πολιτισμός Βυζαντίου

1. ΒΥΖΑΝΤΙΟ

2. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ
ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

3. 1) ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ
■ ΓΑΜΟΣ
●Απαγόρευση γάμου:Κορίτσια -12 Αγόρια -14.
●Με την τέλεση των αρραβώνων υπογραφή
προγαμιαίου συμβολαίου για την προίκα.
●Γαμήλιο γλέντι μόνο με συγγενείς και φίλους
του γαμπρού.
●Δικαίωμα στο διαζύγιο.

4. ■ Η ΘΕΣΗΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
●Περιορισμένη στην κοινωνική ζωή.
●Κυρίαρχος ρόλος στην οικογένεια.
●Έξοδος:με καλλυμένο πρόσωπο,οι πλούσιες με συνοδεία δούλου,απαγόρευση
συμμετοχής σε δημόσιες τελετές.
●Μετά τον 11ο αιώνα πρόσβαση στα κοινά και στην παιδεία.

5. ■ ΠΑΙΔΙ
●Ονοματοδοσία:Όνομα παιδιού + όνομα
πατέρα στην γενική.
●Καθησύχαση του παιδιού με τραγούδια +
αφηγήσεις της Αγίας Γραφής.
●Προστασία μητέρας και παιδιού από τον
νόμο.
●Παραμονή στο σπίτι και μετά τα έξι
σχολέιο.

6. 2)ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
■ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ
●Δύο κύκλοι σπουδών:
α)Γραμματιστής:φοίτηση παιδιών από τα
εφτά.
β)Γραμματικός:φοίτηση παιδιών από τα
δώδεκα.
●Εκπαίδευση
ανάγνωσης,γραφής,γραμματικής,ρητορικ
ής,φιλοσοφικής,αριθμητικής,γεωμετρίας,
αστρονομίας και μουσικής.

7. ■ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ
●Καταβολή χρημάτων από τους
μαθητές.
●Δημόσια σχολεία για ορφανά.
●Εκκλησιαστικά σχολεία.
●Οι πλούσιοι συνέχιζαν τις σπουδές
στο πανεπιστήμιο.

8. 3)Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ,Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ Η
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ
●Αντιμετώπιση ασθενειών:οργάνωση
ιατρικών υπηρεσιών,ένα νοσοκομείο σε κάθε
πόλη με αριθμό γιατρών ανάλογα τον
πληθυσμό και αποδοχή ασθενών στα ιατρεία
τους ή στα σπίτια των ασθενών.
●Ανταγωνισμός ανάμεσα στην ιατρική και
μαγεία.
●Ίδρυση και συντήρηση πτωχοκομείων και
ορφανοτροφείων από την εκκλησία.

9. 4)Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ
■ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ
●Οικοδόμηση σπιτιών:γύρω από μια αίθουσα υποδοχής,στο ισόγειο δωμάτια με
τζάκι,κουζίνα,πλυσταριό,λουτρό και ένα εικονοστάσιο ή παρεκκλήσι.Στήρηξη επόμενων
ορόφων από πέτρινες ή ξύλινες κολώνες.
■ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΠΙΤΙΩΝ
●Φτωχοί:μικρές κατοικίες με ελάχιστες ή ανύπαρκτες ανέσεις.Ένας στεγασμένος χώρος
ή διαιρεμένος σε δύο.
●Χωρικοί:δυόροφα σπίτια,στο ισόγειο κοτέτσι,στάβλος και αποθήκες,στον δεύτερο
όροφο τα δωμάτια.
●Ευκατάστατοι και μεγαλοκτηματίες:κατοικίες στην επαρχία μακριά από τα
χωριά,πολυτελείς επαύλες με εσωτερικούς κήπους και στοές.

11. 5)Η ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΜΟΔΑ
●Βυζαντινοί:παρακολούθηση με
ενδιαφέρον την μόδα,αγάπη για τα
κοσμήματα.
●Αστοί:μακρύ χιτώνα με πολλές
πτυχώσεις,δερμάτινες μπότες τον χειμώνα
και ανατολίτικα παπούτσια το καλοκαίρι.
●Χωρικοί:χιτώνες χωρίς μανίκα,πάντα
ζωσμένα,βράκες ως τον
αστράγαλο,ξυπόλυτοι ή με ανοιχτά
παπούτσια στην φτέρνα.
●Γυναίκες:Πάνω από το στιχάριο μανδύα
με μανίκια,καλλυμένο κεφάλι,φροντίδα
μαλλιών και μακιγιάρισμα.
●Πλούσιες:πολυτελή ενδύματα μεταξωτά
και λινά.

