8. Их тархины гадарга нь баруун з н талүү
б мб л гт хуваагддаг.ө ө ө
• З Н ТАЛ Б МБ Л ГҮҮ Ө Ө Ө
– Логик сэтгэлгээг хариуцдаг.
– Сурах йл явцыг хариуцдаг.ү
• БАРУУН ТАЛ Б МБ Л ГӨ Ө Ө
– Х гжим болон урлагийг баруун талө
б мб л гийн хариуцдаг боловч шинэхэнө ө ө
х гжимчид болон сурч буй х м ст з н талө ү үү үү
б мб л г идэвхждэг байна.ө ө ө
– Дээд т вшний математикч, философич баү
шатарчид нэндээ баруун тал б мб л г ньү ө ө ө
ил х гжс н байдаг боловч анхланүү ө ө
суралцагчдад з н тал б мб л г нь илүү ө ө ө үү
идвэхждэг байна.
9. The Lobes
• Духны хэсэг
– Духны харалдаа
– Б тээлч, шийдвэр гаргах, асуудлыг шийдвэрлэх, т л вл лт гэх мэтү ө ө ө
зорилготой йлдлийг хариуцна.ү
• Зулайн хэсэг
– Духны хэсгийн яг харалдаа ард байрлана.
– нд р т вшний мэдрэх й болон хэл яриаг хариуцдагӨ ө ү ү
• Чамархайн хэсэг
– Баруун болон з н чихний харалдааүү
– Ярих, сонсох, т р зуурын ой санамж, утга санааг тодруулахыг хариуцдаг.ү
– Зарих хэсгийн йл ажиллагаатай давхцсан рэг г йцэтгэдэг.ү үү ү
• Дагзны хэсэг
– Тархины хамгийн арын хэсэг
– Харааны ндсэн т в байрлана.ү ө
13. Суралцаж буй еийн тархиндү
гарах рчл лтөө ө
• Тархинд гч буй зарим т рлийн стимуляциө ө
суралцах йл явцыг эхл лдэг.ү үү
• Уг стимуляци нь р р т вшинд ангилагданөө өө ү
боловсруулагддаг.
• р д нд нь санах ой снэ.Ү ү үү
• Бид ямар нэгэн юмыг хийх гэж байхад эсвэл хийж
байхад энэх процессийг хэрхэн хийх талаар тархиүү
аль хэдийн боловсруулчихсан байдаг.
14. Тархины идэвжил сараар
Мэдрэх йн дамжуулан х гжлийн е шатуудү ө ү
Нэг нас х ртэлхү
Х н т р хд хамгийн олон тооны нейронтой байдаг баү ө ө өө
энэ амьдралын явцад багасаар байдаг. Гэхдээ д нг жө ө
т рс н х хдийн нийт нейроны 90% идэвхжээг й байдагө ө үү ү
байна.
15. Сонсох йл ажиллагааү
• Ямар нэгэн х гжим сонсуулжө
• Байгаад PET-ээр тархийг харахад
сонсголын т вийн эрчимө
нэмэгдсэн байдаг.
• Ярианы бус х гжмийнө
д лт р гол т л в баруун талө өө өө ө ө
б мб лгийн сонсголын т вө ө ө
идэвхжиж байсан.
• Яриа болон х гжм р зэрэгө өө
д х д сонсголын баруун з нө өө ө үү
2 т в хоёулаа идэвхжиж байсан.ө
16. Харах йл ажиллагааү
• Агуулга болон нгө ө
хоёулангаа нь б рдсэнү
зураг харуулахад
• PET-д улаан сумаар заасан
хэсэгт идэвхжиж байсан.
• Идэвхжсэн б с харааныү
ндсэн т в байрладаг.ү ө
18. Ой санамж б рэлдэхү
• Хуучин авхуулж байсан
зургийг нь харуулхад
• PET-д далайн морьхон буюу
гипокамппын хэсэг
идэвхжиж байсан.
• Энэ хэсэг нь сурах болон урт
хугацааны ой санамж
сэхэд ороцдог байна.үү
• Гиппокамп нь б х мэдрэх йнү ү
ширхэгээр дамжин ирсэн
мэдээллийг хувиарлаж
зохицуулдаг. р рӨө өө
тархины гэрлэн дохио юм.
19. Ярих
Брока т вө
• З н тал б мб л гийн духны хэсэгтүү ө ө ө
• Ярих яриаг хянана.
• Х д лг ний т втэй ойр оршиноө ө өө ө
Верникийн т вө
• З н тал б мб л гтүү ө ө ө
• г г лбэрийн утгыгҮ ө үү
хянана.
• Хэлэх гэж буй санааг
хэлэнд буулгана:
