CT NGỰC-CLS HÈ 2020.pptx

CT NGỰC
Ths. BS. Hoàng Đình Dương
Giảng viên bộ môn Ngoại tổng quát
Bác sĩ khoa Ngoại Lồng ngực-mạch máu-
Bướu cổ BV Nhân Dân Gia Định

1. Hiểu các khái niệm cơ bản
2. Biết cách đọc phim CT ngực
3. Nhận biết các bất thường trên CT ngực
4. Phân tích được bất thường trên CT
ngực là tổn thương gì
5. Kết luận bệnh lý trên CT ngực
MỤC TIÊU

1. KHÁI NIỆM VỀ CT
2. CT NGỰC: KỸ THUẬT, CHỈ ĐỊNH, CÁC
LOẠI CT NGỰC
3. CÁC BƯỚC ĐỌC CT NGỰC
4. CẤU TRÚC GIẢI PHẪU VÙNG NGỰC
TRONG CT NGỰC: PHỔI, TRUNG
THẤT, MẠCH MÁU
5. CÁC TỔN THƯƠNG TRÊN CT NGỰC
6. CÁC LÁT CẮT CT NGỰC (ÔN TẬP) +
CÁC DẤU HIỆU TRONG XQ-CT NGỰC
7. CÁC TÌNH HUỐNG LÂM SÀNG
NỘI DUNG

 CT scanner (Computed Tomography): chụp
cắt lớp vi tính
 MSCT (Multislide Computed Tomography)
chụp cắt lớp vi tính đa lớp cắt
 CT dùng tia X
# ảnh CT scan không phải là ảnh tia X, mà là
ảnh được tái tạo lại từ bộ nhớ của máy tính
 Thế hệ đầu tiên 4 lát cắt/giây, rồi lên 16, 32,
64, 128 và hiện nay 640 lát cắt
KHÁI NIỆM

Trước khi chụp CT
 Tháo bỏ các vật bằng kim loại: gây nhiễu ảnh khi chụp.
 Có thai hoặc nghi ngờ có thai phải thông báo.
 BN phải thông báo: tiểu đường, tim mạch, hen suyễn, thận và dị ứng
thuốc.
 BN và người thân: ký bản cam kết tiêm thuốc cản quang nếu chụp
có cản quang.
 Nhịn ăn trước 4 - 6 giờ tiêm thuốc cản quang. Uống nước lượng
vừa phải trước chụp 2 giờ.
 Trẻ sơ sinh/mới biết đi, cho trẻ ngủ để chụp các bộ phận không tiêm
thuốc, phải tiêm thuốc cản quang thì cần cho trẻ dùng an thần tránh
cử động khi tiêm thuốc cản quang.
 Tùy vị trí chụp, có thể được yêu cầu cởi quần, áo và mặc áo bệnh
viện cung cấp.
QUY TRÌNH CHỤP CT

Trong khi chụp CT
 BN nằm ngửa hoặc tư thế đặc biệt, tuỳ yêu cầu của chẩn
đoán.
 Thời gian chụp 3 - 5 phút, một số dài hơn (15’ – 45’) sẽ
giải thích kỹ.
 Khi chụp BN cần nằm yên. Chụp ngực và bụng, người
bệnh nín thở theo hướng dẫn.
 BN có tiêm thuốc cản quang, thường có cảm giác nóng
dọc theo vùng mặt, cổ, ngực và có thể lan tới vùng bẹn
trong vòng vài giây, vẫn cần nằm yên khi chụp để có kết
quả tốt nhất.
 Chụp CT đường tiêu hóa, yêu cầu BN uống thuốc cản
quang hoặc nước để tăng độ tương phản cấu trúc
ống tiêu hóa, hỗ trợ chẩn đoán tốt hơn.

Sau khi chụp CT
 BN không tiêm thuốc cản quang có thể hoạt động
bình thường, ăn uống nếu không làm thêm các xét
nghiệm.
 BN có tiêm thuốc cản quang giữ đường truyền tĩnh
mạch và theo dõi 30 phút, không bất thường sẽ tháo kim
(không sử dụng đường truyền tĩnh mạch). Trong vòng 24
giờ sau tiêm thuốc cản quang, cần uống nhiều nước để
đào thải thuốc.
 Nếu có biểu hiện bất thường: chóng mặt, buồn nôn,
nôn ói, ngứa, đỏ da, khó thở, sốt,... sau khi chụp, thông
báo ngay với nhân viên y tế hoặc đến cơ sở y tế gần
nhất để thăm khám.

 Trị số mức độ hấp thu tia X (HU).
 Mỗi mô có độ hấp thu riêng và được biểu thị bằng
các độ xám khác nhau.
 Thay đổi đậm độ: khác biệt về đậm độ vùng quan
tâm với vùng xung quanh hay mô bình thường.
1. Giảm đậm độ: có màu đen hơn.
2. Đồng đậm độ: có màu ngang bằng
3. Tăng đậm độ: có màu trắng hơn.
CẤU TRÚC MÔ QUA CT

VỠ LOÉT ĐỘNG MẠCH CHỦ NGỰC
-> MÁU XOANG NGỰC (T)

Mắt thường chỉ phân biệt khoảng 15-20 thang xám
Đặt cửa sổ nhằm tạo tương phản giúp mắt thường phân
biệt được
2 thông số đặt cửa sổ:
• Độ rộng cửa sổ
• Trung tâm cửa sổ
Cấu trúc có HU phía trên giới hạn -> màu trắng
Cấu trúc có HU phía dưới giới hạn -> màu đen
Trung tâm cửa sổ: giá trị giữa, có độ HU gần bằng cấu trúc
quan sát

THANG MÀU ĐEN -> TRẮNG

Kỹ thuật chụp CT ngực
Chỉ định chụp CT ngực
Giải phẫu học trên CT ngực
Các bệnh lý gặp trong CT ngực
CT NGỰC

KỸ THUẬT
1. CT NGỰC THƯỜNG QUI
(STANDARD/CONVENTIONAL CT)
• Bề dày: 310mm
• Vùng khảo sát rộng, chụp nhanh
• Khảo sát toàn bộ nhu mô phổi
• Tiêm cản quang/TM: +/-
Chỉ định:
• Bất thường trên XQ ngực
• Đánh giá giai đoạn K phổi
• Theo dõi di căn phổi
• Bất thường màng phổi, trung thất
• Tràn mủ màng phổi

2. CT ĐỘ PHÂN GIẢI CAO (HRCT)
• Lát cắt mỏng: 1-13mm
• Cho hình ảnh có độ phân giải cao: mạch máu, phế nang, mô
kẽ, đường dẫn khí

Chỉđịnh
• TổnthươngphổilantoảtrênXQ
• XqbìnhthườngnhưngcóbấtthườngtrêncáctestCNhô
hấp(PFT
s)
• Là ppđánhgiácơbảntrênBNbệnhphổilantoả
• Nốtphổiđơnđộc
• Bệnhphổiđanghoạtđộnghoặccũ(xơ)
• Horamáu
• Hướngdẫnsinhthiết phổi
• Theodõimộtsốbệnhlýnhumôphổi
HRCT

3. CT LIỀU THẤP
• Liều bức xạ thấp hơn CT thông thường #30-
50%
• Hình ảnh có độ phân giải kém hơn CT thông
thường
Chỉ định:
• Tầm soát K phổi: đang nghiên cứu
• Theo dõi: nhiễm trùng, sau ghép phổi, di căn
phổi

• CTđộngmạchphổi(pulmonaryCTangiography):
Thuyêntắcphổi
• CTđộngmạchchủngực(aorticCTangiography):
PhìnhĐMC


BóctáchĐMC


ChấnthươngĐMC


Chỉđịnh chụpĐMCn
g
ự
c
-
‐
b
ụ
n
g
4. CT MẠCH MÁU (CT ANGIOGRAPHY)

1.Optimal(tốiưu)2.Toolate(muộn).3.Transientinterruptionofcontrast(giánđoạn)

Transient Interruption of Contrast: Deep inspiration results in
dilution of contrast in the right atrium by unopaciﬁed blood from
the inferiorvena cava. (Gián đoạn thuốc tương phản)

5. CT NGỰC CÓ TIÊM
CẢN QUANG THÔNG
THƯỜNG
Chỉ định:
• Bất thường trung thất,
phổi, màng phổi, thành
ngực
• Xẹp thuỳ phổi
• Phân biệt hạch với mạch
máu

6.CThaithìhítvàovàthởra
CT NGỰC
Chỉ định: bệnh lý gây tắc nghẽn đường dẫn khí

CT NGỰC
Axial: ngang; Coronal: đứng ngang; Sagittal: đứng dọc

CỬASỔ: CT NGỰC
1. Trung thất/mô mềm
(mediastinal windows)
2. Phổi (lung windows)
3. Xương (bone windows)

CT ngực
 Chụp CT ngực không cản quang
 Chụp CT ngực có cản quang
Các cửa sổ
 Cửa sổ trung thất
 Cửa sổ phổi
 Cửa sổ xương
CÁC PHIM CT NGỰC

Cửa sổ trung thất:
 Xem tim và các mạch máu lớn
 Các tổn thương có đậm độ bất thường hoặc đồng
đậm độ với mô mềm trung thất và phổi: u, dịch,
hạch trung thất…, cũng có thể thấy bất thường
xương
Cửa sổ phổi: xem tràn khí màng phổi và trung
thất, kén khí, xơ, các tổn thương mô kẽ
Cửa sổ xương: thấy rõ hơn hình ảnh hủy xương,
chi tiết xương
CÁC CỬA SỔ CT NGỰC

CỬA SỔ TRUNG THẤT CỬA SỔ PHỔI
LEVEL=40 , WINDOW=400 LEVEL=-600 , WINDOW=1600
October 31, 2014 9

• CỬA SỔ TRUNG THẤT (CS MÔMỀM)
• CỬA SỔ NHU MÔ (CS PHỔI)
• CỬA SỔ XƯƠNG
CÁC BƯỚC ĐỌC CT

1. Tuyến giáp kích thước, đậm độ
2. Thành ngực: mô mềm, tuyến vú
3. Thực quản
4. Tim: các buồng tim, màng ngoài tim (TDMT),
vôi hóa mạch vành
5. Mạch máu: ĐMC, ĐM phổi, các nhánh
(hẹp/ phình, bóc tách…)
6. Hạch: trung thất, hạch nách
CỬA SỔ TRUNG THẤT

1. Bệnh lý xoang màng phổi
2. Nhu mô phổi
3. Khí phế quản
4. Rãnh màng phổi
CỬA SỔ PHỔI

• Vị trí
• Kích thước
• Hình dạng
• Đường bờ
• Cấu trúc bên trong (đóng vôi, tạo hang, liềm
khí…)
• Đậm độ (trước và sau tiêm thuốc)
• Liên quan cấu trúc xung quanh (tổn thương vệ
tinh, co kéo màng phổi, xâm lấn mạch máu…)
CÁCH MÔ TẢ TỔN THƯƠNG

