TAI MŨI HỌNG

1. VIEÂM
THANH QUAÛN
CAÁP
Th.S Bs CHU LAN ANH

2. I. ÑAÏI CÖÔNG
 Laø nguyeân nhaân chính gaây khoù thôû
thanh quaûn do taéc ngheõn ñöôøng hoâ haáp
treân.
 Daáu hieäu laâm saøng tuyø thuoäc vaøo vò trí
cuûa toån thöông vaø vi truøng gaây beänh.
 Vieâm thanh quaûn haï thanh moân
thöôøng gaëp nhaát.

3. II. NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU VAØ SINH LYÙ
THANH QUAÛN.
GIAÛI PHAÃU:
Caáu taïo daây thanh: 3 lôùp
 Bieåu moâ: Bieåu moâ phuû nieâm maïc thanh
quaûn coù hai loaïi:
+ Bieåu moâ laùt taàng: bao phuû beà maët daây
thanh vaø phaàn treân tieàn ñình thanh quaûn.
+ Bieåu moâ truï coù loâng chuyeån: bao phuû
phaàn coøn laïi cuûa thanh quaûn.

4.  Lôùp döôùi nieâm maïc:
Ñaây laø lôùp LAMINA PROPRIA raát quan
troïng trong cô cheá phaùt aâm. Lôùp naøy laïi
ñöôïc chia laøm ba lôùp.
+ Lôùp Gelatin beà maët (Gelatinous
Superficial Layer)
+ Lôùp sôïi ñaøn hoài (Elastic Layer)
+ Lôùp sôïi keo (Collagenous Layer)
 Lôùp cô daây thanh.

7.  Sinh lyù phaùt aâm
Thanh quaûn laø moät cô quan phaùt aâm.
Söï phaùt aâm ñöôïc thöïc hieän laø nhôø
nhöõng rung ñoäng cuûa hai daây thanh.
Trong quaù trình tìm hieåu cô cheá cuûa
söï phaùt aâm ngöôøi ta ñaõ ñöa ra nhieàu
giaû thuyeát. Hieän nay coù 3 thuyeát kinh
ñieån :

8.  Giaû thuyeát ñaøn hoài cô (theorie myoeùplastique).
Ñaây laø moät giaû thuyeát cô hoïc.
Söï rung ñoäng cuûa thanh ñai ñöôïc sinh ra do maát
thaêng baèng tröông löïc cuûa thanh ñai (do möùc ñoä
caêng gaây ra) vaø aùp löïc khoâng khí ôû haï thanh
moân. Khi baét ñaàu noùi thì hai daây thanh kheùp laïi,
khoâng khí bò neùn ôû haï thanh moân ñeø vaøo hai
thanh ñai vaø laøm heù môû thanh moân, moät ít khoâng
khí thoaùt leân hoïng,

9. nhöng hai thanh ñai laïi kheùp trôû laïi do söï giaûm aùp
löïc vaø do söï ñaøn hoài cuûa thanh ñai hay noùi ñuùng hôn
cuûa cô caêng nhö cô giaùp pheãu, cô nhaãn giaùp. AÙp löïc
taêng leân trôû laïi, thanh moân laïi heù môû ra vaø chu kyø
cöù nhö theá tieáp dieãn cho ñeán khi khoâng coøn coù
khoâng khí ñeå taïo ra aùp löïc ôû haï thanh moân.
Tieáng noùi seõ lôùn hay nhoû tuøy theo bieân ñoä rung
ñoäng cuûa thanh ñai töùc tuøy theo aùp löïc khoâng khí ôû
haï thanh moân. Gioïng cao hay thaáp tuøy theo möùc ñoä
caêng cuûa thanh ñai töùc laø möùc ñoä caêng cuûa cô giaùp
pheãu.

10.  Giaû thuyeát thaàn kinh cuûa HUSSON.
Theo HUSSON, söï kheùp thanh moân vaø söï rung
ñoäng daây thanh laø hai ñoäng taùc sinh lyù khaùc nhau,
daây thanh coù theå rung ñoäng moät caùch ñoäc laäp
khoâng caàn phaûi coù söï kheùp cuûa thanh moân. Daây
thanh rung laø do luoàng thaàn kinh taùc ñoäng vaøo caùc
boù cô giaùp thanh, pheãu thanh cuûa cô giaùp pheãu,
caùc cô seõ co theo nhòp kích thích cuûa caùc xung ñoäng
thaàn kinh cuûa daây hoài quy. Ngöôøi ta coù theå ghi
ñöôïc doøng ñieän naøy ôû ngöôøi (trong phaãu thuaät caét
boû thanh quaûn) vaø thaáy raèng noù phaùt ra nhöõng
xung ñoäng thaàn kinh cuøng thì (synchrome) vôùi taàn
soá cuûa tieáng noùi.

11. Khi ñi saâu vaøo sinh lyù, giaû thuyeát naøy gaëp
moät trôû ngaïi lôùn laø : daây thaàn kinh khoâng coù
khaû naêng taûi quaù 1000 xung ñoäng thaàn kinh
trong moät giaây ñoàng hoà, quaù con soá naøy caùc
cô seõ khoâng co giaät nöõa maø seõ co cöùng
(tetanisation). Trong khi ñoù thanh ñai cuûa
chuùng ta coù theå rung ñoäng treân 3000 chu kyø
trong moät giaây ñoàng hoà.

