Tula ng Pilipino -panitikan

1. MGA
TULA

2. May Bagyo Ma’t May Rilim
• Unknown Tagalog
 Katapusang Hibik ng Pilipinas
• Ni : Andres Bonifacio

3. May Bagyo Ma’t May Rilim
Unknown Tagalog
May bagyo ma’t, may rilim
ang ola’y, titigisin,
ako’y, magpipilit din:
akingpaglalakbayin
Tuluyin kong hanapin
Diyos na ama namin.
Kung di man magupiling
Tuksong mabaw-bawin
Ako’y, mangangahas din:
Itong libro’y, basahin,
At dito ko hahanguin
Aking sasandatahin.
Kung dati mang nabulag
Ako’y, pasasalamat,
Na ito ang liwanag
Dios ang nagpahayag
Sa Padreng nagsiwalat
Nitong mabuting sulat.
Nagiwa ma’t, nabagbag
Daluyong matataas,
ako’y magsusumikad
Babaguhin ang lakas;
Dito rin hahagilap
Timbulang ikaligtas.
Kung lumpo ma’t, kung pilay,
anong di ikahakbang
Na ito ang saklay
Magtuturo ng daan:
tungkod ay inilaang
Sukat pagkatibayan.

4. May bagyo ma’t, may rilim
ang ola’y, titigisin,
ako’y magpipilit din:
aking paglalakbayin
tuluyin kong hanapin
Diyos na ama namin.
May Bagyo Ma’t May Rilim
Unknown Tagalog

5. Kung di man magupiling
tuksong mabaw-mabawin
ako’y mangangahas din:
itong libro’y basahin
at dito ko hahanguin
aking sasandatahin.
May Bagyo Ma’t May Rilim
Unknown Tagalog

6. Kung dati mang nabulag
ako’y,pasasalamat,
na ito ang liwanag:
Dios ang nagpahayag
sa padreng nagsiwalat
Nitong mabuting sulat.
May Bagyo Ma’t May Rilim
Unknown Tagalog

7. Nagiwa ma’t, nabagbag
daluyong matataas,
ako’y magsusumikad
babaguhin ang lakas;
dito rin hahagilap
timbulang ikaligtas.
May Bagyo Ma’t May Rilim
Unknown Tagalog

8. Kung lumpo ma’t, kung pilay,
anong di ikahakbang;
na ito ang saklay
magtuturo ng daan;
tungkod ay inilaang
sukat pagkatibayan.
May Bagyo Ma’t May Rilim
Unknown Tagalog

9. • I- Author
 Unknown Tagalog
• II- The Speaker
 Una Persona Tagala
(First Person Point of View)
• III- To whom it addresse?
 To all Filipinos who are followers of (Christianism)
of God.
• IV- Dominant Mood
 Blissful and Hopeful

10. • V- What does every stanza convey?
 1st stanza- Pananalig sa Diyos
 2nd stanza- Pagbabasa sa bibliya; huwag
padadaig sa unos ng buhay
 3rd stanza- Magiliw na pangtanggap sa
bagong paniniwala
4th stanza- Panatiling tapat sa Kanya para
sa kaligtasan
5th stanza – May Pag-asa

11. Salita Denotasyon Konotasyon
bagyo Malakas at mahangin na
ulan
Pagsubok o kasawian sa
buhay
libro Bibliya o aklat na binabasa Liwanag, sandata
daan Isang direksyong sinusunod;
kongkretong nilalakaran.
Hesus; Diyos
nabulag Hindi nakakita gamit ang
mga mata
Nalinlang, Hindi napansin
VI- Diction

12. Abstract words
• Ang ola’y titigisin – haharapin ang unos sa buhay
• Dito ko hahanguin aking sasandatahin
Imagery (concrete
words) • Itong libro’y basahin at dito ko hahanguin aking
sasandatahin.
Figure of speech

13. Struktura
( metre and rhyme)
• Ang tula ay may 7pantig, 6 na taludtod
at 5 saknong.
• Maysukat – may tugmang taludturan,
binubuo ng mga taludtod na may sukat
at tugma

14. VII- Cultural Implications
• Kristiyanismo bilang paniniwalang monietismo.
• Pagiging madasalin ng mga Pilipino sa Panginoon.
• Pananampalatayang
Katolisismo ( ang edukasyong ibinigay sa mga Pilipino
ay balot ng mga araling panrelihiyon).

