A RÍA DE VIGO ábrese entre o Cabo Home, ao norte e o Cabo Silleiro, ao sur. É a ría máis longa de Galiza, con 33 km, unha superficie de 176 km e unha profundidade máxima de 44 km. O río principal que a alimenta é o Verdugo. O estreito de Rande separa a parte interior chamada Seo de San Simón, unha zona abrigada con augas pouco profundas, da exterior, máis aberta e de augas máis fondas. Na ría altérnanse os tramos rochosos, de pouca altura, os areais e as marismas. É unha ría intensamente poboada e cunha grande actividade pesqueira, marisqueira, comercial e industrial.
CONCELLOS: Cangas, Moaña, Viaboa, Pontevedra, Soutomaior, Redondela, Vigo, Nigrán, Baiona.
O concello de Moaña está situado na banda norte da ría de Vigo. O territorio é de releve moi abrupto; cae dos cumes do Morrazo ao mar en poucos quilómetros. O litoral de Moaña ten interese paisaxístico e xeolóxico, cunha grande diversidade de rochas e formas de releve costeiro no que alternan pequenos cantís con seos e areais. Ten unha intensa ocupación.
A costa ten en Galiza 2.555 km de lonxitude (1.659 km de perímetro costeiro, 432 km de illas e 464 km de marismas), repartidos entre o Océano Atlántico e o mar Cantábrico, desde a Ría de Ribadeo ata a desembocadura do Miño.
O punto situado máis ao Norte é Estaca de Bares e o máis occidental o Cabo Touriñán.
Máis de 800 km son cantís e 300 km son de praias
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
Nos concellos de Cariño e Ortigueira. Protexido nos LICs/ZECs "Cabo Ortegal", “Estaca de Bares” e "Ortigueira-Mera", na ZEPA "Ortigueira-O Ladrido" e como Lugar de Importancia Internacional.
O concello de Oleiros ten unha liña litoral de case 40 km. Unha parte na ría do Burgo, outra na ría da Coruña, unha terceira mirando ao mar aberto e outra na boca da ría de Betanzos. Parte está protexida no LIC/ZEC e Monumento Natural “Costa de Dexo e Seixo Branco”
Forma parte das Rías Baixas. Ábrese entre Monte Louro, ao norte e o cabo Corrubedo, ao sur, seguindo unha fractura con orientación SO-NO. Ten 18 km de lonxitude e unha superficie de 125 km2, nos concellos de Muros, Outes, Noia, Porto do Son e Ribeira. É unha ría de enorme importancia ecolóxica, económica e cultural.
O concello de Moaña está situado na banda norte da ría de Vigo. O territorio é de releve moi abrupto; cae dos cumes do Morrazo ao mar en poucos quilómetros. O litoral de Moaña ten interese paisaxístico e xeolóxico, cunha grande diversidade de rochas e formas de releve costeiro no que alternan pequenos cantís con seos e areais. Ten unha intensa ocupación.
A costa ten en Galiza 2.555 km de lonxitude (1.659 km de perímetro costeiro, 432 km de illas e 464 km de marismas), repartidos entre o Océano Atlántico e o mar Cantábrico, desde a Ría de Ribadeo ata a desembocadura do Miño.
O punto situado máis ao Norte é Estaca de Bares e o máis occidental o Cabo Touriñán.
Máis de 800 km son cantís e 300 km son de praias
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
Nos concellos de Cariño e Ortigueira. Protexido nos LICs/ZECs "Cabo Ortegal", “Estaca de Bares” e "Ortigueira-Mera", na ZEPA "Ortigueira-O Ladrido" e como Lugar de Importancia Internacional.
O concello de Oleiros ten unha liña litoral de case 40 km. Unha parte na ría do Burgo, outra na ría da Coruña, unha terceira mirando ao mar aberto e outra na boca da ría de Betanzos. Parte está protexida no LIC/ZEC e Monumento Natural “Costa de Dexo e Seixo Branco”
Forma parte das Rías Baixas. Ábrese entre Monte Louro, ao norte e o cabo Corrubedo, ao sur, seguindo unha fractura con orientación SO-NO. Ten 18 km de lonxitude e unha superficie de 125 km2, nos concellos de Muros, Outes, Noia, Porto do Son e Ribeira. É unha ría de enorme importancia ecolóxica, económica e cultural.
O concello de Ribeira Ocupa o extremo suroeste da península do Barbanza, no final das rías de Arousa, e de Muros e Noia e as costas abertas de Corrubedo. O Territorio repártese entre as últimas estribacións da serra do Barbanza (Os Forcados, con 618 m; San Arberte, con 215 m e O Castro, con 209 m) e unha ampla chaira litoral. A costa é moi recortada e variada con numerosas praias, coídos, cantís, illas, illotes, lagoas litorais e pequenos seos. É unha zona de amplas e fermosas paisaxes que acolle hábitats mariños e terrestres dun enorme valor ambiental.
A costa é a área terrestre que vai desde a liña litoral cara ao interior dos continentes e remata nos lugares onde o mar deixa de ter influencia sobre a paisaxe e os ecosistemas.
A Costa galega: características e formas máis representativas.
O concello de Poio está situado na marxe dereita da ría de Pontevedra, desde Raxó ata o esteiro do Lérez, onde está conectado con Pontevedra pola ponte da Barca.
O relevo é moi accidentado, as abas dos montes caen bruscamente cara ao mar e só hai algúns territorios chans na pequena faixa costeira, con numerosos ríos que baixan do Castrove, de curto percorrido e pendentes pronunciadas.
Na área costeira alternan os esteiros e marismas formados polos numerosos ríos que achegan os seus sedimentos, algunhas praias e pequenas zonas rochosas de pouca altura. Hai importantes zonas de marisqueo a pé e parques de cultivo. As principais poboacións costeiras son Raxó, Combarro e Campelo.
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
A ría da Arousa ábrese entre as puntas Falcoeiro, ao norte, e o Con da Aguieira (na península do Grove), ao sur. É a maior das rías galegas, con 25 km de lonxitude, 10 km de cumprimento na zona máis ampla e 230 km2 de superficie. Está formada pola unión dos vales fluviais dos ríos Ulla e Umia.
Acolle importantes valores naturais, culturais e económicos e conta con varias proteccións.
O concello de Ponteceso está situado na marxe dereita da ría de Corme e Laxe e na costa de mar aberto, entre as puntas do Roncudo e Queimada. Os principais núcleos de poboación son Ponteceso e Corme. Acolle áreas de grande valor paisaxístico e biolóxico asociados ás costas e ao río. Está protexida nos LICs/ZECs “Costa da Morte” e “Río Anllóns” e na ZEPA “Espazo Mariño da Costa da Morte”.
O concello da Guarda está situado no extremo SO de Galiza, cunha parte na costa do Arco Miniano-Duriense, cara ao mar aberto e outra no esteiro do río Miño, con Portugal na outra banda.
A costa atlántica da Guarda é rectilínea, rochosa, exposta, con dous seos na parte central que acollen a localidade e os únicos areais costeiros da contorna. A ribeira do Miño, entre a desembocadura e a Pasaxe, é unha costa baixa e areosa na que os areais perden extensión e amplitude canto máis se adentran no esteiro.
Toda a zona é unha importante área de pesca e marisqueo . Ademais dos valores naturais A Guarda conta cun importante patrimonio histórico e etnográfico.
