Siêu âm cơ xương khớp, Medic https://hinhanhykhoa.com

1. Siêu âm can thiệp giảm đau:
TKNB và cột sống
Bs CK1 Trương Đoàn Chí Trung
PKĐK Hòa Hảo – Medic
Trungdsa@gmail.com

2. 11/30/2006
Phần 1: đại cương siêu âm can thiệp
Phần 2: minh họa ( ca bệnh lý)

3. Mô hình huấn luyện siêu âm can thiệp
Samer N.Narouze, 2010 – Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management - Springer

4. 11/30/2006
Tối ưu
hóa hình
ảnh

5. Màn hình siêu âm
Hình màn hình siêu âm
Các thông số cần biết

6. B- mode
Regional anaesthesia, stimulation , and ultrasound techniques – Oxford 2014

7. Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

8. Màn hình siêu âm

9. Tối ưu hóa hình ảnh
Preset : TK ,mạch máu , cơ-xương …
Chỉnh depth : cấu trúc đích ở giữa màn hình
Chỉnh focus
Gain ,TGC : độ sáng tối , tương phản
Doppler.
Đánh giá ở 2 mặt cắt ( dọc ,ngang).

10. Chỉnh chế độ
(động mạch chày sau)
11/30/2006

11. Depth
Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

12. Gain
Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

13. Focus
Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

14. 11/30/2006
Giải thích
hình ảnh

15. Giải thích kết quả
(đặc tính echo mô)
Thần kinh
Cơ
Mạch máu
Xương , kim...

16. Cấu trúc thần kinh

17. Thần kinh ĐÙI

18. Tê thần kinh đùi
11/30/2006

19. Thần kinh TỌA

20. Thần kinh (cắt dọc)

21. Gân

22. Cấu trúc cơ vân
Anatomy & physiology 4th – Helen Mc Guinness – Hodder 2010

23. Dạng Cơ
Anatomy & physiology 4th – Helen Mc Guinness – Hodder 2010

25. Đặc tính echo : cơ (ngang)
“starry night”
Anatomy & physiology 4th – Helen Mc Guinness – Hodder 2010

26. Cơ (dọc) “pennate”
Echotexture

27. Đặc tính echo : mạch máu

28. Mạch máu

29. Mạch máu
11/30/2006

30. Xương (sacro - hiatus)
11/30/2006

31. Giải phẫu cột sống thắt lưng
Anesthesiology 2011;114 :1459-85

32. Giải phẫu siêu âm
Anesthesiology 2011;114 :1459-85

33. Giải phẫu siêu âm
Anesthesiology 2011;114 :1459-85

34. Giải phẫu siêu âm
Anesthesiology 2011;114-1459-85

35. Giải phẫu siêu âm
Anesthesiology 2011;114-1459-85

36. Xương
11/30/2006
Tripple crown
(vương miện)

37. Phổi , màng phổi
Màng phổi
A - line

38. phổi ,màng phổi

39. Kim

40. Kim

41. Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

42. Cách tìm cấu trúc thần kinh
Dựa vào giải phẩu
Mốc xương , mạch máu
Di chuyển mô
Di chuyển đầu dò...

43. Ví dụ : Cấu trúc vùng bẹn

44. Tìm TK đùi
11/30/2006

45. Thần kinh trụ ( Guyon’s canal)
11/30/2006

46. Thần kinh Thẹn , ĐM thẹn trong

47. Phân biệt từng cấu trúc:
minh họa tại ống cổ tay
11/30/2006

48. 11/30/2006
Thấy rõ
kim , tiêm
thuốc

49. Kỹ thuật chọc kim
In plane
Out of plane

50. Kỹ thuật tiếp cận
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

51. In plane (plantar fascia)

52. In plane
11/30/2006

53. Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

54. In plane (trigger finger)

55. Kim và TK đùi

56. Kỹ thuật tiếp cận
(out of plane)
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

57. Out of plane

58. Cách ước lượng khoảng cách
(out of plane)
Atlas of ultrasound and nerve stimulation guided regional anesthesia –Ban C.H Tsui – Springer 2007

