1. ΕΡΜΑΝ ΕΣΕ
◦Ο λύκος
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr
ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Σελ. 239 – 243

2. Γερμανός πεζογράφος και ποιητής με μεγάλη διεθνή απήχηση, ο οποίος το
1946 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ. Όπως και ο συμπατριώτης του
Μπέρτολτ Μπρεχτ, εναντιώθηκε στο γερμανικό εθνικισμό και υποστήριξε
τα θύματα του πολέμου. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου πολέμου
εγκαταστάθηκε στην Ελβετία και πήρε την ελβετική υπηκοότητα. Κύρια
θέματα των έργων του είναι η αποδέσμευση του ανθρώπου από τις
κοινωνικές συμβάσεις του δυτικού πολιτισμού και η αναζήτηση του
βαθύτερου περιεχομένου της ζωής, η οποία τον οδήγησε σε γόνιμη επαφή
με τον ανατολικό μυστικισμό.
Έργα του:
• Κάτω από τον τροχό (1906)
• Γερτρούδη (1910)
• Ντέμιαν (1919)
• Σιντχάρτα (1922)
• O λύκος της στέπας (1927)
• Το παιχνίδι με τις χάντρες (1943) κ.ά.
Έρμαν Έσε (1877-1962) Βιογραφικό σημείωμα
Σελ. 243

3. O Γερμανός συγγραφέας Έρμαν Έσε έγραψε αυτό το διήγημα στις αρχές του
εικοστού αιώνα, το 1903, όταν ακόμη τα άγρια ζώα δε διέτρεχαν πολλούς
κινδύνους ούτε απειλούνταν με εξαφάνιση, όπως συμβαίνει στην εποχή μας. O
μακρύς και ψυχρός χειμώνας των γαλλικών και ελβετικών βουνών περιγράφεται
πολύ σκληρός για τα ζώα της περιοχής, τόσο που ακόμα και οι γνωστοί για την
επιθετικότητά τους λύκοι να αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης.
Έ. Έσε, Η πόλη των ξένων στο νότο, μτφρ. Θ. Λουπασάκης, Σμίλη
Σελ. 239

4. Ποτέ άλλοτε τα γαλλικά βουνά δεν είχαν γνωρίσει τόσο κρύο ούτε τόσο μακρύ χειμώνα.
Εδώ και βδομάδες ο αέρας ήταν διαυγής, ξηρός και ψυχρός. Τις μέρες οι χιονισμένες
κορυφές φάνταζαν ατελείωτες κάτω από το διαπεραστικό γαλάζιο του ουρανού, τις νύχτες
το φεγγάρι, διαυγές και μικροσκοπικό, σκαρφάλωνε πάνω τους, ένα φοβερό κατεψυγμένο
φεγγάρι από κίτρινη λάμψη, που το έντονο φως του χλώμιαζε πάνω στο χιόνι κι έμοιαζε με
σώμα από πάγο. Οι άνθρωποι απέφευγαν όλους τους δρόμους και κυρίως τα υψίπεδα,
κάθονταν καθηλωμένοι και ξεστομίζοντας κατάρες στις καλύβες των χωριών, που τα
κόκκινα παράθυρά τους έμοιαζαν τη νύχτα, πλάι στο γαλάζιο φως του φεγγαριού, θολά σαν
από καπνό και πότε πότε έσβηναν.
α΄ ενότητα «Ποτέ άλλοτε...έσβηναν»
Η βαρυχειμωνιά στα γαλλικά βουνάΑκουστική εικόνα
Ρήματα που χρησιμοποιούνται για το βουνό και
το φεγγάρι. Πρόκειται για προσωποποιήσεις
που δίνουν ζωντάνια και παραστατικότητα.
Τα βουνά, ο αέρας, το φεγγάρι, οι
άνθρωποι υφίστανται τις συνέπειες του
παγετού
Σελ. 239
μεταφορά
παρομοίωση