12. Thuyeát HUSSON noùi leân phaàn cuûa cô cheá
phaùt aâm chöù chöa giaûi thích heát ñöôïc hieän
töôïng sinh lyù cuûa phaùt aâm.

13. Hai giaû thuyeát treân coù nhieàu nhöôïc ñieåm vaø coù choã
khoâng phuø hôïp vôùi thöïc teá, neân ngöôøi ta ñeà ra
thuyeát thöù ba döïa vaøo söï rung soùng nieâm maïc cuûa
thanh ñai.
Nhôø coù phöông phaùp quay phim thaät nhanh, ngöôøi
ta phaùt hieän ra ñöôïc nhöõng söï thay ñoåi treân nieâm
maïc thanh ñai khi phaùt aâm. Söùc huùt cuûa luoàng
khoâng khí thoaùt ra thanh moân taïo ra nhöõng laøn
soùng nieâm maïc doïc theo bôø töï do cuûa hai thanh ñai.
•* Giaû thuyeát rung soùng nieâm maïc
(theùorie muco-ondulatoire).

14. Nhöõng soùng naøy ñi töø maët döôùi leân maët treân cuûa
thanh ñai. Chuùng ta coù theå ví hieän töôïng naøy vôùi
hieän töôïng gôïn soùng treân ruoäng maï khi coù gioù thoåi.
Giaû thuyeát rung soùng nieâm maïc coù theå giaûi thích
ñöôïc moät soá hieän töôïng laâm saøng nhö:
- Ngöôøi ta coù theå phaùt aâm thaønh tieáng noùi khi hít
vaøo, vì luoàng khoâng khí û hít vaøo cuõng coù theå gaây ra
rung soùng nieâm maïc. Rung soùng naøy seõ ñi töø treân
xuoáng döôùi chöù khoâng phaûi ñi töø döôùi leân treân nhö
thöôøng leä.

15. -Nhöõng thöông toån nieâm maïc daây thanh nhö
phuø neà, khoâ… hoaëc nhöõng beänh tích ôû lôùp
döôùi nieâm maïc nhö chaûy maùu, xô, dính ñeàu
aûnh höôûng ñeán phaùt aâm vì noù laøm trôû ngaïi söï
rung soùng nieâm maïc.
- Moãi daây thanh coù theå rung ñoäng moät caùch
ñoäc laäp vaø khaùc pha vôùi daây thanh beân kia
taïo gioïng löôõng aâm.

16. -Khi thanh quaûn ôû trong tình traïng taêng ñoäng
(hyperkineùsie) hai daây thanh seõ khít chaët laïi, söï
rung soùng nieâm maïc bò cản trở vaø beänh nhaân
khoâng noùi ra tieáng.
-Trong vieâm thanh quaûn caáp, tieát nhaày quaùnh
phuû treân hai daây thanh gaây trôû ngaïi söï rung soùng
nieâm maïc, laøm cho beänh nhaân khaøn tieáng.

17. Hôïp caû ba giaû thuyeát laïi thì söï giaûi thích seõ deã
hôn: luoàng khoâng khí ñi qua khe thanh moân taïo
söï rung soùng nieâm maïc, aùp löïc khoâng khí haï
thanh moân taïo ra cöôøng ñoä tieáng noùi, daây thaàn
kinh hoài quy chæ huy caùc cô laøm thay ñoåi taàn soá,
aâm saéc…tieáng noùi, khieán cho gioïng noùi bieåu loä
ñöôïc tình caûm.
- Tieáng noùi do thanh quaûn phaùt aâm ra chöa
ñöôïc hoaøn chænh. Noù caàn phaûi coù söï coäng höôûng
cuûa caùc boä phaän nhö hoïng, muõi, mieäng môùi coù
ñöôïc nhöõng aâm saéc ñaëc hieäu cho töøng caù nhaân
moät.

18. III. VIEÂM THANH QUAÛN HAÏ THANH MOÂN:
- Thöôøng xaûy ra nhaát (gaáp 50 laàn)
- Giôùi : Nam > nöõ (2 laàn)
- Tuoåi: 1 ñeán 3 tuoåi (coù theå gaëp ôû tuoåi 6 thaùng)
- Muøa: Thöôøng xaûy ra vaøo luùc giao muøa Thu
ñoâng. (do khoâng khí laïnh vaø aåm).

19. Nguyeân nhaân: Para influenza type 2, 3.
influenza, paramyxovirus, adeùnovirus.
- Caùc yeáu toá thuaän lôïi: huùt thuoác laù,
uoáng röôïu, laøm vieäc ôû nôi nhieàu buïi,
gioù laïnh.

20. A. Daáu hieäu laâm saøng:
- Thöôøng xaûy ra trong luùc hoaëc sau khi
vieâm muõi hoïng.
- Thöôøng khôûi phaùt vaøo ban ñeâm vaø naëng
daàn.
1. Daáu hieäu ñieån hình.
+ Khoù thôû thanh quaûn.
 Khoù thôû chaäm –thì hít vaøo.
 Co keùo treân xöông öùc, cô lieân söôøn,
thöôïng vò.
 Khoø kheø vaø coù tieáng oàn khi hít vaøo (tieáng
rít thanh quaûn).

