Πρόταση Προγράμματος Σπουδών για το μάθημα "Εφαρμογές Γεωπληροφορικής". Το ΠΣ δεν είναι το τελικό, το οποίο θα ανακοινωθεί από το ΥΠΟΠΑΙΘ

1. 1
ΤΟΜΕΑΣ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: Σχεδιαστής Δομικών Έργων και Γεωπληροφορικής
Μάθημα: Εφαρμογές Γεωπληροφορικής (Γ΄ Τάξη)
Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.
Το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος "Εφαρμογές και Γεωπληροφορικής " της Γ΄ τάξης είναι διαμορφωμένο με βάση το
ωρολόγιο πρόγραμμα σπουδών που προβλέπει 5 ώρες εβδομαδιαίως . Το μάθημα είναι χαρακτηρισμένο ως εργαστηριακό (Ε) και
πραγματοποιείται με την βοήθεια Η/Υ στους οποίους γίνεται χρήση του διαδικτύου (internet) καθώς και προγραμμάτων ανοιχτού λογισμικού
Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΣΓΠ) και ειδικότερα του QGIS.
Το σύνολο των ωρών ανά σχολικό έτος διαμορφώνονται ως εξής: 5 ώρες Χ 28 εβδομάδες = 140 ώρες
Οι 28 ενότητες που ακολουθούν αναφέρονται σε 5 ώρες εργαστηριακό μάθημα εβδομαδιαίως.

2. 2
Α/Α ΣΤΟΧΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1  Γνωριμία με το GPS.  Τι είναι ένα GPS.  Θέματα που αφορούν το παγκόσμιο
σύστημα εντοπισμού, τα μέρη από τα οποία
αποτελείται (Δορυφόροι, συσκευές εντοπισμού
κτλ).
 Τρόπος χειρισμού.  Από ποια μέρη αποτελείται.
  Τι είναι το παγκόσμιο σύστημα
εντοπισμού.
 Ποια είναι τα κυριότερα παγκόσμια
συστήματα εντοπισμού.

2  Μέτρηση σημείων στο πεδίο με
ένα GPS
 Μέθοδος μέτρησης σημείων
(καταγραφή συντεταγμένων σημείων) με το GPS.
 Απλές εφαρμογές μετρήσεις σημείων με
το GPS. Καταγραφή συντεταγμένων σημείων.

3  Εισαγωγή στο ανοικτό λογισμικό
Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών
(ΣΓΠ) QGIS Ι.
 Βασική εξοικείωση με το ανοικτό
λογισμικό Γεωγραφικών Συστημάτων
Πληροφοριών QGIS.
 Επίδειξη όλων των βασικών εργαλείων
και μενού του QGIS.
 Η επιφάνεια εργασία του λογισμικού.
 Οι βασικές μπάρες εργαλείων.

3. 3
4  Εξοικείωση των μαθητών με τα
είδη των δεδομένων ενός ΣΓΠ.
 Οι δύο βασικές κατηγορίες δεδομένων
ενός ΣΓΠ.
 Προβολή και εμφάνιση στο QGIS
δεδομένων διαφόρων τύπων και προέλευσης,
όπως για παράδειγμα ψηφιοποιημένους χάρτες,
εικόνες Τηλεπισκόπισης, πίνακες περιγραφικών
δεδομένων, τρισδιάστατα δεδομένα ανάγλυφου
κλπ.
  Τα διανυσματικά δεδομένα (vector) και
τα ψηφιδωτά δεδομένα (raster).

  Οι τύποι των διανυσματικών αρχείων
(σημείο, γραμμή, πολύγωνο).

  Τα επιμέρους αρχεία ενός αρχείου ΣΓΠ
(GIS).

