1. 1
«Ο ΔΡΧΣΑ΢ Χ΢ ΔΜΠΝΔΤ΢Ζ ΢ΣΖΝ ΣΔΥΝΖ
ΚΑΗ ΢ΣΖΝ ΚΑΘΖΜΔΡΗΝΟΣΖΣΑ ΣΧΝ ΔΦΖΒΧΝ»
Έλα project πνπ πινπνίεζε ην Β1
ηνπ 2νπ
Γεληθνύ Λπθείνπ Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ
Τπεύζπλε θαζεγήηξηα: Σαλίδνπ Αγγειηθή Πε 02
Δηζαγσγή
Σν ζέκα ηνπ έξσηα είλαη ηδηαίηεξα πξνζθηιέο ζηνπο έθεβνπο, γηαηί είλαη κηα
ζπλαηζζεκαηηθή θαηάζηαζε πνπ βηψλνπλ κε φιεο ηνπο ηηο αηζζήζεηο ζ‘ απηή ηελ
πεξίνδν ηεο δσήο ηνπο. Βμάιινπ ηα ζρνιηθά βηβιία αζρνινχληαη κ‘ απηφ, ηφζν ε
Έθθξαζε- Έθζεζε ηεο Ώ‘ Λπθείνπ, φζν θαη ε ηξαγσδία ηνπ ΢νθνθιή «Ώληηγφλε»
πνπ δηδάζθεηαη ζηε ΐ‘ Λπθείνπ. Οη λέεο ηερλνινγίεο φκσο ζηελ εθπαίδεπζε δίλνπλ
ηε δπλαηφηεηα λα παξαθάκςνπκε ηηο ηππηθέο κνξθέο δηδαζθαιίαο, ψζηε θαη ην έξγν
ηνπ εθπαηδεπηηθνχ λα απνθηήζεη άιιε δηάζηαζε θαη ε εμνηθείσζε ησλ καζεηψλ κε
ηνπο ππνινγηζηέο λα «μεθχγεη» απφ ηελ παηγληψδε ιεηηνπξγία ηεο θαη λα αμηνπνηεζεί
γηα λα απνθηήζνπλ ηελ ηθαλφηεηα έξεπλαο, ζπγθέληξσζεο, αλάιπζεο θαη ζχλζεζεο
ελφο ζπλφινπ πιεξνθνξηψλ, θαζηζηψληαο ηνπο πξσηαγσληζηέο ζηε δηαδηθαζία ηεο
κάζεζεο κέζα απφ ηε βησκαηηθή πξνζέγγηζή ηεο.
«Γξήγνξα ε ώξα πέξαζε .. Μεζάλπρηα θνληεύνπλ .. Πάεη ην θεγγάξη θη ε Πνύιηα
βαζηιέςαλε .. Καη κόλν εγώ θείηνκαη εδώ κνλάρε θη έξεκε .. Ο Έξσηαο πνπ
βάζαλα κνηξάδεη ... Ο Έξσηαο πνπ παξακύζηα πιάζεη .. Μνπ άξπαμε ηελ ςπρή κνπ
θαη ηελ ηξάληαμε ... ίδηα θαζώο ν αγέξαο από ηα βνπλά ρπκάεη ... κέζα ζηνπο δξπο
θπζνκαλώληαο». ΢απθώ, κεη. Ο. Διύηεο
Πψο λα κηιήζεηο γηα ηνλ έξσηα ζε κηα ηφζν αληηεξσηηθή επνρή; Ο έξσηαο
πξνυπνζέηεη επαθή, επηθνηλσλία, αληδηνηέιεηα. Πψο λα αλαθεξζείο ζηνλ έξσηα φηαλ
ν ςπρηζκφο ησλ αλζξψπσλ ζηελ επνρή καο αθνινπζεί ηελ πνξεία: ζπκθέξνλ – κίζνο
– ηδηνηέιεηα; Πψο λα κηιήζεηο γηα ην θαηεμνρήλ ζηνηρείν ηνπ εμαλζξσπηζκνχ καο,
φηαλ αθφκε θαη ζηελ πην απιντθή ηνπ εμσηεξίθεπζε, ζην «ζ’ αγαπώ», ππάξρεη ηφζν
ζπκθέξνλ; Κη φκσο. Κάζε ηέηνηα επνρή, πνπ ε θχζε αλαγελληέηαη θαη αιιάδεη θαη
πνπ απηή ηελ αιιαγή καο ηε ζπκίδνπλ αξψκαηα θαη ρξψκαηα απιφρεξα, ζθνξπηζκέλα
ζηα αδηάθνξα βήκαηα ηεο θαζεκεξηλφηεηάο καο θαη ηεο πνιχβνπεο αζπλελλνεζίαο
καο, ν έξσηαο είλαη ν «εζηθφο απηνπξγφο», ε γελεζηνπξγφο αηηία ηνπ ζαχκαηνο πνπ
ιέγεηαη άλνημε. Γηαηί ν έξσηαο είλαη άλνημε. Δ άλνημε ηεο θχζεο, αιιά θαη ε άλνημε
ηεο δσήο καο.
«Ση εζηί όκσο έξσο;» Κιαζηθή, παιηνκνδίηηθε εξώηεζε, ζπαηαιεκέλε ζηα εθεβηθά
ιεπθώκαηα άιισλ επνρώλ, δεκέλε κε ηε κπξσδηά ηεο ιεβάληαο θαη ζηνιηζκέλε κε κηα
παιηά δαληέια. «Έξσο, ν κε νξηζκόο! Σεο θύζεσο ν Θεόο. Η γιπθύηεξε πηθξία, ε
πηθξόηεξε γιπθύηεο. Σέξαο ζετθό πνπ νξίδεηαη κόλνλ δηακέζνπ ησλ παξαδόμσλ» ιέεη ν
Σδηάθνκν Καδαλφβα.
Σφλνη κειάλεο ρχζεθαλ αηψλεο επί αηψλσλ απφ ζπγγξαθείο, θηινζφθνπο,
εξσηεπκέλνπο γηα ηνλ έξσηα. Κη φκσο απηφο κέλεη αθφκε απξφζηηνο έζησ θη αλ
απινπζηεπηηθά νξίδεηαη σο «ε ρεκεία δύν βιεκκάησλ». Θεφ ηνλ ζεσξεί ν Δζίνδνο
ζηε «Θενγνλία»: «πξηλ απ‘ φια ήηαλ ην Υάνο, χζηεξα ε Γαία… θη ν Έξσηαο, ν
σξαηφηεξνο απφ ηνπο αζαλάηνπο, πνπ κε ηε γιπθηά ηνπ αδπλακία δηαπεξλά ηνπο ζενχο
θαη ηνπο αλζξψπνπο, δακάδεη ηηο θαξδηέο ηνπο θαη ζξηακβεχεη πάλσ ζηνπο θξφληκνπο
ινγηζκνχο. Βίλαη αθφινπζνο ηεο Ώθξνδίηεο θη έρεη ζπκπαξαζηάηεο ηνπ ηνλ Πφζν, ηνλ
Ίκεξν θαη ηελ Πεηζψ».

2. 2
Ο έξσηαο δελ είλαη θηινζνθία νχηε αληηθείκελν γηα δηαλνεηηθή επεμεξγαζία
αλέξαζησλ αθαδεκατθψλ δαζθάισλ. Βίλαη βίσκα, πξάμε, καλία, παγίδα, δηέμνδνο,
ζεφο, αδηέμνδν! Βίλαη αλαηξνπέαο ησλ ζπκβάζεσλ, ηνπ εθεζπραζκνχ, ηεο
δηεπζέηεζεο ησλ ζθέςεσλ θαη ησλ ζπλαηζζεκάησλ. Βίλαη ε αλάηαζε, ε θαηαηγίδα, ε
έθζηαζε, είλαη φκσο θαη ε πηψζε, ν επηειηζκφο, άθαηε ζθιεξφηεηα θαη ε αθξαία
ηαπείλσζε. Πψο λα ηνλ αληέμνπκε ζηα φξηα ησλ ζπκβάζεσλ ηεο δσήο καο; Γη απηφ
ηνλ δηψρλνπκε, ηνλ εμνξίδνπκε, ηνλ εμνξθίδνπκε, αξλνχκαζηε λα θιεηζηνχκε ζηε
θπιαθή ηνπ. Μάηαηνο θφπνο. Έξρεηαη φηαλ δελ ηνλ πεξηκέλνπκε, ηξππψλεη ζηα
εζψςπρά καο θαη θεχγεη φηαλ ηνπ έρνπκε παξαδνζεί θη έρνπκε γίλεη ππνρείξηφ ηνπ.
΢ήκεξα έρνπκε ππνηηκήζεη ηελ αμία ηνπ έξσηα, γηαηί απηφ εμππεξεηεί ελ αδπλακία
καο λα ηνλ βηψζνπκε ή λα ππνζηνχκε ηηο … ζπλέπεηέο ηνπ. Έηζη ν έξσηαο γίλεηαη ν
κέγαο εμφξηζηνο θη εκείο ζηε κνλαμηά καο ηνλ εμηζψλνπκε κε ην ζεμ, απφ αδπλακία
θαη απειπηζία. Γίλεηαη ε ζχληνκε ζπλάληεζε δπν ζσκάησλ πνπ αληί λα νδεγήζεη
ζηελ πιήξσζε, γίλεηαη κηα θξαπγή απφγλσζεο θαη κνλαμηάο. «Λέγε ηα ρξόληα καο
βξνρή, ζπλάιιαγκα θαη γηώηα ρη. Λέγε ηνλ έξσηα δαζκό θαη λύρηα δίρσο πξννξηζκό»
ιέεη ν Κψζηαο Σξηπνιίηεο.
Βίλαη αζθαιψο κεγάιε ε αληίθαζε: ζε κηα επνρή εξσηηθήο ππεξπξνζθνξάο ν έξσηαο
λα είλαη ν κέγαο απψλ ή λα γίλεηαη κηα επηειήο ζπλαιιαγή κε ζπγθεθξηκέλν αληίηηκν,
έλα αλαιψζηκν πξντφλ. Σα ζψκαηα ζαλ λεπξφζπαζηα λα επηδίδνληαη ζε
απηνκαηνπνηεκέλεο θηλήζεηο, αλίθαλα λα δψζνπλ θαη λα πάξνπλ, λα αθεζνχλ θαη λα
πνλέζνπλ, λα εθηεζνχλ θαη λα ιπηξσζνχλ.
΋κσο, φηαλ γίλνπκε ππνρείξηνη ηνπ έξσηα θαη φπσο ε «Δξσθίιε» ηνπ δψζνπκε «ηδε
θαεκέλεο κα θαξδηάο ηελ εμνπζία», απηόο γίλεηαη άθαληνο ή δείρλεη ην δξφκν ζηελ
πξνδνζία. Βπηζηξνθή ζηνλ έξσηα δελ ππάξρεη. Βίκαζηε φκσο αλίθαλνη λα ην
ελλνήζνπκε θαη θαηαληνχκε λα επηζπκνχκε φ,ηη δελ ππάξρεη. Σφηε είλαη αβάζηαρηε ε
κνλαμηά ηνπ έξσηα…
Δ δσή εληνχηνηο δελ είλαη κφλν απηφο ν εθηάιηεο. Βίλαη ην φλεηξν, ε ραξά, ε
ζπγθίλεζε. ΋ζν θη αλ νη αδήξηηνη λφκνη ηε θνηλσληθήο καο αλαγθαηφηεηαο
επηδηψθνπλ λα ηα ζπλζιίςνπλ φια ζην φλνκα ελφο ζηπγλνχ θαη ζηείξνπ ξεαιηζκνχ,
ππάξρνπλ πάληα νη ξσγκέο, νη κηθξέο αηξαπνί ηνπ έξσηα. Ώπηά είλαη νη κνλαδηθέο
έμνδνη δηαθπγήο πνπ νδεγνχλ ζηελ εμεξεχλεζε (ίζσο θαη ζηελ αλαθάιπςε) ηνπ
εαπηνχ καο θαη ηειηθά ζηελ απειεπζέξσζή καο.
Ο έξσηαο είλαη ην απφιπην ζέκα ηεο πνίεζεο θαη ηεο αλζξψπηλεο ηζηνξίαο. Δ
θηλεηήξηνο δχλακε ηεο δεκηνπξγία. Δ κνλαδηθή δχλακε πνπ πξνζηαηεχεη απφ ηελ
απφιπηε ηξέια ή ηελ απφιπηε ινγηθή. ΢ε ζθνηεηλέο θαη δχζθνιεο επνρέο, θάησ απφ
θαζεζηψηα αλειεχζεξα θαη νινθιεξσηηθά, γεκάηα απφ «εζηθέο» απαγνξεχζεηο, ν
έξσηαο πξνεγείηαη αθφκε θαη απφ ην έλζηηθην ηεο απηνζπληήξεζεο!
Αχζθνιε ζη‘ αιήζεηα ε θαηάθηεζε ηνπ έξσηα. Ώπαηηεί ζθνηάδη, ζησπή, θίλδπλν,
ξίζθν, ζπλεξγαζία ελζηηθησδψλ δπλάκεσλ. Βίλαη ζεφο πνπ κεηακνξθψλεη θαη
κεηακνξθψλεηαη ζαλ ηηο φςεηο ηεο ΢ειέλεο – Βθάηεο. Καηαδηθάδεη ηνλ άλζξσπν ζε
κηα νδπλεξή πεξηπέηεηα λα θηάζεη θαη λα ππεξβεί ηα φξηα ηνπ ζψκαηνο θαη ηνπ
πλεχκαηφο ηνπ. Μηα αλαδήηεζε αηέξκνλε. Ο ίδηνο ν έξσηαο ςάρλεη θαη ςάρλεηαη
κέζα ζηηο ίδηεο ηνπ ηηο κεηακνξθψζεηο. Άιινηε ιακπξφο, θαζάξηνο ζαλ αλνημηάηηθε
ιηαθάδα θη άιινηε ζθνηεηλφο, ππφγεηνο, αλεμεξεχλεηνο ζαλ απξφζκελε, αδφθεηε
παιίξξνηα κεηαιιάζζεηαη ζε νξκεηηθή άκπσηε, αθήλνληαο λα θαλνχλ φια φζα
άληεμαλ ζηελ θζνξά έλα βήκα πξηλ απφ ην ζάλαην.
«Ο θαζέλαο αγαπάεη ό,ηη ηνπ ιείπεη. . Οη πεηζηζάλαηνη ηε δσή, νη πξνδνκέλνη ηνλ
έξσηα... Σν ζάλαην δελ ηνλ αγαπάκε. Απιώο ηνλ θνπβαιάκε κέζα καο.. Κη ν
θαζείο ζθνηώλεη ό,ηη αγαπάεη.» Όζθαξ Οπάηιλη