21. + Caùc daáu hieäu khaùc:
 Khaøn tieáng: ngaøy moät taêng daàn,
coù khi maát haún.
 Ho khaøn, oâng oång.
 Khoâng khoù nuoát.

22. + Khaùm hoïng:
Nieâm maïc hoïng phuø neà, ñoû do
vieâm muõi hoïng keøm theo:
+ Soi haï hoïng thanh quaûn giaùn tieáp:
daây thanh coù maøu hoàng, phuø neà,
vuøng haï thanh moân phuø neà, ñoû.
+ Soi thanh quaûn oáng meàm: ñaùnh giaù
chính xaùc + cho nhieàu ngöôøi cuøng xem
-> hoäi chaån.
+ Khoâng coù haïch coå beänh lyù.

24. + Khaùm phoåi: Khoâng coù rales beänh lyù,
coù theå nghe ñöôïc tieáng rít do thanh quaûn
truyeàn xuoáng.
+ Toaøn thaân: vaãn coøn toát, soát vöøa phaûi
(380C – 3805C), beù vaãn chôi, noâ ñuøa.

25. 2. Daáu hieäu khoâng ñieån hình.
- Khi beänh nhaân suy kieät: khoù thôû caû hai
thì, soát cao hoaëc khoâng soát.
- Caàn laøm caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng
ñeå hoã trôï chaån ñoaùn:
+ X quang phoåi.
+ X quang thanh quaûn thaúng, nghieâng (ôû
caû hai thì hít vaøo vaø thôû ra) = Daáu hieäu
Steeple .

26. Dấu hiệu Steeple

27. B. Chaån ñoaùn phaân bieät:
a. Dò vaät thanh quaûn:
- Hoäi chöùng xaâm nhaäp, khoâng coù
soát.
-  + Soi thanh quaûn tröïc tieáp (qua
ñoù laáy luoân dò vaät neáu coù).

28. b. Baïch haàu thanh quaûn:
Caàn nghó ñeán khi :
- Treû em khoâng ñöôïc chích ngöøa.
- Vẻ maët nhieãm truøng, nhieãm ñoäc
- Hôi thôû hoâi.
- Gioïng noùi yeáu, ho yeáu.
- Coù giaû maïc ôû hoïng khi thaêm khaùm.
- Haïch coå hai beân.
-  + Pheát hoïng: vi truøng daïng baïch
haàu (Bacille de klebs loffler).

29. c. Phuø neà thanh quaûn khoâng nhieãm truøng:
 Sau chaán thöông: ho khaïc ra maùu,
traøn
khí döôùi da.
 Phuø neà thanh quaûn sau khi uoáng chaát
loûng noùng hoaëc chaát aên moøn.
(acid, baze).
 Phuø neà thanh quaûn do soác phaûn veä (dò
öùng, coân truøng chích): raát nguy hieåm vì
tieán trieån nhanh. (xöû trí: Adreraline
0,1- >0,3ml, tieâm döôùi da – Môû khí quaûn

30. C. Phaân ñoä khoù thôû thanh
quaûn.
* Caùc trieäu chöùng chính, phuï
a. Trieäu chöùng chính: (Ñaëc tröng cho
khoù thôû thanh quaûn)
1. Tieáng rít thanh quaûn (Cornage)
2. Co keùo caùc cô hoâ haáp phuï: Loõm
hoûm öùc, thöôïng vò, thöôïng ñoøn, lieân
söôøn, luùc hít vaøo traùi coå tuït xuoáng.
3. Khoù thôû chaäm thì hít vaøo:

31. b. Trieäu chöùng phuï:
- Maët hoát hoaûng, caøo coå, daõy duïa.
- Da maët ñoû baàm, keát maïc ñoû, tónh maïch
coå noåi phoàng.
Khi hít vaøo, beänh nhaân ngöûa ñaàu ra
sau, meùp moâi bò keùo xeäch ra hai beân,
thanh quaûn bò tuoät xuoáng.

32. 1. Ñoä I
2. Ñoä II
* Phaân ñoä
3. Ñoä III: Trieäu chöùng ngöôøi saép
cheát: Giaûm co keùo caùc cô hoâ haáp phuï,
maát tieáng rít thanh quaûn, thôû nhanh
noâng, laõ ngöôøi, maét lôø ñôø, da taùi.
 Ñoä II A
 Ñoä II B

33. D. Ñieàu trò:
1. Nguyeân taéc ñieàu trò.
 Loaïi tröø dò vaät ñöôøng thôû.
 Phuïc hoài söï thoâng thöông ñöôøng thôû.
 Ñaûm baûo tình traïng thoâng khí vaø oxy
hoùa maùu.

34. 
2. Ñieàu trò:
 Nheï:
+ Khoù thôû thanh quaûn ñộâ I (töï hoài phuïc
töø 2 – 4 ngaøy)
+ Ñieàu trò ngoaïi truù.
+ AÊn uoáng bình thöôøng.
+ Ñieàu trò trieäu chöùng: haï soát, giaûm ho.
- Höôùng daãn baø meï chaêm soùc treû taïi nhaø vaø
caùc daáu hieäu naëng caàn ñi taùi khaùm (co loõm
ngöïc, tieáng rít khi naèm yeân).

