water

1. ΣΑ ΠΔΙΡΑΜΑΣΑ ΜΑ΢
Πεηξάκαηα κε Νεξό

2. ΠΔΙΡΑΜΑΣΑ … ΜΔ ΝΔΡΟ
▪ Αγσγηκόηεηα ηνπ λεξνύ
▪ Αλαπλνή θπηώλ
▪ Απόζηαμε ηνπ λεξνύ
▪ Γηαπλνή θπηώλ
▪ Γηήζεζε ηνπ λεξνύ
▪ Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα κέζα ζην λεξό
▪ Δπηθαλεηαθή ηάζε
▪ Μεηαθνξά λεξνύ κε έλα ζσιελάθη
▪ Μέηξεζε ζεξκνθξαζίαο βξαζκνύ ηνπ λεξνύ
▪ Μέηξεζε ζεξκνθξαζίαο πήμεο ηνπ λεξνύ
▪ Πώο βάδνπκε ην λεξό ελόο πηάηνπ ζε έλα πνηήξη, ρσξίο λα ην αγγίμνπκε
▪ ΢πγθξάηεζε ηνπ λεξνύ ζε πνηήξη κε έλα ραξηί

3. Αγωγηκόηεηα ηνπ λεξνύ
Υιηθά:
• κπαηαξία
• θαιώδηα
• ιακπάθη
• αιάηη
• αινπκηλόραξην
• γπάιηλε ιεθάλε
Πεξηγξαθή:
Παίξλνπκε κηα ιεθάλε, ζηελ νπνία βάδνπκε κέζα
απνζηαγκέλν λεξό. Φηηάρλνπκε έλα απιό αλνηρηό
ειεθηξηθό θύθισκα, πνπ λα πεξηέρεη θαη έλαλ
ιακπηήξα. ΢ηα άθξα ηνπ θπθιώκαηνο βάδνπκε δύν
θνκκάηηα αινπκηλόραξην, ηα νπνία βνπηάκε κέζα ζην
απνζηαγκέλν λεξό. Παξόηη έρνπκε δώζεη ξεύκα, ην
ιακπάθη δελ αλάβεη. Μόιηο πξνζζέζνπκε θαη ιίγν αιάηη
ζην λεξό, ην ιακπάθη καο αλάβεη, πνπ ζεκαίλεη πσο
ηώξα ην λεξό έγηλε θαιόο αγσγόο ηνπ ειεθηξηζκνύ.
Σν ξεύκα πεξλάεη από ην λεξό, ιόγσ ηεο
ζπγθέληξσζεο ηόλησλ ζην δηάιπκα πνπ έρνπκε
δεκηνπξγήζεη.

4. Αλαπλνή θπηώλ
Υιηθά:
• 1 πιαζηηθό κπνπθάιη
• λεξό
• αζβέζηε
• 1 καηζάθη κατληαλό
• πιαζηειίλε
Πεξηγξαθή:
Βάιακε ζε έλα κπνπθάιη αζβεζηόλεξν ην νπνίν είρακε
δηεζήζεη πεξλώληαο ην από έλα θίιηξν. Σν πγξό πνπ
είρε πξνθύςεη ήηαλ δηαπγέο. ΢ηε ζπλέρεηα βάιακε έλα
καηζάθη κατληαλό κέζα ζην κπνπθάιη θαη ζθξαγίζακε
ην ζηόκηό ηνπ κε πιαζηειίλε. Σν κπνπθάιη
ηνπνζεηήζεθε ζε έλα ζθνηεηλό κέξνο ώζηε λα ππάξρεη
κόλν ε ιεηηνπξγία ηεο αλαπλνήο θαη όρη ηεο
θσηνζύλζεζεο. Μεηά από δύν κέξεο ην αζβεζηόλεξν
είρε ζνιώζεη, αθνύ ην θπηό κέζσ ηεο αλαπλνήο, πνπ
είλαη κηα ιεηηνπξγία αληίζηξνθε ηεο θσηνζύλζεζεο,
παίξλεη νμπγόλν θαη απνβάιιεη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα.
Παξαθάησ θαίλεηαη ην κπνπθάιη κε ην αζβεζηόλεξν
κεηά από δύν κέξεο ζην ζθνηάδη.
Σν αζβεζηόλεξν έρεη ζνιώζεη ιόγσ ηεο επαθήο ηνπ
κε ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα.