5. Ήταν δύσκολη εποχή για τα ζώα της περιοχής. Τα μικρότερα ξεπάγιαζαν αράδα, ακόμη και τα πουλιά, και τα ισχνότερα
πτώματα γίνονταν λεία για τα γεράκια και τους λύκους. Ακόμη όμως κι αυτά υπέφεραν φοβερά από το κρύο και την
πείνα. Υπήρχαν λίγες μόνο αγέλες λύκων και η ανάγκη τις έκανε να συμμαχούν μεταξύ τους. Τις μέρες οι λύκοι
έβγαιναν για κυνήγι ένας ένας. Πού και πού τριγύριζε κάποιος στο χιόνι, λιπόσαρκος,* πεινασμένος, άγρυπνος, άφωνος
και τρομαγμένος, σαν φάντασμα. Η μικρή σκιά του σερνόταν δίπλα του πάνω στον πάγο. Τέντωνε το ρύγχος του στον
αέρα και ενίοτε* έπιανε κάποιο ξερό, βασανισμένο βογκητό. Τα βράδια όμως έβγαιναν όλοι μαζί στο κυνήγι και
ορμούσαν ουρλιάζοντας στα χωριά. Τα κοτέτσια και οι στάβλοι ήταν καλά φυλαγμένα και πίσω από τα σφαλιστά
παραθυρόφυλλα βρίσκονταν κρεμασμένα τα τουφέκια - δύο από την αγέλη είχαν κιόλας σκοτωθεί.
Απελπισία – απόγνωση.
Ο βαρύς χειμώνας φέρνει ανθρώπους
και ζώα αντιμέτωπους με το φάσμα της
πείνας και δίνει στην καθημερινότητα
την άγρια ένταση της μάχης για τη ζωή.
Σελ. 239
μεταφορά
παρομοίωση

6. Ο παγετός δεν έλεγε να υποχωρήσει. Συχνά οι λύκοι κάθονταν ακίνητοι ο ένας πλάι στον άλλο προσπαθώντας
να ζεσταθούν με τα σώματά τους · έστηναν αυτί γυρεύοντας να πιάσουν κάποιον ήχο από τη νεκρή ερημιά ώσπου
κάποιος, τυραννισμένος απ' την πείνα, τιναζόταν επάνω βγάζοντας ένα φοβερό μουγκρητό. Τότε γυρνούσαν όλοι
προς το μέρος του, έτρεμαν και ξεσπούσαν σ' ένα τρομερό ουρλιαχτό, όλο απειλή και παράπονο.
β΄ ενότητα «Ήταν δύσκολη...παράπονο»
Οι λύκοι υποφέρουν από τον ιδιαίτερα
μακρύ και ψυχρό χειμώνα.
Οι εικόνες αυτές μας θυμίζουν περιστάσεις
ανθρώπινης απελπισίας. Η πείνα, ο
κίνδυνος και η απελπισία δεν είναι μόνο
προνόμια του ανθρώπου.
Σελ. 239
μεταφορά μεταφορά
προσωποποίηση
προσωποποίηση

7. Ένα μικρό τμήμα της αγέλης αποφάσισε τελικά να αναζητήσει αλλού την τύχη του. Νωρίς το πρωί βγήκαν από
τις σπηλιές τους, συγκεντρώθηκαν και μύρισαν γεμάτοι ένταση και αγωνία τον παγωμένο αέρα. Έπειτα
ξεκίνησαν με ταχύ και ομοιόμορφο βήμα. Όσοι είχαν μείνει πίσω τους κοιτούσαν με γουρλωμένα μάτια, έκαναν
μερικά βήματα προς το μέρος τους, στάθηκαν αναποφάσιστοι κι άβουλοι και γύρισαν αργά αργά πίσω.
γ΄ ενότητα «Ένα μικρό...πίσω»
Η διάσπαση της αγέλης των λύκων
εξαιτίας του χειμώνα.
Λύκος = σύμβολο υπερηφάνειας και
άγριας ομορφιάς
Αυτοί οι λύκοι επαναστατούν. Δεν υπομένουν
μοιρολατρικά και παθητικά αλλά αποφασίζουν
να αγωνισθούν και να πεθάνουν παρά να
λιμοκτονήσουν με τρόπο μίζερο και ταπεινωτικό.
Σελ. 240

