งานนำเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์ รายวิชาชีววิทยา 6 (ว 30246) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560ของนักเรียนม.6ห้อง77โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ครูผู้สอน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่งครู คศ.1 เอกวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ประวัติการศึกษา : พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกรียตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2558 ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประเมินและการวิจัยทางการศึกษา เอกวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

1. งานนาเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมพืช
ในสวนพฤกษศาสตร์ ร.ร.เตรียมอุดมศึกษา
รายวิชาชีววิทยา 6 (ว 30246) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560
ของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 6 แผนการเรียนวิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์ ห้อง 77
พืชที่นาเสนอคือพืช Family APOCYNACEAE จานวน 12 ต้น
สมาชิกในกลุ่ม
1.น.ส. รมิดา ทองศรีสุข เลขที่ 15
2.น.ส. ศรีวลัย เรืองรอง เลขที่ 18
3.นาย กลย์ธัช ฐิติกวิน เลขที่ 22
4.นาย เอกวัชรินทร์ พงษ์เศรษฐ์กุล เลขที่ 40
ครูผู้สอน อาจารย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์

2. ครูผู้สอน
อาจารย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์

3. สมาชิกในกลุ่ม

4. งานนาเสนอนี้จัดทาขึ้นเพื่อต้องการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมพืชใน
สวนพฤกษศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาโดยพืชที่นาเสนอคือพืช Family
APOCYNACEAE ประกอบไปด้วยข้อมูลพรรณไม้ของตัวอย่างต้นไม้ในวงศ์นี้
หวังว่างานนาเสนอนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ศึกษาหรือผู้ที่สนใจพรรณไม้ต่างๆ
คณะผู้จัดทา
คานา

5. สารบัญ
พุดชมพู 7
มะนาวไม่รู้โห่ 9
ขจร 11
ชวนชม 13
โมกเครือ 15
ยี่โถ 17
หนามแดง 19
หนามพรม 21
บานบุรี 23
แพงพวยฝรั่ง 25
ตีนเป็ด 27
พุดทุ่ง 29

6. พุดชมพู มะนาวไม่รู้โห่ ขจร ชวนชม
โมกเครือ ยี่โถ หนามแดง หนามพรม
บานบุรี แพงพวยฝรั่ง ตีนเป็ด พุดทุ่ง
7 9 11
15
23
17
25
19
27
21
13
29

7. 7
พุดชมพู

8. ลักษณะ
มีลักษณะเป็นไม้ทรงพุ่มยืนต้นขนาดเล็ก มีความสูงของลาต้นประมาณ 1-10 เมตร เปลือก
ลาต้นเป็นสีนาตาล ในใบและลาต้นจะมียางสีขาวๆใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามกันเป็นคู่บริเวณปลายยอด
และกิ่งก้าน ใบมีลักษณะเป็นรูปทรงไข่ ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยสีขาวอมชมพู กลีบดอกมี
ลักษณะเป็นรูปไข่กลับจานวน 5 กลีบ โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาวประมาณ ผลมีลักษณะ
เป็นฝักยาวประมาณ เปลือกผลเป็นสีดาอมแดง มีเมล็ดอยู่เพียง 1 เมล็ด
ประโยชน์
นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ เนื่องจากมีดอกที่สวยงาม ส่วนต้นที่สูงๆ ก็สามารถให้ร่มเงาได้
ผู้รับผิดชอบ: น.ส. รมิดา ทองศรีสุข เลขที่ 15
ชื่อสามัญ: Shrub Vinca, Pink Kopsia, Pink Gardenia
ชื่อวิทยาศาสตร์: Kopsia fruticosa (Ker) A. DC.
พุดชมพู
8

9. 9
มะนาวไม่รู้โห่

10. ลักษณะ
เป็นไม้พุ่ม สูง 2-3 เมตร ทรงพุ่มกลม แตกกิ่งจานวนมาก เป็นใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่
กลับ ปลายใบมนหรือเว้าดอกช่อสันๆ ที่ปลายกิ่ง กลีบดอกสีขาว มีกลีบเลียง 5 กลีบมีขนโคนกลีบ
เชื่อมติดกันเป็นหลอดยาวสีชมพูแกมแดง ดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ หอมตลอดวัน ออกดอกทังปี
ผลเป็นผลเดี่ยวออกรวมกันเป็นช่อ
การใช้ประโยชน์
- ผล ฆ่าเชือ ขับปัสสาวะ พอกดับพิษ แก้โรคลักปิดลักเปิด
- เมล็ด แก้กลากเกลือน แก้เนือหนังชาในโรคเรือน แก้โรคผิวหนัง แก้ตาปลา แก้เนืองอก บารุงไขข้อ
บารุงกระดูก บารุงเส้นเอ็น บารุงกาลัง บารุงผิวหนัง
- เปลือก แก้บิด ขับนาเหลืองเสีย แก้ท้องเสีย แก้กามโรค ทายาอมรักษาแผลในปาก แก้ปวดฟัน
- ยอดอ่อน รักษาริดสีดวงทวาร
มะนาวไม่รู้โห่
ชื่อวิทยาศาสตร์: Carissa carandas L.
ชื่อสามัญ: Karanda; Carunda; Christ's thorn
ผู้รับผิดชอบ: น.ส. รมิดา ทองศรีสุข เลขที่ 15
10

