Mie.s1.h i

1. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ОНОЛЫН СУДЛАХ ЗҮЙЛ,АРГА
I.Үндсэн ойлголтууд /Орчуулж бич/
 Scarcity -
 Unlimited wants, needs -
 Limited resources -
 Choice -
 Invisible hands -
 Land, Labour, Capital, Entrepreneurship
 Theory
 Method
 Fact
 Economic policy
II. Үнэн / Худал
Доорх асуудлуудын үнэн, худлыг нягтлан тунгааж, хариулт өг
1. Онол нь практикт хэрэглэгдэхийн тулд тодорхой тохиолдол бүрт батлагдаж байх ѐстой.
2. Эдийн эасгийн ухааныг судлахын үндсэн зорилго нь бизнссийн үйл ажиллагаанд амжилт олоход
оршино.
3. Хэрэв эдийн засагчид эдийн засгийн үндсэн зарчмуудыг адилхан тайлбарладаг бол тэд өөрсдийн улс
төрийн үнэлгээгээрээ адил саналтай байх естой.
4. Эдийн засгийн ухаан нь тодорхой /хавсарга/ шинжлэх ухаан биш, гэхдээ эдийн засагтолон тодорхой
асуудлыгсудлахад статистикийн аргыг ашигладаг.
5. Эдийн засгийн ухааны үндсийг сайн суралцаж эзэмшсэн оюутнууд энэ хичээлийг эзмшээгүй хүнтэй
харьцуулахад бизнесийн хүрээнд ямагт их амжилтанд хүрдэг.
6. Нэг талаар, нарны идэвхжил ба тэнгэрийн одон гаригуудын байршлын хоорондын холбоонд, нөгөө
талаар үнэт цаасны ханшны өөрчлөлтийн шинжилгээнд тулгуурласан үнэт цаасны зах зээлийн учир
шалтгааны прогноз нь өөрийн логик уялдаа хамааралтай холбоотойн улмаас эрсдэлтэй байдаг.
7. Эдийн засаг тодорхой шинжлэх ухаан биш тул судалгааны шинжлэх ухааны аргуудыг хэрэглэдэггүй.
8. Эдийн засгийн маргаанд оролцогч хэн боловч хөөрүү сэтгэлээр дүгнэлт хийвэл тэр нь тусгайгаас
ерөнхийд шилжих логик алдаанд хүрнэ.
9. Нэг нөхцөлд амжилттай хэрэгжүүлсэн эдийн засгийн бодлого өөр нөхцөлд алдаанд хүргэдэг.
10. Байгалийн шинжлэх ухаантай харьцуулахад эдийн засаг практик үйл ажиллагаатай илүү их холбоотой
бөгөөд суурь онолд бага тулгуурладаг.
11. Эдийн засгийн уналт нь наран дээр толбо үүсэхтэй холбоотой гэж баталдаг хүн “ингэхлээр, үүнээс
хойш, ийм шалтгаанаар “ гэсэн логик алдаа гаргадаг.
12. Норматив эдийн засаг нь “ямар байх ѐстой” гэсэн асуудалд хариу өгөхөд чиглэгддэг. Харин “юу байна”
хэмээх асуудалд чиглэгддэггүй.
13. Эрүүл ухаанд тулгуурлан гаргасан дүгнэлт нь практикаар нотлогдсноороо эдийн засгийн ухаанаас
ялгаатай.
14. Эдийн засгийн ухааны үүрэг асар их, тухайлбал: “ тодорхой хүмүүст зөв зохистой байсан зүйл, бүх
нийтийн хэмжээнд ч зөв байна” гэсэн зарчим зүй ѐсны болохыг баталдаг.
15. Макроэдийн засаг нь үндэсний орлого, үнийн болон ажил эрхлэлтийн түвшин, нийт эрэлт, нийлүүлэлт
зэрэг асуудлыг судлана.