3. 3
Ο έξσηαο είλαη ν κέγαο κύζνο ηεο δσήο καο, αλεμεξεύλεηνο αθόκε θη όηαλ είλαη
θαηαθηεκέλνο. Παξάινγν ζπλαίζζεκα ή ηδαληθό. Δίλαη ε επηζηξνθή ζην άξξεην
θαη απόιπην κπζηήξην, γηαηί κπζηήξην είλαη θη ν ίδηνο..
Θέκα ηνπ project-Βαζηθόο ζθνπόο
Πξφθεηηαη γηα έλα project έξεπλαο πάλσ ζηνλ έξσηα, έλα ζέκα δηαρξνληθφ θαη
ηδηαίηεξα …ειθπζηηθφ γηα έθεβνπο-καζεηέο. Σν ζέκα δηεξεπλήζεθε κέζα απφ
δηάθνξεο πηπρέο έθθξαζήο ηνπ, θαη νη καζεηέο θαηαλφεζαλ φηη απαζρφιεζε θαη ζε
επίπεδν πξαθηηθφ αιιά θαη ζε επίπεδν θαιιηηερληθφ ζην πέξαζκα ησλ ρξφλσλ θαη φηη
ν ηξφπνο ζχιιεςεο, εθδήισζεο θαη αληηκεηψπηζήο ηνπ θάζε θνξά είρε άκεζε ζρέζε
κε ηελ ηζηνξηθή πεξίνδν, ηηο ηδέεο, ηηο πξνθαηαιήςεηο θαη γεληθφηεξα ηελ
πεξηξξένπζα αηκφζθαηξα ηεο επνρήο.
Δηζήγεζε ζέκαηνο
Ώθφξκεζε απνηέιεζε ε αλάγλσζε ζηελ ηάμε ηνπ παζίγλσζηνπ 3νπ
ζηάζηκνπ απφ ηελ
«Ώληηγφλε» ηνπ ΢νθνθιή πνπ δηδάζθεηαη ζηε ΐ΄ Λπθείνπ θαη ηνπ αξραηφηεξνπ
ζσδφκελνπ παξακπζηνχ «ν έξσηαο θαη ε ςπρή» πνπ απνηέιεζε θαη πεγή έκπλεπζεο
γηα ηε δεκηνπξγίαο κηαο νκάδαο, ε νπνία αζρνιήζεθε κε ηνλ έξσηα ζηα παξακχζηα
θαη ζηα θηλνχκελα ζρέδηα. Σν ζέκα παξνπζηάζηεθε κε ηε κέζνδν ηνπ «θαηαηγηζκνύ
ηδεώλ» θαη δηαηππψζεθαλ εξσηήκαηα ηνπ ηχπνπ:
-Ση ζαο έξρεηαη ζην κπαιφ φηαλ αθνχηε ηε ιέμε «έξσηαο»;
-Έρεηε εξσηεπζεί; Πσο ληψζεηε;
Οη καζεηέο αληέδξαζαλ ζηα εξσηήκαηα κε ελζνπζηαζκφ.
Καηαγξάθεθαλ ζηνλ πίλαθα νη ιέμεηο- θξάζεηο πνπ απνηππψλνπλ ην εξσηηθφ
ζπλαίζζεκα θαη πξνηάζεθαλ θξηηήξηα νκαδνπνίεζεο, κέζσ ησλ νπνίσλ
εμαζθαιίδεηαη ε δηαζεκαηηθφηεηα θαη κε βάζε απηά δηακνξθψζεθε έλαο ράξηεο
ελλνηώλ, κε θεληξηθή ηδέα ηνλ έξσηα θαη παξαθιάδηα ηνπο ηνκείο δηεξεχλεζεο ηνπ
ζέκαηνο ζε θαζέλα απφ ηνπο νπνίνπο νκαδνπνηνχληαη νη ηδέεο ησλ καζεηψλ. Βθηφο
απφ ηα παξαθάησ δφζεθε θαη ε παξάκεηξνο βηνινγία- ηαηξηθή, πνπ ν έξσηαο ζα
ζεσξεζεί πηα θαη σο ζεμνπαιηθή πξάμε, κε φια ηα επράξηζηα αιιά θαη.. δπζάξεζηα
ίζσο παξεπφκελά ηνπ, θαη επεηδή ην ζέκα αθνξά φινπο απνθαζίζηεθε λα κειεηεζεί
κέζσ εξσηεκαηνινγίνπ απφ φιεο ηηο νκάδεο.
ΔΡΧΣΑ΢
κπζνινγία δσγξαθηθή
γιππηηθή
παξακχζηα-
θηλνχκελα
ζρέδηα
ζέαηξν
θηλεκαην-
γξάθνο
ηξαγνχδηα

4. 4
΢πγθξόηεζε ησλ νκάδσλ
Με αζθήζεηο γλσξηκίαο ν εθπαηδεπηηθφο ελζάξξπλε ηελ έθθξαζε ησλ πξνζσπηθψλ
ραξαθηεξηζηηθψλ θαη ησλ θνηλψλ εκπεηξηψλ ησλ καζεηψλ, γηα λα ζπγθξνηεζνχλ νη
νκάδεο. ΢ηε ζπλέρεηα φκσο θξάηεζε κηα δηαθξηηηθή ζηάζε, θαζψο ν ζηφρνο ήηαλ λα
εληζρπζεί ε πξσηνβνπιία ησλ καζεηψλ θαη ε έλλνηα ηεο δεκηνπξγηθήο ζπλεξγαζίαο.
Παξελέβαηλε κφλνλ ζηελ πεξίπησζε πνπ απηέο δελ είλαη ηζνδχλακεο, αιιά
εηεξνβαξείο ή φηαλ πεξηζσξηνπνηνχληαλ καζεηέο, νη νπνίνη είλαη αδχλαηνη. Δ
παξέκβαζε έγηλε κε ηε κνξθή θηιηθήο ππφδεημεο, έηζη ψζηε λα κελ θαηαζηξαηεγεζεί
ε πξσηνβνπιία ησλ καζεηψλ. Έηζη δεκηνπξγήζεθαλ 6 νκάδεο, θαζεκία απφ ηηο
νπνίεο αλέιαβε έλα απφ ηα ζέκαηα πνπ αλαθέξνληαη ζηνλ παξαπάλσ ράξηε ελλνηψλ.
΢ε θάζε νκάδα ππάξρεη ν ζπληνληζηήο-εκςπρσηήο, ν ππεχζπλνο ππνινγηζηή θαη νη
εξαληζηέο πιεξνθνξηψλ. Οη νκάδεο ζπλήςαλ «ζπκβφιαην ζπλεξγαζίαο», ζέηνληαο
ηνπο θαλφλεο ιεηηνπξγίαο ηεο νκάδαο θαη θαζνξίδνληαο ηηο αηνκηθέο ηνπο
ππνρξεψζεηο.
Γηακόξθσζε ηάμεο
Σα ζξαλία ήηαλ ηνπνζεηεκέλα αλά δχν αληηθξηζηά, ψζηε νη καζεηέο λα έρνπλ εχθνιε
νπηηθή θαη αθνπζηηθή επαθή.
Ο ξόινο ηνπ θαζεγεηή
Ο θαζεγεηήο πξνεηνίκαδε ην επνπηηθφ πιηθφ θαη ελδεηθηηθέο πεγέο ζην δηαδίθηπν,
βάζεη ησλ νπνίσλ νη καζεηέο ζα έθαλαλ ηελ έξεπλα ηνπο. Δ παξνπζία ηνπ ζε φιε ηελ
δηαδηθαζία ήηαλ δηαθξηηηθή, θαζνδεγνχζε εθφζνλ ηνπ δεηνχζαλ βνήζεηα ή φηαλ
παξαηεξνχζε έληαζε κεηαμχ ησλ κειψλ κηαο νκάδαο ή ησλ νκάδσλ κεηαμχ ηνπο, ηελ
νπνία δελ ήηαλ ζε ζέζε λα επηιχζνπλ νη καζεηέο. Υξεηαδφηαλ φκσο θαη άζθεζε
πίεζεο, ηδηαίηεξα γηα ηελ ηήξεζε ησλ ρξνλνδηαγξακκάησλ θαη ησλ πξνζεζκηψλ, κέζα
ζηηο νπνίεο έπξεπε λα πινπνηεζνχλ ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίεο. ΐέβαηα νη νκάδεο δελ
ήηαλ φιεο ζπλεπείο.
΢ηόρνη ηεο εξεπλεηηθήο εξγαζίαο ζην ζύλνιό ηεο
α) επίπεδν γλώζεσλ
 λα κάζνπλ νη καζεηέο γηα ηε κπζνινγηθή θαηαγσγή ηνπ έξσηα
 λα δνπλ δσγξαθηθνχο πίλαθεο θαη γιππηά κε παξφκνηα ζεκαηηθή κε ηε
βνήζεηα ηνπ δηαδηθηχνπ
 λα δηαβάζνπλ θαη ζα αθνχζνπλ εξσηηθή πνίεζε
 λα κειεηήζνπλ νξηζκέλα ζεαηξηθά έξγα
 λα δνπλ απνζπάζκαηα απφ ηαηλίεο ηνπ θηλεκαηνγξάθνπ θαη λα κειεηήζνπλ
πσο απηέο πξαγκαηεχνληαη ηνλ έξσηα
 λα μαλαδηαβάζνπλ παξακχζηα θαη λα παξαθνινπζήζνπλ θιαζηθέο ηαηλίεο ηνπ
Disney, αληηκεησπίδνληάο ηα φκσο κέζα απφ κηα πην ψξηκε… νπηηθή
 λα ελεκεξσζνχλ γηα ηνλ έξσηα σο ζεμνπαιηθή πξάμε απφ θάπνηνλ εηδηθφ θαη
γηα ηα κέηξα πξνθχιαμεο πνπ πξέπεη λα ιακβάλνπλ
β)επίπεδν δεμηνηήησλ
 ζα παξαγάγνπλ πξνζσπηθφ ιφγν , γξάθνληαο ζηίρνπο, ηξαγνχδηα, δνθίκηα
 ζα νξγαλψζνπλ κηθξά ζεαηξηθά δξψκελα ή λα «θηηάμνπλ» ηαηληνχιεο κε ζέκα
ηνλ έξσηα
 ζα ζρεδηάζνπλ εξσηεκαηνιφγην γηα ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο

5. 5
 ζα επηιέμνπλ θαηάιιειεο εξσηήζεηο γηα λα ππνβάινπλ ζηνλ θαιεζκέλν ηνπο
γ)επίπεδν ζηάζεσλ
 ε ελεκέξσζε ησλ παηδηψλ απφ ηνπο εηδηθνχο ζρεηηθά κε ζέκαηα πξνθχιαμεο
ζηνλ έξσηα ζα απνκπζνπνηήζεη ηακπνχ θαη ζα ηνπο θαηαζηήζεη πην
ππεχζπλνπο θαη ζπλεηδεηνπνηεκέλνπο.
Τινπνίεζε εξγαζηώλ
ΜΤΘΟΛΟΓΟΗ: Ώδακίδεο Λεπηέξεο, Ώλησλίνπ Νίθνο,
Γηνξλάο Γηάλλεο, Γθφγθνο Πνιπρξφλεο
Αλαδεηά ζε δηαδηθηπαθνύο ηόπνπο κύζνπο γηα ηνλ έξσηα θαη ηελ Αθξνδίηε, ηε
γελεαινγία ηνπ, ηνπο έξσηεο ησλ ζεώλ ηνπ Οιύκπνπ θαη ςάρλεη δσγξαθηθνύο πίλαθεο
θαη γιππηά πνπ απεηθνλίδνπλ ζηνηρεία ησλ επξεκάησλ ηνπο.
Αθξνδίηε (έξσηεο)
΢χκθσλα κε ηνλ νκεξηθφ κχζν γελλήζεθε ζηελ Πέηξα ηνπ Ρσκηνχ, κηα αθηή ηεο
Πάθνπ ζηελ Κχπξν. ΢πξσγκέλε απφ ην Γέθπξν ζηε ζάιαζζα, ε ζεά θαιισπίζηεθε
απφ ηηο ζεξαπαηλίδεο, ηηο ΍ξεο θαη κεηαθέξζεθε ζηνλ ΋ιπκπν, φπνπ παξνπζηάζηεθε
ζην Αία θαη ηνπο ππφινηπνπο ζενχο. ΢χκθσλα κε ηελ εθδνρή ηνπ Δζίνδνπ, ε
Ώθξνδίηε γελλήζεθε ζηα αλνηρηά ησλ Κπζήξσλ απφ ηνλ αθξφ πνπ δεκηνχξγεζαλ ηα
γελλεηηθά φξγαλα ηνπ Οπξαλνχ πέθηνληαο ζηε ζάιαζζα κεηά ηνλ αθξσηεξηαζκφ ηνπ
απφ ηνλ Κξφλν. Πάιη κε ηε βνήζεηα ηνπ Γέθπξνπ ηαμίδεςε κέρξη ηελ Πάθν. Πέξαζε
απφ ηα Κχζεξα θαη θαηφπηλ θαηεπζχλζεθε ζηελ Κχπξν. Σα Κχζεξα ζεσξνχληαη ην
λεζί ηεο Οπξάληαο Ώθξνδίηεο, φπνπ θαη ππήξρε ην πξψην ηεξφ ηεο ζηνλ Βιιαδηθφ
ρψξν. Ήηαλ γλσζηή σο Ώθξνδίηε ε "Πάθηα", ελσ ν ΋κεξνο ζηελ Ειηάδα ηελ
αλαθέξεη σο "Κπζέξεηα ζεά ηνπ έξσηα ηξνθφο"

