Baza e sistemit bankar dhe banka ne SHBA

1. 0
UNIVERSITETI AAB
FAKULTETI EKONOMIK
Lenda: Paraja,banka dhe krediti
Banka dhe ndikimi i saj ne
ekonomine e shtetit (USA)
Punim seminarik
Studenti: Shar Bakalli
Gjakove, 01/2017

2. 1
Permbajtja
Banka dhe ndikimi i saj ne
ekonominee shtetit (USA)
1. Hyrje……………………………………………………………………………..2
2. Kapitali bankar…………………………………………………………………..3
2.1 Depozitat dhe kredite………………………………………………………….4
2.2 Fitimet dhe shpenzimet e bankes……………………………………………...5
4. Rregullativat……………………………………………………………………..6
5. Ndikimi ekonomik……………………………………………………………….7
6. Literatura………………………………………………………………………...8

3. 2
1) Hyrje
Nje banke eshte nje institucion ku klientet dergojne parate e tyre qe te mbahen me te sigurta dhe
pastaj banka I perdor qe te jep kredi.Funksionet fundamentale te bankes bejne qe te kene ndikim
te madh ne ekonomi.
Fjala “Banke” rrjedh nga fjala italiane “Banco” qe do te thote “stol” ose “tavoline”, Italianet e
mesjetes jepnin borgj me kamate tregtareve ne nje park ne forme katrore ku nga aty edhe rrjedh
emri.
Bankat luajne nje rol te rendesishem ne biznes brenda nje ekonomie, duke ruajtur parate, duke
ndihmuar ne investimin ne biznese dhe duke ndihmuar ne zhvillimin e komunitetit. Bankat e
dine qe zhvillimi I komunitetit (te biznesit) eshte thelbesore qe te kemi nje qendrueshmeri
financiare ekonomike. Nje banke mund te deshtoje vetem ne qofte se besimi qe ka komuniteti ne
te deshton.
Ne SHBA gjinden rreth 6800 banka prej te cilave 40% e tyre ekzistojne per me shume se 100
vite ndersa 67% e tyre ekzistojne per me shume se 50 vite. Keto biznese kryesisht jane biznese te
vogla pasi qe gjenerojne te hyra dhe kapital te madhe me nje numer te vogel te punetoreve
(kryesisht nder 500 punetore) dhe kto perfshijne diku rreth 88% te tregut bankar Amerikan.
Industria bankare amerikane ne rezervat e saj ka diku rreth 14.7 trillion $.

4. 3
2) Kapitali bankar
Bankat kane te gjitha produktet e tyre te cilat jane perafersisht te njejta, por ne baze te nevojes se
tregut dhe te klienteve nje banke mund edhe te krijoj produkte e reja per klientet e saj.
Menyrat per krijimin e kapitalit jane nga me te ndryshme, duke filluar nga kapitali fillestar i cili
eshte investimi I pronarit/pronareve, e me pastaj ne forme te depozitave, ne forme fitimit nga
produktet bankare, ne forme fitimit nga kredite, ne shitjen e akcioneve ne tregun e akcioneve,
apo edhe shitjet e kredive ne rastet kur banka nuk ka mundesi te mbuloj shpenzimet e veta.
Nje menyre te cilen e perdorin bankat per krijimin e parase jane edhe te ashtuquajturat
“overnight lending” ku bankat japin kredi afatshkurtera bankave te tjera apo institucioneve
financare te cilat kane nevoje per ato para cash ne menyre qe te jene likuide, keto kredi gjithashtu
kan perqindje te vogle te fitimit dhe keto perqindje rriten ne kohet kur ekonomia fillon te bie, me
qe rast te vezhgosh keto perqindje ja vlen sepse jane indikatore te mire makroekonomik.

5. 4
2.1) Depozitat dhe kredite
Ne sistemin e thjeshte bankar, bankat marrin depozita nga klientet e tyre dhe pastaj ato mjete
financiare ato I plasojne ne tregun e biznesit ne forme te kredive dhe keshtu e sigurojne
qarkullimin baze te parase ne treg (krijimin dhe multiplikimin e parase). Kredite jane jane hua te
cilat jepen per periudha te caktuara, me norma fikse dhe jane te siguruara nga prona e
patundshme. Bankat zakonisht japin kredi me norma variable ose fikse te interesit dhe
huamarresit kane mundesi qe ti shlyejne kredite e tyre para kohes dhe ne kete menyre ju zbritet
nje perqindje nga norma e interesit te mbetur apo ne baze te marreveshjes. Pjese e rendesishme e
kritimit eshte edhe vleresimi I nje huamarresi potencial dhe pastaj mund edhe te ngarkohen norm
ate ndryshme te interesit ne baze te ketij kategorizimi, prandaj edhe analistet kreditore luajne rrol
te rendesishem ne ekonomi dhe klasifikimit te tyre qe ju bejne bizneseve.
Bankat ju sherbejne shume klienteve si p.sh. qytetareve, bizneseve, qeverise etj. Klientet ne kete
menyre perfitojne pasi qe ata marrin nje interes te vogel per parate e depozituara dhe kjo ne
pikepamje te pergjithshme e rrit forcen blerese te atyre klienteve.
Bankat duke ju ofruar klienteve produkte te ndryshme per depozitat e tyre dhe diferencim ato
sigurohen qe te kene sasi te mjaftueshme te parave na trezorin e tyre. Te gjithe klientet te cilet
punojne me banken duhet te jene te siguruar per mjetet e tyre. Rezerva federale ne menyre qe te
mbroje qytetaret ne rast te falimentimit te bankes I kushtezon bankave qe te mbajne rezerva deri
ne 250.000$ per klient (kjo do te thote se deri ne ate shume parate jane te garantuara edhe ne rast
falimentimi). Bankat ofrojne sherbime te ndryshme edhe per bizneset, qeverine, dhe institucionet
e tjera duke ju mundesuar atyre qe te marrin pagesat nga klientet e tyre.

