Phân tích đánh giá thực trạng văn hoá kinh doanh chuỗi Cà phê Milano trên cơ sở
lý luận đã trình bày. Trên cơ sở nghiên cứu đó, tác giả đề xuất các giải pháp để phát
triển văn hoá kinh doanh chuỗi Cà phê Milano tại Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng
yêu cầu hội nhập quốc tế trong lĩnh vực kinh doanh Cà phê nói riêng và cho nền
kinh tế Việt Nam nói chung. Tác giả cũng mong muốn, luận văn này sẽ là nguồn tài
liệu tham khảo trước tiên cho các nhà nghiên cứu về văn hoá kinh doanh, trong lĩnh
vực Cà phê cũng như cho các loại hình kinh doanh khác.
1.3 Tổng quan tài liệu liên quan đến đề tài
Một số công trình nghiên cứu, bài viết, trong đó tiêu biểu là những công trình
và bài viết sau:
i. Tài liệu “Hội thảo khoa học” tài liệu của trường Đại học Quốc tế Hồng
Bàng, năm 2014
Tài liệu bao gồm các đề tài nghiên cứu, tham luận khoa học, luận văn xuất sắc
của các giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ tại trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng ở nhiều
ngành nghề, lĩnh vực khác nhau. Trong đó có đề tài nghiên cứu về văn hóa, văn hóa
kinh doanh.
ii. Luận án tiến sĩ “Hệ thống tiêu chí nhận diện văn hóa doanh nghiệp – Vận
dụng cho doanh nghiệp Việt Nam”, Đỗ Hữu Hải, năm 2014.
Tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan đến tiêu chí nhận diện văn hóa
doanh nghiệp ở trong và ngoài nước, từ những tổng kết đó, tác giả đi đến xây dựng
hệ thống tiêu chí nhận diện văn hóa doanh nghiệp trong các doanh nghiệp Việt
Nam, sau đó tác giả đã kiểm chứng hệ thống tiêu chí nhận diện văn hóa doanh
nghiệp tại các doanh nghiệp Việt Nam.
iii. Luận văn thạc sĩ “Văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê Trung
Nguyên tại thành phố Hồ Chí Minh”, Trần Hải Nguyên, năm 2013.
Tác giả đã hệ thống các cấu trúc của văn hoá kinh doanh và cấp độ của văn
hoá doanh nghiệp. Sau đó tác giả đã phân tích thực trạng văn hoá kinh doanh tại
chuỗi cà phê Trung Nguyên tại thành phố Hồ Chí Minh. Từ thực trạng thì tác giả đề
xuất các giải pháp để phát triển văn hóa kinh doanh chuỗi cà phê Trung Nguyên tại

5
Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và làm tài liệu tham
khảo cho các loại hình kinh doanh khác nói chung.
iv. Luận văn thạc sĩ “
”, Nguyễn Thành Công,
2013.
Tác giả đã là tìm hiểu văn hóa kinh doanh đặc biệ
ững mặt tốt và mặt tồn tại của văn hóa kinh doanh. Sử
dụng phương pháp nghiên cứu là mô tả, thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp
thông qua các bảng câu hỏi phỏng vấ ảng
khảo sát thự ộ công nhân viên tại Công ty. Từ đó rút ra được
bên cạnh những mặt tích cực vẫn tồn tại những vấn đề phát sinh liên quan đế
Các đề tài, bài viết trên nghiên cứu về văn hoá kinh doanh đã hệ thống cơ sở
lý thuyết về văn hoá, văn hoá kinh doanh, nhận định về xây dựng văn hoá kinh
doanh và đề xuất các giải pháp để xây dựng và phát triển văn hoá kinh doanh của
các doanh nghiệp ở Việt Nam trong quá trình tham gia xây dựng nền kinh tế thị
trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và hội nhập với kinh tế thế giới.
Trong quá trình hội nhập mạnh mẽ hiện nay ở Việt Nam, văn hoá kinh doanh
có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của mỗi loại hình doanh nghiệp nếu
thiếu yếu tố văn hoá thì doanh nghiệp khó có thể đứng vững và tồn tại được trên thị
trường ở bất kỳ thời điểm nào. Đánh giá một cách đúng đắn, nguồn nhân lực của
doanh nghiệp là con người thì văn hoá kinh doanh là sự liên kết và phát huy các giá
trị tốt đẹp của từng nguồn nhân lực riêng lẻ tổng hợp lại. Bên cạnh đó, văn hoá kinh
doanh còn là phương tiện biểu hiện phong cách của người lãnh đạo đứng đầu các vị
trí của doanh nghiệp và tác phong làm việc của mọi nhân viên. Chính vì vậy, xác
định đúng các quan điểm về xây dựng văn hoá kinh doanh, tìm ra đặc trưng văn hoá
kinh doanh riêng cho từng lĩnh vực, ngành, loại hình doanh nghiệp là cơ sở nâng

6
cao vị thế cho doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời góp phần xây dựng nền kinh tế
phát triển ổn định và bền vững.
Hiện nay, Việt Nam là nước xuất khẩu Cà phê đứng thứ hai thế giới và là một
trong những thị trường đầy tiềm năng để kinh doanh Cà phê. Vì vậy, các loại hình
kinh doanh Cà phê trên thế giới như: Goria Jean’s coffee, Starbucks…. cũng theo
đó vào Việt Nam kinh doanh song song và cạnh tranh với các thương hiệu Cà phê
trong nước. Cho đến nay, ngoài một số đề tài nghiên cứu về Cà phê nhưng chỉ dừng
lại ở việc nghiên cứu đánh giá mức độ trung thành của thương hiệu Cà phê, thì chưa
thấy các đề tài, bài viết nào nghiên cứu đầy đủ về loại hình văn hoá kinh doanh
chuỗi Cà phê tại Thành phố Hồ Chí Minh.
1.4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
1.4.1 Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu: Văn hóa kinh doanh chuỗi Cà phê Milano tại Thành
phố Hồ Chí Minh.
Khách thể nghiên cứu: Quản lý, nhân viên của các quán Cà phê Milano trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và khách hàng, các chuyên gia bên ngoài.
1.4.2 Phạm vi nghiên cứu
1.4.2.1 Phạm vi không gian
Chuỗi cửa hàng Cà phê Milano tại Thành phố Hồ Chí Minh
1.4.2.2 Phạm vi thời gian
Dữ liệu thứ cấp được phân tích từ năm 2013 đến năm 2015
Thời gian khảo sát thu thập dữ liệu sơ cấp từ tháng 5 đến tháng 12 năm 2015.
1.5 Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích lịch sử: Nghiên cứu cụ thể quá trình hình thành và
phát triển của chuỗi Cà phê Milano từ ngày đầu thành lập năm 2011 cho đến ngày
nay. Qua đó đánh giá cụ thể những giá trị cốt lõi đã được hình thành, tồn tại và tiếp
tục duy trì phát triển.
- Phương pháp suy luận logic: kế thừa những thành quả nghiên cứu và tư liệu
thống kê nhằm tổng hợp những giá trị nổi bật, giá trị mới của Cà phê Milano,
những giá trị đã gắn liền với sự phát triển của Cà phê Milano trong quá trình phát
triển của Cà phê Milano.

