NOTA BAB 1 HUBUNGAN ETNIK(1).pptx

MALAYSIA: KESEPADUAN DALAM KEPELBAGAIAN
HUBUNGAN ETNIK BAB 1

OBJEKTIF PEMBELAJARAN
• Menyedari bahawa hubungan etnik tidak hanya dipengaruhi oleh etnik
semata-mata tetapi turut dipengaruhi oleh unsur-unsur sosial yang lain.
• Mengetahui bahawa perspektif kesepaduan sosial melihat masyarakat
sebagai sebuah entiti sosial yang memiliki keupayaan untuk membentuk
kesejahteraan dalam masyarakat.
• Memahami konsep akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi
yang membentuk toleransi antara etnik.

SEBUAH NEGARA : DUA IMAGINASI
SOSIOLOGIKAL: ANTARA ‘PERPADUAN’ ATAU
‘KESEPADUAN’

Dari sudut psikologi sosial
Perspektif antropologi-
sosiologi khususnya
epistemologi
rumusan yang menyimpulkan
dan mengartikulasikan
bagaimana manusia
mengurus dan menyusun

Abstrak Dan
Nyata
Ontologikal
Perbezaan sosial
yang sedia ada
seperti unsur
agama, etnik,
wilayah
Aman dan stabil dalam sesebuah
masyarakat rencam keanggotaan
kelompok sosialnya agar meraih
kesenangan dan mungkin juga
kemewahan material

HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
TIGA ERA penting yang diukur berdasarkan pola
konflik, keamanan dan kestabilan.
i) Era Konflik
(1945-1960)
ii) Era Stabil
Tapi Tegang
(1961-1970)
iii)Era Kesepaduan
Sosial (1971-2011)

i. ERA
KONFLIK
1945-1960

Malayan Union
• Melibatkan penyerahan semua kuasa raja-raja
Melayu (kecuali yang berkaitan agama Islam)
kepada Mahkota British dan hal ini menjadikan
sebelas buah negeri di Malaya sebagai sebuah
British ‘crown colony’.
• Pada 31 Januari 1948, Malayan Union
dibubarkan melalui Perjanjian Persekutuan
1948.
• Wujud Persekutuan Tanah Melayu dengan Pulau
Pinang dikategorikan sebagai British Colonial
Territories manakala sembilan buah negeri-
negeri Melayu yang lain dikategorikan sebagai
protectorates kepada United Kingdom.
MALAYAN UNION

Berlaku rusuhan dan mogok oleh
pekerja ladang secara besar-
besaran pada masa itu.
Pemimpin kesatuan sekerja yang
terlibat dalam rusuhan dan
mogok ini ditahan dan
pertubuhan mereka diharamkan.
Rusuhan ini didalangi oleh
Bintang Tiga.

PENENTANGAN TERHADAP MALAYAN UNION

• Pada 16 Jun 1948, komunis
membunuh tiga orang pengurus
ladang berketurunan Eropah di
Sungai Siput
• Insiden ini menyebabkan
Pesuruhjaya Tinggi British di
Tanah Melayu, Sir Edward
Gent mengisytiharkan Darurat
pada 23 Julai 1948.

• Dalam usaha meredakan ketegangan etnik, British telah menubuhkan
sebuah badan perunding bagi mengembalikan kesepaduan dalam kalangan
kaum (Melayu, Cina dan India)
• Penubuhan Communities Liaison Committee (CLC) atau Jawatankuasa
Hubungan Antara Kaum
• Tahun 1949
• Keanggotaan: Ketua etnik Melayu, Cina dan India
• Tujuan: Mewujudkan kesefahaman antara kaum (perbincangan hati ke hati
bagi ‘mencari kejernihan dalam kekeruhan’
• Idea dan konsep: Mengasaskan perkongsian kuasa di Malaysia dan
wujudnya konsep Perikatan sebagai sebagai suatu institusi dan sebuah parti
yang menggabungkan parti politik Melayu, Cina dan India.

AHLI JAWATANKUASA HUBUNGAN ANTARA
KAUM

Bermula daripada CLC, wujud konsep tolak ansur
etnik.
-Prinsip ini menjadi kerangka perundingan di
antara British dengan para pemimpin etnik dan
ketua parti politik Malaysia sebelum merdeka
termasuk perundingan di antara Tunku Abdul
Rahman Putera dengan Chin Peng (Ketua
Komunis Malaya) pada tahun 1955 dalam usaha
membolehkan anggota PKM kembali ke arus
politik perdana.
Tunku
Abdul
Rahman
Putera
Al-Haj
CHIN
PENG
Strategi perundingan etnik ini juga telah digunakan
semasa Perlembagaan Persekutuan digubal.