15. VIII- Theme
• Kristiyanismo: Pananalig sa Diyos sa oras
ng kagipitan at buong pasamba sa Kanya
na dulot ay kasayahan ng ating kaluluwa.

16. IX- Implications of the Title
• Ang pamagat ng tula ay tungkol sa mga
pagsubok o unos sa buhay ( May bagyo ma’t
may rilim) na palalampasan sapagkat may
pagtitiwala sa Diyos na Ama.

17. Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio
Sumikatna Ina sasinisilangan
angarawngpootngKatagalugan,
tatlongdaangtaongaminginingatan
sadagatngdusangkaralitaan.
Walangisinuhaykamingiyonganak
sabagyongmasasalngdalita'thirap;
iisaangpusonitongPIlipinas
atikaw ay di na Ina naming lahat.
SakapuwaIna'ywalakangkaparis...
anglayawnganak: dalita'tpasakit;
pagnagpatirapangsaiyo'yhumibik,
lunasnagamotmo ay kasakit-sakit.
Gapusingmahigpitangmga Tagalog,
hinainsasikad, kulata at suntok,
makinahi't biting parangisanghayop;
itobaga, Ina, angiyongpag-irog?
Ipabilanggomo'tsadagatitapon;
barilin, lasunin, nangkami'ymalipol.
Saaming Tagalog, itobaga'yhatol
Inangmahabagin, salahatngkampon?
Amingtinitiishanggangsamamatay;
bangkaynangmistula'yayaw pang tigilan,
kaya kung ihulogsamgalibingan,
linsadnaangbuto'tlumurayanglaman.
Amingtinitiishanggangsamamatay;
bangkaynangmistula'yayaw pang tigilan,
kaya kung ihulogsamgalibingan,
linsadnaangbuto'tlumurayanglaman.
WalanangnamamanaitongpIlipinas
nalayawsa Ina kundipawanghirap;
tiis ay pasulong, patente'ynagkalat,
rekargo'timpuwesto'ynagsala-salabat.
Sarisaring silo saami'yinisip,
kasabayngutosnatuparingpilit,
maysaalumbrado---kaya kamingtikis,
dkahitisangilaw ay
walangmasilip.
Anglupa at
buhaynatinatahanan,
bukid at tubigangkalawak-
lawakan,
atgayon din
patingmgahalaman,
sa paring Kastila ay
binubuwisan.
Bukod pa
sarito'yangmgaibapa,
huwagnangsaysayin, O
InangEspanya,
sunodkaminglahathanggang
may hininga,
Tagalog
di'ysiyangminamasama pa.
Ikawnga, O
Inangpabaya'tsukaban,
kami'y di naiyosaan man
humanggan,
ihandamo, Ina,
angpaglilibingan
samawawakawaknamaraming
bangkay.
Sasangmaliwanagngayon ay
sasabog
angbarila'tkanyongkatulad ay
kulog,
angsigwangmasasalsa dugong
aagos
ngkanilangbalanamagpapamo
ok.
Di nakailangansaiyongawa
ngmga Tagalog, O Inangkuhila,
paraisonaminangkami'ymapuk
sa,
langitmonamanangkami'ymad
usta.
Paalamna Ina, itongPilipinas,
paalamna Ina, itongnasahirap,
paalam, paalam,
Inangwalanghabag,
paalamnangayon,
katapusangtawag.

