PEMBINAAN PERADABAN

1. Topik 5
PEMBINAAN PERADABAN
MAJMUK DI MALAYSIA
NUR FATINAH BINTI HASRI

2. Perkembangan
Sejarah
Peradaban di
Alam Melayu
01
Rumusan pembelajaran
Sejarah Sosial di
Malaysia
02
Konsep Negara
dan Bangsa
03
Idea Bangsa
Malaysia
04 Globalisasi dan
Pembentukan
Peradaban Majmuk:
Satu Realiti
05 06
Pembinaan Negara
Bangsa Cabaran
dan Hala Tuju

3. PERKEMBANGAN SEJARAH
PERADABAN DI ALAM MELAYU
01

4. ○ Sejarah peradaban silam alam Nusantara yang melibatkan zaman prasejarah bermula
empat dekad sebelum masihi.
○ Entiti politik atau sempadan negara bangsa dikenali sebagai alam nusantara.
○ Rantau alam Nusantara dalam catatan India disebut dalam Bahasa Sanskrit sebagai
Suvarnabhumi atau Tanah Emas.

5. • Zaman Paleolitik, Zaman Mesolitik, Zaman
Neolitik.
Pertama:
Zaman Prasejarah
• Langkasuka,Kedah Tua,Phang-Hang, Chih-Tu, Lo-
Yueh, Tan-Tan Champa, Funan, Srivijaya.
Kedua:
Zaman Protosejarah
(Kewujudan kerajaan purba/
kerajaan awal)
• Patani (1390), Kelantan (1411), Pahang (1470),
Brunei (1368), Melaka (1411), Aceh (1496).
Ketiga:
Zaman Prasejarah
(Kerajaan Melayu di Alam Melayu)
• Malayan Union 1948, Merdeka 1957, Persekutuan
Malaysia 1963, Perpaduan-penyatuan, Ke arah
pembinaan Negara bangsa Malaysia.
Keempat:
Zaman Pembentukan Negara
Bangsa
Ringkasan Perkembangan Peradaban Melayu Nusantara

6. Peradaban Peribumi
○ Sebuah peradaban dipengaruhi oleh faktor alam semula jadi dan latar kehidupan yang
dilalui oleh manusia.
○ Interaksi masyarakat peribumi dengan peradaban lain yang berlaku secara semula jadi
telah membentuk etos budaya peradaban dalam kalangan masyarakat peribumi.
○ Peradaban manusia dijumpai melalui projek ekskavasi di Gua Gunong Runtuh, Lenggong,
Perak (rangka manusia yang dikenali sebagai Perak Man).
○ Peradaban Melayu Nusantara yang ditemui dari Teks Kuno Peradaban Cina, Arab dan
Yunani. (Kun Lun – Cina, Qumr = Arab)
○ Daripada catatan Hebrew dan Mesir Kuno = kemasukan rempah ratus
○ Catatan Ptolemy: Telah wujud satu petempatan yang digelar sebagai semenanjung Emas
= Tanah Melayu.
○ Zaman prasejarah: menemukan kerajaan Melayu purba.
○ Menerima pengaruh daripada peradaban India. (sistem kepercayaan, ekonomi,
Bahasa dan kesusasteraan dan kesenian)
○ Berlaku interaksi alam Melayu dengan peradaban Cina.

7. Interaksi Alam Melayu dengan Peradaban Cina
Bermula Berlangsung Makin meningkat
3000-4000 Tahun,
Zaman Yin (17-11SM)
131 M semasa era
pemerintahan Dinasti
Han.
Abad ke-7 Masihi semasa
era Dinasti Tang
Kerajaan Melayu Srivijaya dengan
kedatangan pendatang Cina dan
agamawan untuk mempelajari agama
Buddha di Srivijaya
Perhubungan
dilanjutkan
Dinasti Song (960-1279
M) dan Yuan (1206-
1368 M)
Zaman
kegemilangan
Semasa zaman Dinasti Ming.
- Berlaku aktiviti perdagangan.
- Wujud hubungan diplomatik.