ĐỌC PHIM THEO TRÌNH TỰ
MỘT BỆNH LÝ CÓ NHIỀU DẠNG TỔN
THƯƠNG & NGƯỢC LẠI
KẾT HỢP VỚI TIỀN CĂN + LS  CHẨN
ĐOÁN VÀ CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
KẾT LUẬN

GIẢI PHẪU CT NGỰC BÌNH THƯỜNG
HÌNH 1
October 31, 2014
1, Coracoid. 2, Right clavicle. 3, Right common carotid artery.
4, Thyroid. 5, Internal jugular vein. 6, Left clavicle.
7, Left subclavian vein. 8, Left humeral head.
9, Scapular spine. 10, Spinous process.
12

HÌNH 2
1, Right humeral head. 2, Oesophagus. 3, Trachea. 4,
Left subclavian vein. 5, Scapular spine. 6, Glena
October 31, 2014 13

HÌNH 3
1, Right lung. 2, Rib. 3, Oesophagus. 4, Trachea.
5, Left brachiocephalic vein .
6, Left common carotid artery. 7,Left axillary vein.
8, Left Lung. 9, Transverse process. 10, Scapula.
October 31, 2014 14

HÌNH 4
1, Trachea. 2, Rib. 3, Brachiocephalic artery. 4, Left brachiocephalic vein .
5, Pectoralis major muscle. 6, Pectoralis minor muscle.
7, Left common carotid artery. 8, Left subclavian artery,
O
c
t
o
b
e
r
9
O
e
s
o
p
h
a
g
u
s
.
3
1
,2
0
1
4 10, Scapula. 15

HÌNH 5
1, Right lung. 2, Rib. 3, Trachea. 4, Left brachiocephalic vein .
5, Brachiocephalic artery. 6, Left common carotid artery.
7, Left subclavian artery. 8, Scapula. 9, Oesophagus.
10, Spinous process.
October 31, 2014 16

HÌNH 6
1, Oesophagus. 2, Rib. 3, Trachea. 4, Superior vena cava.
5, Brachiocephalic artery.
6, Left common carotid artery. 7, Aorta. 8, Scapula. 9, Spinal
canal.
October 31, 2014 17

HÌNH 7
1, Right lung. 2, Trachea. 3, Superior vena cava. 4, Aortic
arch.5, Left Lung. 6, Scapula 7, Vertebral body. 8, Rib.
October 31, 2014 18

HÌNH 8
1, Right lung. 2, Superior vena cava. 3, Thoracic ascending
aorta. 4, Thoracic descending aorta. 5, Rib. 6, Left Lung.
7, Oesophagus. 8, Trachea.
October 31, 2014 19

HÌNH 9
1, Right lung. 2, Right pulmonary vein. 3, Superior vena cava.
4, Thoracic ascending aorta. 5, Left pulmonary artery.
6, Left pulmonary vein. 7, Left Lung. 8, Scapula 9, Spinal canal. 10, Rib.
October 31, 2014 20

HÌNH 10
1, Right pulmonary artery. 2, Right lung. 3, Superior vena cava.
4, Thoracic ascending aorta. 5, Pulmonary trunk. 6, Left pulmonary vein.
7, Left pulmonary artery. 8, Scapula. 9, Rib10, Left Lung.
October 31, 2014 21

HÌNH 11
1, Right lung. 2, Right pulmonary artery. 3, Superior vena cava.
4, Thoracic ascending aorta. 5, Pulmonary artery root. 6, Left pulmonary vein.
7, Left pulmonary artery. 8, Rib. 9, Thoracic descending aorta
October 31, 2014 22

HÌNH 12
1, Right atrium. 2, Aortic root. 3, Pulmonary outflow
tract. 4, Left atrium. 5, Thoracic descending aorta.
October 31, 2014 23

 1 cơ lưng rộng 21 Phổi phải ở ngách sau thực qu
 2 thần kinh ngực dài 22 cơ thang
 3Cơ răng trước 23 cơ dựng sống
 4. phổi phải 24 đốt sống ngực
 5. cơ ngực lớn 25 tĩnh mạch đơn
 6 phế quản thuỳ dươi phải 26 tuỷ sống
 7. tĩnh mạch chủ trên 27 thực quản
 8. tiểu nhĩ phải 28 ống ngực
 9 Động mạch và tĩnh mạch ngực trong 29 động mạch chủ ngực đoạn xuống
 10. nhĩ trái 30 tĩnh mạch phổi trái
 11 xương ứ 31 phế quản thuỳ dưới trái
 12 động mạch vành phải 32 phổi trái
 13 động mạch chủ ngực đoạn lên
 14 xương sườn
 15 phễu động mạch
 16 thất trái
 17 động mạch vành trái
 18 xương sườn
 19 cơ gian sườn
 20 xương bả vai
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

• Xác định rãnh liên thùy  thùy
• Phế quản và động mạch đi vào trung tâm
phân thùy phân thùy
GIẢI PHẪU PHÂN THÙY PHỔI

• Đầumũitên:rãnhliên thùy
bé
• Mũi tên:rãnhliênthùylớn

(S3)
(S1)
(S2) (
S
1
-
‐
2
)
(S3)

(S10) (S7)
(S9)
(
S
7
-
‐
8
(S5)
(S4)
(S5)
(S4)
(S8)
(S9)
(S10)
Posterior: sau - Anterior: trước - Superior: trên - Inferior: dưới

GIẢI PHẪU CÂY PHẾ QUẢN

CAÂY PHEÁ QUAÛN VAØ PHAÂN THUØY PHOÅI
+ CT cho chitieát giaûi phaãutoát raátnhieàu so vôùi X quang quiöôùc
+ Phaân tíchhìnhaûnh CT
-Caâypheá quaûn
-Phaânthuøy phoåi
-Raõnh maøng phoåi

Ngang möùc cung
ñoäng maïch chuû
3
3
2
1/2
1
6

Möùcñoäng maïch
phoåi (T)
3
3
6
6
1/2
2

Möùcñoäng maïch
phoåi (P)
6
6
5
4
5
4

Möùcnhó T
10
5
4
8
9
10
4
7/8
9

 Ngang möùc carina: thaáyñoäng maïch phoåi (T), thaáypheá
quaûn (P) chiacho thuøy treân baét ñaàuthaáy phaân
thuøy6 (P).
 Ngang möùc ñoäng maïch phoåi (P): thaáy pheá quaûn (T)
chiaheátthuøy treân xuaáthieän thuøy giöõa, thuøy
löôõi.
 Ngang möùc nhó (T):pheá quaûn (P) chiathuøy giöõa-
döôùi heát phaân thuøy 6 phaân thuøy8,9,10.
 Ngang möùc 4 buoàng heát haï phaân thuøy 4 (T).
TOÙM LAÏI

-Daïng ñoâng ñaëc
-Daïng ñöôøng
-Daïng noát
-Daïng kínhmôø
-Daïng nang khí
DAÏNGTOÅN THÖÔNG PHOÅI

-Ñaùm môø hôïp löu, heä thoáng.
-Phaânboá theo thuøy, phaân thuøy.
-Airbronchogram.
DAÏNGÑOÂNG ÑAËC

-Xô, daïng löôùi, daïng ñöôøng (daøy vaùch giantieåu thuøy)…
-Dou, beänh phoåi moâ keõ, phuø phoåi…
DAÏNG ÑÖÔØNG

XÔ PHOÅI
Xơ phổi vô căn (IPF-Idiopathic Pulmonary Fibrosis)

-Ñaùm môø nheï, khoâng xoùamôø maïch maùu trong vuøng
toån thöông.
-Phuø phoåi, vieâm phoåi, xuaát huyeát phoåi…
DAÏNG KÍNH MÔØ

-Tree-in-bud(maàm caây)
-Noát phaânboá ngaãu nhieân
-Dou, vieâm, buïi phoåi…
DAÏNG NOÁT

DAÏNG NANG KHÍ
Lymphangioleiomyomatosis
Kết hợp với bệnh xơ cũ (Tuberous sclerosis)

TRUNG THẤT
 Vị trí: giữa 2 phổi, sau xương ức, trước cột sống,
bắt đầu từ lỗ trên lồng ngực (thoracicinlet/outlet)
đến cơ hoành
 Chia thành 4 vùng từ trên xuống dựa vào:
• Trên ĐMC (trung thất trên) (supraaortic)
• Quai ĐMC và cửa sổ phế chủ (aorticarch)
• Các ĐM phổi, khoang dưới carina, ngách TM
thực quản
• Tim và vùng cạnh tim (heart and paracardium)

1. Khôùp öùc-ñoøn
2. Tónh maïch thaân caùnh tay ñaàu(T)
3. Cung ñoäng maïch chuû
4. Cöûa soå pheá chuû
5. Ñoäng maïchphoåi (T)
6. Thaânvaø ñoäng maïch phoåi (P)
7. Nhó (T)
8. Caùc buoàng tim
9. Khoang sauchaânhoaønh
CAÙC MAËT CAÉT CÔ BAÛN TRUNG THAÁT

Ngangmöùc khôùp öùc ñoøn
•5 maïchmaùu:3ñoängmaïchphiaùsau (döôùi ñoøn(s) caûnh(c), thaâncaùnhtayñaàu(b) vaø
2tónhmaïchphiaùtröôùc thaâncaùnhtayñaàu(P) vaø (T)(bv)
•Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình-daõnmaïch..),u, haïch

Ngangmöùctónhmaïchthaân
caùnhtayñaàu (T)
•Tónh maïch caùnh tay ñaàu (T) (ibv) chaïy
ngang – tröôùc, qua (P) hôïp vôùi nhaùnh (P)
taïotónhmaïch chuûtreân.
•Löuyùcaùcbeänhlyù:u,haïch

Ngang möùccung ñoäng maïch chuû
•Cungñoängmaïchchuû (ARCH) vaøtónhmaïchchuû treân(S) ngaybeân(P). Phiaù
tröôùclaø caáutruùcmôõ hìnhtamgiaùc.
• Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình maïch..),haïch,u

Ngang möùccöûa soåpheá chuû
Cöûasoåpheáchuû:giöõa cung ñoängmaïchchuû vaøñoängmaïch phoåi(T) Coù vaøi
haïchnhoûvuøng naøy.Tónhmaïch Azygoschaïysau,ratröôùccaïnh(P) khíquaûnvaøo
tónhmaïchchuû treân.
• Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình maïch..),haïch,u
Av

Ngangmöùcñoäng maïchphoåi (T)
•Ñoängmaïchphoåi(T) [LPA]taïobôø(T) trungthaát.
•Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình-thuyeântaéc maïchñoängmaïch phoåi..),
haïch,u

Ngangmöùcñoäng maïchphoåi (P) vaøthaân ñoängmaïchphoåi
•Ñoängmaïchphoåi(P) [RPA]töøthaânñoängmaïchphoåi[MPA],chaïysang (P)phiaùsauñoäng
maïch chuûleân [AA]
•Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình-thuyeântaéc maïchñoängmaïch phoåi..),haïch,u