O concello de Vimianzo está situado, na súa maior parte, no núcleo do Val de Soneira -o val do río Grande-. Conta con dous pequenos tramos de litoral, na costa ao mar aberto e no interior da Ría de Camariñas. Está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
A RÍA DE CORCUBIÓN, RÍA DE CEE ou ría de CORCUBIÓN E CEE está considerada a máis septentrional das Rías Baixas. En realidade é un grande seo en forma de arco (SEO DE FISTERRA) que se estende entre o Cabo Fisterra, ao norte, e a punta dos Remedios, ao sur. Inclúe a ría ou seo do Ézaro e a chamada tradicionalmente ría de Corcubión ou Cee. Acolle importantes valores naturais e culturais.
A ría de Corme e Laxe está situada na Costa da Morte. Ábrese entre as puntas do Roncudo (ao norte) e Laxe (ao sur), na saída ao mar do río Anllóns. Nesta ría pódense distinguir dúas áreas diferenciadas: o interior, formado polo esteiro do Anllóns, protexido da forza do mar por unha barra de area de 2 km; e o resto do espazo, máis aberto, rochoso e recortado con algunhas zonas abrigadas nas que hai praias. As vilas máis importantes son Corme, Ponteceso e Laxe. Está protexida no LIC/ZEC “Río Anllóns” e “Costa da Morte” e na ZEPA “Costa da Morte”.
A ría de Camariñas está situada no centro da costa da morte, nos concellos de Camariñas, Vimianzo e Muxía. Ábrese entre o Cabo Vilán, ao norte, e a Punta da Barca, ao sur. O principal río é o Grande que desemboca na Ponte do Porto e serve de linde entre as comarcas Terra de Soneira e Fisterra. No seu interior ábrese o seo da Basa, na desembocadura do rego de Trasteiro. Acolle un importante patrimonio natural e cultural. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC “Costa da Morte”.
É unha cadea montañosa de 210 km de lonxitude que se estende de norte a sur, desde Estaca de Bares ao Miño, na raia con Portugal. Marca a linde entre as provincias de A Coruña e Pontevedra (ao oeste) coas de Lugo e Ourense (ao leste). É un bloque que se elevou a finais do Período Terciario sobre montañas anteriores moi erosionadas.
O espazo inclúe a serra de Monte Maior e as cabeceiras de varios pequenos ríos afluentes do Landro ou que van directamente ao Cantábrico, en terreos de Viveiro e Xove (Lugo)
Os ecosistemas máis interesantes son as turbeiras que acollen unha rica flora e fauna específicas,.
O espazo protexido ocupa o fondo da Ría de Vigo, ata o estreito de Rande: as augas interiores da enseada, a liña costeira e o terreo limítrofe coas saíñas de Vilaboa no esteiro do río Tuimil.
CONCELLOS: Redondela, Soutomaior, Pontevedra, Moaña e Vilaboa.
A RÍA DE PONTEVEDRA é a máis pequena das Rías Baixas e ábrese, seguindo unha fractura con dirección SO-NE, entre as puntas de Cabicastro, ao norte e o cabo Udra, ao Sur.
Está separada da da ría de Vigo pola península do Morrazo na que se eleva a Serra de Domaio.
O río máis importante que desauga nela é o Lérez e do Castrove e Domaio baixan pequenos regatos. Na boca da ría atópase o arquipélago de Ons e no seu interior a pequena illa de Tambo.
O concello do Grove ocupa a península que pecha a ría de Arousa polo sur, unido a terra polo istmo areoso da Lanzada. Nos seus 41,5 km de costa ao interior e o exterior da ría, hai unha sucesión de praias e areais con cantís e rochedos e numerosos illotes e illas (a maior é a da Toxa).
As principais actividades son a pesca, o marisqueo, a acuicultura e o turismo. Hai algunhas industrias relacionadas co mar. É un concello de grandes valores naturais e culturais, cunha grande parte da súa costa protexida.
O concello de Cangas está situado na península do Morrazo, entre as rías de Vigo e Aldán. O territorio é moi irregular e ten un grande tramo costeiro moi accidentado e diversificado, con numerosas praias, seos e altos cantís.
As principais actividades son a pesca, o marisqueo, os servizos e as industrias relacionadas co mar.
O concello de Nigrán está situado no extremo sur da ría de Vigo. O litoral é un espazo formado por dous amplos seos, que acollen no seu fondo extensos areais, os promontorios que os limitan, e a beira norte do esteiro do río Miñor; en conxunto unha zona case chan a non ser nos perímetros de Monteferro, onde hai cantís de máis de 50 m, do monte Lourido e as beiras rochosas das illas Estelas.
As principais actividades son a industria, os servizos, o marisqueo e pesca.
A comarca do Morrazo está situada na costa leste de Pontevedra, entre as rías de Pontevedra e Vigo. O territorio presenta un releve moi irregular, aínda que non acada grandes alturas e unha costa moi recortada e diversa con zonas abrigadas en rías e enseadas, areaias e cantís de gran altura. Está moi fracturado e percorrido por numerosos ríos de curso curto e escaso caudal.
Acolle unha gran diversidade de ecosistemas e espazos naturais protexidos.
CONCELLOS: Bueu, Cangas, Marín e Moaña
O concello de Ribeira Ocupa o extremo suroeste da península do Barbanza, no final das rías de Arousa, e de Muros e Noia e as costas abertas de Corrubedo. O Territorio repártese entre as últimas estribacións da serra do Barbanza (Os Forcados, con 618 m; San Arberte, con 215 m e O Castro, con 209 m) e unha ampla chaira litoral. A costa é moi recortada e variada con numerosas praias, coídos, cantís, illas, illotes, lagoas litorais e pequenos seos. É unha zona de amplas e fermosas paisaxes que acolle hábitats mariños e terrestres dun enorme valor ambiental.
A costa é a área terrestre que vai desde a liña litoral cara ao interior dos continentes e remata nos lugares onde o mar deixa de ter influencia sobre a paisaxe e os ecosistemas.
A Costa galega: características e formas máis representativas.
O concello de Poio está situado na marxe dereita da ría de Pontevedra, desde Raxó ata o esteiro do Lérez, onde está conectado con Pontevedra pola ponte da Barca.
O relevo é moi accidentado, as abas dos montes caen bruscamente cara ao mar e só hai algúns territorios chans na pequena faixa costeira, con numerosos ríos que baixan do Castrove, de curto percorrido e pendentes pronunciadas.
Na área costeira alternan os esteiros e marismas formados polos numerosos ríos que achegan os seus sedimentos, algunhas praias e pequenas zonas rochosas de pouca altura. Hai importantes zonas de marisqueo a pé e parques de cultivo. As principais poboacións costeiras son Raxó, Combarro e Campelo.
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
A ría da Arousa ábrese entre as puntas Falcoeiro, ao norte, e o Con da Aguieira (na península do Grove), ao sur. É a maior das rías galegas, con 25 km de lonxitude, 10 km de cumprimento na zona máis ampla e 230 km2 de superficie. Está formada pola unión dos vales fluviais dos ríos Ulla e Umia.
Acolle importantes valores naturais, culturais e económicos e conta con varias proteccións.
O concello de Ponteceso está situado na marxe dereita da ría de Corme e Laxe e na costa de mar aberto, entre as puntas do Roncudo e Queimada. Os principais núcleos de poboación son Ponteceso e Corme. Acolle áreas de grande valor paisaxístico e biolóxico asociados ás costas e ao río. Está protexida nos LICs/ZECs “Costa da Morte” e “Río Anllóns” e na ZEPA “Espazo Mariño da Costa da Morte”.
O concello da Guarda está situado no extremo SO de Galiza, cunha parte na costa do Arco Miniano-Duriense, cara ao mar aberto e outra no esteiro do río Miño, con Portugal na outra banda.
A costa atlántica da Guarda é rectilínea, rochosa, exposta, con dous seos na parte central que acollen a localidade e os únicos areais costeiros da contorna. A ribeira do Miño, entre a desembocadura e a Pasaxe, é unha costa baixa e areosa na que os areais perden extensión e amplitude canto máis se adentran no esteiro.
Toda a zona é unha importante área de pesca e marisqueo . Ademais dos valores naturais A Guarda conta cun importante patrimonio histórico e etnográfico.
O concello de Vimianzo está situado, na súa maior parte, no núcleo do Val de Soneira -o val do río Grande-. Conta con dous pequenos tramos de litoral, na costa ao mar aberto e no interior da Ría de Camariñas. Está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
A RÍA DE CORCUBIÓN, RÍA DE CEE ou ría de CORCUBIÓN E CEE está considerada a máis septentrional das Rías Baixas. En realidade é un grande seo en forma de arco (SEO DE FISTERRA) que se estende entre o Cabo Fisterra, ao norte, e a punta dos Remedios, ao sur. Inclúe a ría ou seo do Ézaro e a chamada tradicionalmente ría de Corcubión ou Cee. Acolle importantes valores naturais e culturais.
A ría de Corme e Laxe está situada na Costa da Morte. Ábrese entre as puntas do Roncudo (ao norte) e Laxe (ao sur), na saída ao mar do río Anllóns. Nesta ría pódense distinguir dúas áreas diferenciadas: o interior, formado polo esteiro do Anllóns, protexido da forza do mar por unha barra de area de 2 km; e o resto do espazo, máis aberto, rochoso e recortado con algunhas zonas abrigadas nas que hai praias. As vilas máis importantes son Corme, Ponteceso e Laxe. Está protexida no LIC/ZEC “Río Anllóns” e “Costa da Morte” e na ZEPA “Costa da Morte”.
A ría de Camariñas está situada no centro da costa da morte, nos concellos de Camariñas, Vimianzo e Muxía. Ábrese entre o Cabo Vilán, ao norte, e a Punta da Barca, ao sur. O principal río é o Grande que desemboca na Ponte do Porto e serve de linde entre as comarcas Terra de Soneira e Fisterra. No seu interior ábrese o seo da Basa, na desembocadura do rego de Trasteiro. Acolle un importante patrimonio natural e cultural. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC “Costa da Morte”.
É unha cadea montañosa de 210 km de lonxitude que se estende de norte a sur, desde Estaca de Bares ao Miño, na raia con Portugal. Marca a linde entre as provincias de A Coruña e Pontevedra (ao oeste) coas de Lugo e Ourense (ao leste). É un bloque que se elevou a finais do Período Terciario sobre montañas anteriores moi erosionadas.
O espazo inclúe a serra de Monte Maior e as cabeceiras de varios pequenos ríos afluentes do Landro ou que van directamente ao Cantábrico, en terreos de Viveiro e Xove (Lugo)
Os ecosistemas máis interesantes son as turbeiras que acollen unha rica flora e fauna específicas,.
O espazo protexido ocupa o fondo da Ría de Vigo, ata o estreito de Rande: as augas interiores da enseada, a liña costeira e o terreo limítrofe coas saíñas de Vilaboa no esteiro do río Tuimil.
CONCELLOS: Redondela, Soutomaior, Pontevedra, Moaña e Vilaboa.
A RÍA DE PONTEVEDRA é a máis pequena das Rías Baixas e ábrese, seguindo unha fractura con dirección SO-NE, entre as puntas de Cabicastro, ao norte e o cabo Udra, ao Sur.
Está separada da da ría de Vigo pola península do Morrazo na que se eleva a Serra de Domaio.
O río máis importante que desauga nela é o Lérez e do Castrove e Domaio baixan pequenos regatos. Na boca da ría atópase o arquipélago de Ons e no seu interior a pequena illa de Tambo.
O concello do Grove ocupa a península que pecha a ría de Arousa polo sur, unido a terra polo istmo areoso da Lanzada. Nos seus 41,5 km de costa ao interior e o exterior da ría, hai unha sucesión de praias e areais con cantís e rochedos e numerosos illotes e illas (a maior é a da Toxa).
As principais actividades son a pesca, o marisqueo, a acuicultura e o turismo. Hai algunhas industrias relacionadas co mar. É un concello de grandes valores naturais e culturais, cunha grande parte da súa costa protexida.
O concello de Cangas está situado na península do Morrazo, entre as rías de Vigo e Aldán. O territorio é moi irregular e ten un grande tramo costeiro moi accidentado e diversificado, con numerosas praias, seos e altos cantís.
As principais actividades son a pesca, o marisqueo, os servizos e as industrias relacionadas co mar.
O concello de Nigrán está situado no extremo sur da ría de Vigo. O litoral é un espazo formado por dous amplos seos, que acollen no seu fondo extensos areais, os promontorios que os limitan, e a beira norte do esteiro do río Miñor; en conxunto unha zona case chan a non ser nos perímetros de Monteferro, onde hai cantís de máis de 50 m, do monte Lourido e as beiras rochosas das illas Estelas.
As principais actividades son a industria, os servizos, o marisqueo e pesca.
A comarca do Morrazo está situada na costa leste de Pontevedra, entre as rías de Pontevedra e Vigo. O territorio presenta un releve moi irregular, aínda que non acada grandes alturas e unha costa moi recortada e diversa con zonas abrigadas en rías e enseadas, areaias e cantís de gran altura. Está moi fracturado e percorrido por numerosos ríos de curso curto e escaso caudal.
Acolle unha gran diversidade de ecosistemas e espazos naturais protexidos.
CONCELLOS: Bueu, Cangas, Marín e Moaña
A costa de Soutomaior é abrigada, baixa, recortada e rochosa; de augas pouco profundas na que quedan grandes áreas ao descuberto coa marea baixa que son lugares de cría para diferentes clases de moluscos e zonas de abrigo e descanso para moitas aves acuáticas e limícolas.
As principais actividades do concello son o sector dos servizos, a industria, a acuicultura, o marisqueo e o cultivo da viña.
O Concello de Vilaboa está situado na marxe dereita (oeste) da ría de Vigo. O litoral forma parte do Seo de San Simón e exténdese desde a punta do Aradoiro (no linde con Moaña) ata a desembocadura do río Ulló (linde con Pontevedra).
É unha costa abrigada que alterna rochedos de pouca altura con areais e seos nos que desembocan pequenos regos que nacen nos montes do Morrazo. As principais actividades son o marisqueo, a acuicultura, os servizos e a industria (estaleiros, conserveiras...).
Vilagarcía da Arousa está situada ao norte da comarca do Salnés, no fondo da ría de Arousa, en parte no esteiro do Ulla. Ten unha costa típica de fondo de ría, baixa e recortada, na que se suceden puntas, areais e lameiros nos pequenos esteiros dos regos que baixan dos montes que a rodean (Xiabre e Lobeira). Destaca a presenza das illas de Cortegada e as Malveiras e os lombos da desembocadura do Ulla, que son importantes bancos marisqueiros. Unha parte importante do litoral está ocupada polas áreas portuarias.
O concello de Pontevedra conta cuns pequenos tramos de costa no fondo das rías de Pontevedra (5,5 km) e Vigo (1,2 km). É un litoral maiormente areoso ou lamacento con pequenos tramos rochosos de pouca altura e algún illote. Son áreas de enorme importancia biolóxica que acollen un grande número de aves acuáticas, sobre todo no inverno. Nos areais hai importantes zonas de marisqueo.
Pontevedra é un concello que acolle importantes valores histórico-artísticos, centrados sobre todo no casco antigo da cidade, un dos mellor conservados de Galiza. As principais actividades son os servizos, o comercio, a industria e o turismo.
Litoral entre o cabo Prioriño e a punta da Coitelada, unha ría moi poboada e cunha intensa actividade industrial. De enorme interese paisaxístico, xeolóxico e biolóxico, protexida en parte no LIC/ZEC "Costa
O concello de Ribeira Ocupa o extremo suroeste da península do Barbanza, no final das rías de Arousa, e de Muros e Noia e as costas abertas de Corrubedo. O Territorio repártese entre as últimas estribacións da serra do Barbanza (Os Forcados, con 618 m; San Arberte, con 215 m e O Castro, con 209 m) e unha ampla chaira litoral. A costa é moi recortada e variada con numerosas praias, coídos, cantís, illas, illotes, lagoas litorais e pequenos seos. É unha zona de amplas e fermosas paisaxes que acolle hábitats mariños e terrestres dun enorme valor ambiental.
O concello de Vigo está situado na banda sur da ría de Vigo. Na costa distinguimos dúas zonas: a das illas Cies, toda ela rochosa e exposta cara ao mar aberto, e con algunhas praias na parte que da á ría; e a costa continental na que, a pesar de ter case a metade da súa lonxitude ocupada por instalacións portuarias e industriais, se alternan as zonas rochosas e areosas polo que conta con numerosas praias, entre as que destaca, tanto polo seu tamaño como polas súas infraestruturas, a de Samil.
Vigo conta coa agrupación urbana máis grande de Galiza con preto de 300.000 habitantes. As principais actividade son os servizos, a industria e a pesca. Acolle un importante patrimonio cultural e conta con varios museos.
Litoral do concello de Ortigueira, na ría de Ortigueira. Protexido nos LICs/ZECs "Estaca de Bares" e "Ortigueira-Mera", na ZEPA "Ortigueira-O Ladrido" e como Lugar de Importancia Internacional.
O concello de Oia está situado na costa atlántica do suroeste de Galiza. O litoral inclúese no chamado Arco Miniano-duriense, que abrangue desde o Cabo Silleiro ata a desembocadura do Miño. É unha costa rectilínea, con dirección norte-sur, rochosa, baixa e exposta, sen apenas abrigos, na que se aprecia unha ampla rasa de abrasión antigamente mergullada no mar.
Toda a zona é unha importante área de pesca e marisqueo.
O concello de Baiona está situado no banda sur da Ría de Vigo. O litoral ten dúas partes contrapostas o fondo do seo e o esteiro do Miñor onde a costa é protexida, baixa e areosa, e a outra, a partir do monte do Boi ata o cabo Silleiro, rochosa e exposta.
As principais actividades son o turismo, os servizos, a pesca e o marisqueo. Baiona acolle un importante patrimonio natural e cultural.
Litoral do concello de Cariño, entre os cantís da serra da Capelada e a ría de Ortigueira. Protexido nos LICs/ZECs "Cabo Ortegal" e "Ortigueira-Mera", na ZEPA "Ortigueira-O Ladrido" e como Lugar de Importancia Internacional.
É unha ría curta e ampla, que se abre entre as puntas do Seixo Branco e Herminia, cunha separación de 4 km, e unha lonxitude total de 14 km, dos que case a metade corresponden á chamada ría do Burgo formada polo esteiro do Mero, que está separada da parte máis ancha pola frecha de Santa Cristina.
Un tramo de costa dun enorme interese paisaxístico, xeolóxico e biolóxico, entre a Costa Ártabra e a ría de Cedeira.
Protexido no LIC/ZEC “Costa Ártabra” e como Lugar de Interese Xeolóxico Internacional “Cabo Ortegal”.
O concello de Laxe está situado no corazón da Costa da Morte, entre a ría de Corme e Laxe e o litoral de mar aberto. Ten unha costa moi diversa na que se alternan grandes areais e marismas, ría, enseadas, cabos, illotes, furnas... con tramos expostos e protexidos, zonas baixas e elevados cantís. É dun grande interese paisaxístico, xeolóxico e biolóxico. Está protexida no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte” e na Paisaxe Protexida “Penedos de Traba e Pasarela”.
Luisa e Roxelio tentan encherlle as horas mortas aos nenos con entretementos sinxelos, para o que lles aprenderon a facer barcos, avións, paxariñas e outras cousiñas con papel que tiveron remates sorpresa.
Luisa e Roxelio tentan encherlle as horas mortas aos nenos con entretementos sinxelos, para o que lles aprenderon a facer barcos, avións, paxariñas e outras cousiñas con papel que tiveron remates sorpresa.
4. A RÍA DE VIGO ábrese entre o Cabo Home, ao norte e o Cabo Silleiro, ao sur. É a ría máis
longa de Galiza, con 33 km, unha superficie de 176 km. e unha profundidade máxima de 44
km. O río principal que a alimenta é o Verdugo. O estreito de Rande separa a parte interior
chamada Seo de San Simón, unha zona abrigada con augas pouco profundas, da exterior,
máis aberta e de augas máis fondas. Na ría altérnanse os tramos rochosos, de pouca altura,
os areais e as marismas.
CONCELLOS:
Cangas
Moaña
Viaboa
Pontevedra
Soutomaior
Redondela
Vigo
Nigrán
Baiona
Boca de ría de Vigo, vista desde o Facho de Donón.
Está rodeada polas serras de Domaio e da Madalena ao norte (na
península do Morrazo), O Galleiro e os Montes do Galiñeiro ao leste,
e A Groba ao sur.
RÍOS:
Banda norte: Ríos de Donón, das Presas, das Saíñas, da Fragas, Pontillón, do
Faro, Verdeal, Maior, Tuimil, Ulló.
RÍO VERDUGO
Banda sur: Alvedosa, Fondón, Lagares, dos Muíños, Miñor, da Groba, Baíña,
Tres Regueiras.
5. Ría de Vigo. Ao fondo o Morrazo co monte Faro de Domaio
17. SEO DE SAN SIMÓN
Ocupa o fondo da Ría de Vigo, a partir
do estreito de Rande. No interior
atópanse as illas de San Simón e
Alvedosas. É unha cubeta tectónica
moi colmatada de sedimentos
procedentes das achegas dos ríos.
Unha zona abrigada con augas pouco
profundas, agás no estreito de Rande,
con alternancia de costa rochosa, de
pouca altura, e costa areosa formada
por pequenas praias e unha grande
superficie de marisma que queda
descuberta ao debalar o mar.
28. Vista aérea: praia de Barra, Punta Preguntouro, Area Meán, Praia Nova, Punta
Mexiloeira, Praia de Nerga, O Con de Nerga e praia da Folla de Nerga.
29. A praias de Barra e Nerga están situadas entre Punta Subrido e Punta dos Castros, separadas
entre sí por uns saíntes rochosos. Forman un areal de dous quilómetros de lonxitude e
conservan un amplo sistema dunar.
No extremo da praia de barra desemboca o rego de Donón.
37. Monte da Costa (Moaña). Un tramo do litoral da parroquia de Tirán no que aparece un
conxunto de formacións rochosas de enorme interese (afloramentos de vaugneritas)
46. Rego Miñouva. Nace entre os montes de Domaio e os Pedrouzos e desemboca en
Domaio, no seo do Mouro. Destaca a fervenza do Verdeal.
Desembocadura do rego Miñouva
54. Desembocadura do río Ulló.
O rio Ulló nace na serra da Fracha e desemboca na ría de Vigo, facendo linde entre os
concellos de Pontevedra e Vilaboa.
58. Desembocadura do Río Verdugo entre Pontevedra e Soutomaior
O RÍO VERDUGO nace no Outeiro Grande, na Serra de Cando, e, despois de 40 km de
percorrido, desemboca en Ponte Sampaio, na ría de Vigo. O principal afluente é o
Oitavén que nace na Serra do Suído e, despois de 33 km de percorrido, xúntase co
Verdugo sete quilómetros antes da desembocadura.
68. ILLAS DE SAN SIMÓN E DE SAN ANTÓN. Xunto cos illotes San Bartolomeu e San Norberto
forman un pequeno arquipélago situado no seo de San Simón. Pertencen á parroquia de
Cesantes (Redondela)
73. RÍO ALVEDOSA. Nace ao norte da serra do Galleiro e despois de percorrer 9 km polos
concellos de Pazos de Borbén e Redondela, desauga no seo de San Simón, na ría de Vigo.
80. VIGO
A cidade máis grande de Galiza, é o máis importante porto pesqueiro e conserveiro do
Estado e un dos primeiros de Europa. É o primeiro centro industrial de Galiza, no que
destacan a construción naval, a produción de automóbiles e a industria conserveira.
83. Porto de Vigo e ría desde o monte do Castro, un excelente miradoiro sobre a cidade e a ría.
84. Praia do Adro.
Bouzas é unha das zonas de Vigo que conserva o seu aspecto tradicional.
85. Praia de Samil, un areal de 1.700 m de lonxitude. A súa proximidade ao centro de Vigo
convértea na máis concurrida e mellor dotada de servizos.
86. Desembocadura do río Lagares.
O Río Lagares nace nos montes no
Coto Ferreira e desemboca na Ría de
Vigo, entre as praias de Samil e A Foz.
Na parte baixa do curso existe un
sendeiro que se pode percorrer a pé
ou en bicicleta.
92. ILLAS CÍES (Vigo)
Arquipélago situado na boca da ría de Vigo formado polas illas do Medio ou do Faro,
Monteagudo, San Martiño e varios illotes: Agoreira ou Boeiro, Penela dos Viños,
Carabelos, Ruzo ...
As costas occidentais das tres illas son cantís abruptos batidos polos temporais do
Atlántico e as orientais ladeiras suaves con areais e sistemas de dunas. A altitude máxima
atópase na illa Norte ou Monteagudo (Alto Cíes, con 186 m).
Na illa do Faro consérvanse os restos do mosteiro do Santo Estevo do século XVIII, na
actualidade acondicionado como centro de visitantes do parque Nacional.
93. As illas Cíes teñen un grande interese xeolóxico, paisaxístico e biolóxico.
Plinio e Ptolomeo referíronse ás CÍES como as Illas Siccas. Puideron formar parte das lexendarias
Casitérides dos Fenicios. Nelas refuxíaronse os irreductibles herminios, tribu galaica que resisteu á
dominación romana das lexións de Xulio César.
O primeiro asentamento do que hai constancia data da Idade do Bronce (500 a 100 anos a c). Na illa do
Medio foi excavado un castro nas ladeiras do monte Faro.
Durante a Idade Media (século XI) permaneceron alí un grupo de monxes en constante conflito cos
piratas. Hai referencia a mosteiros na illa Sur e na do Medio. Consérvanse os restos do mosteiro do
Santo Estevo do século XVIII que estivo ocupado polas ordes de Cluny, Beneditinos e Franciscanos.
No século XVIII instálanse fábricas de salga sobre as ruínas do mosteiro da illa Sur (San Martiño).
Ata o século XIX non volveron a ter habitantes estables (en 1945 acadou os 50 habitantes e os últimos
abandonáronas en 1970). Na actualidade só están ocupadas polos servicios do parque e os do camping
e restaurantes.
A partir de 1960 comezaron a ser invadidas polo turismo.
96. Seo do Lago. Boca do Lago.
As illas Norte e do Faro están unidas por un istmo de area (praia das Rodas) e un
pequeno dique entre os que se forma unha lagoa mareal.
97. Faro de Cíes
Na ladeira do monte do Faro consérvanse, perdidos entre a vexetación, os restos do
castro das Hortas, un antigo poboado castrexo, o depósito arqueolóxico máis importante
atopado ata o momento no arquipélago das Cíes.
98. Area da Nosa Señora. Illa dos Viños. Praia dos Bolos.
99. Area das Rodas. Lagoa dos Nenos.
Unha das zonas de maior interese e fraxilidade do Parque Nacional. Está delimitada polo
dique, unha estrutura artificial construída a finais do século XIX para facilitar a
comunicación entre as dúas illas (a raíz da instalación de varias fábricas de salgadura e
dun viveiro de marisco na propia lagoa). O dique e as rochas protexen a lagoa e regulan
a entradas da auga mariña. A escasa profundidade, tranquilidade e maior temperatura
da auga fan da lagoa un lugar ideal para refuxio e cría de multitude de especies.
100. Vista da Illa de San Martiño desde o mar.
Freu da Porta, un estreito canal de 500 m con fortes correntes que separa do resto do
arquipélago da illa de San Martiño.
105. Monteferro (143 m).
Consérvanse restos da antiga batería costeira para a defensa da boca sur da ría de Vigo e no cume hai un
monumento á Mariña Universal feito en 1013. Desde o alto hai panorámicas da ría de Vigo, as costas de
Nigrán e Baiona ata o Cabo Silleiro, as illas e o océano.
107. As Illas Estelas son dúas pequenas illas graníticas (Estela Grande e Estela Pequena),
situadas fronte á punta de Meda entre a Ría de Vigo e a de Baiona, fronte a Panxón.
A costa é rochosa agás algunha pequena praia. Non teñen árbores e están
practicamente cubertas de mato de toxos e breixos. Os seus fondos mariños son dunha
grande riqueza biolóxica.
Illas Estelas e Cabo Silleiro desde Monteferro
108. Punta e praia da Madorra
PANXÓN é unha vila mariñeira e turística situada ao abrigo de Monteferro ao pé dos
areais de Panxón e Praia América, separadas polo río Muíños ou Lourido.
111. Río dos Muíños. Nace nos montes de Chandebrito e ten todo o seu curso polo concello
de Nigrán, onde desemboca entre as praias de Panxón e Area Loura.
114. Seo e esteiro da Ramallosa
Espazo situado na desembocadura do río Miñor, nos concellos de Baiona e Nigrán.
É unha zona de marismas separada e defendida do mar aberto pola ampla barra
areosa da praia Ladeira.
116. RÍO MIÑOR.
Fórmase pola conxunción dos ríos de Zamáns e Morgadáns, que recollen as augas
da serra do Galiñeiro e, despois de 16 km, desauga entre Nigrán e Baiona (Sabarís)
formando un amplo esteiro.
Monte Lourido, esteiro do Miñor e praia Ladeira.
117. A Ramallosa, coa frecha da praia Ladeira e os esteiros dos ríos Miñor e da Grova
O río da Groba nace na serra da Groba e despois dun percorrido moi encaixado
desemboca no esteiro da Ramallosa, en Sabarís (Baiona), moi preto do Miñor.
118. Seo de Baiona e praia Ladeira, asentada na frecha que pecha o esteiro da Ramallosa
121. BAIONA.
A vila de Baiona é na actualidade un dos centros turísticos máis coñecidos de Galiza que
conta cun concurrido porto deportivo. Foi durante os séculos XVI e XVII a base da flota
defensiva de Galiza e o lugar da arribada da primeira carabela que viña de América.
Foi un porto de grande importancia no comercio internacional.
128. O Cabo Silleiro prolóngase no mar polas illas Carral e Polbeiras nas que bate
continuamente o mar. Ao dobrar o cabo a costa segue a manter o seu aspecto rochoso e
rexo ata o límite do concello na punta das Negras e as súas rochas.
129. XEOLOXÍA
O litoral da ría de Vigo está constituído, na súa mayoría, por granitos (alcalinos e
calcoalcalinos), gneis e xistos, com pequeñas bandas doutras rochas. Hai amplos
espazossedimentarios nas desembocaduras dos ríos, nos seos e nos fondos da ría.
MAPA LITOLÓXICO
130. As forzas tectónicas e a erosión, ou a combinación de ambas, deu lugar a una enorme
variedade de formas de modelado costeiras: cantís, furnas, illotes, areais, frechas, dunas,
boleiras….
131. As rochas do cabo Home (Cangas)
son metamórficas (xistos) e
forman parte do dun complexo
que vai desde Malpica ata o Sur de
Galiza. A cor escura e a disposición
dos estratos en distintas
orientacións con fallas e pregues
da lugar a formas de paisaxe
dunha beleza especial.
Conta unha lenda que un mostro
mariño morreu nunha batalla cosas
xentes do lugar e permanece deitado
no cabo coas cristas de fóra. Hai que
ter coidado de non espertalo.
136. Entre a praia de Rodeira (Cangas) e O Con, en Moaña, en especial na punta do Niño do
Corvo, aparece o que se chama un “corredor de enclaves”, fragmentos de rochas
contidos ou encaixados noutra. Este fenómeno de mestura orixínase no interior da
codia terrestre cando entran en contacto dous magmas de composición diferente antes
do seu arrefriamento definitivo: neste caso o magma básico que da lugar ás rochas de
cor máis escura (gabros, cuarzodioritas e tonalitas) introduciuse no magma ácido que
orixina rochas máis claras (granitos).
Estas rochas de tipo plutónico son coñecidas como vaugneritas. Forman parte dunha
banda de granodioritas que se extende de norte a sur polo occidente de Galiza
137. Nestas rochas podemos observar diferentes fenómenos erosivos: por descompresión, que da
lugar á erosión por capas concéntricas (como de cebola); diferencial, pola diferente resistencia
dos materiais, e polo efecto mecánico do mar.
149. LUGARES DE INTERESE XEOLÓXICO
222001. Illas Cies
Interese: Xeomorfolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelado
costeiro e litoral.
As illas Cíes está formadas maiormente por granitos de
feldespato alcalino con algúns diques e enclaves de
micaxistos, seixos, xistos e paragneis.
Na costa podemos atopar areais, complexos dunares,
cantís furnas, cacholas…
150. TMP002. Recheo würmiense da furna de Monteagudo (Cies)
Interese: Xeomorfolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos, solos edáficos e formas de modelado singulares representativos
da acción do clima.
Situación: na costa leste da illa de Monteagudo (Cíes)
Durante o Eemiense (último interglaciar) formáronse furnas como ésta, que durante o último periodo
glaciar (Würm), coa la retirada do mar, colmatáronse de derrubios. No presente interglaciar (Holoceno), co
avance d mar, estas furnas están volvendo a ser erosionadas e puestas ao descubierto.
TMP001. Praias fósiles de area e de cantos das Margaridas (Cíes)
Interese: sedimentolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelado costeiro e litoral.
Situación: na costa leste da illa de Monteagudo (Cíes)
Areas e cantos cementados, con coloracións vermellas, pertenecientes a restos de playas fósiles de arena
y de cantos, pertencentes al último periodo interglaciar.
Illa de Monteagudo, costa leste
151. TMP061 - Pías e tafoni do Alto do Príncipe (Cies)
Interese: Xeomorfolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos, solos edáficos e formas de modelado singulares representativos
da acción do clima.
Situación: no Alto do Príncipe, no oeste da illa de Monteagudo (Cíes)
Unha grande cantidade de pías que destacan polo seu notable desenvolvemento. A maior parte ten o
fondo plano, con exutorio ou non.
152. TMP063 - Morfoloxía tableada no granito de Punta Ferreiros (Cies)
Interese: Petrolóxico-xeoquímico.
Unidade Xeolóxica: estruturas e formacións do Oróxeno Varisco no Macizo Ibérico.
Situación: na costa leste da illa de Monteagudo (Cíes)
Granito con aspecto tableado debido á disposición en bandas paralelas dos seus mineris. A meteorización
diferencial dos minerais da orixen ao marcado tableado.
TMP062 - Duna fósil de Figueiras (Cies)
Interese: Sedimentolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelado de orixe fluvial e eólico.
Situación: na costa leste da illa de Monteagudo (Cíes)
Afloramento no que se superpoñen, sobre a praia actual, unha praia fósil de arena vermella, un depósito
areoso con características dunares, tamén fósil, éste último recuberto por derrubios de ladeira. Ademáis,
a media ladeira se observan restos de dunas rampantes fósiles.
TMP003. Derrubios e praia de coios do Seo de Chancelos (Cies)
Interese: Sedimentolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelado costeiro e litoral.
Situación: na costa oeste da illa de Monteagudo (Cíes)
Neste punto obsérvase cómo os bloque angulosos dun derrubio de ladeira nutren de material ao mar para
que forme a praia de cantos. Algúns conservan aínda unha forma angulosa namentras que outros xa foron
redondeados pola acción da ondada.
153. TMP058 - Praia-duna-lagoa das Rodas, conglomerados cementados e rasa (Cies)
Interese: Sedimentolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelado costeiro e litoral.
Situación: entre as illas de Monteagudo e do Faro (Cíes)
Bo exemplo de sistema sedimentario praia-illa barreira dunar-lagoa. Ademáis nas dunas situadas ao norte
da Praia das Rodas poden observarse exemplos de cubetas de deflación eólica. Obsérvanse ao norte da
Lagoa dos Nenos unha praia fósil de cantos a un nivel algo superior ao da praia actual, indicativa dunha
variación do nivel do mar.
154. TMP059 - Pedra da Campá e derrubios de ladeira erosionados (Cies)
Interese: Xeomorfolóxico.
Unidade Xeolóxica: Depósitos, solos edáficos e formas de modelado singulares representativos
da acción do clima.
Situación: no oeste da illa do Faro (Cíes)
A meteorización profundizou tanto os tafoni nesta rocha granítica que fixeron desaparecer
parte dela, dándolle unha forma de ponte. Desde o miradoiro pódense observar antigos
derrubios de ladeira no cantil.
TMP060 - Derrubios cementados do peirao de Carracido (Cies)
Interese: Xeomorfolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos, solos edáficos e formas de modelado singulares representativos
da acción do clima.
Situación: no surleste da illa do Faro (Cíes)
Derrubios cementados non funcionais.
Son herdanza dunha etapa fría do
pasado máximo glaciar.
Pedra da Campá
155. TMP004. Praias e dunas actuais e fósiles de San Martiño. Formas poligonais de
meteorización (Cies, S. Martiño)
Interese: Xeomorfolóxico.
Unidade Xeolóxica: Depósitos e formas de modelado costeiro e litoral.
Situación: ao nordeste da illa de San Martiño (Cíes)
Un bo exemplo de praia con dunas actuais e fósiles. Nas rochas do extremo sur da praia obsérvanse
formas poligonais de meteorización.
TMP005 - Praia fósil, derrubios e coluvións do Seo de Fornos
Interese: Sedimentolóxico.
Unidade Xeolóxica: depósitos e formas de modelado costeiro e litoral.
Situación: ao sur da illa de San Martiño (Cíes)
Os coluvións son máis escuros pola presenza de abundante materia orgánica, depositada nos periodos
máis húmidos do Würm, con maior abundancia de vexetación.
156. PROTECCIÓN
LIC/ZEC: “Costa da Vela” “Seo de San Simón” “Esteiro da Ramallosa”, “Monteferro e illas
Estelas”.
ILLAS CÍES:
-Forman parte do Parque Nacional Illas Atlánticas
-Parque Natural e LIC/ZEC “Illas Cíes”.
-Zona de Especial Protección para as Aves (ZEPA)
-Están incluídas nos inventarios de Áreas Importantes para a Herpetofauna Española
(Dirección Xeral de Conservación da Natureza, 2004) e de Áreas Importantes para as Aves
en España (SEO/BirdLife, 1998).
-OSPAR (Convenio para a protección do medio ambiente mariño do Atlántico do nordés
“Illas Atlánticas de Galiza”.
157. PARQUE NACIONAL DAS ILLAS ATLÁNTICAS DE GALIZA
CONCELLOS: Vigo, Bueu, Vilagarcía de Arousa
(Pontevedra) e Ribeira (A Coruña).
Inclúe un conxunto de arquipélagos, illas e illotes
situadas nas Rías Baixas: Cíes, Ons, Sálvora, Nor, Vionta,
Cortegada e Malveiras e un amplo espazo mariño na
súa contorna.
Ten un grande interese xeolóxico, paisaxístico, biolóxico e
cultural.
Esta zona é ademais un importante punto de cría de peixes e
mariscos e visitada habitualmente por golfiños,
baleas e tartarugas mariñas.
Golfiño (Tursiops truncatus)
158. LIC/ZEC COSTA DA VELA
Situado no extremo Sur-Leste da
Península do Morrazo, limitando coa ría
de Vigo polo Sur.
O terreo protexido c omprende os cantís da
Costa da Vela, co espazo marítimo situado
fronte a eles, o Cabo Home, a punta Sobrido
e as praias e sistemas dunares de Melide e
Barra. O primeiro tramo, entre as puntas de
Couso e Cabo Home é de cantís graníticos,
abruptos e altos. Ao chegar a Cabo Home o
aspecto cambia bruscamente debido á
intrusión de rochas metamórficas (xistos) que
forman parte dun complexo que vai desde
Malpica ata o Sur de Galiza.
A zona ten un grande valor biolóxico (en
especial os fondos mariños), xeolóxico e
paisaxístico. Pódense atopar ecosistemas
diversos: costa rochosa e areosa, areais e
dunas, bosque de piñeiros, cantís e monte
baixo.
159. LIC/ZEC SEO DE SAN SIMÓN
Ocupa o fondo da Ría de Vigo, a
partir do estreito de Rande. No
concello de Moaña ata a punta de
Domaio.
É unha cubeta tectónica moi
colmatada de sedimentos
procedentes das achegas dos ríos.
160. LIC/ZEC ILLAS ESTELAS
O espazo protexido abrangue as illas
Estelas (dúas pequenas illas, Estela de
Dentro e de Fóra), algún pequeno illote e
o litoral de Monteferro. Pertence ao
concello de Nigrán. Das 713 ha protexidas
unha gran parte é ecosistema mariño, cun
fondos mariños dunha enorme riqueza
biolóxica.
161. LIC/ZEC A RAMALLOSA
Espazo na desembocadura do río Miñor, na
parte más interna da ría ou seo de Baiona.
Esta pequena área, ben abrigada e de
augas tranquilas e mornas, mantén unha
enorme diversidade de invertebrados que
serven de alimento a numerosas aves
mariñas, especialmente limícolas, que
teñen nesta zona unha importante área de
descanso, sobre todo no inverno.
162. FLORA
A ría de Vigo acolle unha enorme variedade de hábitats e ecosistemas mariños e
terrestres de augas libre ou zonas litorais abrigadas (marismas, esteiros, lameiros, areais,
rochedos) ou expostas (cantís, furnas, dunas...). No mar e nas rochas do litoral dominan
as algas que se suxeitan ás rochas ou viven nas auhgas libres.
Golfo (Saccorhiza polyschides)
164. As marismas son ecosistemas húmidos costeiros dun grande valor ecolóxico. Nelas conflúen
a auga doce dos ríos coa salgada do mar e están variando periodicamente co abalar e
debalar das mareas o que determina un ambiente onde varía a salinidade e a temperatura
da auga ao longo do día e amplas zonas quedan en seco.
165. A verdoaga mariña (Halimione portulacoides) medra en lugares lamacentos por todo o
límite da marea. Nestas zonas atopamos tamén seba, salicornia, herba coral, estrela das
xunqueiras, sosa, portulaca, xuncos, espartina...
167. Xunco mariño.
Forma grandes pradeiras nas marismas
que so cobre ocasionalmente a marea.
A Spartina maritima soporta as inmersións
periódicas das mareas, aínda que case nunca
queda cuberta totalmente pola auga.
168. Nas rochas dos cantís atopamos liques, herba de namorar, pirixel do mar... Na zona terrestre
hai mato de breixos e toxos e plantacións de piñeiros e eucaliptos.
169. As rochas da zona
supralitoral están cubertas
por varias clases de liques.
170. Nos cantís, rochedos e algunhas praias podemos atopar distintas especies de herba de
namorar (Armeria...). A Armeria pubigera ten as follas máis pequenas e veludas. É un
endemismo do NW da Península Ibérica.
177. O complexo dunar de Figueiras-
Muxieiro, nas Illas Cíes, é un sistema
dunar moi importante, tanto pola
súa extensión como polo seu estado
de conservación. Nel poden
observarse alunhas especies vexetais
adaptadas ás duras condicións
ambientais deste hábitat. Destacan o
tomelo bravo (Helichrysum picardii
var. viresceis), a camariña (Corema
album), e a herba de namorar
(Armeria pungens).
Camariña
(Corema album)
179. Paseo dos buxos da Illa de San Simón (Buxus sempervirens). -7,60 a 10,80 m de altura.
Incluídos no Catálogo de Árbores Senlleiras de Xunta de Galiza.
180. Piñeiro de monterrei, piñeiro insigne (Pinus radiata) da Illa de San Simón
-3,10 m de perímetro.
181. Eucalipto azul (Eucalyptus globulus)
da Illa de san Simón
-varios exemplares que superan os 6 m
de perímetro.
185. Na costa rochosa exposta o mar bate sen
descanso. Nestes hábitats viven seres que
desenvolven mecanismos para resistir os
movementos do mar e o constante choque
das ondas. Os animais agóchanse nas
fendas e pozas das rochas (polbo,
cangrexos, cóngaro, ourizo, gradicelas),
entre as algas (maragotas, sargos, badexos)
ou fíxanse ás rochas con dististos
mecanismos (lapas, chuponas, caracolas,
percebes, arneiróns...).
Ourizo de mar
(Paracentrotus lividus)
Chupona ou apegón (Actinia equina)
186. Os percebes (Polycipes
cornucopia) son
crustáceos coloniais que
viven apegados ás rochas
da zona mediolitoral e
infralitoral das zonas de
mar batido.
194. Gaivota patiamarela
(Larus michahellis).
O máis destacado da
fauna terrestre das Cíes
son as aves mariñas
sobre todo as gaivotas
(unhas 7.000 parellas),
e os corvos mariños
cristados (a colonia
máis importante do
suroeste de Europa
cunhas).
Gaivota patiamarela (Larus michahellis)
196. A ría de Vigo foi intensamente poboada e explotada desde tempos moi antiguos. Na
actualidade conta con numerosos portos pesqueiros, de transportes ou deportivos e
importantes polígonos de cultivo a flote (bateas) ou bancos de pesca e marisqueo.
197. Peirao do Con (Moaña)
O Real (Moaña)
peirao deportivo
212. HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
Ao longo do litoral e nos fondos da ría de Vigo consérvase un importante patrimonio
cultural: restos de naufraxios, asentamientos castrexos, petróglifos, construcións
tradicionais, igrexas, pontes, peiraos, patrimonio marítimo…
Punta do Muíño e instalacións do museo do Mar de Galiza,
un centro cultural e científico inaugurado en 2002.
213. Penisas Pequenas: un conxunto de gravados rupestres e muíños
naviculares (Monteferro, Nigrán)
214. Restos do castro de Alcabre. Na actualidade forman parte do recinto
do Museo do Mar de Galiza.
216. Ponte Sampaio. Ponte de dez arcos de orixe romana e contruída de novo na Idade Media.
Aquí liberouse a famosa batalla contra os franceses en 1809.
217. Ponte da Ramallosa, ou ponte da
Xunqueira, do século XIII, compartida
entre Nigrán e Baiona. É unha das
pontes de Galiza na que se realizaba o
ritual do Bautismo Prenatal.
218. Ponte de Rande. Inaugurado en 1978 e aberto ao tráfico en 1981.
219. En Rande (Redondela) quedan os restos do cargadoiro da Mineiro Siderúrxica de
Ponferrada (Coto Wagner), construído nos anos 60 e abandoado na década de 1987.
Empregouse primeiro para ferro e logo para carbón.
A Fábrica do Alemán (salga transformada en conserveira na Segunda Guerra Mundial) acolle o
Centro de Interpretación da Batalla de Rande, inaugurado en 2013.
220. Restos do cargadoiro de Rande (ao pé da ponte).
Construido, entre 1924 e 1926, por Minerales de Hierro de Galicia, S.A., que explotaba as
minas de ferro do Freixo (Monforte de Lemos) e traía o mineral en tren para envialo a
Alemania. Tivo una importante actividade durante a segunda Guerra Mundial e pechou en
221. As Saíñas do Ulló están, situadas no remate do esteiro do Ulló, en Paredes. Funcionaron
desde o século XVII (cara ao ano 1637) e foron moi importantes para abastecer de sal á
cidade de Pontevedra durante o século XVIII.
Comezaron a ser explotadas polo Colexio dos Xesuítas de Pontevedra en 1694 e
acadaron grande importancia nos seguintes anos. A finais do século XIX, neste mesmo
lugar, construíuse un muíño de marea do que so quedan algúns restos (os muros de
peche e construcións en ruínas).
222. Museo das Carreiras, actividade artesanal de confección de cabos e cordas,
da que Meira foi un importante centro de produción.
224. Rampas da antiga
factoría baleeira
No concello de Cangas houbo unha importante industria relacionada co mar: salgas,
estaleiros, baleeiras, fábricas de conservas... Algunhas destas actividades foron
desaparecendo en distintas épocas.
Na factoría baleeira procesáronse baleas e cachalotes desde 1955 ata o ano 1985 en que se
pecha, tras a firma de España do acordo internacional que prohibe a explotación comercial
dos grandes cetáceos.
231. Faro do cabo Silleiro. Inaugurado en 1924.
Desde 1960 ten una lámpada de 3.000 w cun
alcance de 40 millas. Está situado nun punto
alto cunha vistas excepcionais sobre a costa.
232. Faro vello do Cabo Silleiro, inaugurado en 1866. Funciounou cunha lámpada de mecha de
aceite vexetal e desde 1909 cunha lámpada de petróleo. Na súa contorna hai unha área de
lecer e un miradoiro
233. Mosteiro de San Estevo na Illa Faro
(Cíes). Na actualidade acolle o
Centro de Interpretación do Parque
Nacional.
Durante a Idade Media un grupo de
monxes benedictinos ocuparon as
illas, e no século XIV cada illa tiña o
seu mosteiro. Sucesivos ataques de
piratas árabes e normandos
acabaron por despoboalas. Xa no
século XIX vólvense a instalar
familias que sobrevivían da pesca,
agricultura e gandaría.
236. Un dos monumentos máis representativos
de Panxón é a igrexa de San Xoán (Templo
Votivo do Mar) deseñada polo arquitecto
Antonio Palacios, construida entre 1932 e
1937. Unha xoia de armonía e do
característico estilo do autor.
239. Illas de San Simón e San Antón (Redondela): acollen un importante patrimonio cultural, de
especial importancia en relación coa memória histórica.
Aínda que se cree que estiveron habitadas desde tempos moi antigos, a primeira referencia
histórica de presenza humana nas illas é do século XII, coa existencia dun mosteiro fundado
pola Orde do Temple. Foron lazareto e entre 1936 e 1943 funcionaron como cadea para
presos políticos do réxime franquista.
En 1998 o arquitecto César Portela elaborou un Plan Director para a rehabilitación e
recuperación dos edificios e espazos e adaptalos para usos culturais e públicos.
En 1999 foron declaradas Ben de Interese Cultural pola Xunta de Galiza. No ano 2006 a
Consellería de Cultura elixiu o arquipélago de San Simón como símbolo da represión no
Ano da Memoria.
241. Virxe da Rocha (Baiona), imaxe
monumental deseñada polo
arquitecto Antonio Palacios. Está
situada nun outeiro ao pé da vila. A
propia imaxe é un miradoiro ao que
se ascende por unha escaleira
interior.
242. Castelo de Monte Real ou fortaleza do Monte do Boi (Baiona).
Construído entre os séculos XII e XVI sobre un posible castro do século II aC.
Funciona como Parador de Turismo desde 1966.
245. PROBLEMAS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
Arcade (Soutomaior)
