O concello de Nigrán está situado no extremo sur da ría de Vigo. O litoral é un espazo formado por dous amplos seos, que acollen no seu fondo extensos areais, os promontorios que os limitan, e a beira norte do esteiro do río Miñor; en conxunto unha zona case chan a non ser nos perímetros de Monteferro, onde hai cantís de máis de 50 m, do monte Lourido e as beiras rochosas das illas Estelas. As principais actividades son a industria, os servizos, o marisqueo e pesca.

1. NIGRÁN
A costa

2. 1-Praia dos Muíños
2-Praia do Portiño
3-Punta de Prado.
Praia das Canas.
4-Seo de Patos ou Carreira
5-Praia da Patos
6-Monteferro
7-Punta Meda e faro.
8-Punta de San Bieito
9-Punta Gaiteiros.
Praia Rochas Brancas.
10-Illas Estelas de Terra
11-Illas Estelas de Fóra
12-Illas Serralleiras
13-Punta Valo Grande
14-Praia Portocelo
15-Punta Feitales
16-Praia de Area Fofa
17-Punta e praia da Madorra
18-Punta do Castro.
Porto de Panxón.
19-Praia de Panxón ou Area Alta
20-Río dos Muíños
21-Praia América ou Area Loura
22-Monte Lourido
23-Punta Redada
24-Pedra da Garza
25-Seo e esteiro da Ramallosa
26-Río Miñor.
Ponte da Ramallosa.

3. Praia Area Loura
O concello de Nigrán está situado no extremo sur da ría de Vigo. O litoral é un espazo
formado por dous amplos seos, que acollen no seu fondo extensos areais, os promontorios
que os limitan, e a beira norte do esteiro do río Miñor; en conxunto unha zona case chan a
non ser nos perímetros de Monteferro, onde hai cantís de máis de 50 m, do monte Lourido
e as beiras rochosas das illas Estelas.
As principais actividades son a industria, os servizos, o marisqueo e pesca.

4. Litoral de Nigrán visto desde os montes da Groba:
Monteferro, Panxón, monte Lourido e esteiro do río Miñor.

5. PROTECCIÓNS
-LICs/ZECs, o esteiro da Ramallosa, e Monteferro e illas Estelas.
Monteferro e illa Estela de Terra

6. RÍA DE VIGO
Ábrese entre o Cabo Home, ao norte e Cabo Silleiro, ao sur. É a ría máis longa de Galiza, con
33 km, unha superficie de 176 km e unha profundidade máxima de 44 km. O estreito de
Rande separa a parte interior chamada Enseada de San Simón, unha zona abrigada con
augas pouco profundas, da exterior, máis aberta e de augas máis fondas.

7. 1-Praia dos Muíños

8. 2-Praia do Portiño

9. Praia do Portiño

10. 3-Punta de Prado

11. Praia das Canas

12. Praia das Canas

13. 4-Seo de Patos ou Carreira

14. 5-Praia da Patos

15. Praia da Patos

16. 6-Monteferro (143 m).
Consérvanse restos da antiga batería costeira para a defensa da boca sur da ría de Vigo e no cume hai un
monumento á Mariña Universal feito en 1013. Desde o alto hai panorámicas da ría de Vigo, as costas de
Nigrán e Baiona ata o Cabo Silleiro, as illas e o océano.

17. Monteferro. Punta Norte.

18. 6-Monteferro

19. 7-Punta Meda

20. Faro de punta Meda (Monteferro)

21. Monteferro: punta Meda e as illas Cíes

22. Monteferro

23. Puntal da Serra

24. Coído en Monteferro

25. Penisas Pequenas: un conxunto de gravados rupestres e muíños naviculares

26. 8-Punta de San Bieito

27. 9-Punta Gaiteiros

28. Praia Rochas Brancas

29. 10-Illa Estela de Terra

30. Illa Estela de Terra e cabo Silleiro

31. 11- Illa Estelas de Fóra

32. As Illas Estelas son dúas pequenas illas graníticas (Estela Grande e Estela Pequena),
situadas fronte á punta de Meda entre a Ría de Vigo e a de Baiona, fronte a Panxón.
A costa é rochosa agás algunha pequena praia. Non teñen árbores e están
practicamente cubertas de mato de toxos e breixos. Os seus fondos mariños son dunha
grande riqueza biolóxica.
Illas Estelas e Cabo Silleiro desde Monteferro