35.  Trung bình: khoù thôû thanh quaûn ñoä
IIA
- Coù theå ñieàu trò ngoaïi truù, neáu beänh
nhaân ôû gaàn vaø coù theo doõi saùt.
- Ngoaøi caùc ñieàu trò nhö daïng nheï cho
uoáng Dexamethasone 0,15mg/kg.
- Caàn taùi khaùm moãi ngaøy.

36.  Naëng: khoù thôû thanh quaûn ñoä IIB,
III
- Nhaäp vieän ñieàu trò.
- Caàn giöõ yeân treû, cho meï boàng, traùnh
khoùc vì laøm taêng phuø neà thanh quaûn
vaø khoù thôû nhieàu hôn.
- Thôû oxy qua cannulla duy trì SaO2
92-96%.

37. - Khí dung Adrenaline 1‰ 2-5ml (treû <4
tuoåi: 2ml), coù theå laäp laïi sau 30 phuùt- 1
giôø neáu coù khoù thôû nhieàu. Adrenalin
choáng chæ ñònh trong töù chöùng Fallot vaø
beänh lyù cô tim cuûa taâm thaát gaây taéc
ñöôøng ra vì coù theå gaây ñoät ngoät giaûm
cung löôïng tim.
- Dexamethasone 0,15 – 0,6mg/kg TB
hoaëc TM 1 laàn, coù theå laäp laïi sau 6-12 giôø
neáu caàn. Moät soá taùc giaû nhaän thaáy khí
dung Budesonide cuõng coù hieäu quaû trong
khoù thôû nheï vaø trung bình.

38. - Khaùng sinh: Cefotaxime hoaëc
Ceftriaxone.
- Chæ ñònh ñaët noäi khí quaûn:
* Tím taùi.
* Lô mô, kieät söùc.
* Côn ngöøng thôû.
* Thaát baïi vôùi ñieàu trò noäi khoa (khí
dung Adrenaline vaø Dexamethasone). Choïn
noäi khí quaûn côõ nhoû hôn bình thöôøng 0,5cm.
Thôøi gian hoài phuïc thöôøng töø 3 –5 ngaøy neân
öu tieân choïn ñaët noäi khí quaûn hôn môû khí
quaûn.

39. Theo doõi: Tri giaùc, tieáng rít thanh
quaûn, nhòp thôû, nhòp tim, SaO2.

40. IV. VIEÂM THANH QUAÛN THÖÔÏNG THANH MOÂN:
(Vieâm thanh thieät caáp = vieâm tieàn ñình
thanh quaûn).
- Thanh thieät laø caùnh cöûa cuûa thanh quaûn => raát
deã bò toån thöông do dò vaät vaø do hoùa chaát.
- Nieâm maïc maët löôõi thanh thieät khoâng baùm chaët
vaøo suïn -> maët naøy deã bò phuø neà.
- Thöôøng laø do vi truøng Hemophylus influenzae.
- Beänh thöôøng naëng coù theå ñöa ñeán töû vong.
- Nam > nöõ.
Tuoåi : 7 thaùng ñeán 7 tuoåi (Trung bình laø 30 thaùng).

41. A. Laâm saøng:
a. Theå ñieån hình: khôûi phaùt döõ doäi,
thöôøng
vaøo ban ñeâm.
- Soát cao ñoät ngoät, löôõi dô.
- Nuoát ñau nhieàu, lan leân tai.
- Treû con: chaûy ñaày nöôùc boït hai beân khoùe
mieäng, löôõi theø ra, hoát hoaûng, vaät vaõ.
- Gioïng neùn laïi.
- Kieåu ngoài ñaëc bieät (cöôõng eùp naèm ->
ngöøng thôû).

43. B. Ñieàu trò:
- Khaùng sinh: Cephalosporine
- Khaùng vieâm: Corticoide.
- Tình traïng khoù thôû khoâng caûi thieän ->
ñaët noäi khí quaûn, môû khí quaûn.
- Sau 03 ngaøy: Soi thanh quaûn ñaùnh giaù
möùc ñoä phuø neà cuûa thanh thieät. Neáu toát
-> ruùt oáng.

44. V. VIEÂM THANH QUAÛN RÍT ÔÛ TREÛ EM:
(Laryngite Striduleuse)
Ñaây laø beänh chæ thaáy ôû treû em vaø côn khoù
thôû chæ xaûy ra ban ñeâm.
* Nguyeân nhaân: + Do cô ñòa co thaét.
+ Vieâm hoâ haáp treân: vieâm
muõi hoïng-vieâm V.A.

45.  Vaøi hoâm gaàn ñaây: soå muõi, ngheït muõi, ho nheï
nhöng vaãn chôi bình thöôøng.
 Toái ñeán: Vaøo luùc nöûa ñeâm, ñang nguû -> keâu
khoùc
vaø leân côn giaõy giuïa, maét trôïn, maët tím baàm, ho
oâng oång.
 Khoù thôû thanh quaûn ñieån hình.
 Côn khoù thôû kòch phaùt ngaén: töø 5 ñeán 10 phuùt ->
bôùt daàn -> beù nguû yeân, thôû ñeàu vaø maët moâi hoàng
laïi.
 Côn naøy coù theå laäp laïi 1 -> 2 laàn ôû caùc ñeâm tieáp
theo.
* Trieäu tröùng: Thöôøng xaûy ra ôû beù töø 2 ñeán 6 tuoåi.