59. Thuốc tê
Agent Onset Duration(hr) Maximal
dose (mg)
Lidocain fast 1-2 300
Bupivacain slow 2-4 175
Image guided spine intervention – Douglas S.Fenton & Leo F.Czervionke – Saundders -2003

60. Atlas pain injection techniques- Therese O’ Connor & Stephen – Elsevier 2014

61. Characteristics of corticosteroids
Sudhir Diwan, Peter Staats - Atlas of pain medicine -2015 , Mc Graw-Hill

62. TÊN THUỐC LIỀU/LẦN CÁCH NHAU SỐ LẦN /ĐỢT ĐỢT / NĂM
Hydrocortison
( td :ngắn)
5—12,5 mg
(tùy vị trí tiêm)
3-4 ngày ≤3 lần ≤3 đợt
Depo –medrol
(td: dài)
8-20 mg ( tùy vị
trí tiêm)
7-10 ngày 1-2 lần /đợt
3-6 tháng/đợt
≤3 đợt
Bs Phùng Anh Đức, 2012, bài giảng Nội Cơ Xương Khớp , trang147-150 , BVCR

63. Chống chỉ định chung
Nhiễm trùng ( tại chổ ,toàn thân)
Rối loạn đông máu
Dị ứng
CCĐ thuốc dùng : steroid.
BN từ chối

64. Minh họa ca bệnh lý
11/30/2006

65. Hội chứng ống cổ tay
Chọn bệnh nhân : hội chứng
ống cổ tay
Tê 3 1/2 ngón
Tăng khi vận động ,giảm khi
nâng vẫy mạnh tay
Lan cẳng tay ,khuỷu tay
Tự khỏi ,tái lại
Teo cơ
Tinel(+) , Phalen (+)
Siêu âm (>12mm2) , điện cơ...

66. 11/30/2006
Atlas of regional anesthesia – David L.Brown 2003

67. Dermatomes
11/30/2006 Atlas of ultrasound and nerve stimulation guided regional anesthesia –Ban C.H Tsui – Springer 2007

68. Dermatomes
11/30/2006 Atlas of ultrasound and nerve stimulation guided regional anesthesia –Ban C.H Tsui – Springer 2007

69. Myotomes
11/30/2006 Atlas of ultrasound and nerve stimulation guided regional anesthesia –Ban C.H Tsui – Springer 2007

70. Osteomes
11/30/2006 Atlas of ultrasound and nerve stimulation guided regional anesthesia –Ban C.H Tsui – Springer 2007

71. Kỹ thuật siêu âm can thiệp
Nhắc lại giải phẩu
Kỹ thuật siêu âm can thiệp
Dụng cụ

72. Atlas giải phẫu người – Frank H.Netter,MD – NXB y học-2007

73. Siêu âm ống cổ tay

74. Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

75. Siêu âm can thiệp (out of plane)
Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

76. Hội chứng ống cổ tay
Dụng cụ cần thiết :
Đầu dò thẳng
Kim 25G ,1.5’’
0.5 ml steroid
1-3ml thuốc tê
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

77. Sacro-iliac injection
Chọn BN :
• Đau thắt lưng – chậu : 1, 2 bên
• Lan ra vùng mông(94%) thắt lưng(50%),
đùi(50%),bẹn(14%).
• Đau khi ngồi lâu ( có thể ngồi 1 bên)
• Tê , ê ẩm , châm chích vùng mông và đùi
• Không triệu chứng rễ
• Không có bệnh lý khớp
• Patrick’s test , Flamingo test, Gaenslen’s test…
• Chẩn đoán hình ảnh : ít giá trị

78. 11/30/2006 Atlas of regional anesthesia – David L.Brown 2003

79. Sacro- iliac injection
Tiêm khớp cùng chậu : chẩn đoán và điều trị
Kỹ thuật siêu âm can thiệp :

80. 11/30/2006
Atlas of regional anesthesia – David L.Brown 2003

81. 11/30/2006
Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.Narouze – Springer 2010