6. 6
Ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Δθαίζηνπ, αιιά πεξηγξάθεηαη θαη σο εξσκέλε ηνπ Άξε, κε ηνλ
νπνίν θαίλεηαη φηη απέθηεζε ηνλ Έξσηα, ηνλ Αείκν θαη ηνλ Φφβν. Με ηνλ ΐνχηε
έθεξε ζηελ δσή ηνλ Έξπθηα, πνπ έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ νκψλπκε πφιε ηεο
΢ηθειίαο, ελψ κε ηνλ Αηφλπζν, ράξε ζηε καγηθή κεζνιάβεζε ηεο Ήξαο, γέλλεζε ηνλ
Πξίαπν. Γηφο ηεο ζεσξείηαη επίζεο ν Βξκαθξφδηηνο ,ηνλ νπνίν έθεξε ζηε δσή ε ζεά
καδί κε ηνλ Βξκή.
Ζ ιαηξεία ηεο Θεάο Αθξνδίηεο ζηελ Κύπξν θαη ηα Mπζηήξηα ησλ Κηλπξάδσλ
΢χκθσλα κε ηνπο αξραίνπο ηζηνξηθνχο άιια θαη ηελ αξραηνινγηθή ζθαπάλε ηδξπηήο
θαη αξρηεξέαο ηνπ λανχ ηεο Θεάο Ώθξνδίηεο ζηελ Πάθν ήηαλ ν βαζηιηάο ηεο
πεξηνρήο Κηλχξαο.
Ξερσξηζηή ζέζε αλάκεζα ζηηο ενξηέο ηεο Θεάο πνπ ηεινχληαλ πνιιέο θνξέο ησλ
ρξφλν ήηαλ ηα πεξίθεκα κπζηήξηα ησλ Κηλπξάδσλ. Άιιεο γλσζηέο ενξηέο, ηα
νλφκαηα ησλ νπνίσλ δηαζψζεθαλ, ήηαλ ηα Γαξθφξηα, ενξηή πνπ έθαλαλ πξνο ηηκή
ηεο Θεάο νη Εεξείο θαη νη ππεξέηεο ηνπ Nανχ. Σα Πεξηφξηα, ενξηή θαζαξκνχ πνπ
πξνεγείην ηεο κεγάιεο ενξηήο ησλ Ώθξνδίζησλ. Σα Aθξνδίζηα ηεινχληαλ ηνλ
Ώπξίιε, δηαξθνχζαλ ηξεηο νιφθιεξεο εκέξεο θαη ζπγθέληξσλαλ ρηιηάδεο θφζκνπ, φρη
κφλν απφ ηελ Κχπξν άιια απφ φιεο ηηο πεξηνρέο ηεο κεζνγείνπ.
Οη αξραίνη ηζηνξηθνί άιια θαη νη ζχγρξνλνη εξεπλεηέο αλαθέξνπλ φηη ηα κπζηήξηα
ησλ Κηλπξάδσλ ειάκβαλαλ ρψξα ηνλ κήλα Ενχιην. Ώλ θαη νη πιεξνθνξίεο πνπ
δηαζέηνπκε είλαη πεληρξέο ιφγσ ηεο ερεκχζεηαο πνπ επηβαιιφηαλ ζηνπο κχζηεο,
γλσξίδνπκε φηη νη ηειεηέο κχεζεο ζηα κπζηήξηα ρσξίδνληαλ ζε ηξεηο βαζκίδεο.
Δ κχεζε ζηελ πξψηε βαζκίδα δηαξθνχζε ηέζζεξηο κέξεο. Ο κπνχκελνο έδηλε ζηνλ
Εεξέα έλα λφκηζκα θαη ν Εεξέαο έδηλε ζηνλ κπνχκελν αιάηη θαη έλα νκνίσκα θαιινχ.
Μέζα απφ απηή ηελ ζπκβνιηθή αληαιιαγή ν κπνχκελνο εθδήισλε πξνο ηνλ Εεξέα ηελ
απφθαζε ηνπ λα ιάβεη κέξνο ζηα κπζηήξηα θαη λα πάξεη έλαληη ησλ πιηθψλ αγαζψλ
ην ζχκβνιν ηεο γνληκφηεηαο, πνπ είλαη ν θαιιφο θαη ην αιάηη πνπ ζπκβνιίδεη ηελ
ζαιάζζηα πξνέιεπζε ηεο Θεάο.
Σελ πξψηε κέξα ησλ κπζηεξίσλ ηεο πξψηεο βαζκίδαο, ν κπνχκελνο ιάκβαλε κέξνο
ζε αζιεηηθνχο αγψλεο, ηελ δεχηεξε πήγαηλε ζηελ ζάιαζζα θαη ινπδφηαλ θαη ηελ
ηξίηε πξνζέθεξε αλαίκαθηεο ζπζίεο ζηελ Θεά. Σελ λχθηα πξηλ ηελ ηέηαξηε κέξα, ν
κπνχκελνο έκελε άγξππλνο ζην Εεξφ ηεο Θεάο θαη ην πξσί αλαθεξπζζφηαλ κχζηεο
απφ ηνλ αξρηεξέα ηνπ Νανχ, πνπ ηνπ πξνζέθεξε ηνλ «Ππξακνχληα», κηα πίηα απφ
αιεχξη θαη κέιη. Δ ηειεηή ηειείσλε κε ειαηνρξηζηία ηνπ Εεξνχ θψλνπ πνπ ζπκβφιηδε
ηελ Θεά.
Δ κχεζε ζηελ δεχηεξε βαζκίδα δηαξθνχζε δχν κέξεο θαη είρε σο θχξην ζεκείν
αλαθνξάο ηνλ κχζν ηεο Ώθξνδίηεο θαη ηνπ Άδσλη. Σελ πξψηε κέξα πνπ νλνκαδφηαλ
«Ώθαληζκφο», ν κπνχκελνο ζξελνχζε ηνλ ζάλαην ηνπ Άδσλη θαη θαζψο ζηφιηδε ηελ
λεθξηθή θιίλε κε ινπινχδηα, έςειλε επηηάθηνπο χκλνπο. Σελ δεχηεξε εκέξα πνπ
νλνκαδφηαλ «Βχξεζε» ν κπνχκελνο εφξηαδε κε ρνξνχο θαη χκλνπο ηελ αλάζηαζε ηνπ
λεαξνχ Θενχ. Δ ηξίηε βαζκίδα κχεζεο αλαθεξφηαλ ζηελ ηειεηνπνίεζε ησλ κπζηψλ.
Απζηπρψο ηα ζηνηρεία πνπ έρνπκε γηα ηελ αλσηάηε απηή βαζκίδα είλαη ηφζν πεληρξά
πνπ κπνξνχκε λα θάλνπκε κφλν εηθαζίεο.
Πηζαλνινγείηαη πάλησο φηη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο κχεζεο ηεινχληαλ ενξηέο πξνο ηελ
Πσγσλνθφξν θαη Οπξάληα Ώθξνδίηε. ΢χκβνια απηψλ ησλ ηειεηψλ ήηαλ ηα
πεξηζηέξηα θαη νη νβειίζθνη.

7. 7
Οη Ηεξείο θαη νη Ηέξεηεο ηεο Θεάο
Σν Εεξφ ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Πάθν ππεξεηνχζαλ νη Σακηξάδεο πνπ ήηαλ νηθνγέλεηα
Μάληεσλ-Εεξέσλ κε γελάξρε ηνλ Σακίξα πνπ εηζήγαγε ηελ καληηθή ηέρλε ζηελ
Κχπξν απφ ηελ Κηιηθία θαη νη απφγνλνη ηνπ βαζηιηά ηεο Πάθνπ Κηλχξα, νη γλσζηνί
Κηλπξάδεο.
΢ηελ αξρή ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Εεξνχ νη δπν απηέο νηθνγέλεηεο ππεξεηνχζαλ ηελ Θεά
απφ θνηλνχ. Με ηελ πάξνδν φκσο ηνπ ρξφλνπ θαη θάησ απφ ζπλζήθεο πνπ δελ έρνπλ
δηεπθξηληζηεί, νη Κηλπξάδεο ππνζθειίδνπλ ηνπο Σακηξάδεο θαη παίξλνπλ εμ‘
νινθιήξνπ ηα ελία ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Νανχ.
Δ ηεξαηηθή ηάμε ήηαλ δηαηξεκέλε ζε δηάθνξεο βαζκίδεο. Βπηθεθαιήο ηνπ Εεξνχ ήηαλ
ν Εεξέαο ηεο «Άλαζζαο» θαη αθνινπζνχζε ν «Ώγχησξ» πνπ δηεχζπλε ηηο πξνζθνξέο
ησλ πηζηψλ πξνο ηελ Θεά. Άιινη γλσζηνί ηίηινη είλαη ν «λχρηνο λενπφινο» πνπ
πηζαλνινγείηαη φηη ήηαλ ν λπθηεξηλφο θχιαθαο ηνπ Εεξνχ θαη ε «Ώλζεθφξνο
Ώξρηέξεηα» πνπ απαληάηαη ζηνπο γπλαηθείνπο ηίηινπο.
Δ ιεηηνπξγία ηνπ Νανχ ηεο Ώθξνδίηεο δηεθφπε κεηά απφ ηελ εθαξκνγή ησλ
δηαηαγκάησλ ηνπ βαξβάξνπ βπδαληηλνχ απηνθξάηνξνο Θενδνζίνπ ζηελ Κχπξν, ην
400 κεηά ρξηζηηαληθήο ρξνλνινγήζεσο.
Δ ιαηξεία φκσο ηεο Θεάο δελ μεξηδψζεθε απφ ηηο ςπρέο ησλ αλζξψπσλ. Οη λεαξέο ηηο
πεξηνρήο αλάβνπλ κέρξη ζήκεξα ην θεξί ηνπο θαη απεπζχλνληαη ζηελ δέζπνηλα
παλαγία…θξαηεζείηε…ηελ Ώθξνδίηηζζα γηα λα ηνπο ραξίζεη γνληκφηεηα. Δ
ρξηζηηαληθή εθθιεζία πνπ θηίζζεθε απφ ηα εξείπηα ηνπ Νανχ, δίπια απφ ην Ώξραίν
Εεξφ, νλνκάδεηαη-θαη απηφ ζεκεηψζηε ην- παλαγία ε Ώθξνδίηηζζα. Ώπηφ βέβαηα δελ
είλαη ην κφλν παξάδνμν πνπ ζπκβαίλεη ζηελ πεξηνρή. Σα ηειεπηαία ρξφληα ληφπηνη θαη
ηνπξίζηεο αθνχ πξψηα νξθίδνληαη ζην φλνκα ηεο Ώθξνδίηεο αησλίνπο φξθνπο αγάπεο
πξνο ηνλ ζχληξνθν ηνπο, δέλνπλ αθνινχζσο θνξδέιεο ζηα θιαδηά ησλ δέληξσλ θαη
ησλ ζάκλσλ πνπ βξίζθνληαη έμσ απφ ην Εεξφ ηεο Θεάο αιιά θαη ζηελ παξαιία πνπ
κπζνινγείηαη φηη απηή αλαδχζεθε.

8. 8
Γίαο – Γαλάε
΢ηελ αξραηφηεηα, ε Ααλάε ήηαλ θφξε ηνπ Ώθξίζηνπ, βαζηιηά ηνπ Άξγνπο, θαη κεηέξα
ηνπ ήξσα Πεξζέα. Ο βαζηιηάο Ώθξίζηνο είρε ιάβεη έλα ρξεζκφ ,ζχκθσλα κε ηνλ
νπνίν ζα ηνλ ζθφησλε ν εγγνλφο ηνπ .Γη‘απηφ, απνθάζηζε λα θιείζεη ηε Ααλάε ζε κηα
θπιαθή. Σε Ααλάε, φκσο εξσηεχζεθε ν Αίαο πνπ κεηακνξθψζεθε ζε ρξπζή βξνρή,
δηαπέξαζε ηε ζηέγε θαη κπήθε ζην θειί ηεο. Ώπφ ηελ έλσζε απηή γελλήζεθε ν
Πεξζέαο.
Γίαο – Δπξώπε
Δ Βπξψπε ήηαλ θφξε ηνπ Ώγήλνξα θαη ε νκνξθηά ηεο ήηαλ ηφζε πνπ αθφκα θαη
ν Αίαο, ηελ εξσηεχηεθε, γη‘απηφ ζέιεζε λα ηελ θάλεη δηθηά ηνπ. Με έλα ηνικεξφ
ζρέδην ηα θαηάθεξε! Μεηακνξθψζεθε ζε ηαχξν θαη πήγε ζην ιηβάδη, φπνπ έπαηδε ε
Βπξψπε κε ηηο θίιεο ηεο. Βθεί ε Βπξψπε ζαχκαζε ηελ νκνξθηά ηνπ ηαχξνπ θαη έηζη
αλέβεθε ζηελ πιάηε ηνπ. Ο Αίαο, βξήθε ηελ επθαηξία λα ηελ θιέςεη θαη λα ηελ πάεη
ζην αγαπεκέλν ηνπ λεζί, ηελ Κξήηε, φπνπ απέθηεζαλ καδί ηξία παηδηά. Ο Αίαο κεηά,
επεηδή έπξεπε λα επηζηξέςεη ζηνλ ΋ιπκπν, πάληξεςε ηελ Βπξψπε κε ηνλ βαζηιηά ηεο
Κξήηεο Ώζηεξίσλα.
Ο Αίαο θεχγνληαο έδσζε ζηελ Βπξψπε ηξία δψξα: ηνλ Σάισ, πνπ ήηαλ έλαο
ράιθηλνο γίγαληαο, έλα ρξπζφ ζθχιν, θαη κηα θαξέηξα κε βέιε. Ο Σάισο θχιαγε ηελ

9. 9
Βπξψπε θαη δελ ηελ άθελε λα θχγεη απφ ην λεζί. Μάιηζηα απφ ηελ Βπξψπε πήξε ην
φλνκα ηεο κία απφ ηηο επείξνπο ηνπ πιαλήηε Γε. ΋ηαλ πέζαλε ηηκήζεθε απφ ζενχο
θαη αλζξψπνπο.
Γίαο – Λήδα
Ο Αίαο γηα λα ελσζεί κε ηε Λήδα είρε πάξεη ηε κνξθή θχθλνπ . Αηεγνχληαλ
φκσο αθφκε φηη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ε Βιέλε ήηαλ θφξε ηνπ Αία θαη ηεο
Νέκεζεο . Δ ζεά Νέκεζηο είρε επηρεηξήζεη λα απνθχγεη ηνλ έξσηα ηνπ παηέξα ησλ
Θεψλ θαη γηα ηνπ μεθχγεη κεηακνξθψζεθε ζε ρήλα. Μεηά ν Αίαο κεηακνξθψζεθε
ζε θχθλν θαη ηελ έζθημε ζηελ αγθαιηά ηνπ. Μεηά απφ απηή ηελ έλσζε ε Νέκεζηο
γέλλεζε έλα αβγφ θαη ην εγθαηέιεηςε. Σν βξήθε φκσο έλαο βνζθφο θαη ην έθεξε ζηε
Λήδα, ε νπνία ην θχιαμε ζαλ ζεζαπξφ κέζα ζε έλα κηθξφ θηβψηην. ΋ηαλ ε Βιέλε
βγήθε απφ εθεί, ε Λήδα ηελ παξνπζίαζε σο θφξε ηεο, γηαηί ήηαλ έλα πνιχ φκνξθν
θνξηηζάθη. Σηο πην πνιιέο θνξέο -ηδηαίηεξα απφ ηνλ Βπξηπίδε θαη χζηεξα- πίζηεπαλ
πσο ε Λήδα ήηαλ απηή πνπ γέλλεζε απφ ηνπο έξσηεο ηεο κε ηνλ Αία έλα ή θαη
δπν δεπγάξηα δηδχκσλ, ηνλ Πνιπδεχθε θαη ηελ Κιπηαηκλήζηξα θαη ηε Βιέλε θαη
ηνλ Κάζηνξα. ΢ηε ΢πάξηε , ζην λαφ ησλ Λεπθηππίδσλ, έδεηρλαλ ηα ηζφθιηα ελφο
γηγάληηνπ αβγνχ, πνπ ζεσξνχληαλ ην αβγφ, ην νπνίν είρε γελλήζεη ε Λήδα.

