Proposto en 2011 como Lugar de importancia comunitaria (LIC) e Zona especial de conservación (ZEC). Está pendente de aprobación.
O espazo protexido abrangue a case totalidade do curso do río Arnoia desde Calvelo (Baños de Molgas) ata a desembocadura no Miño, un curtos tramos nos afluentes Tioira, Meván e Gato, as Brañas de Calvelo, os montes de Requeixo e Casnaloba, o val entre Allariz e Freixo, os cavorcos de Escudeiro e o val do río e afluentes na Arnoia.
Neste espazo incluímos o Canón do Sil desde o remate do LIC ata a confluencia co Lor, no LIC “Os Ancares-O Courel” e varios dos seus afluentes: o Mao, o Edo...
O espazo ocupa as ladeiras dos canóns dos ríos que circulan polas fallas dunha superficie aplanada e moi erosionada.
Proposto en 2011 como Lugar de importancia comunitaria (LIC) e Zona especial de conservación (ZEC). Está pendente de aprobación.
O espazo protexido abrangue a case totalidade do curso do río Arnoia desde Calvelo (Baños de Molgas) ata a desembocadura no Miño, un curtos tramos nos afluentes Tioira, Meván e Gato, as Brañas de Calvelo, os montes de Requeixo e Casnaloba, o val entre Allariz e Freixo, os cavorcos de Escudeiro e o val do río e afluentes na Arnoia.
Neste espazo incluímos o Canón do Sil desde o remate do LIC ata a confluencia co Lor, no LIC “Os Ancares-O Courel” e varios dos seus afluentes: o Mao, o Edo...
O espazo ocupa as ladeiras dos canóns dos ríos que circulan polas fallas dunha superficie aplanada e moi erosionada.
Un percorrido polos principais humidais e lagoas da Terra Cha, dentro da Reserva da Biosfera "Terras do Miño"
Complexo húmido da Terra Cha: un conxunto de ecosistemas de grande valor ecolóxico. Podemos atopar humidais en Cospeito (lagoa de Cospeito, Abelleiras, Seixas, Carballosa, Ramiro e As Lamas), Castro de Rei (Veiga de Pumar, Caque ou Bardancos e Castro), Begonte (Riocaldo e Pedroso, O Ollo, Denune e Fontefría), Vilalba (Codesido, Fabás e Reboredo), Guitiriz (Brañas do Barreiro e Poza Grande) e Rábade (O Rei).
Proposto en 2011 como Lugar de importancia comunitaria (LIC) e Zona especial de conservación (ZEC). Está pendente de aprobación. O espazo abrangue o curso do río Grande desde Baio (Zas) ata a súa desembocadura, incluíndo o esteiro, a enseada da Basa e o fondo da Ría de Camariñas entre a punta da Basa e a praia da Barreira. CONCELLOS: Camariñas, Muxía, Vimianzo e Zas
A ría de Camariñas está situada no centro da costa da morte, nos concellos de Camariñas, Vimianzo e Muxía. Ábrese entre o Cabo Vilán, ao norte, e a Punta da Barca, ao sur. O principal río é o Grande que desemboca na Ponte do Porto e serve de linde entre as comarcas Terra de Soneira e Fisterra. No seu interior ábrese o seo da Basa, na desembocadura do rego de Trasteiro. Acolle un importante patrimonio natural e cultural. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC “Costa da Morte”.
O concello de Vimianzo está situado, na súa maior parte, no núcleo do Val de Soneira -o val do río Grande-. Conta con dous pequenos tramos de litoral, na costa ao mar aberto e no interior da Ría de Camariñas. Está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
O espazo protexido abrangre os últimos 20 km de percorrido do río, desde a ponte romana de San Xurxo de Sacos (Cerdedo-Cotobade) á ponte do ferrocarril de Lérez (Pontevedra).
Outras partes do curso do Lérez están protexidas formando parte dos espazos Serra do Cando e Serra do Candán.
As augas do Lérez teñen unha gran riqueza biolóxica e as súas ribeiras conservan unha vexetación de gran interese.
CONCELLOS: Campo Lameiro, Cerdedo-Cotobade e Pontevedra.
A serra do Laboreiro forma un arco con orientación NO-S ao longo da fronteira (coñecida como Raia Seca) entre Galiza e Portugal; desde o val do río Barxas ou Troncoso (onde cae cara ao Miño), ata o río Castro Laboreiro (Limia). Ocupa terreos dos concellos de Padrenda, Quintela de Leirado, Verea, Bande, Lobeira Lobios e Entrimo (Ourense); e Melgaço (Portugal).
É unha serra que acolle importantes valores ecolóxicos, etnográficos e arqueolóxicos.
CONCELLOS: Parada do Sil, Nogueira de Ramuín (Ourense) e Sober e Pantón (Lugo)
Inclúe a ribeira do Canón do Sil, desde Os Peares ata Portabrosmos (Sober) e A Pena (Parada de Sil), e o canón do Cabe, desde Canaval ata a unión co Sil.