5. Απόζηαμε ηνπ λεξνύ
Υιηθά:
• λεξό
• παγάθηα
• γθαδάθη
• απνζηαθηήξαο
• ζπεηξνεηδήο ζσιήλαο
Πεξηγξαθή:
Βξάδνπκε ην λεξό. Ο αηκόο πνπ παξάγεηαη πεξλάεη
κέζα από έλα ζπεηξνεηδή ζσιήλα, γύξσ από ηνλ
νπνίν έρνπκε λεξό κε παγάθηα, ώζηε λα ζπκππθλσζεί
ν αηκόο. Από ηελ θαηάιεμε ηνπ ζσιήλα ηξέρεη λεξό
κε ιηγόηεξε πεξηεθηηθόηεηα ζε άιαηα. Φπζηθά κε κηα
απιή απόζηαμε δε κπνξνύκε λα πάξνπκε ηειείσο
απνζηαγκέλν λεξό. Η δηαδηθαζία ζα πξέπεη λα
επαλαιεθζεί.

6. Δηαπλνή θπηώλ
Υιηθά:
• 2 πιαζηηθά κπνπθάιηα
• λεξό
• ιάδη
• 1 θιαδί κε πνιιά θύιια
• 1 θιαδί κε ιίγα θύιια
Πεξηγξαθή:
Βάιακε ζε δύν κπνπθάιηα ηελ ίδηα πνζόηεηα λεξνύ
θαη από πάλσ ξίμακε θαη κηα κηθξή πνζόηεηα ιαδηνύ,
ώζηε λα κελ ππάξρεη εμάηκηζε. ΢ηε ζπλέρεηα βάιακε
ζην έλα κπνπθάιη έλα θιαδί πνπ είρε πνιιά θύιια,
ελώ ζην άιιν έλα θιαδί, από ην νπνίν είρακε
αθαηξέζεη ηα θύιια. Μεηά από δύν κέξεο ζηνλ ήιην
θάλακε ηηο παξαηεξήζεηο καο. Από ην κπνπθάιη πνπ
είρε ην θπηό κε ηα θύιια, έιεηπε κηα πνζόηεηα λεξνύ,
ελώ από ην άιιν δελ έιεηπε θαζόινπ πγξό. Σν
ζπκπέξαζκα πνπ πξνθύπηεη είλαη πσο γηα ην λεξό πνπ
έιεηπε, αηηία είλαη ε δηαπλνή, κηα ιεηηνπξγία θαηά ηελ
νπνία, ην θπηό ειεπζεξώλεη λεξό κέζα από ηα
ζηόκαηα ησλ θύιισλ. Η ιεηηνπξγία απηή ζπκβάιιεη
ζηε δεκηνπξγία ηνπ θύθινπ ηνπ λεξνύ. Παξαθάησ
θαίλνληαη ηα δύν κπνπθάιηα θαη ε δηαθνξά ζηε
ζηάζκε ησλ πγξώλ.