7
- Phương pháp khảo sát 700 khách hàng và nhân viên, chủ cửa hàng: Bảng
khảo sát được lấy ý kiến thông qua trực tiếp và trên internet.
- Phương pháp quan sát: thực hiện tại 50 quán thuộc chuỗi Cà phê Milano tại
Thành phố Hồ Chí Minh với mốc thời gian sáng từ 8h đến 10h, chiều từ 14h đến
18h và tối từ 19h đến 21h.
- Phương pháp nghiên cứu định tính: phỏng vấn sâu 10 chuyên gia bên trong,
bên ngoài với thời gian từ 90 đến 120 phút và thảo luận 10 nhóm nhân viên trong
thời gian 60 đến 90 phút.
- Xử lý số liệu bằng phần mềm Excel 2013.
1.6 Những đóng góp mới của Luận văn
Nắm bắt thực tiễn lý thuyết về văn hoá kinh doanh và cấp độ của văn hoá kinh
doanh.
Phân tích và đánh giá thực trạng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê
Milano trên cơ sở lý luận đã trình bày.
Nhận định đặc trưng văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê Milano.
Nhận biết các yếu tố như, không gian của quán, sở thích của khách hàng, hoạt
động văn hoá… ảnh hưởng lớn đến văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê
Milano; Đa dạng các loại dịch vụ sản phẩm để phục vụ khách hàng, đẩy mạnh xây
dựng và phát triển thương hiệu, đội ngũ quản lý, nhân viên sẽ phát triển mạnh văn
hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê Milano.
Đề xuất các giải pháp để phát triển văn hoá kinh doanh của chuỗi cửa hàng Cà
phê Milano nói riêng, và cho lĩnh vực Cà phê nói chung trong sự phát triển của nền
kinh tế Việt Nam trong giai đoạn hội nhập.
1.7 Kết cấu nghiên cứu của đề tài
Chƣơng 1: Mở đầu: Trình bày lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu,
phương pháp nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa thực tiễn và kết
cấu nghiên cứu của đề tài.
Chƣơng 2: Cơ sở lý luận: Trình bày khái niệm về văn hoá và văn hoá kinh
doanh, văn hoá doanh nghiệp trong kinh doanh, Cơ sở lý thuyết Cà phê và Bài học
kinh nghiệm văn hoá kinh doanh về Cà phê.
Chƣơng 3: Phân tích thực trạng và phƣơng pháp nghiên cứu: Giới thiệu

8
tổng quan về Công ty TNHH cà phê Lê Phan, Phân tích đánh giá thực trạng về văn
hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê Milano, Phương pháp nghiên cứu, Thu thập
và xử lý số liệu.
Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu và thảo luận: Bối cảnh trong nước và thế
giới, Quan điểm định hướng và mục tiêu phát triển, Kết quả nghiên cứu, Đề xuất
các giải pháp nhằm nâng cao văn hoá kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà phê Milano và
Đánh giá những đóng góp và hạn chế của luận văn.
Chƣơng 5: Kết luận và kiến nghị: Chương này cũng trình bày các hạn chế
của nghiên cứu và một số đề xuất cho các nghiên cứu tiếp theo. Đánh giá những
đóng góp và hạn chế của luận văn. Trình bày tóm tắt các kết quả chính đạt được và
những đóng góp của đề tài.
Tóm tắt Chƣơng 1
Chương 1 nêu vấn đề chọn đề tài “Văn hóa kinh doanh chuỗi cửa hàng Cà
phê Milano tại Thành phố Hồ Chí Minh”. Bên cạnh đó, tác giả cũng cho thấy rõ
mục tiêu nghiên cứu, tổng quan tài liệu nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên
cứu, các phương pháp nghiên cứu chủ yếu, những đóng góp mới và kết cấu nghiên
cứu đề tài. Các nội dung của Chương 1 là cơ sở để xác lập cơ sở lý luận về văn hoá
kinh doanh trong Chương 2

9
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA KINH DOANH
2.1 Khái niệm chung về văn hóa và văn hóa kinh doanh
2.1.1 Văn hóa
Văn hóa là hệ thống hữu cơ những giá trị vật chất và tinh thần do con người
sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con
người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình1
. Văn hóa gắn liền với sự ra đời
của nhân loại nhưng mãi đến thế kỷ 17 và được quan tâm nhất là bắt đầu cuối thế
kỷ 19 các nhà khoa học trên thế giới bắt đầu tập trung nghiên cứu sâu về lĩnh vực
này. Bản thân văn hoá là phức tạp, đa dạng, là khái niệm nhiều nghĩa, tính chất và
biểu hiện. Vì vậy khi tiếp cận nghiên cứu ở các lĩnh vực khác nhau sẽ có nhiều khái
niệm2
:
- Theo nguồn gốc:
Trong bài giảng về Văn Hóa Doanh nghiêp, Huỳnh Quốc Thắng cho rằng văn
hoá có nguồn gốc từ ý thức, đó là cơ sở đời sống lý trí – tình cảm – tâm linh của
con người, là khả năng phản ánh, nhận biết và ứng xử tự giác, tích cực, chủ động,
sáng tạo của con người. Văn hóa là sản phẩm, kết quả của ý thức in dấu trong thực
tế đời sống, là cái mang tính trừu tượng nhưng có thật.
- Theo phạm vi nghiên cứu:
Trên thế giới thì văn hoá có rất nhiều khái niệm:
Theo Trần Mạnh Quân (2012): “Văn hóa là một phạm trù rất rộng, phản ánh
mọi mặt của đời sống con người. Văn hóa vừa là sản phẩm sáng tạo của loài
người, vừa là giá trị tạo nên cuộc sống của con người và tiến bộ của nhân loại”
Theo Trần Ngọc Thêm (2004): “Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị
vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động
thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của
mình”;
Theo Chủ Tịch Hồ Chí Minh (1943): “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của
cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức,
pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt
1
Dương Thị Liễu (2012) Giáo trình Văn hóa kinh doanh, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân
2
Dương Thị Liễu (2012) Giáo trình Văn hóa kinh doanh, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân

10
hàng ngày về mặc, ăn, ở, và các phương tiện sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và
phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh
hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sinh ra nhằm thích ứng những nhu
cầu đời sống và đòi hỏi sinh tồn”. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhìn văn hoá là phương
thức để con người tồn tại và phát triển. Văn hoá có mặt trong tất cả các hoạt động
của con người, dù đó là hoạt động sản xuất vật chất hay sản xuất giá trị tinh thần,
trong quan hệ giao tiếp, ứng xử trong xã hội hay thái độ ứng xử với thiên nhiên.
Năm 1970, UNESCO đã định nghĩa: “Văn hóa bao gồm tất cả những gì làm
cho dân tộc này khác với dân tộc khác, từ những sản phẩm tinh vi, hiện đại nhất
cho đến tín ngưỡng, phong tục, tập quán, lối sống và lao động”. Để tạo điều kiện
cho định hướng tiếp cận văn hoá, năm 1977 tổ chức văn hoá, giáo dục, khoa học
của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) đã cho xuất bản tác phẩm Hiểu biết để hành động,
trong đó có đoạn viết: “Văn hóa là yếu tố cơ bản cho sức sống một dân tộc, từ
những hoạt động sáng tạo của nhân dân đến sức sống tổng hợp của một xã hội,
những phương thức sản xuất và sở hữu, những của cải vật chất, những hình thái tổ
chức…”. Tháng 12 năm 1986, UNESCO phát triển thêm định nghĩa về văn hoá:
“văn hoá là tổng thể sống động các hoạt động sáng tạo của các cá nhân và các
cộng đồng trong quá khứ, hiện tại qua các thế kỷ hoạt động sáng tạo ấy đã hình
thành nên hệ thống các giá trị, các truyền thống và cách thể hiện, đó là những yếu
tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc”.
Theo Charlene M.Solomo và Michael S.Schell (2009): “Văn hóa là những
cách ứng xử thấy được và những giá trị và tin tưởng vô hình riêng biệt cho mỗi xã
hội. Những hệ thống giá trị ấy đã ăn sâu vào xã hội và được truyền từ thế hệ này
sang thế hệ khác.
Tóm lại, văn hoá là một khái niệm rất rộng, trong đó giá trị vật chất và tinh
thần làm nền tảng định hướng cho lối sống, đạo lý, tâm hồn và hành động hướng
đến cái Chân, Thiện, Mỹ. Từ ý nghĩa đó ta rút ra giá trị vật chất và tinh thần như
sau: “Văn hóa là nguồn lực nội sinh của con người, là kiểu sống và bản giá trị của
các tổ chức, cộng đồng người, trung tâm là các giá trị chân - thiện - mỹ ” (Đỗ Minh
Cương, 2001).