6. 5
2.2) Fitimet dhe shpenzimet e bankes
Bankat e gjenerojne fitimin nga kamatat si dhe nga asetet e tjera te tyre. Bankat fitojne edhe nga
sherbimet bankare te cilat ato I ofrojne siq jane, kredit kartelat, pagesat nepermjet internetit,
mirembajtjet e xhirollogarive,etj. Bankat gjithashtu realizojne fitime edhe nepermjet llogarive
investuese dhe menagjimit te llogarive ku klientet mund te kerkojne ndihme nga profesionistet e
bankave apo edhe te lene te gjithe kapitalin e tyre ne menagjimin e bankiereve.
Shumica e shpenzimeve bankare ndodhin nga banka direkt tek perfitues siq jane p.sh pagesat e
punetoreve dhe pagesat e taksave apo edhe qirate e objekteve.

7. 6
4) Rregullativat
Bankat jane bizneset te cilat mbikqyren nga shteti me ligjet dhe rregulloret me strikte. Kur nje
banke funksionon ne baze te rregulloreve ajo vetem sa kontribon per te mire ne te gjithe sistemin
bankar dhe anasjelltas, por ne rastin e kundert cikli natyral biznesor bankar, rritja ekonomike,
shkalla e papunesise dhe faktore te tjere ekonomik pesojne. Rregullatoret bankare kane per
detyre qe te mbikqyrin bankat dhe ne kete menyre te mos lejojne ndonje aktivitet te paligjshem
dhe keshtu duke e parandaluar pastrimin e parave. Bankat I ndihmojne sherbimeve shteterore
duke e parandaluar mashtrimin dhe krimin internacional pasi qe bllokojne transaksionet
dyshimta te qytetareve apo bizneseve. Nje role te rendesishem ne kete sistem luajne edhe
ekzamineret, te cilet jane persona qe per detyre kane te mbikqyrin ne librat financiar nivelet e
kapitalit (Capital adequacy), vleren e aseteve (Asset quality), menagjimin (Management), fitimet
(Earnings), likuiditetin e bankes (Liquidity), dhe ndjenjen e rrezikut te kredive (Sensitivity to
market risk), kjo metode perndryshe quhet “metoda CAMELS”. Bankat marrin nje vleresim per
qdo pjese te kesaj metode duke u vleresuar me noten nga 1 deri ne 5, me 1 qe eshte me e larta
dhe qe tregon performance te forte dhe plan te mire te menagjimit te riskut.
Te gjitha keto rregullativa dhe mbikeqyrje bankare natyrisht qe e rrisin koston e produktit final
bankar dhe ketu dallojme 3 metoda rregullative kryesore:
a) Kapitali fillestar I kerkuar
b) Rregullator strict
c) Burimi I te ardhurave
Ne SHBA ndjekja e ketyre rregullave strikte dhe mbikqyrja e larte nga shteti ka bere qe te kete
konsolidim te industrise bankare ku nga viti 1985 e deri ne vitin 2013 kemi pasur rritje te
ndjeshme te bankave te cilat kane asete totale ne vlere mbi 1 miliarde $ dhe kemi zvogelim te
madh te bankave te cilat kane kapital ne vlere nen 100 milion $ dhe kjo ka shkaktuar nje renje te
numrit te bizneseve ku nga mbi 16000 banka te cilat operonin ne tregun bankar Amerikan ne
vitin 1985 numri ka rene ne pak me shume se 6800 por megjithate industria bankare ka qene
vetem ne rritje pasi qe eshte rritur kapitali dhe vlera totale e aseteve te bankave. Ne industrine
amerikane sistemi bankar dhe ai I rregullatorit jane te nderlidhur dhe keshtu te gjitha shpenzimet
te cilat krijohen nga rregullatori paguhen nga fondi qe kane bankat per pagesen e rregullatoreve
dhe keshtu te gjitha ato shpenzime nuk e demtojne taksapaguesin.

8. 7
5) Ndikimi ekonomik
Bankat japin kredi tek konsumatoret dhe bizneset ne menyre qe ata ti arrijne qellimet e tyre. Ne
kthim kemi nje rritje ekonomike dhe rritje te te hyrave personale,krijohen vende te reja te punes
dhe bizneset kane mundesi te reja te rritjes.Ne ditet e sotme tregu global kerkon qe bizneset te
veprojne shpejte ne blerjen e aseteve, te inventarit, te teknologjise e madje edhe te punesimit te
punetoreve te rinje te suksesshem, keshtu pra kredite bankare mundesojne rrealizimin sa me te
shpejte te ketyre qellimeve, ku si shembull kemi bizneset amerikane te cilat mvaren shume nga
bankat e tyre dhe suksesi I bankave te tyre ka bere qe ekonomia amerikane te jete ekonomia me e
zhvilluar ne bote. Procesi I investimit, I rritjes se biznesit dhe punesimi dergon ne rritje
ekonomike. Tre gjera ndodhin kur bankat japin kredi ndaj bizneseve:
a) Rritja e biznesit-shpenzimi me I madh ne punesim dhe rritje e qarkullimi
b) Bizneset blejne me shume nga furnitoret qe me pas reflekton ne rritje te te hyrave
c) Punetoret shpenzojne te hyrat e tyre duke krijuar shpenzime me te medha
Shembull I rritjes se qarkullimit tregtar ku si faktor kyq eshte nje banke.

9. 8
Literatura
Business for banking…. American Bankers Association
American bank system
Ju Faleminderit.