Ngangmöùc4buoàngtim
•Thaáycaùcbuoàngtim.Maøng ngoaøitim taïoñöôøngmôøgiöõa hailôùpmôõ [M]
•Löuyùcaùcbeänhlyù:tim(huyeátkhoái),haïch tröôùctim, uthöïcquaûn,coätsoáng
M

Ngangmöùckhoangsauchaân hoøanh

• Internal mammaryartery:ĐM vútrong
• Innominateartery:ĐM thâncánhtayđầu
• Brachiocephalic vein:TMthâncánhtayđầu

Azygosarch:quaiTM đơn, aorticpulmonarywindow:cửasổphếchủ,pretracheal:
trước khíquản

Ñaùnhgiaù chính xaùchaïch trung thaát raát quan troïng
trong choïnlöïatoáiöuphöông phaùpñieàutrò, tieân löôïng
beänh ôû beänh nhaân NSCLC
HAÏCH TRUNG THAÁT

PHAÂN LOAÏI HAÏCHTHEO VUØNG
AmericanThoracic Society

 1.Trungthaátcaonhaát:treântónhmaïchthaântay ñaàu(T).
 2.Caïnhkhíquaûntreân:treâncungñoängmaïchchuûnhöngdöôùi
tónhmaïchthaântayñaàu(T).
 3.Tröôùcmaïchmaùuhaytröôùccoätsoáng.
 4.Caïnhkhíquaûndöôùi.
NHOÙM HAÏCH TRUNG THAÁT TREÂN (1-4)

Tónh maïch thaân tay ñaàu vaãn coøn naèmbeân(T)ñöôøng giöõa.
Haïch naèm treân ñöôøng maø tónh maïch thaân tay ñaàu (T)
chaïy ngang qua tröôùc khí quaûn

2.CAÏNH KHÍ QUAÛN TREÂN
Coù haïchnhoû tröôùcmaïchmaùu-3A

3.HAÏCHTRÖÔÙCMAÏCHMAÙUVAØ TRÖÔÙCSOÁNG
Khoâng naèmcaïnh khíquaûn- naèmtröôùc maïchmaùu (3A) hay sau thöïc quaûn tröôùc coät soáng (3P)

Haïchtröôùcmaïch maùu-3A.
Haïchcaïnhkhí quaûndöôùi -4R.

4. HAÏCH CAÏNH KHÍQUAÛN DÖÔÙI
Naèmdöôùiñöôøngngang veõ tieáptuyeánbôøtreân
cung ñoängmaïch chuû.
4R-Haïchnaèmbeân(P) ñöôønggiöõakhí quaûn.

4L-Haïchnaèmbeân(T) ñöôønggiöõakhíquaûnmôû roängñeánpheáquaûnchính (T) ôûmöùc
bôøtreâncuûapheáquaûnthuøytreân(T)-Baogoàm nhoùmhaïchcaïnhkhí quaûnnaèmôû
möùctrunggianñeán daâychaèngñoängmaïch.

 5. Döôùi ñoäng maïch chuû.
 6. Caïnhñoäng maïchchuû:naèm tröôùc ngoaøi ñoäng maïch
chuû leânvaø cung ñoäng maïch chuû.
NHOÙM HAÏCH CHUÛ (5-6)

5. HAÏCHDÖÔÙIÑOÄNG MAÏCHCHUÛ
Ngoaøi daây chaèng ñoäng maïch.
6. HAÏCH CAÏNH ÑOÄNGMAÏCH CHUÛ
Naèmtröôùc ngoaøi ñoängmaïch chuûleân, cungñoäng maïch chuû,döôùi bôø treân cung
ñoäng maïch chuû.

 7. Döôùi carina
 8. Caïnhthöïc quaûn (döôùi carina).
 9. Daây chaèng phoåi.
NHOÙM HAÏCH TRUNG THAÁT DÖÔÙI (7-9)

7.NHOÙM HAÏCH DÖÔÙI CARINA

8 NHOÙM HAÏCH CAÏNH THÖÏC QUAÛN
Naèmdöôùicarina.
Caïnh thaønhthöïcquaûn,beân (P) hay(T) ñöôønggiöõa.

9. NHOÙM HAÏCH DAÂY CHAÈNG PHOÅI
Naèmbeân trongdaâychaèng phoåi,baogoàmhaïchnaèmôûthaønhsauvaø phaànthaápcuûa
tónhmaïchphoåidöôùi.

10. NHOÙM HAÏCH ROÁN PHOÅI

NHOÙMHAÏCH NAÈM ÔÛ ROÁN,GIAN THUØY, THUØY,
PHAÂN THUØY, HAÏ PHAÂN THUØY
(10-14)

TA: thân trước (truncus
anterior)
IA: ĐM gian thùy
BT: thân đáy (basal trunk)
A1: đỉnh
A2: sau
A3: trước
A4: ngoài
A5: trong
A6: trên
A7: đáy trong
A8: đáy trước
A9: đáy ngoài
A10: đáy sau
ĐỘNG MẠCH PHỔI (P)

Thuỳtrên(P):
Nhánh A1,A2,A3xuấtphát từthân trước
A1
A3 A3

Thuỳgiữa(P) mặttrướctrongcủaĐMgianthuỳ
A6
A4 A5
A4
A
8
-
‐
9
-
‐
1
0
A7

Thuỳdưới(P):
-
N
h
á
n
h
A6:từ ĐMCgianthuỳngangmức mặtsautrong
-
‐
N
h
á
n
hA7:đáyt
r
o
n
g
-
‐
c
ạ
n
htim, từ thân đáyđi xuốngvàotrong
A
9
-
‐
10
A7
A8
A10
A9
A8
A7

IA: ĐM gian thùy
BT: thân đáy (basal trunk)
A1 + A2: đỉnh sau
A3: trước
A4: ngoài
A5: trong
A6: trên
A7 + A8: đáy trước trong
A9: đáy ngoài
A10: đáy sau
ĐỘNG MẠCH PHỔI (T)

Thuỳtrên(T)
NhánhA1+2:từmặttrênĐMphổi(T)đilêntrên
NhánhA3:đi ratrước
A3
A1+
2 A1+
2
A3
A1+
2

Thuỳtrên(T)
NhánhA4:lưỡi trên,từ mặttrước ĐM gianthuỳđi lêntrên
A4
A5
A6

Thuỳdưới(T)
NhánhA6:từĐMgianthuỳngangmứchoặcngaytrênchỗ
xuất phátĐMthuỳlưỡi,đirasau
A4
A5
A6

Thuỳdưới(T):
NhánhA7+8:từ thânđáy đi
xuống,ratrước,vào trong
NhánhA9:rangoài
NhánhA10:rasau
A9
A10
A8
A7

CÁC LÁT CẮT Ở CT NGỰC
BÌNH THƯỜNG

CÁC LÁT CẮT
CT NGỰC BÌNH THƯỜNG

Circumflex artery (LCx)
LAD artery (LAD)

left ventricular wall and septum
papillary wall muscles
mitral valve leaflets. )

 BỆNH LÝ MÀNG PHỔI
 BỆNH LÝ XOANG MÀNG PHỔI: TKPM, TDMP, MỦ MÀNG PHỔI
 BỆNH LÝ NHU MÔ PHỔI
 VIÊM PHỔI
 ÁP XE PHỔI
 XẸP PHỔI
 BÓNG/ KÉN KHÍ PHỔI
 KHÍ PHẾ THỦNG
 DÃN PHẾ QUẢN
 PHỔI BIỆT TRÍ
 THUYÊN TẮC PHỔI
 U PHỔI LÀNH TÍNH
 UNG THƯ PHỔI
 BỆNH LÝ TRUNG THẤT: U, HẠCH, KHÍ-MỦ TRUNG THẤT
 CÁC TỔN THƯƠNG KHÁC: VỠ HOÀNH, THOÁT VỊ HOÀNH…
CÁC TỔN THƯƠNG TRÊN CT NGỰC

 MP thaønh ñöôïc caápmaùu bôûi maïch maùu heä thoáng, daãn löu veà
nhó (P)theo heä thoáng tónh maïch ñôn, baùn ñôn, tónh maïch vuù trong.
 MP taïng ñöôïc caáp maùu bôûi maïch phoåi vaødaãn löu veà tónh maïch
phoåi.
MÀNG PHỔI

-Bình thöôøng daøy 0.2-0.4mm.
*Toån thöông:
-Bernou: tuø
-Thöôøng keùo daøi theo khoang maøng phoåi, giôùi haïn nhu moâ phoåi roõ.
-Coù theå thaáy taùch laù thaønh, laù taïng (sau tieâm).
MÀNG PHỔI

-Umaøng phoåi laønh tính: usôïi (pleural fibroma) hay u trung
bieåu moâ laønhtính (benign mesothelioma), u môõ.
-Umaøng phoåi aùctính: Di caên maøng phoåi, u trung bieåu moâ
aùctính.
U MÀNG PHỔI

-40-60tuoåi,Nam: Nöõ=1:1
-Khoáiñônñoäc,khoânglieânquanamian.
-Bôøñeàu.Thöôøngôû½ngöïcdöôùi.
-80%töømaøngphoåitaïng,20%maøngphoåithaønh.
-Ñoùngvoâi< 5%,hoaïitöûneáuulôùn.
-Thöôøngkeáthôïpbeänhlyùphìñaïixöông-khôùp.
-Toånthöôngñaämñoä moâñoàngnhaát,thöôøngtieápxuùc thaønhngöïc(khoâng
ñoàngnhaátdohoaïitöû,xuaáthuyeát),baétquangkhoângñoàngnhaát.
-Ñaëc ñieåm hìnhaûnhkhoângphaânbieät laønhhayaùc tuynhieân toånthöôngaùc
thöôøng> 10cm,hoaïitöûtrungtaâmvaøTDMP nhieàu.
U TRUNG BIEÅU MOÂ LAØNH TÍNH
(BENIGNMESOTHELIOMA)

-Laønh tính.
-Bôø roõ, nhaün, ñaäm ñoä môõ, döïa vaøo maøngphoåi.
U MÔÕ MAØNG PHOÅI

DI CAÊN MAØNGPHOÅI
•-Laø u aùctính hay gaëpnhaát cuûa
maøng phoåi.
-Ungthö pheá quaûn (40-50%), vuù,
lymphoma, buoàng tröùng, tieâu hoùa.
-Thöôøng keømtraøn dòchmaøng phoåi
Hình CT
-Daøy maøng phoåi, traøn dòch
-Baét quang maïnh khoâng ñoàng nhaát
Ung thö buoàng tröùng di caênmaøng
phoåi

-Chieám < 5% beänh lyù aùc tính maøngphoåi.
-Coù lieân quan vôùi asbestos.
-Lan khaépmaøng phoåi  daøy maøngphoåi, khoâng ñeàu, coùnoát.
-Ñoùng voâi maøng phoåi 5%.
-Traøn dòchmaøngphoåi < 80%.
-Khoângcoù hình aûnh ñaëc hieäu.
U TRUNG BIEÅUMOÂAÙC TÍNH (MALIGNANT
MESOTHELIOMA).

