εκπαιδευτικο σενάριο

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

ΤΑΞΗ: Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

01_XOROS_KARAGKIOZH_Xasaposerviko.mp3

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ.
ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ

Του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΣΤΙΣ 1
ΤΠΕ Β΄ ΕΠΙΠΕΔΟΥ

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Στη διδακτική πρόταση που ακολουθεί οι μαθητές προσεγγίζουν ένα απόσπασμα
από το σύντομο δοκίμιο ‘Ο Καραγκιόζης. Ένα ελληνικό θέατρο σκιών’, του υπερρεαλιστή
ποιητή και ζωγράφου Νίκου Εγγονόπουλου που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Λωτός
(1969, τεύχος 6) και εξετάζει την προέλευση και τα γνωρίσματα του ελληνικού θεάτρου
σκιών. Ειδικότερα, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το ευρύ φάσμα του
έργου του Νίκου Εγγονόπουλου, καθώς και μια άλλη πλευρά του καλλιτέχνη, εκείνη του
δοκιμιογράφου, μέσα από μια διερευνητική μαθησιακή διαδικασία στο υλικό των πηγών.
Τέλος, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, θα γνωρίσουν το ελληνικό θέατρο σκιών
και θα το συγκρίνουν με ανάλογες καλλιτεχνικές δημιουργίες άλλων πολιτισμών, όπως της
Ιάβας.
Η χρήση πολλαπλών αναπαραστατικών μορφών, η αισθητοποίηση, η αναζήτηση
και αξιοποίηση γνωστικού τύπου πληροφοριών, η απόδοση και η αξιολόγηση της
πληροφορίας μέσα από την παραγωγή καθοδηγούμενου και αυθόρμητου λόγου, η
ανατροφοδότηση στην ομάδα κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης αξιολόγησης μέσα από μία
διαδραστική επικοινωνία, αποτελούν βασικούς άξονες της διδασκαλίας που υλοποιούνται
μέσα από τη χρήση γενικών εργαλείων των Τ.Π.Ε. και του διαδικτύου.
Παιδαγωγικά, έμφαση δίνεται στην εργασία σε ομάδες, στην ανατροφοδότηση των
μαθητών με πληροφορίες και αξιολογικές κρίσεις που προέρχονται από την ίδια την ομάδα
και προκύπτουν ως αποτέλεσμα μιας διδακτικής πράξης εστιασμένης στην ενεργητική
συμμετοχή των μαθητών σε μια ανακαλυπτική πορεία μάθησης.
Το σενάριο αυτό ακολουθεί το «Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών για τη
Νεοελληνική Γραμματεία» που διδάσκεται στο Γυμνάσιο και επιδιώκει να υπηρετήσει
τους παρακάτω στόχους:

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
 Η γνωριμία με τον ποιητή-ζωγράφο Ν. Εγγονόπουλο και το έργο του.

 Η αξιοποίηση συγκεκριμένων εξωκειμενικών στοιχείων, - π.χ. ιστοσελίδων που
αναφέρονται στον δημιουργό και στο θέατρο σκιών-, ώστε να αποκτήσουν καλύτερη
επαφή με τον καλλιτέχνη και το έργο του, αλλά και με παραδοσιακές μορφές τέχνης,
όπως είναι το θέατρο σκιών.


 Να γνωρίσουν οι μαθητές τα βασικά στοιχεία για την προέλευση και τα
χαρακτηριστικά του θεάτρου σκιών (σκηνικό, θεματολογία, τους ήρωες, τον τρόπο
παρουσίασης).

 Να αντιληφθούν την αισθητική και κοινωνική λειτουργία του ελληνικού θεάτρου
σκιών.

 Η αισθητική απόλαυση και η προσωπική προσέγγιση του κειμένου.

 Η κινητοποίηση της δημιουργικής φαντασίας των μαθητών.

 Η δημιουργία κινήτρων για λογοτεχνική και καλλιτεχνική έκφραση των μαθητών,
ώστε να φτιάξουν φιγούρες του θεάτρου σκιών και να τις αξιοποιήσουν
δημιουργώντας μια μικρή παράσταση.

 Να συνθέσουν ένα γραπτό κείμενο το οποίο θα εντάξουν σε συγκεκριμένο
επικοινωνιακό πλαίσιο ( blog) .

 Μέσα από τη συγκριτική αντιμετώπιση του κειμένου να επιτευχθεί η αναγωγή στο
«όλον».