7. Δηήζεζε ηνπ λεξνύ
Υιηθά:
• 1 ρσλί
• πιαζηηθό κπνπθάιη
• θίιηξα ηνπ θαθέ
• λεξό κε ρώκα
Πεξηγξαθή:
Γηήζεζε νλνκάδεηαη ε κέζνδνο κε ηελ νπνία
απνκαθξύλνληαη ζηεξεά ζσκαηίδηα πνπ πεξηέρνληαη ζε
έλα δηάιπκα. Σν δηάιπκα δηνρεηεύεηαη ζε έλα θίιηξν,
ζηελ πεξίπησζή καο, ην δηάιπκα λεξνύ-ρώκαηνο
πεξλάεη από έλα ράξηηλν θίιηξν. Σν θίιηξν έρεη πνιύ
κηθξέο ηξύπεο, έηζη ώζηε ην λεξό πεξλάεη, ελώ ηα
ζηεξεά ζσκαηίδηα θαηαθξαηνύληαη. Σν ζηεξεό
θαηάινηπν πνπ έρεη ζπγθξαηεζεί από ην θίιηξν
νλνκάδεηαη ίδεκα.
Φπζηθά, ην λεξό πνπ πξνθύπηεη από ηε δηήζεζε
θαίλεηαη θαζαξό, αιιά δελ είλαη πόζηκν, γηαηί ην
θίιηξν ζπγθξαηεί κέξνο κόλν ησλ ζηεξεώλ
ζπζηαηηθώλ πνπ πεξηέρνληαλ ζην δηάιπκα, ελώ δελ
ζπγθξαηεί ηπρόλ παζνγόλνπο κηθξννξγαληζκνύο.

8. Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα κέζα ζην λεξό
Υιηθά:
• λεξό
• μίδη (κηζό κπνπθάιη)
• ζόδα (ηξεηο θνπηαιηέο ηεο ζνύπαο)
• ζσιελάθη δηαθαλέο πιαζηηθό
• κπνπθάιη γπάιηλν
• 1 δνρείν
• πιαζηειίλε
Πεξηγξαθή:
Γεκίδνπκε κηα ιεθάλε κε λεξό. Μέζα ζε έλα κπνπθάιη
βάδνπκε μίδη θαη πξνζζέηνπκε ιίγε καγεηξηθή ζόδα.
Όηαλ ε καγεηξηθή ζόδα έιζεη ζε επαθή κε ην μίδη ζα
πξνθιεζεί δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Μέζα ζην κπνπθάιη
ζα βάινπκε έλα ζσιελάθη θαη ζα ζθξαγίζνπκε ην
ζηόκην κε πιαζηειίλε, ώζηε ην δηνμείδην λα κπνξεί λα
δηαθύγεη κόλν κέζα από ην ζσιελάθη. Σελ άιιε άθξε
ηνπ ζσιήλα ηε βάδνπκε ζηε ιεθάλε κε ην λεξό. Μεηά
από ιίγν παξαηεξνύκε ηε δεκηνπξγία θπζαιίδσλ ζηε
ιεθάλε, ε νπνία νθείιεηαη ζην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα.

9. Επηθαλεηαθή ηάζε
Υιηθά:
• λεξό
• πηπέξη
• κηα ζηαγόλα απνξξππαληηθνύ
• έλα κπνι
Πεξηγξαθή:
Βάδνπκε λεξό ζε έλα κπνι θαη ξίρλνπκε πηπέξη ζηελ
επηθάλεηά ηνπ. ΢ηε ζπλέρεηα βάδνπκε κηα ζηαγόλα
πγξό απνξξππαληηθό. Ακέζσο ην πηπέξη εμαθαλίδεηαη,
ιόγσ ηνπ όηη ην απνξξππαληηθό ζπάεη ηελ
επηθαλεηαθή ηάζε ηνπ λεξνύ.

10. Μεηαθνξά λεξνύ κε έλα ζωιελάθη
Υιηθά:
• πιαζηηθό δηαθαλέο ζσιελάθη
• 2 κπνπθάιηα κε λεξό (κεγάια)
Πεξηγξαθή:
Γεκίδνπκε έλα κπνπθάιη κε λεξό, βνπηάκε έλα
πιαζηηθό ζσιήλα κέζα, ξνπθάκε από ηελ ειεύζεξε
άθξε ηνλ αέξα θαη όηαλ αξρίζεη λα ηξέρεη λεξό ην
αθήλνπκε ειεύζεξν.
Σν λεξό ζπλερίδεη λα ξέεη πξνο ηε ιεθάλε, παξόηη
απηή βξίζθεηαη ρακειόηεξα από ην κπνπθάιη,
αςεθώληαο θαηλνκεληθά ην λόκν ηεο βαξύηεηαο.
΢ηελ πξαγκαηηθόηεηα ην λεξό ξέεη πξνο ηε ιεθάλε
ιόγσ ηεο αηκνζθαηξηθήο πίεζεο πνπ αζθείηαη
θαηαθόξπθα ζην λεξό κέζα ζην κπνπθάιη, ιόγσ ηεο
βαξύηεηαο θαη ιόγσ ησλ δπλάκεσλ ζπλνρήο ηνπ
λεξνύ.

