SlideShare a Scribd company logo
1 of 1213
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
‫العظيم‬ ‫آن‬‫ر‬‫الق‬ ‫تفسير‬ : ‫الكتاب‬
[ ‫الدمشقي‬ ‫القرشي‬ ‫كثير‬ ‫بن‬ ‫عمر‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬ ‫الفداء‬ ‫أبو‬ : ‫المؤلف‬700-774
] ‫ـ‬‫ه‬
‫سالمة‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫سامي‬ : ‫المحقق‬
‫يع‬‫ز‬‫التو‬‫و‬ ‫للنشر‬ ‫طيبة‬ ‫دار‬ : ‫الناشر‬
‫الثانية‬ : ‫الطبعة‬1420‫ـ‬‫ه‬-1999‫م‬
: ‫اء‬‫ز‬‫األج‬ ‫عدد‬8
‫حدثنا‬ : ‫يعلى‬ ‫أبو‬ ‫الحافظ‬ ‫قال‬ : ‫آخر‬ ‫حديث‬، ‫سعيد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫ع‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ ُ‫ز‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬‫ي‬ ‫حدثنا‬ ، ‫طام‬ْ‫س‬ِ‫ب‬ ‫بن‬ ‫أمية‬
‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ، ‫ثوبان‬ ‫عن‬ ، ‫طلحة‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫معدان‬ ‫عن‬ ، ‫الجعد‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫سالم‬ ‫عن‬ ، ‫قتادة‬ ‫عن‬
‫ان‬َ‫ت‬َ‫يب‬ِ‫ب‬َ‫ز‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ َ‫ع‬َ‫ر‬ْ‫ق‬َ‫أ‬ ‫ا‬ً‫اع‬ُ‫ج‬ُ‫ش‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ َ‫ل‬ِ‫ث‬ُ‫م‬ ‫ا‬‫ز‬‫ن‬َ‫ك‬ ُ‫ه‬َ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ َ‫ك‬َ‫ر‬َ‫ت‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ " : ‫قال‬ ‫؛‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬: ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫وي‬ ‫ه‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ْ‫ت‬َ‫ي‬ ،
ِ‫ض‬ْ‫ق‬‫ي‬َ‫ف‬ ‫ه‬َ‫د‬َ‫ي‬ ‫ه‬َ‫م‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬ُ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ‫ه‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ْ‫ت‬َ‫ي‬ ُ‫ال‬َ‫ز‬َ‫ي‬ ‫ال‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ َ‫فت‬َّ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫نزك‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫أن‬ : ُ‫ول‬ُ‫فيق‬ .َ‫ك‬َ‫ل‬ْ‫ي‬َ‫و‬ ‫؟‬ َ‫ت‬ْ‫َن‬‫أ‬ ْ‫ن‬َ‫م‬‫ثم‬ ، ‫ها‬َ‫م‬
( ‫يخرجوه‬ ‫ولم‬ ‫قوي‬ ‫جيد‬ ‫إسناده‬ ." َ‫س‬َ‫ج‬ ‫ر‬ِ‫ائ‬َ‫س‬ ‫عه‬َ‫ب‬ْ‫ت‬َ‫ي‬1.)
َ‫ج‬َ‫الب‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫عن‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وقد‬( ‫لي‬2‫بن‬ ‫ز‬ْ‫ه‬َ‫ب‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬‫و‬ ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )
‫من‬ ‫أله‬ْ‫س‬َ‫في‬ ُ‫اله‬‫و‬َ‫م‬ ُ‫ل‬ُ‫ج‬َّ‫الر‬ ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫"ال‬ : ‫قال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ، ‫جده‬ ‫عن‬ ، ‫أبيه‬ ‫عن‬ ، ‫حكيم‬
( ِ‫ه‬ِ‫ال‬َ‫م‬ ِ‫ل‬ ْ‫ض‬َ‫ف‬3َ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ٌ‫جاع‬ُ‫ش‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ‫ي‬ِ‫ع‬ُ‫د‬ ‫إال‬ ، ُ‫اه‬َّ‫إي‬ ُ‫عه‬َ‫ن‬ْ‫م‬َ‫ي‬َ‫ف‬ ، ُ‫ه‬َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ )‫لفظ‬ ."َ‫ع‬َ‫ن‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ْ‫ض‬َ‫ف‬ ُ‫ظ‬َّ‫م‬
( ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬4.)
، ‫رجل‬ ‫عن‬ ، ‫عة‬َ‫ز‬َ‫ق‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫داود‬ ‫حدثنا‬ ، ‫األعلى‬ ‫عبد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫المثنى‬ ‫ابن‬ ‫حدثنا‬ : ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫وقال‬
ُ‫هللا‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ج‬ ٍ‫ل‬ ْ‫ض‬َ‫ف‬ ‫من‬ ‫أله‬ْ‫س‬َ‫في‬ ، ‫مه‬ِ‫ح‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ٍ‫م‬ِ‫ح‬َ‫ر‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫"م‬ : ‫قال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬
ْ‫ن‬ِ‫ع‬."‫قه‬‫طو‬ُ‫ي‬ ‫حتى‬ ، ‫ظ‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ٌ‫اع‬َ‫ج‬ُ‫ش‬ ‫م‬َّ‫ن‬َ‫ه‬َ‫ج‬ ‫من‬ ‫له‬ ‫ج‬ِ‫ر‬ُ‫أخ‬ ‫إال‬ ، ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ُ‫ل‬َ‫خ‬ْ‫ب‬َ‫ي‬َ‫ف‬ ، ُ‫ه‬َ‫د‬
‫ة‬َ‫ع‬َ‫قز‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫ى‬‫أخر‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫ثم‬-( ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ج‬ُ‫ح‬ ‫اسمه‬‫و‬5‫يان‬َ‫ب‬ ‫بن‬ )-‫العبدي‬ ‫مالك‬ ‫أبي‬ ‫عن‬
( ‫مرسال‬ ‫ة‬َ‫ع‬َ‫ز‬َ‫ق‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫آخر‬ ‫وجه‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫موقوفا‬6.)
‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫في‬ْ‫و‬َ‫الع‬ ‫وقال‬‫أن‬ ‫لة‬‫ز‬‫المن‬ ‫الكتب‬ ‫من‬ ‫أيديهم‬ ‫في‬ ‫بما‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬ِ‫خ‬َ‫ب‬ ‫الذين‬ ‫الكتاب‬ ‫أهل‬ ‫في‬ ‫لت‬‫ز‬‫ن‬ :
.‫يبينوها‬
( ]‫[إن‬ : ‫يقال‬ ‫وقد‬ .‫معناه‬ ‫في‬ ‫هذا‬ ‫دخل‬ ‫ن‬‫ا‬‫و‬ ، ‫األول‬ ‫الصحيح‬‫و‬ .‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬7( ‫أولى‬ ‫هذا‬ )8)
.‫أعلم‬ ‫وهللا‬ ، ‫بالدخول‬
‫ا‬‫و‬‫فأنفق‬ : ‫أي‬ } ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫اث‬َ‫ير‬ِ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ { : ‫وقوله‬‫ها‬َّ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫األمور‬ ‫فإن‬ ، ‫فيه‬ ‫مستخلفين‬ ‫جعلكم‬ ‫مما‬
} ٌ‫ير‬ِ‫ب‬َ‫خ‬ َ‫ون‬ُ‫ل‬َ‫م‬ْ‫ع‬َ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ { ‫معادكم‬ ‫يوم‬ ‫ينفعكم‬ ‫ما‬ ‫الكم‬‫و‬‫أم‬ ‫من‬ ‫لكم‬ ‫ا‬‫و‬‫فقدم‬ .‫وجل‬ ‫عز‬ ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫مرجعها‬
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
.‫وضمائركم‬ ‫كم‬ِ‫نيات‬ِ‫ب‬ : ‫أي‬
__________
(1( ‫حجر‬ ‫ابن‬ ‫الحافظ‬ ‫العالية‬ ‫المطالب‬ ‫في‬ ‫يعلى‬ ‫أبي‬ ‫إلى‬ ‫اه‬‫ز‬‫ع‬ )1/254‫اه‬‫و‬‫ور‬ )‫في‬ ‫يمة‬‫ز‬‫خ‬ ‫ابن‬
( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬2255( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫حبان‬ ‫ابن‬‫و‬ )803( ‫مسنده‬ ‫في‬ ‫ار‬‫ز‬‫الب‬‫و‬"‫ارد‬‫و‬‫"م‬ )1/418)
( ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬‫و‬ "‫األستار‬ ‫"كشف‬2/91( ‫المستدرك‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ )1/338: ‫وقال‬ )
‫وقال‬ .‫به‬ ‫قتادة‬ ‫عن‬ ‫عروبة‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫كلهم‬ ، ‫الذهبي‬ ‫افقه‬‫و‬‫و‬ "‫اإلسناد‬ ‫"صحيح‬: ‫ار‬‫ز‬‫الب‬
."‫حسن‬ ‫"إسناده‬
(2( ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ )2/322‫إياه‬ ‫هللا‬ ‫أعطاه‬ ‫فضال‬ ‫فيسأله‬ ‫رحمه‬ ‫يأتي‬ ‫رحم‬ ‫ذي‬ ‫من‬ ‫"ما‬ : ‫ولفظه‬ )
‫الهيثمي‬ ‫قال‬ ."‫به‬ ‫فيطوف‬ ‫يتلمظ‬ ‫شجاع‬ : ‫لها‬ ‫يقال‬ ‫حية‬ ‫جهنم‬ ‫من‬ ‫القيامة‬ ‫يوم‬ ‫له‬ ‫ج‬‫أخر‬ ‫إال‬ ‫عليه‬ ‫فيبخل‬
( ‫المجمع‬ ‫في‬8/154‫و‬ ‫الكبير‬‫و‬ ‫األوسط‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫اه‬‫و‬‫"ر‬ : )."‫جيد‬ ‫سناده‬‫ا‬
(3."‫"مال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ )
(4( ‫ي‬‫الطبر‬ ‫تفسير‬ )7/435( ‫مسنده‬ ‫في‬ ‫أحمد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )5/3( ‫السنن‬ ‫في‬ ‫النسائي‬‫و‬ )1/358.)
(5.‫أثبتناه‬ ‫ما‬ ‫اب‬‫و‬‫الص‬‫و‬ ، ‫خطأ‬ ‫وهو‬ "‫"حجر‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ )
(6( ‫ي‬‫الطبر‬ ‫تفسير‬ )7/434.)
(7.‫و‬ ، ‫أ‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(8."‫"روى‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(2/175)
َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬َ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫َن‬ْ‫األ‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ت‬َ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ب‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ن‬َ‫س‬ ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ٍ‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬ََِ‫ب‬
( ِ‫ق‬‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫وق‬ُ‫ذ‬ ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬181ِ‫ل‬ ٍ‫م‬ َّ‫ال‬َ‫ظ‬ِ‫ب‬ َ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫يك‬ِ‫د‬ْ‫َي‬‫أ‬ ْ‫ت‬َ‫م‬َّ‫د‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ )( ِ‫يد‬ِ‫ب‬َ‫ع‬ْ‫ل‬182َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ )
ْ‫د‬َ‫ق‬ ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ُ‫ار‬َّ‫الن‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ ٍ‫ان‬َ‫ب‬ْ‫ر‬ُ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ٍ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ِ‫ل‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ن‬ َّ‫َال‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫اء‬َ‫ج‬
ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬ُ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ ْ‫م‬ُ‫وه‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ِ‫ب‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬( َ‫ين‬ِ‫ق‬ِ‫اد‬ َ‫ص‬183َ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ َ‫ب‬ِ‫ذ‬ُ‫ك‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫وك‬ُ‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ )
( ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫اء‬َ‫ج‬184)
َ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ب‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ن‬َ‫س‬ ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬ {ٍ‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬ََِ‫ب‬ َ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫األن‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ت‬
( ِ‫ق‬‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫وق‬ُ‫ذ‬ ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬181( ِ‫يد‬ِ‫ب‬َ‫ع‬ْ‫ل‬ِ‫ل‬ ٍ‫الم‬َ‫ظ‬ِ‫ب‬ َ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫يك‬ِ‫د‬ْ‫َي‬‫أ‬ ْ‫ت‬َ‫م‬َّ‫د‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ )182َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ )
َ‫ن‬َ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ٍ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ِ‫ل‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ن‬ ‫َال‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫اء‬َ‫ج‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ُ‫ار‬َّ‫الن‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ ٍ‫ان‬َ‫ب‬ْ‫ر‬ُ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ا‬
( َ‫ين‬ِ‫ق‬ِ‫اد‬ َ‫ص‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬ُ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ ْ‫م‬ُ‫وه‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ِ‫ب‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬183َ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ َ‫ب‬ِ‫ذ‬ُ‫ك‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫وك‬ُ‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ )
َ‫و‬ ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫اء‬َ‫ج‬( ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬184} )
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
‫ا‬ً‫ن‬َ‫س‬َ‫ح‬ ‫ا‬ ً‫ض‬ْ‫ر‬َ‫ق‬ ََّ‫اّلِل‬ ُ‫ض‬ِ‫ر‬ْ‫ق‬ُ‫ي‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ { : ‫قوله‬ ‫نزل‬ ‫لما‬ : ‫قال‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ، ‫جبير‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫قال‬
: ‫ة‬‫ر‬‫[البق‬ } ً‫ة‬َ‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ا‬ً‫اف‬َ‫ع‬ ْ‫َض‬‫أ‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َ‫ف‬ِ‫اع‬ َ‫ض‬ُ‫ي‬َ‫ف‬245( ‫سأل‬َ‫ي‬ .‫ك‬‫ب‬‫ر‬ َ‫ر‬َ‫ق‬َ‫افت‬ ، ‫محمد‬ ‫يا‬ : ‫اليهود‬ ‫قالت‬ ]1‫عباده‬ )
‫ف‬ ‫؟‬ ‫القرض‬‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ .‫اآلية‬ } ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬ { : ‫هللا‬ ‫أنزل‬
.‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬‫و‬ ‫مردويه‬
، ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫حدثه‬ ‫أنه‬ ‫رمة‬ْ‫ك‬ِ‫ع‬ ‫عن‬ ، ‫محمد‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثني‬ : ‫إسحاق‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫وقال‬
‫بكر‬ ‫أبو‬ ‫دخل‬ : ‫قال‬ ، ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬‫يهود‬ ‫من‬ ‫فوجد‬ ، ‫اس‬‫ر‬‫المد‬ ‫بيت‬ ، ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫الصديق‬
( ‫اص‬َ‫ح‬ْ‫ن‬ِ‫ف‬ : ‫له‬ ‫يقال‬ ‫منهم‬ ‫رجل‬ ‫إلى‬ ‫ا‬‫و‬‫اجتمع‬ ‫قد‬ ‫ا‬‫ر‬‫كثي‬ ‫أناسا‬2‫ومعه‬ ، ‫هم‬‫أحبار‬‫و‬ ‫علمائهم‬ ‫من‬ ‫وكان‬ )
( ‫اص‬َ‫ح‬ْ‫ن‬ِ‫ف‬ ‫يا‬ ‫ويحك‬ : ‫بكر‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ .‫أشيع‬ : ‫له‬ ‫يقال‬ ٌ‫ر‬ْ‫ب‬َ‫ح‬3‫أن‬ ‫لتعلم‬ ‫إنك‬ ‫فوهللا‬ ، ‫أسلم‬‫و‬ ‫هللا‬ ‫اتق‬ )
‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫ا‬ً‫محمد‬‫فقال‬ ، ‫اإلنجيل‬‫و‬ ‫اة‬‫ر‬‫التو‬ ‫في‬ ‫عندكم‬ ‫ا‬ً‫مكتوب‬ ‫تجدونه‬ ، ‫عنده‬ ‫من‬ ‫بالحق‬ ‫جاءكم‬ ‫قد‬ ،
‫وهللا‬ : ‫فنحاص‬-‫بكر‬ ‫أبا‬ ‫يا‬-‫إليه‬ ‫ع‬‫نتضر‬ ‫ما‬ .‫لفقير‬ ‫إلينا‬ ‫نه‬‫ا‬‫و‬ ، ‫فقر‬ ‫من‬ ‫حاجة‬ ‫من‬ ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫بنا‬ ‫ما‬
، ‫صاحبكم‬ ‫عم‬‫يز‬ ‫كما‬ ‫منا‬ ‫استقرض‬ ‫ما‬ ‫ا‬ً‫غني‬ ‫عنا‬ ‫كان‬ ‫ولو‬ ، ‫ألغنياء‬ ‫عنه‬ ‫نا‬‫ا‬‫و‬ ، ‫إلينا‬ ‫ع‬‫يتضر‬ ‫كما‬
( ‫طناه‬ْ‫ع‬ُ‫وي‬ ‫با‬‫ر‬‫ال‬ ‫عن‬ ‫ينهاكم‬4، ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫بكر‬ ‫أبو‬ ‫فَضب‬ ‫با‬‫ر‬‫ال‬ ‫أعطانا‬ ‫ما‬ ‫غنيا‬ ‫كان‬ ‫ولو‬ )
‫العهد‬ ‫من‬ ‫وبينك‬ ‫بيننا‬ ‫الذي‬ ‫ال‬‫و‬‫ل‬ ، ‫بيده‬ ‫نفسي‬ ‫الذي‬‫و‬ : ‫وقال‬ ، ‫ا‬ً‫شديد‬ ‫ا‬ً‫ب‬‫ر‬‫ض‬ ‫اص‬َ‫ح‬ْ‫ن‬ِ‫ف‬ ‫وجه‬ ‫فضرب‬
‫إلى‬ ‫فنحاص‬ ‫فذهب‬ ، ‫صادقين‬ ‫كنتم‬ ‫إن‬ ‫استطعتم‬ ‫ما‬ ‫ذبونا‬ْ‫ك‬‫ا‬َ‫ف‬ ، ‫هللا‬ ‫عدو‬ ‫يا‬ ‫عنقك‬ ‫بت‬‫ر‬‫لض‬‫هللا‬ ‫رسول‬
( ‫أبصر‬ : ‫فقال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬5‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫فقال‬ .‫صاحبك‬ ‫بي‬ ‫صنع‬ ‫ما‬ )
، ‫عظيما‬ ‫ال‬‫و‬‫ق‬ ‫قال‬ ‫قد‬ ‫هللا‬ َّ‫و‬ُ‫د‬َ‫ع‬ ‫إن‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ : ‫فقال‬ "‫؟‬ ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ن‬َ‫ص‬ ‫ما‬ ‫على‬ َ‫ك‬َ‫ل‬َ‫م‬َ‫ح‬ ‫"ما‬ : ‫بكر‬ ‫ألبي‬
‫هلل‬ ُ‫ت‬ْ‫ضب‬َ‫غ‬ ‫ذلك‬ ‫قال‬ ‫فلما‬ ، ‫أغنياء‬ ‫عنه‬ ‫أنهم‬‫و‬ ‫فقير‬ ‫هللا‬ ‫أن‬ ‫م‬َ‫ع‬‫ز‬‫ذلك‬ ‫د‬َ‫ح‬َ‫فج‬ ‫وجهه‬ ‫بت‬‫ر‬‫فض‬ ، ‫قال‬ ‫مما‬
( ‫فنحاص‬6ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬ { : ‫بكر‬ ‫ألبي‬ ‫ا‬ً‫وتصديق‬ ‫عليه‬ ‫ردا‬ ‫فنحاص‬ ‫قال‬ ‫فيما‬ ‫هللا‬ ‫فأنزل‬ ‫ذلك‬ ُ‫قلت‬ ‫ما‬ : ‫وقال‬ )
.‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ .‫اآلية‬ } ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬
ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ن‬َ‫س‬ { : ‫وقوله‬‫هذا‬ : ‫أي‬ } ٍ‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬ََِ‫ب‬ َ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫األن‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ت‬َ‫ق‬َ‫و‬ { : ‫بقوله‬ ‫نه‬‫ر‬‫ق‬ ‫ولهذا‬ ‫؛‬ ‫ووعيد‬ ‫تهديد‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ب‬
ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ولهذا‬ ‫؛‬ ‫اء‬‫ز‬‫الج‬ ‫ر‬َ‫ش‬ ‫ذلك‬ ‫على‬ ‫هللا‬ ‫يهم‬‫ز‬‫وسيج‬ ، ‫هللا‬ ‫لرسل‬ ‫معاملتهم‬ ‫وهذه‬ ، ‫هللا‬ ‫في‬ ‫قولهم‬
ْ‫ت‬َ‫م‬َّ‫د‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ .ِ‫ق‬‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫وق‬ُ‫ذ‬( ‫يقال‬ : ‫أي‬ } ِ‫يد‬ِ‫ب‬َ‫ع‬ْ‫ل‬ِ‫ل‬ ٍ‫الم‬َ‫ظ‬ِ‫ب‬ َ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫يك‬ِ‫د‬ْ‫َي‬‫أ‬7‫ذلك‬ ‫لهم‬ )
.‫ا‬ً‫وتصَير‬ ‫ا‬ً‫وتحقير‬ ‫ا‬ً‫يع‬‫ر‬‫تق‬
__________
(1."‫"فسأل‬ : ‫و‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ )
(2."‫"فيحاص‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(3."‫"فيحاص‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(4."‫"يعطينا‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ )
(5."‫أبصر‬ ، ‫محمد‬ ‫يا‬ : ‫"فقال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
(6."‫"فيحاص‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(7."‫"فقال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(2/176)
ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ت‬ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ة‬َ‫ق‬ِ‫ائ‬َ‫ذ‬ ٍ‫س‬ْ‫ف‬َ‫ن‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬
( ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ َّ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬185ُ‫ك‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ُ‫و‬َ‫ل‬ْ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ )ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ ْ‫م‬
( ِ‫ور‬ُ‫ُم‬ْ‫األ‬ ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬186)
ْ‫ؤ‬ُ‫ن‬ ‫َال‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ { : ‫وقوله‬‫تعالى‬ ‫يقول‬ } ُ‫ار‬َّ‫الن‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ ٍ‫ان‬َ‫ب‬ْ‫ر‬ُ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ٍ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ِ‫ل‬ َ‫ن‬ِ‫م‬
( ‫ا‬‫و‬‫عم‬‫ز‬ ‫الذين‬ ‫الء‬‫ؤ‬‫له‬ ‫ا‬ ً‫أيض‬ ‫ا‬ً‫تكذيب‬1‫من‬ ‫يكون‬ ‫حتى‬ ‫برسول‬ ‫ا‬‫و‬‫يؤمن‬ ‫أال‬ ‫كتبهم‬ ‫في‬ ‫إليهم‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫أن‬ )
‫ا‬ ‫قاله‬ .‫تأكلها‬ ‫السماء‬ ‫من‬ ‫نار‬ ‫تنزل‬ ‫أن‬ ‫منه‬ ْ‫ت‬َ‫ل‬‫فقب‬ ‫أمته‬ ‫من‬ ‫بصدقة‬ ‫تصدق‬ ‫من‬ ‫أن‬ ‫اته‬‫ز‬‫معج‬‫عباس‬ ‫بن‬
‫اهين‬‫ر‬‫الب‬‫و‬ ‫بالحجج‬ : ‫أي‬ } ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫اء‬َ‫ج‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ ْ‫ل‬ُ‫ق‬ { : ‫تعالى‬ ‫هللا‬ ‫قال‬ .‫هما‬‫وغير‬ ‫الحسن‬‫و‬
‫بالتكذيب‬ ‫قابلتموهم‬ ‫فلم‬ : ‫أي‬ } ْ‫م‬ُ‫وه‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫ف‬ { ‫المتقبلة‬ ‫ابين‬‫ر‬‫الق‬ ‫تأكل‬ ‫وبنار‬ : ‫أي‬ } ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ِ‫ب‬َ‫و‬ {
‫المعاندة‬‫و‬ ‫المخالفة‬‫و‬.‫للرسل‬ ‫وتنقادون‬ ‫الحق‬ َ‫ون‬ُ‫بع‬‫ت‬َ‫ت‬ ‫أنكم‬ } َ‫ين‬ِ‫ق‬ِ‫اد‬ َ‫ص‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬ُ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ { ‫وقتلتموهم‬
( ‫لنبيه‬ ‫ا‬ً‫مسلي‬ ‫تعالى‬ ‫قال‬ ‫ثم‬2‫ا‬‫و‬ُ‫اء‬َ‫ج‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ َ‫ب‬ِ‫ذ‬ُ‫ك‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫وك‬ُ‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ { : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ )
( } ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬3‫ال‬ : ‫أي‬ )( ‫تكذيب‬ ‫يوهنك‬4‫من‬ ‫قبلك‬ ‫من‬ ‫أسوة‬ ‫فلك‬ ، ‫لك‬ ‫الء‬‫ؤ‬‫ه‬ )
‫الكتب‬ ‫وهي‬ } ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ { ‫القاطعة‬ ‫اهين‬‫ر‬‫الب‬‫و‬ ‫الحجج‬ ‫وهي‬ ‫البينات‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫ا‬‫و‬‫جاؤ‬ ‫ما‬ ‫مع‬ ‫ا‬‫و‬‫ذب‬ُ‫ك‬ ‫الذين‬ ‫الرسل‬
‫اضح‬‫و‬‫ال‬ ‫ين‬َ‫الب‬ : ‫أي‬ } ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ { ‫المرسلين‬ ‫على‬ ‫لة‬‫ز‬‫المن‬ ‫كالصحف‬ ، ‫السماء‬ ‫من‬ ‫المتلقاة‬
.‫الجلي‬
ُّ‫ل‬ُ‫ك‬ {ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ت‬ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ة‬َ‫ق‬ِ‫ائ‬َ‫ذ‬ ٍ‫س‬ْ‫ف‬َ‫ن‬َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬
( ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬185َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ُ‫و‬َ‫ل‬ْ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ )َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬
ِ‫ور‬ُ‫األم‬ ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬(186} )
: ‫كقوله‬ ، ‫الموت‬ ‫ذائقة‬ ‫نفس‬ ‫كل‬ ‫بأن‬ ‫الخليقة‬ ‫جميع‬ ‫يعم‬ ‫ا‬ً‫عام‬ ‫ا‬ً‫إخبار‬ ‫تعالى‬ ‫يخبر‬. ٍ‫ان‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬ {
‫الجن‬‫و‬ ‫اإلنس‬‫و‬ ‫يموت‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ‫الحي‬ ‫هو‬ ‫وحده‬ ‫تعالى‬ ‫فهو‬ } ِ‫ام‬َ‫ر‬ْ‫ك‬‫اإل‬َ‫و‬ ِ‫الل‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫و‬ُ‫ذ‬ َ‫ك‬ِ‫ب‬َ‫ر‬ ُ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬ ‫ى‬َ‫ق‬ْ‫ب‬َ‫ي‬َ‫و‬
( ‫وكذلك‬ ، ‫يموتون‬5‫فيكون‬ ، ‫البقاء‬‫و‬ ‫بالديمومة‬ ‫القهار‬ ‫األحد‬ ‫احد‬‫و‬‫ال‬ ‫وينفرد‬ ، ‫العرش‬ ‫وحملة‬ ‫المالئكة‬ )
.‫ال‬‫و‬‫أ‬ ‫كان‬ ‫كما‬ ‫ا‬ً‫آخر‬
‫اآل‬ ‫وهذه‬‫انقضت‬ ‫فإذا‬ ، ‫يموت‬ ‫حتى‬ ‫األرض‬ ‫وجه‬ ‫على‬ ‫أحد‬ ‫يبقى‬ ‫ال‬ ‫فإنه‬ ، ‫الناس‬ ‫لجميع‬ ‫ية‬‫ز‬‫تع‬ ‫فيها‬ ‫ية‬
‫ية‬‫ر‬‫الب‬ ‫انتهت‬‫و‬ ‫آدم‬ ‫صلب‬ ‫من‬ ‫وجودها‬ ‫هللا‬ ‫قدر‬ ‫التي‬ ‫النطفة‬ ‫ت‬َ‫غ‬َ‫ر‬َ‫وف‬ ‫المدة‬-‫ى‬‫وجاز‬ ‫القيامة‬ ‫هللا‬ ‫أقام‬
‫أحد‬ ‫يظلم‬ ‫فال‬ ، ‫ها‬‫وصَير‬ ‫ها‬‫كبير‬ ، ‫وقليلها‬ ‫ها‬‫كثير‬ ، ‫ها‬‫وحقير‬ ‫جليلها‬ ‫بأعمالها‬ ‫الخالئق‬‫؛‬ ‫ة‬‫ر‬‫ذ‬ ‫مثقال‬ ‫ا‬
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
} ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ولهذا‬
( ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫ه‬ِ‫الل‬ ‫علي‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫علي‬ ‫حدثنا‬ ، ‫األويسي‬ ‫يز‬‫ز‬‫الع‬ ‫عبد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫أبي‬ ‫حدثنا‬ : ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫قال‬6)
( ‫عن‬ ، ‫أبيه‬ ‫عن‬ ، ‫الحسين‬ ‫بن‬ ‫علي‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫جعفر‬ ‫عن‬7‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫طالب‬ ‫أبى‬ ‫بن‬ ‫علي‬ )‫عنه‬
‫يرون‬ ‫ال‬‫و‬ ‫ه‬‫حس‬ ‫يسمعون‬ ‫آت‬ ‫جاءهم‬ ، ‫ية‬‫ز‬‫التع‬ ‫وجاءت‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫وفي‬ُ‫ت‬ ‫لما‬ : ‫قال‬ ،
َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ت‬ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ة‬َ‫ق‬ِ‫ائ‬َ‫ذ‬ ٍ‫س‬ْ‫ف‬َ‫ن‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬ { ‫وبركاته‬ ‫هللا‬ ‫ورحمة‬ ‫البيت‬ ‫أهل‬ ‫عليكم‬ ‫السالم‬ : ‫فقال‬ ‫شخصه‬
‫إن‬ } ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬
__________
(1."‫عمون‬‫"يز‬ : ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(2."‫"لرسوله‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(3."‫"المبين‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(4."‫"بتكذيب‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(5."‫"وكذا‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(6."‫"الهاشمي‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(7."‫"أن‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ )
(2/177)
( ‫في‬1، ‫ا‬‫و‬‫فثق‬ ‫فباهلل‬ ، ‫فائت‬ ‫كل‬ ‫من‬ ‫ا‬ً‫ودرك‬ ، ‫هالك‬ ‫كل‬ ‫من‬ ‫ا‬ً‫ف‬َ‫ل‬َ‫وخ‬ ، ‫يبة‬ ِ‫ص‬ُ‫م‬ ‫كل‬ ‫من‬ ً‫اء‬َ‫ز‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ )‫ياه‬‫ا‬‫و‬
: ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫جعفر‬ ‫قال‬ .‫وبركاته‬ ‫هللا‬ ‫ورحمة‬ ‫عليكم‬ ‫السالم‬‫و‬ ، ‫اب‬‫و‬‫الث‬ ‫حرم‬ ‫من‬ ‫المصاب‬ ‫فإن‬ ، ‫ا‬‫و‬‫فارج‬
( ‫أتدرون‬ : ‫قال‬ ‫طالب‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫علي‬ ‫أن‬ ‫أبي‬ ‫ني‬‫ر‬‫فأخب‬2( ‫السالم‬ ‫عليه‬ ، ‫الخضر‬ ‫هذا‬ ‫؟‬ ‫هذا‬ ‫من‬ )3.)
َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ { : ‫وقوله‬‫الجنة‬ ‫أدخل‬‫و‬ ‫منها‬ ‫ونجا‬ ‫النار‬ ‫جنب‬ ‫من‬ : ‫أي‬ }
.‫الفوز‬ ‫كل‬ ‫فاز‬ ‫فقد‬ ،
‫بن‬ ‫رو‬ْ‫م‬َ‫ع‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫ي‬‫األنصار‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫أبي‬ ‫حدثنا‬ : ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫قال‬
( ]‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫[رضي‬ ‫ة‬‫ر‬‫ي‬‫ر‬‫ه‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫سلمة‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫علقمة‬4‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬ : ‫قال‬ )
‫س‬ ‫ضع‬ْ‫و‬َ‫"م‬ : ‫وسلم‬ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ { : ‫شئم‬ ‫إن‬ ‫ا‬‫و‬‫اقرؤ‬ ، ‫فيها‬ ‫وما‬ ‫الدنيا‬ ‫من‬ ٌ‫خير‬ ‫الجنة‬ ‫في‬ ‫وط‬
( } َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬5.)
( ‫حديث‬ ‫هذا‬6( ‫الوجه‬ ‫هذا‬ ‫غير‬ ‫من‬ ‫الصحيحين‬ ‫في‬ ‫ثابت‬ )7‫هذه‬ ‫بدون‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وقد‬ ، ‫يادة‬‫ز‬‫ال‬ ‫هذه‬ ‫بدون‬ )
(8( ‫حبان‬ ‫ابن‬‫و‬ ، ‫حاتم‬ ‫أبو‬ ‫يادة‬‫ز‬‫ال‬ )9‫في‬ )‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ، ‫مستدركه‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ ، ‫صحيحه‬
( ]‫[أيضا‬ ‫مردويه‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫هذا‬ ‫عمرو‬10: ‫فقال‬ ‫آخر‬ ‫وجه‬ ‫من‬ )
‫بن‬ ‫عمرو‬ ‫أنبأنا‬ ، ‫مسعدة‬ ‫بن‬ ‫د‬ْ‫ي‬َ‫م‬ُ‫ح‬ ‫أنبأنا‬ ، ‫يحيى‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫اهيم‬‫ر‬‫إب‬ ‫بن‬ ‫أحمد‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬ : ‫قال‬ ‫سعد‬ ‫بن‬ ‫سهل‬ ‫عن‬ ، ‫حازم‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫علي‬‫"لموضع‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬
ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ { : ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫تال‬ ‫ثم‬ : ‫قال‬ ."‫فيها‬ ‫وما‬ ‫الدنيا‬ ‫من‬ ‫خير‬ ‫الجنة‬ ‫في‬ ‫دكم‬َ‫أح‬ ‫وط‬َ‫س‬
} َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬
، ‫أحمد‬ ‫اإلمام‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫ما‬ } َ‫ون‬ُ‫م‬ِ‫ل‬ْ‫س‬ُ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ َّ‫ن‬ُ‫وت‬ُ‫م‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫قوله‬ ‫عند‬ ‫م‬‫وتقد‬( ‫كيع‬َ‫و‬ ‫عن‬11‫عن‬ )
‫بن‬ ‫مرو‬َ‫ع‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫عن‬ ، ‫الكعبة‬ ‫رب‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫الرحمن‬ ‫عبد‬ ‫عن‬ ، ‫وهب‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫عن‬ ، ‫األعمش‬
‫الجنة‬ ‫يدخل‬ ‫أن‬‫و‬ ‫النار‬ ‫عن‬ ‫ح‬‫يزحز‬ ‫أن‬ َّ‫ب‬َ‫أح‬ ‫"من‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬ : ‫قال‬ ‫العاص‬
‫إلى‬ ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫و‬ ، ‫اآلخر‬ ‫اليوم‬‫و‬ ‫باهلل‬ ‫يؤمن‬ ‫وهو‬ ‫ه‬ُ‫ت‬َّ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫م‬ ‫فلتدركه‬ ،( "‫إليه‬ ‫يؤتى‬ ‫أن‬ ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬ ‫ما‬ ‫الناس‬12.)
( ‫ا‬ً‫تصَير‬ } ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫وقوله‬13( ‫ا‬ً‫وتحقير‬ ، ‫الدنيا‬ ‫لشأن‬ )14، ‫ها‬‫ألمر‬ )
‫أنها‬‫و‬
__________
(1."‫"من‬ : ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(2."‫"تدرون‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(3( ‫الدر‬ ‫في‬ ‫السيوطي‬ ‫ه‬‫ر‬‫ذك‬ )2/399‫سناده‬‫ا‬‫و‬ ).‫منكر‬ ‫ومتنه‬ ‫ضعيف‬
(4.‫ر‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(5( ‫مسنده‬ ‫في‬ ‫أحمد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )2/438( ‫برقم‬ ‫السنن‬ ‫في‬ ‫الترمذي‬‫و‬ )3292‫المستدرك‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ ، )
(2/299‫سلمة‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫عمرو‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫كلهم‬ ، ‫الذهبي‬ ‫افقه‬‫و‬‫و‬ "‫مسلم‬ ‫شرط‬ ‫"على‬ : ‫وقال‬ )
‫سهل‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫اهد‬‫و‬‫ش‬ ‫وله‬ ‫ة‬‫ر‬‫ي‬‫ر‬‫ه‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫ى‬‫أخر‬ ‫طرق‬ ‫وللحديث‬ .‫به‬‫كما‬ ‫الصحيحين‬ ‫في‬ ‫سعد‬ ‫بن‬
( ‫المسند‬ ‫في‬ ‫أحمد‬ ‫عند‬ ‫مالك‬ ‫بن‬ ‫أنس‬ ‫حديث‬ ‫ومن‬ ، ‫سيأتي‬3/141: ‫في‬ ‫موسعا‬ ‫عليه‬ ‫الكالم‬ ‫انظر‬ )
( ‫برقم‬ ‫لأللباني‬ ‫الصحيحة‬ ‫السلسلة‬1978.)
(6."‫"الحديث‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(7( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫أخرجه‬ )6415( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫ومسلم‬ ، )1881.)
(8‫في‬ )."‫"بهذه‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬
(9."‫حبان‬ ‫بن‬ ‫حاتم‬ ‫"أبو‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(10.‫و‬ ، ‫أ‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(11."‫ه‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫اح‬‫ر‬‫الج‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫"ما‬ : ‫و‬ ‫في‬ )
(12( ‫المسند‬ )2/191.)
(13."‫"تصَير‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(14."‫"تحقير‬ : ‫ر‬ ‫وفي‬ ، "‫ها‬‫"وتحقير‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(2/178)
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
{ : ‫تعالى‬ ‫قال‬ ‫كما‬ ، ‫ائلة‬‫ز‬ ‫قليلة‬ ‫فانية‬ ‫دنيئة‬: ‫[األعلى‬ } ‫ى‬َ‫ق‬ْ‫َب‬‫أ‬َ‫و‬ ٌ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫خ‬ ُ‫ة‬َ‫ر‬ِ‫اآلخ‬َ‫و‬ .‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ َ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ون‬ ُ‫ر‬ِ‫ث‬ْ‫ؤ‬ُ‫ت‬ ْ‫ل‬َ‫ب‬
16،17: ‫عد‬‫[الر‬ } ٌ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ر‬ِ‫اآلخ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫[وقال‬ ]26‫ا‬َ‫م‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقال‬ ]
( ] ٍ‫ق‬‫ا‬َ‫ب‬ َِّ‫اّلِل‬ َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫د‬َ‫ف‬ْ‫ن‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬1‫[النح‬ } ): ‫ل‬96( ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقال‬ .]2ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬َ‫ف‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫يت‬ِ‫ت‬‫ُو‬‫أ‬ )
: ‫[القصص‬ } ‫ى‬َ‫ق‬ْ‫َب‬‫أ‬َ‫و‬ ٌ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫خ‬ َِّ‫اّلِل‬ َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُ‫ت‬َ‫ين‬ِ‫ز‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ِ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬60‫في‬ ‫الدنيا‬ ‫ما‬ ِ‫"وهللا‬ : ‫الحديث‬ ‫وفي‬ ]
ْ‫ر‬َ‫ت‬ َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫فلينظر‬ ، ِ‫م‬َ‫الي‬ ‫في‬ ‫إصبعه‬ ‫م‬ُ‫ك‬ُ‫أحد‬ ُ‫س‬ِ‫م‬ََْ‫ي‬ ‫كما‬ ‫إال‬ ‫ة‬‫ر‬‫اآلخ‬( ‫ع‬ِ‫ج‬3( "‫؟‬ ‫إليه‬ )4.)
، ‫متروكة‬ ، ‫متاع‬ ‫هي‬ ، ‫متاع‬ ‫هي‬ } ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫قوله‬ ‫في‬ ‫قتادة‬ ‫وقال‬
‫أوشكت‬-‫هو‬ ‫إال‬ ‫إله‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ‫وهللا‬-( ‫هذا‬ ‫من‬ ‫ا‬‫و‬‫فخذ‬ ، ‫أهلها‬ ‫عن‬ َّ‫ل‬ِ‫ح‬َ‫م‬ ْ‫ض‬َ‫ت‬ ‫أن‬5‫هللا‬ ‫طاعة‬ ‫المتاع‬ )
.‫باهلل‬ ‫إال‬ ‫قوة‬ ‫ال‬‫و‬ ، ‫استطعتم‬ ‫إن‬
‫وق‬ْ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬ ِ‫ع‬‫و‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ف‬ْ‫و‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َّ‫ن‬َ‫و‬ُ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ل‬َ‫و‬ { ‫كقوله‬ } ْ‫م‬ُ‫ك‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ُ‫و‬َ‫ل‬ْ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ { : ‫وله‬َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ص‬
َِِّ‫ّلِل‬ ‫ا‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ٌ‫ة‬َ‫يب‬ ِ‫ص‬ُ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ت‬َ‫اب‬ َ‫َص‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ين‬ِ‫ر‬ِ‫ب‬‫ا‬ َّ‫الص‬ ِ‫ر‬ ِ‫ش‬َ‫ب‬َ‫[و‬ ِ‫ات‬َ‫ر‬َ‫م‬َّ‫ث‬‫ال‬َ‫و‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫األن‬َ‫و‬ ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫األم‬] َ‫ون‬ُ‫ع‬ِ‫اج‬َ‫ر‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬
(6: ‫ة‬‫ر‬‫[البق‬ } )155،156‫أو‬ ‫ولده‬ ‫أو‬ ‫نفسه‬ ‫أو‬ ‫ماله‬ ‫من‬ ‫شيء‬ ‫في‬ ‫المؤمن‬ ‫يبتلى‬ ‫أن‬ ‫بد‬ ‫ال‬ : ‫أي‬ ]
( ‫المؤمن‬ ‫ويبتلى‬ ، ‫أهله‬7( ‫إن‬ ، ‫دينه‬ ‫قدر‬ ‫على‬ )8َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ { ‫البالء‬ ‫في‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫صالبة‬ ‫دينه‬ ‫في‬ ‫كان‬ )
ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬‫دمهم‬ْ‫ق‬َ‫م‬ ‫عند‬ ‫للمؤمنين‬ ‫تعالى‬ ‫يقول‬ } ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬
( ‫نالهم‬ ‫عما‬ ‫لهم‬ ‫مسليا‬ ، ‫بدر‬ ‫وقعة‬ ‫قبل‬ ‫ة‬َ‫المدين‬9‫لهم‬ ‫ا‬ً‫آمر‬‫و‬ ، ‫المشركين‬‫و‬ ‫الكتاب‬ ‫أهل‬ ‫من‬ ‫األذى‬ ‫من‬ )
َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ { : ‫فقال‬ ، ‫هللا‬ ‫ج‬‫يفر‬ ‫حتى‬ ‫العفو‬‫و‬ ‫الصفح‬‫و‬ ‫بالصبر‬} ِ‫ور‬ُ‫األم‬ ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬
، ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫عن‬ ، ‫ة‬‫ز‬‫حم‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫شعيب‬ ‫حدثنا‬ ، ‫اليمان‬ ‫أبو‬ ‫حدثنا‬ ، ‫أبي‬ ‫حدثنا‬ : ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫قال‬
‫أصحابه‬‫و‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫كان‬ : ‫قال‬ ‫ه‬‫ر‬‫أخب‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫بن‬ ‫أسامة‬ ‫أن‬ : ‫بير‬‫ز‬‫ال‬ ‫بن‬ ‫وة‬ ْ‫ر‬ُ‫ع‬ ‫ني‬‫ر‬‫أخب‬
‫أ‬ ‫كما‬ ‫الكتاب‬ ‫أهل‬‫و‬ ‫المشركين‬ ‫عن‬ ‫يعفون‬َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ { : ‫هللا‬ ‫قال‬ ، ‫األذى‬ ‫على‬ ‫ويصبرون‬ ، ‫هللا‬ ‫هم‬‫مر‬
( ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫وكان‬ : ‫قال‬ } ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬10‫صلى‬ )
( ‫أذن‬ ‫حتى‬ ، ‫به‬ ‫هللا‬ ‫ه‬‫ر‬‫أم‬ ‫ما‬ ‫العفو‬ ‫في‬ ‫يتأول‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬11‫فيهم‬ ‫هللا‬ ).
‫أنبأنا‬ ، ‫اليمان‬ ‫أبو‬ ‫حدثنا‬ : ‫فقال‬ ‫ال‬‫و‬‫مط‬ ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫تفسير‬ ‫عند‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫ه‬‫ر‬‫ذك‬ ‫وقد‬ ، ‫ا‬‫ر‬‫مختص‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫هكذا‬
‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫أن‬ ‫ه‬‫ر‬‫أخب‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫بن‬ ‫أسامة‬ ‫أن‬ ‫؛‬ ‫بير‬‫ز‬‫ال‬ ‫بن‬ ‫عروة‬ ‫ني‬‫ر‬‫أخب‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫عن‬ ، ‫شعيب‬
‫ي‬ ، ‫اءه‬‫ر‬‫و‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫بن‬ ‫أسامة‬ ‫أردف‬‫و‬ ‫ة‬َّ‫دكي‬َ‫ف‬ ‫قطيفة‬ ‫عليه‬ ، ‫ار‬َ‫حم‬ ‫على‬ ‫ركب‬ ‫وسلم‬‫في‬ ‫عبادة‬ ‫بن‬ َ‫د‬ْ‫ع‬َ‫س‬ ‫عود‬
، ‫ول‬ُ‫ل‬َ‫س‬ ‫بن‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫فيه‬ ‫بمجلس‬ ‫مر‬ ‫حتى‬ : ‫قال‬ ، ‫ر‬ْ‫د‬َ‫ب‬ ‫وقعة‬ ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ، ‫ج‬‫الخزر‬ ‫بن‬ ‫الحارث‬ ‫بني‬
‫ة‬َ‫د‬َ‫ب‬َ‫ع‬ ، ‫المشركين‬‫و‬ ‫المسلمين‬ ‫من‬ ‫أخالط‬ ‫المجلس‬ ‫في‬ ‫فإذا‬ ، ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫يسلم‬ ‫أن‬ ‫قبل‬ ‫وذلك‬
‫بن‬ ‫هللا‬ ُ‫عبد‬ ‫المجلس‬ ‫وفي‬ ، ‫المسلمين‬‫و‬ ‫اليهود‬‫و‬ ‫األوثان‬‫الدابة‬ ُ‫ة‬‫اج‬َ‫ج‬َ‫ع‬ َ‫المجلس‬ ‫يت‬َ‫ش‬َ‫غ‬ ‫فلما‬ ، ‫احة‬َ‫و‬ َ‫ر‬
( ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫فسلم‬ .‫علينا‬ ‫ا‬‫و‬‫بر‬ََُ‫ت‬ ‫"ال‬ : ‫وقال‬ ‫بردائه‬ ‫أنفه‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫ر‬َّ‫م‬َ‫خ‬12)
، ‫وجل‬ ‫عز‬ ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫فدعاهم‬ ‫فنزل‬ ، ‫وقف‬ ‫ثم‬
__________
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
(1.‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(2."‫"فما‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(3‫"يرج‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ )."‫ع‬
(4( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ )2858( ‫برقم‬ ‫الترمذي‬‫و‬ )2323‫برقم‬ ‫السنن‬ ‫في‬ ‫ماجة‬ ‫ابن‬‫و‬ )
(4108.‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫شداد‬ ‫ابن‬ ‫المستورد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ )
(5."‫"هذه‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(6."‫اآليتين‬ ‫آخر‬ ‫"إلى‬ : ‫ـ‬‫ه‬ ‫وفي‬ ، ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(7."‫ء‬‫"المر‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(8، ‫أ‬ ‫في‬ )."‫"فإن‬ : ‫و‬
(9."‫"ينالهم‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(10."‫"النبي‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(11."‫"أذنه‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(12."‫عليهم‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫"فسلم‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(2/179)
‫فال‬ ‫حقا‬ ‫كان‬ ‫إن‬ ، ‫تقول‬ ‫مما‬ َ‫ن‬َ‫س‬ْ‫أح‬ ‫ال‬ ‫إنه‬ ، ‫ء‬ْ‫ر‬َ‫الم‬ ‫أيها‬ : ‫ي‬َ‫أب‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫فقال‬ ، ‫آن‬‫ر‬‫الق‬ ‫عليهم‬ ‫أ‬‫ر‬‫وق‬
‫في‬ ‫به‬ ‫ذنا‬ْ‫تؤ‬‫بلى‬ : ‫احة‬‫و‬‫ر‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫فقال‬ .‫عليه‬ ‫فاقصص‬ ‫جاءك‬ ‫فمن‬ ، ‫رحلك‬ ‫إلى‬ ‫ارجع‬ ، ‫مجالسنا‬
(1‫حتى‬ ‫اليهود‬‫و‬ ‫المشركون‬‫و‬ ‫المسلمون‬ ‫ب‬َ‫فاست‬ .‫ذلك‬ ‫حب‬ُ‫ن‬ ‫فإنا‬ ‫مجالسنا‬ ‫في‬ ‫به‬ ‫ا‬َ‫شن‬ْ‫اغ‬َ‫ف‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ )
( ‫اورون‬َ‫ث‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ‫ا‬‫و‬‫كاد‬2‫ال‬ ‫ركب‬ ‫ثم‬ ، ‫ا‬‫و‬‫سكت‬ ‫حتى‬ ‫خفضهم‬ُ‫ي‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫يزل‬ ‫فلم‬ )‫صلى‬ ‫نبي‬
: ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫له‬ ‫فقال‬ ، ‫ادة‬َ‫ب‬ُ‫ع‬ ‫بن‬ ‫سعد‬ ‫على‬ ‫دخل‬ ‫حتى‬ ‫فسار‬ ، ‫ابته‬َ‫د‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬
( ‫اب‬َ‫ب‬ُ‫ح‬ ‫أبو‬ ‫قال‬ ‫ما‬ ‫إلى‬ ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ‫ألم‬ ، ‫سعد‬ ‫"يا‬3)-‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫يد‬‫ر‬‫ي‬-‫فقال‬ ."‫وكذا‬ ‫كذا‬ ‫قال‬
( ‫اصفح‬‫و‬ ‫عنه‬ ‫اعف‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ : ‫سعد‬4( ‫الذي‬ ‫هللا‬ َ‫فو‬ )5‫ع‬ ‫أنزل‬ )( ‫هللا‬ ‫جاء‬ ‫لقد‬ ‫الكتاب‬ ‫ليك‬6)
( ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ح‬ُ‫الب‬ ‫هذه‬ ‫أهل‬ ‫اصطلح‬ ‫ولقد‬ ، ‫عليك‬ ‫أنزل‬ ‫الذي‬ ‫بالحق‬7( ‫وه‬ُ‫ب‬ ِ‫ص‬َ‫ع‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫جوه‬ِ‫و‬َ‫ت‬ُ‫ي‬ ‫أن‬ ‫على‬ )8‫بالعصابة‬ )
( ‫أبى‬ ‫فلما‬ ،9( ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ف‬ ‫الذي‬ ‫فذلك‬ ، ‫بذلك‬ ‫شرق‬ ‫هللا‬ ‫أعطاك‬ ‫الذي‬ ‫بالحق‬ ‫ذلك‬ ‫هللا‬ )10، َ‫أيت‬‫ر‬ ‫ما‬ ‫به‬ )
‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫عنه‬ ‫فعفا‬‫يعفون‬ ‫أصحابه‬‫و‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫وكان‬ ، ‫وسلم‬
َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫هللا‬ ‫قال‬ ، ‫األذى‬ ‫على‬ ‫ويصبرون‬ ، ‫هللا‬ ‫هم‬‫أمر‬ ‫كما‬ ، ‫الكتاب‬ ‫أهل‬‫و‬ ‫المشركين‬ ‫عن‬
َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫[و‬ ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬
( ] ِ‫ور‬ُ‫األم‬11‫ا‬ً‫د‬َ‫س‬َ‫ح‬ ‫ا‬ً‫ار‬َّ‫ف‬ُ‫ك‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ان‬َ‫يم‬ِ‫إ‬ ِ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ون‬ُّ‫د‬ُ‫ر‬َ‫ي‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ل‬ْ‫َه‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ َّ‫د‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقال‬ } )
‫و‬ُ‫ف‬ْ‫اع‬َ‫ف‬ ُّ‫ق‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ َ‫ن‬َّ‫ي‬َ‫ب‬َ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬ ِ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬: ‫ة‬‫ر‬‫[البق‬ ‫اآلية‬ } ِ‫ه‬ِ‫ر‬ْ‫َم‬‫أ‬ِ‫ب‬ َُّ‫اّلِل‬
َ
‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ح‬َ‫ف‬ ْ‫اص‬َ‫و‬ ‫ا‬
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
109‫فلما‬ ، ‫فيهم‬ ‫هللا‬ َ‫أذن‬ ‫حتى‬ ، ‫به‬ ‫هللا‬ ‫ه‬‫ر‬‫أم‬ ‫ما‬ ‫العفو‬ ‫في‬ ‫ل‬‫أو‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫وكان‬ ، ]
‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫قال‬ ، ‫يش‬‫ر‬‫ق‬ ‫كفار‬ ‫صناديد‬ ‫به‬ ‫هللا‬ ‫فقتل‬ ، ‫ا‬ً‫بدر‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ُ‫رسول‬ ‫ا‬‫ز‬‫غ‬‫ابن‬ ‫ي‬َ‫أب‬
‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫الرسول‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫فبايع‬ ، ‫ه‬‫ج‬َ‫و‬َ‫ت‬ ‫قد‬ ‫أمر‬ ‫هذا‬ : ‫األوثان‬ ‫وعبدة‬ ‫المشركين‬ ‫من‬ ‫معه‬ ‫ومن‬ ‫ول‬ُ‫ل‬َ‫س‬
( ‫اإلسالم‬ ‫على‬ ‫وسلم‬12( ‫ا‬‫و‬‫أسلم‬‫و‬ )13( )14.)
‫إال‬ ‫اء‬‫و‬‫د‬ ‫له‬ ‫فما‬ ، ‫ى‬َ‫ذ‬‫يؤ‬ ‫أن‬ ‫بد‬ ‫فال‬ ، ‫منكر‬ ‫عن‬ ‫نهى‬ ‫أو‬ ، ‫بمعروف‬ ‫أمر‬ ‫أو‬ ، ‫بحق‬ ‫قام‬ ‫من‬ ‫فكان‬
‫االستعانة‬‫و‬ ، ‫هللا‬ ‫في‬ ‫الصبر‬.‫وجل‬ ‫عز‬ ، ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫ع‬‫الرجو‬‫و‬ ، ‫باهلل‬
__________
(1."‫"بل‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(2."‫"يتبارزون‬ : ‫و‬ ‫في‬ )
(3."‫"حبان‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(4."‫عنه‬ ‫اصفح‬‫و‬" : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(5."‫الذي‬‫و‬‫"ف‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(6."‫خالفتهم‬ ‫"لقد‬ : ‫و‬ ‫في‬ )
(7‫عل‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫مدينة‬ : ‫بها‬ ‫المقصود‬ ‫ة‬‫ر‬‫البحي‬ ).‫وسلم‬ ‫يه‬
(8."‫"فيعصبونه‬ : ‫و‬ ‫وفي‬ ، "‫"فيعصبوه‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(9."‫"أتى‬ : ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ )
(10."‫"ثقل‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(11."‫"اآلية‬ : ‫ـ‬‫ه‬ ‫وفي‬ ، ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(12."‫ا‬‫و‬‫فبايع‬ ‫اإلسالم‬ ‫"على‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(13."‫ا‬‫و‬‫"فأسلم‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(14( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫صحيح‬ )4566‫في‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ ، )( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬1798.)
(2/180)
َ‫اء‬َ‫ر‬َ‫و‬ ُ‫وه‬ُ‫ذ‬َ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ِ‫اس‬َّ‫لن‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ُ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫اق‬َ‫ث‬‫ي‬ِ‫م‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫ذ‬ِ‫ا‬َ‫و‬‫ا‬ً‫ن‬َ‫م‬َ‫ث‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ْ‫و‬ َ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫اش‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ور‬ُ‫ه‬ُ‫ظ‬
( َ‫ون‬ ُ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫س‬ْ‫ئ‬ِ‫ب‬َ‫ف‬ ً‫يال‬ِ‫ل‬َ‫ق‬187ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ )َ‫ال‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬
( ٌ‫يم‬ِ‫َل‬‫أ‬ ٌ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫و‬ ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬188ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫َر‬ْ‫األ‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫ك‬ْ‫ل‬ُ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ )
( ٌ‫ير‬ِ‫د‬َ‫ق‬189)
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
ِ‫ا‬َ‫و‬ {ُ‫ه‬ُ‫ظ‬ َ‫اء‬َ‫ر‬َ‫و‬ ُ‫وه‬ُ‫ذ‬َ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ ِ‫اس‬َّ‫لن‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ُ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫اق‬َ‫ث‬‫ي‬ِ‫م‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫ذ‬‫ا‬ً‫ن‬َ‫م‬َ‫ث‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ْ‫و‬ َ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫اش‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ور‬
( َ‫ون‬ ُ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫س‬ْ‫ئ‬ِ‫ب‬َ‫ف‬ ‫يال‬ِ‫ل‬َ‫ق‬187ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ )‫ال‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬
( ٌ‫يم‬ِ‫َل‬‫أ‬ ٌ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫و‬ ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬188ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫ك‬ْ‫ل‬ُ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ )
( ٌ‫ير‬ِ‫د‬َ‫ق‬189} )
‫الذين‬ ، ‫الكتاب‬ ‫ألهل‬ ‫وتهديد‬ ‫هللا‬ ‫من‬ ‫توبيخ‬ ‫هذا‬‫بمحمد‬ ‫ا‬‫و‬‫يؤمن‬ ‫أن‬ ‫األنبياء‬ ‫ألسنة‬ ‫على‬ ‫العهد‬ ‫عليهم‬ ‫ذ‬َ‫أخ‬
( ‫ا‬‫و‬‫ليكون‬ ‫الناس‬ ‫في‬ ‫ه‬‫ر‬‫بذك‬ ‫ا‬‫و‬‫ينوه‬ ‫أن‬‫و‬ ، ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬1‫هللا‬ ‫أرسله‬ ‫فإذا‬ ، ‫ه‬‫ر‬‫أم‬ ‫من‬ ‫ة‬َ‫ب‬ْ‫أه‬ ‫على‬ )
، ‫تابعوه‬
__________
(1."‫ا‬‫و‬‫"فيكون‬ : ‫و‬ ‫في‬ )
(2/180)
‫ا‬‫و‬ ‫الدنيا‬ ‫في‬ ‫الخير‬ ‫من‬ ‫عليه‬ ‫ا‬‫و‬‫وعد‬ ‫عما‬ ‫ا‬‫و‬‫وتعوض‬ ‫ذلك‬ ‫ا‬‫و‬‫فكتم‬‫الدنيوي‬ ‫الحظ‬‫و‬ ، ‫الطفيف‬ ‫بالدون‬ ‫ة‬‫ر‬‫آلخ‬
.‫بيعتهم‬ ‫البيعة‬ ‫وبئست‬ ، ‫صفقتهم‬ ‫الصفقة‬ ‫فبئست‬ ، ‫السخيف‬
‫فعلى‬ ، ‫لكهم‬ْ‫س‬َ‫م‬ ‫بهم‬ َ‫لك‬ْ‫س‬ُ‫وي‬ ، ‫أصابهم‬ ‫ما‬ ‫فيصيبهم‬ ‫مسلكهم‬ ‫ا‬‫و‬‫يسلك‬ ‫أن‬ ‫للعلماء‬ ‫ذير‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫هذا‬ ‫وفي‬
‫يك‬ ‫ال‬‫و‬ ، ‫الصالح‬ ‫العمل‬ ‫على‬ ‫الدال‬ ، ‫النافع‬ ‫العلم‬ ‫من‬ ‫بأيديهم‬ ‫ما‬ ‫ا‬‫و‬‫يبذل‬ ‫أن‬ ‫العلماء‬( ‫ا‬‫و‬‫تم‬1، ‫شيئا‬ ‫منه‬ )
‫ل‬ِ‫ئ‬ُ‫س‬ ‫"من‬ : ‫قال‬ ‫أنه‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ‫متعددة‬ ‫طرق‬ ‫من‬ ‫المروي‬ ‫الحديث‬ ‫في‬ ‫ورد‬ ‫فقد‬
."‫نار‬ ‫من‬ ٍ‫ام‬َ‫لج‬ِ‫ب‬ ‫القيامة‬ ‫يوم‬ ‫م‬ِ‫ج‬ْ‫ل‬‫أ‬ ‫مه‬َ‫ت‬َ‫فك‬ ‫م‬ْ‫ل‬ِ‫ع‬ ‫عن‬
‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقوله‬ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫[ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬
( ] ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬2‫في‬ ‫جاء‬ ‫كما‬ ، ‫ا‬‫و‬َ‫ط‬ْ‫ع‬ُ‫ي‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫ين‬‫ر‬‫المتكث‬ ‫ائين‬‫ر‬‫الم‬ ‫بذلك‬ ‫يعني‬ ، ‫اآلية‬ } )