10. 10
Πεξζεθόλε
΢χκθσλα κε ην κχζν, ε Πεξζεθφλε, θφξε ηεο Αήκεηξαο θαη ηνπ Αία, ζπλήζηδε λα
παίδεη κε ηηο θίιεο ηεο, ηηο Νχκθεο, ζηελ Έλλα, πεξηνρή ζην θέληξν ηεο ΢ηθειίαο. Μηα
κέξα, ελψ έηξερε ζην δάζνο θαη έπαηδε, ηελ είδε ν Πινχησλαο θαη ηελ εξσηεχηεθε
παξάθνξα γηα ηελ νκνξθηά ηεο. ΢ε ζπλελλφεζε κε ην Αηα άξπαμε ηελ Πεξζεθφλε,
ηελ πήγε ζηνλ Κάησ Κφζκν θαη ηελ έθαλε γπλαίθα ηνπ.
Δ Αήκεηξα πνπ είρε κεγάιε αδπλακία ζηε Πεξζεθφλε, γχξηζε φιε ηε γε θαη
πξνζπάζεζε κε θάζε ηξφπν λα βξεη ηελ πνιπαγαπεκέλε ηεο θφξε. Μεηακνξθσκέλε
ζε γξηά γηα λα κελ ηελ αλαγλσξίζνπλ πήγαηλε ζε πφιεηο θαη ρσξηά θαη ξψηαγε φπνηνλ
έβξηζθε ζην δξφκν ηεο κήπσο ήμεξε πνπ ήηαλ ε κνλάθξηβή ηεο Πεξζεθφλε. Λέγεηαη
φηη φζν πέξλαγε ν θαηξφο ππέθεξε ηφζν πνιχ απφ ηελ απψιεηα ηεο Κφξεο, πνπ δελ
επέηξεπε ηε γε λα αλζίζεη, λα βγάιεη ινπινχδηα θαη θαξπνχο γηα λα ηξαθνχλ νη
άλζξσπνη. Δ Αήκεηξα ήηαλ ακεηαλφεηε θαη απνθαζηζκέλε γηα ηα πάληα.
Ο Αίαο, πνπ έβιεπε φηη ε Αήκεηξα ήηαλ νξγηζκέλε, έζηεηιε ηνλ Βξκή ζηνλ Άδε γηα
λα παξαθαιέζεη θαη λα πείζεη ηνλ Πινχησλα λα ζηείιεη ηε Πεξζεθφλε πάιη πίζσ ζηε
κεηέξα ηεο. Ο ζεφο ηνπ Κάησ Κφζκνπ, πνπ ήηαλ πνλεξφο θαη εξσηεπκέλνο κε ηε
Πεξζεθφλε, δέρζεθε λα ηελ αθήζεη αιιά πξηλ ηελ απνραηξεηήζεη ηεο έδσζε λα θάεη
κεξηθνχο ζπφξνπο απφ ξφδη. Οη ζπφξνη απηνί ήηαλ καγηθνί κε απνηέιεζκα ε
Πεξζεθφλε λα δεζεί άξξεηα κε ην βαζίιεην ηνπ.
Σε ιχζε ηελ έδσζε ν Αίαο, πνπ ηειηθά κεζνιάβεζε θαη θαηφξζσζε λα ζπκβηβάζεη
ηνλ Πινχησλα θαη ηε Αήκεηξα. Σνπο έμη κήλεο ηνπ έηνπο ε Πεξζεθφλε δνχζε κε ηε
κεηέξα ηεο. Δ γε ηφηε ήηαλ αλζηζκέλε θαη δερφηαλ κε επραξίζηεζε ηνπο θαξπνχο ησλ
αλζξψπσλ, ελψ ηνλ ππφινηπν κηζφ ρξφλν, ε Κφξε θαηέβαηλε ζηα έγθαηα ηεο γεο θαη
πεξλνχζε ην θαηξφ ηεο κε ηνλ άληξα ηεο. Δ Αήκεηξα ηφηε δελ επέηξεπε ζε θαλέλαλ
αλζφ λα μεπξνβάιεη, δείρλνληαο έηζη ην θαεκφ ηεο γηα ηελ απψιεηα ηεο θφξεο ηεο.

11. 11
Διέλε
Δ απνθαινχκελε θαη Χξαία Βιέλε, πεξίθεκε γηα ηελ νκνξθηά ηεο, ζηελ ειιεληθή
κπζνινγία ήηαλ θφξε ηνπ Σπλδάξεσ θαη ζχδπγνο ηνπ Μελέιανπ, ηνπ βαζηιέα ηεο
΢πάξηεο. Δ αξπαγή ηεο απφ ηνλ Πάξε θαη ε κεηαθνξά ηεο ζηελ Σξνία έγηλε αθνξκή,
ζχκθσλα κε ην κχζν, ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. Ο ΋κεξνο ηελ νλνκάδεη θφξε ηνπ Αία
θαη θαίλεηαη φηη γελλήζεθε απφ ηελ επαθή ηνπ κε ηε Λήδα, ηελ νπνία ν ζεφο
επεζθέθζε κεηακνξθσκέλνο ζε θχθλν. Αειαδή ε Βιέλε, είλαη αδειθή ησλ
Αηνζθνχξσλ, Κάζηνξα θαη Πνιπδεχθε.
Ο ζξχινο ηεο νκνξθηάο ηεο είρε εμαπισζεί ζ‖ φιε ηελ Βιιάδα. Πνιχ κηθξή ηελ
έθιεςε ν Θεζέαο κε ηε βνήζεηα ηνπ Πεηξίζνπ, ελψ ρφξεπε ζην λαφ ηεο Ώξηέκηδνο θαη
ηελ κεηέθεξε ζηελ Ώηηηθή, φπνπ ηελ έθξπςε ζηηο Ώθίδλεο γηα λα ηε θξνληίδεη ε
κεηέξα ηνπ, Ώίζξα. Ώπφ εθεί ηελ ειεπζέξσζαλ νη αδειθνί ηεο νη Αηφζθνπξνη. Έπεηηα
ε Βιέλε, γχξηζε ζην Άξγνο θαη ήηαλ ε πην πεξηδήηεηε λχθε φιεο ηεο Βιιάδαο.
Σειηθά ν επίζεκνο παηέξαο ηεο, ν Σπλδάξεσο, δηάιεμε ην Μελέιαν γηα λα ηελ
παληξέςεη. Δ Ώθξνδίηε, ζχκθσλα κε ηελ ππφζρεζε πνπ είρε δψζεη ζηνλ Πάξε,
θαλφληζε λα ληψζνπλ δπλαηφ ακνηβαίν έξσηα θη έηζη ν Πάξηο ηελ πήξε κε ηε ζέιεζή
ηεο ζηελ Σξνία. ΋πνπ αθνινχζεζε ν Σξσηθφο Πφιεκνο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Πάξε
παληξεχηεθε ηνλ αδειθφ ηνπ Αείθνβν. Όζηεξα απφ ηελ πηψζε ηεο Σξνίαο
αθνινχζεζε ην Μελέιαν ζηε ΢πάξηε, φπνπ έθηαζαλ κεηά απφ πεξηπέηεηεο νρηψ
ρξφλσλ. Ώπφ ηφηε έδεζαλ ήζπρνη ηελ ππφινηπε δσή ηνπο. Χζηφζν, έλαο άιινο κχζνο
ζέιεη ην Μελέιαν λα θαηαπιέεη ζηελ Ώίγππην θαη λα ζπλαληά ηελ πξαγκαηηθή Βιέλε,
πνπ ηνπ εθκπζηεξεχεηαη φηη ε Βιέλε γηα ηελ νπνία πνιεκνχζαλ ζηελ Σξνία ήηαλ έλα
ςεχηηθν φξακα. ΢ην κχζν απηφ αλαθέξεηαη ν πνηεηήο ΢ηεζίρνξνο ζηελ πεξίθεκε
παιηλσδία ηνπ, ε νπνία δηαζψδεηαη κεο ζην Φαίδξν ηνπ Πιάησλα, ν ηξαγηθφο πνηεηήο
Βπξηπίδεο ζην αληηπνιεκηθφ δξάκα ηνπ Βιέλε, θαζψο θαη ν ζχγρξνλνο πνηεηήο
Γηψξγνο ΢εθέξεο ζην πνίεκα ηνπ «Βιέλε

12. 12
ΓΛΤΠΣΗΚΖ- ΕΧΓΡΑΦΗΚΖ «Les Artistes»
Απγεηίδεο Ζξαθιήο, Γθαξαιέαο Αιέμαλδξνο,
Γξεγνξηάδνπ Άλλα, Δπζηαζηάδνπ Διέλε
Αλαδεηά ζε δηαδηθηπαθνύο ηόπνπο αιιά θαη βηβιία αξραηνινγίαο απεηθνλίζεηο ηνπ
έξσηα ζε ζξαύζκαηα αγγείσλ θαη γιππηά, κειεηά ηα ραξαθηεξηζηηθά κε ηα νπνία
παξνπζηάδεηαη θαη ςάρλεη κέζα από ηα ζύγρξνλα θαιιηηερληθά ξεύκαηα δσγξαθηθνύο
πίλαθεο πνπ έρνπλ σο ζεκαηηθή ηνπο ηνλ έξσηα ή ηνπο εξσηεπκέλνπο θαη ηα
ζηνηρεία(ρξώκαηα, ζηάζεηο θ.ι.π) κε ηα νπνία απεηθνλίδνληαη.
Σα ζέκαηα πνπ πξαγκαηεχεηαη ε ηέρλε απνξξένπλ απφ ηελ θαζεκεξηλή δσή ησλ
αλζξψπσλ. Βίλαη, επνκέλσο, αδχλαην ν έξσηαο λα κελ έρεη δηεθδηθήζεη θαη ηειηθά λα
κελ έρεη θεξδίζεη θπξίαξρν ξφιν ζηελ ηέρλε. Βκείο ζα αλαθεξζνχκε κε δχν ηνκείο
ηεο ηέρλεο, ηε γιππηηθή-αγγεηνγξαθία θαη ηε δσγξαθηθή
Δ γιππηηθή απνηειεί πξνζπάζεηα ηνπ αλζξψπνπ πξνο απφδνζε ηνπ αληηθεηκέλνπ,
θαηά ηελ αληίιεςε ηεο εηθφλαο πνπ έρεη γηα ην αληηθείκελν απηφ. Βπνκέλσο ε
απφδνζε κπνξεί λα είλαη πηζηή ή θαηά πξνζέγγηζε.
Ο Δρομέασ, του Κώςτα Βαρώτςου. Μία κατά προςέγγιςη απεικόνιςη τησ κίνηςησ.
Δ αγγεηνγξαθία αλαπηχρζεθε θπξίσο ζηελ Ώξραία Βιιάδα. Οη παξαζηάζεηο κε
εξσηηθφ πεξηερφκελν ζηελ αξραία Βιιεληθή αγγεηνγξαθία απνηεινχλ έλα ζεκαληηθφ
θαη ελδηαθέξνλ corpus, κέρξη ζρεηηθά πξφζθαηα άγλσζην ή νηθείν κφλν ζε
πεξηνξηζκέλν θνηλφ φρη γηαηί είλαη ρακειφηεξεο αηζζεηηθήο αμίαο απφ ηηο
απεηθνλίζεηο άιισλ ζεκάησλ, αιιά γηαηί έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηνλ ηξφπν πνπ ε δηθή
καο θνηλσλία αληηιακβάλεηαη ηνλ έξσηα θαη ηελ εξσηηθή πξάμε.

13. 13
Δ δσγξαθηθή απνηειεί λεφηεξε κνξθή έθθξαζεο ησλ αλζξψπσλ. Οη δεκηνπξγνί
εθθξάδνπλ κε κεγαιχηεξε επθνιία ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπο θαη ηα ζπλαηζζήκαηα ησλ
απεηθνληδφκελσλ. ΢ηε δσγξαθηθή είλαη πην εχθνιν λα απεηθνληζηνχλ πιάζκαηα,
αληηθείκελα, πξφζσπα αθφκα θαη αηζζήκαηα απφ φηη ζε άιιεο κνξθέο ηέρλεο.
Γιππηηθή, αγγεηνγξαθία, δσγξαθηθή είλαη κνξθέο ηέρλεο κέζα απφ ηηο νπνίεο ν
άλζξσπνο εθθξάδεη ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπ, ηηο αγσλίεο ηνπ, ηηο πξνζδνθίεο ηνπ.
Μπνξεί λα αιιάδνπλ νη λννηξνπίεο, νη επνρέο θαη νη ζπλζήθεο αιιά νη επαηζζεζίεο
ησλ αλζξψπσλ παξακέλνπλ ίδηεο. Δ ηέρλε θέξλεη θνληά ηα κέιε κηαο θνηλφηεηαο,
ελψλεη ηνλ θαιιηηέρλε κε ην θνηλφ ηνπ, γηαηί ν θαιιηηέρλεο έρεη ην ηαιέλην λα
εθθξάζεη απηφ πνπ ληψζνπλ νη ζπλάλζξσπνί ηνπ. Σν πην φκνξθν, πην δπλαηφ θαη
αλίθεην ζπλαίζζεκα είλαη ν έξσηαο γη‘ απηφ θαη έρεη θαηαθηήζεη ηελ πξψηε ζέζε ζηε
ζεκαηνινγία θάζε είδνπο ηέρλεο.
Ο ΘΔΟ΢ ΔΡΧΣΑ΢
Ώπφ ηα αξραηφηεξα ρξφληα ν έξσηαο παξνπζηάδεηαη κέζσ ηνπ ζενχ Έξσηα.
Παξαηεξψληαο ινηπφλ ηηο ακέηξεηεο απεηθνλίζεηο ηνπ ζενχ απηνχ κπνξεί εχθνια
θαλείο λα αληηιεθζεί φηη νξηζκέλα ζηνηρεία θαη ραξαθηεξηζηηθά επαλαιακβάλνληαη.
Ώο δνχκε ινηπφλ πνηα είλαη απηά θαη ηη ζπκβνιίδνπλ.