83. 11/30/2006

84. Sacro-hiatus

85. Kỹ thuật in plane
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

86. (mũi tên :đầu kim)

88. Dụng cụ
Đầu dò thẳng hay cong
Kim chọc dò tủy sống 22G;3,5’’
1-2 mL steroid
1-2 mL thuốc tê
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

89. Facet joint injection
Đau lưng 1 , 2 bên lúc nghỉ, mọi tư thế
Sâu , âm ỉ vùng lưng , lan ra mông, hông , đùi ( không
theo rễ) , không đau gối.
Đau khi xoay người, ưỡn người> cúi người . Đau có thể
giảm bớt khi gập người lại.
Đau tăng lên khi đi ,đứng ,ngồi lâu.
Morning stiffness .
Không dấu hiệu TKNB
Sờ vùng lưng đau ( tenderness) tương ứng vùng facet
Không đau rễ

90. Chọn bệnh : facet joint injection
(Current diagnosis and treatment of pain – 1st edition -2006)

92. Giải phẫu siêu âm
Anesthesiology 2011;114 :1459-85

93. Giải phẫu siêu âm
Anesthesiology 2011;114-1459-85

94. Tripple crown
(vương miện)

97. Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

98. 11/30/2006

99. Dụng cụ cần thiết
Đầu dò cong ,thẳng
Kim tê tủy sống 22G , 3,5’’
0.5-1mL steroid/ tầng
0.5- 1ml thuốc tê
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – Springer 2014

100. Intercostal nerve block
(can thiệp thần kinh liên sườn)

101. Bệnh Zona N3

102. Giải phẩu
• Bó mạch thần kinh nằm trong khe ngay dưới
bờ dưới xương sườn , nằm ở giữa lớp cơ liên
sườn trong và lớp cơ liên sườn trong cùng.
• TKLS có 4 nhánh : lưng , tạng ,bì bên ,bì trước .
• T12 : không chạy theo bờ sườn --> tê TAP , Tê
tk chậu bẹn.

103. Giải phẫu

104. Hình cắt ngang xương sườn

105. Siêu âm cắt ngang xương sườn

106. Chỉ định
• Gãy xương sườn
• Đau TK LS do Herpes Zoster ( cấp ,mạn)
• Giảm đau hậu phẩu.
• Đau thành ngực liên quan ung thư
• Đau TKLS vô căn
• Chẩn đoán

107. Chống chỉ định :
• Suy hô hấp
• 1 phổi - làm cùng bên
• Sau phẩu thuật bụng
• Thể trạng kém
• Nhiễm trùng toàn thân ,tại chổ
• Thay đổi cấu trúc giải phẩu ( cắt xương sườn)

108. Biến chứng :
• Hematoma
• Nhiễm trùng ngộ độc thuốc tê
• Tổn thương thần kinh
• Tràn khí màng phổi
• Chọc nhầm khoang ngoài màng cứng ,khoang
dưới nhện

109. Siêu âm can thiệp TKLS

110. Tài liệu tham khảo
Atlas of ultrasound and nerve stimulation guided regional anesthesia – Ban C.H.Tsui ,
2007 Springer
Atlas of ultrasound guided musculoskeletal injection – David A.Spinner , Jonathan S.
Kirchner, Joseph E.Herrera – 2014 Springer
Atlas of ultrasound guided procedures in interventional pain management – Samer N.
Narouze , 2011 Springer.
Clinical pain management practice and procedure 2nd –Harald Breivik,William I
Campbell, Michael K Nicholas , 2008 Hodder and Stoughton
Current diagnosis and treatment pain- 2006
Practical ultrasound in anesthesia for critical and pain management – Philip
M.Hopkins, A.R.Bodenham,Scott T.Reeves – 2008 Informa
Pocket of handbook spine injection – Anupam Sinha , Gantam Kothari – 2014
Demosmedical