สรุปผลการศำษาค้นคว้า

1. สรุปผลการดำเนินงาน<br />การศึกษาตามโครงงาน สืบสานสายสัมพันธุ์โนนธาตุโนนแท่น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ <br /> ศึกษาความสำคัญของโบราณสถานโนนแท่น ความสัมพันธ์ระหว่างชาวบ้านกับชาวบ้าน ความเชื่อความศรัทราของชาวบ้านบ้านบึงสวางและชาวบ้านในตำบลบ้านเหล่า อำเภอบ้านฝาง จ.ขอนแก่น รวมทั้งศึกษาความแตกต่างของประเพณี ความแตกต่างในด้านความเชื่อ โดยเปรียบเทียบแต่ละรุ่นอายุคนมีว่าการเปลี่ยนแปลงจากอดีตจนถึงปัจจุบันอย่างไร และศึกษาแนวทางการอนุรักษ์รักษาโบราณสถานโนนแท่นและประเพณีโนนธาตุโนนแท่น<br />โดยการรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และภาคสนาม ได้มีการจัดกิจกรรมขึ้นเพื่อรวบรวมข้อมูล โดยแบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1. การรวบรวมข้อมูล 2. การอภิปรายกลุ่มย่อย 3. การวิเคราะห์และเรียบเรียงข้อมูล และ 4. นำเสนอผลงาน<br />ผลการศึกษาปรากฏดังนี้<br />โนนแท่นเป็นโบราณสถานที่มีมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ จากคำบอกเล่าของคุณพ่อสิงห์ เมืองซ้าย อายุ 73 ปี และการค้นพบของกรมศิลปากร เมื่อปี พ.ศ.2520 พบหลักฐานที่แสดงถึงการดำรงชีวิต พิธีกรรมและความเชื่อสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในราวพุทธศตวรรษที่ 16-18 จากหลักฐานที่ค้นพบมีความเป็นไปได้ว่าหลักฐานเหล่านั้นจะอยู่ยุคโลหะ เพราะพบโบราณวัตถุ เช่น โครงกระดูกมนุษย์ เครื่องประดับเครื่องปั้นดินเผา ภาชนะสำริดหล่อเนื้อบางพิเศษ มีลวดลายแบบต่างๆ เครื่องมือ-เหล็ก ผอบ เครื่องประดับ เช่น กำไรสำริด ตุ้มหู แหวน และลูกปัดสีต่างๆ และพบโบราณสถานศิลาแลง ฐานศิวลึงค์ พระที่ทำจากหินทราย และพบกลุ่มใบเสมาอยู่บริเวณรอบสถานที่เป็นเขตสังฆกรรมในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังพบโครงกระดูกมนุษย์ที่ค่อนข้างจะสมบูรณ์นั้นพบเครื่องประดับติดอยู่กับข้อมือของโครงงกกระดูกด้วย ปัจจุบันโครงกระดูกที่ค่อนข้างจะสมบูรณ์ดังกล่าวถูกนำไปเก็บไว้ในโกฏิทองอย่างดี ส่วนเครื่องประดับต่างๆ ส่วนมากอยู่ที่กุฏิของพระอาจารย์ปรีชา เขมาภิรโต ท่านได้เก็บไว้ในตู้โชว์อย่างดีเพื่อที่จะเตรียมจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในอนาคติอีกไม่นานนี้ <br />สำหรับโบราณสถานฐานศิลาแลงนั้นชาวบ้านได้สร้างศาลาโปล่งโล่งครอบไว้ และชาวบ้านได้ประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นไว้เหนือแท่นศิลาแลงด้านทิศตะวันตก ซึ่งปัจจุบันโนนแท่น(ฐานศิลาแลง)ก็เป็นที่เคารพและยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้านในบ้านบึงสว่างและหมู่บ้านใก้เคียงหลายหมู่บ้าน ส่วนพระปางที่ทำจากหินทรายมีสภาพที่ไม่สมบูรณ์ คือ ไม่มีเศียร ไม่มีมือ และไม่มีเท้า สภาพของพระปางยังค่อนข้างคงเดิมเหมือนตอนที่ค้นพบ ปัจจุบันตั้งไว้ที่หน้าพระพุทธรูปข้างฐานศิลาแลง ส่วนฐานศิวลึงค์ ตั้งอยู่ที่เดิมของการค้นพบตั้งแต่แรกคือ ด้านหลังพระพุทธรูปที่ประดิษฐานบนฐานศิลาแลงในปัจจุบันและทางด้านทิศตะวันตกของโบราณสถานศิลาแลงห่างไปประมาณ 90 เมตรเป็นกลุ่มใบเสมาที่ยังมีสภาพค่อนข้างที่จะคงเดิมอาจจะสึกกร่อนไปบ้างเล็กน้อย<br /> ราว ปี พ.ศ.2533 ชาวบ้านเริ่มห่างหายไปเรื่อยๆจากที่เคยมีชาวบ้านหลากหลายหมู่บ้านเดินทางมาทำพิธีที่พระแท่น แต่ในตอนนี้มีเพียงชาวบ้านที่อยู่ใกล้เคียงไม่กี่หมู่บ้านเท่านั้นที่มาทำบุญโนนธาตุโนนแท่น จากการสอบถามชาวบ้านหมู่บ้านบึงสวางได้ให้ข้อมูลว่ามีผู้คนที่ไปทำบุญที่โนนแท่นมีหมู่บ้านละไม่ถึง 10 คนเท่านั้น การที่คนห่างหายไปจากการเดินทางมาทำบุญที่โนนแท่นนั้น อาจจะเกิดจากเทคโนโลยีที่ทันสมัยในยุคปัจจุบัน ความไม่สามัคคีเหมือนแต่ก่อน ดังนั้นจึงมีการฟื้นฟูและอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีที่มีมาแต่ดั้งเดิม โดยเริ่มจากพ.ศ.2546 พระอาจารย์ปรีชา เขมาภิรโต ได้เริ่มทำการฟื้นฟูประเพณีโนนธาตุโนนแท่นอย่างจริงจัง โดยเริ่มจากประสานงานไปยังผู้นำชุมชนหรือหมู่บ้านที่เคยมีการมาทำบุญโนนธาตุโนนแท่นที่บ้านบึงสวาง ประสานงานไปยังชาวบ้านที่สนใจว่าให้มาช่วยกันร่วมกันฟื้นฟูประเพณีเก่าแก่ที่บรรพบุรุษของเราสืบทอดกันมาให้ยังคงอยู่ต่อไปจนถึงรุ่นลูกหลาน ผลปรากฏว่าชาวบ้านให้ความสนใจมากขึ้นๆทุกปี ถือได้ว่าประสบความสำเร็จในระดับหนึ่งในการฟื้นฟูประเพณีที่เก่าแก่และโบราณสถานที่สำคัญในท้องถิ่นชองเรา<br />