16. Дээд математикийн мэдлэггүйгээр эдийн засгийн ухааныг судлах боломжгүй юм.
17. Хэрэв таамаглал практикаар шалгагдсан байвал түүнд хэрэглэгдсэн онолын үндэслэлүүд ямагт үнэн зөв
байна.
18. Хэрэв эдийн эасгийн судалгаанаас гарах дүгнэлтүүд бодитой биш болох нь практикаар нотлогдсон
байвал түүнд хэрэглэгдсэн онолын үндэслэлүүд ч эргэлзээтэй байх болно.
III. Тест
1) Эдийн засгийн шинжлэх ухааны судалгааны арга
a) Эдийн засгийн юмс үзэгдлийн гадаад, дотоод хүчин зүйлсийн байнга илэрдэг тогтвортой
үйлчлэлийг тооцон уг юмс үзэгдлийн талаар тодорхойлох
b) Тоон мэдээлэл ихтэй бол хүснэгт ашиглан илэрхийлэх
c) Юмс үзэгдлийн зүй тогтол, хамаарлыг илэрхийлэх муруйгаар төлөөлүүлэн судлах

2. d) Томъѐогоор илэрхийлэн авч үзэх
2) Эдийн засгийн юмс үзэгдлийг илэрхийлэх арга
a) Баримтаас онолд шилжих
b) Онолоос баримтад шилжих
c)Юмс үзэгдлийн зүй тогтлыг харуулах муруйгаар төлөөлүүлэн судлах
d) Тухайн юмс үзэгдлийн гадаад, дотоод нөлөөлөлд нь тулгуурлан судлах
3) Аль нь эдийн засгийн нөөцөд орохгүй вэ?
a) Хөдөлмөр
b)Капитал
с) Газар
d)Мөнгө
4) Аль нь эдийн засгийн нөөцөд орох вэ?
а) Мөнгө
b)Түүхий эд материал
c)Үйлдвэрлэлийн процесс одоролцон өөрийгөө үнэлүүлэх болон ажил, үйлчилгээ хийх чадвар
d) Тохирох хариулт байхгүй байна.
5) Улсын Их Хурал (УИХ) – аар тамхи болон спиртэнд оногдуулах татварыг нэмэгдүүлэх асуудлыг авч
Хэлэлцсэн гэе. Тэгвэл тамхи болон спиртний үнэ хэдий хэмжээгээр нэмэгдэх вэ?
Энэ нь _____илэрхийлнэ.
a) Норматив эдийн засгийн хандлагыг
b)Позитив эдийн засгийн хандлагыг
c) Макро эдийн засгийн асуудлыг
d) Микро эдийн засгийн асуудлыг
6) Эмнэлгийн үйлчилгээнүүдэд харгалзах зардлын ямар хэсэг нь шууд болон шууд бусаар төрд оногддог вэ?
a) Позитив эдийн засгийн хандлага
b) Норматив эдийн засгийн хандлага
c) Макро эдийн засгийн судалгааны объект
d) Эдийн засгийн судалгааны арга
7) Татварын бодлогын үндсэн зорилго нь ядуучуудыг дэмжихэд чиглэгддэг бол спирт болон тамхины
үйлдвэрлэлд ямар татвар оногдуулбал илүү үр дүнтэй вэ?
a) Позитив эдийн засаг
b)Норматив эдийн засаг
c) Эдийн засгийн загварчлалын арга
d) Эдийн засгийн юмс үзэгдлийг илэрхийлэх арга
8) Хөдөлмөрийн үнэ аль нь
a) Хүү
b)Цалин
c) Ашиг, орлого
d) Рент
9) Ашиг орлого нь
a) Хөдөлмөрийн үнэ
b) Газрын үнэ
c) Капиталын үнэ
d)Үйлдвэрлэл эрхлэх ур чадварын үнэ
10) Газрын үнэ
a)Рент
b) Хүү
c) Цалин
d) Ашиг, орлого
11) Хөрөнгө оруулалтын нөөц гэж нэрлэгдэх зүйл
a) Хөдөлмөр
b) Урчадвар
с) Газар
d)Капитал
12) Үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж, байшин барилга зэрэгт хамааруулан авч үздэг зүйл
a) Хөдөлмөр
b) Газар
c)Капитал
d) Урчадвар
13) Агаар, ус, ургамал, анамьтан, байгалийн ашигт малтмал зэрэг нь______ ордог.
