Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to λίμνες γεφυρώνοτας το αστικό με το φυσικό περιβάλλον
Similar to λίμνες γεφυρώνοτας το αστικό με το φυσικό περιβάλλον (20)
More from 2oGymnasio Pefkis
More from 2oGymnasio Pefkis (10)
Recently uploaded
Recently uploaded (10)
λίμνες γεφυρώνοτας το αστικό με το φυσικό περιβάλλον
- 1. «Λίμνες: Γεφυρώνοντας το αστικό με το φυσικό περιβάλλον» Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Αγωγής 2ο Γυμνάσιο Πεύκης Σχ. Έτος: 2016-17
- 2. Η λίμνη ως οικοσύστημα Βιοτικό και αβιοτικό στοιχείο Ομάδα εργασίας: Κακολύρης Διονύσης, Καραγιάννης Ιάσονας Υγρότοποι και η σημασία τους Ομάδα εργασίας: Λιούτας Βασίλειος, Μπαρδαμάσκος Φάνης, Ξένος Βασίλειος, Παπαδάκης Αλέξανδρος, Παπαθανασίου Φωτεινή, Πιπερίγκου Σοφία Η συνθήκη Ραμσάρ: προστασία, απειλές και κίνδυνοι Ομάδα εργασίας: Μαρνέλου Αθηνά, Μωυσιάδου Άννα, Ντάλη Νιόβη Δημιουργία αφισών Ομάδα εργασίας: Λιάσκου Σαβίνα, Λουκογεωργάκη Έλενα, Λώλου Καλυψώ, Μανέτα Νίκη Υπεύθυνη εκπαιδευτικός του προγράμματος: Μαυρογόνατου Γεωργία Μέλη εκπαιδευτικοί της ομάδας: Βαϊράμη Βασιλική, Γεωργοπούλου Παναγιώτα
- 7. Το οικοσύστημα είναι ένα σύστημα που περιλαμβάνει τους βιοτικούς παράγοντες μιας περιοχής, δηλαδή το σύνολο των οργανισμών που ζουν σ' αυτήν και τους αβιοτικούς παράγοντες της περιοχής, καθώς και τo σύνολο των αλληλεπιδράσεων που αναπτύσσονται μεταξύ τους. Οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος οι οποίοι ανήκουν στο ίδιο είδος αποτελούν έναν πληθυσμό. Το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που ζουν σε ένα οικοσύστημα, αλλά και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους αποτελούν τη βιοκοινότητα του οικοσυστήματος. Η περιοχή στην οποία ζει ένας πληθυσμός ή μια βιοκοινότητα ονομάζεται βιότοπος. Η λίμνη ως οικοσύστημα
- 8. Οικοσυστήματα Βιοτικά στοιχεία Αβιοτικά στοιχεία Φυτικοί Οργανισμοί Ζωικοί οργανισμοί Νερό, φως, θερμοκρασία, τοξικές ουσίες, pH, διαλ. αέρια
- 9. Παραγωγοί Φυτικοί οργανισμοί Το λιμναίο οικοσύστημα, όπως και κάθε άλλο οικοσύστημα, συνιστά μια ιεραρχημένη δομή. Βιοτικό στοιχείο Καταναλωτές • Φυτοφάγα ζώα (α΄τάξης) • Σαρκοφάγα ζώα (β΄τάξης) Αποικοδομητές Μικροοργανισμοί οι οποίοι ανοργανοποιούν, μέσω αποσύνθεσης, το οργανικό υλικό ύλη & ενέργεια
- 10. Βιοτικό στοιχείο Παραγωγοί: Σε μια λίμνη υπάρχουν συνήθως δύο βασικοί τύποι παραγωγών: Τα μικροσκοπικά επιπλέοντα φυτά. Είναι συνήθως μικροφύκη και ονομάζονται φυτοπλαγκτόν. Απλώνονται στα νερά της λίμνης, εκεί όπου υπάρχει αρκετή ηλιακή ενέργεια για φωτοσύνθεση. Τα μικροσκοπικά αυτά φυτά δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι, όταν όμως βρίσκονται σε αφθονία προσδίδουν στο νερό ένα πρασινωπό χρώμα. Στις περισσότερες λίμνες το φυτοπλαγκτόν παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην παραγωγή της βασικής τροφής σε σχέση με τα μεγάλα φυτά. Τα μεγάλα φυτά που είτε επιπλέουν είτε έχουν ριζικό σύστημα. Απαντώνται συνήθως στα ρηχά νερά.