46. + Khaùm:
- Khoâng baét gaëp ñöôïc côn.
- Coù VA ôû voøm.
- Tình traïng vieâm muõi hoïng.
-Vuøng döôùi thanh moân ñoâi khi bò phuø neà.
+ Ñieàu trò:
- Thuoác an thaàn (khaùng Histamine)
- Cho beù ôû moâi tröôøng toát (coù nhieät ñoä vaø ñoä
aåm vöøa phaûi)
- Naïo VA
- Khaùng sinh vaø corticoide: khoâng caàn thieát

47. VI: VIEÂM THANH KHÍ PHEÁ QUAÛN DO VI TRUØNG:
1. Daáu hieäu laâm saøng:
Taäp hôïp goàm:
- Khoù thôû thanh quaûn nhöng thöôøng khoù
thôû 2 thì (hít vaøo vaø thôû ra)
- Dieãn tieán ñaùng lo ngaïi vì noù ñeà khaùng vôùi
ñieàu trò thöôøng qui cuûa vieâm thanh quaûn
haï thanh moân keå caû adreùnaline.
- Phuø neà haï thanh moân nhöng thanh thieät
bình thöôøng.

48. - Taéc ngheõn khí pheá quaûn, caûn trôû hoâ haáp
do coù nhieàu muû vaø ñoâi khi coù maøng giaû.
- Vi truøng :ø Staphylocoque Pathogeøne,
Streptocoque, Heùmophylus.
- Daáu hieäu toaøn thaân: soát cao, ôùn laïnh, veû
maët xaùm, suy nhöôïc, thôû meät nhoïc, moâi
tím.

49. 2. Chaån ñoaùn phaân bieät:
a. Vieâm thanh quaûn haï thanh moân: daáu
hieäu
toaøn thaân toát, soát vöøa phaûi.
b. Vieâm thanh thieät: ñöùa beù thöôøng ôû tö
theá
nöûa ngoài, töø choái naèm ngöûa, coù gioïng noùi
ngaäm hoät thò.
c. Baïch haàu thanh quaûn: khaùm hoïng neáu
nghi ngôø, pheát hoïng soi töôi tìm vi truøng

50. 3. Höôùng daãn ñieàu trò:
Söï tieán trieån cuûa vieâm thanh khí pheá
quaûn thöôøng naëng neân caàn thieát:
 Phaûi ñaët noäi khí quaûn
 Khaùng sinh lieàu cao.
 Thaày thuoác phaûi trò tích cöïc töø ban
ñaàu.

51. Vieân thanh quaûn
haï thanh moân
Vieâm thanh
nhieät
Vieâm thanh khí pheá quaûn
Hình thaùi
khôûi ñaàu
Dieãn tieán chaäm Nhanh Dieãn tieán baát thöôøng
Soát Soá nheï Soát cao Soát cao
Ho Khan Khoâng ho Ho khan vaø coù ñaøm ñaëc
Tuoåi < 3 tuoåi 2 ñeán 6 tuoåi 1 thaùng ñeán 6 thaùng tuoåi
Tình traïng
toaøn thaân
Baûo toàn Bieán ñoåi Bieán ñoåi xaáu
Roái loaïn nuoát Khoâng coù Khoâng
Taùc nhaân gaây
beänh
Virus (Para –
infuenza)
Hemophylus
influenzae)
Staphylocoque
Strephlocoque
Hemophylus
Khoù thôû
thanh quaûn
Coù Coù Coù, ñoâi khi khoù thôû 2 thì

52. VIEÂM
THANH QUAÛN
MAÏN

53. I. NGUYEÂN NHAÂN:
1. Do phaùt aâm:
Nhöõng ngöôøi laøm ngheà ca só, dieãn vieân,
giaùo vieân deã bò vieâm thanh quaûn do thanh
quaûn phaûi laøm vieäc quaù söùc hoaëc phaùt aâm
khoâng hôïp vôùi aâm vöïc cuûa mình.

54. 2. Do ñöôøng hoâ haáp:
 Hít phaûi nhöõng hôi hoùa hoïc hoaëc buïi kích
thích.
 Vieâm muõi xoang maïn tính.
 Duøng röôïu vaø thuoác laù quaù möùc.
3. Do theå ñòa:
 Beänh guùt, ñaùi thaùo ñöôøng, hoäi chöùng
thaän
hö deã bò vieâm thanh quaûn hôn ngöôøi bình
thöôøng (Do roái loaïn dinh döôõng?).
4. GERD: Raát thöôøng gaëp hieän nay.
5. Vieâm thanh quaûn do naám, do lao

55. II. GIAÛI PHAÃU BEÄNH:
* Giai ñoaïn ñaàu:
+ Nieâm maïc bò sung huyeát.
+ Caùc teá baøo truï maát heát loâng chuyeån vaø
bieán thaønh daïng deït.
* Giai ñoaïn sau:
+ Bieåu moâ thoaùi hoùa: trôû neân deït vaø daøy leân.