11
2.1.2 Văn hóa doanh nghiệp
2.1.2.1 Khái niệm
Văn hóa doanh nghiệp có thể hiểu là cách thức hành động, làm việc hằng ngày
của các thành viên trong công ty. Đó là những quy tắc xử sự có thể đã được quy
định bằng văn bản hoặc tự ngầm hiểu với nhau và thực hiện trong thời gian dài. Đó
là những nếp sinh hoạt, các hành vi ứng xử, các phương thức sản xuất, kỹ năng và
kiến thức kỹ thuật, quan điểm về kỷ luật, các thông lệ và thói quen quản lý, các mục
tiêu của những người liên quan, cách trả lương, quan điểm về các công việc khác
nhau, niềm tin vào tính dân chủ trong các buổi thảo luận và những quy ước, những
điều cấm kỵ.
Theo Ông Georges de Saite Marie, chuyên gia người pháp về doanh nghiệp
vừa và nhỏ thì: “Văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, biểu tượng, huyền
thoại, nghi thức, các điều cấm kỵ, các quan điểm triết học, đạo đức tạo nên nền
móng sâu xa của doanh nghiệp”.
Theo tổ chức lao động quốc tế (ILO): “Văn hoá doanh nghiệp là sự trộn lẫn
đặc biệt của các giá trị, các tiêu chuẩn, thói quen và truyền thống, những thái độ
ứng xử và lễ nghi và toàn bộ chúng là duy nhất với tổ chức đã biết”.
Theo Nguyễn Mạnh Quân (2012): “Văn hóa doanh nghiệp là sự tổng hợp của
mọi phương thức hoạt động cùng với biểu hiện của nó mà một tổ chức, doanh
nghiệp đã sáng tạo ra nhằm thích ứng với những yêu cầu môi trường trong hoạt
động và đòi hỏi của sự cạnh tranh”.
Là một khái niệm trừu tượng và có nhiều cách hiểu khác nhau, tuy nhiên có
thể hiểu Văn hoá doanh nghiệp theo nghĩa sau: Văn hoá doanh nghiệp là toàn bộ
các giá trị văn hóa được xây dựng trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của
doanh nghiệp, chi phối tình cảm, nếp suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên của
doanh nghiệp; tạo nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp và được coi là truyền
thống riêng của mỗi doanh nghiệp (Phan Quốc Việt và Nguyễn Huy Hoàng). Toàn bộ
những giá trị tinh thần mà doanh nghiệp tạo ra trong quá trình sản xuất kinh doanh
tác động tới tình cảm, lý trí và hành vi của các thành viên cũng như sự phát triển
bền vững của doanh nghiệp, văn hoá doanh nghiệp gắn với đặc điểm từng dân tộc,
trong từng giai đoạn phát triển cho đến từng doanh nhân, từng người lao động, do

12
đó, rất phong phú, đa dạng. Song văn hoá doanh nghiệp cũng không phải là vô
hình, khó nhận biết mà rất hữu hình, thể hiện rõ một cách vật chất, chẳng những
trong hành vi kinh doanh giao tiếp của người lao động, lãnh đạo trong doanh
nghiệp, mà cả trong hàng hóa và dịch vụ của doanh nghiệp từ mẫu mã, kiểu dáng
đến nội dung và chất lượng. Văn hoá doanh nghiệp là cơ sở của toàn bộ các chủ
trương, bện pháp cụ thể trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, chi phối kết
quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Khái niệm văn hoá lại được đề cập nhiều trong thực tế đời sống chúng ta hiện
nay. Bởi vì khi nói đến văn hoá là nói đến ý thức, cái gốc tạo nên tính người cùng
những gì thuộc về bản chất làm cho con người trở nên năng động, sáng tạo trong
cuộc sống trong sản xuất kinh doanh. Văn hóa còn là nội lực để con người điều
chỉnh cải tạo cuộc sống. văn hoá có tác dụng tích cực đối với sự phát triển của mỗi
cá nhân cũng như một tổ chức, một xã hội. Nhà xã hội học người Mỹ E.H. Schein
đưa ra định nghĩa: “Văn hoá doanh nghiệp là tổng thể những thủ pháp và quy tắc
giải quyết vấn đề thích ứng bên ngoài và thống nhất bên trong các nhân viên,
những quy tắc đã tỏ ra hữu hiệu trong quá khứ và vấn đề cấp thiết trong hiện tại.
Những quy tắc và những thủ pháp này là những yếu tố khởi nguồn trong việc các
nhân viên lựa chọn phương thức hành động, phân tích và ra quyết định thích hợp.
Các thành viên của tổ chức doanh nghiệp không đắn đo suy nghĩ về những quy tắc
và thủ pháp ấy, mà coi chúng là đúng đắn ngay từ đầu”. hay cũng có khái niệm
“Văn hoá doanh nghiệp là một hệ thống những ý nghĩa, giá trị, niềm tin chủ đạo,
nhận thức và phương pháp tư duy được mọi thành viên của một tổ chức đồng thuận
và có ảnh hưởng ở phạm vi rộng đến cách thức hành động của các thành viên”, đó
là tổng hợp những quan niệm chung mà các thành viên trong công ty học được quá
trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý các vấn đề với môi trường xung quanh.
Điều đó có nghĩa là trong hoạt động doanh nghiệp, tất cả các thành viên đều gắn bó
với nhau bởi những tiêu chí chung trong hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, văn hoá
doanh nghiệp còn đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích tập thể và lợi ích cá nhân giúp
cho mỗi cá nhân thực hiện vai trò của mình theo đúng định hướng chung của doanh
nghiệp và hướng tinh thần đó vào việc phấn đấu cho mục đích của doanh nghiệp.

13
Trên cơ sở kế thừa những nghiên cứu của các học giả và hệ thống nghiên cứu
logic văn hoá doanh nghiệp có thể định nghĩa: văn hoá doanh nghiệp là toàn bộ
những giá trị được thừa nhận, tạo nên bản sắc kinh doanh của doanh nghiệp được
thành viên thừa nhận và phát triển.
Văn hóa ra đời và tồn tại, phát triển song song với xã hội, vì vậy đối với
doanh nghiệp văn hóa doanh nghiệp chính là sợi dây xuyên suốt đóng góp một phần
to lớn trong quá trình tồn tại của doanh nghiệp. Văn hoá kinh doanh là công cụ
triển khai chiến lược, và cũng là phương pháp tạo động lực cho người lao động và
sức mạnh đoàn kết cho tổ chức, doanh nghiệp” (Nguyễn Mạnh Quân, 2012). Tác
động của văn hóa doanh nghiệp có thể là tích cực hoặc tiêu cực. Nếu phát triển tốt
thì văn hóa doanh nghiệp sẽ là một tài sản vô hình của doanh nghiệp, tạo động lực
cho nhân viên, hướng nhân viên đi đúng quỹ đạo theeo mục tiêu đã đề ra, bên cạnh
đó nó sẽ khơi nguồn sáng tạo không ngừng cho nhân viên cũng như nhằm giúp
phân biệt doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác, ngược lại nếu không phát triển
đúng thì văn hóa doanh nghiệp sẽ kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp, thậm
chí làm cho doanh nghiệp không thể tiếp tục tồn tại.
2.1.2.3 Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp
Theo Edgar H.Schein thì: Văn hoá doanh nghiệp có thể chia làm ba cấp độ
khác nhau, dùng để chỉ mức độ các giá trị của văn hoá doanh nghiệp gồm:
Cấp độ 1 - Những giá trị văn hóa hữu hình
Những giá trị văn hoá hữu hình là những cái biểu hiện ra bên ngoài rõ ràng, dễ
nhận biết nhất của văn hoá doanh nghiệp bao gồm các hình thức:
Thứ nhất, kiến trúc đặc trưng và diện mạo của doanh nghiệp:
Kiến trúc đặc trưng và diện mạo của doanh nghiệp luôn được các doanh
nghiệp quan tâm và xây dựng. Kiến trúc và diện mạo sẽ gây ấn tượng đến đối tác,
khách hàng….về sức mạnh, sự thành đạt và tính chuyên nghiệp của bất kỳ doanh
nghiệp nào. Tất cả sự thể hiện đó đều có thể làm nên đặc trưng cho doanh nghiệp.
Thực tế cho thấy kiến trúc và diện mạo có ảnh hưởng đến quá trình thu hút nhân lực
và thái độ làm việc của người lao động.
Thứ hai, các lễ kỷ niệm, lễ nghi và sinh hoạt văn hoá:
Các lễ kỷ niệm, lễ nghi và sinh hoạt văn hoá là hoạt động được dự kiến từ