11. 11
ขจร

12. ลักษณะ
เป็นไม้เลือยยืนต้น เนือแข็ง
แตกใบเป็นพุ่มแน่นและทึบ สีเขียวอ่อน ใบบาง ก้านใบยาว ใบรูปใบโพธิ์
ดอกมีกลิ่นหอม ออกดอกเป็นช่อสัน ๆ
ประโยชน์
-ยอดอ่อน ผลอ่อน ดอก ใช้กินเป็นผักสด หรือนามาต้ม ลวกให้สุกใช้จิมนาพริก
ส่วนดอกนาไปปรุงอาหารได้อีกหลายเมนู เช่น แกงส้มดอกขจร แกงจืดดอกขจร แกงเลียง ขจรผัดไข่
ขจรชุบแป้งทอด ยา ยาดอกขจร ข้าวต้มดอกขจร ผัดนามันหอย ผัดกับปลาหมึก เป็นต้น
- สมัยก่อนจะนาดอกขจรมานึ่งให้สุกผสมกับมะพร้าวอ่อน หรือมะพร้าวแก่ขูดฝอยปรุงรสด้วยนาตาล
ทราย งา เกลือเล็กน้อย เป็นขนมที่เรียกว่า “ขนมดอกขจร” ปัจจุบันไม่ค่อยพบว่ามีจาหน่ายเเล้ว
ขจร
ชื่อวิทยาศาสตร์ Telosma minor Craib
ชื่อสามัญ Cowslip creeper
ผู้รับผิดชอบ: น.ส. รมิดา ทองศรีสุข เลขที่ 15
12

13. 13
ชวนชม

14. ชวนชม
ลักษณะ
เป็นไม้พุ่ม โคนต้นอวบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ
ออกเป็นกลุ่มที่ยอด แผ่นใบหนาเป็นมัน ขอบใบเรียบ ดอก
ออกเป็นช่อ ผลเป็นฝักคู่
สรรพคุณ
ไม่พบสรรพคุณในทางยา เพราะยางของต้นชวนชมมีพิษ
นิยมปลูกเพื่อใช้งานในด้านภูมิทัศน์มากกว่า
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Adenium obesum (Forssk.) Roem. & Schult.
ชื่อเรียกอื่น : ลั่นทมแดง ลั่นทมยะวา Mock azalea
ชื่อสามัญ : Impala Lily
ผู้รับผิดชอบ: นาย กลย์ธัช ฐิติกวิน เลขที่ 22
14

15. 15
โมกเครือ

16. โมกเครือ
ลักษณะ
ไม้เถา มีขนาดเล็กถึงกลาง ใบเดี่ยว รูปขอบขนาน ดอก
ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ผลเป็นฝักคู่เรียวกลม
สรรพคุณ
ตารายาไทยใช้เถาซึ่งมีรสเฝื่อน ผสมกับผลมะตูมอ่อน เถาสิงโตและ
ว่านมหากาฬ ต้มนาดื่มรักษาโรคเบาหวาน
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aganosma marginata (Roxb.) G. Don
ชื่อเรียกอื่น : เดื่อเครือ เดื่อดิน เดื่อเถา เดื่อไม้ เดือยดิน
ผู้รับผิดชอบ: นาย กลย์ธัช ฐิติกวิน เลขที่ 22
16

17. 17
ยี่โถ

18. ยี่โถ
ลักษณะ
เป็นไม้พุ่ม ใบเดี่ยว รูปขอบขนานแคบ แผ่นใบหนา
ดอกออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ผลเป็นรูปฝักคู่
สรรพคุณ
นิยมปลูกเพื่อใช้งานในด้านภูมิทัศน์มากกว่าแต่หากต้องการจะใช้ก็มี
การใช้ใบและดอกเป็นยาได้แต่ต้องใช้ด้วยความระมัดระวังอย่างมาก
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nerium oleander L.
ชื่อเรียกอื่น : Sweet oleander ยี่โถฝรั่ง
ชื่อสามัญ : Oleander
ผู้รับผิดชอบ: นาย กลย์ธัช ฐิติกวิน เลขที่ 22
18