12. 6)Η ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
■ ΤΡΟΠΟΙΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
●Ψυχαγώγιση Βυζαντινών με
ιεροτελεστίες,θρησκευτικές,κοινωνικές
και λαϊκές γιορτές.
●Διασκέδαση των πρωτευουσιάνων
στον Ιππόδρομο.
■ ΕΘΙΜΑ
●Μεταμφίεση και παρέλαση τις
Απόκριες.
●Άναμα φωτιάς στους δρόμους και
πέρασμα των νέων από πάνω της.
●Ετήσια πανηγύρια και λαϊκές γιορτές
στην επαρχία.

13. 7)Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
●
Μορφή της αναχώρησης σε
κάποια έρημο ή σε κάποιο
ακατοίκητο μέρος.
●Ονομασία μοναχών για την
υποβολή των σωμάτων τους σε
δοκιμασίες.
●Δύο κλασσικές
μορφές:μοναχική + κοινοβιακή.
●Κοινοβιακός μοναχισμός
καλύτερος με μοναστήρια.
●Αύξηση μοναστηριών μετά την
αναστήλωση των εικόνων.

14. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

15. 1)ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
●Δύο είδη ποίησης:λειτουργική ποίηση + μη λειτουργική.
2)ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
●Ανάδειξη σημαντικών εκκλησιαστικών συγγραφέων.
●Συμβολή της αγιολογίας.
3)ΛΟΓΙΑ ΚΟΣΜΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
●Ίδρυση βιβλιοθηκών και εργαστηρίων αντιγραφής από πολλά μοναστήρια.
●Καταβολή μεγάλης προσπάθειας μίμησης του ύφους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
●Περισσότεροι υποστηρικτές για την αρχαιομάθεια και επίδοση των βυζαντινών στην
Ιστοριογραφία και στην Χρονογραφία.
4)ΔΗΜΩΔΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
●Σηματοδότηση αρχής της νεοελληνικής δημοτικής ποίησης με ακριτικά τραγούδια.

17. ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΚΑΙ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

18. 1)ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
●Ίδρυση ανώτατων εκπαιδευτικών
ιδρυμάτων.
●Ανάπτυξη του δικαίου.
●Ανάδειξη αξιόλογων ιατρών,αστρονόμων
και μαθηματικών.
2)ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
●Εφεύρεση του υγρού πυρ και του οπτικού
τηλεγραφέα.
●Αξιοποίηση της ναυτικής τεχνολογίας.

19. ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ
ΚΑΙ
ΜΟΥΣΙΚΗ

20. 1)ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ ΡΥΘΜΟΙ
●Βασιλική με τρούλο.
●Σταυροειδούς με τρούλο.
●Παραλλαγές του ναού αυτού είναι αγιορείτικος τύπος με τρεις κόγχες,ο πεντάτρουλος
και ο οκταγωνικός.
●Κόσμηση εσωτερικών χώρων με τοιχογραφίες,ψηφιδωτά,ανάγλυφες
παραστάσεις,έργα ξυλογλυπτικής και φορητές εικόνες.

22. 2)ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
●Κυριότερες μορφές έκφρασης των
εκκλησιών:τοιχογραφίες και
φηψιδωτά.
●Τυπικό σχήμα
εικονογράφησης:στην κορυφή ο
Παντοκράτορας,περιστοιχιζόμενος
από αγγέλους και προφήτες,στην
αψίδα του Ιερού η
Θεοτόκος,ανάμεσα στους
αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ,στα
λοφία του τρούλου οι τέσσερις
Ευαγγελιστές και στους τοίχους οι
δεσποτικές γιορτές,οι Άγιοι και οι
Μάρτυρες.Οι μορφές τους είναι
αδύνατες.

23. 3)ΜΙΚΡΟΓΡΑΦΙΑ,ΜΙΚΡΟΤΕΧΝΙΑ,ΜΙΚΡΟΓΛΥΠΤΙΚΗ,
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ
●Διακόσμηση χειρογραφών με εικόνες(μικρογραφίες).
●Παραγωγή εκκκησιαστικών και κοσμικών έργων μικροτεχνίας και μικρογλυπτικής.
●Χαρακτήρηση των έργων από υψηλή τεχνική και καλλιτεχνική ποιότητα,εντυπωσιακά
για την ποικιλία τους.
4)ΜΟΥΣΙΚΗ
●Χαρακτήρηση της λειτουργικής ποίησης και μουσικής με απλότητα.
●Ανάπτυξη της θρησκευτικής και κοσμικής μουσικής σε
επιτραπέζια,ερωτικά,γαμήλια και άλλα παρόμοια άσματα με κοινωνικό
περιεχόμενο.