- 11. Καταναλωτές: Σε ένα λιμναίο οικοσύστημα είναι δυνατόν να υπάρχουν πολλοί τύποι ζώων. Τα φυτοφάγα, για παράδειγμα, μπορεί να περιλαμβάνουν από το μικροσκοπικό ζωοπλαγκτόν που τρέφεται με το φυτοπλαγκτόν, μέχρι μεγάλα φυτοφάγα ψάρια που τρέφονται με αγριόχορτα της λίμνης. Παρόμοια στα σαρκοφάγα εντάσσεται μια μεγάλη ποικιλία ζώων όπως τα σαρκοφάγα έντομα. Τα σαρκοφάγα μπορεί να τρέφονται είτε με τα φυτοφάγα ζώα είτε με άλλα σαρκοφάγα. Βιοτικό στοιχείο
- 12. Αποικοδομητές: Τα υδρόβια βακτήρια και οι μύκητες, μικροοργανισμοί που διασπούν οργανικές ενώσεις (σάκχαρα, λίπη, πρωτεΐνες κ.ά.), απαντώνται σε όλη τη μάζα του νερού. Ό,τι δεν καταφέρνουν να διασπάσουν οι αποικοδομητές καταλήγει στο έδαφος σχηματίζοντας σταδιακά ένα μαλακό στρώμα οργανικής ύλης, το χούμο. Βιοτικό στοιχείο
- 13. Αβιοτικό στοιχείο Ο αβιοτικός παράγοντας ενός λιμναίου οικοσυστήματος, διαμορφώνεται από επιμέρους παραμέτρους που επηρεάζουν σημαντικά και ποικιλοτρόπως το βιοτικό στοιχείο της λίμνης. Οι παράγοντες αυτοί είναι: • Σύσταση νερού • Φως – Διαφάνεια νερού • Θερμοκρασία νερού • Ενεργός οξύτητα (pH) • Τοξικές ουσίες • Διαλυμένα αέρια (οξυγόνο & διοξείδιο του άνθρακα)
- 14. Τα οργανικά συστατικά του νερού προέρχονται από τη διάσπαση ουσιών που υπάρχουν στη φύση, στα αστικά, γεωργοκτηνοτροφικά (υπολείμματα χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.ά.) και στα βιομηχανικά απόβλητα. Η διάσπαση του οργανικού υλικού (αποσύνθεση) συντελείται κυρίως από μικροοργανισμούς και απαιτείται η κατανάλωση οξυγόνου. Στις περιπτώσεις όπου η συγκέντρωση των οργανικών ουσιών στο νερό είναι μεγάλη (οργανική ρύπανση), οι ρυθμοί αποσύνθεσής τους και συνεπώς κατανάλωσης οξυγόνου εντείνονται, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο μεγάλου μέρους της ιχθυοπανίδας και της ασπόνδυλης πανίδας του νερού (ευτροφισμός) . Σύσταση νερού
- 15. Η κύρια πηγή ενέργειας για το λιμναίο οικοσύστημα είναι ο ήλιος. Η ηλιακή ενέργεια δεσμεύεται από τα φυτά και μέσω φωτοσύνθεσης μετατρέπεται σε χημική (παραγωγή βιομάζας). Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας που εισχωρεί στη λίμνη ελαττώνεται με την αύξηση του βάθους. Το ίδιο το νερό αλλά και οι διαλυμένες σε αυτό ουσίες και τα αιωρούμενα σωματίδια διαθλούν και απορροφούν το φως μειώνοντας τη διαπερατότητά του. Επίσης, καθώς διαδίδεται η ηλιακή ακτινοβολία στο νερό, η έντασή της μειώνεται κι εξαιτίας της μετατροπής της σε θερμότητα. Σε βάθος ενός μέτρου το 1/2 της συνολικής φωτεινής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμότητα. Φως – Διαφάνεια νερού
- 16. Θερμοκρασία νερού Η θερμοκρασία είναι καθοριστικός παράγοντας στη λειτουργία του οικοσυστήματος της λίμνης επειδή επηρεάζει τη διαλυτότητα του οξυγόνου και άλλων συστατικών, το μεταβολισμό των υδρόβιων οργανισμών αλλά και τη διαδικασία διάσπασης των οργανικών ουσιών που υπάρχουν. Οι υδρόβιοι πληθυσμοί μπορούν να διακριθούν γενικά σε θερμοανθεκτικούς με αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες και σε ψυχροανθεκτικούς με αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες. Όσο η θερμοκρασία του νερού πλησιάζει τη βέλτιστη τιμή για κάποιους υδρόβιους οργανισμούς, τόσο οι οργανισμοί αυτοί γίνονται περισσότερο δραστήριοι, καταναλώνουν περισσότερη τροφή και χρησιμοποιούν περισσότερο οξυγόνο. Συνεπώς, η θερμοκρασία του νερού όχι μόνο διαμορφώνει τη σύνθεση των βιοκοινοτήτων, αλλά επιδρά και στη συμπεριφορά τους και στο μέγεθος των πληθυσμών τους.