14
trước và được chuẩn bị kỹ lưỡng. Theo đó lễ nghi là những nghi thức đã trở thành
thói quen, được mặc định khi tiến hành một hoạt động nào đó, nó gắn liền, thể hiện
trong đời sống hàng ngày chứ không chỉ dành cho những hoạt động lễ hội đặc biệt.
Lễ nghi tạo nên đặc trưng về văn hoá, với mỗi nền văn hoá khác nhau thì lễ nghi
cũng khác nhau.
Lễ kỷ niệm là hoạt động tổ chức nhằm ôn lại những giá trị tốt đẹp, là dịp tôn
vinh doanh nghiệp, sự tự hào của các thành viên về doanh nghiệp.
Các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao, các hội thi….là hoạt động không
thể thiếu trong đời sống văn hoá. Thông qua các hoạt động, các thành viên nâng cao
sức khỏe, tăng cường giao lưu, chia sẻ, hiểu biết và làm phong phú đời sống tinh
thần.
Thứ ba, ngôn ngữ, khẩu hiệu:
Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp hàng ngày. Các thành viên trong doanh
nghiệp để làm việc với nhau cần cho sự hiểu biết lẫn nhau thông qua việc sử dụng
chung ngôn ngữ.
Khẩu hiệu là câu nói ngắn gọn, xúc tích, dễ nhớ thể hiện triết lý kinh doanh
của doanh nghiệp.
Thứ tư, biểu tượng, bài hát truyền thống, đồng phục:
Biểu tượng giúp mọi người nhận ra, hiểu được cái nó biểu thị. Các công trình
kiến trúc, lễ nghi, khẩu hiệu đều chứa đưng đặc trưng của biểu tượng. Một biểu
tượng khác là logo, đây là một tác phẩm sáng tạo thể hiện hình tượng của một tổ
chức bằng ngôn ngữ hình tượng.
Bài hát truyền thống, đồng phục là những giá trị văn hoá tạo ra sự đồng cảm,
gắn bó, tạo động lực làm việc và là niềm tự hào của nhân viên về doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các giai thoại, truyện kể, các ấn phẩm điển hình là những biểu
tượng giúp mọi người hiểu rõ hơn những giá trị văn hoá của doanh nghiệp.
Cấp độ 2 – Những giá trị đƣợc tuyên bố
Đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của nhân viên. Những giá trị này cũng
có tính hữu hình vì có thể nhận biết, diễn đạt một cách rõ ràng, chính xác gồm:
Thứ nhất, tầm nhìn:
Tầm nhìn là viễn cảnh trong tương lai mà doanh nghiệp muốn đạt tới. Tầm

15
nhìn cho thấy mục đích, phương hướng chung để các thành viên có hành động
thống nhất, là bức tranh toàn cảnh về doanh nghiệp trong tương lai với giới hạn về
thời gian tương đối dài có tác dụng kích thích các thành viên chung sức, nỗ lực
cùng đạt được trạng thái đó.
Thứ hai, sứ mệnh và các giá trị cơ bản:
Sứ mệnh và các giá trị cơ bản giúp cho việc xác định con đường, cách thức và
các giai đoạn để đi tới tầm nhìn mà doanh nghiệp xác định.
Thứ ba, mục tiêu chiến lược:
Trong suốt quá trình hình thành, tồn tại và phát triển, doanh nghiệp luôn chịu
tác động cả khách quan và chủ quan. Những tác động này có cả thuận lợi, cơ hội và
thách thức cho doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp cần xác định, xây dựng kế hoạch
chiến lược, chương trình hành động, tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức để hoàn
thành sứ mệnh của mình.
Cấp độ 3 – Các giá trị ngầm định
Các giá trị ngầm định là niềm tin, nhận thức, suy nghĩ, tình cảm đã đi sâu vào
tiềm thức của mỗi thành viên trong doanh nghiệp. Hệ thống các giá trị ngầm định
thể hiện qua các mối quan hệ sau:
Thứ nhất, ngầm định mối quan hệ giữa con người với môi trường:
Về mối quan hệ này, mỗi người và mỗi doanh nghiệp có nhận thức khác nhau:
một số cho rằng họ có thể làm chủ mọi tình huống, tác động môi trường không thể
thay đổi họ nhưng một số khác lại cho rằng cần phải hòa nhập với môi trường hoặc
tìm kiếm các giải pháp để không bị tác động bất lợi từ môi trường.
Thứ hai, ngầm định về mối quan hệ giữa con người với con người:
Ngoài quan hệ xã hội, trong tổ chức các thành viên còn có quan hệ trong công
việc. Các quan hệ này có ảnh hưởng tương hỗ lẫn nhau. Một số tổ chức ủng hộ sự
nổ lực cá nhân nhưng một số khác lại khuyến khích sự hợp tác và tinh thần tập thể.
Vì thế, để các định chính xác tư tưởng chủ đạo trong mối quan hệ giữa con người
với con người tổ chức cần đánh giá vai trò của cá nhân trong mỗi quan hệ với các
thành viên còn lại.
Thứ ba, ngầm định về bản chất con người:
Các tổ chức cũng có quan niệm khác nhau về bản chất con người. Một số tổ

16
chức cho rằng bản chất con người là lười biếng, tinh thần tự chủ và khả năng sáng
tạo kém nhưng một số tổ chức khác lại cho rằng con người có tinh thần tự chủ cao,
có trách nhiệm và khả năng sáng tạo tuyệt vời. Các quan điểm khác nhau dẫn đến
sự quản lý khác nhau và tác động đến nhân viên cũng theo cách khác nhau.
Thứ tư, ngầm định về bản chất hành vi con người:
Cơ sở hành vi cá nhân phụ thuộc vào thái độ, tính cách, nhận thức và sự ham
học hỏi của mỗi người. Người phương Tây quan tâm đến năng lực, sự cố gắng và
thể hiện bản thân bằng những cái làm được. Trong khi đó, người phương Đông coi
trọng vị thế nên có lối sống cố chứng tỏ mình là ai đó qua địa vị xã hội mà người đó
có được.
Thứ năm, ngầm định về bản chất sự thật và lẽ phải:
Một số tổ chức cho rằng sự thật và lẽ phải là kết quả của một quá trình phân
tích, đánh giá theo một chân lý, chuẩn mực đã có. Một số thì cho rằng sự thật và lẽ
phải là quan điểm, ý kiến của người lãnh đạo là niềm tin, sự tín nhiệm tuyệt đối với
người đứng đầu tổ chức. Cũng có tổ chức cho rằng cái còn lại sau cùng là sự thật và
lẽ phải.
Ngoài ra, trong doanh nghiệp còn tồn tại một hệ thống các giá trị chưa được
coi là đương nhiên và các giá trị mà lãnh đạo muốn đưa vào. Những giá trị được các
thành viên chấp nhận thì được coi là đương nhiên và lâu dài sẽ trở thành giá trị
ngầm định. Sự ảnh hưởng của các giá trị ngầm định ảnh hưởng lớn hơn rất nhiều so
với các giá trị được biểu hiện.
2.1.2.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến Văn hóa doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp đồng hành tồn tại, phát triển cùng doanh nghiệp, chịu
sự ảnh hưởng trong mỗi một sự thay đổi trong doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp
chịu tác động trực tiếp, mạnh mẽ của các yếu tố (Dương Thị Liễu 2012):
- Người đứng đầu/ người chủ doanh nghiệp: là yếu tố quan trọng nhất ảnh
hưởng đến Văn hóa doanh nghiệp.
- Lịch sử, truyền thông: Mỗi doanh nghiệp đều có lịch sử phát triển của mình,
chính điều này sẽ giúp cho thành viên hiểu hơn về doanh nghiệp.
- Ngành nghề doanh nghiệp: Mỗi ngành nghề khác nhau sẽ có văn hóa nghề
khác nhau, văn hóa nghề sẽ ảnh thưởng, tác động một cách trực tiếp, sâu sắc đến