5  Εισαγωγή στο ανοικτό λογισμικό
Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών
QGIS ΙΙ.
 Εφαρμογή εμφάνισης των δεδομένων.  Άσκηση με δεδομένα (vector & raster) τα
οποία θα δοθούν στους μαθητές.
 Πρώτη επαφή με χαρτογράφηση
δεδομένων.
· Ενημέρωση τον μαθητών για την Εθνική
Γεωπύλη (www.geodata.gov.gr) για εύρεση
γεωχωρικών δεδομένων σε μορφή shp
  Απλές εφαρμογές
 o Εύρεση συντεταγμένων
σημείων πάνω σε ένα χάρτη
 o Μέτρηση απόστασης
 o Μέτρηση εμβαδού

4. 4
6  Εισαγωγή δεδομένων από τις
μετρήσεις με το GPS στον Η/Υ και στο QGIS.
 Τρόπος εισαγωγής των μετρήσεων που
γίνανε στο πεδίο στον Η/Υ και στη συνέχεια στο
QGIS.
 Τρόποι σύνδεσης του GPS με τον Η/Υ.
  Εμφάνιση των σημείων και
οπτικοποίηση - χαρτογράφηση στην επιφάνεια
εργασίας του QGIS.
 Ο άμεσος τρόπος, όπου συνδέεται το
GPS με τον Υ/Η απευθείας.
  Ο έμμεσος τρόπος, όπου τα δεδομένα
που καταγράφηκαν με το GPS στο πεδίο,
περνιούνται σε ένα excel αρχείο (ή text αρχείο)
και στη συνέχεια στο QGIS.
7  Γεωαναφορά Ι  Εξοικείωση με τη διαδικασία
γεωαναφοράς ενός σαρωμένου χάρτη.
 Προβολή τύπων σαρωμένων χαρτών.
  Γεωαναφορά με κάναβο.  Τα εργαλεία και τα μενού της
γεωαναφοράς.
  Γεωαναφορά με διανυσματικό πρότυπο.  Επίδειξη γεωαναφοράς.
  Γεωαναφορά με άλλη γεωαναφερμένη
εικόνα.
 Μεθοδολογία ελέγχου της αξιοπιστίας
των μετασχηματισμών.
8  Γεωαναφορά ΙΙ  Εργαλεία και διεργασίες για τη
γεωαναφορά με το QGIS.
 Επιλογή σαρωμένου (σκαναρισμένου)
χάρτη προκειμένου να γίνει γεωαναφορά
 Εφαρμογές

5. 5
9  Ψηφιοποίηση χάρτη (digitizing) Ι  Μία βασική δυνατότητα την οποία
παρέχουν τα ΣΓΠ είναι η εισαγωγή δεδομένων με
ψηφιοποίηση χάρτη.
 Τα εργαλεία και τα μενού της
ψηφιοποίησης.
  Τρόποι ψηφιοποίησης  Επίδειξη ψηφιοποίησης.
  Δημιουργία θεματικών επιπέδων
(σημεία, γραμμές, πολύγωνα).
10  Ψηφιοποίηση χάρτη (digitizing) ΙΙ.  Η ψηφιοποίηση με τη διαδικασία της
αγκίστρωσης (snapping), σε γραμμές και
πολύγωνα.
 Επίδειξη των εργαλείων και των μενού
της αγκίστρωσης.
 Εξοικείωση με τις ρυθμίσεις (“ανοχές”)
που σχετίζονται με το βήμα ψηφιοποίησης.
 Η φάση της διενέργειας αυτών των
ρυθμίσεων, είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού
βοηθά στον περιορισμό των λαθών ψηφιοποίησης
και στην όσο το δυνατόν καλύτερη ψηφιακή
αναπαράσταση της γεωμετρίας των γεωγραφικών
δεδομένων.
 Ψηφιοποίηση με χρήση αγκίστρωσης σε
επιλεγμένα στοιχεία του χάρτη.
 Ανοχές στην αγκίστρωση των
δεδομένων.
 Εφαρμογές
11  Δημιουργία - διαμόρφωση
περιγραφικών δεδομένων (attributes) Ι
 Τι είναι τα περιγραφικά χαρακτηριστικά.  Επίδειξη χωρικών βάσεων δεδομένων.
  Δημιουργία περιγραφικών
χαρακτηριστικών
 Διαχωρισμός των χωρικών βάσεων
δεδομένων από τις απλές βάσεις δεδομένων.
  Εφαρμογές