33. 12-Illas Serralleiras

34. 13-Punta Valo Grande

35. 14-Praia Portocelo

36. 15-Punta Feitales

37. 16-Praia de Area Fofa

38. Praia de Area Fofa

39. 17-Punta e praia da Madorra

40. Punta da Madorra

41. Praia da Madorra

42. 18-Punta do Castro

43. PANXÓN é unha vila mariñeira e turística situada ao abrigo de Monteferro ao pé dos
areais de Panxón e Praia América, separadas polo río Muíños ou Lourido.

44. Vista aérea de Panxón, Monteferro e as praias

45. Un dos monumentos máis representativos
de Panxón é a igrexa de San Xoán (Templo
Votivo do Mar) deseñada polo arquitecto
Antonio Palacios, construida entre 1932 e
1937. Unha xoia de armonía e do
característico estilo do autor.

46. Baliza de Panxón

47. 19-Praia de Panxón ou Area Alta

48. Praia de Panxón ou Area Alta

49. 20-Río dos Muíños. Nace nos montes de Chandebrito e ten todo o seu curso polo
concello de Nigrán, onde desemboca entre as praias de Panxón e Area Loura.

50. 21-Praia América ou Area Loura

51. Praia América e punta Redada

52. Praias de Panxón e Monte Lourido

53. 22-Monte Lourido

54. 23-Punta Redada

55. 24-Pedra da Garza

56. Praia e Punta Lourido

57. 25-Seo e esteiro da Ramallosa
Espazo situado na desembocadura do río Miñor, nos concellos de Baiona e Nigrán.
É unha zona de marismas separada e defendida do mar aberto pola ampla barra
areosa da praia Ladeira.

58. Seo e esteiro da Ramallosa

59. Seo e esteiro
da Ramallosa

60. Seo e esteiro da Ramallosa. A Boca do Río.

61. Seo e esteiro da Ramallosa: Monte Lourido e Boca do Río

62. 26-RÍO MIÑOR.
Fórmase pola conxunción dos ríos de Zamáns e Morgadáns, que recollen as augas
da serra do Galiñeiro e, despois de 16 km, desauga entre Nigrán e Baiona (Sabarís)
formando un amplo esteiro.
Monte Lourido e esteiro do Miñor

63. Ponte da Ramallosa, ou ponte da
Xunqueira, do século XIII, compartida
entre Nigrán e Baiona. É unha das
pontes de Galiza na que se realizaba o
ritual do Bautismo Prenatal.

64. VALOR XEOLÓXICO
A maior parte do litoral de Nigrán é de xistos, cunha zona de granitos (parte da Punta de
Monteferro e as illas Estelas) e pequenas faixas de lousas. Hai unha ampla zona
sedimentaria na desembocadura dos ríos e nos seos onde se asentan as praias.
MAPA LITOLÓXICO

65. Granitos en Monteferro

66. Cantís de Monteferro

67. Xistos en Patos, debaixo de Monteferro

68. Plataforma litoral en Patos, debaixo de Monteferro

69. Xistos na punta da Madorra

70. Punta da Madorra

71. Xistos e granitos en Monteferro

72. Lourido

73. VALOR BIOLÓXICO
Golfo (Saccorhiza polyschides)
No litoral de Nigrán podemos atopar unha grande variedade de ecosistemas e hábitats:
esteiros, lameiros, areais, dunas, rochedos, cantís, pozas mareais… o que da lugar a una
enorme biodiversidade.