a) Хөдөлмөр гэдэг нөөцөд ______

3. b) Капитал гэдэг нөөцөд______
c)Газар гэдэг нөөцөд ______
d) Ур чадвар гэдэг нөөцөд______
14) Нөөцийг ерөнхийд нь ангилдаг. Үүнд:
a) Анхдагч болон хоѐрдогч______
b) Биологийн болон нийгмийн______
c)Байгалийн болон материаллаг______
d) Хоол, хувцас, орон байр болон эрүүл мэнд, найз нөхөд, сурах гэх мэт ______
15) Хүн амьд явахад шаардлагатай зүйлс нь__________ордог.
a) Байгалийн нөөцөд______
b) Материаллаг нөөцөд______
c)Анхдагч хэрэгцээнд______
d) Хоѐрдогч хэрэгцээнд ______
16) Хүний эзэмшсэн мэдлэг чадвар, мэргэжил боловсрол, дадлага туршлагыг______ гэдэг.
a) Ажиллах хүч
b) Хөдөлмөр
c)Хүмүн капитал
d) Биеийн болон оюуны хүч
17) Бусад хүчин зүйлс өөрчлөлтгүй тогтмол байхад гэдэг нь дараах утгыг илэрхийлнэ.
a) Загварчлалын аргын утга санааг
b)Хийсвэрлэлийн аргын утга санааг
c) Математик-статистикийн аргын утга санааг
d) Индукци ба дедукцийн аргын утга санааг
18) Тус тусдаа байгаа мэдээ, мэдээллийг нэгтгэн ерөнхий дүгнэлт хийх танин мэдэхүйн арга .
a) Хийсвэрлэлийн арга
b) Дедукцийн арга
c)Индукцийн арга
d) Загварчлалын арга
19) Онолын дүгнэлтүүдээ туршилт, туршлагаар батлан хэсэгчилсэн дүгнэлт хийх танин мэдэхүйн арга.
a) Хийсвэрлэлийн арга
b)Дедукцийн арга
c) Индукцийн арга
d) Загварчлалын арга
20) Хүний дутагдаж буй зүйлсийн хүсэл шаардлагыг______ нэрлэдэг.
a)Үйлдвэрлэл
b)Нийлүүлэлт
c)Эрэлт
d)Хэрэгцээ
21) Нэгж, субъектийн үйл хөдлөлийг судалдаг эдийн засгийн салбар
a)Макроэдийнзасаг
b)Микроэдийнзасаг
c)Позитивэдийнзасаг
d)Нормативэдийнзасаг
22) Эдийн засгийг бүхэлд нь судалдаг эдийн засгийн салбар
a) Макро эдийн засаг
b) Микро эдийн засаг
c) Позитив эдийн засаг
d) Норматив эдийн засаг
23) Ур чадвар болон газрын үнийг ол.
a) Хүү, рент
b) Цалин, рент
c) Ашиг, рент
d) Ашиг, хүү
24)Эдийн засгийн юмс үзэгдэлийг илэрхийлэх арга.
a) Хүснэгтийн арга
b) Индукц болон дедукцийн арга
c) График болон аналитикийн арга
d) Үгээр илэрхийлэх арга
25) Эдийн засгийн онолыг судалах зүйлд аль нь орохгүй вэ?