19. 19
หนามแดง

20. ลักษณะ
เป็นพรรณไม้พุ่ม ขนาดใหญ่แตกกิ่งก้านสาขา ทั่วลาต้นมีหนามแหลมใบหนามแดง เป็น
ใบเดี่ยว ซึ่งจะออกตรงข้ามกัน ใบเป็นรูปไข่ป้อม ออกดอกเป็นช่อ ตามบริเวณปลายยอด ดอกมีสี
ขาว หรือสีชมพู กลิ่นหอม ลักษณะของดอกย่อย มีกลีบรองกลีบดอก ซึ่งมีโคนกลีบเชื่อมติดกัน
ส่วนปลายกลีบแยกเป็นรูปหอก กลีบดอกมี 5 กลีบ ผลอ่อนมีเป็นสีแดง แต่พอผลแก่เต็มที่ก็จะ
เปลี่ยนเป็นสีดา ข้างในผลมีเมล็ดอยู่ 4 เมล็ด
สรรพคุณ
ทังผลสุก และผลดิบ กินเป็นยาแก้โรคเลือดออกตามไรฟัน และเป็นยาฝาดสมาน
ผู้รับผิดชอบ: นายเอกวัชรินทร์ พงษ์เศรษฐ์กุล เลขที่ 40
ชื่อวิทยาศาสตร์: Carissa carandas Linn.
ชื่ออื่นๆ:หนามขีแฮด (ภาคเหนือ)
ชื่อสามัญ:หนามแดง
หนามแดง
20

21. 21
หนามพรม

22. ลักษณะ
เป็นไม้พุ่ม ทุกส่วนมีนายางสีขาว ข้อมีหนามเดี่ยวแข็งใบหนามพรม รูปรีหรือรูปไข่ ขอบ
ใบเรียบ ปลายใบแหลม เนือหยาบแข็ง ดอกเป็นช่อดอกแบบช่อเชิงลด ออกที่ปลายยอดหรือซอกใบ
สีขาวด้านในสีชมพู กลิ่นหอม กลีบดอก เชื่อมกับเป็นหลอด ที่ปลายด้านในหลอดมีขนสัน ปลายแยก
5 กลีบ กลีบเรียว ผลเดี่ยว รูปไข่หรือรูปรี สีเขียว เมื่อสุกจะสีดา เมล็ด รูปรี สีนาตาลอ่อน
สรรพคุณ
เนือไม้ รสเฝื่อนมันขมฝาด ปรุงเป็นยาบารุงกาลัง ทาให้ร่างกายแข็งแรง
หนามพรม
ชื่อวิทยาศาสตร์: Carissa spinarum L.
ชื่ออื่นๆ: ขีแฮด, พรม
ชื่อสามัญ: หนามพรม
ผู้รับผิดชอบ: นายเอกวัชรินทร์ พงษ์เศรษฐ์กุล เลขที่ 40
22

23. 23
บานบุรี

24. ลักษณะ
เป็นพรรณไม้พุ่มกึ่งเลือย ลาต้นนันไม่มีขน ใบบานบุรี จะเป็นใบเดี่ยว และจะติดเป็นคู่
อยู่ตรงข้ามกัน ตรงปลายใบจะแหลม ส่วนโคนใบนันจะเป็นมุมยื่นลงไปที่ก้านใบ ริมขอบใบเรียบ
ด้านบนเป็นร่องดอกบานบุรี ดอกนันโต และจะออกเป็น กลีบรองกลีบดอกมี 5 กลีบ ลักษณะกลีบ
ดอกจะเป็นรูปขอบขนาน หรือรูปหอกมีกลีบดอกจะเป็นสีเหลือง ส่วนโคนจะเชื่อมติดกันเป็นท่อสัน
ผลกลมมีหนาม เมื่อแก่ แตกได้เมล็ดจานวนมาก
สรรพคุณ
ใบ ใช้เป็นยาถ่าย รักษาอาการจุกเสียด และทาให้อาเจียน
บานบุรี
ชื่อวิทยาศาสตร์: Allamanda cathartica Linn.
ชื่ออื่นๆ: บานบุรี, บานบุรีเหลือง (ภาคกลาง)
ชื่อสามัญ: Golden trumpet, Allamanda
ผู้รับผิดชอบ: นายเอกวัชรินทร์ พงษ์เศรษฐ์กุล เลขที่ 40
24