8. Peradaban Timur Tengah (Arab)
○ Terjadi akibat kehadiran golongan pedagang dan ulama dengan tujuan berdagang dan
menyebarkan ajaran Islam semenjak abad ke-7.
○ Penyebaran agama Islam memberi kesan kepada sistem kepercayaan, pemerintahan,
perundangan, ekonomi, sosial, politik, pendidikan, tulisan, kesusasteraan dan sebagainya.
○ Membentuk peradaban dan etos budaya Melayu yang menjadi asas kepada Tanah
Melayu.

9. SEJARAH SOSIAL DI MALAYSIA
02

10. ○ Sebelum abad ke-18 dan ke-19, etnik Melayu Bumiputera Sabah dan Sarawak adalah
penduduk majoriti di Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak.
○ Berlaku penghijrahan daripada Sulawesi, Acheh, Jawa, Sumatera, Pattani dan dari dalam
lingkungan alam Nusantara. – Berasimilasi dengan penduduk tempatan.
○ Kehadiran British pada abad 18 M memberikan implikasi di semenanjung Tanah Melayu.
○ Campur tangan dalam hal ehwal pemerintahan, pentadbiran dan ekonomi.
○ Ekonomi: Aktiviti perlombongan bijih timah, perladangan getah dan pembangunan
infrastruktur = mengimport buruh dari India dan China.
○ Berlaku kemiskinan dan konflik politik.
○ Perubahan struktur kependudukan dan sosial
○ Terdapat penghijrahan beramai ramai.
■ Tahun 1891-1901: penduduk di Negeri Melayu Bersekutu=34.9%
: etnik Cina=83.4%
: etnik India 188.8%

11. Kesan Migrasi
○ Membentuk polariasi etnik dan pembentukan masyarakat majmuk di Tanah Melayu.
(budaya, nilai, penempatan, bidang pekerjaan dan kegiatan perekonomian dan sistem
pendidikan) = berlaku ketidakpuasan hati
○ Hasrat dan tuntutan dipenuhi oleh British di dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah
Melayu 1948.
○ Kerjasama antara entik untu kemerdekaan dan hak sebagai warganegara termaktub di
dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957.
○ Kemasukan Sabah Sarawak ke dalam Persekutuan Malaysia pada tahun 1963 telah
membentuk sebuah negara bangsa yang luas dan besar dan bertujuan untuk
mengimbangi jumlah penduduk bumiputera dan bukan di Malaysia.
○ Terdapat etnik terbesar di Sabah dan Sarawak.
○ Sabah: Kadazan Dusun, Murut, Bajau
○ Sarawak: Iban, Bidayuh, Melanau, Melayu dan Orang Ulu.
○ Elemen di dalam masyarakat majmuk
○ Perbezaan budaya melalui pengalaman sejarah dan persekitaran (Bahasa, cara
hidup, agama)
○ Perbezaan lain

12. KONSEP NEGARA BANGSA
03

13. ○ Asasnya, istilah negara-bangsa merupakan gabungan dua dimensi utama, iaitu negara
dan bangsa.
○ Definisi Bangsa
○ Sekumpulan manusia yang mempercayai bahawa diri mereka merupakan
sebahagian dari sebuah bangsa, mempunyai perasaan kebersamaan dan
berkongsi perasaan kebangsaan.
○ Mempunyai satu ikatan antara satu sama lain walaupun tidak bertemu.
○ Freidrich Meinecke (1907)
■ Bangsa dalam konteks budaya yang terbentuk melalui sejarah, Bahasa dan
etnik kepada zaman pramoden yang membentuk identiti kebangsaan.
■ Terbentuk melalui ikatan prinsip-prinsip politik seperti kebebasan,
perlembagaan, dan prinsip kedaulatan masing-masing.