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

 Να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές την ομαδική συνεργασία για την προσέγγιση του
λογοτεχνικού κειμένου.

 Να εξοικειωθούν με την διερευνητική – βιωματική μάθηση και να δραστηριοποιηθούν
σε αυτή.

 Να εξοικειωθούν με τη διερεύνηση και επιλογή πληροφοριών μέσα από το υλικό που
προσφέρει το διαδίκτυο.

 Να καλλιεργήσουν την ικανότητα αξιολόγησης των προσφερόμενων πληροφοριών
όσον αφορά τη χρησιμότητά τους.

 Να ενεργοποιήσουν με την επεξεργασία του κειμένου τις υπάρχουσες γνώσεις τους, να
αυτενεργήσουν και εν τέλει να οικοδομήσουν νέα γνώση.

 Να καλλιεργήσουν, μέσα από προσωπικές τους εμπειρίες, ατομικές και κοινωνικές
αξίες.


ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ
 Να εξοικειωθούν με τη χρήση του διαδικτύου, ως περιβάλλοντος μάθησης.

 Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης και επιλογής πληροφοριών στο διαδίκτυο.

 Να ασκηθούν στη χρήση του επεξεργαστή κειμένου για τη συνεργατική παραγωγή
λόγου.

 Να εξοικειωθούν με την αξιοποίηση των πολυμέσων για την προσέγγιση και αισθητική
απόλαυση του κειμένου.

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ
Η χρήση των προϊόντων και εργαλείων των Τ.Π.Ε., στη συγκεκριμένη διδακτική
πρόταση, υποστηρίζει τόσο την αυτόνομη πορεία του μαθητή προς τη γνώση, όσο και τη
διερευνητική, βιωματική και συνεργατική μάθηση.Ταυτόχρονα προάγει τον ρόλο του
δασκάλου από αυτόν του απλού καθοδηγητή, σε εκείνον του συντονιστή ενεργειών και
του διευκολυντή για την απόκτηση γνώσης. Η προσέγγιση του κειμένου, με τη χρήση ΤΠΕ
αφίσταται της παραδοσιακής διδακτικής πράξης, διότι:

 Παρέχει τη δυνατότητα άμεσης και εύκολης πρόσβασης σε πλήθος πληροφοριών,
γεγονός που λειτουργεί παρωθητικά για το μαθητή και διευκολύνει την προσέγγιση
του λογοτεχνικού κειμένου.

 Αξιοποιεί εμπειρίες και βιώματα του μαθητή από άλλα γνωστικά αντικείμενα.

 Δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να πορευθεί στο δικό του δρόμο προς τη μάθηση,
μέσα από μια ποικιλία εναλλακτικών επιλογών.

 Διευκολύνει τη συνάντηση του μαθητή με το κείμενο.

 Ενισχύει τη δυνατότητα αξιοποίησης της συλλογικής εμπειρίας μέσα από συνεργατικά
περιβάλλοντα.

 Βελτιώνει τη δυνατότητα παραγωγής λόγου μέσα από περιβάλλοντα που επιτρέπουν
τον πειραματισμό, τη δοκιμή, τον έλεγχο.

 Υποστηρίζει τη δημιουργική έκφραση του μαθητή, καθώς ενσωματώνει ποικίλες
μορφές έκφρασης και επικοινωνίας.


ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ - ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Η ενεργητική εμπλοκή των μαθητών σε μια διερευνητική μαθησιακή διαδικασία, η
σχετική ελευθερία στην επιλογή της μαθησιακής διαδρομής και η διαμόρφωση ευνοϊκών
μαθησιακών συνθηκών και συνεργατικού περιβάλλοντος ανατρέπει τις παραδοσιακές
σχέσεις και μετασχηματίζει το ρόλο του δασκάλου από κύριο καθοδηγητή σε συντονιστή
και διεκπεραιωτή της σχολικής εργασίας. Οι μαθητές εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες
των Τ.Π.Ε., συνεργάζονται, επικοινωνούν και ανταλλάσσουν σκέψεις, Η συνεργατική –
βιωματική προσέγγιση υλοποιείται μέσα από την εργασία σε ομάδες και την ανάληψη
ρόλων από τους μαθητές, που δίνει προσωπικό νόημα στην αναζήτηση της γνώσης.