a) Нөөцүүдийг үр ашигтай ашиглах

4. b) Хязгааргүй хэрэгцээг хязгаарлагдмал нөөцөөр хангах
c) Биологийн болон нийгмийн хэрэгцээ
d) Нийгмийн нөөцүүд хязгаарлагдмал бус байдаг
26)Позитив хандлагын судлах асуудал
a) Эдийн засгийн юмс үзэгдэл ямар байгаа талаархи
b) Эдийн засгийн юмс үзэгдэл ямар байх ѐстой талаархи
c) Тухайн нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн хандлагыг
d) Дэлхийн эдийн засгийн нөхцөл байдлын ирээдүйн талаархи хандлагыг
27) Үнийн ерөнхий түвшин ба ажилгүйдлийн тухай асуудал нь ___________ судлах зүйл
a) Макро эдийн засгийн онолын
b) Микро эдийн засгийн онолын
c) Менежментийн хичээлүүдийн
d) Бизнесийн хичээлүүдийн
28) Дор дурдсан асуудлуудаас аль нь эдийн засгийн ухааны судлах зүйлд хамаарагдахгүй вэ ?
a) Нөөцийг үр ашигтай ашиглах
b) Үйлдвэрлэлийн нөөцийн хязгаарлагдмал биш байдал
c) Хэрэгцээг бүрэн дүүрэн хангах
d) Материалын болон оюуны хэрэгцээ
e) Баялгийн хязгаарлагдмал байдал
29) Дор дурдсан тохиолдлуудын алинд нь эдийн засгийн ухааныг судлах нь практикт ач
холбогдолгүй вэ?
a) Хүн бүр эдийн засгийн нөлөөг хүртдэг бөгөөд түүнд бас нөлөөлдөг
b) Хүн бүр үйл ажилллгааны ямар нэг хүрээнд өөрийнхөө мэдлэг, туршлагаа зориулж мөнгө
олдог. Эдийн засгийн ухаан нь оюутнуудыг “амьдрах ухаан “–д сургана.
c) Хүн бүр улс төрийн асуудалтай тулгардаг бөгөөд үүнээс ихэнх нь эдийн засагтай
холбоотой байдаг.
d) Хүн бүр эдийн засгийн гүйлгээ ухаантай байвал өөрийнхөө эдийн засгийн асуудлыг илүү
сайн шийдвэрлэж чадна.
30) Хэрэд эдийн засгийн нэгтгэсэн дүгнэлт нь бодит байдалд тулгуурладаг бол энэ нь
судалгааны :
a) Утгачилсан
b) Таамаглалын
c) Дедукцийн ерөнхийгөөс тусгайг нотлох
d) Индукцийн нэгтгэн дүгнэх арга байна
31) Дор дурдсан эдийн засгийн зорилтуудаас аль нь тодорхой тоон утгатай хэмжүүртэй
байх вэ?
a) Эдийн засгийн баталгаа
b) Бүрэн ажил эрхлэлт
c) Эдийн засгийн эрх чөлөө
d) Орлогын шудрага хувиарлалт
32) Эдийн засгийн судалгаанд хийсвэрлэлтийг ашиглах нь
a) Онол болон загварын дотоод логикийг өөрчилнө
b) Асуудлыг шийдвэрлэхэд хялбар дөхөм болно
c) Илүү бодитой загвар зохиоход тус дэм болно
d) Судалгааанд хамрагдах асуудлуудын тоог нэмэгдүүлнэ
33) Эдийн засгийн онол нь:
a) Эдийн засгийн тогтолцооны хөгжлийн зөвхөн хэтийн шинжтэй асуудлыг судлана.
b) Бүх эдийн засагчдад хэрэглэгдэх асуудлыг агуулна
c) Шинжлжх ухаан биш
d) Ирээдүйн байдлыг тодорхойлдоггүй ч эдийн засгийн хөгжлийн тодорхой үзэгдлийн үр
дагаварыг тайлбарлана.