14. ○ Definisi bangsa
○ Satu proses secara beransur dan bersifat semula jadi berdasarkan keadaan
sejarah yang khusus.
○ Perkembangan berlaku disebabkan latar belakang sejarah.
○ Berasaskan realiti sejarah dan pengalaman negara bangsa Eropah.
○ Konsep Negara bangsa
○ Abdul Rahman Embong (2001), konsep negara bangsa di Eropah bermula apabila
lahirnya kelompok bangsa yang menentang kuasa feudal dan proses
pembentukan sistem baru yang dipanggil kapitalis.
○ Merujuk kepada kewujudan sekumpulan penduduk yang mendiami sesebuah
wilayah yang sistem pemerintahan yang berdaulat dengan mempunyai sesuatu
sistem undang-undang bagi menguruskan kepentingan dan kehidupan rakyat.
○ Negara bangsa adalah di mana budaya majoriti rakyatnya memiliki kesedaran
kesatuan identiti nasional, perkongsian budaya dan perkongsian sejarah yang
sama dan bertindih dengan sempadan politik wilayah negaranya.
○ Kejayaan kapitalis membolehkan mereka berkuasa dan membentuk sebuah
negara moden yang mempunyai sempadan atau wilayah dan bangsa tertentu.

15. Ciri Negara Bangsa
○ Tujuan pembinaan bangsa adalah untuk melahirkan perasaan setia dan perpaduan terhadap
sesuatu pertubuhan bangsa itu.
○ Konsep negara bangsa
○ Memperoleh pengesahan politik; satu entiti bagi satu-satu bangsa dalam sebuah wilayah
berdaulat
○ Menyatupadukan negara dan bangsa
○ Dipertautkan melalui perkongsian wilayah bersama, ekonomi bersama,
○ Menunjukkan bahawa warganya bersedia berkongsi satu Bahasa, budaya dan wawasan.
○ Ciri-ciri negara bangsa
○ Berbilang kaum namun dapat hidup bersatu padu
○ Berkongsi pegagan politik
○ Mempunyai keyakinan dan kepercayaan kepada sistem pemerintahan, perlembagaan dan
undang undang negara.
○ Faktor penubuhan negara bangsa
○ Demokrasi
○ Nasionalisme
○ Patriontisme
○ Integrasi

16. ○ Malaysia memilih pendekatan integrasi dan bukannya asimilasi.
○ Integrasi: Dasar Kesatuan dalam Keperlbagaian (Unity in Diversity).
■ Menjamin keamananan dalam masyarakat majmuk
○ Asimilasi: konsep memaksa atau keterpaksaan
■ Golongan minoriti perlu menyertai golongan majorit dengan menghilangkan
identiti diri.
■ Berakhir dengan kegagalan.
○ Pembinaan bangsa tertumpu kepada keperluan politik.
○ Pelbagai usaha untuk mencapai matlamat selepas peristiwa 13 Mei 1969
○ Dasar Ekonomi Baru
○ Wawasan 2020 (Tun Dr, Mahathir Mohamad, 1991)

17. Idea Bangsa Malaysia
○ Berkonsepkan bangsa idaman
○ Konsep Nation of Intent : Sebuah negara bangsa adalah a project work in progress dan
sentiasa berlaku contestation bangsa dalam negara itu hingga yang wujud adalah negara
tetapi bangsanya tidak.
○ Di kepulauan Borneo: Sabah for Sabahan dan Sarawak for Sarawakian
○ Pembahagian konsep bangsa idaman dalam konteks Malaysia
○ Sebelum merdeka, melalui pergerakan nasionalisme yang berjuang dalam kerangka
bangsa idaman yang bersesuian dengan agenda dan kepentingan ekonomi, politik sama
ada secara demokratik mahupun secara bersenjata.
○ Selepas nasional, keinginan untuk mewujudkan persamaan identity nasional. Contohnya
konsep bangsa idaman Malaysian Malaysia dan masyarakat majmuk pimpinan Melayu.
○ Bangsa idaman selepas Dasar Ekonomi Baru (DEB) bangsa Malaysia, Gagasan 1 Malaysia.
○ Dr. Mahathir telah mencetuskan kepentingan pembinaan bangsa Malaysia melalui Wawasan 2020 pada
tahun 1991.
○ Najib Razak memperkenalkan Gagasan 1 Malaysia.