6. 6
12  Δημιουργία - διαμόρφωση
περιγραφικών δεδομένων (attributes) ΙΙ.
 Ενημέρωση περιγραφικών
χαρακτηριστικών μιας χωρικής βάσης δεδομένων
στο QGIS.
 Ταξινόμηση χαρακτηριστικών.
 Πρώτη προσέγγιση στην ανάλυση
των περιγραφικών δεδομένων
 Αξιοποίηση των περιγραφικών
χαρακτηριστικών.
 Ομαδικές καταχωρήσεις τιμών.
 Επιλογή εγγραφών από τη χωρική βάση
δεδομένων με βάση ερωτήματα (queries).
 Επιλογή εγγραφών από τη χωρική βάση
δεδομένων με βάση χωρικά ερωτήματα
(spatialqueries).
 Εφαρμογές
13  Δημιουργία συσχετίσεων μεταξύ
πινάκων μεταξύ τους και πινάκων με αρχεία
shp, καθώς και η αξιοποίηση τους σε
περιβάλλον QGIS.
 Χωρικά και περιγραφικά δεδομένα στο
QGIS
 Εξοικείωση με τη δημιουργία συνδέσεων
και σχέσεων μεταξύ χωρικής και περιγραφικής
πληροφορίας.
  Παραδείγματα σχέσεων
  o Χωρικής βάση νομών με
πίνακα δεδομένων για τους νομούς
  o Χωρική βάση γεωτεμαχίων
με πίνακα περιγραφικών δεδομένων των
γεωτεμαχίων (όνομα κατόχου, ΚΑΕΚ κτλ)
14  Δημιουργία χωρικών δεδομένων
από πίνακες περιγραφής σημειακών
φαινομένων
 Οπτικοποίηση σημειακής πληροφορίας
μεγάλων βάσεων δεδομένων και μετατροπή σε
χωρικές βάσεις δεδομένων.
 Εξοικείωση με τη δημιουργία θεματικού
επιπέδου σημειακών πληροφοριών.
   Οπτικοποίηση παραδειγμάτων
σημειακών δεδομένων στο QGIS.

7. 7
15  Χωρικά δεδομένα μορφής κανάβου
(ψηφιδωτά – raster δεδομένα)
 Εξοικείωση με τα είδη των ψηφιδωτών
χωρικών δεδομένων.
 Προβολή διάφορων τύπων ψηφιδωτών
δεδομένων.
  Το μέγεθος της ψηφίδας.  Μέτρηση εμβαδού σε θεματικό raster
(πχ. χρήσεις γης)
  Τα Ψηφιακά Μοντέλα Εδάφους (DEM).
  Θεματικοί σκαναρισμένοι χάρτες.
  Αρχεία ΤΙΝ
16  Διαλειτουργικότητα μεταξύ
λογισμικών ΣΓΠ και CAD
 Εξοικείωση με τις μετατροπές από
αρχεία shp σε DXF και αντίστροφα στο QGIS
 Προβολή της διαδικασίας μετατροπής
σχεδιαστικών αρχείων (CAD) σε αρχεία ΣΓΠ (shp)
και αντίστροφα.
   Τα μενού της μετατροπής.
   Εκμετάλλευση των σχεδιαστικών
αρχείων των μαθητών για εισαγωγή στο QGIS.

8. 8
17  Ανάλυση χωρικών δεδομένων  Διαδικασίες ανάλυσης των
χωρικών/γεωγραφικών δεδομένων
 Εφαρμογές ανάλυσης γεωγραφικών
δεδομένων.
  Παρουσίαση ανάλυσης γεωγραφικών
δεδομένων.
o Ένωση (Union).
  Παρουσίαση (Union , Iintersect , clip ,
erase, split).
o Τομή (Iintersect)
  o Αποκοπή (clip).
  o Αφαίρεση (erase).
  o Διαμερισμός (split)
18  Δημιουργία ζωνών (buffers)  Η δημιουργία ζωνών (buffers) σε
γεωγραφικά δεδομένα.
 Προβολή χρησιμότητας των buffers.
 o Buffer από σημείο  Buffers – Ένα εργαλείο για τις εργασίες
χωροθέτησης.
 o Buffer από γραμμή  Παραδείγματα δημιουργίας buffers στο
QGIS.
19  Έτοιμα χαρτογραφικά υπόβαθρα I  Χάρτες στο διαδίκτυο  Εξοικείωση με την υπηρεσία θέασης της
Κτηματολογίου ΑΕ στο διαδίκτυο.
 Υπηρεσίες πρόσβασης σε χάρτες
του διαδικτύου
 Πάροχοι χαρτών στο διαδίκτυο  Θέαση των ορθοφωτογραφιών της
Κτηματολογίου AE στο QGIS.
 Η Κτηματολόγιο ΑΕ ως πάροχων
ορθοφωτογραφιών.
 Δημιουργία επιλεγμένων επιπέδων.