U MAØNGPHOÅI AÙCTÍNH
Nam > nöõ : 5/1. Tieàn söû: asbestos
-Daøy maøng phoåi > 1cm, daïng noát khoâng ñeàu,
lieân quan maøng phoåi trung thaát, thöôøng ôû
moät beân (daáu hieäu aùc tính)
-Vaøo caùc raõnh maøngphoåi
-Ñoùng voâi , dòch maøng phoåi
-Xaâm laán thaønh ngöïc, trung thaát, haïch lôùn, di
caên
CE:Taêng quang maïnh, khoâng ñoàng nhaát
* Caànphaânbieät: UMP laønh tính, u haït vieâm
Biopsy
Mesothelioma aùc tính

BEÄNH LYÙ XOANG MAØNG PHOÅI

TRAØN DÒCHMAØNGPHOÅI
Nguyeân nhaân: Suy tim, vieâm nhieãm, u..
Hình aûnh
-Dòch ôû phía sau khi beänh nhaân naèm ngöõa
-Ñaäm ñoä dòch: caotrong chaûy maùu, dòchcoù protein cao
-Maøng phoåi coù theå daøy, baét quang sau tieâm caûn quang (daøy ñeàu
trong vieâm, daøy noát thoâ, khoâng ñeàu trong u..)
Vai troøCT:
-Ñaùnhgiaù möùc ñoä, loaïi (khutruù, töï do), vò trí traøn dòch
-Gôïi yù nguyeân nhaân (vieâm, u..)
-Phaân bieät: Traøn dòch maøngphoåi><Abscess phoåi ngoaïi bieân

Traøndòchmaøng phoåitöï do:dòchtöï dokhoang
maøngphoåi,eùp gaâyxeïp phoåithuïñoäng
Traønmuû maøngphoåikhutruù:dòch khutruùôû
caùctuùi maøngphoåidínhnhau,taêngquangcaùc
thaønhtuùinaøysautieâm caûnquang

TRAØNDÒCH MAØNGPHOÅI COÙ NGAÊN

TRAØN KHÍ MAØNG PHOÅI
Nguyeânnhaân:chaán thöông, thuû thuaät can thieäp, vôõ caùcboùng khí,
uaùc tính…
Hình aûnhCT
-Hình vuøng traøn khí ñaäm ñoä thaáp (khí), khoâng coùnhu moâ phoåi,
phoåi xeïp bò ñaåy vaøo trong.
Vai troøCT:
-Chaån ñoaùn xaùc ñònh (khí ít), khu truù, phaân bieät vôùi bulla
-Toån thöông phoåi keøm theo (blebs, beänhlyù moâ keû, dính maøng
phoåi, traøn dòchmaùu keát hôïp..)
-Ñaùnh giaù bieán chöùng, theo doõi hieäu quaûñieàu trò

TRAØN KHÍMAØNGPHOÅI
Traøn khí maøng phoåi [P]: ñaäm ñoä thaáp (khí), khoâng coù nhu moâ
phoåi, phoåi xeïp bò ñaåy vaøo trong.

-Khíquaûn:Ñöôøng kínhngang # 25mm ôû nam vaø 21mm ôû
nöõ.
-Pheá quaûn (P): # 15mm.
-Pheá quaûn (T): # 13mm.
-ThaânÑMP: 2.4 cm ± 0.2 cm
-ÑMP (P) ñoaïn gaàn:1.9 cm ± 0.3 cm
-ÑMP (P) ñoaïn xa:1.5 cm± 0.3 cm
-ÑMP (T): 2.1 cm ± 0.4 cm
GIAÛI PHAÃU

-Thaønhmoûng < 1mm.
-Khoangñöôïc laápñaàykhí.
-Trong phoåi.
-Thöôøng keáthôïp khípheá thuõng
-Coù theå nhieãm truøng
BÓNG KHÍ – KÉN KHÍ

-Möùc khí-dòch
-Phaânbieät abscess phoåi:
+Chöùa ít dòch hôn
+Thaønhmoûng hôn
+Khoâng coù vieâm phoåixung quanh
+Laâm saøng bieåu hieännheï nhaøng hôn.
KÉN KHÍ NHIEÃM TRUØNG

-Taécngheõn
-Thuïñoäng
-Daïngtroøn
-Daïngñöôøng
CAÙC LOAÏI XEÏP PHOÅI

Nguyeân nhaân: U, vieâm, nuùtnhaày,vaätlaï..
Hìnhaûnh CT
-Ñaämñoä moâ meàm, taêngquangsautieâm caûn
quang(caùcmaïchmaùu)
-Kheùpmaïchmaùu,keùo raõnhmaøng phoåi
-Keùotrungthaát,roánphoåi, côhoøanh,heïp
khoaûnglieânsöôøn
-Taêngthoângkhí buø tröø
-Caùcdaïng xeïp caùcthuøyphoåi
Vai troøCT
-Ñaùnhgiaùvò trí,möùc ñoäxeïp
-Tìm nguyeânnhaân(xeïp do u?)
-Toånthöông keøm theo
XEÏP PHOÅI
Xeïpthuyøtreânphoåi(T)do u phoåi,u phíatronggaây
loài bôøbaátthöôøng,ñaämñoäu giaûm sovôùi vuøng
phoåixeïp.

-Khoáimôø ñaùy phoåi, tieáp xuùcmaøng phoåi.
-Ñuoâisao choåi treân CT (Comet tail): maïchmaùu vaø pheá
quaûn hoäi tuï vaø xoaùy quanh khoáimôø.
-Baétquang maïnh,daøy maøng phoåi keácaän.
XEÏP PHOÅI TROØN

XEÏP PHOÅI TROØN
Comet tail

Phaânloïai(Reid/1950)
-Daõnpheáquaûnhình truï(cylindrical)
-Daõnpheáquaûnhình chuøm(varicose)
-Daõnpheáquaûnhình tuùi(saccular)
Hình aûnhCT
-(1) Daøythaønhvaødaõnloøng pheáquaûn (tram lines,signet ring, stringofpearls,grapes)(2) Thaáy
pheáquaûnôû ngoaïi bieânphoåi(3) Nangcoùmöùckhí/dòch (4) Loaïidaõnpheáquaûn
-Thayñoåixungquanh:xô,toåong,roáiloïanthoângkhí...
Vaitroø CT:
-Chaånñoaùnxaùcñònh,kieåuloaïi,vòtrí(1 haynhieàuphaânthuyø,1 hay2 beânphoåi),möùcñoä.
-Toånthöôngphoåikeømtheo.
-CTraátgiaù trò(ñaëcbieätHRCT)/ Chuïppheáquaûnchaånñoaùnhieän nayít phoåbieán
DAÕN PHEÁ QUAÛN (BRONCHIECTASIS)

Daõnpheáquaûnvôùi daáuhieäu voøngnhaãn(signet ring sign): pheáquaûnlôùnhôn ñoängmaïch
ñi keøm (bình thöôøngkhitæ soápheáquaûn/maïchmaùu< 1.2)

Daõnpheáquaûnvôùi daáuhieäu ñöôøngray( ‘tramline’ sign): dodaõnpheáquaûndaïng
truïkhi pheáquaûnsong song vôùi maëtcaét.

VIEÂM PHOÅI
Ñöôøng vaøo: Heä thoáng khí-pheá
quaûn, ñöôøng maùu, tröïc tieáp (thaønh
ngöïc, maøng phoåi..)
Phaân loaïi: (1) Vieâm phoåi thuøy
(2)Pheá quaûn pheá vieâm (3) Vieâm
phoåi moâ keõ
Hình aûnhCT:
-Daïng ñaùm môø raûi raùc, hôïp löu, air-
bronchogam (+/-)
-Toån thöông moâ keõ
Vieâm phoåi(pneumonia):daïngñaùm
môø,coù air-bronchogram.

Hình kính môø
raát nhaïy trong vieâm phoåi.

VIEÂM PHOÅI THUØY DÖÔÙI(P)

VIEÂM PHOÅI LUPUS
(HÌNH KÍNH MÔØ)

-Toån thöông vaùch caùckhoaûng khí.
-Dieãn tieán maïn tính taïo xô.
BEÄNH PHOÅI MOÂ KEÕ

-Beänhmoâ haït heäthoáng, nguyeân nhaânchöa roõ.
-Nöõ: Nam: 3: 1 ; Da ñen: Da traéng: 14:1
-Haïchroán phoåi, trung thaát,toån thöông da, maét.
-Toånthöông phoåi daïng noát nhoû, ñöôøng, kínhmôø…
-Hoäichöùng Lofgren: Haïch roán phoåi hai beân caáp, soát,
hoàng ban noát, ñaukhôùp.
BEÄNH SARCOIDOSIS

HAÏCH TRUNG THAÁT VAØ ROÁN PHOÅI (SARCOIDOSIS)

-Nguyeânnhaânkhoângroõraøng.
-Traønkhímaøngphoåixaûyra >25%.
-Noátnhoûlanroängphoåi.Toånthöôngdaïngnangchöùakhínhoû,
ôûngoaïivi.
-Coùtheåxô,“toåong”
BEÄNHMOÂ BAØO X (HISTIOCYTOSISX)(EOSINOPHILIC
GRANULOMA)

ABSCESSPHOÅI (PULMONARYABSCESS)
Nguyeânnhaân:Thöôønglaøhaäu quaûn
vieâm phoåi(tuï caàu,Klebsiella)
Hình CT
PL:Coùtheåhieän dieänmöùckhí-dòch
CE:Taêngquangngoaïi bieân(thaønhoå
abscess),khoângthaáytaêngquangtrung
taâm(vuøng hoaïitöû)
Vaitroø CT
-Vòtrí,kíchthöôùc,ñoädaøythaønh,toån
thöôngphoåilieân quan
-Chaånñoaùnphaânbieät
Abscess phoåi: hình möïc dòch-khí, coù taêng quang
vieàn sautieâm caûnquang

ABSCESSPHOÅI # MỦ MÀNG PHỔI

Áp xe phổi được phân thành 2 loại:
Áp xe phổi nguyên phát: các ổ nung mủ trên một phổi lành,
chưa có tổn thương hay bệnh lý trước đây.
Áp xe phổi thứ phát: các ổ nung mủ được hình thành trên một
phổi bệnh lý, tồn tại các tổn thương cũ:hang lao, giãn phế
quản, nang phổi.
ABSCESSPHOÅI (PULMONARYABSCESS)

KHÍ THUÕNGPHOÅI [EMPHYSEMA]
Phaânloaïi(Americanthoracicsociety 1962)
1/Khíthuõûngtrungtaâmtieåuthuyø(Centrilobularemphysema)
-Vuøngkhí thuõng> 1cm quanhñoängmaïchtrung taâm thuøyphoåithöù caáp.
Haygaëpphaàncaothuøygiưõa
2/Khíthuõngtoaøntieåuthuyø(Panlobularemphysema)
-Vuøngkhí thuõnglan toûa,ñoàngnhaát.Haygaëpthuøydöôùi
3/ Khíthuõngcaïïnhvaùch(Paraseptalemphysema)
-Vuøngkhí thuõngngoïai bieân caïnhmaøngphoåi,caïnhlaùtaïngmaøng phoåi,
raõnhlieân thuøy.
Ngoaøira:
*Khíthuõngcaïnhvuøng seïo (Paracicatricialemphysema):Lôùn khoaûngkhí,huûy
moâphoåicaïnhvuøng seïo