RUNDINGAN BALING 1955
Dari Kiri: Rashid Maidin, Chin Peng Dan
Chen Tien

TUNKU ABDUL RAHMAN SEMASA RUNDINGAN BALING
28 Disember 1955 di sebuah sekolah Inggeris, Baling,Tunku Abdul Rahman. David
Marshall; dan Tun Tan Cheng Lock berdepan dengan perwakilan komunis pimpinan
Chin Peng.

PENGISYTIHARAN PENAMATAN DARURAT
Perdana Menteri,
YTM Tunku Abdul
Rahman Putra di
majlis
menandatangani
Surat
Pengisytiharan
Penamatan Darurat
di Kuala Lumpur
pada 29 Julai 1960

ii. ERA
STABIL TAPI
TEGANG

• Situasi ketika ini
dikatakan ‘stabil tetapi
tegang’ di mana
pelbagai cabaran masih
wujud menguji
kesepaduan sosial yg
dibina oleh rakyat.
• Penubuhan Malaysia
merupakan satu lagi
kejayaan pengaplikasian
prinsip ‘tolak ansur etnik’
yang diamalkan sejak
penubuhan CLC=
perjanjian yang dibuat di
antara persekutuan
dengan Sabah yang
menjanjikan autonomi
dalam 20 perkara dan
Sarawak dalam 18 perkara.
•16 September 1963,
Malaysia ditubuhkan.

• Penubuhan
Malaysia
mendapat
tentangan daripada
Indonesia yg
menganggap
Malaysia ‘neo-
colony’ atau koloni
baru.
• 21 Julai dan
September 1964 =
berlaku rusuhan
etnik Melayu, Cina
di Singapura yang
mengorbankan 40
nyawa.
• 13 Mei 1969 di
Kuala Lumpur =
rusuhan etnik
Melayu-Cina yg
mengorbankan
250 nyawa.

PERISTIWA 13 MEI

• Selepas rusuhan, usaha dibuat bagi
mengembalikan kepercayaan umum.
Antara usaha tersebut ialah :
• Dalam rancangan Malaysia Kedua,
matlamat yang digariskan oleh Tun
Razak adalah untuk mewujudkan
‘perpaduan nasional’.
• Sejak itu, ‘perpaduan nasional’
menjadi idiom popular dalam
kehidupan rakyat Malaysia.
diselitkan dalam ucapan, lirik lagu dan
puisi.
Majlis Perunding
Rakyat
Jabatan Perpaduan
Negara,
Dasar Ekonomi Baru
(DEB)
Rukun Negara

iii. ERA
KESEPADUAN
SOSIAL

• Tempoh 40 tahun
selepas tragedi 13
Mei 1969, negara
dalam keadaan
aman kecuali pada
tahun 2001,
berlaku peristiwa
Kg. Medan.
• Rusuhan etnik
Melayu - India
selama lima
hari (4 - 8 Mac
2001)
• lebih kurang 10
nyawa
terkorban

• Era ini menyaksikan keadaan yang aman khasnya dalam
tempoh selepas pilihan raya.
• Sejak Pilihan Raya Umum Keempat pada 1974 sehingga
PRU 12 pada 2008 iaitu sebanyak 9 kali pilihan raya yang
telah diadakan, tiada kekacauan etnik yang ditimbulkan
oleh pihak yang kalah.
• Dalam era ini, rakyat Malaysia tidak segan silu utk
menyuarakan rasa tidak puas hati mereka terhadap
sebarang perkara yang mereka tidak suka.
• Rakyat Malaysia pada masa ini “suka bertikam lidah,
namun tidak bertikam menggunakan parang” - suarakan
rasa tidak puas hati melalui media sosial dan sebagainya.

• Telah berlaku pemantapan interaksi M+N+P
(masyarakat), Negara (state), dan Pasaran (Market)
• Interaksi tersebut telah disulam erat dengan positif
walaupun berlaku turun naik akibat pengaruh dan
perkembangan global.
• Era ini menyaksikan bahawa ekonomi Malaysia
telah mampu bertahan.
• Dengan itu, paksi utama kesepaduan sosial adalah
kemakmuran dan kestabilan ekonomi yg terus
menjadi pendukung kepada politik.

MASYARAKAT PELBAGAI ETNIK DI MALAYSIA

• Jumlah penduduk Malaysia pada
2019 dianggarkan seramai 32.6
juta orang.
• Terdapat 70 kumpulan etnik di
Malaysia dan sekiranya ditambah
dengan kelompok subetnik.
Bahasa dan dialek, jumlahnya
melebihi 200 kumpulan.