17
công ty thuộc ngành nghề đó, vì vậy các công có ngành nghề khác nhau sẽ có văn
hóa khác nhau.
- Văn hóa vùng miền: Các nhân viên đến từ các vùng miền khác nhau sẽ có
văn hóa khác nhau, điều này sẽ ảnh hưởng đến văn hoá doanh nghiệp.
- Những giá trị văn hóa học hỏi được: bao gồm các hình thức như: Kinh
nghiệm tập thể, từ doanh nghiệp khác, từ nền văn hóa khác, từ thành viên mới mang
lại, xu hướng và trào lưu xã hội.
2.1.2.4 Các loại hình Văn hóa doanh nghiệp
Có nhiều loại hình văn hoá doanh nghiệp, nhìn từ khía cạnh khác sẽ có loại
hình văn hoá doanh nghiệp khác (Dương Thị Liễu, 2012):
- Phân cấp theo quyền lực: Mô hình văn hoá nguyên tắc; mô hình văn hoá
quyền hạn; mô hình văn hoá đồng đội.
- Theo cơ cấu về định hướng con người và nhiệm vụ: văn hoá gia đình; văn
hoá tháp Eiffel; văn hoá tên lửa dẫn đường; văn hoá lò ấp trứng.
- Theo mối quan tâm nhân tố con người: văn hoá kiểu lãnh đạm; văn hoá kiểu
chăm sóc; văn hoá kiểu đòi hỏi; văn hoá hợp nhất.
- Theo vai trò lãnh đạo: văn hoá quyền lực; văn hoá gương mẫu; văn hoá
nhiệm vụ; văn hoá chấp nhận rủi ro; văn hoá đề cao vai trò cá nhân; văn hoá đề cao
vai trò tập thể.
2.1.3 Văn hóa kinh doanh
2.1.3.1 Khái niệm
Văn hóa tham gia vào mọi quá trình hoạt động của con người, thể hiện ngày
càng rõ nét và tạo thành các lĩnh vực văn hoá đặc thù như: văn hoá chính trị, văn
hoá pháp luật, văn hoá giao thông, văn hoá gia đình…và văn hoá kinh doanh. Văn
hoá kinh doanh có thể xem là chìa khóa mở ra sự thành công và phát triển nền kinh
tế mỗi nước nói chung và doanh nghiệp nói riêng. Cuộc sống cũng như công việc
kinh doanh không ngừng vận động, chắc chắn sẽ còn nhiều chuẩn mực khác để
đánh giá văn hoá kinh doanh nữa mà từ góc độ bản thân, mỗi cá thể sẽ bổ sung
thêm khi đặt mình công việc của một doanh nhân đang kinh doanh một cách có văn
hoá.

18
Trong kinh doanh, văn hoá tham gia hầu hết các hoạt động của doanh nghiệp,
từ tổ chức đến các hoạt động chức năng của doanh nghiệp, cách bố trí nhân sự đến
hình thành quan hệ giao tiếp ứng xử giữa các thành viên và các phương thức quản
lý kinh doanh để tạo hiệu quả cao nhất cho doanh nghiệp.
Nhìn từ góc độ nghệ thuật kinh doanh, từ vấn đề tạo vốn, tìm địa điểm kinh
doanh, lĩnh vực kinh doanh, cách thức xây dựng chiến lược kinh doanh, tiếp thị sản
phẩm, dịch vụ hậu mãi….đã thể hiện với những giá trị tốt đẹp của nhân tính, của tri
thức, của trí tuệ, của mỗi hoạt động qua quá trình hoạt động và như vậy kinh doanh
chính là biểu hiện tốt đẹp văn hoá của con người.
Với góc độ tiếp cận văn hoá trong kinh doanh như trên, hiểu theo nghĩa rộng:
Văn hoá kinh doanh là toàn bộ các giá trị vật chất và các giá trị tinh thần do chủ
thể kinh doanh sáng tạo và tích lũy trong quá trình hoạt động kinh doanh, trong sự
tương tác giữa chủ thể kinh doanh với môi trường kinh doanh và theo nghĩa hẹp:
văn hoá kinh doanh là một hệ thống các giá trị, các chuẩn mực, các quan niệm và
hành vi do chủ thể kinh doanh tạo ra trong quá trình kinh doanh, được thể hiện
trong cách ứng xử của họ với xã hội, tự nhiên ở một cộng đồng hay một khu vực
(Dương Thị Liễu, 2012)
Do đó, bản chất của văn hoá kinh doanh là làm cho cái lợi gắn bó chặt chẽ với
cái đúng, cái tốt và cái đẹp. Từ đó, có thể đưa ra khái niệm về văn hoá kinh doanh
như sau: Văn hoá kinh doanh là toàn bộ các giá trị văn hóa được chủ thể kinh
doanh chọn lọc tạo nên bản sắc và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh, phải ép
buộc. Nếu một người nào đó làm khác sẽ bị cộng đồng lên án hoặc xa lánh xét về
mặt pháp lý những việc làm đó không trái pháp luật.
- Tính dân tộc: tính dân tộc là một đặc trưng tất yếu của văn hóa kinh doanh,
vì bản thân văn hóa kinh doanh là một tiểu văn hóa nằm trong văn hóa dân tộc và
mỗi chủ thể kinh doanh đều thuộc về một dân tộc cụ thể với một phần nhân cách
tuân theo các giá trị văn hóa dân tộc. Khi các giá trị của văn hóa dân tộc được
thẫm thấu vào tất cả các hoạt động kinh doanh sẽ tạo nên nếp suy nghĩ, cảm nhận
chung cho những người kinh doanh trong cùng một dân tộc
- Tính chủ quan: văn hóa kinh doanh là sự thể hiện quan điểm, phương
hướng, chiến lược và cách thức tiến hành kinh doanh của một chủ thể kinh doanh

19
cụ thể. Tính chủ quan của văn hóa kinh doanh được thể hiện trong văn hóa kinh
doanh thông qua việc các chủ thể khác nhau sẽ có những suy nghĩ, đánh giá và
hành động khác nhau về một sự việc, hiện tượng trong kinh doanh.
- Tính kế thừa: Giống như văn hóa, văn hóa kinh doanh là sự tích tụ của tất
cả các hoàn cảnh. Trong quá trình kinh doanh, mỗi thế hệ sẽ có sự kế thừa những
cái phù hợp và loại bỏ những cái không phù hợp. Những cái phù hợp sẽ phát triển
làm cho văn hóa kinh doanh sẽ trở nên phong phú, đa dạng và đẹp hơn.
- Tính khách quan: văn hóa kinh doanh được hình thành và chịu sự tác động
của các nhân tố bên ngoài như: lịch sử, xã hội, quá trình hội nhập…. nên văn hóa
kinh doanh tồn tại khách quan ngay cả với chính chủ thể kinh doanh.
- Tính học hỏi: Có những giá trị văn hóa kinh doanh thuộc về văn hóa dân
tộc hay văn hóa xã hội và cũng không phải do nhà lãnh đạo sáng lập ra. Những giá
trị đó được hình thành từ kinh nghiệm xử lý vấn đề, từ kết quả quá trình nghiên cứu
thị trường, đối thủ cạnh tranh hoặc tiếp nhận trong quá trình tiếp cận, giao lưu với
các nền văn hóa trên thế giới. Có thể nói, ngoài những giá trị được kế thừa từ văn
hóa dân tộc và xã hội thì tính học hỏi sẽ giúp văn hóa kinh doanh có những giá trị
tốt đẹp hình thành nên những giá trị văn hóa mới phù hợp với sự phát triển và hội
nhập.
- Tính tiến hóa: Kinh doanh rất sôi động và luôn thay đổi, do đó văn hóa kinh
doanh với tư cách là bản sắc của chủ thể kinh doanh cũng luôn tự điều chỉnh phù
hợp với trình độ kinh doanh và tình hình mới. Đặc biệt là trong thời đại hội nhập,
sự giao thoa của nhiều nền văn hóa thì sự tiếp thu những giá trị tiến bộ là điều tất
yếu.
Như vậy, các đặc trưng của văn hóa kinh doanh là một bộ phận không tách rời
của văn hóa dân tộc và văn hóa xã hội. Tuy nhiên, trong kinh doanh cũng có những
khác biệt so với các lĩnh vực khác và thể hiện ở hai đặc trưng sau: văn hóa kinh
doanh xuất hiện cùng với sự xuất hiện của thị trường và văn hóa kinh doanh phải
phù hợp với trình độ kinh doanh của chủ thể kinh doanh.
2.1.3.3 Mối liên hệ giữa văn hóa doanh nghiệp và văn hóa kinh doanh
Hiên tại có hai cách hiểu về văn hóa kinh doanh: một là, theo khía cạnh vĩ mô
thì văn hóa kinh doanh là một phạm trù tầm cỡ quốc gia, được đúc kết từ văn hóa