‫إال‬ ‫هللا‬ ‫ه‬ْ‫د‬ِ‫ز‬َ‫ي‬ ‫لم‬ ‫بها‬ ‫ر‬َّ‫ث‬َ‫ك‬َ‫يت‬ِ‫ل‬ ‫كاذبة‬ ‫وى‬ْ‫ع‬َ‫د‬ ‫ى‬َ‫ع‬َّ‫اد‬ ‫"من‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫عن‬ ‫الصحيحين‬
َّ‫ل‬ِ‫ق‬( "‫ة‬3( ‫"المتشبع‬ : ‫الصحيح‬ ‫وفي‬ )4( "‫ور‬ ُ‫ز‬ ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫و‬َ‫ث‬ ‫كالبس‬ َ‫ط‬ْ‫ع‬ُ‫ي‬ ‫لم‬ ‫بما‬ )5.)
‫الرحمن‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫يد‬َ‫م‬ُ‫ح‬ ‫أن‬ ‫يكة‬َ‫ل‬ُ‫م‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫ني‬‫ر‬‫أخب‬ ، ‫ج‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ج‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ، ‫اج‬َّ‫ج‬َ‫ح‬ ‫حدثنا‬ : ‫أحمد‬ ‫اإلمام‬ ‫وقال‬
‫افع‬‫ر‬ ‫يا‬ ‫اذهب‬ : ‫قال‬ ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫أن‬ : ‫ه‬‫ر‬‫أخب‬ ‫ف‬ْ‫و‬َ‫ع‬ ‫بن‬-‫ابه‬َّ‫و‬َ‫لب‬-‫عن‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫إلى‬‫فقل‬ ، ‫ه‬
(6( ‫ى‬َ‫أت‬ ‫بما‬ ‫ح‬‫ر‬َ‫ف‬ ‫ا‬َّ‫من‬ ‫ئ‬‫امر‬ ‫كل‬ ‫كان‬ ‫لئن‬ )7‫يفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫يحمد‬ ‫أن‬ ‫أحب‬‫و‬ )-‫أجمعون‬ ‫ذبن‬َ‫ع‬ُ‫لن‬ ، ‫ا‬ً‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫مع‬
( ‫؟‬8( ‫لكم‬ ‫وما‬ : ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫فقال‬ )9: ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫تال‬ ‫ثم‬ ، ‫الكتاب‬ ‫أهل‬ ‫في‬ ‫هذه‬ ‫لت‬‫ز‬‫ن‬ ‫إنما‬ ‫؟‬ ‫وهذه‬ )
َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫اق‬َ‫ث‬‫ي‬ِ‫م‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫ذ‬ِ‫ا‬َ‫و‬ {‫ا‬ً‫ن‬َ‫م‬َ‫ث‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ْ‫و‬ َ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫اش‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ور‬ُ‫ه‬ُ‫ظ‬ َ‫اء‬َ‫ر‬َ‫و‬ ُ‫وه‬ُ‫ذ‬َ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ ِ‫اس‬َّ‫لن‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ُ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬
( } َ‫ون‬ ُ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫س‬ْ‫ئ‬ِ‫ب‬َ‫ف‬ ‫يال‬ِ‫ل‬َ‫ق‬10ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫وتال‬ )
َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬‫فكتموه‬ ، ‫شيء‬ ‫عن‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫سألهم‬ : ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫وقال‬ .‫اآلية‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬
(11‫ا‬‫و‬‫وفرح‬ ، ‫إليه‬ ‫بذلك‬ ‫ا‬‫و‬‫استحمد‬‫و‬ ، ‫عنه‬ ‫سألهم‬ ‫بما‬ ‫أخبروه‬ ‫قد‬ ‫أن‬ ‫ه‬ْ‫و‬ َ‫أر‬ ‫قد‬ ‫ا‬‫و‬‫فخرج‬ ، ‫ه‬‫ر‬‫بَي‬ ‫أخبروه‬‫و‬ )
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
( ‫ا‬‫و‬‫أوت‬ ‫بما‬12.‫عنه‬ ‫سألهم‬ ‫ما‬ ‫كتمانهم‬ ‫من‬ )
‫ومسلم‬ ، ‫التفسير‬ ‫في‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وهكذا‬‫ابن‬‫و‬ ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬‫و‬ ، ‫يهما‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫النسائي‬‫و‬ ‫الترمذي‬‫و‬ ،
( ‫ير‬‫ر‬‫ج‬13‫بنحوه‬ ، ‫يج‬َ‫ر‬ُ‫ج‬ ‫بن‬ ‫الملك‬ ‫عبد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫كلهم‬ ، ‫مستدركه‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ ، ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬‫و‬ )
(14‫أن‬ : ‫وقاص‬ ‫بن‬ ‫لقمة‬َ‫ع‬ ‫عن‬ ‫مليكة‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫يج‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫أيضا‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )
__________
(1."‫"يكتمون‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(2.‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ )
(3( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫صحيح‬ )6105،6652( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫وصحيح‬ )110‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫حديث‬ ‫من‬ )
.‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫الضحاك‬
(4."‫"المشبع‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(5( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ )2129.‫عنها‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫عائشة‬ ‫حديث‬ ‫من‬ )
(6."‫له‬ ‫"فقل‬ : ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(7."‫"أوتى‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(8‫في‬ )."‫"أجمعين‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬
(9."‫لكم‬ ‫"ما‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(10."‫اآلية‬ ..‫للناس‬ ‫"لتبيننه‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(11."‫إياه‬ ‫"فكتموه‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ )
(12."‫ا‬‫و‬‫"أوت‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(13."‫يمة‬‫ز‬‫خ‬ ‫ابن‬‫و‬" : ‫و‬ ‫في‬ )
(14( ‫المسند‬ )1/298( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫وصحيح‬ )4568( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫وصحيح‬ )2778‫وسنن‬ )‫الترمذي‬
( ‫برقم‬3014( ‫برقم‬ ‫ى‬‫الكبر‬ ‫السنن‬ ‫في‬ ‫النسائي‬‫و‬ )11086.)
(2/181)
( ‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ، ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫إلى‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫يا‬ ْ‫اذهب‬ : ‫ابه‬‫و‬‫لب‬ ‫قال‬ ‫ان‬‫و‬ ْ‫ر‬َ‫م‬1.)
‫عطاء‬ ‫عن‬ ، ‫أسلم‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫حدثني‬ ، ‫جعفر‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫أنبأنا‬ ، ‫يم‬‫ر‬‫م‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫حدثنا‬ : ‫ي‬‫البخار‬ ‫وقال‬
‫رضي‬ ، ‫ي‬‫الخدر‬ ‫سعيد‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫يسار‬ ‫بن‬‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫عهد‬ ‫على‬ ‫المنافقين‬ ‫من‬ ‫رجاال‬ ‫أن‬ ‫؛‬ ‫عنه‬ ‫هللا‬
‫ا‬‫و‬‫ح‬ِ‫ر‬َ‫وف‬ ، ‫عنه‬ ‫ا‬‫و‬‫ف‬َّ‫ل‬َ‫خ‬َ‫ت‬ ‫الَزو‬ ‫إلى‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫ج‬َ‫خر‬ ‫إذا‬ ‫كان‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
‫الَزو‬ ‫من‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫دم‬َ‫ق‬ ‫فإذا‬ ، ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫خالف‬ ‫بمقعدهم‬
( ‫ا‬‫و‬‫اعتذر‬2‫إليه‬ )‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫لت‬‫ز‬‫فن‬ ، ‫ا‬‫و‬‫يفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫ا‬‫و‬‫يحمد‬ ‫أن‬ ‫ا‬‫و‬‫أحب‬‫و‬ ، ‫ا‬‫و‬‫وحلف‬
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
.‫اآلية‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬
( ‫بنحوه‬ ، ‫يم‬‫ر‬‫م‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وكذا‬3‫حديث‬ ‫من‬ ‫ه‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وقد‬ )
‫الل‬( ‫كان‬ : ‫قال‬ ‫أسلم‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫عن‬ ، ‫سعد‬ ‫بن‬ ‫ام‬َ‫هش‬ ‫عن‬ ، ‫سعد‬ ‫بن‬ ‫يث‬4‫ديج‬َ‫خ‬ ‫بن‬ ‫افع‬‫ر‬‫و‬ ‫سعيد‬ ‫أبو‬ )
( ‫أيت‬َ‫ر‬ ، ‫سعيد‬ ‫أبا‬ ‫يا‬ : ‫فقال‬ ‫ان‬‫و‬ ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫عند‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬‫و‬5( َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫تعالى‬ ‫هللا‬ ‫قول‬ )6َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ )
ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬‫نفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ن‬ ‫أن‬ ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ون‬ ‫نا‬ْ‫ي‬َ‫أت‬ ‫بما‬ ‫ح‬‫نفر‬ ‫ونحن‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬
( ‫ذاك‬ ‫إنما‬ ، ‫ذاك‬ ‫من‬ ‫ليس‬ ‫هذا‬ ‫إن‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ ‫؟‬7‫إذا‬ ‫فون‬َّ‫تخل‬َ‫ي‬ ‫ا‬‫و‬‫كان‬ ‫المنافقين‬ ‫من‬ ‫ناسا‬ ‫أن‬ )
‫ر‬ ْ‫ص‬َ‫ن‬ ‫لهم‬ ‫كان‬ ‫ن‬‫ا‬‫و‬ ، ‫بتخلفهم‬ ‫ا‬‫و‬‫فرح‬ ‫بة‬ْ‫ك‬َ‫ن‬ ‫فيه‬ ‫كان‬ ‫فإن‬ ، ‫ا‬ً‫ث‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫بعث‬
‫هللا‬ ‫من‬( ‫ا‬‫و‬‫حلف‬ ‫وفتح‬8‫هذا‬ ‫أين‬ : ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫فقال‬ .‫الفتح‬‫و‬ ‫بالنصر‬ ‫هم‬‫سرور‬ ‫على‬ ‫ويحمدوهم‬ ‫ليرضوهم‬ ‫لهم‬ )
‫أبو‬ ‫صدق‬ ، ‫نعم‬ : ‫قال‬ ‫؟‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫يا‬ ‫أكذلك‬ : ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫فقال‬ ، ‫هذا‬ ُ‫م‬َ‫ل‬ْ‫ع‬َ‫ي‬ ‫وهذا‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ ‫؟‬ ‫هذا‬ ‫من‬
( ‫ذاك‬ ‫يعلم‬ ‫وهذا‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫قال‬ ‫ثم‬ .‫سعيد‬9)-‫خديج‬ ‫بن‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫يعني‬-‫إن‬ ‫يخشى‬ ‫ولكنه‬‫أن‬ ‫أخبرك‬
‫لك‬ ‫شهادة‬ ‫على‬ ‫تحمدني‬ ‫أال‬ : ‫ي‬‫الخدر‬ ‫سعيد‬ ‫ألبي‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫قال‬ ‫ا‬‫و‬‫خرج‬ ‫فلما‬ .‫الصدقة‬ ‫في‬ ‫الئصه‬َ‫ق‬ ‫ع‬‫تنز‬
(10‫؟‬ ‫الحق‬ ‫شهدت‬ ‫ما‬ ‫على‬ ‫تحمدني‬ ‫ال‬ ‫أو‬ : ‫يد‬‫ز‬ ‫فقال‬ .‫الحق‬ َ‫شهدت‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ ‫؟‬ )
‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬‫و‬ ‫هو‬ ‫كان‬ ‫أنه‬ : ‫خديج‬ ‫بن‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫عن‬ ، ‫أسلم‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫عن‬ ، ‫مالك‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫ثم‬‫عند‬
( ‫لت‬‫ز‬‫ن‬ ‫شيء‬ ‫أي‬ ‫في‬ ، ‫افع‬‫ر‬ ‫يا‬ : ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫فقال‬ ، ‫المدينة‬ ‫أمير‬ ‫وهو‬ ، ‫الحكم‬ ‫بن‬ ‫ان‬‫و‬‫ر‬َ‫م‬11‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫؟‬ ‫هذه‬ )
(12( ‫يبعث‬ ‫ان‬‫و‬ ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫وكان‬ ، ‫عنهم‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫سعيد‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫تقدم‬ ‫كما‬ )13‫ابن‬ ‫يسأل‬ ‫ذلك‬ ‫بعد‬ )
‫قال‬ ‫وما‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫ه‬‫ر‬‫ذك‬ ‫ما‬ ‫بين‬ ‫افاة‬َ‫من‬ ‫ال‬‫و‬ ، ‫ناه‬‫ر‬‫ذك‬ ‫ما‬ ‫له‬ ‫فقال‬ ، ‫تقدم‬ ‫كما‬ ‫عباس‬‫اآلية‬ ‫ألن‬ ‫؛‬ ‫الء‬‫ؤ‬‫ه‬ ‫ه‬
.‫أعلم‬ ‫وهللا‬ ، ‫ذكر‬ ‫ما‬ ‫جميع‬ ‫في‬ ‫عامة‬
‫عن‬ ، ‫ي‬‫ر‬ْ‫ه‬‫الز‬ ‫عن‬ ، ‫بة‬ْ‫ق‬ُ‫ع‬ ‫بن‬ ‫وموسى‬ ‫يق‬ِ‫ت‬َ‫ع‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫أيضا‬ ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬ ‫روى‬ ‫وقد‬
‫أن‬ ‫خشيت‬ ‫لقد‬ ‫وهللا‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ : ‫قال‬ ‫ي‬‫األنصار‬ ‫قيس‬ ‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫أن‬ ‫؛‬ ‫ي‬‫األنصار‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬
‫أكون‬
__________
(1‫ال‬ ‫صحيح‬ )( ‫برقم‬ ‫ي‬‫بخار‬4568.)
(2."‫ا‬‫و‬‫"أعذر‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(3( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫صحيح‬ )4567( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫وصحيح‬ )2777.)
(4."‫"قال‬ : ‫و‬ ‫في‬ )
(5."‫أيت‬‫ر‬‫"أ‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(6."‫يحسبن‬ ‫"ال‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(7."‫ذلك‬ ‫إنما‬ ‫ذلك‬ ‫"من‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
(8."‫ا‬‫و‬‫"يحلف‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(9."‫"ذلك‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
(10‫وفي‬ ، "‫لك‬ ‫شهدت‬ ‫"أني‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )."‫لك‬ ‫شهدت‬ ‫ما‬ ‫"على‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬
(11."‫لت‬‫ز‬‫"أن‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(12(‫الدر‬ ‫في‬ ‫كما‬ ‫ه‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫حميد‬ ‫بن‬ ‫عبد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )2/404‫الفتح‬ ‫في‬ ‫حجر‬ ‫ابن‬ ‫الحافظ‬ ‫ه‬‫ر‬‫وذك‬ )
(8/234.)
(13."‫"بعث‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )
(2/182)
‫ا‬َ‫ه‬َّ‫الن‬َ‫و‬ ِ‫ل‬ْ‫ي‬َّ‫الل‬ ِ‫ف‬ َ‫ال‬ِ‫ت‬ْ‫اخ‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫َر‬ْ‫األ‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬( ِ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫ل‬َْ‫األ‬ ‫ي‬ِ‫ل‬‫ُو‬ِ‫أل‬ ٍ‫ات‬َ‫ي‬ََ‫آل‬ ِ‫ر‬190َ‫ون‬ ُ‫ر‬ُ‫ك‬ْ‫ذ‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ )
َ‫ه‬ َ‫ت‬ْ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ِ‫ض‬ْ‫َر‬ْ‫األ‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ون‬ ُ‫ر‬َّ‫ك‬َ‫ف‬َ‫ت‬َ‫ي‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ب‬‫و‬ُ‫ن‬ُ‫ج‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ود‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ ََّ‫اّلِل‬ً‫ال‬ِ‫اط‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬
( ِ‫ار‬َّ‫الن‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫ان‬َ‫ح‬ْ‫ب‬ُ‫س‬191ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )ٍ‫ار‬ َ‫ص‬ْ‫َن‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ال‬َّ‫لظ‬ِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ه‬َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ز‬ْ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫د‬ُ‫ت‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬
(192‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬ْ‫اغ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ‫ا‬َّ‫ن‬َ‫م‬َ‫آ‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ب‬َ‫ر‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ن‬ِ‫م‬َ‫آ‬ ْ‫َن‬‫أ‬ ِ‫ان‬َ‫يم‬ِْ‫ْل‬ِ‫ل‬ ‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )‫ا‬َّ‫ن‬َ‫ع‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫وب‬ُ‫ن‬ُ‫ذ‬
‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ات‬َ‫ئ‬ِ‫ي‬َ‫س‬( ِ‫ار‬َ‫ر‬ْ‫َب‬ْ‫األ‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ف‬َ‫و‬َ‫ت‬َ‫و‬193ُ‫ف‬ِ‫ل‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ َ‫ال‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ز‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫و‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ت‬َ‫آ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )
( َ‫اد‬َ‫يع‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬194)
‫الح‬ ُّ‫ب‬ِ‫ُح‬‫أ‬ ‫أجدني‬‫و‬ ، ‫يفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ َ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ‫أن‬ ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬ ‫أن‬ ‫ء‬‫المر‬ ‫هللا‬ ‫نهى‬ : ‫قال‬ "‫؟‬ ‫"لم‬ : ‫قال‬ .‫هلكت‬.َ‫مد‬
( ‫أجدني‬‫و‬ ، ‫يالء‬ُ‫الخ‬ ‫عن‬ ‫هللا‬ ‫ونهى‬1‫أنا‬‫و‬ ، ‫صوتك‬ ‫فوق‬ ‫اتنا‬‫و‬‫أص‬ ‫نرفع‬ ‫أن‬ ‫هللا‬ ‫ونهى‬ ، ‫الجمال‬ ‫أحب‬ )
(2، ‫يدا‬ِ‫م‬َ‫ح‬ ‫يش‬ِ‫ع‬َ‫ت‬ ‫أن‬ ‫ضى‬ْ‫ر‬َ‫ت‬ ‫"أال‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫فقال‬ .‫الصوت‬ ‫ي‬‫جهور‬ ‫امرؤ‬ )
( ‫فعاش‬ .‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ‫بلى‬ : ‫قال‬ "‫؟‬ ‫الجنة‬ ‫وتدخل‬ ، ‫يدا‬ِ‫ه‬َ‫ش‬ ‫ل‬َ‫ت‬ْ‫ق‬ُ‫وت‬3‫حميد‬ )‫مة‬َ‫ل‬ْ‫ي‬َ‫س‬ُ‫م‬ ‫يوم‬ ‫شهيدا‬ ‫تل‬ُ‫وق‬ ، ‫ا‬
( ‫الكذاب‬4.)
‫اإلخبار‬ ‫على‬ ‫وبالياء‬ ، ‫المفرد‬ ‫مخاطبة‬ ‫على‬ ‫بالتاء‬ ‫أ‬‫ر‬‫يق‬ } ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫ف‬ { : ‫وقوله‬
( ‫تحسبون‬ ‫ال‬ : ‫أي‬ ، ‫عنهم‬5ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ولهذا‬ ‫؛‬ ‫منه‬ ‫لهم‬ ‫بد‬ ‫ال‬ ‫بل‬ ، ‫العذاب‬ ‫من‬ ‫ناجون‬ ‫أنهم‬ )
َ‫أ‬ ٌ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬} ٌ‫يم‬ِ‫ل‬
، ‫شيء‬ ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫مالك‬ ‫هو‬ : ‫أي‬ } ٌ‫ير‬ِ‫د‬َ‫ق‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫ك‬ْ‫ل‬ُ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ثم‬
‫العظيم‬ ‫فإنه‬ ، ‫وغضبه‬ ‫نقمته‬ ‫ا‬‫و‬‫احذر‬‫و‬ ، ‫تخالفوه‬ ‫ال‬‫و‬ ‫فهابوه‬ ، ‫شيء‬ ‫ه‬‫ز‬‫يعج‬ ‫فال‬ ‫شيء‬ ‫كل‬ ‫على‬ ‫القادر‬‫و‬
.‫منه‬ ‫أقدر‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ‫القدير‬ ، ‫منه‬ ‫أعظم‬ ‫ال‬ ‫الذي‬
( ِ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫األ‬ ‫ي‬ِ‫ل‬‫ألو‬ ٍ‫ات‬َ‫آلي‬ ِ‫ار‬َ‫ه‬َّ‫الن‬َ‫و‬ ِ‫ل‬ْ‫ي‬َّ‫الل‬ ِ‫الف‬ِ‫ت‬ْ‫اخ‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ {190َ‫ون‬ ُ‫ر‬ُ‫ك‬ْ‫ذ‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ )
َ‫ه‬ َ‫ت‬ْ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ون‬ ُ‫ر‬َّ‫ك‬َ‫ف‬َ‫ت‬َ‫ي‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ب‬‫و‬ُ‫ن‬ُ‫ج‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ود‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ ََّ‫اّلِل‬‫ال‬ِ‫اط‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬
( ِ‫ار‬َّ‫الن‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫ان‬َ‫ح‬ْ‫ب‬ُ‫س‬191ٍ‫ار‬ َ‫ص‬ْ‫َن‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ال‬َّ‫لظ‬ِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ه‬َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ز‬ْ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫د‬ُ‫ت‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )
(192َّ‫ب‬َ‫ر‬ ‫ا‬َّ‫ن‬َ‫آم‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ب‬َ‫ر‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ن‬ِ‫آم‬ ْ‫َن‬‫أ‬ ِ‫ان‬َ‫ْليم‬ِ‫ل‬ ‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )‫ا‬َّ‫ن‬َ‫ع‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫وب‬ُ‫ن‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬ْ‫اغ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬
Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com
( ِ‫ار‬َ‫ر‬ْ‫األب‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ف‬َ‫و‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ات‬َ‫ئ‬ِ‫ي‬َ‫س‬193ُ‫ف‬ِ‫ل‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ ‫ال‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ز‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫آت‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )
( َ‫اد‬َ‫يع‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬194} )
‫إسحا‬ ‫بن‬ ‫الحسن‬ ‫حدثنا‬ : ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫قال‬، ‫ي‬ِ‫م‬ُ‫الق‬ ‫يعقوب‬ ‫حدثنا‬ ، ‫اني‬َّ‫م‬ِ‫الح‬ ‫يحيى‬ ‫حدثنا‬ ، ‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫س‬ُ‫الت‬ ‫ق‬
‫بم‬ : ‫ا‬‫و‬‫فقال‬ ‫اليهود‬ ‫يش‬‫ر‬‫ق‬ ‫أتت‬ : ‫قال‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ، ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ج‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫عن‬ ، ‫ة‬‫ر‬‫المَي‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫جعفر‬ ‫عن‬
‫؟‬ ‫عيسى‬ ‫كان‬ ‫كيف‬ : ‫ا‬‫و‬‫فقال‬ ‫ى‬‫النصار‬ ‫ا‬‫و‬‫أت‬‫و‬ .‫ين‬‫ر‬‫للناظ‬ ‫بيضاء‬ ‫ويده‬ ‫عصاه‬ : ‫ا‬‫و‬‫قال‬ ‫؟‬ ‫موسى‬ ‫جاءكم‬
ْ‫ب‬ُ‫ي‬ ‫كان‬ : ‫ا‬‫و‬‫قال‬‫لنا‬ ‫ادع‬ : ‫ا‬‫و‬‫فقال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫ا‬‫و‬‫فأت‬ : ‫الموتى‬ ‫حيي‬ُ‫وي‬ ‫األبرص‬‫و‬ ‫األكمه‬ ُ‫ئ‬ِ‫ر‬
ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ { : ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫لت‬‫ز‬‫فن‬ ، ‫به‬‫ر‬ ‫فدعا‬ .‫ا‬ً‫ب‬َ‫ه‬َ‫ذ‬ ‫فا‬ َّ‫الص‬ ‫لنا‬ ‫يجعل‬ ‫بك‬‫ر‬
‫فليتفكر‬ } ِ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫األ‬ ‫ي‬ِ‫ل‬‫ألو‬ ٍ‫ات‬َ‫آلي‬ ِ‫ار‬َ‫ه‬َّ‫الن‬َ‫و‬ ِ‫ل‬ْ‫ي‬َّ‫الل‬ ِ‫الف‬ِ‫ت‬ْ‫اخ‬َ‫و‬( ‫فيها‬ ‫ا‬‫و‬6)
__________
(1."‫ني‬‫ا‬‫و‬" : ‫أ‬ ‫في‬ )
(2."‫ني‬‫ا‬‫و‬" : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ )
(3."‫فعاش‬ : ‫"قال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ )
(4( ‫برقم‬ ‫األوسط‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )42‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫به‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫عن‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ )
( ‫المستدرك‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬1/234‫بن‬ ‫محمد‬ ‫أبيه‬ ‫عن‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ )‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫به‬ ‫ثابت‬
( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫حبان‬2270( ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬‫و‬ ، "‫ارد‬‫و‬‫"م‬ )2/67‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫كالهما‬ )
( ‫برقم‬ ‫مصنفه‬ ‫في‬ ‫اق‬‫ز‬‫الر‬ ‫عبد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫ثابت‬ ‫أن‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬20425‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ )
‫اال‬ ‫في‬ ‫البر‬ ‫عبد‬ ‫ابن‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫ومن‬ ‫مالك‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫مرسال‬ ‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫قيس‬ ‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫أن‬( ‫ستيعاب‬2/75‫من‬ )
‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫عن‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ : ‫األصح‬‫و‬ .‫به‬ ‫ثابت‬ ‫عن‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬ ‫عن‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬
( ‫برقم‬ ‫األوسط‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬‫و‬ ‫مردويه‬ ‫ابن‬ ‫اية‬‫و‬‫ر‬ ‫وهي‬ ، ‫به‬ ‫ثابت‬ ‫عن‬42‫بن‬ ‫محمد‬ ‫ح‬‫صر‬ ‫وقد‬ )
‫ح‬ ‫الحديث‬‫و‬ ، ‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫قيس‬ ‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫حدثني‬ : ‫فقال‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫عند‬ ‫بالتحديث‬ ‫ثابت‬.‫هللا‬ ‫شاء‬ ‫إن‬ ‫سن‬
(5."‫ا‬‫و‬‫تحسب‬ ‫ال‬‫و‬" : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
(6( ‫اني‬‫ر‬‫للطب‬ ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ )12322( ‫المجمع‬ ‫في‬ ‫الهيثمي‬ ‫وقال‬ )6/332‫يحيى‬ ‫"وفيه‬ : )
."‫ضعيف‬ ‫وهو‬ ‫الحماني‬
(2/183)
.‫أعلم‬ ‫وهللا‬ .‫بمكة‬ ‫كان‬ ‫ذهبا‬ ‫الصفا‬ ‫يكون‬ ‫أن‬ ‫الهم‬‫ؤ‬‫وس‬ .‫مدنية‬ ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫فإن‬ ، ‫كل‬ْ‫ش‬ُ‫م‬ ‫وهذا‬ .
‫ومعنى‬‫اتساعها‬‫و‬ ‫تفاعها‬‫ر‬‫ا‬ ‫في‬ ‫هذه‬ : ‫أي‬ } ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ { : ‫تعالى‬ ‫يقول‬ ‫أنه‬ ‫اآلية‬
( ‫اتضاعها‬‫و‬ ‫وكثافتها‬ ‫انخفاضها‬ ‫في‬ ‫وهذه‬ ،1‫اكب‬‫و‬‫ك‬ ‫من‬ ‫العظيمة‬ ‫المشاهدة‬ ‫اآليات‬ ‫من‬ ‫فيهما‬ ‫وما‬ )
‫ان‬‫و‬‫وحي‬ ، ‫وثمار‬ ‫ع‬‫وزرو‬ ‫ونبات‬ ‫أشجار‬‫و‬ ‫وقفار‬ ‫وجبال‬ ، ‫وبحار‬ َ‫ابت‬‫و‬‫وث‬ ، ‫ات‬‫ر‬‫سيا‬، ‫ومنافع‬ ‫ومعادن‬
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002