Khí thuõng trung taâm tieåu thuyø

KÉN KHÍ – KHÍ
PHẾ THŨNG

THUYEÂNTAÉC PHOÅI
Hình CT
-Khuyeát trong loøng maïch do cuïc
maùu ñoâng
-Vuøng taêêng ñaäm ñoä, hình
cheâm,neàndöïa vaøo maøngphoåi
(nhoài maùu phoåi)
-Roái loïan thoâng khí
Thuyeântaécñoängmaïch phoåi:hìnhkhuyeát
thuoác(maùu ñoâng)ôû ngoaïibieân cuûañoäng
maïch phoåi(T)

Thuyeântaécñoängmaïch phoåikeømnhoàimaùuphoåi:vuøng nhoàimaùuhình tam
giaùc,vôùi ñaùyroängôû phiaùngoaïi bieân

- Tắc động mạch phổi (Pulmonary embolism – PE) là bệnh lý tim mạch cấp tính
thường gặp.
- Bệnh đứng hàng thứ 3 sau nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. (the third most
common acute cardiovascular disease after myocardial infarction
and stroke).
- Hàng ngàn case tử vong mỗi năm do không chẩn đoán được bệnh.
- Các test chẩn đoán bao gồm:
1. D-dimer có độ nhạy cao nhưng độ đặc hiệu thấp.
2. Xạ hình thông khí – tưới máu (ventilation-perfusion scintigraphy) có độ nhạy
cao, độ đặc hiệu thấp.
3. Siêu âm mạch máu chi dưới có độ đặc hiệu cao, nhưng độ nhạy
thấp.
4. CT động mạch phổi (Computed tomographic pulmonary
angiography) trong một phân tích gộp cho thấy độ nhạy 53%–100% và độ đặc hiệu 83%–
100%. (Khoảng cách lớn là do sự cải tiến liên tục của CT).
5. Chụp động mạch phổi bằng DSA là phương pháp tham khảo chuẩn,
cho phép khẳng định hay loại trừ chẩn đoán. Nhưng ít được sử dụng do thiết bị khôn sẵn
có

Tắc động mạch phổi cấp (Acute Pulmonary Embolism):
- Các tiêu chí chẩn đoán PE cấp bao gồm:
. Khuyết thuốc hết lòng mạch.
. Khuyết thuốc một phần vùng trung tâm.
. Khuyết thuốc một phần lệch tâm (góc giữa huyết khối và
thành mạch là góc nhọn).
- Các dấu hiệu phụ:
. Tăng đậm độ nhu mô phổi, hình tam giác có đáy ở ngoại biên và
đỉnh
hướng vào trong.
. Tăng đậm độ dạng đường (linear bands)...
(thường không đặc hiệu – có nhiều bệnh lý có hình ảnh tương tự).
- Dấu hiệu tăng đậm độ trong lòng động mạch phổi trên phim không cản quang có
giá trị tham khảo và cần phải có phim có cản quang để khẳng định chẩn đoán.
- Các trường hợp CTPA chưa khẳng định được thì phải làm thêm:
. Xạ hình thộng khí – tưới máu.
. CTPA lần 2.
- Các dấu hiệu gợi ý trên siêu âm tim:
. Dãn lớn thất phải.
. Tăng áp động mạch phổi.
. Phồng vách thất sang trái...mà không giải thích được.
5

Figure 4. PE cấp ở BN nữ 32 tuổi, lâm sàng có đau ngực. CT cho thấy PE ở
nhánh phân thùy đáy – sau của động mạch thùy dưới (P). (mũi tên). Động mạch
bị tắc dãn lớn hơn các mạch máu kế cận.
6

Figure 5a. PE cấp ở bn nữ 45 tuổi, lâm sàng có đau ngực.
(a) PE ở nhánh phân thùy đáy – ngoài của động mạch thùy dưới (P). Hình ảnh
khuyết thuốc một phần, thuốc cản quang bao xung quanh tạo thành dấu hiệu đồng
tiền tròn (polo mint sign) (mũi tên).
7

Figure 5b.
(b) hình ảnh tắc cấp tính các nhánh hạ phân thùy (subsegmental arteries) của
động mạch phân thùy đáy – ngoài (the laterobasal segment) (mũi tên).
8

Figure 6. PE cấp ở bn nam 66 tuổi, lâm sàng có đau ngực và khó thở.
- Hình ảnh khuyết thuốc một phần, có thuốc cản quang bao quanh (dấu đường
ray
xe lửa (railway track sign) (mũi tên). Có hình ảnh tắc cấp tính của động mạch
thùy
trái (left main pulmonary artery) (đầu mũi
tên).

Tiếp tuyến của huyết khối (đường liên tục)
và tiếp tuyến của thành mạch (đường
không liên tục) tạo thành góc nhọn.
Figure 7. PE cấp ở bn nữ 58 tuổi, lâm sàng có đau ngực và khó thở.
- PE có hình ảnh khuyết thuốc lệch tâm, thuốc cản quang bao quanh và tạo thành
10góc nhọn với thành mạch. (mũi tên).

Figure 8. PE cấp ở bn nữ 58 tuổi, có đau ngực và khó thở.
- Hình ảnh PE cấp với các dấu hiệu phụ (ancillary findings):
. Tăng đậm độ nhu mô phổi hình chêm (mũi tên), dâu hiệu này có
thể là
biểu hiện của nhồi máu nhu mô phổi. (mũi tên).
. Dải tăng đậm độ (linear band) (đầu mũi tên).
(chú ý: có rất nhiều bệnh lý có các dấu hiệu này, nên cần kết hợp lâm sàng
và chẩn đoán phân biệt...)
11

Thất
phải
Thất trái
Figure 9. PE ở bn nữ 42 tuổi, đau ngực và khó thở nhiều.
- Hình ảnh thất phải dãn lớn hơn thất trái.
12

Hình chưa tiêm thuốc CTPA có tiêm
thuốc
Figure 10a. PE cấp không có triệu chứng ở bn nữ 87 tuổi.
(a) CT không cản quang thấy có vùng tăng đậm độ nhẹ bên trong động mạch
phổi
(P). (mũi tên).
(b) CTPA cho thấy PE cấp nhánh chính của động mạch phổi (P) và nhánh liên
thùy
1
3
của động mạch phổi (T).

Tắc động mạch phổi mạn (Chronic Pulmonary Embolism): -
Khuyết thuốc hoàn toàn lòng mạch (kích thước của mách máu bị
tắc nhỏ hơn mạch máu kế cận).
- Khuyết thuốc một phần (góc tù).
- Nhiều mạch máu bàng hệ...
** Bác sĩ hình ảnh và bác sĩ lâm sàng nên biết:
- Khả năng chẩn đoán của CTPA.
- Các test chẩn đoán khác khi CTPA chưa xác định được.
- Chẩn đoán PE cần dựa trên nhiều yếu tố:
. Lâm sàng đau ngực, khó thở...không giải thích được.
. Siêu âm dãn thất phải, dãn động mạch phổi, tăng áp động
mạch phổi...không giải thích được.
. Huyết khối tĩnh mạch chi dưới.
. Biểu hiện trên CTPA.
14

Figure 11. PE mạn tính ở bn nam 27 tuổi, lâm sàng có khó thở.
- Cho thấy tắc nhiều nhánh nhỏ ở phổi phải, kích thước nhỏ hơn các mạch máu kế
cận và cùng vị trí (phổi trái).
- Tuần hoàn bàng hệ từ nhánh hemi – cơ hoành (hemidiaphragmatic artery) (mũi
tên).
Figure 13. sau thời gian điều trị chụp lại thấy có tuần hoàn trở lại, hình ảnh
thuốc cản quang nhỏ bên trong lồng mạch.( mũi tên).
15

Huyết khối gây khuyết
thuốc
- Hình ảnh khuyết thuốc lệch tâm, tiếp tuyến huyết khối và thành mạch là góc tù.
(mũi tên).
- Dãn động mạch phế quản bàng hệ. (đầu mũi tên).
16

- Cho thấy đường khuyết thuốc nhỏ bên trong động mạch liên thùy. (mũi
tên).
- Dãn động mạch phế quản bàng hệ (đầu mũi tên). 17

Figure 15. PE mạn tính ở bn nam 62 tuổi.
- Huyết khối động mạch phổi gốc (thân chung) và nhánh chính bên trái (đầu mũi
tên).
- Các động mạch phế quản bàng hệ (mũi tên).
18

Figure 16. PE mạn tính ở bn nữ 60, lâm sàng có khó thở.
- Hình ảnh tưới máu dạng khảm.
- Vùng giảm tưới máu (mũi tên) kích thước các mạch máu nhỏ hơn vùng kế cận
và đối bên.
1
9

Figure 17. PE mạn ở bn nam 62 tuổi, lâm sàng có khó thở.
- Hình ảnh vôi hóa thành động mạch phổi. Dấu hiệu thứ phát của tắc động
mạch phổi mạn tính.
(cần kết hợp lâm sàng và chẩn đoán phân biệt…)
2
0

Figure 18. Tăng áp động mạch phổi thứ phát sau PE mạn ở bn nam 62 tuổi
(cùng của bn hình 12).
- Đường kính động mạch phổi 41 mm. (bình thường < 30 mm).
2
1

Thất phải
Figure 19. PE mạn có tràn dịch màng tim (mũi tên trắng), tăng áp động mạch
phổi và dãn thất (P).
22

Figure 20a. Xảo ảnh do cử động hô hấp ở bn nam 61 tuổi, có khó thở.
(a) CT (cửa sổ phổi) hình ảnh phức hợp các mạch máu dạng mòng biển
(seagull sign) (mũi tên).
2
4

Figure 20b. Xảo ảnh do cử động hô hấp ở bn nam 61 tuổi, có khó thở.
(b) CT (cửa sổ trung thất) cho thất bất thường giảm đậm độ do hiệu ứng thể
tích
2
5
từng phần (mũi tên), dấu hiệu rất giống PE.