20
một dân tộc được vận dụng vào giá trị, triết lý kinh doanh của mình thì chỉ là một
phần của văn hóa kinh doanh; hai là, theo cách hiểu vi mô thì chính yếu của văn
hóa kinh doanh là doanh nghiệp thì văn hóa kinh doanh cũng chính là, vì chính là
văn hóa kinh doanh ở cấp độ doanh nghiệp, nó chịu ảnh hưởng bởi nền văn hoá
Quốc gia nhưng vẫn mang bản sắc riêng của doanh nghiệp đó. Có thể hiểu theo
tổng hợp hai cách hiểu trên: “Văn hóa kinh doanh là toàn bộ các nhân tố văn hóa
được chủ thể kinh doanh chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động
kinh doanh tạo nên bản sắc kinh doanh của chủ thể đó”
Ở phạm vi trong luận văn này tác giả chỉ vận dụng theo cách hiểu vi mô,
nghĩa là văn hóa kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp cũng là một do ta xem chủ
thể của văn hóa kinh doanh là doanh nghiệp.
2.1.3.4 Các yếu tố cấu thành văn hóa kinh doanh (Dương Thị Liễu, 2012)
Chủ thể kinh doanh phải lựa chọn và vận dụng các giá trị văn hóa dân tộc, văn
hóa xã hội vào hoạt động kinh doanh của mình để tạo sự kết nối giữa Doanh
Nghiệp và xã hội, tạo nên các giá trị văn hóa tinh thần cho doanh nghiệp. Đồng
thời, trong quá trình hoạt động các chủ thể kinh doanh cũng tạo ra các giá trị riêng
của mình thông qua những giá trị hữu hình như giá trị sản phẩm, hình thức mẫu mã
sản phẩm, các giá trị văn hóa tinh thần của doanh nghiệp và các giá trị vô hình như
phương thức tổ chức và quản lý kinh doanh, chiến lược, sứ mệnh, mục đích kinh
doanh.
Sự kết hợp giữa hai giá trị trên tạo nên một hệ thống văn hóa kinh doanh với 4
yếu tố cụ thể là:
Một là, Triết lý kinh doanh:
Triết lý kinh doanh là những tư tưởng triết học phản ánh thực tiễn kinh doanh
thông qua con đường trải nghiệm, suy ngẫm, khái quát hóa của các chủ thể kinh
doanh và chỉ dẫn cho hoạt động kinh doanh. Triết lý kinh doanh thường gồm những
bộ phận sau: Sứ mệnh và các mục tiêu kinh doanh cơ bản; Các phương thức hành
động để hoàn thành được sứ mệnh và mục tiêu nhằm cụ thể hóa hơn cách diễn đạt
được những sứ mệnh và mục tiêu; Các nguyên tắc tạo ra một phong cách ứng xử,
giao tiếp và hoạt động kinh doanh đặc thù của doanh nghiệp.
Hai là, Đạo đức kinh doanh:

21
Đạo đức kinh doanh là một tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực có tác dụng
điều chỉnh, đánh giá, hướng dẫn và kiểm soát hành vi của các chủ thể kinh doanh.
Đây là hệ thống các quy tắc xử sự, các chuẩn mực đạo đức, các quy chế, nội quy có
vai trò điều tiết các hoạt động của quá trình kinh doanh nhằm hướng đến triết lý đã
định. Ngày nay, hoạt động kinh doanh đòi hỏi các chủ thể phải có những hành vi
phù hợp với đạo lý dân tộc và các quy chuẩn về cái thiện và cái tốt chung của toàn
nhân loại. Do vậy, đạo đức kinh doanh sẽ góp phần phát triển mối quan hệ với
người lao động, với chính quyền, với khách hàng, với đối thủ cạnh tranh, với nhà
cung cấp và với cộng đồng xã hội, từ đó góp phần tạo nên môi trường kinh doanh
ổn định.
Ba là, Văn hóa doanh nhân:
Văn hóa doanh nhân là toàn bộ các nhân tố VĂN HÓA mà các doanh nhân
chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh của mình. Tài
năng, đạo đức và phong cách của nhà kinh doanh có vai trò quyết định trong việc
hình thành văn hóa kinh doanh của chủ thể kinh doanh. Đạo đức của doanh nhân
trong quá trình hoạt động là một thành tố quan trọng tạo nên VĂN HÓA của doanh
nhân. Có thể khái quát đạo đức doanh nhân luôn bao gồm các thành tố: Tính trung
thực, Tôn trọng con người, Vươn tới sự hoàn hảo, Đương đầu với thử thách, Coi
trọng hiệu quả gắn liền với trách nhiệm xã hội.
Những đức tính trên là năm đức tính không thể thiếu đối với một nhà kinh
doanh. Tuy nhiên, để thành đạt trong nền kinh tế thị trường thì ngoài những tiêu
chuẩn không thể thiếu về đạo đức, các doanh nhân phải có tài năng kinh doanh. Có
thể khái quát những tài năng của nhà kinh doanh thành những năng lực sau:
+ Sự hiểu biết về thị trường: Sự hiểu biết đó bao gồm những hiểu biết về thị
trường ngành hàng, hiểu biết về khách hàng mục tiêu, hiểu biết về đối thủ cạnh
tranh và hiểu biết về các yếu tố ảnh hưởng tới việc kinh doanh.
+ Những hiểu biết về nghề kinh doanh: đó là những kiến thức về chuyên môn
và nghiệp vụ kinh doanh như kiến thức về công nghệ, phương pháp quản trị,
marketing, chất lượng sản phẩm, tài chính.
+ Hiểu biết về con người và có khả năng xử lý tốt các mối quan hệ: Năng lực
hiểu biết về con người và khả năng xử lý tốt các mối quan hệ của nhà kinh doanh

22
được thể hiện thông qua khả năng giao tiếp, khả năng nuôi dưỡng và phát triển các
mối quan hệ phục vụ cho công việc kinh doanh. Nếu có được năng lực này, các
doanh nhân sẽ giải quyết tốt các mối quan hệ bên trong và bên ngoài, khả năng đạt
được kết quả cao trong kinh doanh là điều không khó.
+ Nhanh nhạy, quyết đoán và khôn ngoan: Đây là những năng lực cốt yếu của
nhà kinh doanh, đặc biệt là trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị
trường. Nếu không có sự nhanh nhạy, quyết đoán và khôn ngoan, các doanh nhân
khó có thể nắm bắt được những cơ hội thuận lợi để thực hiện mục đích tối đa hóa
lợi nhuận đã định.
Bốn là, Các hình thức văn hóa khác:
Các hình thức văn hóa khác bao gồm những giá trị của văn hóa kinh doanh
được thể hiện bằng tất cả những giá trị của văn hóa kinh doanh, được thể hiện bằng
tất cả những giá trị trực quan hay phi trực quan điển hình. Có thể mô tả các hình
thức văn hóa khác của văn hóa kinh doanh gồm: giá trị sử dụng hình thức mẫu mã
sản phẩm, kiến trúc, nghi lễ, giai thoại, khẩu hiệu, ấn phẩm điển hình, lịch sử phát
triển và truyền thống văn hóa.
2.1.3.5 Quá trình hình thành văn hóa kinh doanh:
Văn hóa kinh doanh của bất cứ tổ chức hay doanh nghiệp đều phải trải qua ba
giai đoạn phát triển (Dương Thị Liễu, 2012):
Giai đoạn non trẻ
Nền tảng hình thành văn hóa kinh doanh phụ thuộc nhà sáng lập và những
quan niệm chung của họ. Nếu doanh nghiệp thành công, nền tảng này sẽ tiếp tục
phát triển và tồn tại, trở thành một lợi thế, sự khác biệt của doanh nghiệp và là cơ sở
gắn kết các thành viên thành một thể thống nhất.
Trong giai đoạn này, doanh nghiệp phải tập trung vào những giá trị văn hóa
khác biệt so với đối thủ, cũng cố những giá trị đang có và truyền đạt cho người mới.
Nền văn hóa trong các doanh nghiệp trẻ thành công thường được kế thừa nhanh
chóng do: Những người sáng lập nó vẫn tồn tại; chính nền văn hóa đó đã giúp cho
doanh nghiệp khẳng định mình và phát triển trong môi trường đầy cạnh tranh; rất
nhiều giá trị của nền văn hóa đó là thành quả đúc kết được trong quá trình hình
thành và phát triển của doanh nghiệp. chính vì vậy, việc thay đổi văn hóa kinh