More Related Content

What's hot

القول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبية
القول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبيةالقول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبية
القول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبيةأحمد محمود
 
أبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبية
أبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبيةأبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبية
أبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبيةأحمد محمود
 
أسماء الله الحسنى فى القرآن والسنة
أسماء الله الحسنى فى القرآن والسنةأسماء الله الحسنى فى القرآن والسنة
أسماء الله الحسنى فى القرآن والسنةTaha Rabea
 
الحديث الرابع
الحديث الرابعالحديث الرابع
الحديث الرابعmudy6566
 
السبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذف
السبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذفالسبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذف
السبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذفأحمد محمود
 
أفضل الأعمال بعد الفرائض
أفضل الأعمال بعد الفرائضأفضل الأعمال بعد الفرائض
أفضل الأعمال بعد الفرائضTaha Rabea
 
الجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبية
الجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبيةالجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبية
الجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبيةأحمد محمود
 
Ltwyl hdm lldyn_______1
Ltwyl hdm lldyn_______1Ltwyl hdm lldyn_______1
Ltwyl hdm lldyn_______1ssuser2e4a96
 
Konsep Sedekah Dan Keluasannya
Konsep Sedekah Dan KeluasannyaKonsep Sedekah Dan Keluasannya
Konsep Sedekah Dan KeluasannyaKamarudin Jaafar
 
الخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبية
الخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبيةالخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبية
الخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبيةأحمد محمود
 
سورة الكهف
سورة الكهفسورة الكهف
سورة الكهفhaithamo
 
الاسماء الحسني
الاسماء الحسنيالاسماء الحسني
الاسماء الحسنيalakeeda
 
سورة الكهف
سورة الكهفسورة الكهف
سورة الكهفtafsir
 
الأطفال والشباب في الكتاب المقدس
الأطفال والشباب في الكتاب المقدسالأطفال والشباب في الكتاب المقدس
الأطفال والشباب في الكتاب المقدسFreeChildrenStories
 

What's hot (18)

القول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبية
القول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبيةالقول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبية
القول النافع في تحريرات قالون عن نافع من الشاطبية
 
أبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبية
أبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبيةأبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبية
أبلغ المنافع في تحريرات ورش عن نافع من طريق الشاطبية
 
أسماء الله الحسنى فى القرآن والسنة
أسماء الله الحسنى فى القرآن والسنةأسماء الله الحسنى فى القرآن والسنة
أسماء الله الحسنى فى القرآن والسنة
 
الحديث الرابع
الحديث الرابعالحديث الرابع
الحديث الرابع
 
السبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذف
السبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذفالسبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذف
السبيل إلى شرح السلسبيل باب الإثبات والحذف
 
أفضل الأعمال بعد الفرائض
أفضل الأعمال بعد الفرائضأفضل الأعمال بعد الفرائض
أفضل الأعمال بعد الفرائض
 
الجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبية
الجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبيةالجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبية
الجامع في تحريرات قراءة نافع من طريق الشاطبية
 
الصبر والتوكل على الله
الصبر والتوكل على اللهالصبر والتوكل على الله
الصبر والتوكل على الله
 
Ltwyl hdm lldyn_______1
Ltwyl hdm lldyn_______1Ltwyl hdm lldyn_______1
Ltwyl hdm lldyn_______1
 
Konsep Sedekah Dan Keluasannya
Konsep Sedekah Dan KeluasannyaKonsep Sedekah Dan Keluasannya
Konsep Sedekah Dan Keluasannya
 
الخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبية
الخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبيةالخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبية
الخير الكثير في تحريرات ابن كثير من الشاطبية
 
سورة الكهف
سورة الكهفسورة الكهف
سورة الكهف
 
الاسماء الحسني
الاسماء الحسنيالاسماء الحسني
الاسماء الحسني
 
906
906906
906
 
Hasan bin thabit
Hasan bin thabitHasan bin thabit
Hasan bin thabit
 
كيف تثقل ميزانك ؟
كيف تثقل ميزانك ؟كيف تثقل ميزانك ؟
كيف تثقل ميزانك ؟
 
سورة الكهف
سورة الكهفسورة الكهف
سورة الكهف
 
الأطفال والشباب في الكتاب المقدس
الأطفال والشباب في الكتاب المقدسالأطفال والشباب في الكتاب المقدس
الأطفال والشباب في الكتاب المقدس
 

Viewers also liked

Jadual Waktu SPM 2014
Jadual Waktu SPM 2014 Jadual Waktu SPM 2014
Jadual Waktu SPM 2014 Tuisyen Geliga
 
Green Initiatives from the FSEA
Green Initiatives from the FSEAGreen Initiatives from the FSEA
Green Initiatives from the FSEADianna Brodine
 
عرض ملاحظة التدريس
عرض ملاحظة التدريسعرض ملاحظة التدريس
عرض ملاحظة التدريسHanaa Ahmed
 
johnson controls FY2008 3rd Quarter Form 10-Q
johnson controls  FY2008 3rd Quarter Form 10-Q  johnson controls  FY2008 3rd Quarter Form 10-Q
johnson controls FY2008 3rd Quarter Form 10-Q finance8
 
Jadual Waktu Ujian Mac 2011
Jadual Waktu Ujian Mac 2011Jadual Waktu Ujian Mac 2011
Jadual Waktu Ujian Mac 2011sue sha
 
هتل اصفهان
هتل اصفهانهتل اصفهان
هتل اصفهانguest37ffb75
 
Wealth Dragons Summit - Turbo Wealth
Wealth Dragons Summit - Turbo WealthWealth Dragons Summit - Turbo Wealth
Wealth Dragons Summit - Turbo WealthPaul Avins
 
شرح الوحدة الرابعة
شرح الوحدة الرابعةشرح الوحدة الرابعة
شرح الوحدة الرابعةMohammad Fahad
 
Vc With Rws20091009 3
Vc With Rws20091009 3Vc With Rws20091009 3
Vc With Rws20091009 3Takao Funami
 
Tort Or Taking
Tort Or TakingTort Or Taking
Tort Or TakingJoe Hughey
 
دورة براعم الإسلام الجلسة الأولى
دورة براعم الإسلام  الجلسة الأولىدورة براعم الإسلام  الجلسة الأولى
دورة براعم الإسلام الجلسة الأولىأيمن أحمد
 
WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008
WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008
WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008Ivan Pope
 
الطلبة الصباحية
الطلبة الصباحيةالطلبة الصباحية
الطلبة الصباحيةmagdy-f
 

Viewers also liked (20)

Jadual Waktu SPM 2014
Jadual Waktu SPM 2014 Jadual Waktu SPM 2014
Jadual Waktu SPM 2014
 
Bolets
BoletsBolets
Bolets
 
Gsa Houston 2008
Gsa Houston 2008Gsa Houston 2008
Gsa Houston 2008
 
Green Initiatives from the FSEA
Green Initiatives from the FSEAGreen Initiatives from the FSEA
Green Initiatives from the FSEA
 
عرض ملاحظة التدريس
عرض ملاحظة التدريسعرض ملاحظة التدريس
عرض ملاحظة التدريس
 
A bmk1 ujianupsr_set2_08
A bmk1 ujianupsr_set2_08A bmk1 ujianupsr_set2_08
A bmk1 ujianupsr_set2_08
 
Triply
TriplyTriply
Triply
 
johnson controls FY2008 3rd Quarter Form 10-Q
johnson controls  FY2008 3rd Quarter Form 10-Q  johnson controls  FY2008 3rd Quarter Form 10-Q
johnson controls FY2008 3rd Quarter Form 10-Q
 
Jadual Waktu Ujian Mac 2011
Jadual Waktu Ujian Mac 2011Jadual Waktu Ujian Mac 2011
Jadual Waktu Ujian Mac 2011
 
هتل اصفهان
هتل اصفهانهتل اصفهان
هتل اصفهان
 
Wealth Dragons Summit - Turbo Wealth
Wealth Dragons Summit - Turbo WealthWealth Dragons Summit - Turbo Wealth
Wealth Dragons Summit - Turbo Wealth
 
شرح الوحدة الرابعة
شرح الوحدة الرابعةشرح الوحدة الرابعة
شرح الوحدة الرابعة
 
Vc With Rws20091009 3
Vc With Rws20091009 3Vc With Rws20091009 3
Vc With Rws20091009 3
 
Tort Or Taking
Tort Or TakingTort Or Taking
Tort Or Taking
 
دورة براعم الإسلام الجلسة الأولى
دورة براعم الإسلام  الجلسة الأولىدورة براعم الإسلام  الجلسة الأولى
دورة براعم الإسلام الجلسة الأولى
 
WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008
WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008
WidgetWebExpo Scott Rafer New York 2008
 
Bolets
BoletsBolets
Bolets
 
Test upload
Test uploadTest upload
Test upload
 
Bolets
BoletsBolets
Bolets
 
الطلبة الصباحية
الطلبة الصباحيةالطلبة الصباحية
الطلبة الصباحية
 

Similar to Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002

الجزء5 جامع القراءات
الجزء5 جامع القراءاتالجزء5 جامع القراءات
الجزء5 جامع القراءاتسمير بسيوني
 
كتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكاملAhmedNaser92
 
الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...
الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...
الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...MaymonSalim
 
كتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكاملAhmedNaser92
 
الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...
الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...
الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...MaymonSalim
 
تحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظها
تحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظهاتحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظها
تحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظهاAre Matt
 
ﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔ
ﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔ
ﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔNoor Al Islam
 
كتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكاملAhmedNaser92
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبي
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبيالكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبي
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبيMaymonSalim
 
كتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكاملAhmedNaser92
 
الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...
الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...
الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...MaymonSalim
 
مع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلام
مع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلاممع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلام
مع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلامانصار الامام المهدي (ع)
 
كتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكاملAhmedNaser92
 
الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...
الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...
الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...MaymonSalim
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005csrujacxtup
 
سورة الكهف
سورة الكهفسورة الكهف
سورة الكهفaehab
 
32 دعاء الأنبياء
32 دعاء الأنبياء32 دعاء الأنبياء
32 دعاء الأنبياءDr. Ali Salem
 
كتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكاملAhmedNaser92
 

Similar to Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002 (20)

الجزء5 جامع القراءات
الجزء5 جامع القراءاتالجزء5 جامع القراءات
الجزء5 جامع القراءات
 
كتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 299 ) من سلسلة الكامل
 
الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...
الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...
الكامل في أحاديث من جاهر بمعصية فعمل بها أناس فعليه مثل أوزارهم جميعا لا ينقص...
 
كتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 246 ) من سلسلة الكامل
 
الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...
الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...
الكامل في تواتر حديث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا من ( 25 ) طريقا مختلفا إل...
 
تحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظها
تحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظهاتحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظها
تحميل رواية الحديث وأداؤها وألفاظها
 
ﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔ
ﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔ
ﺧﺮاﻓﺎت اﻟﺸﯿﻌﺔ
 
كتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 90 ) من سلسلة الكامل
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبي
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبيالكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبي
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا يدخل الجنة ديوث من سبعة طرق عن النبي
 
كتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 300 ) من سلسلة الكامل
 
الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...
الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...
الكامل في أحاديث إن المعصية إذا خفيت لم تضر إلا صاحبها وإذا ظهرت فلم تُغيَّر ...
 
مع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلام
مع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلاممع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلام
مع العبد الصالح ـ الجزء الثاني ـ كتاب للامام احمد الحسن عليه السلام
 
3 قصص القران
3 قصص القران3 قصص القران
3 قصص القران
 
قصص القرآن
قصص القرآنقصص القرآن
قصص القرآن
 
كتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 278 ) من سلسلة الكامل
 
الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...
الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...
الكامل في أحاديث كرسي الله وعرشه وحملة العرش وما ورد في ذلك من نعوت وأوصاف / ...
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005c
 
سورة الكهف
سورة الكهفسورة الكهف
سورة الكهف
 
32 دعاء الأنبياء
32 دعاء الأنبياء32 دعاء الأنبياء
32 دعاء الأنبياء
 
كتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكاملكتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكامل
كتاب رقم ( 216 ) من سلسلة الكامل
 

More from srujacxtup

Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005asrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005dsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005bsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004csrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004bsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004asrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003dsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003csrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003asrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004dsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003bsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 002d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002dsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 002c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002csrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 002b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002bsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001csrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001bsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001asrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001dsrujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006srujacxtup
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001srujacxtup
 

More from srujacxtup (20)

Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005a
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005d
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 005b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 005b
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004c
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004b
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004a
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003d
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003c
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003a
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 004d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 004d
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 003b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 003b
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 002d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002d
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 002c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002c
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 002b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002b
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001cTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001c
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001c
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001bTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001b
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001b
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001aTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001a
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001a
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001dTafsir ibnu katsir muhaqqoq 001d
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001d
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 006
 
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001
Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 001
 