56. III.VIEÂM THANH QUAÛN MAÏN TÍNH
XUAÁT TIEÁT THOÂNG THÖÔØNG.
Theå laâm saøng thöôøng gaëp nhaát.
Beänh naøy laø haäu quaû cuûa vieâm thanh
quaûn caáp tính taùi phaùt nhieàu laàn. Cöù
sau moãi ñôït vieâm caáp thì tieáng noùi caøng
khaøn theâm.
Thöôøng gaëp ôû beänh nhaân coù vieâm muõi
xoang maïn tính hoaëc ôû nhöõng ca só.

57. * TRIEÄU CHÖÙNG:
A. Trieäu chöùng cô naêng:
 Ñaàu tieân: tieáng noùi khoâng vang  phaûi noùi to
nhieàu  choùng meät.
 Veà sau: tieáng noùi trôû neân khaøn, bò reø vaø yeáu ôùt.
 Buoåi saùng khi nguû daäy khoâng noùi chuyeän ñöôïc
(Chaát nhôøn ñoïng ôû thanh quaûn quaù nhieàu) 
phaûi ñaèng haéng lieân tuïc thì tieáng noùi môùi trong
laïi. Ñoâi khi phaûi ho baén cuïc ñaøm ra thì môùi noùi
chuyeän ñöôïc.
 Tieáng noùi khoâng oån ñònh: coù luùc trong, coù luùc
khaøn.
 Caûm giaùc ngöùa, cay, khoâ raùt trong thanh quaûn.

58. B. Trieäu chöùng thöc theå:
* Tieát nhaày:
- Nhaày thöôøng hay ñoïng ôû moät ñieåm coá
ñònh: choã noái 1/3 tröôùc vaø 1/3 giöõa cuûa
daây thanh aâm, gioáng nhö laø haït xô trong
vieâm thanh quaûn haït.
- Khi ho, ñaèng haéng: cuïc nhaày naøy bò baät ra
 laøm cho tieáng noùi coù luùc khaøn vaø luùc
trong.

59. - Möùc ñoä nheï: sung huyeát ñoû, maïch maùu
döôùi nieâm maïc bò daõn thaønh hình nhöõng
tia ñoû.
- Möùc ñoä naëng:
+ Quaù saûn vaø troøn nhö sôïi thöøng, nieâm
maïc hoàng, maát boùng.
+ Baêng thanh thaát quaù phaùt to, che kín
daây thanh khi phaùt aâm.
* Toån thöông daây thanh:

60. - Caùc cô thöôøng bò baùn lieät.
- Laâu naêm: ñöôøng vaèn hoaëc keû doïc treân
maët daây thanh.
• Trong vieâm thanh quaûn do theå ñòa (ñaùi
thaùo ñöôøng, hoäi chöùng thaän hö): caû nieâm
maïc cuûa hoïng vaø maøn haàu cuõng trôû neân
daày vaø xuaát tieát.

63. •C. Tieán trieån:
• Keùo daøi raát laâu, luùc taêng, luùc giaûm,
khoâng nguy hieåm ñeán tính maïng.

64. D. Ñieàu trò:
* Ñieàu trò nguyeân nhaân:
- Giaûi quyeát oå vieâm nhieãm ôû muõi, xoang,
hoïng.
- Traùnh nhöõng nôi coù hôi hoùa chaát cay
noàng, coù buïi kích thích.
- Ngưng huùt thuoác, uoáng röôïu.
- Khoâng noùi gioïng quaù cao, haïn cheá noùi
caøng toát.
- Nghæ haùt.
- Luyeän gioïng.

65. - Khí dung: Corticoide, Eucalyptine 3 laàn
trong ngaøy.
- Nhoû daàu Gomenol vaøo thanh quaûn.
* Ñieàu trò taïi choã:

66. * Phoøng beänh:
- Traùnh ñeå hoïng quaù laïnh khi ñang ôû trong nhaø
aám ra ngoaøi.
- Traùnh haùt vaø noùi chuyeän to trong hoaøn caûnh
baêng giaù nhaát laø sau khi taém.
- Traùnh caêng thaúng gioïng quaù laâu ôû choã khoâng
khí khoâ vaø buïi nhaát laø khi ñaõ ngaït muõi.
- Ñieàu trò trieät ñeå caùc oå vieâm nhieãm ôû vuøng
muõi, xoang vaø hoïng.

67. IV. VIEÂM THANH QUAÛN QUAÙ PHAÙT.
(Coøn goïi laø vieâm thanh quaûn daøy da voi)
+ Coù caû söï quaù phaùt cuûa bieåu moâ vaø lôùp
ñeäm
döôùi nieâm maïc.
+ Teá baøo truï coù loâng chuyeån thaønh teá baøo
laùt
nhieàu lôùp.
* Caùc trieäu chöùng cô naêng: gioáng nhö treân.
* Khi soi thanh quaûn coù 4 loaïi beänh tích
khaùc

68. 1. Vieâm daây thanh daøy lan toûa: thöôøng gaëp
moät hoaëc hai daây thanh bò quaù phaùt toaøn
boä = gioáng nhö sôïi thöøng maøu ñoû, di
ñoäng toát.
2. Vieâm daây thanh daøy töøng khoaûng:
Treân daây thanh maøu hoàng nhaït coù
nhöõng
noát saàn ñoû noåi leân, khi caùc noát naøy phaùt
trieån leân  bôø daây thanh seõ bieán thaønh
moät ñöôøng ngoaèn ngoeøo.