- 17. Φυσικές και συνθετικές ουσίες όπως ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το κάδμιο, οι φθοριούχες, οι ραδιενεργές ουσίες τα εντομοκτόνα κ.ά. μπορεί να είναι τοξικές για τους οργανισμούς του νερού. Η τοξικότητα των παραπάνω ουσιών είναι ανάλογη της συγκέντρωσής τους και εξαρτάται από τις συνθήκες που επικρατούν στη λίμνη. Οι μικρές ταχύτητες διάσπασης των παραπάνω ουσιών σε συνδυασμό με τη μεταβίβασή τους από το ένα τροφικό επίπεδο στο άλλο προκαλούν το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης. Τοξικές ουσίες Συγκέντρωση εντομοκτόνου (DDT) σε μικρά και μεγάλα ψάρια
- 18. Η ενεργός οξύτητα ενός διαλύματος εξαρτάται από τη συγκέντρωση των ιόντων υδρογόνου και υποδηλώνει πόσο όξινο ή αλκαλικό είναι το διάλυμα σε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία . Η τιμή του pH των φυσικών νερών κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 6,5 και 8,5, εύρος τιμών που επιτρέπει την επιβίωση των υδρόβιων οργανισμών. Ενεργός οξύτητα (pH) Η οξύτητα του νερού καθορίζει τα είδη και την αφθονία των φυτικών και ζωικών οργανισμών ενός υγρότοπου και επηρεάζει τις οικολογικές διεργασίες που συμβαίνουν σε αυτόν. Χαμηλές τιμές του pH περιορίζουν τη μακροφυτική βλάστηση και γενικότερα ακραίες τιμές του pH επιδρούν σημαντικά στην παραγωγικότητα του φυτοπλαγκτού, επηρεάζοντας έμμεσα και τη διαβίωση των ζωικών οργανισμών.
- 19. Διαλυμένα αέρια (Οξυγόνο, Διοξείδιο του άνθρακα) Στο θαλασσινό νερό υπάρχουν διαλυμένα αέρια (Ο2 & CO2) τα οποία είναι σημαντικά για το μεταβολισμό των θαλάσσιων οργανισμών. Η διαλυτότητα των αερίων εξαρτάται από τη θερμορασία: δηλαδή όσο πιο υψηλή η θερμοκρασία τόσο μειώνεται η διαλυτότητα των αερίων. Η διαλυτότητα των αερίων στο νερό είναι μικρή, σε σχέση με τον αέρα που περιέχει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες αερίων. Η κατανομή του οξυγόνου σε σχέση με το βάθος παρουσιάζει διαφοροποιήση. Στα επιφανειακά στρώματα νερού, η συγκέντρωση του είναι αυξημένη λόγω της φωτοσυνθετικής ικανότητας των φυτών και επειδή το οξυγόνο από την ατμόσφαιρα διαχέεται στη θάλασσα. Καθώς αυξάνει το βάθος, η συγκέντρωση του διαλυμένου αερίου μειώνεται. Αν η συγκέντρωση του είναι χαμηλή αποτελεί περιοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη των φυτών. Επίσης το νερό έχει σημαντική δυνατότητα απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο αντιδρά χημικά στο νερό. Είναι αφθονότερο από ότι στην ατμόσφαιρα, επομένως δεν αποτελεί περιοριστικό παράγοντα στην ανάπτυξη των φυτών.