14. 14
 Δ ειηθία ηνπ: ΢ηνπο πεξηζζφηεξνπο πίλαθεο θαη ζηα πεξηζζφηεξα αγγεία θαη
αγάικαηα, ν έξσηαο απεηθνλίδεηαη ή σο έλα κηθξφ αγγειάθη, ή σο έλα έθεβν
αγφξη. ΢ηε πξψηε κνξθή δίλεηαη ε ραξά πνπ ζπλνδεχεη ηνπο εξσηεπκέλνπο,
ελψ ε δεχηεξε ην πάζνο ηνπο γηα ηνλ άιιν.
 Με ηα θηεξά ηνπ δειψλεηαη ε ειεπζεξία ηεο ςπρήο θαη ηεο θαξδηάο ηνπ. Ο
Έξσηαο θεχγεη απφ ηε κία θαξδηά ζηελ άιιε κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ. Σα
θηεξά επίζεο ηνπ δίλνπλ κία εχζπκε δηάζεζε.
 Ο Έξσηαο έρεη πάληα θαζηαλά καιιηά. Σν ρξψκα απηφ έρεη επηιερζεί γηα δχν
ιφγνπο. Πξψηνλ, επεηδή είλαη έλα απαιφ κε έληνλν ρξψκα, πνπ επηηξέπεη ζηνλ
ζεαηή λα επηθεληξψζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ φρη ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζενχ,
αιιά ζηηο ελέξγεηέο ηνπ. Αεχηεξνλ, θαηά ηα αξραηνειιεληθά κπζηθά πξφηππα,
νη ζενί θαη νη επγελείο ήηαλ μαλζνί. Ο έξσηαο ζα κπνξνχζε λα έρεη θαζηαλά
καιιηά, αιιά φρη καχξα.
 Ο Έξσηαο κεηαθέξεη ηόμα θαη βέιε, κε ηα νπνία ρηππά ηα «ζχκαηά» ηνπ. Σν
βέινο επηιέρζεθε γηα ηελ ηαρχηεηά ηνπ, θάλνληαο ην ρηχπεκα απξνζδφθεην,
φπσο είλαη θαη ν θεξαπλνβφινο έξσηαο.
 ΢ηνπο πίλαθεο, ν Έξσηαο πεξηβάιιεηαη απφ αλζηζκέλε θύζε. Σα ινπινχδηα
ρξεζηκνπνηνχληαη κέρξη ζήκεξα απφ ηνπο εξσηεπκέλνπο γηα λα δειψζνπλ ηελ
αγάπε ηνπο, φηαλ απηά πξνζθέξνληαη ζην έηεξνλ ήκηζπ ηνπο. Δ επσδία ησλ
ινπινπδηψλ ζπλδέεη ηνπο εξσηεπκέλνπο
 Ο Έξσηαο εκθαλίδεηαη εκίγπκλνο, θαη ρσξίο ζαλδάιηα. Γηα λα δείμεη ηελ
ειεπζεξία θαη ηελ άλεζή ηνπ, λα δείμεη δειαδή φηη δελ ληξέπεηαη γηα ηε γχκληα
ηνπ. Γεη ζην δηθφ ηνπ θφζκν, φπσο απηφο ηνλ θαληάδεηαη.

15. 15
 Ο Έξσηαο παξνπζηάδεηαη απιφο, ρσξίο λα είλαη ηδηαίηεξα φκνξθνο. Έηζη
ηνλίδεηαη ην λφεκα ηνπ ζηε δσή ησλ αλζξψπσλ.
 ΢ε φινπο ηνπο πίλαθεο ν Έξσηαο παξνπζηάδεηαη λα ζεκαδεύεη γπλαίθεο κε ηα
βέιε ηνπ. Έηζη θαίλεηαη ε αδπλακία θαη ε επαηζζεζία πνπ έδσζε ζηηο
γπλαίθεο ηνλ ηίηιν ηνπ «αζζελνχο θχινπ»
ΚΑΛΛΗΣΔΥΝΗΚΑ ΡΔΤΜΑΣΑ
Μηα κηθξή αλαθνξά ζηα ζεκαληηθφηεξα θαιιηηερληθά ξεχκαηα πνπ επεξέαζαλ ηελ
ηζηνξία ηεο δσγξαθηθήο, κε θάπνηνπο απφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο θαη
ραξαθηεξηζηηθά έξγα ηνπο. ΢πκβαίλεη ζπρλά έλαο θαιιηηέρλεο λα έρεη επεξεαζηεί θαη
λα έρεη επεξεάζεη, πεξηζζφηεξα απφ έλα ξεχκαηα. Σα θαιιηηερληθά θηλήκαηα είλαη
ηνπνζεηεκέλα ρξνλνινγηθά, γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ηεο εμέιημεο ηεο
δσγξαθηθήο, ζηελ ηζηνξία.
Αλαγελλεζηαθή Σέρλε
Ξεθίλεζε θαηά ηνλ 15ν αηψλα, ζηε Φισξεληία. Σα
έξγα έρνπλ ζέκαηα θπξίσο απφ ηε ΐίβιν, ηελ
Βιιεληθή θαη Ρσκατθή κπζνινγία, ηελ ηζηνξία, αιιά
θαη ηε ζχγρξνλε δσή. ΢ηελ νπζία απνηειεί ηελ
απειεπζέξσζε απφ ηηο πξνθαηαιήςεηο θαη ηηο
λννηξνπίεο ηνπ Μεζαίσλα. Οη αξραίεο θιαζηθέο
ηέρλεο, κεηά απφ κηα παξαγθψληζε πνιιψλ αηψλσλ,
σο παγαληζηηθέο θαη εηδσινιαηξηθέο, επαλέξρνληαη
ζην πξνζθήλην, απηή ηε θνξά φκσο αλακεκεηγκέλεο
κε ρξηζηηαληθά ζηνηρεία. Υαξαθηεξίδνληαη γηα ηε
ιεπηνκέξεηα ζην ζρήκα θαη ζην ρξψκα θαη δίλεηαη
κεγάιε έκθαζε ζηελ πξννπηηθή. Γηα πξψηε θνξά ην
αλζξψπηλν ζψκα εθζεηάδεηαη, ηφζν ζηε δσγξαθηθή,
φζν θαη ζηε γιππηηθή. Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο

16. 16
είλαη: Botticelli, Michelangelo, Leonardo da Vinci, El Greco, Hieronymus Bosch, Jan
van Eyck, Albrecht Dürer
Μαληεξηζκόο
Ώλαπηχρζεθε θαηά ηελ
ηειεπηαία πεξίνδν ηεο
Ώλαγέλλεζεο ζηελ Εηαιία
θαη εηδηθφηεξα απφ ην
1520. Ο φξνο πξνέξρεηαη
απφ ην ιαηηληθφ
―manierus‖ πνπ ζεκαίλεη
ηξφπνο. ΢ε αληίζεζε κε ηα
Aλαγελλεζηαθά ηδεψδε, ηα
νπνία αλαδεηνχζαλ ηε
ξεαιηζηηθή απεηθφληζε ησλ
θπζηθψλ αλαινγηψλ, νη
εθθξαζηέο ηνπ
καληεξηζκνχ απεηθνλίδνπλ
ππεξβνιηθά παξακνξθσκέλεο θηγνχξεο, θπξίσο κέζσ ηεο επηκήθπλζεο ησλ
αλζξψπηλσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ή κε ηε ρξήζε εμεδεηεκέλσλ ζηάζεσλ, πξνθεηκέλνπ
λα θαιιηεξγεζεί κία ζπλαηζζεκαηηθή έληαζε.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Parmigianino, Bronzino, Michelangelo, El Greco
Κιαζηθηζκόο
Καιιηηερληθφ ξεχκα πνπ μεθίλεζε γχξσ ζηα 1550 σο αληίδξαζε ζηνλ εμεδεηεκέλν
καληεξηζκφ θαη ζεσξεί σο ηδαληθφ ηελ ειιελν-ξσκατθή αξραηφηεηα. Οη θαιιηηέρλεο
θάλνπλ ζηξνθή ζηα αξραία πξφηππα θαη ηδαληθά. Δ ινγηθή θπξηαξρεί πάλσ ζην
ζπλαίζζεκα θαη ηε θαληαζία. Βπηδηψθεηαη ε ηειεηφηεηα, ε αξκνλία θαη ε ηζνξξνπία.
Βθθξάδεη ηελ επηζηξνθή ζην ξεηξφ, πξνηείλνληαο ζπγθξνηεκέλε θίλεζε, απαιέο
αληηζέζεηο θαη απζηεξά πεξηγξάκκαηα.

17. 17
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Nicolas Poussin, Annibale Carracci, Claude
Lorrain
Μπαξόθ
Ξεθίλεζε ζηηο αξρέο ηνπ 1600 ζηε Ρψκε. Ο
φξνο πξνέξρεηαη πηζαλφηαηα απφ ηελ
πνξηνγαιηθή ιέμε ―barocco‖, πνπ ζεκαίλεη
ην αθαλφληζην καξγαξηηάξη θαη δειψλεη
γεληθά ηελ έλλνηα ηνπ αζπλήζηζηνπ ή
παξάδνμνπ ζρήκαηνο. Σν κπαξφθ
επηδηψθεη λα ζακπψζεη κε ηνλ φγθν, ηα
πνιχπινθα ζρέδηα θαη ηε θνξηηθή
πνιπηέιεηα ηεο δηαθφζκεζεο, ην ζηήζηκν
ηνπ έξγνπ θαη ην ζεαηξηθφ χθνο. Δ επηηπρία
ηνπ νθείιεηαη ζε έλα κεγάιν βαζκφ θαη ζηε
ζηήξημε ηεο θαζνιηθήο εθθιεζίαο, ε νπνία
ρξεζηκνπνίεζε ηελ ηερλνηξνπία ηνπ θαη ην
δξακαηηθφ ηνπ χθνο γηα ηελ αλαπαξάζηαζε
πνιιψλ ζξεζθεπηηθψλ ζεκάησλ πνπ
πξνθαινχζαλ ηε ζπλαηζζεκαηηθή
ζπκκεηνρή ηνπ ζεαηή. Βπηπιένλ, ε αξηζηνθξαηία ηεο επνρήο επλνήζεθε απφ ην
επηβιεηηθφ χθνο ηνπ κπαξφθ γηα ηελ θαηαζθεπή αλάινγσλ θηηξίσλ ή παιαηηψλ πνπ
ελίζρπαλ ην θχξνο ηεο. Ώπφ ηα θπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ξεχκαηνο απηνχ είλαη
ε εθκεηάιιεπζε ηνπ θσηφο θαη ε δεκηνπξγία έληνλσλ αληηζέζεσλ κέζσ έληνλσλ
θσηνζθηάζεσλ.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Rubens, Anton van Dyck, Caravaggio,
Velázquez, Rembrandt, Pietro da Cortona
Ρνθνθό
Γελλήζεθε ζηε Γαιιία ζηηο αξρέο ηνπ
1700. Ο φξνο πξνέξρεηαη απφ ηε Γαιιηθή
ιέμε ―rocaille‖ πνπ ζεκαίλεη φζηξαθν.
Σα έξγα πξνζπαζνχλ λα απνηππψζνπλ
ηηο επράξηζηεο θαζεκεξηλέο ζθελέο, κε
εηδπιιηαθά ηνπία θαη πξφζσπα απφ ηελ
αξηζηνθξαηία ζε δηάθνξεο αζρνιίεο,
μεθεχγνληαο απφ ηα απζηεξά φξηα πνπ
επέβαιιε ε εθθιεζία. Σα ρξψκαηα είλαη
απαιά θαη δηάθαλα κε ηφλνπο παζηέι,
ρσξίο βαζηέο θσηνζθηάζεηο. Πξνζπαζνχλ
λα πξνζδψζνπλ ζηα έξγα έλαλ ηφλν
ραξηησκέλν, αλάιαθξν θαη κηα
θνκςφηεηα. Βπίζεο ε δσγξαθηθή
πνξηξαίησλ ήηαλ πνιχ δηαδεδνκέλε απηή
ηελ επνρή.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη:
Jean-Antoine Watteau, Boucher,
Canaletto, Hogarth, Fragonard

18. 18
Νενθιαζηθηζκόο
Γελλήζεθε σο αληίδξαζε
ζην κπαξφθ θαη ζην
ξνθνθφ, ζηα 1760, ζηε
Ρψκε. ΢ηα λενθιαζηθά
έξγα παξαηεξείηαη ε
ππεξνρή ηνπ ζρήκαηνο
αληί ηνπ ρξψκαηνο, ηα
θιεηζηά πεξηγξάκκαηα, ην
επδηάθξηην ζρέδην θαη ε
απνθπγή ησλ βίαησλ
ρξσκαηηθψλ αληηζέζεσλ.
Βίλαη πίλαθεο απζηεξψλ
θαη ζπληεξεηηθψλ
θαλφλσλ θαη αλαινγηψλ. Σα ζέκαηα είλαη παξκέλα θπξίσο απφ ηελ αξραία Ρψκε θαη
ηελ Βιιάδα, κε εμηδαλίθεπζε ηνπ γπκλνχ αλζξψπηλνπ ζψκαηνο, θπξίσο ζε παγεξέο
ζηάζεηο. Βίλαη κηα απφπεηξα επηζηξνθήο ζηελ αξραηφηεηα.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Anton Raphael Mengs, Jacques-Louis David,
Ingres
Ρνκαληηζκόο
Καιιηηερληθφ ξεχκα πνπ μεθίλεζε
ζηε Γεξκαλία γχξσ ζην 1800.
Υαξαθηεξίδεηαη απφ έξγα πνπ έρνπλ
πινχζηα ρξψκαηα, αληηζεηηθά
ρξψκαηα θαη αδξέο πηλειηέο πνπ δελ
αθνινπζνχλ πηζηά ηα πεξηγξάκκαηα.
Ώπηή ε ειεπζεξία, ζε ζπλδπαζκφ κε
ηα γεκάηα θίλεζε θαη ελέξγεηα
ζέκαηα, πξνθαινχλ ζηνλ ζεαηή
φκνξθα ζπλαηζζήκαηα θαη ηνπ
δηεγείξνπλ ηε θαληαζία. Οη
δσγξάθνη αληινχλ ηα ζέκαηά ηνπο
απφ ηε ζχγρξνλε επνρή θαη ην
πεξηβάιινλ κε κηα ηδηαίηεξε αγάπε
γηα ηα εμσηηθά ζέκαηα θαη γηα ηνπο
αγψλεο ησλ ιαψλ γηα ηελ ειεπζεξία.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη:
Goya, Delacroix, Turner, David
Friedric, Théodore Gericault