18. —Abdul Rahman Embong (2000) —
“Ditinjau dari segi sejarah, bangsa Malaysia adalah
satu konsep baharu bagi rakyat berbilang kaum di
negara ini. Apabila Malaysia diisytiharkan merdeka
pada 31 Ogos 1957, yang dilahirkan ialah sebuah
negara, bukan bangsa. Begitu juga, apabila
Malaysia terbentuk pada tahun 1963, yang kita
miliki hanyalah negara Malaysia, sedangkan
bangsa Malaysia yang utuh dan bersatu padu
masih jauh daripada terwujud.”

19. Etos Nasional
○ Etos kebangsaan seseorang adalah akidah yang terbentuk daripada nilai dan tradisi bersama
iaitu negara memandangkan masa lalu, masa kini dan masa depannya; elemen penyatuan yang
menentukan identity negara dan mengikatnya menjadi kumpulan sosial yang koheren.
○ Menurut Tun Dr. Mahathir Mohamad (1992):
○ Membangun negara daripada pelbagai bangsa dengan latar belakang sejarah, etnik,
linguistik, agama, budaya dan geografi berbeza.
○ Elemen dalam pemupukan negara atau bangsa ialah
■ Pengalaman sejarah bersama
■ Nilai bersama
■ Perasaan identiti bersama
■ Takdir bersama yang melampaui batas etnik tanpa merosakkan identity etnik
■ Kesetiaan
■ Komitmen
■ Keterikatan emosional terhadap bangsa dan pengukuhan etos kebangsaan yang
jelas
○ Etos nasional merupakan ciri-ciri tersebdiri yang dimiliki oleh sekumpulan masyarakat yang
mengikat setiap warganegara dalam sempadan wilayah tertentu dengan insitusi negara
○ Perkongsian kemajuan bangsa
■ Nilai persamaan, Semangat patriotism, Identiti, Simbol, Perjuangan

20. Globalisasi dan Pembentukan
Peradaban Majmuk: Satu Realiti
04

21. ○ Berlaku proses asimilasi secara kecil-kecilan atau besar-besaran, secara satu pihak ataupun
kedua-dua belah pihak sejak zaman Prasejarah.
○ Faktor yang menjadi teras kepada peradaban Melayu/peribumi ialah
○ Pengalaman sosial
○ Latar budaya
○ Ekologi
○ Persekitaran geografi
○ Peradaban Malaysia pada hari ini hasil daripada penyerapan dan penyesuaian dalam konteks
alam Melayu dan Nusantara.
○ Pembentukan peradaban merupakan satu proses yang dinamik dan berterusan.
○ Berlaku percampuran pebagai sumber peradaban tanpa sempadan menerusi jaringan
digital.
○ Terdapat pengaruh luar.

22. Pembinaan Negara Bangsa
Cabaran dan Hala Tuju
05

23. ○ Malaysia menggunakan pendekatan integrasi dan tidak mengamalkan amalgasi sebagai strategi
dalam pembinaan bangsa.
○ Mengambil kira Unity in Diversity.
○ Pembinaan Negara Bangsa merujuk kepada beberapa inti pati kenegaraan yang melibatkan etos
budaya peribumi yang terikat melalui peruntukan perlembagaan yang telah pun dipersetujui dan
perlu digembleng Bersama dengan nilai peradaban lain dan keadilan sosial.
○ Dua cabaran utama dalam pembentukan Negara Bangsa
○ Dalaman: Isu politik dan isu sensitiviti perkauman
○ Luaran: Ancaman globalisasi seperti teknologi dan komunikasi maklumat (budaya dan
pemikiran)
○ Antara salah satu solusi untuk mengatasi cabaran dalam pembentukan Negara Bangsa ialah
peranan pemerintah dan keperluan rakyat dalam memperkukuhkan institusi kenegaraan.

24. Sekian, Terima Kasih