Figure 21. BN nữ 39 tuổi, lâm sàng có đau ngực.
- Hình bị nhiễu do độ mịn (ồn – noise) không chuẩn. Rất dễ lẫm với tắc nhanh
nhỏ động mạch phổi.
2
6

Figure 22a. BN nam 63 bị suy hô hấp.
- Xảo ảnh do cứng hóa chùm tia (Beam-hardening artifact).
- (a) catheter trong động mạch phổi gây nên xảo ảnh cứng hóa chum tia ở
động mạch phổi gốc và nhánh phải. (mũi tên). Có huyết khối nhỏ ở nhánh
trái.
27

Figure 22b. Beam-hardening artifact in a 63-year-old man with respiratory
failure.
(b) CT cửa sổ xương thấy rõ catheter trong lòng động mạch phổi. Hiệu ứng
cứng hóa chùm tia vẫn còn.
- Catheter màu trắng.
- Xảo ảnh màu đen. (mũi tên).
28

Figure 23. BN nữ 60 tuổi đau ngực kiểu viêm màng phổi (đau nhiều khi hít
thở).
- Xảo ảnh liên quan đến dòng chảy.
- Hình tái tạo coronal cho thấy động mạch liên thùy (P) và nhánh đáy sau của
động mạch phổi (P) ngấm thuốc không đều. (mũi tên).
2
9

Figure 24a, b: Xảo ảnh liên quan đến dòng chảy ở bn nữ 73 tuổi có đau
ngực.
(a) CT cho thấy tăng quang kém ở đm liên thùy và thùy giữa (P) do xảo ảnh
liên quan đến dòng chảy. Ở phía xa hơn động mạch phổi lại tăng quang bình
thường.
- Thực quản dãn và chứa đầy dịch.
- (b) Chụp lại cho thấy PE ở nhánh trong và nhánh ngoài của đm thùy giữa.
(mũi tên).
3
0

Figure 25a. PE cấp ở bn nam 59 tuổi.
(a) CT scan (window width = 400 HU, window level = 40 HU) cho thấy huyết
khối ở đm liên thùy (P) (mũi tên).
3
1

Figure 25b. PE cấp ở bn nam 59 tuổi.
(b) CT scan (window width = 552 HU, window level = 276 HU) cho thấy PE cấp
ở nhánh trong của đm thùy giữa (P). (mũi tên) dấu hiệu này không thấy trên
hình 25a.
3
2

Figure 25c. PE cấp ở bn nam 59 tuổi.
(c) CT scan (window width = 700 HU, window level = 100 HU) cho thấy
thrombus ở đm liên thùy (P) và nhánh trong của đm thùy giữa (P).
- Hình 25 cho thấy ở các cửa sổ khác nhau có hiệu quả phát hiện huyết khối
khác
nhau.
33

Figure 26. Xảo ảnh dải sọc (streak artifact) ở bn nữ 35 tuổi, có đau
ngực.
- Xảo ảnh dải sọc do đậm độ chất cản quang cao trong tĩnh mạch chủ
trên. (mũi tên). Xảo ảnh này có thể nhận biết được do hướng lan và vị trí
“không phải giải phẩu” (nonanatomic) của nó.
34

Figure 27a. Xảo ảnh thuật toán (algorithm) ở bn nữa 70 tuổi. Lâm sàng
khó thở.
(a) CT cho thấy có tăng quang ngoài rìa các mạch máu giống hư PE
cấp. (mũi tên). Dấu hiệu này thường thấy khi ta xem lại hình bằng các
cửa sổ trung thất hay cửa sổ phổi chuyên về thuyên tắc (nghĩa là có áp
dụng thuật toán trong tái tạo hình ảnh) thấy có vòng sáng bright quanh
động mạch đặc biệt khi có kèm với xảo ảnh dòng chảy.
35

Figure 27b. Xảo ảnh thuật toán (algorithm) ở bn nữa 70 tuổi. Lâm sàng
khó thở.
(b) CT với thuật toán chuẩn (standard algorithm) không thấy xảo ảnh này.
Không thấy PE trên hình này.
36

Figure 28a. Xảo ảnh thể tích từng phần ở bn nữ 52 tuổi. Lâm sàng có khó
thở.
(a) Lát cắt có độ dày 3.75 mm, giá trị trung bình thể tích của mạch máu và
phổi tạo nên xảo ảnh giống như PE ở đm phân thùy trước của thùy trên
phổi trái. (mũi tên). Nhưng hình ảnh này có giới hạn không rõ.
3
7

Figure 28b, c: Xảo ảnh thể tích từng phần ở bn nữ 52 tuổi. Lâm sàng có khó
thở. (b) Lát cắt ngay phía dưới thấy đm thùy trên phổi trái còn bình thường.
(c) Lát cắt ngay phía trên cho thấy thuốc lắp đầy lòng động mạch thùy trên và đm
phân thùy trước.
Các biểu hiện ở hình (b) và (c) cho thấy dấu hiệu giảm đậm độ ở hình (a) là xáo
ảnh
38
thể tích từng phần.

Figure 29. Xảo ảnh bước thang (stair step) ở bn nam 84 tuổi. Lâm sàng có
khó thở và đau ngực.
- Các đường giảm đậm độ ngang qua các mạch máu trên hình tái tạo
coronal. (mũi tên).
- Xảo ảnh này nhận biết là nhờ tính chất non – anatomic của nó.
39

Figure 30a. Hạch bình thường vùng rốn phổi 2
bên.
40

Figure 30b. Hạch bình thường vùng cạnh động mạch liên thùy 2
bên.
41

Figure 30c. Hạch bình thường vùng thùy giữa (P) và thùy
lưỡi (T).
42

Figure 30d. Hạch bình thường thùy dưới 2 bên.
43

Figure 31. Chỗ chia đôi của đm thùy lưỡi và thùy
dưới phổi trái. (mũi tên). Trường hợp này nên xem
các lắt cắt tiếp theo sẽ rõ bản chất của dấu hiệu này.
44

Figure 32. Hình ảnh của tĩnh mạch chưa
tăng quang trong thì động mạch (rất giống tắc đm
phổi hoàn toàn). Cần xem thêm trong các thì
45

Figure 33. Nút nhày phế quản ở bn nữ 83 tuổi, lâm sàng
có khó thở. (mũi tên). Rất giống PE cấp. Phế quản của
phân thùy đáy – sau dãn, lắp đầy chất nhày. Động mạch đi
kèm kích thước bình thường. (đầu mũi tên).
46

Figure 34a. Bn nữ 56 tuổi bị suy tim trái, khó thở.
(a) phù mô kẽ quanh mạch máu (mũi tên) giống như PE mạn tính.
(b) (cửa sổ phổi) phù mô kẽ quanh mạch máu, dấu kính mờ, dày rãnh liên
thùy và đường dày trơn láng. (mũi tên). Tràn dịch màng phổi 2 bên.
4
7

Figure 35a. BN nam 65 tuổi có khó thở, tăng sức đề kháng mạch máu khu trú.
(a) xảo ảnh dòng chảy do tăng đề kháng khu trú (mũi tên), dấu hiệu rất giống PE
cấp. Có tràn dịch màng phổi và xẹp phổi.
48

Figure 35d. BN nam 65 tuổi có khó thở, tăng sức đề kháng mạch máu
khu trú.
(d) Hình ảnh xoắn vặn nhẹ mạch máu phân thùy đáy – sau của đm thùy
dưới phổi (T), nhưng không có PE.
4
9

Figure 35e. BN nam 65 tuổi có khó thở, tăng sức đề kháng mạch máu khu
trú. (e) Hình chụp chếch không thấy PE.
50

Figure 36. BN nam 69 tuổi huyết khối đm phổi (P) sau cắt phổi (P) do
ung thư.
5
1

Figure 37. BN nữ 65 tuổi khó thở, có sarcoma đm phổi gốc (mũi
tên) di căn đm phổi (P). (đầu mũi tên).
52

Figure 38. Bn nữ 78 tuổi, lâm sàng khó thở và endometrial stromal
sarcoma có xâm lấm tĩnh mạch chủ dưới.
- CT cho thấy tắc đm thùy dưới (P) nghĩ do u. (mũi tên).
53

Figure 39. Nam 60 tuổi, lâm sàng có khó thở và carcinoma tế bào thận
nguyên phát.
- CT cho thấy dãn đm tiểu phân thùy của đm phân thùy đáy – sau (P), dãn
thứ
phát sau tắc do u.
5
4

Figure 40. Nam 60 tuổi, lâm sàng có khó thở và carcinoma tế
bào thận nguyên phát.
- CT cho thấy tắc tiểu động mạch của tiểu thùy thứ cấp, hình
ảnh
dạng cây đâm chồi (tree-in-bud). 55
- Hình ảnh rất hiếm và khó chẩn đoán trên CT.

Case 1: Bệnh nhân nam 70 tuổi, vào viện với bệnh cảnh đau ngực nhiều ngày,
siêu âm dãn thất phải, tăng áp đm phổi. CT huyết khối động mạch phổi nhánh
chính 2 bên (mũi tên).
- Bệnh nhân được chuyển BVCR. Chẩn đoán tắc động mạch phổi 2 bên.
57
- Động mạch phổi gốc, nhánh phải và trái không dãn…khả năng là tắc mạn tính.

Đm phổi gốc Đm chủ
lên
Case 2: bệnh nhân nam 61 tuổi, nhập viện vì đau ngực và khó thở.
- Siêu âm: dãn buồng tim phải, tăng áp động mạch phổi.
- CT huyết khối động mạch phổi phải và trái.
- Kích thước đm phổi gốc (d = 33 mm) lớn hơn động mạch chủ cùng lát
cắt…nghĩ tắc cấp.
- Điều trị tiêu sợi huyết tại BVTMAG. Đáp ứng tốt.
58

Case 3: bệnh nhân nam, 67 tuổi, đau ngực.
- Siêu âm: dãn nhẹ thất (P) và tăng nhẹ áp lực đm phổi.
- Chụp CT vì nghi ngờ bóc tách động mạch chủ ngực.
- CT thấy tắc động mạch phổi (P) và nhánh thùy dưới của đm phổi
(P). - Xin chuyển tuyến trên. (BVCR).
59

Case 4: bệnh nhân nữ, 64 tuổi, đau ngực và khó thở.
- Siêu âm: dãn thất (P) và tăng áp đm phổi.
- CT thấy tắc đm phổi nhánh phải và trái.
- Điều trị tại BVTMAG bằng thuốc tiêu sợi huyết. Đáp ứng
tốt.
60

Case 5: bn nam 51 tuổi, BVĐKTTAG chuyển với chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch
cẳng chân phát hiện trên siêu âm.
- Nhập viện BVTMAG, bn ho nhiều, khó thở nhẹ và đau ngực.
- CT thấy hình ảnh đông đặc phổi, hình tam giác, đáy dựa vào màng phổi, đính
hướng vào trong; huyết khối nhánh nhỏ ở đm thùy dưới (P).
- Điều trị tại BVTMAG: kháng sinh không đáp ứng; điều trị enoxaparine đáp ứng tốt.
61

Case 6: bn nam nhập viện vì đau ngực, khó thở.
- Siêu âm: dãn thất (P) và tăng áp đm phổi.
- CT thấy huyết khối đm phổi (P). Dãn đm phổi gốc.
COPD. - Điều trị tại BVTMAG. (điều trị nội khoa bảo tồn).
62

Giải phẩu CT ngực – các mạch máu
lớn.
SVC: tĩnh mạch chủ trên.
Aortic arch: cung đm chủ
Pulmonary artery: đm phổi
Main sterm bronchus: phế quản gốc
63

 Baát thöôøngbaåmsinh
 Phaànphoåikhoângchöùcnaêng
 Khoângthoângvôùi caâypheáquaûn
 Caápmaùubôûi ñoängmaïchheäthoáng.
 Thuøydöôùiphoåi(T)(LLL):Thuøydöôùiphoåi(P)(RLL)=2:1
 Coùhailoaïi:
 Loaïinoäithuøy(Intralobar)(80%)
 Loaïingoaïi thuøy(Extralobar)(20%)
PHOÅI BIEÄTTRÍ
(PULMONARY SEQUESTRATION)

