Punoi: Ibrahim Mujaj

1. LËNDA: MENAXHIMI I RISKUT
TEMA: MENAXHIMI I RISKUT TË SOLVENCËS
DEPARTAMENTI: MENAXHMENT DHE INFORMATIKË
Studentët: Profesori:
Agon Blakaj Prof.As.Dr. Ibish Mazreku
Ibrahim Mujaj
Pejë, maj 2016

2. Përmbajtja
- Hyrja
- Përshkrimi i rreziqeve
- Solvenca te kompanitë
- Solvenca te bankat
- Menaxhimi i riskut dhe testi i solvencës
- Kur një kompani duhet ta bëjë testin
- Rreziku i solvencës në Kosovë
- Përfundimi
- Literatura

3. Hyrja
Për të kuptuar plotësisht një rrezik, është i nevojshëm një
përshkrim i detajuar dhe i përbashkët i identifikimit të
pronësisë ose përgjegjësia duhet të jetë në mënyrën më të
qartë.
Kështu që për çdo rrezik duhet të mblidhen të dhënat e
informacioneve të sakta dhe të shpjegohet dallimi në mes tyre
që të kuptohet në një mënyrë sa më të qartë.
Shpesh një matricë rreziku përdoret për të treguar nivelin e
rrezikut të pandarë në aspektin e gjasave dhe madhësisë.
Aktiviteti i rrezikut mund të identifikohet pas kontrollit aktual
ose kur kontrollet janë vënë në vend.

4. Përshkrimi i rreziqeve
Rreziqet mund të klasifikohen në përputhje me natyrën e
atributeve të rrezikut , i tillë si ndikim në planin kohor dhe
natyrën e ndikimit ose gjasat dhe madhësitë e rrezikut.
Gjithashtu mund të klasifikohen sipas shkallës kohore të
ndikimit pasi ngjarja ndodh.
Mënyra e mëtejshme e klasifikimit të rreziqeve shqyrton
ndikimin e natyrës. Disa rreziqe mund të shkaktojnë dëme
financiare në një organizatë, ndërsa të tjerët kanë një ndikim në
aktivitet apo infrastrukturë.

5. Solvenca te kompanitë
Solvenca është aftësia e një kompanie për të përmbushur
obligimet financiare afatgjate të saj.
Solvenca është esenciale për të qëndruar në treg, por
kompanisë gjithashtu i nevojitet likuiditeti në mënyrë që të
zhvillohet më tutje në treg dhe të përparojë.
Likuiditeti ndërkohë, është aftësia e një kompanie për të
përmbushur obligimet afashkurta të saj. Një kompani që nuk
është solvente, duhet të falimentojë ndërsa një kompani edhe
nëse është solvente por ka mungesë të likuiditetit do të
falimentojë.

6. Investitorët mund të përdorin raportet financiare, për të
analizuar solvencën e një kompanie.
Norma e mbulimit të interesit ndan të ardhurat operative nga
shpenzimet operative, për të treguar aftësinë e kompanisë
për të paguar interesin në borxhin e saj. Kështu me një
rezultat më të lartë, paraqitet një solvencë më e madhe.
Raporti i borxhit të kapitalit, ndan borxhin e kompanisë nga
kapitali i saj, për të treguar nëse një kompani ka marrë më
shumë borxh.
Raportet e solvencës varen nga lloji i industrisë, prandaj
duhet dihet se çfarë paraqet një raport të mirë për atë lloj
industrie, para se të nxjerrim konkluzione.

7. Solvenca te bankat
Solvenca bankare definohet si aftësia e një institucioni
bankar, që të përmbushë obligimet e saj financiare,
afatshkurta, afatmesme dhe afatgjata.
Solvenca gjithashtu është definuar si aftësia e një institucioni
financiar për të përmbushur obligimet e saj para pushimit të
aktivitetit ose likuidimit.
Një bankë konsiderohet solvente nëse asetet ekzistuese
tejkalojnë ose janë të barabarta me detyrimet totale.

8. Sidoqoftë, nëse asetet totale janë më të vogla se detyrimet
aktuale, atëherë banka përballet me një rrezik të josolvencës
dhe nuk mund të paguajë borxhet e saj.
Pra, defininicioni nënkupton se në çdo kohë, institucioni
financiar duhet të jetë solvent.
Rreziku i mos të qenurit solvent tregon probabilitetin e
mungesës së përfaqësimit të një banke.
Një definicion i përgjithshëm i solvencës bankare, është
aftësia e bankës për të paguar obligimet e saj, por pa
ndërprerë funksionimin normal të aktivitetit të saj.