23
doanh trong doanh nghiệp hiếm khi diễn ra trừ khi có những yếu tố bên ngoài tác
động và khi đó sẽ diễn ra quá trình thay đổi là điều tất yếu.
Giai đoạn giữa
Khi doanh nghiệp có nhiều biến đổi, có thể xuất hiện những xung đột giữa
những người bảo thủ và những người đổi mới. Việc thay đổi trong giai đoạn này sẽ
rất nguy hiểm vì đặc điểm của người sáng lập đã in trong nền văn hóa, quyết định
thay thế những sẽ đặt doanh nghiệp vào thử thách thành công hoặc thất bại. Sự thay
đổi chỉ thực sự cần thiết khi những yếu tố đã từng giúp doanh nghiệp thành công đã
trở nên không phù hợp do thay đổi môi trường bên ngoài và quan trọng hơn là môi
trường bên trong.
Giai đoạn chín muồi và nguy cơ suy thoái
Trong giai đoạn này, doanh nghiệp không tiếp tục tăng trưởng nữa do thị
trường đã bảo hòa hoặc sản phẩm trở nên lỗi thời. Sự chín muồi không hoàn toàn
phụ thuộc vào mức độ lâu đời, quy mô hay số thế hệ của lãnh đạo doanh nghiệp mà
cốt lõi là phản ánh mối quan hệ qua lại giữa sản phẩm của doanh nghiệp với những
cơ hội và hạn chế môi trường hoạt động.
Những yếu tố văn hóa kinh doanh lỗi thời cũng có tác động tiêu cực không
kém đến các doanh nghiệp. Tuy nhiên mức độ lâu đời cũng đóng vai trò quan trọng
trong việc thay đổi văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu trong quá khứ doanh
nghiệp có một thời gian dài phát triển thành công và hình thành được những giá trị
văn hóa, đặc biệt là quan điểm chung của riêng mình thì sẽ rất khó thay đổi vì
những giá trị này phản ánh niềm tự hào và lòng tự tôn của tập thể.
2.1.3.6 Vai trò của văn hóa kinh doanh đối với sự phát triển của Doanh
nghiệp.
Cũng như, văn hóa kinh doanh đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển
bền vững của doanh nghiệp. Bước vào con đường kinh doanh hầu như ai cũng khao
khát làm giàu, nhưng doanh nghiệp cần phải biết hài hòa, cân bằng giữa lợi ích
doanh nghiệp với lợi ích cộng đồng, xã hội. Phải tận dụng hết những nguồn lực có
sẵn nghĩa là nâng cao hiệu suất chứ không phải bóc lột các nguồn lực, để tăng năng
lực cạnh tranh, góp phần tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường. Chính văn hóa
kinh doanh sẽ nâng cao uy tín doanh nghiệp, đưa doanh nghiệp và người tiêu dùng

24
đến gần nhau hơn. Đó cũng chính là “Đạo” làm giàu mà không phải ai cũng làm
được. Một doanh nghiệp có văn hóa kinh doanh đúng đắn sẽ giúp cho doanh nghiệp
phát triển một cách bền vững.
2.1.3.7 Văn hóa kinh doanh ở Việt Nam hiện nay
Đất nước chúng ta tuy trải qua hơn 4000 năm lịch sử nhưng phần lớn thời gian
lại phải đấu tranh gìn giữ nền độc lập. Chúng ta có thể tự hào về truyền thống yêu
nước của nhân dân, truyền thống chống giặc ngoại xâm của ông cha, truyền thống
hiếu học trọng dụng nhân tài … Nhưng đối với vấn đề kinh doanh thì trước đây
chưa được chú trọng, chưa đúc kết được những truyền thống quý báu để thế hệ sau
có thể tiếp thu vận dụng. Đã có thời điểm chúng ta “Bế quan tỏa cảng” không giao
lưu, buôn bán với bên ngoài. Trong “Thương học phương châm”, Cụ Lương Văn
Can đã chỉ ra 10 điểm yếu của buôn bán ở nước ta đó là: Không có thương phẩm,
không có thương hiệu, không có chữ tín, không có kiên tâm, không có nghị lực,
không biết trọng nghề, không có thương học, kém đường giao thiệp, không biết tiết
kiệm, khinh hàng nội hóa”.
Từ sau đổi mới 1986, kinh tế nước ta đã có những bước phát triển mang lại
những thành tựu to lớn, đưa đất nước Việt Nam ngày càng đi lên. Đã có được các
doanh nghiệp phát triển vững vàng, đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế, xây
dựng được văn hóa kinh doanh cho mình. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng có không ít
doanh nghiệp chưa ý thức được vai trò của văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh
doanh. Trong Hội nhập và văn hóa kinh doanh, PGS. TS Dương thị Liễu, NCS
Nguyễn Vân Hà chỉ ra những bất cập của văn hóa kinh doanh Việt Nam trong tiến
trình hội nhập như sau:
- Cung cách làm ăn nhỏ lẻ, thói quen tùy tiện.
- Tầm nhìn hạn hẹp, tư duy hạn chế,
- Thiếu tính liên kết cộng đồng,
- Nặng về “Quan hệ”, “Chạy chọt”, dựa dẫm
- Nhẹ chữ Tín
Theo TS. Nguyễn Thị Ngọc Anh (2013) thì một số vấn đề đặt ra cho Văn hóa
kinh doanh Việt Nam hiện nay là:
- Sự thiết tinh thần hợp tác, tương trợ trong cộng đồng doanh nhân Việt Nam

25
Sự thiếu vắng của triết lý kinh doanh và chiến lược kinh doanh dài hạn tròn
các doanh nghiệp Việt Nam
- Vấn đề chữ “Tín”
- Vấn đề trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong việc bảo vệ môi trường tự
nhiên.
Vì vậy trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng hiện nay, với sự giao
thoa văn hóa nói chung, văn hóa kinh doanh nói riêng một cách mạnh mẽ, thì vấn
đề là càng phải được chú trọng đầu tư.
2.2 Cơ sở lý thuyết về Cà phê
2.2.1 Lƣợc sử Ngành Cà phê (Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, 2013)
2.2.1.1 Khám phá
Theo truyền thuyết, sự xuất hiện của Cà phê bắt đầu từ năm 600 cùng với sự
phát hiện ra Cà phê Chè. Câu chuyện huyền thoại của Cà phê gắn liền với sự phát
hiện tình cờ của một người chăn dê có tên là Kaldi khi ông đang chăn dê ở một
vùng rừng núi thuộc địa phận nước Ê-thi-ô-pi-a ngày nay. Trong lúc Kaldi ngủ
thiếp đi, đàn dê của ông bắt đầu tản mát quanh đó. Vài giờ sau, ông tỉnh dậy và vô
cùng sợ hãi khi không thấy đàn dê của mình đâu nữa. Kaldi bắt đầu đi tìm và cuối
cùng khi tìm thấy đàn dê, một cảnh tượng kỳ thú đập vào mắt ông. Những con dê
lúc đó rất phấn khích và đang nhảy nhót trên những đôi chân sau. Kaldi tìm kiếm
quanh đó và phát hiện đàn dê của mình đã ăn những quả màu đỏ trên một cây rất lạ.
Kaldi cảm thấy lo lắng vì sợ rằng đàn dê sẽ bị ốm vì đã ăn những quả cây lạ.
Kaldi đã phải tốn nhiều thời gian để lùa được đàn dê về chuồng và ông quyết
định sẽ không kể lại những gì đã xảy ra cho bố mẹ biết. Ngày hôm sau, khi được
thả ra ngoài, đàn dê của Kaldi lại tìm đến các bụi cây lạ hôm trước và bắt đầu ăn
những quả màu đỏ. Kaldi chú ý quan sát và nhận thấy những quả cây lạ không ảnh
hưởng đến sức khỏe của đàn dê. Ông đánh liều ăn thử một vài quả và ngay lập tức,
ông cảm thấy sảng khoái và tỉnh táo.
Sau đó, Kaldi mang những quả cây lạ về nhà và kể lại câu chuyện cho bố mẹ
nghe. Bố mẹ của Kaldi đã tặng một vài quả cho các thầy tu ở một tu viện gần đó.
Các thầy tu rất vui bởi vì sau khi nhai những quả cây, họ cảm thấy vẫn tỉnh táo dù
thời gian cầu nguyện kéo dài tới bao lâu. Các vị thầy tăng quyết định đem sấy khô