69. 3 Vieâm thanh quaûn daøy ñoaïn sau:
 Nieâm maïc ôû choã maáu daây thanh daøy
coäm thaønh caùc noát maøu xaùm.
 Moãi daây thanh coù moät noát.
 Loeùt do va chaïm (ulceøre de contact)

70. 4. Daøy da voi lieân pheãu:
 Thöôøng gaëp ôû ngöôøi vieâm xoang – vieâm hoïng
maïn tính.
 Nieâm maïc meùp lieân pheãu daøy, mòn nhö nhung
hoaëc coù khi suøi gioáng nhö quaû daâu taèm.
 Khoái naøy cöùng vaø khoâng loeùt.
 Hai daây thanh bình thöôøng nhöng khoâng kheùp
laïi ñöôïc.
* Beänh keùo daøi voâ haïn nhöng khoâng nguy hieåm.
* Ñieàu trò : phaãu thuaät.
- Ñoát ñieän.
- Ñoát baèng laser.
- Vi phaãu thuaät.

71. V. BAÏCH SAÛN THANH QUAÛN:
 Do söï quaù saûn cuûa caùc gai nhuù ñöôïc lôùp
nieâm maïc söøng hoùa che phuû.
 Soi thanh quaûn: treân daây thanh coù moät
lôùp nhuyeãn traéng nhö voâi hoaëc moät lôùp
gai loån nhoån, ngaén vaø traéng.
 Coù khaû naêng ung thö hoùa.
 Ñieàu trò: phaãu thuaät.

73. VI. VIEÂM THANH QUAÛN TEO:
 Thöôøng xuaát hieän sau moät soá beänh lyù
muõi
vaø xoang: Vieâm muõi muû, vieâm muõi hoïng
teo.
 Nguyeân nhaân: tró muõi.
 Caûm giaùc khoâ raùt hoïng, khaøn tieáng,
ho töøng côn khaïc ra vaåy vaøng xanh, thoái.
 Hôi thôû: hoâi thoái.

74.  Soi thanh quaûn:
+ Nieâm maïc ñoû, khoâ vaø coù neáp nhaên.
+Meùp lieân pheãu: nhaày vaø vaåy khoâ
(daây thanh, haï thanh moân)
+ Daây thanh di ñoäng keùm.
 Tieán trieån töøng ñôït: giaûm nheï trong
thôøi kyø thai ngheùn.
 Ñieàu trò:
+ Chöõa tró muõi.
+ Bôm daàu gomenol
+ Phun dung dòch Borat Natri 10%.

75. VII. VIEÂM THANH QUAÛN HAÏT
(Laryngite nodulaire)
 Gaëp ôû ngöôøi lôùn vaø treû em.
 Thöôøng xuaát hieän sau vieâm thanh quaûn.
 Do laïm duïng gioïng cao nhö coá haùt cao
khoâng ñuùng aâm vöïc, keâu the theù, noùi
nhieàu trong khi thanh quaûn bò vieâm.
 Soi thanh quaûn: U nhoû baèng nöûa haït gaïo,
hình troøn hoaëc nhoïn, moïc ôû bôø töï do cuûa
daây thanh, choã tieáp ñieåm giöõa 1/3 tröôùc vaø
1/3 giöõa cuûa daây thanh.

76.  Moãi beân coù moät haït, hai haït ñoái dieän nhau 
chaïm vaøo nhau khi phaùt aâm  hai daây thanh
khoâng kheùp saùt ñöôïc.

77.  Ñieàu trò:
+ Neáu haït coøn non:
 Nghæ noùi, nghæ haùt trong vaøi tuaàn.
 Chaám Nitrat baïc 1% 2 ngaøy/1laàn.
+ Neáu haït to, chai cöùng.
 Caét qua noäi soi hoaëc kính hieån vi.
Khi haït cöùng: Laøm cöùng lôùp bieåu moâ, lan roäng
vaøo daây chaèng thanh aâm. Khi ñoù, neáu ta coá gaéng
laáy haït -> taïo ra seïo -> dính bôø töï do vaøo daây
chaèng thanh aâm -> xuaát hieän moät vuøng khoâng
rung ñoäng vaø cöùng.
=> Caét haït daây thanh khoâng phaûi luùc naøo cuõng
ñôn giaûn vaø phaûi luoân giaûi thích cho beänh nhaân
bieát keát quaû xaáu coù theå xaûy ra.

78.  Phoøng beänh:
+ Tuyeät ñoái khoâng haùt khi bò vieâm thanh
quaûn chöa ñöôïc ñieàu trò khoûi.
+ Khoâng neân coá haùt treân hoaëc döôùi aâm vöïc
cuûa mình.