Tafsir ibnu katsir muhaqqoq 002

  • 1. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com ‫العظيم‬ ‫آن‬‫ر‬‫الق‬ ‫تفسير‬ : ‫الكتاب‬ [ ‫الدمشقي‬ ‫القرشي‬ ‫كثير‬ ‫بن‬ ‫عمر‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬ ‫الفداء‬ ‫أبو‬ : ‫المؤلف‬700-774 ] ‫ـ‬‫ه‬ ‫سالمة‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫سامي‬ : ‫المحقق‬ ‫يع‬‫ز‬‫التو‬‫و‬ ‫للنشر‬ ‫طيبة‬ ‫دار‬ : ‫الناشر‬ ‫الثانية‬ : ‫الطبعة‬1420‫ـ‬‫ه‬-1999‫م‬ : ‫اء‬‫ز‬‫األج‬ ‫عدد‬8 ‫حدثنا‬ : ‫يعلى‬ ‫أبو‬ ‫الحافظ‬ ‫قال‬ : ‫آخر‬ ‫حديث‬، ‫سعيد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫ع‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ ُ‫ز‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬‫ي‬ ‫حدثنا‬ ، ‫طام‬ْ‫س‬ِ‫ب‬ ‫بن‬ ‫أمية‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ، ‫ثوبان‬ ‫عن‬ ، ‫طلحة‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫معدان‬ ‫عن‬ ، ‫الجعد‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫سالم‬ ‫عن‬ ، ‫قتادة‬ ‫عن‬ ‫ان‬َ‫ت‬َ‫يب‬ِ‫ب‬َ‫ز‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ َ‫ع‬َ‫ر‬ْ‫ق‬َ‫أ‬ ‫ا‬ً‫اع‬ُ‫ج‬ُ‫ش‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ َ‫ل‬ِ‫ث‬ُ‫م‬ ‫ا‬‫ز‬‫ن‬َ‫ك‬ ُ‫ه‬َ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ َ‫ك‬َ‫ر‬َ‫ت‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ " : ‫قال‬ ‫؛‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬: ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫وي‬ ‫ه‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ْ‫ت‬َ‫ي‬ ، ِ‫ض‬ْ‫ق‬‫ي‬َ‫ف‬ ‫ه‬َ‫د‬َ‫ي‬ ‫ه‬َ‫م‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬ُ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ‫ه‬ُ‫ع‬َ‫ب‬ْ‫ت‬َ‫ي‬ ُ‫ال‬َ‫ز‬َ‫ي‬ ‫ال‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ َ‫فت‬َّ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫نزك‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫أن‬ : ُ‫ول‬ُ‫فيق‬ .َ‫ك‬َ‫ل‬ْ‫ي‬َ‫و‬ ‫؟‬ َ‫ت‬ْ‫َن‬‫أ‬ ْ‫ن‬َ‫م‬‫ثم‬ ، ‫ها‬َ‫م‬ ( ‫يخرجوه‬ ‫ولم‬ ‫قوي‬ ‫جيد‬ ‫إسناده‬ ." َ‫س‬َ‫ج‬ ‫ر‬ِ‫ائ‬َ‫س‬ ‫عه‬َ‫ب‬ْ‫ت‬َ‫ي‬1.) َ‫ج‬َ‫الب‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫عن‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وقد‬( ‫لي‬2‫بن‬ ‫ز‬ْ‫ه‬َ‫ب‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬‫و‬ ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ ) ‫من‬ ‫أله‬ْ‫س‬َ‫في‬ ُ‫اله‬‫و‬َ‫م‬ ُ‫ل‬ُ‫ج‬َّ‫الر‬ ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫"ال‬ : ‫قال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ، ‫جده‬ ‫عن‬ ، ‫أبيه‬ ‫عن‬ ، ‫حكيم‬ ( ِ‫ه‬ِ‫ال‬َ‫م‬ ِ‫ل‬ ْ‫ض‬َ‫ف‬3َ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ٌ‫جاع‬ُ‫ش‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ‫ي‬ِ‫ع‬ُ‫د‬ ‫إال‬ ، ُ‫اه‬َّ‫إي‬ ُ‫عه‬َ‫ن‬ْ‫م‬َ‫ي‬َ‫ف‬ ، ُ‫ه‬َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ )‫لفظ‬ ."َ‫ع‬َ‫ن‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ْ‫ض‬َ‫ف‬ ُ‫ظ‬َّ‫م‬ ( ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬4.) ، ‫رجل‬ ‫عن‬ ، ‫عة‬َ‫ز‬َ‫ق‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫داود‬ ‫حدثنا‬ ، ‫األعلى‬ ‫عبد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫المثنى‬ ‫ابن‬ ‫حدثنا‬ : ‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫وقال‬ ُ‫هللا‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ج‬ ٍ‫ل‬ ْ‫ض‬َ‫ف‬ ‫من‬ ‫أله‬ْ‫س‬َ‫في‬ ، ‫مه‬ِ‫ح‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ٍ‫م‬ِ‫ح‬َ‫ر‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫"م‬ : ‫قال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ْ‫ن‬ِ‫ع‬."‫قه‬‫طو‬ُ‫ي‬ ‫حتى‬ ، ‫ظ‬َّ‫م‬َ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ٌ‫اع‬َ‫ج‬ُ‫ش‬ ‫م‬َّ‫ن‬َ‫ه‬َ‫ج‬ ‫من‬ ‫له‬ ‫ج‬ِ‫ر‬ُ‫أخ‬ ‫إال‬ ، ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ُ‫ل‬َ‫خ‬ْ‫ب‬َ‫ي‬َ‫ف‬ ، ُ‫ه‬َ‫د‬ ‫ة‬َ‫ع‬َ‫قز‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫ى‬‫أخر‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫ثم‬-( ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ج‬ُ‫ح‬ ‫اسمه‬‫و‬5‫يان‬َ‫ب‬ ‫بن‬ )-‫العبدي‬ ‫مالك‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ( ‫مرسال‬ ‫ة‬َ‫ع‬َ‫ز‬َ‫ق‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫آخر‬ ‫وجه‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫موقوفا‬6.) ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫في‬ْ‫و‬َ‫الع‬ ‫وقال‬‫أن‬ ‫لة‬‫ز‬‫المن‬ ‫الكتب‬ ‫من‬ ‫أيديهم‬ ‫في‬ ‫بما‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬ِ‫خ‬َ‫ب‬ ‫الذين‬ ‫الكتاب‬ ‫أهل‬ ‫في‬ ‫لت‬‫ز‬‫ن‬ : .‫يبينوها‬ ( ]‫[إن‬ : ‫يقال‬ ‫وقد‬ .‫معناه‬ ‫في‬ ‫هذا‬ ‫دخل‬ ‫ن‬‫ا‬‫و‬ ، ‫األول‬ ‫الصحيح‬‫و‬ .‫ير‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬7( ‫أولى‬ ‫هذا‬ )8) .‫أعلم‬ ‫وهللا‬ ، ‫بالدخول‬ ‫ا‬‫و‬‫فأنفق‬ : ‫أي‬ } ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫اث‬َ‫ير‬ِ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ { : ‫وقوله‬‫ها‬َّ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫األمور‬ ‫فإن‬ ، ‫فيه‬ ‫مستخلفين‬ ‫جعلكم‬ ‫مما‬ } ٌ‫ير‬ِ‫ب‬َ‫خ‬ َ‫ون‬ُ‫ل‬َ‫م‬ْ‫ع‬َ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ { ‫معادكم‬ ‫يوم‬ ‫ينفعكم‬ ‫ما‬ ‫الكم‬‫و‬‫أم‬ ‫من‬ ‫لكم‬ ‫ا‬‫و‬‫فقدم‬ .‫وجل‬ ‫عز‬ ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫مرجعها‬
  • 2. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com .‫وضمائركم‬ ‫كم‬ِ‫نيات‬ِ‫ب‬ : ‫أي‬ __________ (1( ‫حجر‬ ‫ابن‬ ‫الحافظ‬ ‫العالية‬ ‫المطالب‬ ‫في‬ ‫يعلى‬ ‫أبي‬ ‫إلى‬ ‫اه‬‫ز‬‫ع‬ )1/254‫اه‬‫و‬‫ور‬ )‫في‬ ‫يمة‬‫ز‬‫خ‬ ‫ابن‬ ( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬2255( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫حبان‬ ‫ابن‬‫و‬ )803( ‫مسنده‬ ‫في‬ ‫ار‬‫ز‬‫الب‬‫و‬"‫ارد‬‫و‬‫"م‬ )1/418) ( ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬‫و‬ "‫األستار‬ ‫"كشف‬2/91( ‫المستدرك‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ )1/338: ‫وقال‬ ) ‫وقال‬ .‫به‬ ‫قتادة‬ ‫عن‬ ‫عروبة‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫كلهم‬ ، ‫الذهبي‬ ‫افقه‬‫و‬‫و‬ "‫اإلسناد‬ ‫"صحيح‬: ‫ار‬‫ز‬‫الب‬ ."‫حسن‬ ‫"إسناده‬ (2( ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ )2/322‫إياه‬ ‫هللا‬ ‫أعطاه‬ ‫فضال‬ ‫فيسأله‬ ‫رحمه‬ ‫يأتي‬ ‫رحم‬ ‫ذي‬ ‫من‬ ‫"ما‬ : ‫ولفظه‬ ) ‫الهيثمي‬ ‫قال‬ ."‫به‬ ‫فيطوف‬ ‫يتلمظ‬ ‫شجاع‬ : ‫لها‬ ‫يقال‬ ‫حية‬ ‫جهنم‬ ‫من‬ ‫القيامة‬ ‫يوم‬ ‫له‬ ‫ج‬‫أخر‬ ‫إال‬ ‫عليه‬ ‫فيبخل‬ ( ‫المجمع‬ ‫في‬8/154‫و‬ ‫الكبير‬‫و‬ ‫األوسط‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫اه‬‫و‬‫"ر‬ : )."‫جيد‬ ‫سناده‬‫ا‬ (3."‫"مال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ ) (4( ‫ي‬‫الطبر‬ ‫تفسير‬ )7/435( ‫مسنده‬ ‫في‬ ‫أحمد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )5/3( ‫السنن‬ ‫في‬ ‫النسائي‬‫و‬ )1/358.) (5.‫أثبتناه‬ ‫ما‬ ‫اب‬‫و‬‫الص‬‫و‬ ، ‫خطأ‬ ‫وهو‬ "‫"حجر‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ ) (6( ‫ي‬‫الطبر‬ ‫تفسير‬ )7/434.) (7.‫و‬ ، ‫أ‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (8."‫"روى‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (2/175) َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬َ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫َن‬ْ‫األ‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ت‬َ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ب‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ن‬َ‫س‬ ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ٍ‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬ََِ‫ب‬ ( ِ‫ق‬‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫وق‬ُ‫ذ‬ ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬181ِ‫ل‬ ٍ‫م‬ َّ‫ال‬َ‫ظ‬ِ‫ب‬ َ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫يك‬ِ‫د‬ْ‫َي‬‫أ‬ ْ‫ت‬َ‫م‬َّ‫د‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ )( ِ‫يد‬ِ‫ب‬َ‫ع‬ْ‫ل‬182َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ) ْ‫د‬َ‫ق‬ ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ُ‫ار‬َّ‫الن‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ ٍ‫ان‬َ‫ب‬ْ‫ر‬ُ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ٍ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ِ‫ل‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ن‬ َّ‫َال‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫اء‬َ‫ج‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬ُ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ ْ‫م‬ُ‫وه‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ِ‫ب‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬( َ‫ين‬ِ‫ق‬ِ‫اد‬ َ‫ص‬183َ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ َ‫ب‬ِ‫ذ‬ُ‫ك‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫وك‬ُ‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ) ( ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫اء‬َ‫ج‬184) َ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ب‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ن‬َ‫س‬ ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬ {ٍ‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬ََِ‫ب‬ َ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫األن‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ت‬ ( ِ‫ق‬‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫وق‬ُ‫ذ‬ ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬181( ِ‫يد‬ِ‫ب‬َ‫ع‬ْ‫ل‬ِ‫ل‬ ٍ‫الم‬َ‫ظ‬ِ‫ب‬ َ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫يك‬ِ‫د‬ْ‫َي‬‫أ‬ ْ‫ت‬َ‫م‬َّ‫د‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ )182َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ) َ‫ن‬َ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ٍ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ِ‫ل‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ن‬ ‫َال‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫اء‬َ‫ج‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ُ‫ار‬َّ‫الن‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ ٍ‫ان‬َ‫ب‬ْ‫ر‬ُ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ ( َ‫ين‬ِ‫ق‬ِ‫اد‬ َ‫ص‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬ُ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ ْ‫م‬ُ‫وه‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ِ‫ب‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬183َ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ َ‫ب‬ِ‫ذ‬ُ‫ك‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫وك‬ُ‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ) َ‫و‬ ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫اء‬َ‫ج‬( ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬184} )
  • 3. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com ‫ا‬ً‫ن‬َ‫س‬َ‫ح‬ ‫ا‬ ً‫ض‬ْ‫ر‬َ‫ق‬ ََّ‫اّلِل‬ ُ‫ض‬ِ‫ر‬ْ‫ق‬ُ‫ي‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ { : ‫قوله‬ ‫نزل‬ ‫لما‬ : ‫قال‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ، ‫جبير‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫قال‬ : ‫ة‬‫ر‬‫[البق‬ } ً‫ة‬َ‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ا‬ً‫اف‬َ‫ع‬ ْ‫َض‬‫أ‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َ‫ف‬ِ‫اع‬ َ‫ض‬ُ‫ي‬َ‫ف‬245( ‫سأل‬َ‫ي‬ .‫ك‬‫ب‬‫ر‬ َ‫ر‬َ‫ق‬َ‫افت‬ ، ‫محمد‬ ‫يا‬ : ‫اليهود‬ ‫قالت‬ ]1‫عباده‬ ) ‫ف‬ ‫؟‬ ‫القرض‬‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ .‫اآلية‬ } ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬ { : ‫هللا‬ ‫أنزل‬ .‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬‫و‬ ‫مردويه‬ ، ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫حدثه‬ ‫أنه‬ ‫رمة‬ْ‫ك‬ِ‫ع‬ ‫عن‬ ، ‫محمد‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثني‬ : ‫إسحاق‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫وقال‬ ‫بكر‬ ‫أبو‬ ‫دخل‬ : ‫قال‬ ، ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬‫يهود‬ ‫من‬ ‫فوجد‬ ، ‫اس‬‫ر‬‫المد‬ ‫بيت‬ ، ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫الصديق‬ ( ‫اص‬َ‫ح‬ْ‫ن‬ِ‫ف‬ : ‫له‬ ‫يقال‬ ‫منهم‬ ‫رجل‬ ‫إلى‬ ‫ا‬‫و‬‫اجتمع‬ ‫قد‬ ‫ا‬‫ر‬‫كثي‬ ‫أناسا‬2‫ومعه‬ ، ‫هم‬‫أحبار‬‫و‬ ‫علمائهم‬ ‫من‬ ‫وكان‬ ) ( ‫اص‬َ‫ح‬ْ‫ن‬ِ‫ف‬ ‫يا‬ ‫ويحك‬ : ‫بكر‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ .‫أشيع‬ : ‫له‬ ‫يقال‬ ٌ‫ر‬ْ‫ب‬َ‫ح‬3‫أن‬ ‫لتعلم‬ ‫إنك‬ ‫فوهللا‬ ، ‫أسلم‬‫و‬ ‫هللا‬ ‫اتق‬ ) ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫ا‬ً‫محمد‬‫فقال‬ ، ‫اإلنجيل‬‫و‬ ‫اة‬‫ر‬‫التو‬ ‫في‬ ‫عندكم‬ ‫ا‬ً‫مكتوب‬ ‫تجدونه‬ ، ‫عنده‬ ‫من‬ ‫بالحق‬ ‫جاءكم‬ ‫قد‬ ، ‫وهللا‬ : ‫فنحاص‬-‫بكر‬ ‫أبا‬ ‫يا‬-‫إليه‬ ‫ع‬‫نتضر‬ ‫ما‬ .‫لفقير‬ ‫إلينا‬ ‫نه‬‫ا‬‫و‬ ، ‫فقر‬ ‫من‬ ‫حاجة‬ ‫من‬ ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫بنا‬ ‫ما‬ ، ‫صاحبكم‬ ‫عم‬‫يز‬ ‫كما‬ ‫منا‬ ‫استقرض‬ ‫ما‬ ‫ا‬ً‫غني‬ ‫عنا‬ ‫كان‬ ‫ولو‬ ، ‫ألغنياء‬ ‫عنه‬ ‫نا‬‫ا‬‫و‬ ، ‫إلينا‬ ‫ع‬‫يتضر‬ ‫كما‬ ( ‫طناه‬ْ‫ع‬ُ‫وي‬ ‫با‬‫ر‬‫ال‬ ‫عن‬ ‫ينهاكم‬4، ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫بكر‬ ‫أبو‬ ‫فَضب‬ ‫با‬‫ر‬‫ال‬ ‫أعطانا‬ ‫ما‬ ‫غنيا‬ ‫كان‬ ‫ولو‬ ) ‫العهد‬ ‫من‬ ‫وبينك‬ ‫بيننا‬ ‫الذي‬ ‫ال‬‫و‬‫ل‬ ، ‫بيده‬ ‫نفسي‬ ‫الذي‬‫و‬ : ‫وقال‬ ، ‫ا‬ً‫شديد‬ ‫ا‬ً‫ب‬‫ر‬‫ض‬ ‫اص‬َ‫ح‬ْ‫ن‬ِ‫ف‬ ‫وجه‬ ‫فضرب‬ ‫إلى‬ ‫فنحاص‬ ‫فذهب‬ ، ‫صادقين‬ ‫كنتم‬ ‫إن‬ ‫استطعتم‬ ‫ما‬ ‫ذبونا‬ْ‫ك‬‫ا‬َ‫ف‬ ، ‫هللا‬ ‫عدو‬ ‫يا‬ ‫عنقك‬ ‫بت‬‫ر‬‫لض‬‫هللا‬ ‫رسول‬ ( ‫أبصر‬ : ‫فقال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬5‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫فقال‬ .‫صاحبك‬ ‫بي‬ ‫صنع‬ ‫ما‬ ) ، ‫عظيما‬ ‫ال‬‫و‬‫ق‬ ‫قال‬ ‫قد‬ ‫هللا‬ َّ‫و‬ُ‫د‬َ‫ع‬ ‫إن‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ : ‫فقال‬ "‫؟‬ ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ن‬َ‫ص‬ ‫ما‬ ‫على‬ َ‫ك‬َ‫ل‬َ‫م‬َ‫ح‬ ‫"ما‬ : ‫بكر‬ ‫ألبي‬ ‫هلل‬ ُ‫ت‬ْ‫ضب‬َ‫غ‬ ‫ذلك‬ ‫قال‬ ‫فلما‬ ، ‫أغنياء‬ ‫عنه‬ ‫أنهم‬‫و‬ ‫فقير‬ ‫هللا‬ ‫أن‬ ‫م‬َ‫ع‬‫ز‬‫ذلك‬ ‫د‬َ‫ح‬َ‫فج‬ ‫وجهه‬ ‫بت‬‫ر‬‫فض‬ ، ‫قال‬ ‫مما‬ ( ‫فنحاص‬6ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ل‬ { : ‫بكر‬ ‫ألبي‬ ‫ا‬ً‫وتصديق‬ ‫عليه‬ ‫ردا‬ ‫فنحاص‬ ‫قال‬ ‫فيما‬ ‫هللا‬ ‫فأنزل‬ ‫ذلك‬ ُ‫قلت‬ ‫ما‬ : ‫وقال‬ ) .‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ .‫اآلية‬ } ُ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫َغ‬‫أ‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ٌ‫ير‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ل‬ْ‫و‬َ‫ق‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ن‬َ‫س‬ { : ‫وقوله‬‫هذا‬ : ‫أي‬ } ٍ‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬ََِ‫ب‬ َ‫اء‬َ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫األن‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ت‬َ‫ق‬َ‫و‬ { : ‫بقوله‬ ‫نه‬‫ر‬‫ق‬ ‫ولهذا‬ ‫؛‬ ‫ووعيد‬ ‫تهديد‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ب‬ ُ‫ول‬ُ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ولهذا‬ ‫؛‬ ‫اء‬‫ز‬‫الج‬ ‫ر‬َ‫ش‬ ‫ذلك‬ ‫على‬ ‫هللا‬ ‫يهم‬‫ز‬‫وسيج‬ ، ‫هللا‬ ‫لرسل‬ ‫معاملتهم‬ ‫وهذه‬ ، ‫هللا‬ ‫في‬ ‫قولهم‬ ْ‫ت‬َ‫م‬َّ‫د‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ .ِ‫ق‬‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫وق‬ُ‫ذ‬( ‫يقال‬ : ‫أي‬ } ِ‫يد‬ِ‫ب‬َ‫ع‬ْ‫ل‬ِ‫ل‬ ٍ‫الم‬َ‫ظ‬ِ‫ب‬ َ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫يك‬ِ‫د‬ْ‫َي‬‫أ‬7‫ذلك‬ ‫لهم‬ ) .‫ا‬ً‫وتصَير‬ ‫ا‬ً‫وتحقير‬ ‫ا‬ً‫يع‬‫ر‬‫تق‬ __________ (1."‫"فسأل‬ : ‫و‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ ) (2."‫"فيحاص‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (3."‫"فيحاص‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (4."‫"يعطينا‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ ) (5."‫أبصر‬ ، ‫محمد‬ ‫يا‬ : ‫"فقال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ )
  • 4. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com (6."‫"فيحاص‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (7."‫"فقال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (2/176) ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ت‬ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ة‬َ‫ق‬ِ‫ائ‬َ‫ذ‬ ٍ‫س‬ْ‫ف‬َ‫ن‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ ( ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ َّ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬185ُ‫ك‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ُ‫و‬َ‫ل‬ْ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ )ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ ْ‫م‬ ( ِ‫ور‬ُ‫ُم‬ْ‫األ‬ ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬186) ْ‫ؤ‬ُ‫ن‬ ‫َال‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ََّ‫اّلِل‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ { : ‫وقوله‬‫تعالى‬ ‫يقول‬ } ُ‫ار‬َّ‫الن‬ ُ‫ه‬ُ‫ل‬ُ‫ك‬ْ‫أ‬َ‫ت‬ ٍ‫ان‬َ‫ب‬ْ‫ر‬ُ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ٍ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ِ‫ل‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ( ‫ا‬‫و‬‫عم‬‫ز‬ ‫الذين‬ ‫الء‬‫ؤ‬‫له‬ ‫ا‬ ً‫أيض‬ ‫ا‬ً‫تكذيب‬1‫من‬ ‫يكون‬ ‫حتى‬ ‫برسول‬ ‫ا‬‫و‬‫يؤمن‬ ‫أال‬ ‫كتبهم‬ ‫في‬ ‫إليهم‬ َ‫د‬ِ‫ه‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫أن‬ ) ‫ا‬ ‫قاله‬ .‫تأكلها‬ ‫السماء‬ ‫من‬ ‫نار‬ ‫تنزل‬ ‫أن‬ ‫منه‬ ْ‫ت‬َ‫ل‬‫فقب‬ ‫أمته‬ ‫من‬ ‫بصدقة‬ ‫تصدق‬ ‫من‬ ‫أن‬ ‫اته‬‫ز‬‫معج‬‫عباس‬ ‫بن‬ ‫اهين‬‫ر‬‫الب‬‫و‬ ‫بالحجج‬ : ‫أي‬ } ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫اء‬َ‫ج‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ ْ‫ل‬ُ‫ق‬ { : ‫تعالى‬ ‫هللا‬ ‫قال‬ .‫هما‬‫وغير‬ ‫الحسن‬‫و‬ ‫بالتكذيب‬ ‫قابلتموهم‬ ‫فلم‬ : ‫أي‬ } ْ‫م‬ُ‫وه‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫ف‬ { ‫المتقبلة‬ ‫ابين‬‫ر‬‫الق‬ ‫تأكل‬ ‫وبنار‬ : ‫أي‬ } ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ِ‫ب‬َ‫و‬ { ‫المعاندة‬‫و‬ ‫المخالفة‬‫و‬.‫للرسل‬ ‫وتنقادون‬ ‫الحق‬ َ‫ون‬ُ‫بع‬‫ت‬َ‫ت‬ ‫أنكم‬ } َ‫ين‬ِ‫ق‬ِ‫اد‬ َ‫ص‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬ُ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ { ‫وقتلتموهم‬ ( ‫لنبيه‬ ‫ا‬ً‫مسلي‬ ‫تعالى‬ ‫قال‬ ‫ثم‬2‫ا‬‫و‬ُ‫اء‬َ‫ج‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ َ‫ب‬ِ‫ذ‬ُ‫ك‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫وك‬ُ‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ { : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ) ( } ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬3‫ال‬ : ‫أي‬ )( ‫تكذيب‬ ‫يوهنك‬4‫من‬ ‫قبلك‬ ‫من‬ ‫أسوة‬ ‫فلك‬ ، ‫لك‬ ‫الء‬‫ؤ‬‫ه‬ ) ‫الكتب‬ ‫وهي‬ } ِ‫ر‬ُ‫ب‬ُّ‫الز‬َ‫و‬ { ‫القاطعة‬ ‫اهين‬‫ر‬‫الب‬‫و‬ ‫الحجج‬ ‫وهي‬ ‫البينات‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫ا‬‫و‬‫جاؤ‬ ‫ما‬ ‫مع‬ ‫ا‬‫و‬‫ذب‬ُ‫ك‬ ‫الذين‬ ‫الرسل‬ ‫اضح‬‫و‬‫ال‬ ‫ين‬َ‫الب‬ : ‫أي‬ } ِ‫ير‬ِ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ { ‫المرسلين‬ ‫على‬ ‫لة‬‫ز‬‫المن‬ ‫كالصحف‬ ، ‫السماء‬ ‫من‬ ‫المتلقاة‬ .‫الجلي‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬ {ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ت‬ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ة‬َ‫ق‬ِ‫ائ‬َ‫ذ‬ ٍ‫س‬ْ‫ف‬َ‫ن‬َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ ( ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬185َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ُ‫و‬َ‫ل‬ْ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ )َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬ ِ‫ور‬ُ‫األم‬ ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬(186} ) : ‫كقوله‬ ، ‫الموت‬ ‫ذائقة‬ ‫نفس‬ ‫كل‬ ‫بأن‬ ‫الخليقة‬ ‫جميع‬ ‫يعم‬ ‫ا‬ً‫عام‬ ‫ا‬ً‫إخبار‬ ‫تعالى‬ ‫يخبر‬. ٍ‫ان‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬ { ‫الجن‬‫و‬ ‫اإلنس‬‫و‬ ‫يموت‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ‫الحي‬ ‫هو‬ ‫وحده‬ ‫تعالى‬ ‫فهو‬ } ِ‫ام‬َ‫ر‬ْ‫ك‬‫اإل‬َ‫و‬ ِ‫الل‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫و‬ُ‫ذ‬ َ‫ك‬ِ‫ب‬َ‫ر‬ ُ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬ ‫ى‬َ‫ق‬ْ‫ب‬َ‫ي‬َ‫و‬ ( ‫وكذلك‬ ، ‫يموتون‬5‫فيكون‬ ، ‫البقاء‬‫و‬ ‫بالديمومة‬ ‫القهار‬ ‫األحد‬ ‫احد‬‫و‬‫ال‬ ‫وينفرد‬ ، ‫العرش‬ ‫وحملة‬ ‫المالئكة‬ ) .‫ال‬‫و‬‫أ‬ ‫كان‬ ‫كما‬ ‫ا‬ً‫آخر‬ ‫اآل‬ ‫وهذه‬‫انقضت‬ ‫فإذا‬ ، ‫يموت‬ ‫حتى‬ ‫األرض‬ ‫وجه‬ ‫على‬ ‫أحد‬ ‫يبقى‬ ‫ال‬ ‫فإنه‬ ، ‫الناس‬ ‫لجميع‬ ‫ية‬‫ز‬‫تع‬ ‫فيها‬ ‫ية‬ ‫ية‬‫ر‬‫الب‬ ‫انتهت‬‫و‬ ‫آدم‬ ‫صلب‬ ‫من‬ ‫وجودها‬ ‫هللا‬ ‫قدر‬ ‫التي‬ ‫النطفة‬ ‫ت‬َ‫غ‬َ‫ر‬َ‫وف‬ ‫المدة‬-‫ى‬‫وجاز‬ ‫القيامة‬ ‫هللا‬ ‫أقام‬ ‫أحد‬ ‫يظلم‬ ‫فال‬ ، ‫ها‬‫وصَير‬ ‫ها‬‫كبير‬ ، ‫وقليلها‬ ‫ها‬‫كثير‬ ، ‫ها‬‫وحقير‬ ‫جليلها‬ ‫بأعمالها‬ ‫الخالئق‬‫؛‬ ‫ة‬‫ر‬‫ذ‬ ‫مثقال‬ ‫ا‬
  • 5. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com } ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ولهذا‬ ( ‫ي‬ِ‫ب‬ْ‫ه‬ِ‫الل‬ ‫علي‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫علي‬ ‫حدثنا‬ ، ‫األويسي‬ ‫يز‬‫ز‬‫الع‬ ‫عبد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫أبي‬ ‫حدثنا‬ : ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫قال‬6) ( ‫عن‬ ، ‫أبيه‬ ‫عن‬ ، ‫الحسين‬ ‫بن‬ ‫علي‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫جعفر‬ ‫عن‬7‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫طالب‬ ‫أبى‬ ‫بن‬ ‫علي‬ )‫عنه‬ ‫يرون‬ ‫ال‬‫و‬ ‫ه‬‫حس‬ ‫يسمعون‬ ‫آت‬ ‫جاءهم‬ ، ‫ية‬‫ز‬‫التع‬ ‫وجاءت‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫وفي‬ُ‫ت‬ ‫لما‬ : ‫قال‬ ، َ‫ن‬ْ‫و‬َّ‫ف‬َ‫و‬ُ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ت‬ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ة‬َ‫ق‬ِ‫ائ‬َ‫ذ‬ ٍ‫س‬ْ‫ف‬َ‫ن‬ ُّ‫ل‬ُ‫ك‬ { ‫وبركاته‬ ‫هللا‬ ‫ورحمة‬ ‫البيت‬ ‫أهل‬ ‫عليكم‬ ‫السالم‬ : ‫فقال‬ ‫شخصه‬ ‫إن‬ } ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ور‬ُ‫ُج‬‫أ‬ __________ (1."‫عمون‬‫"يز‬ : ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (2."‫"لرسوله‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (3."‫"المبين‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (4."‫"بتكذيب‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (5."‫"وكذا‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (6."‫"الهاشمي‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (7."‫"أن‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ ) (2/177) ( ‫في‬1، ‫ا‬‫و‬‫فثق‬ ‫فباهلل‬ ، ‫فائت‬ ‫كل‬ ‫من‬ ‫ا‬ً‫ودرك‬ ، ‫هالك‬ ‫كل‬ ‫من‬ ‫ا‬ً‫ف‬َ‫ل‬َ‫وخ‬ ، ‫يبة‬ ِ‫ص‬ُ‫م‬ ‫كل‬ ‫من‬ ً‫اء‬َ‫ز‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ )‫ياه‬‫ا‬‫و‬ : ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫جعفر‬ ‫قال‬ .‫وبركاته‬ ‫هللا‬ ‫ورحمة‬ ‫عليكم‬ ‫السالم‬‫و‬ ، ‫اب‬‫و‬‫الث‬ ‫حرم‬ ‫من‬ ‫المصاب‬ ‫فإن‬ ، ‫ا‬‫و‬‫فارج‬ ( ‫أتدرون‬ : ‫قال‬ ‫طالب‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫علي‬ ‫أن‬ ‫أبي‬ ‫ني‬‫ر‬‫فأخب‬2( ‫السالم‬ ‫عليه‬ ، ‫الخضر‬ ‫هذا‬ ‫؟‬ ‫هذا‬ ‫من‬ )3.) َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ { : ‫وقوله‬‫الجنة‬ ‫أدخل‬‫و‬ ‫منها‬ ‫ونجا‬ ‫النار‬ ‫جنب‬ ‫من‬ : ‫أي‬ } .‫الفوز‬ ‫كل‬ ‫فاز‬ ‫فقد‬ ، ‫بن‬ ‫رو‬ْ‫م‬َ‫ع‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫ي‬‫األنصار‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫أبي‬ ‫حدثنا‬ : ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫قال‬ ( ]‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫[رضي‬ ‫ة‬‫ر‬‫ي‬‫ر‬‫ه‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫سلمة‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫علقمة‬4‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬ : ‫قال‬ ) ‫س‬ ‫ضع‬ْ‫و‬َ‫"م‬ : ‫وسلم‬ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ { : ‫شئم‬ ‫إن‬ ‫ا‬‫و‬‫اقرؤ‬ ، ‫فيها‬ ‫وما‬ ‫الدنيا‬ ‫من‬ ٌ‫خير‬ ‫الجنة‬ ‫في‬ ‫وط‬ ( } َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬5.) ( ‫حديث‬ ‫هذا‬6( ‫الوجه‬ ‫هذا‬ ‫غير‬ ‫من‬ ‫الصحيحين‬ ‫في‬ ‫ثابت‬ )7‫هذه‬ ‫بدون‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وقد‬ ، ‫يادة‬‫ز‬‫ال‬ ‫هذه‬ ‫بدون‬ ) (8( ‫حبان‬ ‫ابن‬‫و‬ ، ‫حاتم‬ ‫أبو‬ ‫يادة‬‫ز‬‫ال‬ )9‫في‬ )‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ، ‫مستدركه‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ ، ‫صحيحه‬ ( ]‫[أيضا‬ ‫مردويه‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫هذا‬ ‫عمرو‬10: ‫فقال‬ ‫آخر‬ ‫وجه‬ ‫من‬ ) ‫بن‬ ‫عمرو‬ ‫أنبأنا‬ ، ‫مسعدة‬ ‫بن‬ ‫د‬ْ‫ي‬َ‫م‬ُ‫ح‬ ‫أنبأنا‬ ، ‫يحيى‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬ ، ‫اهيم‬‫ر‬‫إب‬ ‫بن‬ ‫أحمد‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حدثنا‬