PHOÅI BIEÄTTRÍ
(PULMONARY SEQUESTRATION)

PHỔI BIỆT TRÍ THÙY DƯỚI

 Ñoäng maïch cungcaáptöø ñoängmaïch chuû
 Thöôøng töø ñoäng maïch chuû ngöïc xuoáng
 Tónh maïch daãn löu thöôøng theo heä thoáng tónh maïch phoåi.
PHOÅI BIEÄTTRÍ NOÄI THUØY

 Thuøydöôùi(T),phaânthuøyñaùysauchieám2/3.Coønlaïi
thöôøngphaânthuøysauthuøydöôùi(P).
 Khoângthöôøngkeáthôïpvôùicaùcbaátthöôøngkhaùc(coùtheå
gaëp14%).
 Thöôøngnhaänbieátôûngöôøitröôûngthaønhdovieâm phoåi.
PHOÅI BIEÄT TRÍ NOÄI THUØY

 Khoáidaïng moâ, thöôøng tieáp xuùccô hoaønh (khoâng
nhieãm truøng).
 Neáu nhieãm truøng vaø thoâng caây pheá quaûn coù theå coù
daïng nang chöùa khí,möùc dòch khí.
PHOÅI BIEÄTTRÍ NOÄI THUØY

 Phaùt trieån nhö phoåi phuï, ñöôïc bao bôûi maøng phoåi rieâng.
 Hieám khi nhieãm truøng.
 Haàu heát bieåu hieän laø khoái moâ ñoàng nhaát.
 Lieân quanhoaønh (T)trong 90% tröôøng hôïp.
PHOÅI BIEÄTTRÍ NGOAÏI THUØY

 Ñoängmaïchheäthoángcungcaáp thöôøngtöøñoängmaïchchuû
buïng.
 Thöôøngdaãnlöutheoheätónhmaïchheäthoáng-Tónhmaïch
chuûdöôùi,azygoshaybaùnñôn.
 Keát hôïpbaátthöôøngkhaùc:60%.
 Thöôønggaëpthoaùtvòhoaønhbaåmsinh.
PHOÅI BIEÄTTRÍ NGOAÏI THUØY

 Khoáiñaëccoù theå ñoàng nhaát haykhoâng ñoàng nhaát,
ñoâi khicoù nang.
 Ít gaëp hôn coù theå taïo hang lôùn vôùi möùc dòch khí,khoái
daïng nang giôùi haïnroõ.
PHOÅI BIEÄTTRÍ

NOÁT PHOÅI LAØNH TÍNH
 Bôø ñeàu
 Ñaäm ñoä môõ
 Ñoùng voâi
 Sang thöông veä tinh
 Thôøi gian nhaân ñoâi
* Löu yù: Coù söï truøng laép daáuhieäu
hình aûnh giöõa laønh vaø aùc
tínhBiopsy
Sang thöông veä tinh

-Trung taâm hay leächtaâm.
-Hìnhdaïng: baép noå,quaû taï,daïng voøng, laámtaám…
ÑOÙNG VOÂI

-Neáutoån thöông nhaânñoâi theå tích > 6tuaàn vaø < 16 thaùng,
thöôøng aùctính.
-Taêngñöôøng kínhleân 25%= nhaân ñoâi theå tích
THÔØI GIAN NHAÂN ÑOÂI
1cm
1.25
cm

Hamartoma (coùñaäm ñoä môõ-voâi
beân trong)
Ñoùng voâi trong beänh lyù u haït
laønh tính (granuloma)

NOÁT PHOÅI AÙC TÍNH
•  Bôø khoâng ñeàu, tuûa gai (radiating
coronal)
•  Co keùomaøng phoåi (Pleural fingers,
flaps)
•  Hoäi tuï maïch maùu (Rigler’s umbilical
sign)
•  Hoïai töû
•  Ñoùng voâi
•  Lieân quan trong loøng pheá quaûn
•  Thôøi gian nhaân ñoâi [ 30-400 ngaøy]
Ung thö phoåi ngoïai bieân/ Bôø khoâng ñeàu,
tuûa gai/ Co keùo maøng phoåi

Ñaäm ñoä khoâng ñoàng nhaát do hoïai töû (Ca.
teá baøo lôùn keùm bieät hoùa)
Lieân quan vôùi trong loøng pheá quaûn
pheá quaûn thuøy löôõi (T)(Ca. teá baøo
vaûy)

U PHOÅI AÙCTÍNH
• *Nguyeânphaùt
– Bronchogeniaccarcinoma
– Lymphoma
– Sarcoma
– Plasmacytoma
• *Thöùphaùt
– Thaän,ñaïitraøng,buoàngtröùng,töûcung
– BöôùuWilm, uxöông
Vaitroø CT:
-Ñaùnhgiaù vòtrí,kích thöôùc,bôø,lieân quan
maøngphoåi,trungthaát,thaønhngöïc, haïch,
maïch maùu(xaâmlaán?)Staging
-Toånthöôngkhaùckeømtheo
Ung thöphoåixaâmlaán
trungthaát,tónhmaïch chuûtreân[S]
s

 Squamous cell ca 30-
35%
 Adenocarcinoma 25-
35%
 Small cell or oat cell 25%
 Large cell undifferentiated 10%
UNG THÖ BIEÅU MOÂ PHEÁ QUAÛN (Bronchogenic
Carcinoma)

 Ung thö bieåu moâ pheá quaûn thöôøng ñöôïc chiathaønh hai
nhoùm:
 Loaïi teá baøo nhoû (SCLC: Small cell lung cancer ).
 Loaïi khoâng phaûi teá baøo nhoû (NSCLC: Non-small cell lung cancer).
UNG THÖ BIEÅU MOÂ PHEÁ QUAÛN

-SCLC ñöôc chiahaigiai ñoaïn:giôùi haïnvaø lanroäng.
-SCLC hieám khiphaãu thuaät,thöôøng ñöôïc ñieàu trò baèng
xaï/hoùa.
SCLC

-SCLC thöôøngphaùttrieåntöøpheáquaûnchínhhaypheáquaûn
thuøy.Phaùttrieåntöøloøngnoäipheáquaûnthöôønghay gaëp.
-Haïchroánphoåi,caïnhkhíquaûn,döôùicarinalieânquan.
-Haàuheátmaùunuoâitöøñoängmaïchpheáquaûn,moätsoáñöôïc
nuoâitöøñoängmaïchphoåi.
SCLC

 Xuaát hieän
 Haïch trung thaát
 Khoái ôû roán phoåi
 Noát phoåi nhoû hoaëc khoâng nhìn thaáy.
 Khaû naêng di caên cao.
 Phaùt trieån nhanh.
Small CellUndifferentiated
Oat Cell

SCLC-xaâmlaánñoäng maïchphoåi (T).

-NSCLC(Non-small cell lung cancer) chiếmkhoảng 75% caùc
loạiung thư phổi. Chiathaønh: adenocarcinoma, squamous
cell carcinoma, and large cell carcinoma.
-NSCLC thöôøng ñöôïc ñaùnhgiaù giaiñoaïn baèng TNM ñeå
xeùt chæ ñònh phaãu thuaät.
NSCLC

 T0 Khoângcoù baèngchöùng unguyeânphaùt
 T1 d≤3 cmvaøñöôïc baoquanhbôûiphoåihaymaøng phoåitaïng.

 T2 d> 3 cm;môûroängñeán maøngphoåitaïng,xeïp phoåi,beänhphoåitaécngheõn
lieân quaníthônmoätphoåi;u noäipheáquaûnthuøy;hayu pheáquaûnchính > 2cmtöø
carina.
 T3 Uôû ñænh;xeïphoaøntoaønmoätphoåi;u noäipheáquaûncuûapheá quaûnchính
trongvoøng2cm töøcarinanhöng khoângxaâmlaáncarina;hayu baátkyøkíchthöôùcnaøo
xaâmlaántröïctieápñeán caùccaáutruùcnhöthaønhngöïc, maøngphoåitrungthaát,cô
hoaønh…
 T4 Xaâmlaáncôquantrungthaát:thöïcquaûn,khíquaûn,carina,maïch maùulôùn,
vaø/hoaëctim;taéctónhmaïchchuû treân;lieân quanthaânsoáng,thaànkinhquaëtngöôïc;
traøndòchmaøngtim haymaøngphoåiaùctính;caùc noátphoåiveä tinhtrongcuøng thuøy
vôùi u.
TNM STAGING
UICC TNM Classification of Malignant
Tumors and the AJCC Cancer Staging
Manual.

 N0 Khoâng haïch
 N1 Haïch roán phoåi hay pheá quaûn phoåi cuøng beân.
 N2 Haïch trung thaát cuøng beânhay ôû daây chaèng
Haïch caïnh khí quaûn treân vaødöôùi.
Haïch tröôùc vaøsau khí quaûn
Haïch vuøng ñoäng maïch chuûvaøcöûasoå pheá
chuû.
Haïch caïnh ñoäng maïch chuû.
Haïch caïnh thöïc quaûn.
ÔÛdaây chaèng phoåi.
Haïch döôùi carina
 N3 Haïch roán phoåi hay trung thaát ñoái beânhay haïch thöôïng ñoøn.
TNM STAGING

 M0 Khoâng di caên
 M1 Coù di caên
TNM STAGING

 IA T1N0M0
 IB T2N0M0
 IIA T1N1M0
 IIB T2N1M0 hay T3N0M0
 IIIA T1-3N2M0 hay T3N1M0
 IIIB T4 hay N3M0
 IV Coù M1
TNM STAGING

 Tieân löôïng soáng sau 5 naêm(MYÕ):
IA 75%
IB 55%
IIA 50%
IIB 40%
IIIA 10-35% (IIIA tieân löôïng xaáunhöng
coøncoù khaû naêng phaãu thuaät).
IIIB 5% (IIIB: khoâng phaãu thuaät).
IV < 5%
TNM STAGING

 Tieân löôïng soáng sau 5 naêm(CHAÂU AÂU):
IA 60%
IB 38%
IIA 34%
IIB 24%
IIIA 13% (IIIA tieân löôïng xaáunhöng
coøncoù khaû naêng phaãu thuaät).
IIIB 5% (IIIB: khoâng phaãu thuaät).
IV <1%
TNM STAGING

Uthuøy treân (P)tuûa gai
d = 4.2cm, T2.