8. Οι μετανάστες χωρίστηκαν το μεσημέρι. Τρεις απ' αυτούς τράβηξαν προς ανατολάς, προς τον
ελβετικό Ιούρα, οι άλλοι προς νότον. Οι τρεις ήταν όμορφα και δυνατά ζώα, φοβερά όμως
αποσκελετωμένα. Η κοιλιά τους ήταν στενή σαν μια ζώνη, στο στήθος τα πλευρά τους είχαν τιναχθεί
έξω, τα στόματα ξερά και τα μάτια γουρλωμένα από την απελπισία.
Σελ. 240
Οι λύκοι που ξεκόβουν από την αγέλη
αποκαλούνται από το συγγραφέα
«μετανάστες», γιατί εγκαταλείπουν την
ασφάλεια της οικογενειακής εστίας για να
αναζητήσουν αλλού καλύτερη τύχη. Όπως
κάνουν, δηλαδή, και οι άνθρωποι
μετανάστες, που ξενιτεύονται λόγω της
φτώχειας και πηγαίνουν σε άλλες,
άγνωστες χώρες επιδιώκοντας βελτίωση
της ζωής τους.
παρομοίωση

9. Έφτασαν στον Ιούρα, τη δεύτερη μέρα πέτυχαν ένα κριάρι, την τρίτη ένα σκύλο κι ένα γαϊδούρι, αλλά όλος ο
πληθυσμός της περιοχής ξεσηκώθηκε εναντίον τους. Οι απροσδόκητοι εισβολείς είχαν τρομάξει τους πάντες.
Οι ταχυδρόμοι κυκλοφορούσαν οπλισμένοι, κανείς δεν πήγαινε από το ένα χωριό στο άλλο χωρίς να κρατάει
όπλο ή να συνοδεύεται από οπλοφόρους. Μετά την ωραία τους λεία τα τρία ζώα ένιωσαν ωραία στην ξένη
περιοχή· τα έπιασε όμως και φόβος· παρ' όλα αυτά ριψοκινδύνευαν εδώ όσο δεν το είχαν κάνει ποτέ στον τόπο
τους κι έτσι όρμησαν μέρα μεσημέρι σε ένα στάβλο. Αυτήν τη φορά όμως βρέθηκαν αντιμέτωποι και με
ανθρώπους.
Η πείνα και η απελπισία κάνει τους λύκους
παράτολμους. Απελπισμένος αγώνας επιβίωσης.
Σελ. 240-241
μεταφορά

10. Οι λύκοι είχαν επικηρυχθεί, κάτι που διπλασίαζε το θάρρος των χωρικών. Σκότωσαν δύο, τον ένα με μια σφαίρα
στο λαιμό, τον άλλο με τσεκούρι. Ο τρίτος ξέφυγε τρέχοντας απεγνωσμένα, ώσπου έπεσε μισοπεθαμένος πάνω
στο χιόνι. Ήταν ο πιο νέος και ο πιο ωραίος από τους λύκους, ένα περήφανο ζώο, πολύ δυνατό και ευλύγιστο.
Έμεινε ώρα πάνω στο χιόνι αγκομαχώντας. Κόκκινοι, αιμάτινοι κύκλοι στριφογύριζαν μπροστά στα μάτια του και
πότε πότε έβγαζε ένα σφυριχτό αναστεναγμό γεμάτο πόνο. Μια τσεκουριά τον είχε βρει στην πλάτη. Συνήλθε
όμως και σηκώθηκε. Τότε μόνο είδε πόσο δρόμο είχε κάνει. Δεν υπήρχε ίχνος ούτε ανθρώπων ούτε σπιτιών,
μόνο ένα χιονισμένο ψηλό βουνό εμπρός του. Ήταν το Σασσεράλ. Αποφάσισε να πάει γύρω γύρω. Για να σβήσει
τη δίψα του, έφαγε ένα μικρό κομμάτι από τη σκληρή κρούστα του χιονιού.
Ανταγωνιστικές σχέσεις ανθρώπων –
ζώων. Οι άνθρωποι θεωρούν ότι οι
λύκοι απειλούν τη ζωή και την ευημερία
τους. Αντιμετωπίζονται σαν ληστές κι
όντα χωρίς δικαιώματα.
► αποτέλεσμα κλιμάκωσης:
κλιμακώνει το ενδιαφέρον και την
αγωνία των αναγνωστών
προοικονομεί το τέλος Απορία: ο λύκος θα επιζήσει;
ο συγγραφέας ακολουθεί μια τέτοια πορεία για να επικεντρωθεί
τελικά στον ήρωά του.
αγέλη λύκων – ένα τμήμα – τρεις λύκοι – ένας λύκος
Τεχνική της κλιμάκωσης
Σελ. 241
μεταφορά