79. VIII. VIEÂM THANH QUAÛN TRAØO NGÖÔÏC
 Caûm giaùc nhö boûng raùt trong ngöïc, hoïng,
ôï chua, khoù chòu ôû vuøng thöôïng vò (do dòch
acide daï daøy gaây kích thích).
Nam = nöõ.
Ngöôøi lôùn nhieàu hôn treû em.
Caùc trieäu chöùng coù theå xuaát hieän töøng ñôït
hay kinh nieân.
Gioïng trôû neân khaøn.
Ho xuaát hieän veà ñeâm (deã chaån ñoaùn nhaàm
vôùi suyeãn)

80.  Soi thanh quaûn giaùn tieáp hay qua oáng soi
meàm:
 Hai suïn pheãu phuø neà, ñoû: “Cherry red”.
Ñoâi khi chæ phuø neà nheï ôû meùp sau.

81.  Caân laâm saøng:
 Coù theå phaùt hieän thoaùt vò hoaønh.
+ döïa vaøo ño pH lieân tuïc qua cathether
thöïc quaûn.
 Ñieàu trò:
 Choáng traøo ngöôïc:  Omeprazole
 Pantoprazole
(controloc).
 Nexium
 Khoâng aên treã veà ñeâm, ñi nguû hai giôø sau aên.
Naèm ñaàu cao.

82. IX. PHUØ REINKE:
 Khoaûng Reinke: laø moät khoaûng aûo, naèm
ngay döôùi lôùp bieåu moâ cuûa daây thanh,
naèm noâng hôn lôùp daây chaèng thanh aâm vaø
cô giaùp pheãu.
 Khoaûng naøy khoâng coù daãn löu baïch huyeát
-> phuø neà thöôøng dai daúng.
 Caùc sang chaán cuûa daây thanh seõ gaây tuï
dòch trong khoaûng naøy => phuø Reinke.

83.  Nguyeân nhaân: Thöôøng sang chaán: noùi sai
aâm vöïc, noùi chuyeän nhieàu trong moâi tröôøng
buïi baäm, dô baån. Thöôøng nhaát laø do thuoác laù.
Thöôøng xuaát hieän ôû phuï nöõ trung nieân,
nghieän thuoác laù, nhöôïc giaùp.
 Qua noäi soi : phuø neà doïc theo chieàu daøi
cuûa daây thanh. Beà maët nieâm maïc trôn laùng,
maøu hoàng nhaït, trong suoát, thaáy roõ maïng
löôùi mao maïch beân döôùi. Thöôøng xuaát hieän
caû hai beân, khoâng ñoái xöùng, naèm treân beà maët
cuûa daây thanh.

86. Ñieàu trò :
 Haàu heát caùc tröôøng hôïp seõ hoài phuïc sau
moät thôøi gian nghæ noùi vaø luyeän gioïng.
 Giai ñoaïn sôùm: Raïch daãn löu: doïc theo
beà maët daây thanh: dòch daïng gel.
 Giai ñoaïn muoän: Caét boû toå chöùc phuø neà.

87. X. VIEÂM THANH QUAÛN DO NAÁM
+ Thöôøng gaëp ôû ngoaïi oâ, noâng thoân, nhöõng
ngöôøi laøm ngheà noâng. Caùc beänh nhaân ñöôïc
chæ ñònh khaùng sinh, khaùng vieâm keùo daøi,
suy giaûm mieãn dòch
+ Nam = nöõ

88. + Trieäu chöùng.
- Cô naêng:
 Khaøn tieáng khoâng coù giai ñoaïn giaûm, coù
theå khaøn vöøa hay khaøn ñaëc. Thöôøng laø
gioïng khaøn ñaëc, maát aâm saéc, raát xaáu.
 Ho khan chieám tyû leä: 35,7%

89. -Thöïc theå:
 Giaû maïc traéng, mòn, naèm treân moät phaàn
daây thanh hay bao phuû toaøn boä, coù tröôøng
hôïp lan ra baêng thanh thaát, suïn pheãu, haï
thanh moân. Nieâm maïc beân döôùi phuø neà,
ñoû.
Daây thanh vaø suïn pheãu di ñoäng bình
thöôøng.
Stroboscope: vaéng soùng nieâm maïc.

91. -Caän laâm saøng:
 Soi töôi tröïc tieáp tìm naám: vi naám haït
men hay sôïi tô.
 Giaûi phaãu beänh lyù: thöôøng laø Aspersillus.
+ Ñieàu trò:
-Toaøn thaân:
 Anphotericine B: 1,5g –2g/ngaøy/30 ngaøy.
 Hoaëc sporal 200mg/ngaøy/30 ngaøy.
 Coù theå phoái hôïp theâm khaùng sinh khaùng
vieâm.

92. -Taïi choã:
 Sau khi laáy heát lôùp giaû maïc qua noäi soi,
chaám leân nieâm maïc daây thanh: Ghycerine
borate 3%.
- Theo doõi:
 Khaùm ñònh kyø 10 ngaøy 1 laàn.
Ñaùnh giaù: tieáng noùi, tình traïng giaû maïc vaø
nieâm maïc daây thanh, rung soùng nieâm maïc cuûa
daây thanh.
Keát quaû toát: nieâm maïc daây thanh trôn nhaün,
heát phuø neà, khoâng coøn giaû maïc traéng, rung
soùng nieâm maïc bình thöôøng.