- 20. Υγρότοποι είναι περιοχές, φυσικές ή μη, που κατακλύζονται από νερό μόνιμα ή περιοδικά. Το νερό αυτό μπορεί να είναι επιφανειακό ή υπόγειο, στάσιμο ή τρεχούμενο, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό ή ακόμα και θαλασσινό νερό το βάθος του οποίου δεν ξεπερνά τα 6 μέτρα. Οι υγρότοποι, συντηρούν υδρόβια βλάστηση και πανίδα. Είδη ζώων και φυτών δηλαδή, που εξαρτώνται από το νερό απόλυτα. Η έννοια του υγρότοπου
- 21. Τύποι υγροτόπων Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ταξινόμησης των υγροτόπων . Η ταξινόμηση σχετίζεται με τη ρέουσα ή στάσιμη φύση των νερών, την αλατότητα του νερού, τη γειτνίασή τους με θάλασσα, το υπόστρωμά τους, με το αν είναι φυσικοί ή τεχνητοί κλπ. Οι υγρότοποι χωρίζονται σε: Δέλτα, έλη, λίμνες, λιμνοθάλασσες, πηγές, αλυκές, εκβολές ποταμών, ποταμοί, τεχνητές λίμνες. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 400 μικροί και μεγάλοι υγρότοποι συνολικής έκτασης 2.000.000 στρεμμάτων. Οι υγρότοποι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του φυσικού τοπίου, ενώ ταυτόχρονα πλήθος πουλιών και άλλων ειδών τρέφονται, αναπαράγονται ή ξεχειμωνιάζουν σε αυτά τα οικοσυστήματα.
- 22. συμβάλλουν στην αποθήκευση και στη βελτίωση της ποιότητας του νερού εμπλουτίζουν τους υπόγειους υδροφορείς αποτελούν κύριες πηγές ύδρευσης & άρδευσης προστατεύουν από τις πλημμύρες συμβάλλουν στη διατήρηση της άγριας ζωής αποτελούν καταφύγιο για τα πουλιά και δημιουργούν ισχυρές τροφικές σχέσεις παράγουν αλιεύματα προσφέρουν στον άνθρωπο πολλές ευκαιρίες για άσκηση και αναψυχή Η σημασία των υγροτόπων Οι υγρότοποι ως οικοσυστήματα είναι πολύ σημαντικά για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και για την ευημερία των ανθρώπινων κοινωνιών, καθώς:
- 23. Πρωτογενή αίτια της υποβάθμισης των υγροτόπων Η δραστική υποβάθμιση των υγροτόπων οφείλεται σε μια σειρά πρωτογενών αιτίων, όπως τα ακόλουθα: • Ελλιπείς γνώσεις της πραγματικής ωφέλειας σε σχέση με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές λειτουργίες και αξίες των υγροτόπων • Εσφαλμένες πολιτικές άσκησης δραστηριοτήτων όπως της γεωργίας και του τουρισμού • Μη ολοκληρωμένος σχεδιασμός αναπτυξιακών έργων • Διοικητικές και άλλες αδυναμίες εφαρμογής αειφορικής διαχείρισης • Έλλειψη φροντίδας, ώστε να ενημερώνονται επαρκώς οι τοπικές κοινωνίες και να συμμετέχουν ενεργητικά στη λήψη αποφάσεων για τη διαχείρηση των υγροτόπων τους
- 24. Απειλές και κίνδυνοι και υποβάθμιση των υγροτόπων αποξήρανση τεραστίων εκτάσεων ελών και η μετατροπή τους σε αγρούς (30% - 70%) υποβάθμιση των υγροτόπων εξαιτίας της κατασκευής αρδευτικών έργων και της εισροής ρυπών κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων, με αποτέλεσμα αλλοιώσεις στο φυσικό περιβάλλον των υγροβιοτόπων ρίψη υγρών και στερεών αποβλήτων από βιομηχανίες και οικισμούς εγκατάσταση εντατικών ιχθυοκαλλιεργειών παράνομη αλιεία που οδηγεί στην υποβάθμιση των υγροτόπων Τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι υγρότοποι προέρχονται από τον άνθρωπο. Η καθημερινή υποβάθμιση τους απειλεί με εξαφάνιση πολλά φυτά και ζώα θέτοντας σε κίνδυνο τη χλωρίδα και την πανίδα. Οι κίνδυνοι για την υποβάθμισή τους οφείλονται κυρίως στους εξής παράγοντες:
- 25. Η προστασία των υγροτόπων αποτελεί εθνική, κοινοτική και διεθνή υποχρέωση της χώρας μας. Είναι μια υπόθεση που μας αφορά όλους και πρέπει όλοι να συμμετέχουμε σε εκστρατείες για τη σωτηρία τους! Για την προστασία, διατήρηση και αξιοποίηση στα πλαίσια της αειφορίας, η πολιτεία οφείλει να προβεί σε ορισμένες άμεσες δράσεις, όπως: Προστασία υγροτόπων Οι οικιστικές και άλλες παρεμβάσεις πρέπει να διατηρούν αποστάσεις ασφαλείας από τους υγρότοπους Eφαρμογή αντιρρυπαντικής τεχνολογίας Xρήση συγκεκριμένων πρώτων υλών ή και καυσίμων Eγκατάσταση οργάνων ελέγχου της ποιότητας των υγρών αποβλήτων, καυσίμων, νερών, πρώτων και βοηθητικών υλών Ερωδιός σε υγρότοπο
- 26. Η Σύμβαση Ραμσάρ για τους υγρότοπους είναι η πρώτη διεθνούς σημασίας Σύμβαση μεταξύ των εθνών με στόχο την προστασία των υγροτόπων. Υπογράφτηκε το 1971 στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν, που βρίσκεται στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας. Ιδιαίτερος σκοπός της Σύμβασης είναι η ορθολογική χρήση των υγροτόπων μέσω της ανάληψης πρωτοβουλιών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και μέσω διεθνών συνεργασιών, προκειμένου να επιτευχθεί ανάπτυξη με βάση την αειφορία. Η συνθήκη Ραμσάρ Ένας υγροβιότοπος χαρακτηρίζεται διεθνούς σημασίας όταν: φιλοξενεί το 1% του μεταναστευτικού πληθυσμού ενός υδρόβιου είδους, 100 τουλάχιστον σε αριθμό αν φιλοξενεί τουλάχιστον 10.000 πάπιες αν υπάρχουν φυτά και ζώα που βρίσκονται υπό εξαφάνιση Ramsar
- 27. - Λιμνοθάλασσα Κοτύχι & Δάσος Στροφυλιάς - Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου - Αμβρακικός Κόλπος - Λίμνη Μικρή Πρέσπα - Δέλτα Αξιού - Λουδία – Αλιάκμονα - Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια - Λίμνη Κερκίνη - Δέλτα Νέστου - Λίμνη Βιστωνίδα - Λιμνοθάλασσα Πόρτο-Λάγος - Λίμνη Ισμαρίδα & σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών Θράκης - Δέλτα Εβρου Οι ελληνικοί υγρότοποι της Σύμβασης Ραμσάρ Η χώρα μας, υπέγραψε τη Συνθήκη Ραμσάρ το 1975 και βάσει αυτής προστατεύονται οι εξής υγρότοποι:
- 28. Όροι και υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη Ραμσάρ Οι χώρες που υπέγραψαν τη σύμβαση συμφωνούν στα εξής: Οι υγροβιότοποι είναι φυσικοί πόροι με μεγάλη αξία. Είναι σύνθετα οικοσυστήματα και παρέχουν οφέλη ως προς την αλιεία, την κτηνοτροφία, τη δασική ξυλεία, την αναψυχή και την περιβαλλοντική εκπαίδευση Οι υγροβιότοποι αποτελούν ενδιαιτήματα σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας και κυρίως ορνιθοπανίδας Τα υδρόβια πουλιά που μεταναστεύουν εποχιακά πρέπει να προστατεύονται Τα οικοσυστήματα πρέπει να προστατευτούν για την αειφόρο ανάπτυξη και διατήρηση, εφόσον ο άνθρωπος εξαρτάται απο το περιβάλλον Στη συνθήκη Ραμσάρ περιλαμβάνονται περισσότεροι από 2.200 υγρότοποι, από τις 168 χώρες που έχουν υπογράψει τη σύμβαση.