5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ
Θεματική ενότητα: Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ. ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ
Απαιτούμενες διδακτικές ώρες:

Σχέση με το αναλυτικό πρόγραμμα:
Οι στόχοι της διδακτικής πρότασης ανταποκρίνονται στο ισχύον Πρόγραμμα της
διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γραμματείας για το Γυμνάσιο. Ειδικότερα,
Η διδασκαλία αυτή, με τροποποιήσεις μπορεί να ενταχθεί και σε άλλες τάξεις του
Γυμνασίου.

Διδακτικό υλικό – Τεχνολογικά εργαλεία

 Σχολικά εγχειρίδια: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β΄ Γυμνασίου.

 Ms Internet Explorer:

 http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/Keimena_b/math/23-40.pdf (το κείμενο)
 http://www.snhell.gr/testimonies/content.asp?id=372&author_id=7 (ανθολόγιο
μαρτυριών, Εγγονόπουλος)
 www.engonopoulos.gr (δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην Ενότητα Ζωγραφική)
 www.alfavita.gr/istorikadokimanter.php (50λεπτο περίπου βίντεο της ΕΡΤ για την
ζωή και το έργο του Ν. Εγγονόπουλου)
 www.google.gr (φωτογραφικό υλικό και βίντεο με παραστάσεις από τον
καραγκιόζη)
 http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=414 (έργο-
βιογραφία-κριτικές)
 http://tinyurl.com/2uarjzu


 http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/seferis_makrygiannis_3.html (Σεφέρη,
«Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης»(1943), Δοκιμές, τόμ.1. Ίκαρος 1984 (5η
έκδοση), σ. 228-263)
 http://www.snhell.gr/references/quotes/writer.asp?id=107 (παραθέματα από έργα
του Εγγονόπουλου)
 www.alfavita.gr/istorikadokimanter.php
 http://www.engonopoulos.gr/
 http://www.myriobiblos.gr/greekliterature/egonopoulos_periipsous.wma (διαβάζει
ο Εγγονόπουλος, Περί ύψους)
 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=325812&dt=15/04/2010
(άρθρο, η γενιά του τριάντα-καλλιτέχνες της εποχής του Εγγονόπουλου)
 http://tinyurl.com/3xdr3o2 (εικονιστική Εγγονόπουλος)
 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=268721&dt=19/05/2009 (άρθρο,
Πανόραμα του ελληνικού σουρεαλισμού στα Χανιά)

 Επεξεργαστής Κειμένου

 Λογισμικό παρουσίασης

 Φωτοτυπίες των φύλλων εργασίας και των ποιημάτων.

Προαπαιτούμενα:
 Να έχει προηγηθεί διδασκαλία μιας ώρας σε σχέση με τα γενικά χαρακτηριστικά της
καλλιτεχνικής δημιουργίας και της ποίησης του Νίκου Εγγονόπουλου, αλλά και του
θεάτρου σκιών.

 Να έχουμε εξηγήσει τα χαρακτηριστικά του στοχαστικού δοκιμίου, ώστε να μπορούν
οι μαθητές να εντοπίσουν στοιχεία του στο συγκεκριμένο απόσπασμα.

 Να υπάρχει εξοικείωση δασκάλου – μαθητών στη χρήση γενικών εργαλείων των
Τ.Π.Ε. και ειδικότερα του Φυλλομετρητή.

 Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η διδασκαλία χωρίζεται σε 3 φάσεις:
Α΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)
Η φάση αυτή της διδασκαλίας, περιλαμβάνει:

1. Εξηγήσεις προς τους μαθητές, ιδιαίτερα των σημείων εκείνων της διδασκαλίας που
είναι απαραίτητα προκειμένου να κατανοήσουν το σκοπό και τους στόχους της και να


συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός «συμβολαίου», που θα τηρηθεί από το διδάσκοντα
και τους μαθητές στη διάρκειά της. Στο μέρος αυτό εξηγείται η διαδικασία, οι ρόλοι
που θα κληθούν να αναλάβουν και το πόσο σημαντική είναι η δική τους συμμετοχή
στη βελτίωση της διδασκαλίας του μαθήματος.

2. Τη δημιουργία κινήτρων και ευνοϊκών μαθησιακών συνθηκών. Εντάσσουμε τη
συγκεκριμένη διδασκαλία σε ένα γενικότερο project, τη δημοσίευση όσων παραχθούν
σε ένα blog.