11. Μέηξεζε ζεξκνθξαζίαο βξαζκνύ ηνπ λεξνύ
Υιηθά:
• 1 κπξίθη
• λεξό
• ζεξκόκεηξν
• γθαδάθη
Πεξηγξαθή:
Η ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ δηαηεξείηαη ζηαζεξή θαηά
ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ θαη είλαη 100ν C όηαλ
πξόθεηηαη γηα απνζηαγκέλν λεξό. Δκείο
ρξεζηκνπνηήζακε λεξό ηεο βξύζεο, νπόηε ε
ζεξκνθξαζία ήηαλ ιίγν πςειόηεξε, 102ν C.

12. Μέηξεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο πήμεο ηνπ λεξνύ
Υιηθά:
• παγάθηα
• λεξό
• ζεξκόκεηξν
• δνρείν
Πεξηγξαθή:
Η ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνύ ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε
δηαηεξείηαη ζηαζεξή ζηνπο 0 ν C γηα όζν ρξνληθό
δηάζηεκα ππάξρεη πάγνο ζην λεξό. Μόλν όηαλ
ιηώζνπλ όια ηα παγάθηα, ζα αξρίζεη ε ζεξκνθξαζία
ηνπ λεξνύ λα αλεβαίλεη.

13. Πώο βάδνπκε ην λεξό ελόο πηάηνπ ζε έλα
πνηήξη, ρωξίο λα ην αγγίμνπκε
Υιηθά:
• λεξό
• έλα πηάην
• έλα πνηήξη
• κηζό ιεκόλη
• έλα ζπίξην
• αλαπηήξαο
Πεξηγξαθή:
Παίξλνπκε έλα πηάην θαη βάδνπκε κέζα ηνπ ιίγν λεξό.
΢ηε ζπλέρεηα ζε κηα θέηα ιεκνληνύ ζηεξεώλνπκε έλα
ζπίξην. Αλάβνπκε ην ζπίξην θαη βάδνπκε πάλσ ηνπ
έλα πνηήξη. Μεηά από ιίγν παξαηεξνύκε πσο ην λεξό
θεύγεη από ην πηάην θαη κπαίλεη ζην πνηήξη.
Σν λεξό κπαίλεη ζην πνηήξη, γηαηί ε θιόγα έρεη θάςεη
ην νμπγόλν ηνπ πνηεξηνύ, δεκηνπξγώληαο έηζη έλα
θελό πνπ έξρεηαη λα θαιύςεη ην λεξό ηνπ πηάηνπ,
ιόγσ ηεο αηκνζθαηξηθήο πίεζεο.

14. Σπγθξάηεζε ηνπ λεξνύ ζε πνηήξη κε έλα ραξηί
Υιηθά:
• 1 πνηήξη λεξό
• 1 ραξηόλη
Πεξηγξαθή:
Γεκίδνπκε έλα πνηήξη κε λεξό όζν ρσξάεη θαη αθξηβώο
από θάησ βάδνπκε έλα ρνληξό ραξηί ή ραξηόλη. Σν
ραξηί πνπ βξίζθεηαη θάησ από ην πνηήξη, κπνξεί θαη
ζπγθξαηεί ην βάξνο ηνπ λεξνύ δηόηη ε αηκνζθαηξηθή
πίεζε θαη ε ηξηβή πνπ αζθείηαη ζην ραξηί από ηα
ηνηρώκαηα ηνπ πνηεξηνύ ηζνύληαη κε ην βάξνο ηνπ
λεξνύ.

15. Υπεφθυνοι εκπαιδευτικοί
Σουλιόπουλος Φώτης
Παπαζαχαρίου Ειρθνη – Ανιθ
3ο Δ΢ Πόλεως Ρόδου