26
những quả cây lạ để có thể mang chúng tới các tu viện ở xa. Ở đó, họ hòa nước với
những quả cây đã được sấy khô để tạo thành một loại đồ uống mới.
2.2.1.2 Sự hình thành và phát triển
Sau khi Kaldi khám phá ra những quả cây lạ có thể giúp tinh thần sảng khoái
và tỉnh táo, câu chuyện của ông đã lan truyền rất nhanh sang khu vực Trung Đông.
Những quả Cà phê được chuyển từ nước Ê-thi-ô-pi-a đến khu vực bán đảo A-rập và
được trồng trên một vùng đất thuộc địa phận nước Yê-men ngày nay. Ở Yê-men,
người ta dùng vỏ quả Cà phê để chế biến thành một loại chè. Cho tới khi xuất hiện
ở Thổ Nhĩ Kỳ, người ta mới bắt đầu rang xay nhân Cà phê và tạo ra loại Cà phê như
của chúng ta ngày nay.
Trong suốt thời gian đó, người A-rập luôn cố gắng giữ kín những bí mật về
cây Cà phê. Không ai được phép mang theo những quả hoặc nhân Cà phê sống mà
chỉ được phép vận chuyển loại Cà phê đã được rang xay. Vào khoảng năm 1640,
mặc dù Cà phê rang xay đã xuất hiện nhiều ở nước Anh và Châu Âu nhưng chỉ có
người A-rập mới biết chính xác loại hạt giống và hình dáng của cây Cà phê.
Cho đến đầu năm 1700, người Hà Lan tìm cách lấy cắp một cây Cà phê từ
vùng đất Yê-men và từ đó cả thế giới bắt đầu biết đến cây Cà phê. Người Hà Lan
giới thiệu cây Cà phê đó lần đầu tiên ở Java thuộc nước In-đô-nê-xi-a và sau đó Cà
phê đã lan rộng ra toàn thế giới.
Quán Cà phê mọc lên rất nhanh ở khắp Châu Âu và trở thành những trung tâm
trao đổi thông tin của tầng lớp trí thức. Vào những năm 1700, Cà phê được đưa tới
Châu Mỹ do một đại úy bộ binh Pháp đã trồng và chăm sóc một cây Cà phê nhỏ
trong suốt chuyến hành trình dài vượt Đại Tây Dương. Cây Cà phê này được trồng
lại trên đất của đảo Ca-ri-bê thuộc quốc gia Mac-tin-nic và đây chính là cây Cà phê
gốc đã sinh ra hơn 19 triệu cây con trên đảo trong vòng 50 năm. Xuất phát từ sự
khởi đầu đơn giản như thế mà cây Cà phê đã được trồng phổ biến ở khắp các vùng
nhiệt đới thuộc Nam và Trung Mỹ.
Khi đó, Quốc hội Hoa kỳ quyết định phê chuẩn Cà phê là một loại đồ uống
quốc gia nhằm phản đối thuế suất quá cao đánh vào mặt hàng chè do Nhà vua Anh
quốc ban hành thời bấy giờ.
Ngày nay, trồng và chế biến Cà phê đã trở thành một ngành công nghiệp trên

27
toàn cầu và tạo công ăn việc làm cho hơn 20 triệu người. Giá trị thương mại toàn
cầu của Cà phê chỉ đứng thứ hai sau dầu lửa.
Với lượng tiêu thụ ước tính hàng năm trên 400 tỷ cốc, Cà phê được công nhận
là đồ uống thông dụng và phổ biến nhất trên thế giới. Hiện nay Cà phê được trồng ở
hơn 80 quốc gia trên toàn thế giới.
2.2.1.3 Quá trình phát triển Cà phê ở Việt Nam
Người Pháp đưa Cà phê vào Việt Nam khoảng năm 1850. Vào đầu năm 1900,
Cà phê được trồng ở một số tỉnh phía Bắc như Tuyên Quang, Lạng Sơn và Ninh
Bình. Cà phê Chè cũng được trồng ở khu vực miền Trung, ví dụ như các tỉnh Nghệ
An và Hà Tĩnh. Mặc dù Cà phê Chè xuất hiện đầu tiên ở Việt Nam nhưng cũng có
rất nhiều vườn Cà phê Mít (Coffea excelsa) được trồng trong thời gian này. Phải rất
lâu sau đó, người Pháp mới bắt đầu canh tác các vườn Cà phê trên vùng đất thuộc
Tây Nguyên ngày nay.
Ban đầu, người ta trồng Cà phê Chè trên vùng đất Tây Nguyên. Trong quá
trình sinh trưởng và phát triển, các cây Cà phê Chè bị rỉ sắt quá nặng nên thoái hóa
dần. Cuối cùng, người ta quyết định thay thế Cà phê Chè bằng Cà phê Vối và Cà
phê Mít.
Ở Quảng Trị, người Pháp cũng trồng những cây Cà phê đầu tiên nhưng sau
này là loại Cà phê Mít.
Trong khoảng thập niên 90, sản lượng Cà phê của Việt Nam đã tăng lên
nhanh chóng, nguyên nhân chủ yếu là do:
Thực hiện chủ trương giao đất cho nông dân;
Giá Cà phê tăng cao trong năm 1994 và giai đoạn 1996 - 1998;
Cùng với chính sách định canh định cư, nhiều người dân đồng bằng đã di cư
lên sinh sống và thâm canh Cà phê ở vùng Tây Nguyên. Việc thâm canh Cà phê
trên quy mô rộng diễn ra điển hình nhất ở khu vực Tây Nguyên. Hầu hết các vườn
Cà phê mới trồng trong giai đoạn này là Cà phê Vối (Robusta). Tỉnh Đăklăk trở
thành tỉnh có diện tích Cà phê lớn nhất Việt Nam và sản lượng Cà phê của Đăklăk
chiếm gần một nửa tổng sản lượng Cà phê toàn quốc.
Những năm gần đây, Chính phủ đã ra quyết định ổn định diện tích trồng Cà
phê ở mức 500 ngàn hecta nhằm tránh hiện trạng phá rừng để trồng Cà phê khi giá

Văn Hóa Kinh Doanh Chuỗi Cà Phê Milano Tại Thành Phố Hồ Chí Minh.doc

Văn Hóa Kinh Doanh Chuỗi Cà Phê Milano Tại Thành Phố Hồ Chí Minh.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Văn Hóa Kinh Doanh Chuỗi Cà Phê Milano Tại Thành Phố Hồ Chí Minh.doc

Similar to Văn Hóa Kinh Doanh Chuỗi Cà Phê Milano Tại Thành Phố Hồ Chí Minh.doc (20)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥰🥰 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Văn Hóa Kinh Doanh Chuỗi Cà Phê Milano Tại Thành Phố Hồ Chí Minh.doc