  • 6. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬ : ‫قال‬ ‫سعد‬ ‫بن‬ ‫سهل‬ ‫عن‬ ، ‫حازم‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫علي‬‫"لموضع‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ِ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ن‬َ‫ع‬ َ‫ح‬ِ‫ز‬ْ‫ح‬ُ‫ز‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ { : ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫تال‬ ‫ثم‬ : ‫قال‬ ."‫فيها‬ ‫وما‬ ‫الدنيا‬ ‫من‬ ‫خير‬ ‫الجنة‬ ‫في‬ ‫دكم‬َ‫أح‬ ‫وط‬َ‫س‬ } َ‫از‬َ‫ف‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫ُد‬‫أ‬َ‫و‬ ، ‫أحمد‬ ‫اإلمام‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫ما‬ } َ‫ون‬ُ‫م‬ِ‫ل‬ْ‫س‬ُ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ َّ‫ن‬ُ‫وت‬ُ‫م‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫قوله‬ ‫عند‬ ‫م‬‫وتقد‬( ‫كيع‬َ‫و‬ ‫عن‬11‫عن‬ ) ‫بن‬ ‫مرو‬َ‫ع‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫عن‬ ، ‫الكعبة‬ ‫رب‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫الرحمن‬ ‫عبد‬ ‫عن‬ ، ‫وهب‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫عن‬ ، ‫األعمش‬ ‫الجنة‬ ‫يدخل‬ ‫أن‬‫و‬ ‫النار‬ ‫عن‬ ‫ح‬‫يزحز‬ ‫أن‬ َّ‫ب‬َ‫أح‬ ‫"من‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫قال‬ : ‫قال‬ ‫العاص‬ ‫إلى‬ ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫و‬ ، ‫اآلخر‬ ‫اليوم‬‫و‬ ‫باهلل‬ ‫يؤمن‬ ‫وهو‬ ‫ه‬ُ‫ت‬َّ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫م‬ ‫فلتدركه‬ ،( "‫إليه‬ ‫يؤتى‬ ‫أن‬ ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬ ‫ما‬ ‫الناس‬12.) ( ‫ا‬ً‫تصَير‬ } ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫وقوله‬13( ‫ا‬ً‫وتحقير‬ ، ‫الدنيا‬ ‫لشأن‬ )14، ‫ها‬‫ألمر‬ ) ‫أنها‬‫و‬ __________ (1."‫"من‬ : ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (2."‫"تدرون‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (3( ‫الدر‬ ‫في‬ ‫السيوطي‬ ‫ه‬‫ر‬‫ذك‬ )2/399‫سناده‬‫ا‬‫و‬ ).‫منكر‬ ‫ومتنه‬ ‫ضعيف‬ (4.‫ر‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (5( ‫مسنده‬ ‫في‬ ‫أحمد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )2/438( ‫برقم‬ ‫السنن‬ ‫في‬ ‫الترمذي‬‫و‬ )3292‫المستدرك‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ ، ) (2/299‫سلمة‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫عمرو‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫كلهم‬ ، ‫الذهبي‬ ‫افقه‬‫و‬‫و‬ "‫مسلم‬ ‫شرط‬ ‫"على‬ : ‫وقال‬ ) ‫سهل‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫اهد‬‫و‬‫ش‬ ‫وله‬ ‫ة‬‫ر‬‫ي‬‫ر‬‫ه‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫ى‬‫أخر‬ ‫طرق‬ ‫وللحديث‬ .‫به‬‫كما‬ ‫الصحيحين‬ ‫في‬ ‫سعد‬ ‫بن‬ ( ‫المسند‬ ‫في‬ ‫أحمد‬ ‫عند‬ ‫مالك‬ ‫بن‬ ‫أنس‬ ‫حديث‬ ‫ومن‬ ، ‫سيأتي‬3/141: ‫في‬ ‫موسعا‬ ‫عليه‬ ‫الكالم‬ ‫انظر‬ ) ( ‫برقم‬ ‫لأللباني‬ ‫الصحيحة‬ ‫السلسلة‬1978.) (6."‫"الحديث‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (7( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫أخرجه‬ )6415( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫ومسلم‬ ، )1881.) (8‫في‬ )."‫"بهذه‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ (9."‫حبان‬ ‫بن‬ ‫حاتم‬ ‫"أبو‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (10.‫و‬ ، ‫أ‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (11."‫ه‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫اح‬‫ر‬‫الج‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫"ما‬ : ‫و‬ ‫في‬ ) (12( ‫المسند‬ )2/191.) (13."‫"تصَير‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (14."‫"تحقير‬ : ‫ر‬ ‫وفي‬ ، "‫ها‬‫"وتحقير‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (2/178)
  • 7. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com { : ‫تعالى‬ ‫قال‬ ‫كما‬ ، ‫ائلة‬‫ز‬ ‫قليلة‬ ‫فانية‬ ‫دنيئة‬: ‫[األعلى‬ } ‫ى‬َ‫ق‬ْ‫َب‬‫أ‬َ‫و‬ ٌ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫خ‬ ُ‫ة‬َ‫ر‬ِ‫اآلخ‬َ‫و‬ .‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ َ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ون‬ ُ‫ر‬ِ‫ث‬ْ‫ؤ‬ُ‫ت‬ ْ‫ل‬َ‫ب‬ 16،17: ‫عد‬‫[الر‬ } ٌ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ر‬ِ‫اآلخ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫[وقال‬ ]26‫ا‬َ‫م‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقال‬ ] ( ] ٍ‫ق‬‫ا‬َ‫ب‬ َِّ‫اّلِل‬ َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫د‬َ‫ف‬ْ‫ن‬َ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬1‫[النح‬ } ): ‫ل‬96( ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقال‬ .]2ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬َ‫ف‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫يت‬ِ‫ت‬‫ُو‬‫أ‬ ) : ‫[القصص‬ } ‫ى‬َ‫ق‬ْ‫َب‬‫أ‬َ‫و‬ ٌ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫خ‬ َِّ‫اّلِل‬ َ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُ‫ت‬َ‫ين‬ِ‫ز‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ِ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬60‫في‬ ‫الدنيا‬ ‫ما‬ ِ‫"وهللا‬ : ‫الحديث‬ ‫وفي‬ ] ْ‫ر‬َ‫ت‬ َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫فلينظر‬ ، ِ‫م‬َ‫الي‬ ‫في‬ ‫إصبعه‬ ‫م‬ُ‫ك‬ُ‫أحد‬ ُ‫س‬ِ‫م‬ََْ‫ي‬ ‫كما‬ ‫إال‬ ‫ة‬‫ر‬‫اآلخ‬( ‫ع‬ِ‫ج‬3( "‫؟‬ ‫إليه‬ )4.) ، ‫متروكة‬ ، ‫متاع‬ ‫هي‬ ، ‫متاع‬ ‫هي‬ } ِ‫ور‬ ُ‫ر‬َُْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫اع‬َ‫ت‬َ‫م‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ْ‫ن‬ُّ‫الد‬ ُ‫اة‬َ‫ي‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ { : ‫قوله‬ ‫في‬ ‫قتادة‬ ‫وقال‬ ‫أوشكت‬-‫هو‬ ‫إال‬ ‫إله‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ‫وهللا‬-( ‫هذا‬ ‫من‬ ‫ا‬‫و‬‫فخذ‬ ، ‫أهلها‬ ‫عن‬ َّ‫ل‬ِ‫ح‬َ‫م‬ ْ‫ض‬َ‫ت‬ ‫أن‬5‫هللا‬ ‫طاعة‬ ‫المتاع‬ ) .‫باهلل‬ ‫إال‬ ‫قوة‬ ‫ال‬‫و‬ ، ‫استطعتم‬ ‫إن‬ ‫وق‬ْ‫ق‬َ‫ن‬َ‫و‬ ِ‫ع‬‫و‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ف‬ْ‫و‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َّ‫ن‬َ‫و‬ُ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ل‬َ‫و‬ { ‫كقوله‬ } ْ‫م‬ُ‫ك‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫َم‬‫أ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ُ‫و‬َ‫ل‬ْ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ { : ‫وله‬َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ص‬ َِِّ‫ّلِل‬ ‫ا‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ٌ‫ة‬َ‫يب‬ ِ‫ص‬ُ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ت‬َ‫اب‬ َ‫َص‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ين‬ِ‫ر‬ِ‫ب‬‫ا‬ َّ‫الص‬ ِ‫ر‬ ِ‫ش‬َ‫ب‬َ‫[و‬ ِ‫ات‬َ‫ر‬َ‫م‬َّ‫ث‬‫ال‬َ‫و‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫األن‬َ‫و‬ ِ‫ال‬َ‫و‬ْ‫األم‬] َ‫ون‬ُ‫ع‬ِ‫اج‬َ‫ر‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َّ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ (6: ‫ة‬‫ر‬‫[البق‬ } )155،156‫أو‬ ‫ولده‬ ‫أو‬ ‫نفسه‬ ‫أو‬ ‫ماله‬ ‫من‬ ‫شيء‬ ‫في‬ ‫المؤمن‬ ‫يبتلى‬ ‫أن‬ ‫بد‬ ‫ال‬ : ‫أي‬ ] ( ‫المؤمن‬ ‫ويبتلى‬ ، ‫أهله‬7( ‫إن‬ ، ‫دينه‬ ‫قدر‬ ‫على‬ )8َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ { ‫البالء‬ ‫في‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫صالبة‬ ‫دينه‬ ‫في‬ ‫كان‬ ) ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬‫دمهم‬ْ‫ق‬َ‫م‬ ‫عند‬ ‫للمؤمنين‬ ‫تعالى‬ ‫يقول‬ } ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ( ‫نالهم‬ ‫عما‬ ‫لهم‬ ‫مسليا‬ ، ‫بدر‬ ‫وقعة‬ ‫قبل‬ ‫ة‬َ‫المدين‬9‫لهم‬ ‫ا‬ً‫آمر‬‫و‬ ، ‫المشركين‬‫و‬ ‫الكتاب‬ ‫أهل‬ ‫من‬ ‫األذى‬ ‫من‬ ) َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬ { : ‫فقال‬ ، ‫هللا‬ ‫ج‬‫يفر‬ ‫حتى‬ ‫العفو‬‫و‬ ‫الصفح‬‫و‬ ‫بالصبر‬} ِ‫ور‬ُ‫األم‬ ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬ ، ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫عن‬ ، ‫ة‬‫ز‬‫حم‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫شعيب‬ ‫حدثنا‬ ، ‫اليمان‬ ‫أبو‬ ‫حدثنا‬ ، ‫أبي‬ ‫حدثنا‬ : ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫قال‬ ‫أصحابه‬‫و‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫كان‬ : ‫قال‬ ‫ه‬‫ر‬‫أخب‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫بن‬ ‫أسامة‬ ‫أن‬ : ‫بير‬‫ز‬‫ال‬ ‫بن‬ ‫وة‬ ْ‫ر‬ُ‫ع‬ ‫ني‬‫ر‬‫أخب‬ ‫أ‬ ‫كما‬ ‫الكتاب‬ ‫أهل‬‫و‬ ‫المشركين‬ ‫عن‬ ‫يعفون‬َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ { : ‫هللا‬ ‫قال‬ ، ‫األذى‬ ‫على‬ ‫ويصبرون‬ ، ‫هللا‬ ‫هم‬‫مر‬ ( ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫وكان‬ : ‫قال‬ } ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬10‫صلى‬ ) ( ‫أذن‬ ‫حتى‬ ، ‫به‬ ‫هللا‬ ‫ه‬‫ر‬‫أم‬ ‫ما‬ ‫العفو‬ ‫في‬ ‫يتأول‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬11‫فيهم‬ ‫هللا‬ ). ‫أنبأنا‬ ، ‫اليمان‬ ‫أبو‬ ‫حدثنا‬ : ‫فقال‬ ‫ال‬‫و‬‫مط‬ ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫تفسير‬ ‫عند‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫ه‬‫ر‬‫ذك‬ ‫وقد‬ ، ‫ا‬‫ر‬‫مختص‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫هكذا‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫أن‬ ‫ه‬‫ر‬‫أخب‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫بن‬ ‫أسامة‬ ‫أن‬ ‫؛‬ ‫بير‬‫ز‬‫ال‬ ‫بن‬ ‫عروة‬ ‫ني‬‫ر‬‫أخب‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫عن‬ ، ‫شعيب‬ ‫ي‬ ، ‫اءه‬‫ر‬‫و‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫بن‬ ‫أسامة‬ ‫أردف‬‫و‬ ‫ة‬َّ‫دكي‬َ‫ف‬ ‫قطيفة‬ ‫عليه‬ ، ‫ار‬َ‫حم‬ ‫على‬ ‫ركب‬ ‫وسلم‬‫في‬ ‫عبادة‬ ‫بن‬ َ‫د‬ْ‫ع‬َ‫س‬ ‫عود‬ ، ‫ول‬ُ‫ل‬َ‫س‬ ‫بن‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫فيه‬ ‫بمجلس‬ ‫مر‬ ‫حتى‬ : ‫قال‬ ، ‫ر‬ْ‫د‬َ‫ب‬ ‫وقعة‬ ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ، ‫ج‬‫الخزر‬ ‫بن‬ ‫الحارث‬ ‫بني‬ ‫ة‬َ‫د‬َ‫ب‬َ‫ع‬ ، ‫المشركين‬‫و‬ ‫المسلمين‬ ‫من‬ ‫أخالط‬ ‫المجلس‬ ‫في‬ ‫فإذا‬ ، ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫يسلم‬ ‫أن‬ ‫قبل‬ ‫وذلك‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ُ‫عبد‬ ‫المجلس‬ ‫وفي‬ ، ‫المسلمين‬‫و‬ ‫اليهود‬‫و‬ ‫األوثان‬‫الدابة‬ ُ‫ة‬‫اج‬َ‫ج‬َ‫ع‬ َ‫المجلس‬ ‫يت‬َ‫ش‬َ‫غ‬ ‫فلما‬ ، ‫احة‬َ‫و‬ َ‫ر‬ ( ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫فسلم‬ .‫علينا‬ ‫ا‬‫و‬‫بر‬ََُ‫ت‬ ‫"ال‬ : ‫وقال‬ ‫بردائه‬ ‫أنفه‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫ر‬َّ‫م‬َ‫خ‬12) ، ‫وجل‬ ‫عز‬ ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫فدعاهم‬ ‫فنزل‬ ، ‫وقف‬ ‫ثم‬ __________
  • 8. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com (1.‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (2."‫"فما‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (3‫"يرج‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ‫في‬ )."‫ع‬ (4( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ )2858( ‫برقم‬ ‫الترمذي‬‫و‬ )2323‫برقم‬ ‫السنن‬ ‫في‬ ‫ماجة‬ ‫ابن‬‫و‬ ) (4108.‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫شداد‬ ‫ابن‬ ‫المستورد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ) (5."‫"هذه‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (6."‫اآليتين‬ ‫آخر‬ ‫"إلى‬ : ‫ـ‬‫ه‬ ‫وفي‬ ، ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (7."‫ء‬‫"المر‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (8، ‫أ‬ ‫في‬ )."‫"فإن‬ : ‫و‬ (9."‫"ينالهم‬ : ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (10."‫"النبي‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (11."‫"أذنه‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (12."‫عليهم‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫"فسلم‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (2/179) ‫فال‬ ‫حقا‬ ‫كان‬ ‫إن‬ ، ‫تقول‬ ‫مما‬ َ‫ن‬َ‫س‬ْ‫أح‬ ‫ال‬ ‫إنه‬ ، ‫ء‬ْ‫ر‬َ‫الم‬ ‫أيها‬ : ‫ي‬َ‫أب‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫فقال‬ ، ‫آن‬‫ر‬‫الق‬ ‫عليهم‬ ‫أ‬‫ر‬‫وق‬ ‫في‬ ‫به‬ ‫ذنا‬ْ‫تؤ‬‫بلى‬ : ‫احة‬‫و‬‫ر‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫فقال‬ .‫عليه‬ ‫فاقصص‬ ‫جاءك‬ ‫فمن‬ ، ‫رحلك‬ ‫إلى‬ ‫ارجع‬ ، ‫مجالسنا‬ (1‫حتى‬ ‫اليهود‬‫و‬ ‫المشركون‬‫و‬ ‫المسلمون‬ ‫ب‬َ‫فاست‬ .‫ذلك‬ ‫حب‬ُ‫ن‬ ‫فإنا‬ ‫مجالسنا‬ ‫في‬ ‫به‬ ‫ا‬َ‫شن‬ْ‫اغ‬َ‫ف‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ) ( ‫اورون‬َ‫ث‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ‫ا‬‫و‬‫كاد‬2‫ال‬ ‫ركب‬ ‫ثم‬ ، ‫ا‬‫و‬‫سكت‬ ‫حتى‬ ‫خفضهم‬ُ‫ي‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫يزل‬ ‫فلم‬ )‫صلى‬ ‫نبي‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫له‬ ‫فقال‬ ، ‫ادة‬َ‫ب‬ُ‫ع‬ ‫بن‬ ‫سعد‬ ‫على‬ ‫دخل‬ ‫حتى‬ ‫فسار‬ ، ‫ابته‬َ‫د‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ( ‫اب‬َ‫ب‬ُ‫ح‬ ‫أبو‬ ‫قال‬ ‫ما‬ ‫إلى‬ ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ‫ألم‬ ، ‫سعد‬ ‫"يا‬3)-‫أبي‬ ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫يد‬‫ر‬‫ي‬-‫فقال‬ ."‫وكذا‬ ‫كذا‬ ‫قال‬ ( ‫اصفح‬‫و‬ ‫عنه‬ ‫اعف‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ : ‫سعد‬4( ‫الذي‬ ‫هللا‬ َ‫فو‬ )5‫ع‬ ‫أنزل‬ )( ‫هللا‬ ‫جاء‬ ‫لقد‬ ‫الكتاب‬ ‫ليك‬6) ( ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ح‬ُ‫الب‬ ‫هذه‬ ‫أهل‬ ‫اصطلح‬ ‫ولقد‬ ، ‫عليك‬ ‫أنزل‬ ‫الذي‬ ‫بالحق‬7( ‫وه‬ُ‫ب‬ ِ‫ص‬َ‫ع‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫جوه‬ِ‫و‬َ‫ت‬ُ‫ي‬ ‫أن‬ ‫على‬ )8‫بالعصابة‬ ) ( ‫أبى‬ ‫فلما‬ ،9( ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ف‬ ‫الذي‬ ‫فذلك‬ ، ‫بذلك‬ ‫شرق‬ ‫هللا‬ ‫أعطاك‬ ‫الذي‬ ‫بالحق‬ ‫ذلك‬ ‫هللا‬ )10، َ‫أيت‬‫ر‬ ‫ما‬ ‫به‬ ) ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫عنه‬ ‫فعفا‬‫يعفون‬ ‫أصحابه‬‫و‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫وكان‬ ، ‫وسلم‬ َّ‫ن‬ُ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬َ‫ل‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫هللا‬ ‫قال‬ ، ‫األذى‬ ‫على‬ ‫ويصبرون‬ ، ‫هللا‬ ‫هم‬‫أمر‬ ‫كما‬ ، ‫الكتاب‬ ‫أهل‬‫و‬ ‫المشركين‬ ‫عن‬ َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫[و‬ ‫ا‬ً‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ ‫ى‬ً‫ذ‬َ‫أ‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ك‬َ‫ر‬ْ‫َش‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ل‬ْ‫ب‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ِ‫م‬ْ‫ز‬َ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ق‬َّ‫ت‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬‫و‬ ُ‫ر‬ِ‫ب‬ْ‫ص‬ ( ] ِ‫ور‬ُ‫األم‬11‫ا‬ً‫د‬َ‫س‬َ‫ح‬ ‫ا‬ً‫ار‬َّ‫ف‬ُ‫ك‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ان‬َ‫يم‬ِ‫إ‬ ِ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ون‬ُّ‫د‬ُ‫ر‬َ‫ي‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ِ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ل‬ْ‫َه‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ َّ‫د‬َ‫و‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقال‬ } ) ‫و‬ُ‫ف‬ْ‫اع‬َ‫ف‬ ُّ‫ق‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ َ‫ن‬َّ‫ي‬َ‫ب‬َ‫ت‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ‫د‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ ِ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫َن‬‫أ‬ ِ‫د‬ْ‫ن‬ِ‫ع‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬: ‫ة‬‫ر‬‫[البق‬ ‫اآلية‬ } ِ‫ه‬ِ‫ر‬ْ‫َم‬‫أ‬ِ‫ب‬ َُّ‫اّلِل‬ َ ‫ي‬ِ‫ت‬ْ‫أ‬َ‫ي‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ح‬َ‫ف‬ ْ‫اص‬َ‫و‬ ‫ا‬
  • 9. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com 109‫فلما‬ ، ‫فيهم‬ ‫هللا‬ َ‫أذن‬ ‫حتى‬ ، ‫به‬ ‫هللا‬ ‫ه‬‫ر‬‫أم‬ ‫ما‬ ‫العفو‬ ‫في‬ ‫ل‬‫أو‬َ‫ت‬َ‫ي‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫وكان‬ ، ] ‫بن‬ ‫هللا‬ ‫عبد‬ ‫قال‬ ، ‫يش‬‫ر‬‫ق‬ ‫كفار‬ ‫صناديد‬ ‫به‬ ‫هللا‬ ‫فقتل‬ ، ‫ا‬ً‫بدر‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ُ‫رسول‬ ‫ا‬‫ز‬‫غ‬‫ابن‬ ‫ي‬َ‫أب‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫الرسول‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫فبايع‬ ، ‫ه‬‫ج‬َ‫و‬َ‫ت‬ ‫قد‬ ‫أمر‬ ‫هذا‬ : ‫األوثان‬ ‫وعبدة‬ ‫المشركين‬ ‫من‬ ‫معه‬ ‫ومن‬ ‫ول‬ُ‫ل‬َ‫س‬ ( ‫اإلسالم‬ ‫على‬ ‫وسلم‬12( ‫ا‬‫و‬‫أسلم‬‫و‬ )13( )14.) ‫إال‬ ‫اء‬‫و‬‫د‬ ‫له‬ ‫فما‬ ، ‫ى‬َ‫ذ‬‫يؤ‬ ‫أن‬ ‫بد‬ ‫فال‬ ، ‫منكر‬ ‫عن‬ ‫نهى‬ ‫أو‬ ، ‫بمعروف‬ ‫أمر‬ ‫أو‬ ، ‫بحق‬ ‫قام‬ ‫من‬ ‫فكان‬ ‫االستعانة‬‫و‬ ، ‫هللا‬ ‫في‬ ‫الصبر‬.‫وجل‬ ‫عز‬ ، ‫هللا‬ ‫إلى‬ ‫ع‬‫الرجو‬‫و‬ ، ‫باهلل‬ __________ (1."‫"بل‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (2."‫"يتبارزون‬ : ‫و‬ ‫في‬ ) (3."‫"حبان‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (4."‫عنه‬ ‫اصفح‬‫و‬" : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (5."‫الذي‬‫و‬‫"ف‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (6."‫خالفتهم‬ ‫"لقد‬ : ‫و‬ ‫في‬ ) (7‫عل‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫مدينة‬ : ‫بها‬ ‫المقصود‬ ‫ة‬‫ر‬‫البحي‬ ).‫وسلم‬ ‫يه‬ (8."‫"فيعصبونه‬ : ‫و‬ ‫وفي‬ ، "‫"فيعصبوه‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (9."‫"أتى‬ : ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ ) (10."‫"ثقل‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (11."‫"اآلية‬ : ‫ـ‬‫ه‬ ‫وفي‬ ، ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (12."‫ا‬‫و‬‫فبايع‬ ‫اإلسالم‬ ‫"على‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (13."‫ا‬‫و‬‫"فأسلم‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (14( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫صحيح‬ )4566‫في‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ ، )( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬1798.) (2/180) َ‫اء‬َ‫ر‬َ‫و‬ ُ‫وه‬ُ‫ذ‬َ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ِ‫اس‬َّ‫لن‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ُ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫اق‬َ‫ث‬‫ي‬ِ‫م‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫ذ‬ِ‫ا‬َ‫و‬‫ا‬ً‫ن‬َ‫م‬َ‫ث‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ْ‫و‬ َ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫اش‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ور‬ُ‫ه‬ُ‫ظ‬ ( َ‫ون‬ ُ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫س‬ْ‫ئ‬ِ‫ب‬َ‫ف‬ ً‫يال‬ِ‫ل‬َ‫ق‬187ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ َ‫ال‬ )َ‫ال‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ ( ٌ‫يم‬ِ‫َل‬‫أ‬ ٌ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫و‬ ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬188ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫َر‬ْ‫األ‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫ك‬ْ‫ل‬ُ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ ) ( ٌ‫ير‬ِ‫د‬َ‫ق‬189)