O maior interese desta zona reside na espectaculidade das paisaxes do canón do Sil, de grande valor xeolóxico, ecolóxico e cultural. A paisaxe deste espazo está moi influída pola man do ser humano: cultivo de vides en socalcos desde tempos moi antigos e construción de encoros que modificaron totalmente a fisonomía do val dos ríos.
Inclúe a ría de Ribadeo, o curso do Río Eo desde Santalla, na Ribeira de Piquín, ata a desembocadura e os seus afluentes Rodil, Turia e Trabada, así como un pequeno tramo do Ramalledo.
É unha área con importantes valores ecolóxicos onde podemos atopar varias zonas diferenciadas cos seus ecosistemas específicos: a costa rochosa de mar aberto fora da ría de Ribadeo, a ría, o esteiro e o río.
Situada no nordeste de Galiza, entre a Terra Cha e as Mariñas Lucenses, nos concellos de Muras, Ourol, Vilalba e Abadín.
Prolóngase cara ao norte nos montes do Buio e dos Cabaleiros, polo leste na Toxiza e cara ao leste pola Carba e o Guriscado, formando un conxunto que se podería considerar un macizo.
É unha serra que acolle importantes valores naturais, en especial as turbeiras.
11. Fírveda
Nace na parroquia de Vila (Calvos de
Randín). No concello de A Porqueira
forma un pequeño cavorco con varias
fervenzas.
Brañas de Golpellás.
A Fírveda (A Porqueira)
12. Cadós
Nace na serra do Leboreiro e
xúntase co Limia no encoro das
Cunchas.
Encoro das Cunchas.
O Limia no canón dos Infernos, o único
tramo sen encorar na Baixa Limia.
13. Grou (Pedrouzos)
nace na serra do Leboreiro e
xúntase co Limia en Grou, no
canón dos Infernos.
Unha das cabeceiras do Grou
na serra do Leboreiro
14. Salas
nace na serra da Pena e os seus principais
afluentes son Barxa, Calvos, Mao, e
Cabaleiros. Xúntase co Limia en Lobios.
Encoro do Salas
15. Agro
Nace na serra do Leboreiro e xúntase
co Limia no encoro de Lindoso. O
principal afluente é o río da Montaña.
Río da Montaña en Queguas
16. Lobios
Nace do Pico da Nevosa (Xurés) e xúntase
co Limia en Fondevila (Lobios).
O Lobios en Saa
17. Caldo
Nace nos cumes do Xurés e xúntase co
Limia nas proximidades de Lobios. O seu
principal afluente é o Vilameá. Recibe o seu
nome da surxencia de augas termais que se
producen na mesma canle do río e que son
aproveitadas con fins medicinais.
Corga da Fecha
Vilameá
20. Castro Leboreiro
Nace en Portugal, na vertente oeste
da serra do Laboreiro e durante
parte do seu percorrido fai fronteira
co concello de Entrimo. Xúntase co
Limia no encoro de Lindoso.
O río en Castro Laboreiro
21. Adrào
Nace na localidade de Adrão e percorre
uns 8 km ata a confluencia co Limia.
Central de Lindoso
Froufe
Nace na Serra Amarela e xúntase co
Limia no encoro de Touvedo.
23. ARCOS DE VALDEVEZ
Vez
Nace na serra de Soajo e ten un
percorrido de 36 km.
Vade
Nace nas proximidade de Portela de
Vade e xúntase co Limia en Ponte
da Barca.
28. XEOLOXÍA
O Limia descende rápido desde o nacemento á depresión da
Antela ou da Limia por onde discorre mainamente para
precipitarse á saída da mesma, en fortes pendentes ata entrar en
Portugal, onde discorre por un val estreito. Na desesembocadura
forma un esteiro con amplas zonas de marismas.
29. A depresión da Limia orixinouse pola relaxación posterior á Oroxénese Alpina na que
se ergueron e afundiron grandes bloques aproveitando antigas fallas primarias. A
zona deprimida está cuberta por un depósito aluvial do Cuaternario constituído por
areas, arxilas, turba e lignito que acada nalgunhas zonas os 200 m de profundidade.
A depresión estivo ocupada por unha lagoa que se desecou para aproveitamento
agrícola no ano 1958.
32. FERVENZAS
Nos afluentes do río Limia que baixan das serras con bruscos
desniveis, hai numerosos rápidos e fervenzas.
Río Limia no Canón dos
Infernos, nun tramo libre entre os
encoros das Cunchas e Lindoso.
Fírveda (A Porqueira)
33. As Forcadiñas, no río
Chao de Requeixo (Salas)
Fecha Carneira, no río de Salgueiros
(Salas)
34. Rego da Portela (Salas)
Río Salas
Pozo Negro no Salas, en Cela
42. FLORA
A vexetación do río é a típica das áreas húmidas. Nas beiras
aparecen pequenos bosques de
salgueiros, amieiras, sanguiños, bidueiros, freixos, érbedos e
carballos. Nos prados que se asolagan, e no río hai
xuncos, espadainas, lirios
amarelos, ambroíños, ranúnculos, oucas, lentellas de auga, pe de
boi ...
