VAI TRÒ TẾ BÀO GỐC TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH - COPD ThS.BS. Lê Thị Bích Phượng BỆNH VIỆN ĐA KHOA VẠN HẠNH ĐƠN VỊ TẾ BÀO GỐC http://benhvienvanhanh.com/tebaogoc CTMT Quốc gia phòng chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản http://benhphoitacnghen.com.vn/ Chuyên trang bệnh hô hấp mãn tính: http://benhkhotho.vn/

1. ThS.BS. Lê Thị Bích PhượngThS.BS. Lê Thị Bích Phượng
VAI TRÒ TẾ BÀO GỐC TRONG ĐIỀU TRỊVAI TRÒ TẾ BÀO GỐC TRONG ĐIỀU TRỊ
BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNHBỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH
BỆNH VIỆN ĐA KHOA VẠN HẠNHBỆNH VIỆN ĐA KHOA VẠN HẠNH
ĐƠN VỊ TẾ BÀO GỐCĐƠN VỊ TẾ BÀO GỐC
http://benhvienvanhanh.com/tebaogochttp://benhvienvanhanh.com/tebaogoc

2.  Theo WHO, có 64 triệu người mắc COPD trên thế giới.
 Nguyên nhân tử vong thứ 6 (1990)  thứ 5 (2002) 
thứ 3 (2020).
 VN: 4-10% dân số.
 Phổ biến ở nam giới, người hút thuốc lá, tiếp xúc với
nguồn khí ô nhiễm.
 Nguyên dân dẫn đến COPD:
- Thuốc lá (ng/nhân hàng đầu), khí thải công nghiệp, khói
nhiên liệu, bụi hầm mỏ.
- Nhiễm trùng hô hấp: Hemophillus influenza,
Streptococcus pneumonia
- Di truyền phân tử: sự thiếu hụt α1-antitrypsin.

3. Thuyết I: sự mất cân bằng giữa protease phân hủy và
antiprotease bảo vệ.
Khói
thuốc
α-antitrypsin
& antriprotease khác
Matrix
metalloproteinase,
elastase
Bất
hoạt/ảnh
hưởng
Tăng tiết
Hủy hoại phế
nang,collagen
Tế bào trụ tăng tiết chất nhầy, cảm
ứng biểu hiện IL-8, tăng nhạy cảm
với VK gram (-)

4. Khói thuốc,
khí ô nhiễm
có các chất
OXH, gốc
oxy tự do
Chất
kháng
OXH
Hủy hoại tế bào phổi
và elastin
Tăng biểu hiện
NKκβ
Tăng cytokine gây
viêm
Stress
OXH
Apoptosis

5.  Thuyết III: quá trình VIÊM
 Tăng số lượng BCTT, Đại thực bào, Lympho T
CD8+
 Hoạt hóa yếu tố phiên mã NKkβ
 Tăng tiết elastase, các chất oxy hóa, Interleukin 8

6.  Tế bào gốc trung mô: là loại tế bào gốc không tạo máu, có
khả năng biệt hóa thành các tế bào có nguồn gốc từ trung
mô như xương, sụn, mỡ cơ và nhiều loại TB khác
 Tế bào gốc trung mô được tìm thấy tại tủy xương, mô mỡ,
tủy răng và dây rốn
 Do khả năng nhân đôi, khả năng di chuyển tới vùng tổn
thương và khả năng điều hòa miễn dịch  ứng dụng trong
Y học tái tạo.

7.  Giảm đáp ứng viêm bất thường trong COPD:
 Ức chế đáp ứng tế bào T bằng cách tiếp xúc trực tiếp
tế bào hay tiết ra các cytokines (1)
 Ức chế sự tăng sinh tế bào B(2)
 Ức chế chức năng tế bào NK (3)
 Diều hòa ngược các cytokine tiền viêm TNF-alpha và
điều hòa tăng các cytokines kháng viêm (4)

8.  Hạn chế sự chết tế bào theo chương trình bằng cách tăng
cường biểu hiện/ tăng tiết nhân tố phát triển VEGF
 VEGF kích thích sự tăng sinh tế bào biểu mô và tăng sinh
mạch máu (5)
 Sự thiếu hụt VEGF hay các receptor có vai trò quan trọng
trong sự hình thành khí phế thủng
 Các yếu tố thể dịch khác tiết ra từ MSC cải thiện tình
trạng khí phế thủng: HGF, EGF, CINC-1(6,7,8,9)

11. 3. Nghiên cứu tiền lâm sàng

14. 4. Nghiên cứu trong và ngoài nước:

http://clinicaltrials.gov/show/NCT02216630
http://clinicaltrials.gov/show/NCT02161744
http://clinicaltrials.gov/show/NCT01559051
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23
172272

15.  Weiss et al: A placebo controlled, randomized trial of
mesenchymal stem cells in COPD: 62 BN với 23 BN mức độ
vừa và 39 Bn mức độ nặng. Không có bất kỳ tai biến/biến
chứng liên quan đến việc ghép TBG xảy ra. Bn cải thiện về
mặt kháng viêm (CRP)
 Ribeiro –Paes et al: thực hiện nghiên cứu trên 4 bệnh nhân và
theo dõi sau 12 tháng. Không có bất kỳ tai biến/biến chứng
liên quan đến việc ghép TBG xảy ra. Bn cải thiện về chất
lượng cuộc sống và giảm tần suất đợt cấp.

16.  Phòng lấy mô mỡ - Phòng lấy máu: thực hiện tại
phòng mổ vô trùng tại bệnh viện

17.  Phòng tách chiết sản xuất tế bào gốc mô mỡ -
Phòng tách chiết máu để thu huyết tương giàu tiểu
cầu: xử lý tế bào tại đơn vị Tế bào gốc, Bệnh viện
Vạn Hạnh.

18.  Thiết bị xử lý tế bào:
◦ Tủ cấy an toàn sinh học
◦ Máy ly tâm
◦ Máy đếm tế bào
◦ Bộ micro pipet và phụ kiện
 Các dụng cụ khác: ống nghiệm, ống ly tâm, xy
lanh, kim tiêm

19.  Khám và chẩn đoán bệnh COPD
 Chuẩn bị bệnh nhân trước khi tiến hành thủ
thuật hút mỡ và lấy máu.
 Thu nhận và hoạt hóa tế bào gốc
 Đưa Tế bào gốc vào cơ thể bệnh nhân bằng 2
con đường: truyền tĩnh mạch và phun khí dung
 Theo dõi sau khi ghép
• Tất cả các quy trình đều được thực hiện
đúng SOPs.

20.  Ghép TẾ BÀO GỐC tự thân  loại trừ các
khả năng lây nhiễm chéo .
 Tế bào gốc KHÔNG trải qua bất cứ thao tác
gây biến đổi về hình dạng và kiểu gene 
KHÔNG khả năng gây đột biến hay sinh ung .
 Tất cả hóa chất sử dụng trong quá trình thao
tác đều được loại bỏ trước khi truyền vào cơ
thể người bệnh.
 Thao tác được thực hiện trong môi trường vô
trùng.

21. Chân ThànhChân Thành
Cảm Ơn !Cảm Ơn !