Termodinamika QAKP'Gjon Nikollë Kazazi'

2. Termodinamika(prej gj.greke thermos që do të thotë nxehtësi dhe dynamis
që do të thotë energji/fuqi) është degë e fizikës që studion ndikimin e ndërrimit
të temperaturës, shtypjes dhe vëllimit në sistemet fizike të madhësisë makroskopike përmes
analizimit të lëvizjeve kolektive të grimcave të tyre, duke përdorur statistikën. Përafësisht, nxehtësi
do të thotë “energji në tranzit (lëvizje)” dhe dinamika ka të bëj me “lëvizje/transferim”; kështu që në
thelb termodinamika studion lëvizjen e energjisë dhe se si energjia shndërrohet.

3. Një sisitem termodinamik tipik- nxehtësia lëviz nga dhoma e
nxehtë(boiler) tek(kondesatori) I ftohtë dhe nga ky proces
përftohet puna

4. Degët e termodinamikës
janë:
 Termodinamika atmosferike
 Termodinamika e çekuilibrimeve
 Termodinamika biologjike
 Termodinamika e fenomeneve
 Termodinamika e vrimave të zeza
 Psikodinamika
 Termodinamika kimike
 Termodinamika kuantike
 Termodinamika klasike
 Termodinamika statistike
 Termodinamika e ekulibrimeve

5. Parimet e Termodinamikës
 Jane parime te termodinamikes te cilat zbatohen ne te gjitha lemite e zbatimeve te energjise por
edhe ne ligjet e levizjeve sociologjike, bilogjike, psikologjike dhe informative.
 Parimi i parë thot qe sasija e nxëhtësise që futet në një sistem shkon ne rritjen e energjisë së
brendeshme të sistemit dhe në kryerjen e një punë përkundër ambjenit perreth.
 Parimi i dytë apo ligji i entropisë thotë që në sistemet e izoluara entrpia e tij është gjithmon në
rritje. Nderrimi i entropisë së një sistemi definohet si shumë e tërsishme apo integral i ndërrimeve
të nxehtësise pjestuar me temperaturen e sistemit ne shqyrtim.

6.  Studimi I sistemeve me nr. Të madh grimcash kryhet ,e dy ecuri. Ecuria e pare, që
quhet studim molekularo-kinetic, mbështetet në përbërjen molekuare të trupit dhe
rol të rëndësishëm luan lëvizja e tyre, kurse ligjet kryesisht kanë karakter statistic,
që do të thotë punohet me vlera mesatare të nr. Të madh të molekulave.

7.  Duke u mbështetur në vlera mesatare të mikrogjendjes, mund të përfundohet pë madhësinë
mikroskopike. Kështu, p.sh., mund ta shprehim shtypjen p si madhësi mikroskopike me ndihmën e
madhësive mikroskopike: masës së molekulave dhe shpejtësisë së tyre translative në formën
(ekuacioni I Klauziusit) apo ta shprehim temperaturën T si madhësi makroskopike me ndihmën e
madhësive mikroskopike, sepse, me të vërtetë, nga ekuacioni:
 Pra (Ek=T) p=
2
n0Ek
3
Ek=
2
kT
3

8.  Mund të gjejmë temperaturën:
T=
2Ek
3k

9.  Ecuria e dytë quhet ecuri termodinamike dhe studion vetitë makroskopike të sisitemit: shtypjen,
temperaturën, energjinë e brendshme, nxehtësinë dhe lidhjen mes tyre, duke mos hyrë në
strukturën e trupit. Të dy ecurit japin rezultate të njëjta dhe njëlloj janë të rëndësishme për
hulumtimin e ansamblit të sistemit, por studimi molekuaro-kinetic si metodë statike është më
përmbajtësore dhe zbulon më thellë kuptimin fizik të proceseve.

10.  Ecuria e pare termodinamike që u zhvillua në fillim të shekullit XIX lindi si nevojë e studimit të
shndërrimit të nxehtësisë në punë mekanike. Në ditët tona ky kuptim është më I gjerë dhe përfshin
studimin makroskopik të sistemeve me nr. Të madh grimcash, prandaj ka zbatim të madh në fizikë,
kimi, teknikë, biologji dhe shkenca të tjera. Si bazë e termodinamikës merren parimet
termodinamike, të cilat paraqesin përgjithësim të përvojës së tërësishme shkencore-teknike të
njerëzimit. Në bazë të këtyre parimeve studiohen proceset e ndryshme në sisteme. Këto parime
janë rezultat I eksperimenteve.

11. Ndonjë pyetje?
1. Qka është termodinamika?
2. Cilat janë degët e termodinamikës?
3. Qka janë parimet e termodinamikës?
4. Si quhet ecuria e pare dhe ku mbështetet ajo?
5. Si quhet ecuria e dytë dhe qka studion ajo?
6. Qfarë rezultate japin të dyja këto ecuri?
7. Për qka lindi ecuria e pare e termodinamikës?
8. Kush është baza e termodinamikës?
9. Qka studiohet në bazë të parimeve që janë baza të termodinamikës?
10.Qka janë këto parime që merren si baza të termodinamikës
Punoi: