Neste espazo incluímos o Canón do Sil desde o remate do LIC ata a confluencia co Lor, no LIC “Os Ancares-O Courel” e varios dos seus afluentes: o Mao, o Edo... O espazo ocupa as ladeiras dos canóns dos ríos que circulan polas fallas dunha superficie aplanada e moi erosionada.

1. Canón do Sil (2)
Miradoiro de Matacás (Castro Caldelas)

2. RÍO SIL
Nace na Cordilleira Cantábrica (Asturias) e entra en Galiza pola depresión de
Valdeorras e xúntase co Miño nos Peares. Desde a confluencia co Lor en
Augasmestas atravesa un canón en rochas graníticas e xistos de 65 km de
lonxitude que en algunhas zonas acada os 500 m de altura.
O Sil neste espazo recibe pola esquerda aos ríos Edo e Mao.
Vista desde As Torgás (Parada de Sil)

3. Diferentes tramos do curso do Sil están protexidos nos espazos “Enciña da
Lastra”, “Os Ancares O Courel” e “Canóns do Sil”. Pero quedan fora outros
tramos tamén moi interesantes polo seu valor xeolóxico, paisaxístico, biolóxico
ou cultural.
Vista desde As Torgás (Parada de Sil)

4. Neste espazo incluímos o Canón do Sil desde o remate do LIC ata a confluencia
co Lor, no Lic “Os Ancares-O Courel” e varios dos seus afluentes: o Mao, o Edo...
O espazo ocupa as ladeiras dos canóns dos ríos que circulan polas fallas dunha
superficie aplanada e moi erosionada.
A formación do Canón do Sil tivo a súa orixe a finais da Era Terciaria e comezos da
Cuaternaria cando a chaira erosionada ergueuse verticalmente obrigando aos ríos a
excavar canóns aproveitando as fracturas que racharon o terreo.

5. CONCELLOS:
-Lugo: Sober, Monforte de Lemos, Quiroga e San Clodio
-Ourense: Castro Caldelas, A Teixeira, Parada do Sil

6. O Sil na zona de Amandi (Doade)
O maior interese desta zona reside na espectaculidade das paisaxes dos canóns,
de grande valor xeolóxico, ecolóxico e cultural.
A paisaxe deste espazo está moi influída pola man do ser humano: cultivo de
vides en socalcos desde tempos moi antigos e construción de encoros que
modificaron totalmente a fisonomía do val dos ríos.

7. 1
MIRADOIROS
1-Trigoás
2-Sacardebois
3-Cristosende
4-Xirás
5-Lumeares
6-Matacás
7-A Pena do Xastre
8-Torbeo
9-A Cubela
10-Moreiras
11-Os Chelos
12-Soutochao
13-Pena do castelo
14-O Duque
15-A Barxa
16-Froxende
17-Augasmestas
7
89
10
11
12
13
14
15
17
2
3 4 5
6
16

8. Vista desde As Trigoás (Parada do Sil)

9. Vista desde As Trigoás (Parada do Sil)

10. Vista desde Os Chelos (Sober)

11. Vista desde Os Chelos (Sober)

12. Vista desde Sacardebois (Parada do Sil)

13. Cristosende

14. Cristosende (A Teixeira)

15. Vista desde Lumeares (A Teixeira)

16. Vista desde Lumeares (A Teixeira)

17. Miradoiro do Castelo, ao pé de Doade, na aba do Bidueiral

19. Amandi (Sober)

20. Miradoiro de Soutochao ou da Area de Interpretación da Ribeira Sacra (Sober)

21. Vista desde Soutochao (Sober)

22. Canón Sil entre Doade e A Teixeira

23. Miradoiro Pena do Castelo (Sober)

24. Miradoiro Pena do Castelo (Sober)

25. Pena do Castelo (Sober)

26. Pena do Castelo
(Sober)

27. Miradoiro Pena do Castelo (Sober)

28. Miradoiro do Duque (Sober)

29. Ponte entre Sober e Pontecaldelas

30. Canón do Sil entre Sober e Pontecaldelas

31. Canón do Sil en Doade co embarcadoiro do catamarán turístico

32. Miradoiro de Matacás (Castro Caldelas)

33. Miradoiro de Matacás (Castro Caldelas)

34. Monte Bidual rodeado polo Canón do Sil (vista desde Torbeo)

35. Vista desde Torbeo

36. O Sil na Cubela

37. O Sil na Cobela

38. Comezo do Canón do Sil, a partir de Augasmestas entre os concellos
de Ribas de Sil, Quiroga e A Pobra do Brollón.

39. RÍO LOR
Nace nos montes do Cebreiro e despois dun percorrido de 50 km por terreos do Courel e A
probra do Bollón desemboca no Sil en Augasmestas (Quiroga).
Augasmestas (Quiroga), confluencia do Lor e o Sil e comezo do Canón do Sil

40. Desembocadura do Lor, nas augas encoradas do Sil

41. RÍO EDO
Chamado tamén río de Caldelas. Fórmase a partir de varios regos que baixan da Serra do
Burgo por terreos do concello de Castro Caldelas. Os principais afluentes son o Vaos e
Ponte Batán, pola esquerda e o Castoi e Ferreiros, pola dereita (que baixan da serra das
Cabanas). Xúntase ao Sil no linde coa Teixeira.
Val do Edo. Desde a
penichaira de
Pontecaldelas o Edo
forma un estreito val
encaixado e
descende case 700 m
ata o Sil.

42. Río de Caldelas ou Edo en
Castro Caldelas
Ponte medieval sobre o río Vaos
en Lumeares (A Teixeira).

43. O Cachón (Río dos Vaos-Edo)
A Teixeira

44. Área recreativa no Edo en Abeleda (A Teixeira)

45. Rego do Porto (Río Edo)
Poboeiros (Castro Caldelas)
Desembocadura do Edo no Sil

46. O Edo, na desembocadura no Sil, no
encoro de Santo Estevo.

47. O río Mao forma un profundo canón entre
paredes graníticas entre os concellos de
Parada de Sil e A Teixeira, antes de
desembocar no Sil.
RÍO MAO
O Mao ou Mau recolle as augas da vertente norte de San Mamede e da oeste da Serra do
Burgo, percorre a penichaira de Montederramo e desde alí cae ao Sil formando un cavorco
con rápidos e fervenzas. Os principais afluentes son o Alavenche, o Broil e o Covas.

48. Gorxa do Mao
A Teixeira-Parada de Sil

49. Rego de Forcas (Río Mao)
Parada de Sil

50. Rego da Senra (Río Mao)
Parada de Sil

51. Ponte medieval sobre o Río Mao en Conceliños
entre A Teixeira e Parada de Sil

52. Rego de Fiós (Río do Batán,
un afluente do Sil en Parada do Sil

53. Un dos numerosos regos que caen ao Sil en Sober.

54. CLIMA
Variable de atlántico subhúmido nas partes máis sombrizas e mediterráneo-
húmido nas abas orientadas ao sol. Hai unha gran amplitude térmica. As
precipitacións son escasas e concentradas no inverno.
Vista desde o miradoiro das Torgás (Parada de Sil) cara á Teixeira

55. FLORA
A vexetación do Canón do Sil
está formada por unha mestura
de especies mediterráneas
(sobreiras, aciñeiras, érvedos,
arzaias...) e atlánticas
(carballos, bidueiros, acivros,
fentos...) distribuídas en
función da maior ou menor
exposición das ladeiras do
canón ao sol.
Vexetación mediterránea na parte
máis asollada orientada ao sol.

56. Bosque nunha ladeira sombriza no outono

57. Sol e sombra no Canón do Sil

58. Chopos en Augasmestas. Primavera.

59. Chopos en Augasmestas. Verán.

60. Chopos en Augasmestas. Outono.

61. Chopos en Augasmestas. Inverno

62. Salgueiro (Salix salvifolia).
Común á beira dos ríos da Galiza mediterránea.

63. Destaca a presenza de uz branca (Erica arborea), piornos (Genista falcata e G. florida
polygaliphylla), narcisos (Narcissus bulbocodium e Narcissus triandrus), xilbarbeira
(Ruscus aculeatus), onfalodes (Omphalodes nitida), brións (Sphagnum spp.), liques
(Cladonia subgenus Cladina).
Onfalodes
Narcissus triandrus

64. Lique (Cladonia arbuscula)

65. Souto de Valguaire (Sober). Atópase no camiño de Doade ao mirador do Castelo.
Hai numerosos castiñeiros de grande porte. Os máis vellos teñen 11, 7, 50 e 7,40 m de perímetro.
ÁRBORES SENLLEIRAS

66. Castiñeiros na área de interpretación da Ribeira Sacra en Sober

67. Castiñeiros en Lobios (Sober). Situados ao pé da estrada de Doade
a Bolmente. O máis grande mide 8,90 m de perímetro.

68. Castiñeiros de Moreiras
(Ribas de Sil). Atópanse a
carón da estrada que vai a
Torbeo. O máis grande mide
7,30 m de perímetro.

69. Castiñeiro no Canón do Mao (Parada de
Sil)
Vese seguindo a ruta do canón do Mao que
vai desde Forcas a San Lourenzo de
Barxacova.
Castiñeiro de Pedra do Sol (Montoedo, A Teixeira)
-11,56 m de perímetro.

70. Souto de Xirás (Montoedo, A Teixeira)

71. Souto de Xirás (Montoedo, A Teixeira)
-8,5 m de perímetro.

72. Pradairo de San Paio de Abeleda (Castro Caldelas).
Mide 3 m de contorno e está situado na entrada do mosteiro, acompañado dun carballo.

73. Piñeiro manso en Lumeares
(A Teixeira).
Atópase a pé da estrada que
vai ao canón do Sil desde
Lumeares. Mide 3,90 m de
perímetro.

74. FAUNA
O máis representativo da fauna desta área son as aves que viven no río ou nas
beiras e as rapinas dos cantís.
Garza real (Ardea cinerea)

75. O falcón (Falco peregrinus)
caza nos espazos abertos e
descansa e aniña nos cantís.
Papuxa montesa
(Sylvia undata)

76. USOS/APROVEITAMENTO
Agrícola, forestal, lecer, enerxía hidroeléctrica: encoro de Santo Estevo (1955).
Catamarán turístico

77. OS VIÑEDOS DA RIBEIRA SACRA
Un dos recursos económicos máis importantes do Canón do Sil é o cultivo da
vide para a elaboración de viños acollidos á Denominación de Orixe Ribeira
Sacra. Esta actividade ten unha longa tradición, desde o tempo dos romanos e foi
desenvolvida posteriormente arredor dos abondantes mosteiros da ribeira.
Despois dun anos de abandono o sector comeza a recuperarse e a maior parte
das explotación están en activo.

78. O cultivo da vide na Ribeira Sacra é moi traballoso e en grande parte artesanal. Os grandes desniveis do
terreo e a escaseza de terras ben orientadas fai que se aproveiten ao máximo as abas dos vales ben
asolladas construíndo muras para conter a terra en socalcos.

79. Bosques e viñedos

82. Nos outono as follas das vides enchen a paisaxe dunha ampla gama de cores amarelas e ocres

84. HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
A zona estivo poboada desde tempos moi antigos e conserva vestixios de
distintas épocas. Forma parte da Ribeira Sacra.
O nome de Ribeira Sacra
probablemente ven da Idade
Media, e nun principio
pensouse que a denominación
procedía do latín Rivoira
Sacrata, e que podería ter a súa
orixe na grande cantidade de
mosteiros e templos que se
construíran nos canóns e
escarpadas abas típicas da
comarca -neste espazo: Santo
Estebo e Santa Cristina de
Ribas de Sil (Ourense),
mosteiro de Pombeiro e igrexas
de Canaval e Lobios, Pinol e
Proendos (Lugo). Tamén se dí
que pode significar “Carballeira
Sacra”
Mosteiro de San Paio de Abeleda (Castro Caldelas).
Actualmente en estado ruinoso.

85. Montaxe e fotos: Adela Leiro, Mon Daporta
xaneiro 2017