25. 25
แพงพวยฝรั่ง

26. ลักษณะ
เป็นไม้ล้มลุกสูง 20-60 เซนติเมตร ทุกส่วนมีนายางขาว ใบเดี่ยว ขอบใบเรียบ ดอก
ออกเป็นช่อ 1-2 ดอก ตามซอกใบ กลีบดอก 5 กลีบ สีแดง ชมพู ขาว หรือม่วง เชื่อมติดกันเป็น
หลอด ผลเป็นฝักคู่ รูปกระสวย เมล็ดทรงกระบอก
การกระจายพันธุ์
ถิ่นกาเนิดมาจากมาดากัสการ์ ออกดอกตลอดปี ปลูกเลียงในดินทุกประเภท แสงแดดจัด ทนแล้ง
นาปานกลางถึงน้อย
ขยายพันธุ์ เพาะเมล็ด ปักชากิ่ง
ประโยชน์ ปลูกเป็นไม้ประดับ
ผู้รับผิดชอบ: น.ส.ศรีวลัย เรืองรอง เลขที่ 18
ชื่อวิทยาศาสตร์ :Catharanthus roseus (L.) G. Don
ชื่อสามัญ : Madagascar periwinkle
แพงพวยฝรั่ง
26

27. 27
ตีนเป็ด

28. ลักษณะ
ไม้ต้น ทุกส่วนมียางขาว ใบ เดี่ยว เรียงเป็นวงรอบ4-8ใบ รูปรีหรือรูปไข่ดอก สีขาวแกมเขียว
ออกเป็นช่อแบบช่อซี่ร่ม กลีบเลียง5กลีบมีขน กลีบดอกเป็นหลอด ปลายแยกเป็นกลีบ 5 เมล็ดมี
ขนยาว สีขาว
การกระจายพันธุ์
พบตามป่าดงดิบ ป่าดิบแล้ง หรือป่าเบญจพรรณ
ประโยชน์
เปลือกแก้ไข้มาเลเรีย ขับนานม รากเป็นยาขับลมในลาไส้ เมล็ดเป็นพิษ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alstonia scholaris (L.) R. Br.
ชื่อเรียกอื่น : สัตตบรรณ พญาสัตบรรณ ตีนเป็ดขาว
ตีนเป็ด
ผู้รับผิดชอบ: น.ส.ศรีวลัย เรืองรอง เลขที่ 18
28

29. 29
พุดทุ่ง

30. ลักษณะ
ไม้พุ่มขนาดเล็ก ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเป็นคู่สลับตังฉาก ดอกสีขาวนวล ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่งหรือ
ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ผลรูปยาว เป็นฝักคู่ แห้งแล้วแตก
การกระจายพันธุ์
พบตังแต่เวียดนาม ลาว กัมพูชา ไทย จนถึงมาเลเซีย ตามที่โล่งแจ้งค่อนข้างชืน ออกดอกติดผล
ตลอดปี
ประโยชน์
นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ
ชื่อวิทยาศาสตร์ :Holarrhena curtisii King & Gamble
ชื่อเรียกอื่น : White Cheesewood
ผู้รับผิดชอบ: น.ส.ศรีวลัย เรืองรอง เลขที่ 18
พุดทุ่ง
30

31. สานักงานหอพรรณไม้:http://www.dnp.go.th/botany/
องค์การสวนพฤกษศาสตร์:
http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/Search_sho
w_byfam.asp?family_id=APOCYNACEAE
http://bangkrod.blogspot.com/2013/03/blog- post_12.html …
http://health.kapook.com/view63418.html
http://www.vichakaset.com/%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%
B8%8A …
แหล่งอ้างอิง

32. งานนาเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมพืชในสวนพฤกษศาสตร์
ร.ร.เตรียมอุดมศึกษาจะสาเร็จลุล่วงไม่ได้ถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือจากอาจารย์วิชัย ลิขิต
พรรักษ์ ครู คศ.1 สาขาวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ครูประจาวิชา ที่
ช่วยให้คาปรึกษาในการทางานนาเสนอ ขอขอบคุณผู้ปกครอง และครูโรงเรียนเตรียม
อุดมศึกษา ที่ให้ความช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ และให้กาลังใจตลอดมา
คณะผู้จัดทาโครงงานขอขอบคุณท่านที่มีส่วนเกี่ยวข้องไว้ ณ โอกาสนี้
คณะผู้จัดทา
กิตติกรรมประกาศ