Sumber: Anggaran Penduduk
Semasa Malaysia 2019,
Jabatan Perangkaan Malaysia

Senarai kumpulan
Etnik, Subetnik,
Suku, Bahasa dan
Dialek di Malaysia

Global
peace
index
2011

KESEPADUAN SOSIAL : PANDANGAN ALTERNATIF
UNTUK MEMAHAMI HUBUNGAN ETNIK DI
MALAYSIA

Kajian mengenai hubungan etnik di Malaysia menggunakan paradigma konflik
sebagai alat analisis utama untuk menganalisis dan memahami setiap
permasalahan.
Paradigma konflik:
• Menggambarkan hubungan etnik di Malaysia adalah rapuh, retak dan
penuh dengan pertentangan dan persengketaan.
• Wujudnya konsep polarisasi, perbezaan atau perpecahan yang dijadikan
sebagai alat analisis dan pengukur.
• Contoh: di antara Melayu dan bukan Melayu, Islam dan bukan Islam, lelaki
dan perempuan, bandar dan luar bandar, miskin dan kaya, berpendidikan
dan tidak berpendidikan
• Cth konflik = isu penggunaan kalimah Allah oleh bukan Muslim (ada yang
menentang dan ada yang menyokong).

1. MENELUSURI HUBUNGAN ETNIK DARIPADA PERSPEKTIF KONFLIK
• Cara pandang paradigma konflik merupakan warisan
daripada pembentukan ilmu kolonial yang bersifat
esensialis, tetap dan cenderung mengitlakkan ciri-ciri
sosial yang terdapat pada subjek yang menjadi anak
jajahan mereka.
• Ilmu kolonial sarat dengan ideologi orientalisme yang
pada asasnya adalah untuk ‘membezakan’ kumpulan
dalam masyarakat agar wujud sempadan yang jelas
antara mereka yang dijajah dan tidak dijajah.

• Proses membezakan ini bukan sahaja disumbang oleh
pemerintah kolonial bahkan diteruskan oleh sarjana
sains sosial dan pengkaji barat yang menjalankan kajian
mereka di negara jajahan khususnya di negara yang
mempunyai masyarakat majmuk.
• Teori berasaskan paradigma konflik, kelainan dan
perbezaan ini kemudiannya telah disosialisasikan
melalui wacana ilmiah, baik dalam bentuk buku, jurnal,
kertas kerja mahupun pembentangan akademik.

Penerapan paradigma konflik ini
diperkukuhkan apabila berlaku
konflik sebenar.
- Contoh: Malaysia diramal akan
berakhir dengan perpecahan selepas
tragedi 13 Mei, namun tidak menjadi
realiti kerana Malaysia lebih stabil dan
kukuh berbanding negara lain di Asia
Tenggara.

2. MENELUSURI HUBUNGAN ETNIK DARI PERSPEKTIF KESEPADUAN
SOSIAL
• Paradigma altenatif
perlu diambil kira bagi
memahami hubungan
etnik dengan lebih adil
dan menyeluruh.
• Paradigma alternatif dilihat
sebagai sebagai satu cara
pandang yang memberi
tempat yang lebih wajar
kepada sisi positif dalam
menganalisis dan
memahami hubungan
etnik.

• Hal ini disebabkan aspek yang lebih dominan
dalam kehidupan seharian di Malaysia bukanlah
berasaskan konflik tetapi didasari oleh
kesepaduan sosial.
• Kesepaduan sosial sudah sedia wujud sebagai
tiang seri di peringkat masyarakat awam, namun
hanya perlu dikukuhkan lagi supaya perpaduan
yang dicita-citakan tercapai.

• Kesepaduan sosial yang wujud disumbangkan secara top-
down atau hasil daripada tindakan kerajaan yang diterapkan
kepada masyarakat dan ada yang disumbangkan secara
bottom-up iaitu hasil interaksi dan jalinan hubungan yang
berlaku di peringkat masyarakat awam itu sendiri dalam
kehidupan sehari-hari tanpa campur tangan kerajaan.

HUBUNGAN SALING TERKAIT DAN SALING BERGANTUNGAN
• Jalinan hubungan sosial terbentuk melalui interaksi hubungan sosial secara
berterusan di antara pelbagai etnik, agama, budaya dan bahasa.
• Contoh: dalam proses perniagaan dan perkilangan (nasi yang dimakan oleh
seseorang itu diperoleh daripada pesawah padi Melayu atau Cina. Padi yang
diperoses dibawa melalui lori yang dipandu etnik India)
• Rantaian ini memperlihatkan wujudnya pergantungan daripada pelbagai
etnik dan agama.
• Perkembangan teknologi yang ada pada hari ini adalah hasil saling
bergantungan yang wujud melibatkan jalinan hubungan etnik.