74. Mato de toxos e breixos
Nos fondos mariños que rodean os rochedos e cantís abondan os bosques de golfos
(Laminarias e Saccorhizas) e nas rochas do litoral unha gran diversidade de algas: verdellos,
algas calcárias, bochos... que proporcionan alimento e refuxio a multitude de especies. Nas
rochas dos cantís atopamos liques, herba de namorar, pirixel do mar... Na zona terrestre hai
mato de breixos e toxos e no Monteferro plantacións de piñeiros e eucaliptos.

75. Liques

76. Pirixel do mar (Critmum maritimum)

77. Angelica pachycarpa
Herba de namorar
(Armeria pubigera) e liques

78. As marismas son ecosistemas húmidos costeiros dun grande valor ecolóxico. Nelas conflúen
a auga doce dos ríos coa salgada do mar e están variando periodicamente co abalar e
debalar das mareas o que determina un ambiente onde varía a salinidade e a temperatura
da auga ao longo do día e amplas zonas quedan en seco.

79. Os bochos e os verdellos son algas que viven en lugares tranquilos e pouco fondos.
Soportan a exposición solar directa e a desecación no intermareal.

80. Xunco mariño.
Forma grandes pradeiras nas marismas
que so cobre ocasionalmente a marea.
A Spartina maritima soporta as inmersións
periódicas das mareas, aínda que case nunca
queda cuberta totalmente pola auga.

81. Rabo de lebre (Lagurus ovatus). Atópase nas dunas.

82. Cardo mariño (Eryngium maritimum). Vive nas dunas e praias.

83. Carrizos no rego dos Muíños

84. Gaivota patiamarela
(Larus michaellis)
Nos hábitatas mariños hai multitude de especies de moluscos, crustáceos e peixes. No
infralitoral rochoso viven estrelas, ourizos, anémonas e unha grande diversidade de vermes e
outros pequenos invertebrados. No intermareal abondan os mexillóns, os ourixos, os
arneiróns, os percebes… Nos hábitats terrestres destaca a presenza de numerosas aves
mariñas e algunhas do mato así como insectos e algún réptil.

85. Lapas (Patella ulyssiponensis)

86. Chupona (Bunodactis verrucosa)

87. Ourizo (Paracentrotus lividus)

88. Polbo (Octopus vulgaris)

89. Os vermes atopan nas zonas areosas lamacentas ricas o lugar ideal para o seu
desenvolvemento. Nos lugares areoso fangosos como as marismas da Ramallosa son
habituais estas formacións, produto da a expulsión de resíduos dos cagóns (Arenicola
marina) que se alimentan filtrando os sedimentos, co que contribúen a sanear o terreo e
eliminar materia orgánica.

90. Carrán común
(Sterna hirundo)
Pilro bule-bule
(Calidris alba)

91. Garza real
(Ardea cinerea)

92. LIC/ZEC ILLAS ESTELAS
O espazo protexido abrangue as illas
Estelas (dúas pequenas illas, Estela de
Dentro e de Fóra), algún pequeno illote e
o litoral de Monteferro. Pertence ao
concello de Nigrán. Das 713 ha protexidas
unha gran parte é ecosistema mariño, cun
fondos mariños dunha enorme riqueza
biolóxica.

93. LIC/ZEC A RAMALLOSA
Espazo na desembocadura do río Miñor, na
parte más interna da ría ou seo de Baiona.
Esta pequena área, ben abrigada e de
augas tranquilas e mornas, mantén unha
enorme diversidade de invertebrados que
serven de alimento a numerosas aves
mariñas, especialmente limícolas, que
teñen nesta zona unha importante área de
descanso, sobre todo no inverno.

94. USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo
-Navegación
-Turismo, lecer e deportes

95. Porto de Panxón

96. COÑECENDO O LITORAL DE NIGRÁN
Percorrer o litoral de Nigrán é doado pola súa propia
natureza e porque conta con espazos acondicionados
que o facilitan, aínda que hai moitas zona privadas sen
acceso polo litoral.
Percorrido en coche: (14 km lineal máis camiñadas)
Percorrido a pé: 10 km (lineal), + 4 km si lle damos a
volta a Monteferro.
Ruta en coche

97. PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación

99. Adela Leiro, Mon Daporta
xullo 2021