18. • Sumikat na, ina, sa sinisilangan,
ang araw ng poot ng Katagalugan’
tatlong daang taong aming
iniiingatan
sa dagat ng dusa ng karalitaan.
• Walang isinuway kaming iyong anak
sa bagyong masasal ng dalita't hirap:
iisa ang puso nitong Pilipinas
at ikaw din ay ang Ina naming lahat.
• Sa kapuwa Ina'y wala kang kaparis…
ang layaw ng anak: dalita't pasakit:
pag napatirapang sa iyo'y humibik’
lunas na gamot mo ay kasakit-sakit.
• Gapusin mahigpit ang mga Tagalog;
makinahi’t biting parang isang hayop:
kinain sa sikat, kulata, at suntok,
ito baga, Ina, ang iyong pag-irog?
• Ipabilanggo mo't sa dagat itapon:
barilin, lasunin, nang kami'y malipol.
Sa aming Tagalog, ito baga'y hatol,
Inang mahabagin, sa lahat ng kampon?
• Aming tinitiis hanggang sa mamatay;
bangkay nang mistula'y ayaw pang
tigilan,
kaya kung ihulong sa libingan,
linsad na ang buto't lumuray ang laman

19. • Wala nang namamana itong Pilipinas
na layaw sa Ina kundi pawang hirap;
tiis ay pasulong, patente'y nagkalat,
rekargo't impuwesto'y nagsala-salabat.
• Sarisaring silo sa ami'y iniisip,
kasabay ng utos na tuparing pilit,
may sa alumbrado---kaya kaming tikis,
kahit isang ilaw ay walang masilip.
• Ang lupa at bahay na tinatahanan,
bukid at tubigang kalawak-lawakan,
at gayon din pati ng mga halaman,
sa paring Kastila ay binubuwisan.
• Bukod pa sa rito'y ang iba’t iba pa,
huwag nang saysayin, O Inang Espanya,
sunod kaming lahat hanggang may
hininga,
Tagalog di'y siyang minamasama pa
• Ikaw nga, O Inang pabaya't sukaban,
kami'y di na iyo saan man humanggan,
ihanda mo, Ina, ang paglilibingan
sa mawawakawak na maraming
bangkay.
• Sa sang maliwanag ngayon ay sasabog
ang baril at kanyong katulad ay kulog,
ang sigwang masasal sa dugong aagos
ng kanilang bala na magpapamook.

20. • Di na kailangan sa iyo ng awa
ng mga Tagalog, O Inang kahulia,
paraiso namin, ang kami'y mapuksa,
langit mo naman ang kami'y madusta.
• Paalam na, Ina, itong Pilipinas,
Paalam na Ina, itong na sa hirap.
Paalam, paalam, Inang walang habag.
Paalam na ngayon, katapusang tawag.

21. Sumikat na, ina, sa sinisilangan,
ang araw ng poot ng Katagalugan’
tatlong daang taong aming iniiingatan
sa dagat ng dusa ng karalitaan.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

22. Walang isinuway kaming iyong anak
sa bagyong masasal ng dalita't hirap:
iisa ang puso nitong Pilipinas
at ikaw din ay ang Ina naming lahat.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

23. Sa kapuwa Ina'y wala kang kaparis…
ang layaw ng anak: dalita't pasakit:
pag napatirapang sa iyo'y humibik’
lunas na gamot mo ay kasakit-sakit.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

24. Gapusin mahigpit ang mga Tagalog;
makinahi’t biting parang isang hayop:
kinain sa sikat, kulata, at suntok,
ito baga, Ina, ang iyong pag-irog?
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

25. Ipabilanggo mo't sa dagat itapon:
barilin, lasunin, nang kami'y malipol.
Sa aming Tagalog, ito baga'y hatol,
Inang mahabagin, sa lahat ng kampon?
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

26. Aming tinitiis hanggang sa mamatay;
bangkay nang mistula'y ayaw pang tigilan,
kaya kung ihulong sa libingan,
linsad na ang buto't lumuray ang laman.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

27. Wala nang namamana itong Pilipinas
na layaw sa Ina kundi pawang hirap;
tiis ay pasulong, patente'y nagkalat,
rekargo't impuwesto'y nagsala-salabat.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