19. 19
Ρεαιηζκόο
Γελλήζεθε ζηε Γαιιία γχξσ ζηα 1840.
Βίλαη ε δσγξαθηθή ηεο πξαγκαηηθφηεηαο.
Γσγξαθίδσ απηφ πνπ βιέπσ, φηη είλαη
αιεζηλφ. Σα έξγα ραξαθηεξίδνληαη απφ
ηελ έιιεηςε θαιισπηζκνχ, θαζψο
παξνπζηάδνπλ ην ζέκα φπσο πξαγκαηηθά
είλαη ρσξίο λα ην σξαηνπνηνχλ. Βπίζεο
δίλνπλ ζέζε πξσηαγσληζηή αθφκε θαη
ζηα θαηψηεξα θνηλσληθά ζηξψκαηα,
εκθαλίδνληαο κε εηιηθξίλεηα ηε ζθιεξή
θαζεκεξηλφηεηά ηνπο.
΋κνξθεο θσηνζθηάζεηο, δσληαλά
ρξψκαηα απισκέλα κε αδξέο πηλειηέο,
πξάγκαηα, δψα θαη άλζξσπνη ξεαιηζηηθά απνηππσκέλα. ΢εκαληηθφ ξφιν ζηελ
εμέιημε ηνπ ξεαιηζκνχ είρε θαη ε εθεχξεζε ηεο θσηνγξαθηθήο κεραλήο.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Gustave Courbet, Édouard Manet, Edgar Degas,
Daumier, Millet
Ναηνπξαιηζκόο
Ξεθίλεζε ζηε Γαιιία γχξσ ζηα 1860
απφ κηα νκάδα δσγξάθσλ, ηεο
ζρνιήο ηεο Μπαξκπηδφλ, πνπ
πξνζπαζνχζαλ λα έξζνπλ ζε κηα πην
θνληηλή επαθή κε ηε θχζε. Ο φξνο
πξνέξρεηαη απφ ηε ιαηηληθή ιέμε
―natura‖ πνπ ζεκαίλεη ε θχζε. Βίλαη
έλα είδνο ξεαιηζηηθήο δσγξαθηθήο.
Οη λαηνπξαιηζηέο δσγξαθίδνπλ
θπξίσο ηνπία αιιά θαη αλζξψπνπο
ςπρξά, ακέηνρα, φπσο έλα
αληηθείκελν. Έρεη πεξηγξαθηθφ
ραξαθηήξα θαη θαηαγξάθεη ηα
πξάγκαηα πηζηά, κε ζπλζέζεηο θαη
ρξσκαηηθνχο ηφλνπο δνπιεκέλνπο.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη:
Théodore Rousseau, Camille Corot

20. 20
Ηκπξεζηνληζκόο
Ώλαπηχρζεθε γχξσ ζηα 1870, ζηε Γαιιία θαη
πξνέξρεηαη απφ ηε ιέμε ―Impressionism‖ πνπ
ζεκαίλεη ―εληχπσζε‖. Υαξαθηεξίδεη ηελ
θακπή ζηε δσγξαθηθή θαη ηελ κεηάβαζε απφ
ην αληηθεηκεληθφ ζην ππνθεηκεληθφ. Ο
θαιιηηέρλεο απνηππψλεη ππνθεηκεληθά ην
ζέκα, ζχκθσλα κε ηελ εληχπσζε πνπ ηνπ
πξνθαιεί εθείλε ηε ζηηγκή. Κχξηα
ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηκπξεζηνληζκνχ είλαη ηα
δσληαλά ρξψκαηα, θπξίσο κε ρξήζε ησλ
βαζηθψλ ρξσκάησλ, έκθαζε ζηελ
αλαπαξάζηαζε ηνπ θσηφο, κηθξέο θαη ζπρλά
εκθαλείο πηλειηέο, ζπάληα ρξήζε ηνπ καχξνπ
ρξψκαηνο θαη γηα πξψηε θνξά ε δσγξαθηθή ζε
αλνηρηνχο ρψξνπο (en plein air), γεγνλφο πνπ
επλνήζεθε απφ ηελ αλαθάιπςε ησλ πξν-
επεμεξγαζκέλσλ ρξσκάησλ.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Corot,
Monet, Sisley, Renoir, Pissarro, Hokusai,
Gustave Caillebotte, Toulouse-Lautrec
Μεηα-ηκπξεζηνληζηέο
Ώπνηειείηαη απφ δηάθνξα θαιιηηερληθά ξεχκαηα πνπ μεθίλεζαλ γχξσ ζηα 1880 θαη
απνηεινχλ επέθηαζε ηνπ ηκπξεζηνληζκνχ. Οη κεηα-τκπξεζηνληζηέο δσγξάθνη
εμαθνινπζνχλ λα δηαηεξνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηκπξεζηνληζκνχ, σζηφζν
επηδηψθνπλ λα πξνζδψζνπλ κεγαιχηεξν ζπλαηζζεκαηηζκφ ζηα έξγα ηνπο, ρσξίο φκσο
λα απνηεινχλ κηα νκάδα κε θνηλά ραξαθηεξηζηηθά. Έηζη εκθαλίδνληαη κεκνλσκέλνη
θαιιηηέρλεο κε δηθφ ηνπο ζηπι δσγξαθηθήο.
Ο Paul Cézanne πξνζπάζεζε λα απνδψζεη ηελ νπζία ησλ πξαγκάησλ κέζα απφ ηελ
έξεπλα θαη ηελ ελδειερή παξαηήξεζε ηεο θχζεο.
Ο Paul Gauguin δεκηνχξγεζε έλα δηθφ ηνπ ζηπι, ηνλ Κινπαδνληζκφ δσγξαθίδνληαο
ζηα λεζηά ηνπ Βηξεληθνχ, κε ηε ραξαθηεξηζηηθή επηπεδνπνίεζε ηνπ ρψξνπ θαη ηα
πιαθάηα αληηζεηηθά ηνπ ρξψκαηα πνπ πεξηθιείνληαη κε ρνληξέο γξακκέο.
Ο Vincent van Gogh αλαθαιχπηεη έλα δηθφ ηνπ ηξφπν έθθξαζεο, έλα είδνο
εμπξεζηνληζκνχ κε ηνλ νπνίν νινθάζαξα ρξψκαηα ηνπνζεηνχληαη ζηνλ θακβά κε
γνξγέο θπκαηηζηέο πηλειηέο.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Paul Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh
Νηηβηδηνληζκόο ή Πνπαληηγηζκόο
Καιιηηερληθφ ξεχκα πνπ μεθίλεζε γχξσ ζηα 1885, ζηε Γαιιία, απφ ην δσγξάθν
Seurat ν νπνίνο ζέιεζε λα κειεηήζεη ην ρξψκα θαη εθαξκφζεη επηζηεκνληθά ηνλ
ηκπξεζηνληζκφ. Αεκηνχξγεζε έλα είδνο δσγξαθηθήο κε ην νπνίν κηθξέο θνπθίδεο
θαζαξνχ ρξψκαηνο αλακεηγλχνληαη γηα λα δψζνπλ έλα ζπγθεθξηκέλν ρξψκα, π.ρ.
θνπθίδεο θίηξηλνπ θαη κπιε δίλνπλ πξάζηλν ρξψκα.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Georges Seurat, Paul Signac

21. 21
΢πκβνιηζκόο
Βκθαλίζηεθε γχξσ ζηα 1885. Ο φξνο πξνέξρεηαη απφ ηε ιέμε ―ζχκβνιν‖. ΢ηα έξγα
απηά θπξηαξρεί ε ζχλζεζε θαη ε πξνζπάζεηα ηεο έθθξαζεο ηδεψλ κέζσ ζρεκάησλ.
Μέζα απφ ηα κάηηα ηεο ςπρήο θαη ηεο θαληαζίαο δσγξαθίδνπλ ζέκαηα κε ζπκβαηηθφ
ραξαθηήξα.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Gustave Moreau, Puvis de Chavannes, Klimt,
Giorgio de Chirico
Αξ Ννπβώ
Αεκηνπξγήζεθε γχξσ ζηα 1890. Σν θίλεκα πξνέξρεηαη απφ ην Γαιιηθφ ―Art
Nouveau‖, πνπ ζεκαίλεη ―Νέα Σέρλε‖. Έλα βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ησλ
έξγσλ είλαη ε επηηήδεπζε ηεο κνξθήο. Οη θαιιηηέρλεο ρξεζηκνπνηνχλ ζπρλά
δηαθνζκεηηθά ζρήκαηα, κνηίβα ινπινπδηψλ, αξαβηθά θαη γξακκηθά ειηθνεηδή
ζρήκαηα. ΢εκαληηθφο θαιιηηέρλεο ηεο Ώξ Ννπβφ, είλαη ν θαηαιαλφο αξρηηέθηνλαο
Antoniν Gaudí.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Alfons Mucha, Gustav Klimt
Δμπξεζηνληζκόο
Καιιηηερληθφ θίλεκα πνπ αλαπηχρηεθε ην 1900. Ο φξνο εμπξεζηνληζκφο πξνέξρεηαη
απφ ηνλ ιαηηληθφ φξν ―expressio‖ πνπ ζεκαίλεη ―έθθξαζε‖. ΢ε αληίζεζε κε ηνλ
ηκπξεζηνληζκφ πνπ επεδίσθε κηα αληηθεηκεληθή αλαπαξάζηαζε ηεο πξαγκαηηθφηεηαο,
νη εμπξεζηνληζηέο δσγξάθνη απνκαθξχλνληαη απφ ηελ απεηθφληζε ηεο
πξαγκαηηθφηεηαο θαη αζρνινχληαη κε ηελ έθθξαζε ηεο ζθέςεο θαη ησλ
ζπλαηζζεκάησλ. Πξφθεηηαη γηα κηα ηέρλε πνπ εθθξάδεη ηηο εζσηεξηθέο αλαδεηήζεηο
θαη ηηο ςπρηθέο αγσλίεο ησλ θαιιηηερλψλ κέζα απφ έληνλα ρξψκαηα, επηζεηηθέο
θφξκεο, πεξίπινθεο ζπλζέζεηο θαη ηελ παξακφξθσζε ηνπ αλζξψπηλνπ ζψκαηνο θαη
ηνπ πξνζψπνπ. Τπάξρεη πιήξεο παξέκβαζε ηνπ δεκηνπξγνχ θαη είλαη ην ξεχκα πνπ
θπξηαξρεί ζήκεξα ζηε δσγξαθηθή.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Wassily Kandinsky, Edvard Munch, Kirchner,
Georges Rouault

22. 22
Φσβηζκόο
Βκθαλίζηεθε γχξσ ζην 1905 ζηε Γαιιία θαη είρε πνιχ κηθξή δηάξθεηα δσήο. Δ
έλλνηα θσβηζκφο πξνέξρεηαη απφ ηε γαιιηθή ιέμε ―fauve‖ πνπ ζεκαίλεη αγξίκη θαη
δελ ζα πξέπεη λα ζπγρέεηαη κε ηελ ειιεληθή ιέμε ―θφβνο‖. Δ νλνκαζία δφζεθε ζε κηα
νκάδα θαιιηηερλψλ ηεο επνρήο πνπ δσγξάθηδαλ κε κηα αγξηφηεηα. Σα έξγα
ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ απιφηεηα ζηηο κνξθέο θαη ζηα έληνλα ρξψκαηα πνπ
απιψλνληαη πιαθάηα, κε ειεχζεξε πηλειηά ζηνλ θακβά. ΢πλζέζεηο ζπρλά κε έληνλα
πεξηγξάκκαηα θαη έιιεηςε πξννπηηθήο.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Matisse, Derain
Κπβηζκόο
Ώλαπηχρζεθε ιίγν πξηλ ην 1910 ζην Παξίζη. Οη δσγξάθνη πξνζπαζνχζαλ λα
απνηππψζνπλ απφςεηο ηνπ ζέκαηνο απφ δηαθνξεηηθέο γσλίεο, κε δηαηξέζεηο θαη
επαλαζπλζέζεηο αληηθεηκέλσλ ζε πην αθεξεκέλεο κνξθέο. Βίλαη απφ ηα πην δπζλφεηα
έξγα θαη ρξεηάδεηαη εκπεηξία θαη πξνζνρή γηα λα αμηνινγεζνχλ.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Georges Braque, Pablo Picasso
Νηαληατζκόο
Καιιηηερληθφ θίλεκα πνπ εκθαλίζηεθε θαηά ηνλ Ώ‘ Παγθφζκην Πφιεκν, γχξσ ζηα
1915, ζηελ Βιβεηία. Δ πξνέιεπζε ηνπ φξνπο "ληαληατζκφο" ακθηζβεηείηαη κέρξη
ζήκεξα, άιια γεληθά εθθξάδεη ην παξάινγν, ην θαληαζηηθφ, ηελ επίζεζε ελαληίνλ
θάζε θαηεζηεκέλνπ ηεο επνρήο. Έκπλεπζή ηνπο απνηεινχζαλ θαηά θαλφλα νη
κεραλέο θαη νη αλζξψπηλεο θηγνχξεο ηνπο ζχκηδαλ πεξηζζφηεξν ξνκπφη. Βπέιεγαλ
ζηελ ηχρε ζρήκαηα θαη εηθφλεο, θαζψο θαη δηάθνξα πιηθά, φπσο καιιί, μχιν,
θσηνγξαθίεο, ραξηί, ζθνππίδηα, δεκηνπξγψληαο εθήκεξα έξγα πνπ ζπλδχαδαλ ηε
γιππηηθή κε ηε δσγξαθηθή. Οη δσγξάθνη πξνζπαζνχζαλ λα πεξάζνπλ κεδεληζηηθέο
θηινζνθηθέο ηάζεηο θαη κεηαμχ ησλ άιισλ ήηαλ θαη κηα δηακαξηπξία ελάληηα ζηε
βαξβαξφηεηα ηνπ πνιέκνπ.