Στη φάση αυτή δεν είναι αναγκαία η διεξαγωγή του μαθήματος στο εργαστήριο, ούτε
κάποια συγκεκριμένη οργάνωση της τάξης.

Β΄ ΦΑΣΗ (2 ώρες- αίθουσα διδασκαλίας-εργαστήριο πληροφορικής)
Αφόρμηση – ανάγνωση– εξομάλυνση - πρώτες προσεγγίσεις.
Στη φάση αυτή οι μαθητές αρχικά παραμένουν στην αίθουσα διδασκαλίας, ενώ στη
συνέχεια πηγαίνουν στην αίθουσα πληροφορικής. Πρώτα, στην τάξη, αφού γίνει η
αφόρμηση σχετικά με την χρήση της λέξης ‘Καραγκιόζης’ στην καθημερινή μας ζωή,
παρακολουθούν ένα βίντεο που αφορά στην ζωή και το έργο του Ν. Εγγονόπουλου.
Κατόπιν, έρχονται στο εργαστήριο και χωρίζονται σε ομάδες των τεσσάρων ανάλογα με τις
τεχνολογικές δεξιότητες τους. Σε κάθε ομάδα υπάρχει ένας τουλάχιστον μαθητής με
επαρκείς δεξιότητες στη χρήση επεξεργαστή κειμένου και φυλλομετρητή. Θα μπορούσαμε
να κατηγοριοποιήσουμε τους ρόλους που αναλαμβάνουν οι μαθητές στα πλαίσια της
μικρής ομάδας, στο στάδιο της διερευνητικής διαδικασίας ως εξής:

Σε εκείνον του χειριστή του Η/Υ .

Σε εκείνον του αναγνώστη - συντονιστή της διαδικασίας.

Σε εκείνον του γραμματέα της ομάδας που κρατά τις σημειώσεις.

Σε εκείνον που θα επικοινωνήσει με τις άλλες ομάδες για την σύνθεση του τελικού
προϊόντος.

Για την ανάθεση των ρόλων σε κάθε μαθητή, δεν παρεμβαίνει ο δάσκαλος. Οι
μαθητές αναλαμβάνουν το ρόλο εκείνο που οι ίδιοι θεωρούν ότι τους ανήκει και που η
ομάδα συνήθως χωρίς αντιρρήσεις τους αναγνωρίζει.


Στο στάδιο αυτό ο διδάσκων με βάση την παιδαγωγική αρχή της αφόρμησης
παρουσιάζει σε μια ολιγόλεπτη εισήγηση, με τη χρήση λογισμικού παρουσίασης και
βιντεοπροβολέα, συνοπτικά στοιχεία από τη ζωή και το έργο του ποιητή Ν. Εγγονόπουλου,
μελέτες και αναφορές στον καλλιτέχνη και το έργο του .
Οι αφαιρετικές αυτές αναφορές, στοχεύουν στη διέγερση του ενδιαφέροντος των
μαθητών, αλλά και στη συμπλήρωση γνώσεων που είναι απαραίτητες για την ενασχόλησή
τους –στο επόμενο στάδιο- με τα συγκεκριμένα ερωτήματα των φύλλων εργασίας.
Το αρχείο της παρουσίασης, βρίσκεται και σε κάθε σταθμό εργασίας, ώστε να
μπορεί να γίνει χρήση του από κάθε ομάδα, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο από τους
μαθητές.
Η παρουσίαση είναι σύντομη (5-10 λεπτά) ώστε να μην κουράζει και όπως
αναφέρθηκε αρκετά αφαιρετική για να μην στρέφει τουλάχιστον σε αυτή τη φάση τους
μαθητές σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Σίγουρα πάντως δεν περιλαμβάνει «έτοιμες»
απαντήσεις
Στη συνέχεια ο διδάσκων δίνει σύντομες πληροφορίες για τον τίτλο του κειμένου
και την αφόρμηση του κειμενογράφου.
Ο καθηγητής παρουσιάζει σύντομα στους μαθητές τα ζητούμενα των φύλλων
εργασίας και δίνει τις απαραίτητες διευκρινήσεις. Ακολουθεί η ανάγνωση του κειμένου
από την ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Το άκουσμα της ανάγνωσης στην τάξη
γίνεται από έναν μόνον υπολογιστή στον οποίο για λόγους οικονομίας χρόνου έχουμε
αποθηκεύσει το αντίστοιχο mp3 αρχείο.