28. Sarisaring silo sa ami'y iniisip,
kasabay ng utos na tuparing pilit,
may sa alumbrado---kaya kaming tikis,
kahit isang ilaw ay walang masilip.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

29. Ang lupa at bahay na tinatahanan,
bukid at tubigang kalawak-lawakan,
at gayon din pati ng mga halaman,
sa paring Kastila ay binubuwisan.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

30. Bukod pa sa rito'y ang iba’t iba pa,
huwag nang saysayin, O Inang Espanya,
sunod kaming lahat hanggang may hininga,
Tagalog di'y siyang minamasama pa.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

31. Ikaw nga, O Inang pabaya't sukaban,
kami'y di na iyo saan man humanggan,
ihanda mo, Ina, ang paglilibingan
sa mawawakawak na maraming bangkay.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

32. Sa sang maliwanag ngayon ay sasabog
ang baril at kanyong katulad ay kulog,
ang sigwang masasal sa dugong aagos
ng kanilang bala na magpapamook.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

33. Di na kailangan sa iyo ng awa
ng mga Tagalog, O Inang kahulia,
paraiso namin, ang kami'y mapuksa,
langit mo naman ang kami'y madusta.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

34. Paalam na, Ina, itong Pilipinas,
Paalam na Ina, itong na sa hirap.
Paalam, paalam, Inang walang habag.
Paalam na ngayon, katapusang tawag.
Ang Katapusang Hibik ng Pilipinas
ni: Andres Bonifacio

35. I -Tungkol sa Naglathala:
• Andres Bonifacio
o Isa sa mga pinuno ng
Katipunan
oIlan sa sinulat “ Ang Dapat
Mabatid ng mga Tagalog”
o Ang kanyang “ Katapusang
Hibik ng Pilipinas” ay
epektibong nagpagising ng
damdamin sa maraming
Pilipino.
oIsinulat niya ito nang tapat sa
kanyang damdaming tulad ng
damdamin ng karaniwang
Pilipino.

36. • II- The Speaker
 First Person Point of view
• III- To whom it addresse?
 To the Spanish Authorities
• IV- Dominant Mood
 hostile
Anger

37. VI - Diction

38. Salita Denotasyon Konotasyon
bagyo Malakas at mahangin na
ulan
Pagsubok o kasawian sa
buhay
Ina Nagluwal ng anak Espanya
ilaw Bagay na naging
instrumento sa gabi
Pag-asa; kaliwanagan
langit Mundong ibabaw; daigdig
na walang hanngan
Labis na kasayahan

39. Abstract words • Paraiso namin ang kami’y mapuksa
• Paalam na, Ina itong Pilipinas
• Ito baga ina ang iyong pag-irog?
Imagery words
• Ipibilanggo mo’t sa dagat ay itapon;
Barilin mo lasunin, nang kamiy malipol.
Figure of Speech
• Sa dagat ng dusa ng karalitaan.
• Ang baril at kanyong katulad ay kulog.
• Lunas na gamot mo ay kasakit-sakit.
• Sa bagyong masalsal ng dalita’t hirap.

40. VII -Cultural Implications
• Ang pagiging palaban nating mga
Pilipino na hindi na magpapaalipin sa
Dayuhang bansa tulad ng Espanya.
• Nasyonalismo
• Lumaban gamit ang pagsulat bilang
kanilang sandata gamit.

41. VIII- Tema
• Ipahayag ang poot at pagbabanta sa mga
sumasakop sa ating bansa.
• Paglaban para makamtan ang kalayaan
mula sa Inang mapang-abuso.

42. IX- Implication of the Title
Ang pamagat ng tula ay nag-aalab ng
damdamin ng paglaban; ibig sabihin
dapat wakasan na ang paghikbi ng mga
Pilipino at hinding-hindi na papaalipin
kahit buhay pa ang kapalit kung ito ang
paraan upang lumaya na ang bansa sa
mapagbayang Espanya.

44. SALAMAT PO!