23. 23
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Francis Picabia, Marcel Janco, Jean Arp, Hans
Richter, Marcel Duchamp
Τπεξξεαιηζκόο ή ΢νπξεαιηζκόο
Γελλήζεθε γχξσ ζην 1920 ζην Παξίζη σο αληίδξαζε ζηελ θαηαζηξνθηθφηαηα ηνπ
Νηαληατζκνχ. Ήηαλ έλα επξχηεξν θαιιηηερληθφ θαη πνιηηηθφ ξεχκα, ζαλ
επαλαζηαηηθφ θίλεκα, κε κηα επξχηεξε αλαζεψξεζε ησλ αμηψλ ηεο αλζξψπηλεο δσήο
κε ηδξπηή ηνλ πνηεηή André Breton. Ολεηξηθέο θαηαζηάζεηο δσγξαθηζκέλεο κε
ζπκβαηηθφ ηξφπν. Πξαγκαηηθά θαη ξεαιηζηηθά ζηνηρεία ζπλππάξρνπλ ζε ζπλζέζεηο
πνπ είλαη πέξα απφ ηε ινγηθή θαη ηε θαληαζία.
Ώπφ ηνπο θχξηνπο εθθξαζηέο είλαη: Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, Joan Miró
ΘΔΑΣΡΟ «Ηνπιηέηεο»: Αζιαλίδνπ Κπξηαθή, Αηκαηζίδνπ Έιιε,
Γαβξηειίδνπ Ξαλζή, Γθνπδηώηε Βαζηιηθή
Δξεπλά ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν πξαγκαηεύνληαη ηνλ έξσηα ζεαηξηθά έξγα θαη
απνδειηηώλεη απνζπάζκαηα παξαζηάζεσλ πνπ ππάξρνπλ ζην δηαδίθηπν.
Η νκάδα απηή αζρνιήζεθε κε ζεαηξηθά έξγα ηνπ ΢αίμπεξ(Ρσκαίνο θαη Ινπιηέηα,
Σξηθπκία, Όλεηξν θαινθαηξηλήο λύρηαο),,έξγα ηνπ θξεηηθνύ ζεάηξνπ (Δξσθίιε θαη
Δξσηόθξηην) θαζώο θαη κε ηε ΢ηέιια Βηνιάληε ηνπ Γξ. Ξελόπνπινπ.
Όλεηξν ζεξηλήο λπθηόο
Τπφζεζε
Ο βαζηιηάο ηεο Ώζήλαο Θεζέαο, πνπ πξφθεηηαη ζχληνκα λα παληξεπηεί ηελ
αγαπεκέλε ηνπ Εππνιχηε, δέρεηαη ηελ επίζθεςε ηνπ Ώηγέα, ν νπνίνο δεηά ηε
ζπκβνπιή ηνπ βαζηιηά γηα ηελ αλππαθνή ηεο θφξεο ηνπ Βξκίαο. Ο εθιεθηφο ηνπ
Ώηγέα γηα γακπξφο είλαη ν Αεκήηξηνο, ε Βξκία φκσο θαίλεηαη φηη έρεη μεινγηαζηεί
απφ έλαλ άιιν λέν, ηνλ Λχζαλδξν. Σν εξσηεπκέλν δεπγάξη ην ζθάεη θαη θξχβεηαη
κέζα ζην δάζνο. ΢χληνκα ηνπο αθνινπζεί ν Αεκήηξηνο, ν νπνίνο ζέιεη λα πάξεη πίζσ
ηελ αγαπεκέλε ηνπ, αιιά θαη ε Βιέλε, κηα θνπέια εξσηεπκέλε κε ηνλ Αεκήηξην. Οη
ηέζζεξηο λένη πεξλνχλ ηε λχρηα ζην δάζνο, ην νπνίν θαηνηθείηαη απφ μσηηθά. Με ηα
κάγηα ησλ μσηηθψλ ηα δεπγάξηα κπεξδεχνληαη. Παγίδα ζηήλεηαη θαη γηα ηε λεξάηδα
Σηηάληα, πνπ πέθηεη ππφ ηελ επήξεηα καγηθνχ θίιηξνπ ζηνλ έξσηα ελφο ηερλίηε
κεηακνξθσκέλνπ ζε γάηδαξν. O ηερλίηεο βξίζθεηαη ζην δάζνο κε θάπνηνπο
ζπλαδέιθνπο ηνπ γηα ηηο αλάγθεο ηεο πξνεηνηκαζίαο ηεο παξάζηαζεο πνπ ζα δνζεί
γηα ηνπο γάκνπο ηνπ Θεζέα θαη ηεο Εππνιχηεο. Σα κάγηα θαη νη παξεμεγήζεηο ηεο
λχρηαο ιχλνληαη κε ηε λέα κέξα, θαη ηα δεπγάξηα γηνξηάδνπλ αγαπεκέλα ηνπο
βαζηιηθνχο γάκνπο.
Ο Έξσηαο
Έλα απφ ηα ιίγα έξγα πνπ ν ΢αίμπεξ δελ άληιεζε απφ ηελ Εζηνξία αιιά απφ ηελ ίδηα
ηνπ ηε θαληαζία. Ώκθίζεκε γιπθφπηθξε θσκσδία. Έλα ζπλερέο παηρλίδη
απνρξψζεσλ θαη κεηακνξθψζεσλ, κηα εξσηηθή καζθαξάηα νλείξνπ. Σξία κνηίβα
θπξηαξρνχλ ζην έξγν: Απν θφζκνη, απηφο ηεο άξρνπζαο ηάμεο, κε ηνλ εμηδαληθεπκέλν
έξσηα θαη ηνλ θαζσζπξεπηζκφ ηεο θαη ν ξεαιηζηηθφο θφζκνο ησλ ιατθψλ αλζξψπσλ
ηέκλνληαη απφ ηνλ νλεηξηθφ θφζκν ησλ μσηηθψλ πνπ αλαιακβάλνπλ δξάζε κηα
θαινθαηξηλή λχρηα. Βδψ θπξίαξρε είλαη ε θχζε κε ηνπο δηθνχο ηεο λφκνπο πνπ
αδηαθνξεί γηα ηηο ζπκβάζεηο ηεο θνηλσληθήο εζηθήο. Σν ιάζνο ηνπ δαίκνλα Πνπθ ζα

24. 24
κεηακνξθψζεη ηνπο ζεκλνχο λένπο ηεο κέξαο ζε παξάθνξνπο εξαζηέο ελψ
παξάιιεια ζα εκπιέμεη ζ' απηφ ην παηρλίδη ησλ εξσηηθψλ παξεμεγήζεσλ θαη κηα
παξέα καζηφξσλ. Ο ΢αίμπεξ ζπλπθαίλεη αξηζηνπξγεκαηηθά ηηο ηξεηο πινθέο ζ' έλα
εληαίν ζχλνιν. Έξγν πνπ έρεη κεγάιε απήρεζε κε ηε δξνζηά θαη ην πάζνο ηνπ ζηε
λεαληθή ειηθία. Οη ήξσεο ηνπ ―Ολείξνπ‖ θξχβνληαη ζε έλα δάζνο παξέα κε ηελ
αλαζθάιεηα θαη ηελ αγσλία πνπ δεκηνπξγνχλ δχν πξάγκαηα: ε λχρηα θαη ν πφζνο. H
δηαπινθή απηψλ ησλ δχν παξάγεη θαηαζηάζεηο πνπ δηαθξίλνληαη απφ ζαξθαζκφ, απφ
ρηνχκνξ, είλαη εθξεθηηθέο, είλαη επηθίλδπλεο θαη κεξηθέο θνξέο ζα κπνξνχζαλ λα
πξνζσπνπνηεζνχλ – ην θάλεη ν ΢αίμπεξ απηφ, θαη ην νλνκάδεη μσηηθά.
Ρσκαίνο θαη Ηνπιηέηα
Τπφζεζε
΢ηελ Εηαιηθή πφιε ΐεξφλα νη αξηζηνθξαηηθέο νηθνγέλεηεο, νη Μνληέγνη θαη νη
Καπνπιέηνη, βξηζθφηαλ ζε δηακάρε. ΋ηαλ ν γηφο ηεο κίαο νηθνγέλεηαο, Ρσκαίνο
γλσξίδεη ηελ θφξε ηεο άιιεο, Ενπιηέηα εξσηεχνληαη ακέζσο θαη απνθαζίδνπλ λα
παληξεπηνχλ θξπθά κε ηε ζπγθαηάζεζε ηνπ ηεξέα Λαπξέληηνπ, ν νπνίνο ηειεί θξπθά
ην κπζηήξην κε ηελ πξνζδνθία φηη ν γάκνο ηνπο ζα ζπκθηιηψζεη ηηο δχν νηθνγέλεηεο.
Σα πξάγκαηα κπεξδεχνληαη ζηελ πνξεία θαη θαζψο ν Ρσκαίνο βξίζθεηαη εμφξηζηνο
ζηελ Μάληνβα, ε Ενπιηέηα κε ηε βνήζεηα ηνπ ηεξέα βάδεη ζε δξάζε έλα ζρέδην γηα λα
γιπηψζεη έλα γάκν πνπ δε ζέιεη θαη λα βξεζεί μαλά κε ην Ρσκαίν. Ο Λαπξέληηνο ηεο
δίλεη έλα ειημίξην, ην νπνίν ζα ηεο πξνθαιέζεη λεθξνθάλεηα γηα 42 ψξεο, θαη ηε
ζπκβνπιεχεη λα ην πάξεη ιίγν πξηλ ηνλ γάκν ηεο κε ηνλ Πάξε. Δ νηθνγέλεηα ηεο ζα
ηελ θήδεπε ζηελ νηθνγελεηαθή θξχπηε, φπνπ ζα εξρφηαλ ν Ρσκαίνο, εηδνπνηεκέλνο
απ‘ ηνλ ίδην, γηα λα ηελ πάξεη θαη λα δήζνπλ καδί ζηελ Μάληνβα. Σν ζρέδην φκσο, δελ
πξαγκαηνπνηήζεθε ζσζηά θαη ν Ρσκαίνο, καζαίλεη φηη ε αγαπεκέλε ηνπ έρεη πεζάλεη
θαη αγνξάδεη δειεηήξην γηα λα απηνθηνλήζεη πάλσ ζηνλ ηάθν ηεο. Λίγν κεηά μππλά ε
Ενπιηέηα θαη βιέπνληαο ηη ζπλέβε απηνθηνλεί θη εθείλε. Σα ζψκαηά ηνπο
αλαθαιχπηνληαη απφ έλαλ ππνθφκε θαη νη δχν νηθνγέλεηεο ζπλαληηνχληαη ζην
λεθξνηαθείν κε ηνλ Λαπξέληην θαη ηνλ δήκαξρν ηεο πφιεο θαη, αθνχ
πιεξνθνξνχληαη ηη έρεη δηαδξακαηηζηεί, ζπκθηιηψλνληαη εηο κλήκε ησλ δχν άηπρσλ
λέσλ.
Ο Έξσηαο
Δ νηθνγέλεηα ησλ Καπνπιέησλ έρεη θφξε ηελ Ενπιηέηα θαη ησλ Μνληέγσλ έρεη γην ηνλ
Ρσκαίν. Οη δχν λένη εξσηεχνληαη παξάθνξα θαη ζέινπλ λα παληξεπηνχλ θξπθά, αθνχ
ην κίζνο ησλ δχν νηθνγελεηψλ είλαη αβπζζαιέν.Σνπο παληξεχεη ν παηέξαο -
Λαπξέληηνο. ΋κσο κηα αλαπνδηά απφ ηνλ ππνςήθην άληξα ηεο Ενπιηέηαο, ηνλ θφκε
Πάξε, γίλεηαη ε αηηία λα εμνξηζηεί ν Ρσκαίνο. Έλα ζρέδην ηνπ παηέξα - Λαπξέληηνπ
γηα λα δηνξζσζνχλ ηα πξάγκαηα θαηαιήγεη ζε δηπιή ηξαγσδία. Οη δχν λένη
απηνθηνλνχλ λνκίδνληαο ν έλαο ηνλ άιιν λεθξφ. Οη γνλείο ηνπο κεηαληψλνπλ γηα ην
κίζνο, πνπ έγηλε αηηία ζαλάηνπ ησλ παηδηψλ ηνπο.
Σξηθπκία
Τπφζεζε
Ο Πξφζπεξν, Ανχθαο ηνπ Μηιάλνπ, πνπ αζρνιείην κε κπζηηθηζηηθέο κειέηεο, ράλεη
ην ζξφλν ηνπ, θαζψο ν αδεξθφο ηνπ, Ώληφλην, κε ηε βνήζεηα ηνπ βαζηιηά ηεο
Νάπνιεο Ώιφλζν, ζθεηεξίζηεθε ηελ πεξηνπζία ηνπ θαη ηελ εμνπζία ηνπ. Έηζη
θαηαιήγεη ζε έλα εξεκνλήζη καδί κε ηε κηθξή ηνπ θφξε.

25. 25
Σν έξγν μεθηλάεη δψδεθα ρξφληα αξγφηεξα. Δ ζεαηξηθή παξνπζίαζε ησλ γεγνλφησλ
αξρίδεη δψδεθα ρξφληα αξγφηεξα, πεξίνδν θαηά ηελ νπνία ν Πξφζπεξν έρεη εμειηρζεί
ζε κεγάιν κάγν, πνπ ειέγρεη ζηνηρεία ηεο θχζεο θαη μσηηθά, φπσο ην αγαζφ πλεχκα
Άξηει. Τπεξέηεο ηνπ Πξφζπεξν θαη ηεο Μηξάληα είλαη ν Κάιηκπαλ, έλαο ηζαγελήο
ηνπ λεζηνχ πνπ ζπκπεξηθέξεηαη ρπδαία ζην αθεληηθφ ηνπ, πνπ ζέιεη λα ηνλ
εθπνιηηίζεη.
Χζηφζν, ε κνίξα επλνεί ηνλ Πξφζπεξν: φζνη ζπλσκφηεζαλ ελαληίνλ ηνπ γηα ην ζξφλν
ηνπ Μηιάλνπ ζα ηχρεη λα ηαμηδέςνπλ κε πινίν ζηε ζάιαζζα θνληά ζην λεζί. Έπεηηα
απφ κηα Σξηθπκία πνπ πξνθαιεί ν Πξφζπεξν κε ηηο καγηθέο ηνπ δπλάκεηο, ην θαξάβη
ηνπ Ώιφλζν βνπιηάδεη θη φινη λαπαγνχλ ζην λεζί, ρσξηζκέλνη ζε κηθξέο νκάδεο,
πηζηεχνληαο φηη φινη νη ππφινηπνη είλαη λεθξνί. Βθεί παξαζχξνληαη απφ ηηο
παξαηζζήζεηο πνπ πξνθαιεί ν Πξφζπεξν θαη θηάλνπλ κέρξη ηελ ηξέια, κέρξη πνπ
αλαθαιχπηνπλ φηη ν ηξφπνο πνπ βαζαλίδνληαη νθείιεηαη ζην πψο αδίθεζαλ παιηφηεξα
ηνλ Πξφζπεξν, ζηνλ νπνίν ζέινπλ λα επηζηξέςνπλ ην Ανπθάην γηα λα ηνπο
ζπγρσξέζεη.
Δ Μηξάληα αξξαβσληάδεηαη ην Φεξδηλάλδν, γην ηνπ Ώιφλζν θη ν Πξφζπεξν ζα
επηζηξέςεη ζαλ Ανχθαο ζην Μηιάλν, αθνχ πξψηα απνθεξχμεη ηελ πςειή ηέρλε ηεο
καγείαο θαη απειεπζεξψζεη ηα πλεχκαηα πνπ ειέγρεη.
Ο Έξσηαο
΢ηελ Σξηθπκία, ζην παζίγλσζην έξγν ηνπ ΢αίμπεξ, ν έξσηαο γελληέηαη αλάκεζα ζηε
λεαξή Μηξάληα θαη ζην Φεξδηλάλδν. Βίλαη λεαληθφο θαη αλαπηχζζεηαη δηακέζνπ ησλ
δνθηκαζηψλ πνπ ηνπ επηβάιιεη ν παηέξαο ηεο Μηξάληαο, Πξφζπεξνο. Ώπηφο
γνεηεπκέλνο θαζψο ήηαλ, ππέκεηλε φ,ηη ηνπ αλαηέζεθε, αιιά θαη ε Μηξάληα απφ ηε
κεξηά ηεο ηνπ θξαηνχζε ζπληξνθηά. ΢ην ηέινο θαηάθεξαλ λα πάξνπλ ηελ έγθξηζε ηνπ
παηέξα θαη λα παληξεπηνχλ ζηε Νάπνιε, ηελ πφιε πνπ θπβεξλνχζε ν Φεξδηλάλδνο.
Δξσηόθξηηνο
Τπφζεζε
΢ηνλ Βξσηφθξηην ηα γεγνλφηα δηαδξακαηίδνληαη ζε έλαλ θφζκν αφξηζην ηζηνξηθά,
ζπκβαηηθφ θαη παξακπζέλην. Σν πνίεκα δηαηξείηαη ζε πέληε κέξε. ΢ην Ά κέξνο
παξαθνινπζνχκε πψο γελληέηαη θαη σξηκάδεη ην αίζζεκα ησλ δχν λέσλ. ΢ην ‗ΐ κέξνο
πεξηγξάθεηαη ε γηφζηξα (ην θνληαξνρηχπεκα) πνπ νξγαλψλεη ν βαζηιηάο Δξαθιήο,
παηέξαο ηεο Ώξεηνχζαο, γηα λα ηε δηαζθεδάζεη. Ώθνινπζεί (Γ‘ κέξνο) ε ζπλάληεζε
ησλ δχν εξσηεπκέλσλ θαη ε απφθαζε λα αλαθνηλψζεη ν Βξσηφθξηηνο ζην βαζηιηά
ηελ επηζπκία ηνπο λα παληξεπηνχλ. Ο βαζηιηάο, έμσ θξελψλ απφ ην ζξάζνο ηνπ
λεαξνχ, ηνλ εμνξίδεη θαη απνθαζίδεη λα παληξέςεη ηελ θφξε ηνπ κε ηνλ πξίγθηπα ηνπ
ΐπδαληίνπ. ΢ηελ άξλεζή ηεο ηελ θιείλεη ζηε θπιαθή. Ο Βξσηφθξηηνο, πξνηνχ θχγεη,
αξξαβσληάδεηαη κε ηελ Ώξεηνχζα. ΢ην κεηαμχ μεζπάεη πφιεκνο (Α‘ κέξνο) ν
βαζηιηάο ησλ ΐιάρσλ εηζβάιιεη ζην βαζίιεην ηνπ Δξαθιείνπ. ΢ε απνθαζηζηηθή κάρε
ν Βξσηφθξηηνο, κεηακνξθσκέλνο ζε ΢αξαθελφ, ζψδεη ηελ θαηάζηαζε. ΢ην Β‘ θαη
ηειεπηαίν κέξνο ν βαζηιηάο απφ επγλσκνζχλε ηάδεη ην κηζφ βαζίιεην ζηνλ άγλσζην
ζσηήξα ηνπ. Βθείλνο απνξξίπηεη ηελ πξνζθνξά θαη δεηά γηα αληάιιαγκα λα
παληξεπηεί ηελ Ώξεηνχζα. Ο βαζηιηάο δέρεηαη αιιά εθείλε αξλείηαη σο ηε ζηηγκή πνπ
ν Βξσηφθξηηνο απνθαιχπηεη ηελ ηαπηφηεηά ηνπ.