11. Στην άλλη πλευρά του βουνού βρήκε ένα χωριό. Νύχτωνε. Περίμενε σ' ένα πυκνό ελατόδασος. Έπειτα γλίστρησε
προσεκτικά γύρω από τους φράχτες των περιβολιών, ακολουθώντας τη μυρωδιά των ζεστών στάβλων. Δεν υπήρχε
ψυχή στο δρόμο. Δειλά δειλά κοιτούσε προς το μέρος των σπιτιών. Πέφτει τότε ένας πυροβολισμός. Βάζει τα πόδια
στον ώμο, πέφτει κι άλλη τουφεκιά. Είχε πληγωθεί. Η λευκή του κοιλιά είχε λεκιαστεί από το αίμα που έρρεε σε
χοντρές σταγόνες. Κατάφερε όμως με ελιγμούς να ξεφύγει και να φτάσει στο πέρα δάσος. Εκεί περίμενε με τ' αυτιά
τεντωμένα• άκουσε φωνές και βήματα να πλησιάζουν από δύο πλευρές. Κοίταξε με αγωνία προς το βουνό επάνω. Η
ανάβαση ήταν πολύ δύσκολη, δεν είχε όμως άλλη επιλογή. Αναρριχήθηκε στο γλιστερό βουνό, ενώ κάτω βασίλευε ένας
ορυμαγδός από κατάρες, διαταγές και φώτα από τα φανάρια. Ο πληγωμένος λύκος σκαρφάλωσε τρέχοντας στο
μισοσκότεινο πευκοδάσος, ενώ το σκούρο αίμα συνέχιζε αργά αργά να στάζει.
δ΄ ενότητα «Οι μετανάστες...να στάζει»
Στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν τροφή δύο
λύκοι σκοτώνονται και ο τρίτος τραυματίζεται.
καταδίωξη: μικρές προτάσεις, κοφτός λόγος,
αγωνία, ένταση
► μορφή και περιεχόμενο πηγαίνουν μαζί
Σελ. 241
προσωποποίηση

12. Το κρύο είχε κοπάσει. Ο ουρανός στη δύση ήταν ομιχλώδης κι έμοιαζε να υπόσχεται χιονόπτωση.
Το εξαντλημένο ζώο είχε τελικά ανεβεί στην κορυφή. Βρισκόταν σ' ένα μεγάλο χιονισμένο υψίπεδο, ψηλά
πάνω από το χωριό. Δεν ένιωθε πείνα αλλά κάτι αμυδρά τσιμπήματα από το τραύμα. Ένα χαμηλόφωνο
τρεμάμενο γάβγισμα βγήκε από το στόμα του, η καρδιά του χτυπούσε με κόπο κι ένιωθε το χέρι του θανάτου να
τον πιέζει σαν ένα ανείπωτα βαρύ φορτίο. Τον τράβηξε ένα μοναχικό έλατο· ξάπλωσε στην κουφάλα του
κοιτάζοντας τη χιονισμένη νύχτα. Μισή ώρα πέρασε. Ένα θαμπό, κόκκινο φως έπεσε στο χιόνι, αλλόκοτο και
τρυφερό. Ο λύκος σηκώθηκε βογκώντας και έστρεψε το ωραίο του κεφάλι προς το φως. Ήταν το φεγγάρι που
ορθωνόταν τεράστιο και κόκκινο σαν αίμα από τα νοτιοανατολικά. Είχε βδομάδες πολλές να παρουσιαστεί τόσο
κόκκινο και μεγάλο. Το βλέμμα του μελλοθάνατου ζώου κρεμάστηκε με θλίψη από το θαμπό δίσκο του φεγγαριού
κι από το στόμα του βγήκε και πάλι ένα αδύναμο ουρλιαχτό.
Σαν να αποχαιρετά τον κόσμο. Υπερήφανο
ζώο με φυσική αξιοπρέπεια.
Το φεγγάρι αλλάζει χρώμα. Γιατί;
Σελ. 241-242
μεταφορά
μεταφορά
μεταφορά
μεταφορά
προσωποποίηση
παρομοίωση

