2. KALIGIRANG KASAYSAYAN
Muling nabawi ng mga mamamayang Pilipino ang
tunay na kalayaan na nawala rin ng may labing-apat na
taon. Sa loob ng apat na araw, mula noong ika-21 ng
Pebrero hanggang ika-25 nito ay namayani ang
tinatawag na “PEOPLE’S POWER” o LAKAS NG
BAYAN.
3. Maraming tagpong makabagbag-damdamin ang nasaksihan ng mga
mamamayan na tunay na tatak-Pilipino. Sa apat na makasaysayang
araw ay naroon ang magkakahawak-kamay at balikat sa balikat na
Barikada, higaan sa kalye, pagsalubong ng mga ngiti, pagmamakaawa,
pagsasabit ng mga bulaklak sa mga taong nasa tangke na lulusob sana
sa pinararatangang dalawang “rebelde”-ENRILE-RAMOS, ‘pagkat
sumama na sa pangkat ni Aquino.
Muling naipamalas ng mga Pilipino ang samahang bayanihan tulad ng
pagbabahagi ng mga pagkain at inumin. Lumabas ang ganda ng pag-
uugaling Pilipino. Muling nasilayan ang pagtutulungan,
pagmamalasakitan, pagkakaisa, pagbibigayan, pagkamatiisin,
pagmamahal sa bayan, pagsunod sa batas, pag-unawa sa kapwa,
pananalig sa Panginoon at marami pang iba na iisa ang tibok ng puso,
iisa ang pulso, walang relihiyon, walang rehiyon, marunong man o
mangmang, mayan o mahirap.
4. Sa panahong ito ay isinilang ang bagong uring
PILIPINO..ang mga Pilipinong marunong
magmalasakit sa kapwa kalahi at marunong
magmahal sa sariling bansa sa salita man o sa gawa. At
para sa mga mamamayang Pilipino, ito pa lamang ang
tunay na bagong Republika – “ang Tunay na Bagong
Republikang Pilipinas.”
5. KALAGAYAN NG PANITIKAN
Bagama’t iilang buwan pa lamang ang pagkakasilang
ng tunay na RepublikangPilipinas ay may mababakas
nang pagbabago sa ating panitikan. At ang mga
pagbabagong ito ay madarama na sa ilang mga TULA,
AWITING PILIPINO, sa mga PAHAYAGAN, sa mga
SANAYSAY at TALUMPATI, at maging sa mga
PROGRAMA SA TELEBISYON.
6. PANULAAN SA KASALUKUYAN
Ang mga tula sa kasalukuyan ay naglalaman ng halos walang
kakimiang pagpapahayag ng tunay na damdamin ng mga
makata:
a. Ang kanilang mga tuwirang panunuligsa sa mga
nanunungkulang may tiwaling gawin
b. pagpuri sa mga nakagagawa ng kabutihan.
7. Halimbawa:
Giting ng Bayan ni Francisco Soc. Rodrigo
I
Akala ni Marcos, ay pampalagiang
Kaniyang mabobola’t mapaglalaruan
Ang dating maamo at sunud-sunurang
Mga matiisin nating taong bayan.
II
Salamat sa Diyos, ngayon ay gumising
Itong baying dati’y waring nahihimbing
Salamat at ngayo’y sumiklab ang giting
Nitong Bayang dati ay inaalipin.
8. III
Kaya nama’t ngayon ay taas noo
Nating Pilipinoo sa harap ng mundo
Pagkat tayo’y laang magsakripisyo
Sa ngalan ng laya ng tama’t totoo.
Himala ni Bathala ni Francisco Rodrigo
Walang bahid alinlangan, yaring aking paniwala
Na himalang mahiwaga na nagmula kay Bathala
Yaong mga pangyayaring hindi inakala
Na nagbukas nang biglaan sa pintuan ng paglaya
Para sa ‘ting inalipin at inaping Inang Bansa!
9. At dahil nakatamo ng kalayaan sa pamamahayag
ang mga manunulat, ang galak at tuwa sa
kanilang mga puso ay mababakas na nag-
uumapaw. Walang pakundangan nilang
naipahayag ngayon ang kanilang nais ipahayag.
10. AWITING PILIPINO
Ang Magkaisa nina Tito Sotto, Homer Flores, at E.dela Pena, ang Handog ng
Pilipino sa Mundo ni Jim Paredes ay ilan sa mga awiting nagpakita ng
makasaysayang
tagpong naganap sa sambayanang Pilipino na hinangaan sa sandaigdigan.
Ang binuhay na awiting Bayan Ko ni Freddie Aguilar mula sa panulat ni Jose
Corazon de Jesus ay ang pangunahing pumailanlang ngayon sa mga radyo at
telebisyon.
At dahil sa pagiging makasaysayan nito noong nakaraang matahimik na
rebolusyon,
iminungkahi ngayon sa “Constitutional Commission” na gawin itong pangalawang
Pambansang Awit ng Pilipinas.
11. SANAYSAY
• Maging sa mga sanaysay, damang-dama ang labis na
katuwaan ng mga Pilipino sa nakamit sa bagong
kalayaan.
12. MAIKLING KWENTO
Ang katangian ng maikling kwento sa ngayon ay dala o buhat sa nagging
nakagawiang pagsusulat ng mga makata noong panahon ng Hapon.
Noong panahon na iyon ay ipinagbawal ang paggamit ng ibang salita
maliban sa kanilang wika. Kayat nailimbag sa gintong pahina ng
panitikang Filipino ang maikling kwento. Bagamat sa panahong ito ay
naging masigasig ang mga manunulat sa kanilang katha, nanumbalik,
nag-ala-dagliang kawalan ng banghay ng kwento. Nagkaroon ng iba’t
ibang pamamaraan ng pagkukwento. Ang mga paksang dati ay hindi
naisusulat ay napapansin. Naging matimpi ang sa pagtalakay ng paksa.
Madula ngunit maligoy. Ang mga katangiang iyan ay namalagi hanggang
sa kasalukuyan at ito’y tinawag na kontemporaryong maikling kwento.
13. Radyo at Telebisyon
Maririnig na sa kasalukuyan na nakapagpapahayag na
ng tunay na niloloob nang walang takot o pangamba
ang mga tagapagsalita sa radyo at mga lumalabas sa
telebisyon. Marami na sa panahong ito ang mga
komentarista sa radyo at telebisyon kung saan pawang
laman ng bibig ng mga ito ang hayagang pagpuna nila
sa mga gawain ng mga nasa pwesto.
14. Pahayagan, magasin, at iba pang babasahin
Matapos mawakasan ang Batas-Marsyal, tila hudyat na rin ito ng
pagpapanumbalik sa karapatan ng lahat ng mga Pilipino hinggil sa
pamamahayag.
Dumami pa ang nagsulputang mga pahayagan sa panahong ito.
• Inquirer
• Manila Bulletin
• Manila Times
• Philippine Standard
15. PANITIKAN SA COMPUTER AGE
• Chat, FB, twitter, blog, IG, tumblr, youtube, jejemon, unli, website,
usb, e-mail, download, wifi, connect, burn, scan, cd….Ito ay mga
salitang karaniwan nang ginagamit ngayon sa ating wika at
masasabing dulot ng teknolohiya. At dahil parte na ng ating buhay
ang teknolohiya, mabilis ang pagbabagong idinulot nito sa buhay at
lipunan. Mabilis din ang pagbabago sa papel na ginagampanan ng
impormasyon sa ating trabaho, buhay, at pag-iisip.
16. Ang mabilis na pagbabagong naganap sa buhay natin ay
dala ng mabisang sandata ng teknolohiya – ang
kompyuter, cellphone, at internet. Naging biswal na
manipestasyon ng demokratisasyon sa internet, ng
pamamahayag ang blogging—isang anyo ng pagsusulat sa
espasyo sa Internet na nagbibigay ng kakayahan sa
sinumang may Internet akses na magsulat ng kanyang
nais isulat, at “ipalimbag” ito sa isang pandaigdigang
saklaw. Ang presensya ng mabilisang input at feedback sa
impormasyon ay isang katangiang hindi pa kayang lubos
na gayahin ng isang print-based system.
17. • Kasunod nitong ang pagsulpot ng mga networking sites
gaya ng friendster at facebook, naging madali ang
pagpapahayag ng mga tao sa kanilang saloobin hinggil sa
isang bagay. Sa libro (at minsan sa internet na rin), ay
nakakakita ako ng mga akda na naisulat sa pamamagitan
ng naghaharing paraan ng pagtetext – ang Hu-U-ismo.
Kung saan ang karakterisasyon ng ganitong klase ng
texting ay gumaGmit U bilng tXter ng mga kRaktern ms
pNaikli at pNaarte ang dTing. Sila ang mga Pinoy na
nagagawang ibahin ang Wikang Ingles sa punto na hindi
na ito maunawaan.
18. Samantala, ganito din ang pangyayari sa isang nabuong paraan ng
pamamahayag, ang jejemonismo- kung saan !tÖ Ñm@n @¥
p@gp@p@l!t pÖwww Ñg k@r@kter n@ g@met zHa p@gtetetxt.
• Cellphone – nabago nito ang pang-araw-araw na komunikasyon;
dito nabuo ang Hu-U-ismo at jejemonismo.
• Computer- Lol, BRB
• Internet-dito naglipana ang mga blogging sites kung saan hayagan
ang pagpapahayag ng saloobin ng sinuman na nais makisawsaw sa
isyu.