  • 10. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com ِ‫ا‬َ‫و‬ {ُ‫ه‬ُ‫ظ‬ َ‫اء‬َ‫ر‬َ‫و‬ ُ‫وه‬ُ‫ذ‬َ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ ِ‫اس‬َّ‫لن‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ُ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫اق‬َ‫ث‬‫ي‬ِ‫م‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫ذ‬‫ا‬ً‫ن‬َ‫م‬َ‫ث‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ْ‫و‬ َ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫اش‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ور‬ ( َ‫ون‬ ُ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫س‬ْ‫ئ‬ِ‫ب‬َ‫ف‬ ‫يال‬ِ‫ل‬َ‫ق‬187ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ )‫ال‬َ‫ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ ( ٌ‫يم‬ِ‫َل‬‫أ‬ ٌ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫و‬ ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬188ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫ك‬ْ‫ل‬ُ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ ) ( ٌ‫ير‬ِ‫د‬َ‫ق‬189} ) ‫الذين‬ ، ‫الكتاب‬ ‫ألهل‬ ‫وتهديد‬ ‫هللا‬ ‫من‬ ‫توبيخ‬ ‫هذا‬‫بمحمد‬ ‫ا‬‫و‬‫يؤمن‬ ‫أن‬ ‫األنبياء‬ ‫ألسنة‬ ‫على‬ ‫العهد‬ ‫عليهم‬ ‫ذ‬َ‫أخ‬ ( ‫ا‬‫و‬‫ليكون‬ ‫الناس‬ ‫في‬ ‫ه‬‫ر‬‫بذك‬ ‫ا‬‫و‬‫ينوه‬ ‫أن‬‫و‬ ، ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬1‫هللا‬ ‫أرسله‬ ‫فإذا‬ ، ‫ه‬‫ر‬‫أم‬ ‫من‬ ‫ة‬َ‫ب‬ْ‫أه‬ ‫على‬ ) ، ‫تابعوه‬ __________ (1."‫ا‬‫و‬‫"فيكون‬ : ‫و‬ ‫في‬ ) (2/180) ‫ا‬‫و‬ ‫الدنيا‬ ‫في‬ ‫الخير‬ ‫من‬ ‫عليه‬ ‫ا‬‫و‬‫وعد‬ ‫عما‬ ‫ا‬‫و‬‫وتعوض‬ ‫ذلك‬ ‫ا‬‫و‬‫فكتم‬‫الدنيوي‬ ‫الحظ‬‫و‬ ، ‫الطفيف‬ ‫بالدون‬ ‫ة‬‫ر‬‫آلخ‬ .‫بيعتهم‬ ‫البيعة‬ ‫وبئست‬ ، ‫صفقتهم‬ ‫الصفقة‬ ‫فبئست‬ ، ‫السخيف‬ ‫فعلى‬ ، ‫لكهم‬ْ‫س‬َ‫م‬ ‫بهم‬ َ‫لك‬ْ‫س‬ُ‫وي‬ ، ‫أصابهم‬ ‫ما‬ ‫فيصيبهم‬ ‫مسلكهم‬ ‫ا‬‫و‬‫يسلك‬ ‫أن‬ ‫للعلماء‬ ‫ذير‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫هذا‬ ‫وفي‬ ‫يك‬ ‫ال‬‫و‬ ، ‫الصالح‬ ‫العمل‬ ‫على‬ ‫الدال‬ ، ‫النافع‬ ‫العلم‬ ‫من‬ ‫بأيديهم‬ ‫ما‬ ‫ا‬‫و‬‫يبذل‬ ‫أن‬ ‫العلماء‬( ‫ا‬‫و‬‫تم‬1، ‫شيئا‬ ‫منه‬ ) ‫ل‬ِ‫ئ‬ُ‫س‬ ‫"من‬ : ‫قال‬ ‫أنه‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫عن‬ ‫متعددة‬ ‫طرق‬ ‫من‬ ‫المروي‬ ‫الحديث‬ ‫في‬ ‫ورد‬ ‫فقد‬ ."‫نار‬ ‫من‬ ٍ‫ام‬َ‫لج‬ِ‫ب‬ ‫القيامة‬ ‫يوم‬ ‫م‬ِ‫ج‬ْ‫ل‬‫أ‬ ‫مه‬َ‫ت‬َ‫فك‬ ‫م‬ْ‫ل‬ِ‫ع‬ ‫عن‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫تعالى‬ ‫وقوله‬ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫[ف‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ( ] ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬2‫في‬ ‫جاء‬ ‫كما‬ ، ‫ا‬‫و‬َ‫ط‬ْ‫ع‬ُ‫ي‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫ين‬‫ر‬‫المتكث‬ ‫ائين‬‫ر‬‫الم‬ ‫بذلك‬ ‫يعني‬ ، ‫اآلية‬ } ) ‫إال‬ ‫هللا‬ ‫ه‬ْ‫د‬ِ‫ز‬َ‫ي‬ ‫لم‬ ‫بها‬ ‫ر‬َّ‫ث‬َ‫ك‬َ‫يت‬ِ‫ل‬ ‫كاذبة‬ ‫وى‬ْ‫ع‬َ‫د‬ ‫ى‬َ‫ع‬َّ‫اد‬ ‫"من‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫عن‬ ‫الصحيحين‬ َّ‫ل‬ِ‫ق‬( "‫ة‬3( ‫"المتشبع‬ : ‫الصحيح‬ ‫وفي‬ )4( "‫ور‬ ُ‫ز‬ ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫و‬َ‫ث‬ ‫كالبس‬ َ‫ط‬ْ‫ع‬ُ‫ي‬ ‫لم‬ ‫بما‬ )5.) ‫الرحمن‬ ‫عبد‬ ‫بن‬ ‫يد‬َ‫م‬ُ‫ح‬ ‫أن‬ ‫يكة‬َ‫ل‬ُ‫م‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫ني‬‫ر‬‫أخب‬ ، ‫ج‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ج‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ، ‫اج‬َّ‫ج‬َ‫ح‬ ‫حدثنا‬ : ‫أحمد‬ ‫اإلمام‬ ‫وقال‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫يا‬ ‫اذهب‬ : ‫قال‬ ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫أن‬ : ‫ه‬‫ر‬‫أخب‬ ‫ف‬ْ‫و‬َ‫ع‬ ‫بن‬-‫ابه‬َّ‫و‬َ‫لب‬-‫عن‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫إلى‬‫فقل‬ ، ‫ه‬ (6( ‫ى‬َ‫أت‬ ‫بما‬ ‫ح‬‫ر‬َ‫ف‬ ‫ا‬َّ‫من‬ ‫ئ‬‫امر‬ ‫كل‬ ‫كان‬ ‫لئن‬ )7‫يفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫يحمد‬ ‫أن‬ ‫أحب‬‫و‬ )-‫أجمعون‬ ‫ذبن‬َ‫ع‬ُ‫لن‬ ، ‫ا‬ً‫ب‬َّ‫ذ‬َ‫مع‬ ( ‫؟‬8( ‫لكم‬ ‫وما‬ : ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫فقال‬ )9: ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫تال‬ ‫ثم‬ ، ‫الكتاب‬ ‫أهل‬ ‫في‬ ‫هذه‬ ‫لت‬‫ز‬‫ن‬ ‫إنما‬ ‫؟‬ ‫وهذه‬ ) َ‫اب‬َ‫ت‬ِ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ُوت‬‫أ‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َ‫اق‬َ‫ث‬‫ي‬ِ‫م‬ َُّ‫اّلِل‬ َ‫ذ‬َ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫ذ‬ِ‫ا‬َ‫و‬ {‫ا‬ً‫ن‬َ‫م‬َ‫ث‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ْ‫و‬ َ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫اش‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ور‬ُ‫ه‬ُ‫ظ‬ َ‫اء‬َ‫ر‬َ‫و‬ ُ‫وه‬ُ‫ذ‬َ‫ب‬َ‫ن‬َ‫ف‬ ُ‫ه‬َ‫ون‬ُ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ ِ‫اس‬َّ‫لن‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ُ‫ن‬ِ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ت‬َ‫ل‬ ( } َ‫ون‬ ُ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫ش‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫س‬ْ‫ئ‬ِ‫ب‬َ‫ف‬ ‫يال‬ِ‫ل‬َ‫ق‬10ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫وتال‬ ) َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬‫فكتموه‬ ، ‫شيء‬ ‫عن‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫سألهم‬ : ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫وقال‬ .‫اآلية‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬ (11‫ا‬‫و‬‫وفرح‬ ، ‫إليه‬ ‫بذلك‬ ‫ا‬‫و‬‫استحمد‬‫و‬ ، ‫عنه‬ ‫سألهم‬ ‫بما‬ ‫أخبروه‬ ‫قد‬ ‫أن‬ ‫ه‬ْ‫و‬ َ‫أر‬ ‫قد‬ ‫ا‬‫و‬‫فخرج‬ ، ‫ه‬‫ر‬‫بَي‬ ‫أخبروه‬‫و‬ )
  • 11. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com ( ‫ا‬‫و‬‫أوت‬ ‫بما‬12.‫عنه‬ ‫سألهم‬ ‫ما‬ ‫كتمانهم‬ ‫من‬ ) ‫ومسلم‬ ، ‫التفسير‬ ‫في‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وهكذا‬‫ابن‬‫و‬ ‫حاتم‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬‫و‬ ، ‫يهما‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫النسائي‬‫و‬ ‫الترمذي‬‫و‬ ، ( ‫ير‬‫ر‬‫ج‬13‫بنحوه‬ ، ‫يج‬َ‫ر‬ُ‫ج‬ ‫بن‬ ‫الملك‬ ‫عبد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫كلهم‬ ، ‫مستدركه‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬‫و‬ ، ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬‫و‬ ) (14‫أن‬ : ‫وقاص‬ ‫بن‬ ‫لقمة‬َ‫ع‬ ‫عن‬ ‫مليكة‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ‫يج‬‫ر‬‫ج‬ ‫ابن‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫أيضا‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ ) __________ (1."‫"يكتمون‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (2.‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫من‬ ‫يادة‬‫ز‬ ) (3( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫صحيح‬ )6105،6652( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫وصحيح‬ )110‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ) .‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫الضحاك‬ (4."‫"المشبع‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (5( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ )2129.‫عنها‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫عائشة‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ) (6."‫له‬ ‫"فقل‬ : ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (7."‫"أوتى‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (8‫في‬ )."‫"أجمعين‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ (9."‫لكم‬ ‫"ما‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (10."‫اآلية‬ ..‫للناس‬ ‫"لتبيننه‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (11."‫إياه‬ ‫"فكتموه‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ ) (12."‫ا‬‫و‬‫"أوت‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (13."‫يمة‬‫ز‬‫خ‬ ‫ابن‬‫و‬" : ‫و‬ ‫في‬ ) (14( ‫المسند‬ )1/298( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫وصحيح‬ )4568( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫وصحيح‬ )2778‫وسنن‬ )‫الترمذي‬ ( ‫برقم‬3014( ‫برقم‬ ‫ى‬‫الكبر‬ ‫السنن‬ ‫في‬ ‫النسائي‬‫و‬ )11086.) (2/181) ( ‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ، ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫إلى‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫يا‬ ْ‫اذهب‬ : ‫ابه‬‫و‬‫لب‬ ‫قال‬ ‫ان‬‫و‬ ْ‫ر‬َ‫م‬1.) ‫عطاء‬ ‫عن‬ ، ‫أسلم‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫حدثني‬ ، ‫جعفر‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫أنبأنا‬ ، ‫يم‬‫ر‬‫م‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫حدثنا‬ : ‫ي‬‫البخار‬ ‫وقال‬ ‫رضي‬ ، ‫ي‬‫الخدر‬ ‫سعيد‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ، ‫يسار‬ ‫بن‬‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫عهد‬ ‫على‬ ‫المنافقين‬ ‫من‬ ‫رجاال‬ ‫أن‬ ‫؛‬ ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫ا‬‫و‬‫ح‬ِ‫ر‬َ‫وف‬ ، ‫عنه‬ ‫ا‬‫و‬‫ف‬َّ‫ل‬َ‫خ‬َ‫ت‬ ‫الَزو‬ ‫إلى‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫ج‬َ‫خر‬ ‫إذا‬ ‫كان‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫الَزو‬ ‫من‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫دم‬َ‫ق‬ ‫فإذا‬ ، ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫خالف‬ ‫بمقعدهم‬ ( ‫ا‬‫و‬‫اعتذر‬2‫إليه‬ )‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫لت‬‫ز‬‫فن‬ ، ‫ا‬‫و‬‫يفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫ا‬‫و‬‫يحمد‬ ‫أن‬ ‫ا‬‫و‬‫أحب‬‫و‬ ، ‫ا‬‫و‬‫وحلف‬
  • 12. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com .‫اآلية‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ( ‫بنحوه‬ ، ‫يم‬‫ر‬‫م‬ ‫أبي‬ ‫ابن‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫مسلم‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وكذا‬3‫حديث‬ ‫من‬ ‫ه‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫وقد‬ ) ‫الل‬( ‫كان‬ : ‫قال‬ ‫أسلم‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫عن‬ ، ‫سعد‬ ‫بن‬ ‫ام‬َ‫هش‬ ‫عن‬ ، ‫سعد‬ ‫بن‬ ‫يث‬4‫ديج‬َ‫خ‬ ‫بن‬ ‫افع‬‫ر‬‫و‬ ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ) ( ‫أيت‬َ‫ر‬ ، ‫سعيد‬ ‫أبا‬ ‫يا‬ : ‫فقال‬ ‫ان‬‫و‬ ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫عند‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬‫و‬5( َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬ { : ‫تعالى‬ ‫هللا‬ ‫قول‬ )6َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ) ْ‫ف‬َ‫ي‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫َن‬‫أ‬ َ‫ون‬ُّ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬َ‫و‬ ‫ا‬ْ‫و‬َ‫َت‬‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ َ‫ون‬ُ‫ح‬َ‫ر‬ْ‫ف‬َ‫ي‬‫نفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ن‬ ‫أن‬ ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ون‬ ‫نا‬ْ‫ي‬َ‫أت‬ ‫بما‬ ‫ح‬‫نفر‬ ‫ونحن‬ } ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬َ‫ع‬ ( ‫ذاك‬ ‫إنما‬ ، ‫ذاك‬ ‫من‬ ‫ليس‬ ‫هذا‬ ‫إن‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ ‫؟‬7‫إذا‬ ‫فون‬َّ‫تخل‬َ‫ي‬ ‫ا‬‫و‬‫كان‬ ‫المنافقين‬ ‫من‬ ‫ناسا‬ ‫أن‬ ) ‫ر‬ ْ‫ص‬َ‫ن‬ ‫لهم‬ ‫كان‬ ‫ن‬‫ا‬‫و‬ ، ‫بتخلفهم‬ ‫ا‬‫و‬‫فرح‬ ‫بة‬ْ‫ك‬َ‫ن‬ ‫فيه‬ ‫كان‬ ‫فإن‬ ، ‫ا‬ً‫ث‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫بعث‬ ‫هللا‬ ‫من‬( ‫ا‬‫و‬‫حلف‬ ‫وفتح‬8‫هذا‬ ‫أين‬ : ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫فقال‬ .‫الفتح‬‫و‬ ‫بالنصر‬ ‫هم‬‫سرور‬ ‫على‬ ‫ويحمدوهم‬ ‫ليرضوهم‬ ‫لهم‬ ) ‫أبو‬ ‫صدق‬ ، ‫نعم‬ : ‫قال‬ ‫؟‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫يا‬ ‫أكذلك‬ : ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫فقال‬ ، ‫هذا‬ ُ‫م‬َ‫ل‬ْ‫ع‬َ‫ي‬ ‫وهذا‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ ‫؟‬ ‫هذا‬ ‫من‬ ( ‫ذاك‬ ‫يعلم‬ ‫وهذا‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫قال‬ ‫ثم‬ .‫سعيد‬9)-‫خديج‬ ‫بن‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫يعني‬-‫إن‬ ‫يخشى‬ ‫ولكنه‬‫أن‬ ‫أخبرك‬ ‫لك‬ ‫شهادة‬ ‫على‬ ‫تحمدني‬ ‫أال‬ : ‫ي‬‫الخدر‬ ‫سعيد‬ ‫ألبي‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫قال‬ ‫ا‬‫و‬‫خرج‬ ‫فلما‬ .‫الصدقة‬ ‫في‬ ‫الئصه‬َ‫ق‬ ‫ع‬‫تنز‬ (10‫؟‬ ‫الحق‬ ‫شهدت‬ ‫ما‬ ‫على‬ ‫تحمدني‬ ‫ال‬ ‫أو‬ : ‫يد‬‫ز‬ ‫فقال‬ .‫الحق‬ َ‫شهدت‬ : ‫سعيد‬ ‫أبو‬ ‫فقال‬ ‫؟‬ ) ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬‫و‬ ‫هو‬ ‫كان‬ ‫أنه‬ : ‫خديج‬ ‫بن‬ ‫افع‬‫ر‬ ‫عن‬ ، ‫أسلم‬ ‫بن‬ ‫يد‬‫ز‬ ‫عن‬ ، ‫مالك‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫ر‬ ‫ثم‬‫عند‬ ( ‫لت‬‫ز‬‫ن‬ ‫شيء‬ ‫أي‬ ‫في‬ ، ‫افع‬‫ر‬ ‫يا‬ : ‫ان‬‫و‬‫مر‬ ‫فقال‬ ، ‫المدينة‬ ‫أمير‬ ‫وهو‬ ، ‫الحكم‬ ‫بن‬ ‫ان‬‫و‬‫ر‬َ‫م‬11‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫؟‬ ‫هذه‬ ) (12( ‫يبعث‬ ‫ان‬‫و‬ ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫وكان‬ ، ‫عنهم‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ، ‫سعيد‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ ‫تقدم‬ ‫كما‬ )13‫ابن‬ ‫يسأل‬ ‫ذلك‬ ‫بعد‬ ) ‫قال‬ ‫وما‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫ه‬‫ر‬‫ذك‬ ‫ما‬ ‫بين‬ ‫افاة‬َ‫من‬ ‫ال‬‫و‬ ، ‫ناه‬‫ر‬‫ذك‬ ‫ما‬ ‫له‬ ‫فقال‬ ، ‫تقدم‬ ‫كما‬ ‫عباس‬‫اآلية‬ ‫ألن‬ ‫؛‬ ‫الء‬‫ؤ‬‫ه‬ ‫ه‬ .‫أعلم‬ ‫وهللا‬ ، ‫ذكر‬ ‫ما‬ ‫جميع‬ ‫في‬ ‫عامة‬ ‫عن‬ ، ‫ي‬‫ر‬ْ‫ه‬‫الز‬ ‫عن‬ ، ‫بة‬ْ‫ق‬ُ‫ع‬ ‫بن‬ ‫وموسى‬ ‫يق‬ِ‫ت‬َ‫ع‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫أيضا‬ ‫ويه‬ُ‫د‬ْ‫ر‬َ‫م‬ ‫ابن‬ ‫روى‬ ‫وقد‬ ‫أن‬ ‫خشيت‬ ‫لقد‬ ‫وهللا‬ ، ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ : ‫قال‬ ‫ي‬‫األنصار‬ ‫قيس‬ ‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫أن‬ ‫؛‬ ‫ي‬‫األنصار‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫أكون‬ __________ (1‫ال‬ ‫صحيح‬ )( ‫برقم‬ ‫ي‬‫بخار‬4568.) (2."‫ا‬‫و‬‫"أعذر‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (3( ‫برقم‬ ‫ي‬‫البخار‬ ‫صحيح‬ )4567( ‫برقم‬ ‫مسلم‬ ‫وصحيح‬ )2777.) (4."‫"قال‬ : ‫و‬ ‫في‬ ) (5."‫أيت‬‫ر‬‫"أ‬ : ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (6."‫يحسبن‬ ‫"ال‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (7."‫ذلك‬ ‫إنما‬ ‫ذلك‬ ‫"من‬ : ‫أ‬ ‫في‬ ) (8."‫ا‬‫و‬‫"يحلف‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (9."‫"ذلك‬ : ‫أ‬ ‫في‬ )
  • 13. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com (10‫وفي‬ ، "‫لك‬ ‫شهدت‬ ‫"أني‬ : ‫ر‬ ‫في‬ )."‫لك‬ ‫شهدت‬ ‫ما‬ ‫"على‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ (11."‫لت‬‫ز‬‫"أن‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (12(‫الدر‬ ‫في‬ ‫كما‬ ‫ه‬‫ر‬‫تفسي‬ ‫في‬ ‫حميد‬ ‫بن‬ ‫عبد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )2/404‫الفتح‬ ‫في‬ ‫حجر‬ ‫ابن‬ ‫الحافظ‬ ‫ه‬‫ر‬‫وذك‬ ) (8/234.) (13."‫"بعث‬ : ‫ر‬ ‫في‬ ) (2/182) ‫ا‬َ‫ه‬َّ‫الن‬َ‫و‬ ِ‫ل‬ْ‫ي‬َّ‫الل‬ ِ‫ف‬ َ‫ال‬ِ‫ت‬ْ‫اخ‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫َر‬ْ‫األ‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬( ِ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫ل‬َْ‫األ‬ ‫ي‬ِ‫ل‬‫ُو‬ِ‫أل‬ ٍ‫ات‬َ‫ي‬ََ‫آل‬ ِ‫ر‬190َ‫ون‬ ُ‫ر‬ُ‫ك‬ْ‫ذ‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ) َ‫ه‬ َ‫ت‬ْ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ِ‫ض‬ْ‫َر‬ْ‫األ‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ون‬ ُ‫ر‬َّ‫ك‬َ‫ف‬َ‫ت‬َ‫ي‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ب‬‫و‬ُ‫ن‬ُ‫ج‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ود‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ ََّ‫اّلِل‬ً‫ال‬ِ‫اط‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ( ِ‫ار‬َّ‫الن‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫ان‬َ‫ح‬ْ‫ب‬ُ‫س‬191ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )ٍ‫ار‬ َ‫ص‬ْ‫َن‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ال‬َّ‫لظ‬ِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ه‬َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ز‬ْ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫د‬ُ‫ت‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ (192‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬ْ‫اغ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ‫ا‬َّ‫ن‬َ‫م‬َ‫آ‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ب‬َ‫ر‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ن‬ِ‫م‬َ‫آ‬ ْ‫َن‬‫أ‬ ِ‫ان‬َ‫يم‬ِْ‫ْل‬ِ‫ل‬ ‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )‫ا‬َّ‫ن‬َ‫ع‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫وب‬ُ‫ن‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ات‬َ‫ئ‬ِ‫ي‬َ‫س‬( ِ‫ار‬َ‫ر‬ْ‫َب‬ْ‫األ‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ف‬َ‫و‬َ‫ت‬َ‫و‬193ُ‫ف‬ِ‫ل‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ َ‫ال‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ز‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ َ‫ال‬َ‫و‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ت‬َ‫آ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ) ( َ‫اد‬َ‫يع‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬194) ‫الح‬ ُّ‫ب‬ِ‫ُح‬‫أ‬ ‫أجدني‬‫و‬ ، ‫يفعل‬ ‫لم‬ ‫بما‬ َ‫د‬َ‫م‬ْ‫ح‬ُ‫ي‬ ‫أن‬ ‫ب‬ِ‫ح‬ُ‫ي‬ ‫أن‬ ‫ء‬‫المر‬ ‫هللا‬ ‫نهى‬ : ‫قال‬ "‫؟‬ ‫"لم‬ : ‫قال‬ .‫هلكت‬.َ‫مد‬ ( ‫أجدني‬‫و‬ ، ‫يالء‬ُ‫الخ‬ ‫عن‬ ‫هللا‬ ‫ونهى‬1‫أنا‬‫و‬ ، ‫صوتك‬ ‫فوق‬ ‫اتنا‬‫و‬‫أص‬ ‫نرفع‬ ‫أن‬ ‫هللا‬ ‫ونهى‬ ، ‫الجمال‬ ‫أحب‬ ) (2، ‫يدا‬ِ‫م‬َ‫ح‬ ‫يش‬ِ‫ع‬َ‫ت‬ ‫أن‬ ‫ضى‬ْ‫ر‬َ‫ت‬ ‫"أال‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫فقال‬ .‫الصوت‬ ‫ي‬‫جهور‬ ‫امرؤ‬ ) ( ‫فعاش‬ .‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ‫بلى‬ : ‫قال‬ "‫؟‬ ‫الجنة‬ ‫وتدخل‬ ، ‫يدا‬ِ‫ه‬َ‫ش‬ ‫ل‬َ‫ت‬ْ‫ق‬ُ‫وت‬3‫حميد‬ )‫مة‬َ‫ل‬ْ‫ي‬َ‫س‬ُ‫م‬ ‫يوم‬ ‫شهيدا‬ ‫تل‬ُ‫وق‬ ، ‫ا‬ ( ‫الكذاب‬4.) ‫اإلخبار‬ ‫على‬ ‫وبالياء‬ ، ‫المفرد‬ ‫مخاطبة‬ ‫على‬ ‫بالتاء‬ ‫أ‬‫ر‬‫يق‬ } ِ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ة‬َ‫از‬َ‫ف‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫ب‬َ‫س‬ْ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ال‬َ‫ف‬ { : ‫وقوله‬ ( ‫تحسبون‬ ‫ال‬ : ‫أي‬ ، ‫عنهم‬5ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ولهذا‬ ‫؛‬ ‫منه‬ ‫لهم‬ ‫بد‬ ‫ال‬ ‫بل‬ ، ‫العذاب‬ ‫من‬ ‫ناجون‬ ‫أنهم‬ ) َ‫أ‬ ٌ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬} ٌ‫يم‬ِ‫ل‬ ، ‫شيء‬ ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫مالك‬ ‫هو‬ : ‫أي‬ } ٌ‫ير‬ِ‫د‬َ‫ق‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ‫ل‬ُ‫ك‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َُّ‫اّلِل‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ُ‫ك‬ْ‫ل‬ُ‫م‬ َِِّ‫ّلِل‬ َ‫و‬ { : ‫قال‬ ‫ثم‬ ‫العظيم‬ ‫فإنه‬ ، ‫وغضبه‬ ‫نقمته‬ ‫ا‬‫و‬‫احذر‬‫و‬ ، ‫تخالفوه‬ ‫ال‬‫و‬ ‫فهابوه‬ ، ‫شيء‬ ‫ه‬‫ز‬‫يعج‬ ‫فال‬ ‫شيء‬ ‫كل‬ ‫على‬ ‫القادر‬‫و‬ .‫منه‬ ‫أقدر‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ‫القدير‬ ، ‫منه‬ ‫أعظم‬ ‫ال‬ ‫الذي‬ ( ِ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫األ‬ ‫ي‬ِ‫ل‬‫ألو‬ ٍ‫ات‬َ‫آلي‬ ِ‫ار‬َ‫ه‬َّ‫الن‬َ‫و‬ ِ‫ل‬ْ‫ي‬َّ‫الل‬ ِ‫الف‬ِ‫ت‬ْ‫اخ‬َ‫و‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ {190َ‫ون‬ ُ‫ر‬ُ‫ك‬ْ‫ذ‬َ‫ي‬ َ‫ين‬ِ‫ذ‬َّ‫ال‬ ) َ‫ه‬ َ‫ت‬ْ‫ق‬َ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ون‬ ُ‫ر‬َّ‫ك‬َ‫ف‬َ‫ت‬َ‫ي‬َ‫و‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ب‬‫و‬ُ‫ن‬ُ‫ج‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ود‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬َ‫و‬ ‫ا‬ً‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ ََّ‫اّلِل‬‫ال‬ِ‫اط‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ ( ِ‫ار‬َّ‫الن‬ َ‫اب‬َ‫ذ‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ك‬َ‫ان‬َ‫ح‬ْ‫ب‬ُ‫س‬191ٍ‫ار‬ َ‫ص‬ْ‫َن‬‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ال‬َّ‫لظ‬ِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ه‬َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ز‬ْ‫َخ‬‫أ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫ار‬َّ‫الن‬ ِ‫ل‬ِ‫خ‬ْ‫د‬ُ‫ت‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ) (192َّ‫ب‬َ‫ر‬ ‫ا‬َّ‫ن‬َ‫آم‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ِ‫ب‬َ‫ر‬ِ‫ب‬ ‫ا‬‫و‬ُ‫ن‬ِ‫آم‬ ْ‫َن‬‫أ‬ ِ‫ان‬َ‫ْليم‬ِ‫ل‬ ‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫ي‬ ‫ا‬ً‫ي‬ِ‫اد‬َ‫ن‬ُ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ )‫ا‬َّ‫ن‬َ‫ع‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫وب‬ُ‫ن‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ْ‫ر‬ِ‫ف‬ْ‫اغ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬
  • 14. Unduhan dari http://portaldakwah.blogspot.com ( ِ‫ار‬َ‫ر‬ْ‫األب‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ف‬َ‫و‬َ‫ت‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ات‬َ‫ئ‬ِ‫ي‬َ‫س‬193ُ‫ف‬ِ‫ل‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ ‫ال‬ َ‫ك‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ام‬َ‫ي‬ِ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ْ‫و‬َ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫ز‬ْ‫خ‬ُ‫ت‬ ‫ال‬َ‫و‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬ُ‫س‬ُ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫آت‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬َّ‫ب‬َ‫ر‬ ) ( َ‫اد‬َ‫يع‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬194} ) ‫إسحا‬ ‫بن‬ ‫الحسن‬ ‫حدثنا‬ : ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫قال‬، ‫ي‬ِ‫م‬ُ‫الق‬ ‫يعقوب‬ ‫حدثنا‬ ، ‫اني‬َّ‫م‬ِ‫الح‬ ‫يحيى‬ ‫حدثنا‬ ، ‫ي‬ِ‫ر‬َ‫ت‬ْ‫س‬ُ‫الت‬ ‫ق‬ ‫بم‬ : ‫ا‬‫و‬‫فقال‬ ‫اليهود‬ ‫يش‬‫ر‬‫ق‬ ‫أتت‬ : ‫قال‬ ‫عباس‬ ‫ابن‬ ‫عن‬ ، ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ُ‫ج‬ ‫بن‬ ‫سعيد‬ ‫عن‬ ، ‫ة‬‫ر‬‫المَي‬ ‫أبي‬ ‫بن‬ ‫جعفر‬ ‫عن‬ ‫؟‬ ‫عيسى‬ ‫كان‬ ‫كيف‬ : ‫ا‬‫و‬‫فقال‬ ‫ى‬‫النصار‬ ‫ا‬‫و‬‫أت‬‫و‬ .‫ين‬‫ر‬‫للناظ‬ ‫بيضاء‬ ‫ويده‬ ‫عصاه‬ : ‫ا‬‫و‬‫قال‬ ‫؟‬ ‫موسى‬ ‫جاءكم‬ ْ‫ب‬ُ‫ي‬ ‫كان‬ : ‫ا‬‫و‬‫قال‬‫لنا‬ ‫ادع‬ : ‫ا‬‫و‬‫فقال‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫ا‬‫و‬‫فأت‬ : ‫الموتى‬ ‫حيي‬ُ‫وي‬ ‫األبرص‬‫و‬ ‫األكمه‬ ُ‫ئ‬ِ‫ر‬ ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ { : ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫لت‬‫ز‬‫فن‬ ، ‫به‬‫ر‬ ‫فدعا‬ .‫ا‬ً‫ب‬َ‫ه‬َ‫ذ‬ ‫فا‬ َّ‫الص‬ ‫لنا‬ ‫يجعل‬ ‫بك‬‫ر‬ ‫فليتفكر‬ } ِ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫األ‬ ‫ي‬ِ‫ل‬‫ألو‬ ٍ‫ات‬َ‫آلي‬ ِ‫ار‬َ‫ه‬َّ‫الن‬َ‫و‬ ِ‫ل‬ْ‫ي‬َّ‫الل‬ ِ‫الف‬ِ‫ت‬ْ‫اخ‬َ‫و‬( ‫فيها‬ ‫ا‬‫و‬6) __________ (1."‫ني‬‫ا‬‫و‬" : ‫أ‬ ‫في‬ ) (2."‫ني‬‫ا‬‫و‬" : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ ) (3."‫فعاش‬ : ‫"قال‬ : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ‫في‬ ) (4( ‫برقم‬ ‫األوسط‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ )42‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫به‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫عن‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ) ( ‫المستدرك‬ ‫في‬ ‫الحاكم‬1/234‫بن‬ ‫محمد‬ ‫أبيه‬ ‫عن‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ )‫ابن‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫به‬ ‫ثابت‬ ( ‫برقم‬ ‫صحيحه‬ ‫في‬ ‫حبان‬2270( ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬‫و‬ ، "‫ارد‬‫و‬‫"م‬ )2/67‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ‫كالهما‬ ) ( ‫برقم‬ ‫مصنفه‬ ‫في‬ ‫اق‬‫ز‬‫الر‬ ‫عبد‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫ثابت‬ ‫أن‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬20425‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫من‬ ) ‫اال‬ ‫في‬ ‫البر‬ ‫عبد‬ ‫ابن‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ‫ومن‬ ‫مالك‬ ‫اه‬‫و‬‫ور‬ .‫مرسال‬ ‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫قيس‬ ‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫أن‬( ‫ستيعاب‬2/75‫من‬ ) ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫عن‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ : ‫األصح‬‫و‬ .‫به‬ ‫ثابت‬ ‫عن‬ ‫ثابت‬ ‫بن‬ ‫محمد‬ ‫بن‬ ‫إسماعيل‬ ‫عن‬ ‫ي‬‫هر‬‫الز‬ ‫يق‬‫ر‬‫ط‬ ( ‫برقم‬ ‫األوسط‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬‫و‬ ‫مردويه‬ ‫ابن‬ ‫اية‬‫و‬‫ر‬ ‫وهي‬ ، ‫به‬ ‫ثابت‬ ‫عن‬42‫بن‬ ‫محمد‬ ‫ح‬‫صر‬ ‫وقد‬ ) ‫ح‬ ‫الحديث‬‫و‬ ، ‫ه‬‫ر‬‫فذك‬ ‫قيس‬ ‫بن‬ ‫ثابت‬ ‫حدثني‬ : ‫فقال‬ ‫اني‬‫ر‬‫الطب‬ ‫عند‬ ‫بالتحديث‬ ‫ثابت‬.‫هللا‬ ‫شاء‬ ‫إن‬ ‫سن‬ (5."‫ا‬‫و‬‫تحسب‬ ‫ال‬‫و‬" : ‫و‬ ، ‫أ‬ ، ‫ر‬ ، ‫ـ‬‫ج‬ ‫في‬ ) (6( ‫اني‬‫ر‬‫للطب‬ ‫الكبير‬ ‫المعجم‬ ‫في‬ )12322( ‫المجمع‬ ‫في‬ ‫الهيثمي‬ ‫وقال‬ )6/332‫يحيى‬ ‫"وفيه‬ : ) ."‫ضعيف‬ ‫وهو‬ ‫الحماني‬ (2/183) .‫أعلم‬ ‫وهللا‬ .‫بمكة‬ ‫كان‬ ‫ذهبا‬ ‫الصفا‬ ‫يكون‬ ‫أن‬ ‫الهم‬‫ؤ‬‫وس‬ .‫مدنية‬ ‫اآلية‬ ‫هذه‬ ‫فإن‬ ، ‫كل‬ْ‫ش‬ُ‫م‬ ‫وهذا‬ . ‫ومعنى‬‫اتساعها‬‫و‬ ‫تفاعها‬‫ر‬‫ا‬ ‫في‬ ‫هذه‬ : ‫أي‬ } ِ‫ض‬ْ‫األر‬َ‫و‬ ِ‫ات‬َ‫او‬َ‫م‬َّ‫الس‬ ِ‫ق‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ { : ‫تعالى‬ ‫يقول‬ ‫أنه‬ ‫اآلية‬ ( ‫اتضاعها‬‫و‬ ‫وكثافتها‬ ‫انخفاضها‬ ‫في‬ ‫وهذه‬ ،1‫اكب‬‫و‬‫ك‬ ‫من‬ ‫العظيمة‬ ‫المشاهدة‬ ‫اآليات‬ ‫من‬ ‫فيهما‬ ‫وما‬ ) ‫ان‬‫و‬‫وحي‬ ، ‫وثمار‬ ‫ع‬‫وزرو‬ ‫ونبات‬ ‫أشجار‬‫و‬ ‫وقفار‬ ‫وجبال‬ ، ‫وبحار‬ َ‫ابت‬‫و‬‫وث‬ ، ‫ات‬‫ر‬‫سيا‬، ‫ومنافع‬ ‫ومعادن‬