Haïch tröôùc khí quaûn, T2N2

U roán phoåi (T). T4.Xeïp phoåi phía xa

Haïch trung thaát hai beân, tröôùc khí quaûn -N3

Uroán phoåi (P)xaâmlaán trung thaát - T4
Haïch trung thaát - N3

 Naèm ôû trung taâm (2/3)
 Khoái
 Xeïp phoåi
 “DaáuSngöôïc cuûaGolden"
 Vieâm phoåi sau taéc ngheõn.
 Naèm ôû ngoaïi vi (1/3)
 Coù theå coù hang.
 Lieân quan haàuheát vôùi thuoác laù.
Squamous Cell Carcinoma

 Thöôøng noát ôû ngoaïi bieân.
 Noát ñôn ñoäc (52%)
 Phaânboá thuøy treân (69%)
Adenocarcinoma

 10%
 Khoái lôùn ôû ngoaïi bieân
 Thöôøng lieân quan maøngphoåi
Large Cell-Undifferentiated

 Trung taâm
 Squamouscell
 Smallcell
 Ngoaïi vi
 Adenocarcinoma
 Largecell
TOÙM LAÏIVÒ TRÍ PHAÂN BOÁ

 Pancoast tumor=superior sulcus tumor (4%)
 Thöôøng laø teá baøo vaûy (squamous cell).
 Taéc tónh maïch chuûtreân(5%)
 Thöôøng gaëp do teá baøo nhoû (small cell).
VÒ TRÍ PHAÂN BOÁ

 # 40 thaùng
 Squamous cell 30%
 Large cell 16%
 Adenocarcinoma 15%
 Oat cell 1%
THÔØI GIAN SOÁNG

DI CAÊN PHOÅI
SOLITARY METASTASES MULTIPLE NODULES
Colon(30-40%)
Sarcomas,particularlyfrom bone
Kidney
Testicle
Breast
Malignantmelanoma
Kidney
Thyroid
Sarcomaof bone
LYMPHANGITIC SPREAD CAVITARY METS
Lesionsarisearoundchest
SimulateCHF
Lung
Breast
Thyroid
Larynx
Stomach
Pancreas
Cervix
Usuallythickwalledwithnodularinnermargin
Squamouscellprimariessuchas
Headandneck tumors
Ca of thecervix
Transitionalcell ca
Melanoma
Adenocarcinoma

DAØY VAÙCHGIAN TIEÅUTHUØY
DI CAÊNÑÖÔØNG BAÏCHHUYEÁTTÖØ RCC

CT VAØ U TRUNG THAÁT
-Chaån ñoaùn xaùc ñònh baát thöôøng trung thaát treân X quangqui öôùc
-Chaån ñoaùn phaân bieät U vôùi caùc beänh lyù khaùc: phình maïch maùu, daõn
thöïc quaûn, meningocele..
-Ñaùnh giaù u veà vò trí, kích thöôùc, ñeø ñaåy-xaâm laám caùc caáu truùc khaùc:
maïch maùu (ñoäng maïch phoåi, chuû, tónh maïch chuû), khí-pheá quaûn, thaønh
ngöïc (coätsoáng..),baûn chaát moâhoïc (ñaït khoaûng 68%)[lipoma, cyst..]
-Caùc toån thöông keøm theo (phoåi..)
-Khaû naêng phaãu thuaät u

-Trung thaát tröôùc (A)
-Trung thaát giöõa (M)
-Trung thaát sau (P)
[Davis, Sabiton/ 1987]
A
M
P
PHAÂNTAÀNG TRUNG THAÁT

TRUNG THAÁT TRÖÔÙC
*Giôùi haïn: phía tröôùc
laø xöông öùc, phía sau
laø bôø tröôùctim.

TRUNG THAÁT GIÖÕA
*Giôùi haïn: Bôøtröôùc tim ñeánmaët
tröôùccoätsoáng.
*Goàm caùccaáutruùc: Thöïcquaûn,
TK X, TKquaët ngöôïc, TK hoaønh, tim,
ÑM vaøTM phoåi ôû roán phoåi, khí
quaûn vaøpheá quaûn goác, TM chuû
treân vaøTM chuû döôùi

TRUNG THAÁT SAU
*Goàm caùccaáu truùc:
-ÑM chuû xuoáng
-Xöông coät soáng vaø xöông söôøn,
TK, tuûy soáng
-Tónh maïch ñôn vaø baùn ñôn

TRUNG THAÁT TREÂN
* Naèm ôû phía treân ñöôøng
ngang veõtöø goùc Luis ñeán coät
soáng.
*Goàm:tuyeán giaùp, quai ÑM chuû
vaøcaùc maïch maùu lôùn, ñoaïn
gaàn cuûa TK X vaø TKquaët ngöôïc,
thöïc quaûn vaøkhí quaûn.

1.Ngangmöùckhôùpöùcñoøn
5 maïchmaùu:3ñoängmaïchphiaùsau (döôùiñoøn(s) caûnh(c), thaâncaùnhtayñaàu(b) vaø 2
tónhmaïchphiaùtröôùc thaâncaùnhtayñaàu(P) vaø(T) (bv)
•Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình-daõnmaïch..),u,haïch

2.Ngangmöùctónhmaïchthaân
caùnhtayñaàu (T)
•Tónh maïch caùnh tay ñaàu (T) (ibv) chaïy
ngang – tröôùc, qua (P) hôïp vôùi nhaùnh (P)
taïotónhmaïch chuûtreân.
•Löuyùcaùcbeänhlyù:u,haïch

3.Ngangmöùccungñoängmaïchchuû
•Cungñoängmaïchchuû (ARCH) vaøtónhmaïchchuû treân(S) ngaybeân(P). Phiaù
tröôùclaø caáutruùcmôõ hìnhtamgiaùc.
• Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phìnhmaïch..),haïch,u

4.Ngangmöùccöûasoå pheáchuû
•Cöûasoåpheáchuû:giöõa cung ñoängmaïchchuû vaøñoängmaïch phoåi(T) .Coù vaøi
haïchnhoûvuøng naøy.Tónhmaïch Azygoschaïysau,ratröôùccaïnh(P) khíquaûnvaøo
tónhmaïchchuû treân.
• Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phìnhmaïch..),haïch,u
Av

5.Ngangmöùcñoängmaïchphoåi(T)
•Ñoängmaïchphoåi(T) [LPA]taïobôø(T) trungthaát.
•Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình-thuyeântaéc maïchñoängmaïchphoåi..),
haïch,u

6.Ngangmöùcñoängmaïchphoåi(P) vaøthaân ñoängmaïchphoåi
•Ñoängmaïchphoåi(P) [RPA]töøthaânñoängmaïchphoåi[MPA],chaïysang (P)phiaùsauñoäng
maïch chuûleân [AA]
•Löuyùcaùcbeänhlyù:maïchmaùu(phình-thuyeântaéc maïchñoängmaïchphoåi..),haïch,u

7.Ngangmöùcnhó(T)
•thaânñoängmaïchphoåi[MPA],ñoängmaïch chuûleân [AA]

8.Ngangmöùc4buoàngtim
•Thaáycaùcbuoàngtim.Maøng ngoaøitim taïoñöôøngmôøgiöõa hailôùpmôõ [M]
•Löuyùcaùcbeänhlyù:tim(huyeátkhoái),haïchtröôùctim,uthöïcquaûn,coätsoáng
M

9.Ngangmöùckhoangsauchaânhoøanh

KHOÁI CHOAÙN CHOÃ TRUNG THAÁT TRÖÔÙC
(ANTERIOR MEDIASTINUM)
-U:Thymoma, Teratoma, Thyroid, Lymphoma
-Khaùc:Di caên, u trung moâ, phình maïch
-Goùc taâm hoøanh: Keùnmaøng phoåi-tim, thoaùt vò hoaønh, tuùi môõ ngoøai
tim

Thymoma 2cm, laønh tính, khoâng xaâm laán,
b/nbò nhöôïc cô
Teratoma

KHOÁI CHOAÙN CHOÃ TRUNG THAÁT GIÖÕA
(MIDDLEMEDIASTINUM)
-U:Lymphoma, Di caên
-Khaùc:Phình maïch, keùn khí pheá
quaûn
-Thöïc quaûn: Ung thö, thoùat vò
Di caênK phoåi(loaïi teábaøonhoû) vaøocöûasoåpheá
chuû,tröôùcpheáquaûn

KHOÁI CHOAÙN CHOÃ TRUNG THAÁT SAU
(POSTERIOR MEDIASTINUM)
-U nguoàn goác thaàn kinh
-Coät soáng: Di caên, vieâm
-Caïnh soáng: tuï maùu, abscess, toå
chöùc taïo maùu ngoøai tuûy
-Phình maïch, thoùat vòhoøanh, u môõ.
U baodaâythaànkinh(Schwannoma):caïnh soáng,
taêngquangkhoângñoàngnhaát

KEÁT LUAÄN
-CTngực laø khaûo saùthình aûnhgiaù trò.
-Chæ ñònh roäng raõi ôû caùc beänh lyù phoåi- maøng phoåi-
trung thaát…
-Caàn keát hôïp caùc phöông tieän chaån ñoaùn hình aûnh
khaùc-laâmsaøng-caänlaâmsaøng.

CERVICO-THORACIC SIGN (-)
POSTERIOR MEDIASTINUM + CALCIFICATION NEUROBLASTOMA
October 31, 2014 24

ICEBERG SIGN (+) ICEBERG SIGN (-)
October 31, 2014 25

ICEBERG SIGN (+)
NEUROBLASTOMA
October 31, 2014 26

ICEBERG SIGN (-) : NEUROBLASTOMA
October 31, 2014 27

ICEBERG SIGN (-): NEURINOMA
October 31, 2014 28

THYMIC SAIL SIGN
October 31, 2014 29

October 31, 2014 31
Caáutruùchoàiaâmluoânluoânñaëc,
ñoàng daïng
THYMIC SAIL SIGN

October 31, 2014 D.Anthoine et al.L’Imagerie Thoracique.1996-1998. 32

HILUM CONVERGENCE SIGN:
PHÌNHÑOÄNGMAÏCHPHOÅI(T)
October 31, 2014 D.Anthoine et al.L’Imagerie Thoracique.1996-1998. 33

HILUM CONVERGENCE SIGN:
TAÊNGAÙPÑOÄNGMAÏCHPHOÅI/ÑAÛONGÖÔÏC
PHUÛTAÏNG
October 31, 2014 34

HILUM OVERLAY SIGN:
TERATOMA
October 31, 2014 35

RUL Consolidation Strep Pneumonia
October 31, 2014 A.J.Chandrasekhar,M.D.Chest X-rayAtlas. 37

AIR BRONCHOGRAM SIGN (+):
VIEÂMPHOÅI
October 31,2014
JosephK.T.Lee.LeecomputedbodytomographywithMRIcorrelation.1998 38

XEÏPTHUØYTREÂNPHOÅI(T)(caùcñaàumuõiteân)
DOUPHEÁQUAÛN(muõiteân)S-GOLDEN’SSIGN
October 31,2014
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
40

HAMPTON’S HUMP
October 31, 2014 41

October 31, 2014
WESTEMARK’S SIGN (+)
HAMPTON’S HUMP (+)
PULMONARY EMBOLI 43

CT NGỰC-CLS HÈ 2020.pptx

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to CT NGỰC-CLS HÈ 2020.pptx

Similar to CT NGỰC-CLS HÈ 2020.pptx (20)

More from SoM

More from SoM (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (17)

CT NGỰC-CLS HÈ 2020.pptx