13. Πλησίασαν φώτα και βήματα. Χωρικοί κουκουλωμένοι με τις κάπες τους, κυνηγοί και νεαρά αγόρια με
χιονοπέδιλα και άσχημες γκέτες* προχωρούσαν βουλιάζοντας στο χιόνι. Κραυγές. Κάποιος είχε ανακαλύψει τον
ετοιμοθάνατο λύκο. Έπεσαν δυο πυροβολισμοί χωρίς να βρουν στόχο. Καθώς όμως είδαν πως ήταν στα
τελευταία του, έπεσαν επάνω του με ραβδιά και ρόπαλα. Εκείνος δεν ένιωθε πια τίποτα.
Σελ. 242

14. Με σπασμένα τα μέλη του έσυραν το λύκο στο χωριό. Γελούσαν, πανηγύριζαν, γιόρταζαν με ρακή και καφέ,
τραγουδούσαν, έβριζαν. Κανείς τους δεν έβλεπε την ομορφιά του χιονισμένου δάσους ούτε τη λάμψη των υψιπέδων
ούτε το κόκκινο φεγγάρι που κρεμόταν πάνω από το Σασσεράλ και που το αδύναμο φως του αντανακλούσαν οι κάννες
των όπλων τους, οι κρύσταλλοι του χιονιού και τα γυάλινα μάτια του σκοτωμένου λύκου.
ε΄ ενότητα «Το κρύο...σκοτωμένου λύκου»
Οι άνθρωποι με σκληρότητα εξοντώνουν τον
ετοιμοθάνατο λύκο.Ο άνθρωπος έχει αποκοπεί από το φυσικό περιβάλλον.
Είναι εισβολέας που αδιαφορεί για τους νόμους της
φύσης. Περιφρονεί τα πλάσματα της φύσης. Η
συμπεριφορά του δείχνει μεγαλύτερη αγριότητα από
εκείνη του άγριου ζώου, που στο κάτω κάτω αγωνίζεται
να επιβιώσει. Τους ανθρώπους τους κυριεύει εκδικητική
μανία. Δεν αρκούνται στο να τον σκοτώσουν αλλά τον
βασανίζουν και τον κακοποιούν. Οι «πολιτισμένοι»
άνθρωποι αποδεικνύονται κτηνώδεις, αλαζόνες,
μικροπρεπείς, άκαρδοι, θρασύδειλοι. Ο άνθρωπος δεν
ανέχεται ένα υπερήφανο ζώο να προσβάλλει την εξουσία
του πάνω στο φυσικό περιβάλλον.
Σελ. 242
μεταφορά

15. Λογοτεχνική ταυτότητα κειμένου
Διήγημα
Ανήκει στο είδος της φανταστικής λογοτεχνίας με
ήρωες ζώα
Χαρακτηριστικά διηγήματος
Συντομία
Νοηματική
πυκνότητα Πλοκή
Κεντρικό
πρόσωπο
(λύκος)
Ο δραματικός
ήρωας στο κέντρο
ενός επεισοδίου
(ανελέητη
καταδίωξη λύκου)
Κλιμάκωση
δράσης
(περιγραφική,
συναισθηματική)

16. 


• Ο απεγνωσμένος αγώνας επιβίωσης των ζώων
μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον
Βασική ιδέα του
διηγήματος
• ζωικός κόσμος  άνθρωπος
• ένστικτο αυτοσυντήρησης άγριου ζώου  σκληρότητα
– εκδικητική τάση του ανθρώπου
Αντιθετικοί
άξονες

17. Ο αφηγητής και οι αφηγηματικοί τρόποι
Ο αφηγητής αφηγείται σε τρίτο
πρόσωπο
Δε συμμετέχει στην ιστορία ως
ένας από τους ήρωες
Παρακολουθεί και γνωρίζει τα
πάντα (παντογνώστης αφηγητής)
Αφηγηματικός χρόνος
Τα περιστατικά παρατίθενται με τη φυσική τους σειρά
(ευθύγραμμη αφήγηση)
Υπάρχει αφηγηματική επιβράδυνση (εκτεταμένη
περιγραφή της δραματικής προσπάθειας του
πληγωμένου λύκου να ξεφύγει) που αυξάνει τη
συναισθηματική ένταση και κλιμακώνει την αγωνία.

18. ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1 Χωρίστε το
διήγημα σε
θεματικές ενότητες,
δίνοντας έναν
ενδεικτικό τίτλο σε
κάθε ενότητα.
2 Πώς επηρεάζει ο
βαρύς χειμώνας
τους ανθρώπους και
τα ζώα της
περιοχής;
3 Πώς προσπαθεί
να επιβιώσει η αγέλη
των λύκων; Γιατί
μερικοί ξέκοψαν από
την αγέλη και ποιους
κινδύνους διέτρεξαν;
4 Πώς αντιδρά ο
ετοιμοθάνατος λύκος
και πώς οι άνθρωποι
που τον εξόντωσαν;
Να σχολιάσετε και
να χαρακτηρίσετε
τη συμπεριφορά των
ανθρώπων.
Σελ. 243

19. Να συγκρίνετε τη ζωή των δύο λύκων που συναντάμε στο διήγημα του Έσε και στο ποίημα του Μαρκίδη.

20. διήγημα ποίημα
Ελεύθερος μέσα στην αγέλη Είναι «κάπως» λύκος – φυλακισμένος
σε ζωολογικό κήπο που θυμίζει
στρατόπεδο συγκέντρωσης
Υφίσταται δοκιμασίες φυσικής ζωής Ζει αφύσικη ζωή χωρίς κυνήγι και
αγώνα επιβίωσης
Άγριος, υπερήφανος Αξιολύπητο θέαμα. Ταπεινωμένο και
εξευτελισμένο ζώο
Ανεξάρτητος = ωμή βία Σκλαβιά = γελοιοποίηση
Συγκίνηση για ανυπότακτη
συμπεριφορά
Οίκτο για ταπείνωση που υφίσταται
Να συγκρίνετε τη ζωή των δύο λύκων που συναντάμε στο διήγημα του Έσε και στο ποίημα του Μαρκίδη.

21. Γκρίζος και κόκκινος λύκος
Ο λύκος είναι σαρκοφάγο θηλαστικό και αποτελεί τον μεγαλύτερο εκπρόσωπο
των κυνοειδών. Το επιστημονικό του όνομα είναι Canis lupus. Ο λύκος πήρε την
τωρινή του μορφή εδώ και 1 εκατομμύριο έτη περίπου, δηλαδή πολύ πριν την
εμφάνιση του σημερινού ανθρώπου. Σήμερα, ως αποτέλεσμα της γενετικής
εξέλιξης χιλιάδων ετών, επιβιώνουν δύο είδη λύκων: ο γκρίζος ( Canis lupus )
και ο κόκκινος λύκος ( Canis rufus ).
Το βάρος του μεσογειακού λύκου κυμαίνεται από 20 ως 40 κιλά και το μήκος του φθάνει το 1
με 1,5 μέτρο . Στο τρίχωμα του κυριαρχεί το καφέ σώμα με χαρακτηριστική γκρίζα ράχη. Το
κρανίο του είναι μεγάλο σε σχέση με το σώμα του, με ισχυρές γνάθους για αρπαγή και
τεμαχισμό της λείας. Διαθέτει 42 δόντια με χαρακτηριστικά μεγάλους κυνόδοντες που
φθάνουν ως και 7εκ. Το δάγκωμά του έχει απίστευτη δύναμη και μπορεί να διαπεράσει
στρώμα δέρματος και τριχώματος αρκετών εκατοστών. Το στέρνο του είναι μυώδες και τα
πόδια του εξαιρετικά δυνατά και ψηλά ώστε ν' αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες, ως και 40
km/h , όταν τρέχει.
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL105/229/1695,5441/