Γ΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα- εργαστήριο)
Στο στάδιο αυτό οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες, επιχειρούν την ερμηνευτική
προσέγγιση μέσα από τις οδηγίες που υπάρχουν στα ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας, που
βρίσκονται σε κάθε σταθμό και σε έντυπη μορφή.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, ο καθηγητής, ενεργεί διευκολυντικά ελέγχει και
αξιολογεί στο βαθμό που είναι δυνατόν, όχι μόνον τις επιλεγμένες από τους μαθητές
πληροφορίες αλλά και τον τρόπο και την ίδια τη διαδικασία αναζήτησης – οικοδόμησης
της γνώσης.
Οι μαθητές ανακοινώνουν τα κείμενα που συνέθεσαν στην τάξη και τα παραδίδουν
στο καθηγητή σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.


Δ΄ ΦΑΣΗ. ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (αίθουσα διδασκαλίας)

Εδώ προτείνεται να δοθεί η δυνατότητα στους μαθητές να δουλέψουν διαθεματικά
σε ομάδες με κριτήριο τις καλλιτεχνικές ικανότητες και τις προτιμήσεις τους. Οι εργασίες
κατανέμονται ως ακολούθως. Βασικό προαπαιτούμενο να έχει προηγηθεί η προβολή ενός
βίντεο με πραγματική παράσταση θεάτρου σκιών:
 Η ομάδα της ζωγραφικής σχεδιάζει και χρωματίζει τις φιγούρες του θεάτρου
σκιών που θα χρησιμοποιήσουν στην μικρή παράσταση που θα διοργανώσουμε
στο σχολείο μας. Ο καθηγητής των καλλιτεχνικών θα καθοδηγήσει και
βοηθήσει τα παιδιά να ξεπεράσουν τις τυχόν δυσκολίες του εγχειρήματος.
 Η ομάδα της μουσικής ασχολείται με την μουσική επένδυση της παράστασης.
Ο καθηγητής της μουσικής με την εμπειρία του και το υλικό που διαθέτει το
σχολείο (CD, H/Y, ραδιοκασετόφωνο κλπ) θα κατευθύνει τους μαθητές, ώστε
να προχωρήσουν στην μουσική επένδυση του έργου.
 Η συγγραφική ομάδα θα δημιουργήσει δικούς της διαλόγους θεάτρου σκιών,
σατιρίζοντας την ελληνική πραγματικότητα. Εδώ, βασική θεωρείται η συμβολή
του υπεύθυνου της σχολικής βιβλιοθήκης που θα κατευθύνει σε σχετικές με το
θέατρο σκιών πηγές σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή.
 Η θεατρική ομάδα μοιράζει τους ρόλους που υπάρχουν και προπονείται για την
παράσταση που θα δοθεί για όλο το σχολείο στο τέλος της σχολική χρονιάς. Ο
καθηγητής της θεατρικής παιδείας θα καθοδηγήσει και θα βοηθήσει τα παιδιά
να ερμηνεύσουν με τον καλύτερο τρόπο τους ρόλους τους.
 Βασική θα είναι και η συμβολή του καθηγητή πληροφορικής και του υπεύθυνου
της σχολικής βιβλιοθήκης που θα βοηθήσουν τους μαθητές μας με τις τεχνικές
τους γνώσεις να δουλέψουν στο εργαστήριο για την δημιουργία και την
επεξεργασία του βίντεο που θα περιλαμβάνει όλες τις φάσεις απασχόλησης των
μαθητών της δευτέρας τάξης, αλλά και των υπολοίπων τάξεων στην αίθουσα
διδασκαλίας και στο εργαστήριο. Τέλος, θα μαγνητοσκοπήσουν την παράσταση
που θα αποτελεί το τελικό προϊόν.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ – ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ


Η διδακτική πρόταση, μπορεί να χωριστεί σε δραστηριότητες πάνω στις οποίες το
σύνολο της τάξης θα εργαστεί σε ένα κοινό φύλλο εργασίας, κάθε φορά.
Το σενάριο μπορεί με μικρές τροποποιήσεις, να εφαρμοστεί σε όλες τις τάξεις του
Γυμνασίου. Ακόμη, μέρος αυτού μπορεί να λειτουργήσει διαθεματικά, εμπλέκοντας
εκπαιδευτικούς και άλλων ειδικοτήτων, όπως καλλιτεχνικών, μουσικής, πληροφορικής,
θεατρικών σπουδών, υπεύθυνου σχολικής βιβλιοθήκης.
Για να πραγματοποιηθεί η Δ΄ ΦΑΣΗ που αναφέρεται στην διαθεματική
δραστηριότητα, η οποία ουσιαστικά εμπλέκει το σύνολο της μαθητικής κοινότητας, που θα
κληθεί να παρακολουθήσει την παράσταση στο τέλος της σχολικής χρονιάς, προτείνουμε
να διδαχθεί το κείμενο στην αρχή της σχολικής χρονιάς, ώστε να μπορέσουν να
οργανωθούν και να πραγματοποιηθούν όλες οι δραστηριότητες

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ

Γενικά ερωτήματα προς όλους τους μαθητές:

• Πιστεύετε ότι ισχύει η παρατήρηση του συγγραφέα ότι ‘το ελληνικό θέατρο
σκιών είναι πραγματικό θέατρο’; Καταγράψτε και παρουσιάστε τις απόψεις σας


στην τάξη, αφού ακούσετε το απόσπασμα του δοκιμίου του Ν. Εγγονόπουλου ‘Ο
Καραγκιόζης. Ένα ελληνικό θέατρο σκιών’.
• Να εντοπίσετε μερικά χαρακτηριστικά σημεία στο κείμενο που να επιβεβαιώνουν
ότι το εν λόγω απόσπασμα αποτελεί στοχαστικό δοκίμιο.

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΟΜΑΔΑ 1
(ομάδα διερεύνησης και αξιοποίησης βιογραφικών στοιχείων)


Οι φιγούρες και το σκηνικό του ελληνικού θεάτρου σκιών ξεχωρίζουν για την
μοναδικότητα τους και παραμένουν σταθερά, ανεξαρτήτως παράστασης.
Α. Έχοντας ανατρέξει στη βιογραφία του ποιητή-ζωγράφου Ν. Εγγονόπουλου, να
συνθέστε ένα κείμενο, όπου θα καταγράφετε την άποψη σας σχετικά με την επίδραση της
ελληνικής παράδοσης στον καλλιτέχνη Ν. Εγγονόπουλο και στο έργο του.

Μπορείτε να αξιοποιήσετε τις παρακάτω διαδικτυακές πηγές:
1. www.engonopoulos.gr (δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην Ενότητα Ζωγραφική)
2. www.alfavita.gr/istorikadokimanter.php (πηγαίνετε στα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ, μετά
στα ΠΡΟΣΩΠΑ και πατήστε κλικ στο Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ. Υπάρχει το
50λεπτο περίπου βίντεο της ΕΡΤ για την ζωή και το έργο του Ν.
Εγγονόπουλου)
3. www.google.gr (πηγαίνετε στον ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΙΣΤΟ, στην αναζήτηση για τον
ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ και πατήστε κλικ. Εδώ υπάρχει υλικό φωτογραφικό και βίντεο
με παραστάσεις από τον καραγκιόζη)

ΟΜΑΔΑ 2

Ο Ν. Εγγονόπουλος αναφέρεται στην προέλευση του θεάτρου σκιών. Αναζητήστε
στο διαδίκτυο πληροφορίες για την καταγωγή του θεάτρου σκιών.
Μπορείτε να αξιοποιήσετε την ιστοσελίδα


 http://www.greekshadows.com/main.html
 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE
%BA%CE%B9%CF%8C%CE%B6%CE%B7%CF%82
 http://www.neolaia.de/2opseis/DaneiaeeU/periodiko11/Eanaaeeuaeco/eanaaeeuaeco.htm
l
ή άλλες παρόμοιες.
Κατόπιν, να συνθέσετε μικρό κείμενο στον επεξεργαστή σχετικά με την προέλευση
του καραγκιόζη, καθώς και τις διαφορές που εντοπίσατε ως προς την ελληνική έκδοσή του.
Τελικά, ο Ν. Εγγονόπουλος έχει δίκιο ως προς τις σχετικές παρατηρήσεις του σχετικά με
την μορφή του ξένου καραγκιόζη;
Μπορείτε να αξιοποιήσετε πληροφορίες από το βιβλίο του καθηγητή στην
ιστοσελίδα του παιδαγωγικού Ινστιτούτου που ακολουθεί:
http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/Keimena_b/ekp/21-32.pdf

