การขยายตัวของเมืองกับพื้นที่สีเขียว

1. เมืองจันทบุรี: การขยายตัวของเมืองกับพื้นที่สีเขียว
จันทบุรี เป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์สาคัญของประเทศไทย ในสมัยกรุงธนบุรี และรัตนโกสินทร์
ด้วยความร่ารวยประวัติศาสตร์ ทาให้เมืองจันทบุรีปัจจุบันเป็นเมืองที่มีจุดเด่นด้านการท่องเที่ยวเชิง
วัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ที่สาคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย เทศบาลเมืองจันทบุรีครอบคลุมพื้นที่ 4
ตาบล คือ ตาบลตลาดและตาบลวัดใหม่ทั้งหมด ตาบลท่าช้าง (หมู่ที่ 8) ตาบลบางกะจะ (หมู่ที่ 10 และ
12) พื้นที่ทั้งหมด 10.25 ตารางกิโลเมตร มีประชากร 23,283คน ความหนาแน่นประชากรในเขตเมือง
2271.51 คนต่อตารางกิโลเมตร
1. การขยายตัวของเมือง
เทศบาลเมืองจันทบุรี มีความยาวถนนรวมทั้งสิ้น 100.5 กิโลเมตร การประมาณค่าความ
หนาแน่นแบบเคอร์เนลโดยมีความหนาแน่นของถนนเฉลี่ย 2.006 เมตรต่อตางรางเมตร ความหนาแน่น
สูงสุด 2.1995 เมตรต่อตางรางเมตร บริเวณที่มีความหนาแน่นสูงสุดนั้นอยู่บริเวณใจกลางเทศบาล
เทศบาลเมืองจันทบุรี (ตาบลวัดใหม่) ค่าการกระจาย (Varian) ของถนนในเขตเมืองคิดเป็น 0.0061
ภาพที่ 1 แสดงแผนที่โครงข่ายถนนของเมืองจันทบูรี

2. เมืองจันทบุรี ในปัจจุบันนั้นขยายอาณาเขตครอบคลุม 4 ตาบล ได้แก่ ตาบลวัดใหม่ และตาบล
ตลาด (เทศบาลเมืองจันทบุรี) ตาบลจันทนิมิต (เทศบาลเมืองจันทนิมิต) และตาบลท่าช้าง (เทศบาลเมือง
ท่าช้าง) ซึ่งการขยายตัวของเมืองจันทบุรี นั้นเริ่มมาจากชุมชนริมน้าจันทบูร ตาบลวัดใหม่ จากนั้นจึง
ขยายออกไปตามยาวของแม่น้าจันทบูรในแนวเหนือใต้ และไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ยังตาบลท่า
ช้าง (เทศบาลเมืองท่าช้าง) และตะวันออก (เทศบาลเมืองจันทนิมิต)
อนึ่ง ลักษณะการขยายตัวของเมืองจันทบุรีนั้นแผ่ขยายออกไปจากศูนย์กลางของเมือง
ตามถนนสายหลักอย่างต่อเนื่อง จนทาให้เทศบาลเมืองท่าช้าง กลายเป็นเมืองเดียวกันกับเมือง
จันทบูร (ภาพที่ 4)
ภาพที่ 2 แสดงแผนที่แสดงความหนาแน่นของถนนของเมืองจันทบุรี
ทิศทางการขยายตัว
ของเมือง

3. อาเภอเมืองจันทบุรีมีตาบลทั้งหมด 11 ตาบล ตาบลท่าช้าง มีความยาวถนนมากที่สุด รองลงมา
คือตาบลแสลง และตาบลพลับพลา ตามลาดับ แต่เมื่อเปรียบเทียบค่าการกระจายของถนน (Varian)1
ตาบลวัดใหม่ มีค่าการกระจายของถนนน้อยที่สุด รองลงมาคือ ตาบลจันทนิมิตร ตาบลตลาด ตามลาดับ
ซึ่งค่าการกระจายเป็นไปตามการขยายตัวของเมืองจากใจกลางเมืองออกไปชานเมือง(ภาพที่ 3)(ภาพที่
4)
ภาพที่ 3 แผนภูมิความยาวของถนนของถนนตาบลต่างๆในอาเภอเมืองจันทบุรี
ภาพที่ 4 แผนภูมิค่าการกระจาย(Varian)ของถนนตาบลต่างๆในอาเภอเมืองจันทบุรี
1
ค่าความแปรปรวน (Varian) เป็นสถิติที่วัดการกระจายของข้อมูล ดังนั้นในที่นี้จึงใช้คาว่า การกระจายของถนน เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
ขึ้น คือ บริเวณใดที่มีค่าค่าความแปรปรวนน้อย บริเวณนั้นก็จะมีการกระจุกตัวของถนนมาก ในทางตรงข้ามกัน บริเวณใดที่มีค่าความ
แปรปรวนมาก บริเวณนั้นก็จะมีการกระจุกตัวน้อย
0
50
100
150
200
250
ความยาวถนน
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
0.12
0.14
0.16
ค่าการกระจายของถนน

4. 2. พื้นที่สีเขียวภายในเมืองจันทบุรี
เมืองจันทบุรี มีพื้นที่สีเขียวครอบคลุมพื้นที่ 6.16 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 59.76 ของ
พื้นที่ทั้งหมด เมื่อเปรียบเทียบอัตราส่วนของพื้นที่สีเขียวต่อคน 0.00026 ตารางกิโลเมตรต่อคน พื้นที่สี
เขียวกระจายอยู่ในพื้นที่ตอนในห่างถัดจากสิ่งปลูกสร้างทั้งบริเวณ (ภาพที่ 5 )
ภาพที่ 5 แสดงพื้นที่สีเขียวภายในเมืองจันทบุรี