9. Menaxhimi i riskut dhe testi i
solvencës
Testi i solvencës luan një rol të rëndësishëm në menaxhimin e
kompanisë. Ky akt nuk kërkon që testi i solvencës të
shqyrtohet çdo ditë që kompania tregton.
Por, gjithsesi ky akt kërkon që testi i solvencës të shqyrtohet
menjëherë pasi një kompani të bëjë transaksione të llojeve të
caktuara.
Në shumicën e rasteve, një kompani e cila është menaxhuar
me kujdes do ta kalojë testin pa vështirësi. Ndërkohë që, nëse
një kompani është pak solvente, drejtorët duhet të kenë një
kujdes të veçantë për të transaksione të caktuara që ta rrisin
efikasitetin.

10. Kur transaksioni është autorizuar, kompania në këto raste kur
ajo është pak solvente, do ta shqyrtojë testin e solvencës
menjëherë pasi të jetë implementuar transaksioni në fjalë.
Drejtorët gjithashtu, duhet të vazhdojnë monitorimin e
solvencës së kompanisës , gjatë periudhës së përkohshme mes
autorizimit dhe implementimit të transaksionit.

11. Kur një kompani duhet ta bëjë
këtë test
Ky akt duhet të kryhet menjëherë pasi :
- Kompania bën shpërndarje të ndryshme (ku përfshihen,
dividentat, asistencat financiare, shpërndarja e blerjeve prapa
dhe shpërndarja e riblerjeve).
- Aprovon ose vazhdon një skemë zbritjeje
- Ushtron kompencat për një akt të caktuar
- Ushtron një drejtë blerjeje
- Ose kur vendos të bëjë transferime regjistrimesh

12. Rreziku i solvencës në Kosovë
Sektori bankar i Kosovës vazhdon të përforcojë edhe më tutje
pozitën e kapitalizimit. Në qershor 2015, Tregtuesi i
Mjaftueshmërisë së Kapitalit (ang. Capital Adequacy Ratio ,
CAR) që paraqet raportin ndërmjet gjithsej kapitalit rregullator
dhe aseteve të peshuara ndaj rrezikut arriti në 19.0 përqind
krahasuar me 17.4 përqind sa ishte një vit më parë.

13. Ngritja e treguesit të kapitalizimit ishte rezultat i normës më të
lartë të rritjes vjetore të kapitalit rregullator prej 20.2 përqind, në
krahasim me rritjen vjetore prej 10.5 përqind të Aseteve të
Peshuara ndaj Rrezikut.
Gjithashtu norma e kapitalit të klasit të parë ndaj aseteve të
peshuara ndaj rrezikut u përmirësua në 15.9 përqind nga 13.5
përqind sa ishte në qershor 2014.
Niveli i kapitalizimit të sektorit bankar në vend ishte gjithashtu
mbi mesataren e vendeve të rajonit, ku norma mesatare e
Treguesit të Mjaftueshmërisë së Kapitalit në vendet e rajonit në
qershor 2015 ishte 17.5 përqind.

14. Një indikator tjetër për vlerësimin e nivelit të kapitalizimit është
raporti i levës, i cili në qershor 2015 arriti në 11.7 përqind nga
10.1 përqind sa ishte në qershor të vitit paraprak. Rritja rezultoi
kryesisht si rrjedhojë e rritjes më të madhe të gjithsej ekuitetit
(rritje vjetore prej 24.1 përqind në qershor 2015) në krahasim
me rritjen e gjithsej aseteve (rritje vjetore prej 6.9 përqind).
Rritja e ekuitetit ishte kryesisht rezultat i rritjes së profitit të
realizuar nga bankat, përderisa rritja më e ulët e gjithsej
aseteve të sektorit bankar ishte kryesisht rezultat i ngadalësimit
të rritjes së depozitave në sektorin bankar.
Raporti aktual i levës tejkalon kërkesën rregullatore që kërkon
një shkallë minimale prej 7 përqind. Sidoqoftë, niveli aktual
është nën nivelin e vendeve të rajonit, të cilat në qershor 2015,
në mesatare, kishin raport të levës prej afro 13. 9 përqind.

15. Përfundimi
Si përfundim menaxhimi i riskut të solvencës është një
pasqyrë apo një akt shumë i rëndësishëm për çdo institucion
financiar. Përmes këtyre raportve institucionet shohin se ku
janë përparësitë apo mangësitë e tyre në përmbushjen e
objektivave të tyre qoftë afashkurtë, afatmesëm apo afatgjatë
në obligimet e tyre financiare. Një institucion që nuk është
solvent duhet të ketë trajtim dhe kujdes të veçantë
përndryshe rrezikohet nga falimentimi .

16. Literatura
Menaxhimi i riskut nga Prof.As.Dr Ibish Mazreku
Raporti i stabilitetit financiar nga BQK 2015
Burime nga interneti :
http://www.findlaw.co.nz/articles/4266/company-
management-and-the-solvency-test.aspx
http://www.investopedia.com/terms/s/solvency.asp
http://cluteinstitute.com/conference-
proceedings/2014MUPapers/Article%20225.pdf