Espadanas, oucas, herba das rans…
Salgueiros
44. Herba das rans (Lemna minor)
Espadana ou lirio (Iris pseudacorus)
Callitriche stagnalis
45. FAUNA
AVES: destaca a biodiversidade das chairas e pozas da Limia: crían
o somorgullo pequeno (Tachybaptus ruficolli), a cegoña branca
(Ciconia ciconia), o alavanco real, a galiña de río, a avefría (Vanellus
vanellus), becacina cabra (Gallinago gallinago), cerceta real (Anas
crecca), mazarico rabinegro (Limosa limosa), bilurico común (Tringa
totanus) e pernileiro (Burhinus oedicnemus).
46. Pódense ver ademais: somorgullo
cristado, garzas (pequena e
real), garzota, cerceta
areeira, pato cullerete, rascón de
auga, píllara (real, dourada
grande e areeira), biluricos
(patirrubio, alinegro, bailón e
patinegro), mazaricos
(rabipinto, común e galego), cabra
do aire, patuda, carrán (mouro e
común), martiño peixeiro, curuxa
das xunqueiras, anduriña das
barreiras, lavandeiras, aguia
(peixeira, perdiceira e
albela), peneireiro
cincento, miñato (abelleiro, real e
queimado), azor, gabián, gataforn
ela, falcón (peregrino e pequeno)
Mergullón
47. MAMÍFEROS: lontra, morcegos
(Rhinolophus eurygal, Myotis
myotis, Barbastella
barbastellus.
RÉPTILES: cobra
sapeira, escánceres, sapoconc
ho común...
PEIXES:
troitas, anguías, escalos, carpa
s (nos encoros)...
ANFIBIOS:
rás, salamántigas, limpafontes.
..
E unha gran variedade de
invertebrados.
Morcego nun muíño á beira do río.
Ra verde
48. ESPAZOS PROTEXIDOS
-Parque Nacional “PenedaGerês”
-Parque Natural e LIC “Baixa
Limia-Serra do Xurés”.
-LICs “Veigas de Ponte
Liñares”, “Río Lima” , “Lagoas
de Bentiados e San Pedro de
Arcos*”, “Brañas de
Golpellás”, “Brañas do río
Calvos”, “Veigas do río Salas”
(estas tres últimas pendientes
de aprobación).
-ZEPA “A Limia”.
*Humidal Ramsar
Parque Natural “Baixa Limia-Serra do Xurés”.
51. APROVEITAMENTO
Subministro de auga para abastecemento de
poboacións, regadío, industrias; produción de enerxía
eléctrica, pesca, lecer...
ENCOROS: As Cunchas, Salas (Río Salas), Lindoso, Touvedo... e
varias minicentrais.
En distintos puntos da beira do Limia e os seus afluentes hai
surxencias termais que son aproveitadas en baños e balnearios
(Bande, Lobios, Caldas de Gères).
Os Baños de Bande
Río Caldo en Lobios.
54. DATOS HISTÓRICOS
O val do Limia estivo poboado desde tempos moi antigos como
atestiguan os menhires, as mámoas e os castros. Na lagoa da
Antela descubríronse poboados palafíticos con achádegos de
puntas de frecha datadas no 2600-2500 a.C. Pola Limia e polo Xurés
pasaba unha vía romana e nas beiras do río consérvanse vilas
termais e acampamentos. En toda a zona consérvase un rico
patrimonio histórico artístico e etnográfico de distintas épocas.
Dolme “Casiña da Moura” no río Salas
“Pedra Alta”, un menhir na Limia.
60. LENDAS
O RÍO DO ESQUECEMENTO. O mito clásico do río Leteo no que as almas dos
mortos bebían o esquecemento á entrada dos felices Campos Elíseos localízase en
Galicia no río Limia. Na antigüidade extendeuse a crenza de que aquel que se
atrevese a vadealo perdería a memoria. O historiador romano Tito Livio dinos que
cando Décimo Xuño Bruto chegou coas súas tropas ao Limia non se atrevían a
cruzalo por medo a perder a memoria, e que tivo que ser o propio Décimo Xuño
Bruto o que o vadeu primeiro, e logo foi chamando aos xefes das súas
centurias, para que visen que non perdera a memoria.
61. CURIOSIDADES
Na depresión da Limia atopábase a lagoa máis grande de España
con 9 km de longo, 5 de ancho e 3 m de profundidade, uns 40 km2
de superficie, e unha enorme riqueza biolóxica.
Foi desecada polo IRYDA
en 1958 para aproveitar o
espazo como terreo
agrícola. Na actualidade
so quedan a canle de
desecación e algúns
encharcamentos
estacionais. O espazo
está ocupado por leiras
de patacas e cereais.
Detalle do mapa de Domingo Fontán (1845)