26. 26
Ο Έξσηαο
΢ηνλ Βξσηφθξηην ν Έξσηαο εκθαλίδεηαη σο παλίζρπξε δχλακε, αξκαησκέλνο κε ηφμν
θαη βέιε, μίθνο ή θαη θσηηά, θηεξσηφο θαη γπκλφο. Δ εηθνλνγξαθία ηνπ έξσηα
ζπλνδεχεηαη απφ πιήζνο κεηαθνξψλ πνπ πεξηγξάθνπλ ην εξσηηθφ ζπλαίζζεκα. Σν
ζέκα ηεο παληνδπλακίαο ηνπ έξσηα απνηειεί έλα κνηίβν επξχηαηα δηαδεδνκέλν ζηελ
αξραία ειιεληθή ινγνηερλία. Δ ππνπιφηεηα ηνπ έξσηα απνηειεί επίζεο ζηεξεφηππν.
΢ηνλ Βξσηφθξηην ε παξαδνζηαθή ζεκαηνινγία πθίζηαηαη πεξίπινθε επεμεξγαζία. Οη
κεηακνξθψζεηο ηνπ ζενχ ζην έξγν ηνπ Κνξλάξνπ παξνπζηάδνπλ πνηθηιία θαη
πξσηνηππία. Μηα απφ ηηο ραξαθηεξηζηηθέο κεηαθνξέο πνπ πεξηγξάθνπλ ηε βαζκηαία
αχμεζε ηνπ εξσηηθνχ ζπλαηζζήκαηνο είλαη ε εηθφλα ηνπ δέλδξνπ πνπ ξηδψλεη ζηελ
θαξδηά. Βλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε αληηζηνηρία ηνπ νλφκαηνο Βξσηφθξηηνο ή
Ρψθξηηνο κε ην επίζεην ΄΄εξσηναθαηάθξηηνο΄΄= απηφο πνπ δελ έρεη θξηζεί, δελ έρεη
βαζαληζηεί απφ ηνλ έξσηα. Ο Βξσηφθξηηνο απνηειεί ην κνλαδηθφ έξγν ηεο Κξεηηθήο
Λνγνηερλίαο πνπ αλήθεη ζην είδνο ηεο εξσηηθήο κπζηζηνξίαο.
Δξσθίιε
Τπφζεζε
Ο Φηιφγνλνο βαζηιηάο ηεο αηγππηηαθήο Μέκθηδαο αλέβεθε ζην ζξφλν , ζθνηψλνληαο
ηνλ αδειθφ ηνπ ζηελ απιή ηνπ κεγαιψλεη έλα νξθαλφ βαζηιφπνπιν, ν Παλάξεηνο,
γηφο επίζεο ζθνησκέλνπ βαζηιηά ηεο Σδέξηδαο. Δ θφξε ηνπ βαζηιηά Φηιφγνλνπ,
Βξσθίιε, εξσηεχεηαη ηνλ Παλάξεην θη νη δπν λένη παληξεχνληαη κπζηηθά. ΋ηαλ ην
καζαίλεη ν Φηιφγνλνο εμνξγίδεηαη, ζθνηψλεη ηνλ Παλάξεην θαη ζηέιλεη ηελ θαξδηά
ηνπ σο δψξν ζηελ Βξσθίιε κε απνηέιεζκα εθείλε λα απηνθηνλήζεη, παξνπζηάδεηαη
πηα ζαλ ζθηά ηνπ δνινθνλεκέλνπ αδεξθνχ θαη δεηάεη ηελ ηθαλνπνίεζε θαη ηελ
ηηκσξία ηνπ δνινθφλνπ βαζηιηά.
Έξσηαο
΢ην παξαθάησ απφζπαζκα απφ ηελ ηξαγσδία ηνπ Γεσξγίνπ Υνξηάηζε Βξσθίιε
ζπλνκηινχλ νη δχν πξσηαγσληζηέο θαη δίλνπλ ππφζρεζε παληνηηλήο αγάπεο. Μηα
ζχληνκε αλαδξνκή ζηελ εξσηηθή ηνπο ηζηνξία ζα ζαο βνεζήζεη λα θαηαλνήζεηε ηε
ζπλαηζζεκαηηθή ηνπο έληαζε: ν Παλάξεηνο θαη ε βαζηινπνχια Βξσθίιε ήηαλ θίινη
απφ παηδηά. Καζψο κεγάισλαλ ην αίζζεκά ηνπο εμειίρζεθε ζε έξσηα, ρσξίο λα
γλσξίδεη θαη λα εγθξίλεη ν βαζηιηάο ηε ζρέζε ηνπο. Όζηεξα απφ ληθεθφξν πφιεκν
ελαληίνλ ησλ Πεξζψλ εηζβνιέσλ, ζηνλ νπνίν δηαθξίζεθε ν Παλάξεηνο, ν δεζκφο ησλ
δχν λέσλ νινθιεξψζεθε «κε φξθνπο θαη δαρηπιίδη», φπσο εμνκνινγείηαη κπζηηθά ν
Παλάξεηνο ζηνλ θίιν ηνπ Καξπφθνξν, ζηελ πξψηε πξάμε ηνπ έξγνπ. ΢ην κεηαμχ ν
βαζηιηάο δέρεηαη πξνμεληέο απφ ηνπο βαζηιηάδεο ηεο Μηθξάο Ώζίαο θαη ηεο Πεξζίαο
θαη απνθαζίδεη λα παληξέςεη ηελ θφξε ηνπ κε ηνλ ηζρπξφηεξν. Δ Βξσθίιε αξλείηαη
ην γάκν, κε ηελ πξφθαζε φηη δελ ζέιεη λα θχγεη καθξηά ηνπ. Δ αγσλία ηεο γηα ην
κέιινλ θπξηαξρεί ζηε δεχηεξε πξάμε, γη‘ απηφ εκπηζηεχεηαη ηνλ πφλν ηεο ζηελ
παξακάλα ηεο. ΢ηελ ηξίηε πξάμε, ζην απφζπαζκα πνπ επηιέγνπκε, ν ίδηνο ν
Παλάξεηνο, ζηαικέλνο απφ ην βαζηιηά, κεηαθέξεη ζηελ Βξσθίιε ην κήλπκα ηνπ
βαζηιηά γηα ηηο πξνμεληέο, ελψ παξάιιεια ηεο κηιά κε ζέξκε γηα ηνλ έξσηά ηνπ αιιά
θαη γηα ην θφβν ηνπ κήπσο ηε ράζεη.
΢ηέιια Βηνιάληε
Τπφζεζε
Μηα θαινθαηξηλή βαξθάδα θαη κηα εξσηηθή επηζηνιή ήηαλ αξθεηά γηα λα
απνθαιπθηνχλ ηα θαιά θξπκκέλα απφ θαηξφ ζπλαηζζήκαηα πνπ έηξεθαλ κεηαμχ ηνπο

27. 27
ε ΢ηέιια ΐηνιάληε θαη ν Υξεζηάθεο Γακάλνο. Βθείλε φκνξθε, πεξήθαλε, μερσξηζηή
πξνζσπηθφηεηα απφ πινχζηα νηθνγέλεηα. Βθείλνο, γνεηεπηηθφο θαη πεξηδήηεηνο,
εξγαδφηαλ ζην Ώγγιηθφ Σππνγξαθείν ηεο πεξηνρήο. Καλείο ηνπο δε ζθέθηεθε φηη
απηή ε αγάπε ηνπο έπξεπε λα δνθηκαζηεί. Έηζη, φηαλ ε ΢ηέιια ΐηνιάληε έγξαθε ηε
θξάζε «΢‘ αγαπψ» πάλσ ζε κηα θφιια ραξηηνχ, κε κηα καξγαξίηα ζηελ θφρε δελ
κπνξνχζε λα θαληαζηεί φηη ράξαδε ηελ αηψληα θαηαδίθε ηεο. Μηα θαηαδίθε πνπ ηελ
φξηζε ν ίδηνο ν παηέξαο ηεο, ν Παλαγήο ΐηνιάληεο.
Ο Έξσηαο
΢ην έξγν ηνπ Γξεγφξηνπ Ξελφπνπινπ, ΢ηέιια ΐηνιάληε, παξνπζηάδεηαη ν λεαληθφο
έξσηαο κεηαμχ ηεο ΢ηέιιαο θαη ηνπ Υξεζηάθε. Ώπηφο ν έξσηαο κπνξεί λα
ραξαθηεξηζηεί θαη σο απαγνξεπκέλνο γηαηί εμειίζζεηαη ζε κηα θνηλσλία κε απζηεξά
θξηηήξηα, φπσο είλαη ε θνηλσληθή ζέζε θαη ην θχξνο. Ώπφ ην ζπγθεθξηκέλν έξγν
δηαθξίλεηαη ε δηαθνξά ηεο θνηλσληθήο ηάμεο ησλ δχν παηδηψλ. Δ ΢ηέιια πξνέξρεηαη
απφ πινχζηα νηθνγέλεηα θαη αλψηεξν νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ επίπεδν, ζε αληίζεζε
κε ην Υξεζηάθε ν νπνίνο δνπιεχεη ζην ηνπηθφ ηππνγξαθείν γηα λα βγάιεη ηα πξνο ην
δελ. Ώπηφο ν έξσηαο, φκσο, δελ έρεη αίζην ηέινο γηαηί ν Υξεζηάθεο θιέβεηαη κε κηα
άιιε θνπέια θαη φηαλ ε ΢ηέιια ην καζαίλεη, μεςπράεη. Έηζη ν έξσηάο ηνπο
ζηηγκαηίδεηαη απφ ην ζάλαην θαη ράλεηαη άδηθα.
ΚΗΝΖΜΑΣΟΓΡΑΦΟ΢ «Οη εξαζηέο ηνπ θηλεκαηνγξάθνπ»:
Αβξακίδεο Κσλζηαληίλνο, Γεσξγηάδεο ΢πύξνο,
Γιαβίλαο Θενδόζεο, Γιαβίλαο Κσλζηαληίλνο
«Παξαθνινπζεί» ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν πξαγκαηεύνληαη ηνλ έξσηα παιηέο θαη
λεόηεξεο ηαηλίεο ηνπ ειιεληθνύ αιιά θπξίσο ηνπ μέλνπ θηλεκαηνγξάθνπ
• Pretty woman , H πφιε ησλ αγγέισλ.
• Σν ηαγθφ ησλ Υξηζηνπγέλλσλ , Titanic.
• Mr. & Ms. Smith, Crazy stupid love.
• Blue Valentine , P.S I love you.
Pretty Woman
Δ Vivian είλαη κηα λεαξή θαη φκνξθε πφξλε ηελ νπνία λνηθηάδεη γηα κηα κέξα έλαο
πινχζηνο θαη γνεηεπηηθφο άληξαο, ν Edward Lewis. Δ κηα κέξα γίλεηαη κηα βδνκάδα
θαζψο, αλαιακβάλεη έλαληη ελφο κεγάινπ ρξεκαηηθνχ πνζνχ λα ηνλ ζπλνδέςεη ζηα
επαγγεικαηηθά ηνπ ξαληεβνχ. Γηα λα γίλεη απηφ, ε Vivian κεηακνξθψλεηαη ζε θπξία,
κπαίλεη ζηα κεγάια ζαιφληα θαη ζπλαλαζηξέθεηαη κε ηελ πςειή θνηλσλία. Δ έιμε
αλάκεζα ζηνπο δχν νινέλα θαη απμάλεηαη φκσο, ν εθιεπηπζκέλνο θχθινο ηνπ Edward
δελ ζα αξγήζεη λα κάζεη απφ πνπ πξνέξρεηαη ε Vivian θαη πνηα είλαη ζηελ
πξαγκαηηθφηεηα.
Ζ γλώκε καο…
Σν Hollywood παίξλεη γηα κηα απφ ηηο πνιιεζηέο θνξέο, ηελ γλσζηή ηζηνξία ηνπ
Ππγκαιίσλα θαη ηελ κεηαηξέπεη ζε κηα αηζζεκαηηθή, ξνκαληηθή ηζηνξία. Ο
Ππγκαιίσλ είλαη πινχζηνο θαη γλσζηφο επηρεηξεκαηίαο ελψ, ε Γαιάηεηα
αληηθαηνπηξίδεηαη ζην πξφζσπν κηαο θησρήο, πιελ ηίκηαο θαη θαιφθαξδεο πφξλεο.
Άηηκε θνηλσλία πνπ άιινπο ηνπο αλεβάδεηο θαη άιινπο ηνπο ξίρλεηο ζηα ηάξηαξα. ,