ΟΜΑΔΑ 3

Ο Ν. Εγγονόπουλος παρατηρεί ότι το θέατρο σκιών είναι πραγματικό θέατρο. Αφού
αναζητήσετε στο διαδίκτυο μια παράσταση του καραγκιόζη της αρεσκείας και την


παρακολουθήσετε, γράψτε ένα κείμενο στον επεξεργαστή κειμένου, σχολιάζοντας την
άποψη του Ν. Εγγονόπουλου.
Ενδεικτικά σας παραπέμπουμε στην ιστοσελίδα του θεάτρου σκιών Σπαθάτη και στην
βικιπαιδεία
http://www.karagiozismuseum.gr/

ΟΜΑΔΑ 4
(ομάδα αισθητικής προσέγγισης)


1. Ακούστε μέρος της παράστασης με τίτλο ‘ο Καραγκιόζης φούρναρης’ και μετά
βάλτε την να ακουστεί στην τάξη. Αιτιολογήστε την ένταση, το χρωματισμό της φωνής
των ηρώων σε συγκεκριμένα σημεία.
2. Με τη βοήθεια των εργαλείων του επεξεργαστή κειμένου, προσπαθήστε να
ζωγραφίσετε τους δύο ήρωες, καθώς και το σκηνικό. Να το δείξετε κατόπιν στην τάξη και
να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.

fournaris-1.avi

http://shop.karagkiozis.com/index.php?language=el (φιγούρες καραγκιόζη)

http://www.karagiozismuseum.gr/
http://www.asxetos.gr/article.aspx?i=1907 (Ευγένιος Σπάθαρης)

ΟΜΑΔΑ 5
(ομάδα συσχέτισης – σύγκρισης με παράλληλα κείμενα)


Α. Διαβάστε τη βιογραφία του Ν. Εγγονόπουλου, καθώς και τη βιογραφία του Ο.
Ελύτη. Προσπαθήστε να καταγράψετε σε κείμενο τα κοινά στοιχεία, αλλά και τις
διαφοροποιήσεις. Μπορείτε να αξιοποιήσετε τους ακόλουθους διαδικτυακούς τόπους,
αλλά και άλλους της προτίμησής σας:
 http://tinyurl.com/2uarjzu (Εγγονόπουλος)
 Λεύκωμα
[Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του : Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος... ]

 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%82
(Ελύτης)

Β. Διαβάστε από τη συλλογή Ανοιχτά Χαρτιά του Οδυσσέα Ελύτη [Ελύτης, Ο.
(1967). Ο Ζωγράφος Θεόφιλος. Υστερόγραφο, Αθήνα: Ίκαρος] τις σελίδες 312-316. Στη
συνέχεια, αναζητήστε στο διαδίκτυο ζωγραφικά έργα του Ν. Εγγονόπουλου και βρείτε
πιθανές ομοιότητες μεταξύ των δύο ζωγράφων ως προς τη θεματολογία τους.

ΟΜΑΔΑ 6
(ομάδα περιγραφής )


Δοκιμάστε να περιγράψετε τον ποιητή-ζωγράφο Ν. Εγγονόπουλο και τη ζωή του
μέσα από την παρακολούθηση αποσπάσματος από την ενημερωτική εκπομπή
 www.alfavita.gr/istorikadokimanter.php
 http://www.engonopoulos.gr/
 http://www.myriobiblos.gr/greekliterature/egonopoulos_periipsous.wma (διαβάζει ο
εγγ. περί ύψους)
 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=325812&dt=15/04/2010 (η
γενιά του τριάντα-καλλιτέχνες της εποχής του Εγγονόπουλου)
 http://tinyurl.com/3xdr3o2 (εικονιστική Εγγονόπουλος)
 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=268721&dt=19/05/2009 (Πανόραμα
του ελληνικού σουρεαλισμού στα Χανιά)
 Λεύκωμα
Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του : Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος...

Αντλήστε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείτε δίνοντας τις δικές σας
προεκτάσεις και ερμηνείες. Συνθέστε ένα κείμενο για το ρόλο της ποίησης και ζωγραφικής
στη ζωή του Ν. Εγγονόπουλου.


εκπαιδευτικο σενάριο

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to εκπαιδευτικο σενάριο

Similar to εκπαιδευτικο σενάριο (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

εκπαιδευτικο σενάριο