9. 9
20  Έτοιμα χαρτογραφικά υπόβαθρα II  Χάρτες στο διαδίκτυο  Ψηφιοποίηση και ενημέρωση των
δημιουργημένων επιπέδων.
 Υπηρεσίες πρόσβασης σε χάρτες
του διαδικτύου
 Πάροχοι χαρτών στο διαδίκτυο o Χρησιμοποίηση των
ορθοφωτογραφιών της Κτηματολογίου AE ως
υπόβαθρο
 Η Κτηματολόγιο ΑΕ ως πάροχων
ορθοφωτογραφιών.
o Επιλογή αστικής,
περιαστικής ή αγροτικής περιοχής.
o Ψηφιοποίηση οικοδομικών
τετραγώνων, κτηρίων, δρόμων κτλ.
21  Δημιουργία χάρτη αστικού ιστού Ι.  Χάρτης αστικού ιστού.  Προβολή τύπων αστικού ιστού.
  Χρήσεις γης.  Δημιουργία επιπέδων για ψηφιοποίηση
στο QGIS.
  Υπόβαθρο Κτηματολογίου AE.  Δημιουργία αστικού χάρτη.
22  Δημιουργία χάρτη αστικού ιστού ΙΙ.  Χάρτης αστικού ιστού.  Προβολή τύπων αστικού ιστού.
 Οικοδομικά τετράγωνα.  Δημιουργία επιπέδων για ψηφιοποίηση
στο QGIS.
  Υπόβαθρο Κτηματολογίου AE.  Δημιουργία αστικού χάρτη.
23  Δημιουργία χάρτη αστικού ιστού ΙΙΙ.  Χάρτης αστικού ιστού.  Προβολή τύπων αστικού ιστού.
 Οδικό δίκτυο.  Δημιουργία επιπέδων για ψηφιοποίηση
στο QGIS.
 Υπόβαθρο Κτηματολογίου AE.  Δημιουργία αστικού χάρτη.

10. 10
24  Δημιουργία χάρτη αστικού ιστού ΙV.  Χάρτης αστικού ιστού.  Προβολή τύπων αστικού ιστού.
 Κτήρια.  Δημιουργία επιπέδων για ψηφιοποίηση
στο QGIS.
 Υπόβαθρο Κτηματολογίου AE.  Δημιουργία αστικού χάρτη.
25  Δημιουργία χάρτη αστικού ιστού V.  Χάρτης αστικού ιστού.  Προβολή τύπων αστικού ιστού.
  Οικοδομικά τετράγωνα.  Δημιουργία επιπέδων για ψηφιοποίηση
στο QGIS.
  Οδικό δίκτυο.  Δημιουργία αστικού χάρτη.
  Χρήσεις γης. 
  Κτήρια. 
  Υπόβαθρο Κτηματολογίου AE. 
26  Δημιουργία και απόδοση ψηφιακού
χάρτη Ι
 Μεθοδολογία δημιουργίας και απόδοσης
ψηφιακού χάρτη.
 Παραδείγματα απόδοσης ψηφιακού
χάρτη Ι

11. 11
27  Δημιουργία και απόδοση ψηφιακού
χάρτη ΙΙ
 Μεθοδολογία δημιουργίας και απόδοσης
ψηφιακού χάρτη.
 Παραδείγματα απόδοσης ψηφιακού
χάρτη ΙΙ
28  Χαρτογραφία και ΣΓΠ / Θεματική
χαρτογραφία
 Εξοικείωση με τη χαρτογραφία –
Διαφοροποίηση από συγγενείς επιστήμες
(γεωγραφία, τοπογραφία κτλ)
 Προβολή θεματικών χαρτών.
  Παραδείγματα