TAKRIFAN
AUTORITI
TAKRIFAN
HARIAN

TAKRIFAN
AUTORITI
• Contoh= takrifan negara yang bersifat tetap dengan
sempadannya yang tidak boleh diubah.
• Takrifan Melayu yang termaktub dalam
Perlembagaan Persekutuan berbentuk tetap iaitu
seorang Melayu menganut agama Islam, bertutur
dlm bhs Melayu dn amalkan adat resam dn budaya
Melayu.
• Takrifan negaran dan Melayu berbeza dari segi
aplikasinya. Contoh: dari aspek cirinya iaitu tetap
(Melayu kelas atasan yang menggunakan bahasa
Inggeris dilihat tidak menepati takrifan Melayu
dalam konteks Perlembagaan)

TAKRIFAN
HARIAN
• contoh: Jenis Islam yang dianuti di Malaysia.
• Mengikut takrifan autoriti, hanya Islam
daripada aliran Sunnah-Wal-Jamaah yang
bermazhabkan Shafie.
• Berdasarkan takrifan harian, orang Melayu di
Malaysia tidak semuanya nenganut aliran Sunnag-
Wal-Jamaah dan ada yang mengamalkan fahaman
Syiah.
• Takrifan harian oleh masyarakat awam lebih anjal,
cair, rencam, terdapat tolak ansur serta saling
memahami bagi memastikan kehidupan
diteruskan dengan aman tanpa konflik.

• Takrifan harian menjadi
petunjuk dalam mengenal
pasti bentuk, tahap,
tingkat dan intensiti
hubungan etnik yang
wujud dalam sesebuah
kawasan, tempat, komuniti
dan masyarakat Malaysia
secara keseluruhannya.

KESEPADUAN SOSIAL MELALUI AKOMODASI,
AKULTURASI AMALGAMASI DAN ASIMILASI

AKOMODASI
• proses yang menyebabkan setiap
kumpulan etnik sedar serta
menghormati norma dan nilai
kumpulan etnik lain yg wujud dlm
sesebuah masyarakat.
• Situasi ini menyebabkan setiap
kumpulan etnik menyesuaikan diri
dlm keadaan yg pelbagai budaya.
(ada formula )

AKULTURASI
• proses penerimaan unsur kebudayaan
dalam kalangan individu atau
kelompok daripada sesuatu
kebudayaan lain yang berbeza. Proses
ini tidak menyebabkan kehilangan
identiti asal masyarakat penerima.
• Contoh: Pemakaian baju kurung
dalam kalangan orang bukan Melayu.

AMALGAMASI
• Proses yg terjadi apabila
budaya atau ras bercampur
untuk membentuk jenis
budaya dan ras baharu.
Contoh: Perkahwinan campur antara
kumpulan etnik.

ASIMILASI 1. satu proses yang merujuk kelompok yg
berfikir, berperasaan dan bertindak secara
berlainan, menjadi satu dalam kesatuan
sosial serta budaya yang sama.
3. atau proses percantuman dan
penyatuan antara kumpulan etnik
berlainan budaya sehingga membentuk
satu kelompok dengan kebudayaan dan
identiti yang sama
2. Terdapat tiga Asimilasi; Asimilasi
mutlak, Asimilasi budaya dan Asmilasi
struktur

• Contoh: di Malaysia, org Jawa, Cina
Kelantan, Baba dan Nyonya.
• Contoh ; Org Melayu di Thailand
mengalami proses asimilasi yg
menyebabkan nama, bahasa dan
hmpir semua aspek cara hidup mereka
(kecuali agama) tlh disatukan dgn
amalan dan cara hidup org Thai.

KESIMPULAN
• Kesemua unsur-
unsur tersebut
berlaku sebagai satu
mekanisme untuk
terus mengekalkan
toleransi etnik,
penerimaan
terhadap perbezaan
dan kesepaduan
sosial yang wujud
pada hari ini.
• Contoh: kesepaduan
sosial yang berlaku
di peringkat
kehidupan adalah
apabila timbulnya
pelbagai isu yang
emotif dan
provokasi
berhubung dengan
etnik dan agama,
khususnya selepas
pilihan raya ke-12
pada 8 Mac 2008.
• Provokasi terhadap
pelbagai isu panas tidak
berakhir dengan
rusuhan etnik secara
terbuka, sebaliknya
masyarakat
meneruskan kehidupan
dengan aman dan stabil
walaupun media massa
sentiasa mengapi-
apikan isu-isu panas.

NOTA BAB 1 HUBUNGAN ETNIK(1).pptx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to NOTA BAB 1 HUBUNGAN ETNIK(1).pptx

Similar to NOTA BAB 1 HUBUNGAN ETNIK(1).pptx (20)

NOTA BAB 1 HUBUNGAN ETNIK(1).pptx