22. Σύμβολο δύναμης και ελευθερίας ο
λύκος στοιχειώνει θρύλους και
παραμύθια εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η
αλήθεια όμως είναι ότι ο «κακός
λύκος» των παραμυθιών δεν είναι παρά
ένα τρωτό είδος που χρειάζεται
προστασία. Υπήρξε το θηλαστικό με τη
μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση
στον πλανήτη μας καθώς κάλυπτε όλο
σχεδόν το βόρειο ημισφαίριο. Σήμερα
εξαιτίας των συστηματικών
προσπαθειών εξόντωσης έχει χάσει
μεγάλο μέρος της ιστορικής του
επικράτειας. Στην Ευρώπη, εκτός από
την Ελλάδα, λύκους συναντά κανείς σε
μικρούς πληθυσμούς στην Πορτογαλία,
στην Ισπανία, στην Ιταλία, στις
σκανδιναβικές χώρες και σε
μεγαλύτερους πληθυσμούς στα
ανατολικά της Ευρώπης ενώ πρόσφατα
επανεμφανίστηκε στη Γαλλία, στην
Ελβετία και στη Γερμανία. Στην Ελλάδα
η εξάπλωσή του εκτείνεται σε όλο
σχεδόν το ηπειρωτικό ανάγλυφο της
χώρας, βόρεια της Βοιωτίας.
Ήξερες ότι...
Ο λύκος τρέχει πολύ γρήγορα (έως
45 χλμ/ώρα) και κολυμπά καλά. Ζει
σε αγέλες για καλύτερα αποτελέσματα
στο κυνήγι. Αρχηγός είναι το πιο
δυνατό ζώο της αγέλης (αρσενικό ή
θηλυκό) και μαζί με το ταίρι του είναι
το αναπαραγωγικό ζευγάρι της
αγέλης. Ενώ ως σαρκοφάγο ο λύκος
έχει εξελιχθεί ώστε να τρέφεται
κυρίως με άγρια φυτοφάγα ζώα, σε
περίπτωση που αυτά εκλείπουν
στρέφεται σε μικρότερα ζώα,
κτηνοτροφικά ζώα, ή ακόμα και σε
σκουπίδια ή νεκρά ζώα).Οι λύκοι
μπορούν να εντοπίσουν το θήραμά
τους από απόσταση 3 χλμ μόνο από τη
μυρωδιά. Ένας λύκος μπορεί να
ακούσει το ουρλιαχτό ενός άλλου
λύκου από απόσταση έως και 10 χλμ,
όταν ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται
απόλυτη σιωπή.
Ο λύκος στην
Ελλάδα
Ο λύκος εξαφανίστηκε από την
Πελοπόννησο στο τέλος της
δεκαετίας του ‘30. Στην Ελλάδα
σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν 700
λύκοι σε όλο σχεδόν το
ηπειρωτικό ανάγλυφο της χώρας,
βόρεια της Βοιωτίας. Στις
περιοχές αυτές, ο λύκος
επιβιώνει σε πολλές μικρές και
απομονωμένες μεταξύ τους
ομάδες, με εντονότερη παρουσία
σε σημεία όπου υπάρχει νομαδική
κτηνοτροφία ή όπου υφίστανται
ακόμη μεγάλα ορεινά
συγκροτήματα χωρίς έντονη
ανθρώπινη παρουσία.
Απειλές
Η ελάττωση της φυσικής λείας του
λύκου (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο)
που οφείλεται σε ανθρωπογενείς
παράγοντες, τον στρέφει προς τα
κτηνοτροφικά ζώα, γεγονός που
επιτείνει τη σύγκρουση ανθρώπου-
λύκου. Οι παγάνες και τα
δηλητηριασμένα δολώματα συνεχίζουν
να αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένες
πρακτικές θανάτωσης λύκων αν και ο
νόμος, ήδη από το 1991, απαγορεύει
αυστηρά τη χρήση τους. Επίσης, η
επέκταση της ανθρώπινης
δραστηριότητας ακόμα και σε
δυσπρόσιτες και απομακρυσμένες
περιοχές, τα μεγάλα τεχνικά έργα, η
διάνοιξη εκτεταμένου και ανεξέλεγκτου
δικτύου δασικών δρόμων, η επέκταση
των βοσκοτόπων και η μείωση των
δασικών εκτάσεων, οδηγούν σταδιακά
στην υποβάθμιση των βιοτόπων του
λύκου απειλώντας την επιβίωσή του
http://www.arcturos.gr/el/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=6&Itemid=2#sthash.yXriyoTg.dpuf

23. Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr