1. TEMA 7: A ARTE DO SÉCULO
XIX
1.
A arte de finais do século XVIII
2.
O Neoclasicismo
3.
A arquitectura na segunda metade do século
XIV
4.
O movemento romántico: unha exaltación
vitalista
5.
O Realismo
6.
A arte no cambio de século
7.
O Modernismo
8.
A arte do século XIX en España e cultura
galega
Antía Sanmarco Martínez 4ºESO

2. 1. A ARTE DE FINAIS DO SÉCULO
XVIII
1.1. A arte rococó en Europa.
No século XVIII orixinouse en Francia e espallouse por toda
Europa un novo estilo artístico: o Rococó
Ornamentación e intimismo.
A arquitectura rococó seguiu os modelos estéticos do estilo
barroco, ámbito relixioso e civil.
Decoración de interiores cunha profusa ornamentación
baseada en liñas ondulantes e na asimetría
Escultura rococó
Descubrimento da técnica da porcelana
Unha pintura aristocrática.
Ambiente galante
Nova técnica pictórica: o pastel
Canaletto:
Temas amorosos
Festas aristocráticas
Artistas: J.A. Watteau, François Boucher e J.H. Fragonard
En Italia destacaron os pintores de paisaxes urbanas
Canaletto
Tiépolo
Retratos da nobreza, como os de Thomas Gainsborough,
William Hogarth e Joshua Reynolds
1.2. A arte rococó en España.
Esculturas de Francisco Salzillo: Oración na horta
Obras de Narciso Tomé: Transparente da catedral de Toledo
Obras de Luis Paret y Alcázar
A gran canle
J.H. Fragonard: A randeeira

3. A familia de Carlos IV
Carretadas ao cemiterio: Os desastres da guerra
Peregrinación á Fonte de San Cidre

4. 2. O NEOCLASICISMO
-
Unha nova arte: o Neoclasicismo
2.1. Recuperación de modelos arquitectónicos.
-
Modelos gregos e romanos
-
Construción de edificios públicos como bibliotecas ou museos
-
Gusto por erixir columnas conmemorativas e arcos de triunfo
-
En Francia destacaron J.G. Soufflot e Pierre Vignon
-
En Alemaña, Leo von Klenze
2.2. Unha escultura idealizada.
-
Canova: Paulina Borghese
A escultura neoclásica tomou como modelo a estatuaria
grecorromana
-
Os ecultores centráronse na temática mitolóxica
-
Foron abundantes o retrato e o monumento funerario
-
Materiais escultóricos máis habituais eran o mármore e o
bronce
-
O artista buscaba a beleza e a perfección
-
Escultores neoclásicos: Antonio Canova e Bertel Thorvaldsen
2.3. A orde da pintura neoclásica.
-
En pintura, os artistas inspiráronse na orde e no equilibrio
da antigüidade
1.
Predominio do debuxo sobre a cor
2.
Composición ordenada e harmónica
3.
Predilección pola temática mitolóxica e histórica
-
Artistas: J.L. David e J.A. Dominique Ingres
Thorvaldsen: Jasón co vellocino de ouro

5. David: A morte de Sócrates
Ingres: Apoteosis de Homero

6. 3. A ARQUITECTURA NA
SEGUNDA METADE DO SÉCULO
XIX
Sullivan: Auditorium Building
3.1. O historicismo.
O neogótico
Destacan arquitectos como: Viollet-Le-Duc e Augustus
Pugin
3.2. A arquitectura do ferro.
Utilización do ferro e do aceiro, máis flexible e dúctil
Invención do cemento como material construtivo
Popularización do vidro para os cerramentos
Enxeñeiro Gustave Eiffel, creador da Torre Eiffel
En Estados Unidos, os arquitectos da Escola de
Chicago, como Louis Sullivan, construíron os primeiros
rañaceos
Torre Eiffel

7. Pugin: O Parlamento de Londres

8. 4. O MOVEMENTO ROMÁNTICO:
UNHA EXALTACIÓN VITALISTA
O Romanticismo
Tiña como principais valores o amor á liberdade
Exaltación do individualismo
Defensa dos sentimentos fronte ao racionalismo da
Ilustración
4.1. A escultura.
Expresión do movemento e os sentimentos, utilizando formas
axitadas e dinámicas
Importancia da xestualidade e expresión dos rostros
Utilízanse materiais rudos como a pedra
Relevo de Marsellesa, de François Rude, que representa a
defensa da República francesa en 1792
4.2. A pintura.
Cinco trazos fundamentais:
1.
A diversidade oposta á uniformidade
2.
A aspiración á liberdade individual e nacional
3.
O historicismo como busca das raíces nacionais no pasado,
na Idade Media
4.
A comprensión da natureza desde unha óptica sentimental e
relixiosa
5.
Predilección polo exótico e o imaxinario
Dous grandes cambios respecto ao período anterior:
1.
Un maior movemento
2.
A expresión da cor e da luz co uso de cores brillantes
Destaca a representación da paisaxe
Artistas: Eugène Delacroix e Théodore Géricault en Francia;
en Alemaña, C.D. Friedrich
-
Rude: A Marsellesa
Friedrich: Viaxeiro ao carón
dun mar de brétema

9. Géricault: A balsa da Medusa
Delacroix: A matanza de Quíos

10. Fortuny: A batalla de Tetuán

11. 5. O REALISMO
5.1. Unha ollada obxetiva da realidade.
-
Novo movemento cultural: o Realismo
-
Causas:
1.
O fracaso das revolucións de 1848
2.
O avance da industrialización
3.
O avance da ciencia
-
Os artistas realistas interesáronse por coñecer a
realidade contreta da súa época e describila fielmente
Millet: O Ángelus
5.2. A escultura realista.
-
Unha maior vontade de perfeccionamento na captación
do detalle, tanto nos rostros coma nos corpos
-
Os escultores realistas amosaron preocupación por
temáticas relacionadas con cuestións sociais
-
Tiveron moito éxito os retratos e os grupos escultóricos,
de carácter histórico-político
-
Escultores: o francés J.B. Carpeaux e o belga Constantin
Meunier
5.3. Unha pintura fotográfica.
-
A característica máis importante do Realismo foi a
vontade de retratar a vida cotiá e os problemas sociais
da industrialización
-
Pintores realistas: Gustave Courbet, Honoré Daumier
ou J.F. Millet, buscaron representar unha escena dun
xeito verídico, obxectivo e imparcial
-
Aparición da fotografía, que influiu na composición dos
cadros e propiciou a creación de encadramentos
semellantes aos dunha instantánea fotografía
Meunier: O forxador

12. Courbet: O obradoiro de
pintor
Daumier: Vagón de terceira clase
Corot: O bosque das ninfas

13. 6. A ARTE NO CAMBIO DE SÉCULO
O Impresionismo
6.1. Impresionismo.
Apareceu no derradeiro terzo do século XIX
Movemento pictórico
Representación dos efectos cambiantes da luz sobre a
superficie dos obxectos
Os artistas debían observar a realidade en directo
O traballo ao aire libre
Os impresionistas utilizaron unha técnica de pinceladas
soltas e rápidas, xustapoñendo cores de tal xeito que, a unha
certa distancia, se fundisen na retina do espectador
Obxectivo: reflectir como o vía
Representantes: Édouard Manet, Claude Monet, August
Renoir e Alfred Sisley
6.2. Postimpresionismo.
Exploraron outras vías como a xeometría, a cor, a liña e a
expresividade
Todas estas pictóricas individuais agrupáronse baixo o nome
de Postimpresionismo
Artistas: Edgar Degas, Georges Seurat, Paul Cézanne,
Vincent van Gogh, Henri Toulose-Lautrec e Paul Gauguin
6.3. Simbolismo.
O Simbolismo: movemento caracterizado pola presentación
de temas bíblicos e mitolóxicos
Elementos que evocan o mundo dos soños
A muller foi un personaxe recorrente representada tanto
como un ser anxelical como un ser maligno
Representantes: Pierre Puvis de Chavannes e Henri
Rousseau
-
Manet: O xantar campestre
Van Gogh: O cuarto de Van Gogh en Arles

14. Puvis de Chavannes: O pobre pescador
Seurat: Tarde de domingo na illa da Grande Jatte

15. Renoir: La Grenouillère
Cézanne: Os xogadores de cartas

16. 7. O MODERNISMO
O Modernismo: Art Nouveau (Francia), Stile Liberty
(Italia), Jungendstil (Alemaña) ou Sezessionstil (Austria)
Características comúns:
1.
Rotura definitiva coa tradición academicista
2.
Aprobeitamento das vantaxes que ofrecían a tecnoloxía e
mais a industria da época
3.
Reivindicación do carácter integrador das artes
4.
Potenciación do traballo artesán
7.1. Arquitectura.
Predominio da liña curva e ondeada e a asimetría
Liberdade creativa
Arquitecto belga Victor Horta
Integración nas novas técnicas construtivas o traballo
artesanal
Foron importantes o ferro forxado, as vidrieiras e os
mosaicos cerámicos
-
Horta: Casa Tassel de
Bruxelas
Klimt: O bico
7.2. Escultura e pintura.
Os artistas rompen coa rixidez das normas académicas
A figura humana foi a principal temática, na que destacou o
uso da liña curva e a expresividade nos rostros
Pintores modernistas
Plasmaron temas de contido simbólico e conceptual
Finalidade decorativa
Inspiráronse nas formas da natureza
A muller converteuse nun tema corrente
Grande importancia da ilustración gráfica e o cartelismo
Gustav Klimt e Alfons Mucha
7.3. As artes decorativas.
Os traballos de forxa, vidreira, cerámica, deseño de obxectos,
téxtil e mobiliario foron importantes como elementos
decorativos
Movemento inglés Arts and Crafts (Artes e oficios)
Williams Morris

17. Gaudí: O Capricho de Comillas

18. 8. A ARTE DO SÉCULO XIX EN
ESPAÑA E CULTURA GALEGA
Goya: importante centro modernista xurdido en
Barcelona
8.1. Arquitectura.
Iniciouse a arquitectura neoclásica en España
Juan de Villanueva, autor do Museo do Prado e do
Xardín Botánico de Madrid
Edificios neorrománicos, neogóticos e neomudéxares
(influencia islámica)
Ademais de Gaudí, destacaron os arquitectos Lluís
Domènech e Montaner e Josep Puig e Cadafalch
8.2. Escultura.
A madeira foi substituída polo mármore como material
escultórico principal
Temáticas preferidas: histórica e mitolóxica
Afectou en gran medida a produción de retablos, que
foron substituídos por relevos e estatuas axentas, como
as de Damià Campeny (Lucrecia)
Mariano Benlliurel (Monumento a Isabel a Católica)
Ricardo Bellver (O anxo caído)
A escultura modernista presenta trazos marcadamente
sensuais
Mestura do realismo e simbolismo
Escultor Josep Llimona (Desconsolo)
-
Damià Compeny: Lucrecia

19. Sorolla: Paseo pola beira do mar
Rosalía de Castro
8.3. Pintura.
A pintura neoclásica en España estivo dominada polas
normas da Real Academia de Belas Artes de San
Fernando
Valorábase o debuxo por enriba da cor, e a falta de
expresividade nos personaxes
José de Madrazo
Importancia ao retrato e á temática histórica, da que
Eduardo Rosales (Testamento de Isabel a Católica) é o
exemplo máis destacado
Mariano Fortuny e Genaro Pérez Villaamil
A pintura realista interesouse pola temática social e
retratar a vida cotiá e anecdótica, como Ramón Martí
Alsina (A sesta)
Carlos de Haes e Joaquín Vayreda, pintor que liderou
a Escola de Olot
A principal figura do impresionismo español foi
Joaquín Sorolla e Darío de Regoyos
As obras de artistas como Ramon Casas, Santiago
Rusiñol e Isidre Nonell amosaron ambientes amables
da burguesía, retratos e algunhas escenas de caráctel
social, habendo unh grande interese pola temática
paisaxe
8.4. O Rexurdimento galego.
Movemento literario denominado Rexurdimento, que
pretendía recuperar a lingua galega
A figura máis importante foi Rosalía de Castro
Cantares gallegos: describe a paisaxe e os costumes
campesiños
Follas Novas: predomina a expresión dos seus
sentimentos
A súa obra cumio é En las orillas del Sar
Rosalía de Castro quedou consolidada por outros
autores como Eduardo Pondal (Queixumes dos pinos) e
Manuel Curros Enríquez (Aires da Miña Terra)

20. Rosales: Testamento de Isabel a Católica
Bellver: O anxo caído