Kagamitan sa Pag-uulat

1. PANAHONG
PRE-KOLONYAL
a. Panugmaang-Bayan
b. Awiting Bayan
c. Epiko

2. a. Panugmaang-Bayan
1. Tugmaang Pambata
2. Tugmaang Matatalinghaga
3. Tugmaang ganap na tula

3. Tugmaang Pambata
 Maiiksing tula na walang diwa, kung
mayroon man ito ay mababaw lang
 Halimbawa:
“Ulan-ulan pantay kawayan
Bagyo- bagyo pantay kabayo”

4. Tugmaang Matatalinghaga
 Maiikling tula ngmay sukat at tugma, may
malalim na paksa at humahasa sa
kaisipan
 Halimbawa:
a. Bugtong
b. Kawikaan o kasabihan
c. salawikain

5. Bugtong
- ay isang pangungusap o tanong na may
doble o nakatagong kahulugan na
nilulutas bilang
isang palaisipan (tinatawag
ding palaisipanang bugtong)
Halimbawa:
“Dumaan ang hari, nagkagatan ang mga
pari.” - Zipper

6. Kawikaan o Kasabihan
Halimbawa:
“Wag mong gagawin sa iba, kung ayaw
mong gawin sayo.”
“Kapag may isinuksok, may madudukot.”

7. Salawikain
ay mga maiiksing pangungusap na lubhang
makahulugan at naglalayong magbigay
patnubay sa ating pang-araw-araw na
pamumuhay. Naglalaman ito ng mga
karunungan.
Halimbawa:
“Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo”
“Anhin pa ang bahay na bato kung ang nakatira ay
kwago. Mabuti pa ang bahay kubo na ang
nakatira ay tao”

8. Tugmaang ganap na tula
 Gumagamit ito ng maririkit na salita na may
sukat, tugma, talinghaga at kaisipan.
 Nabibilang dito ang tinatawag na tanaga ng
katagalugan at ambahan ng mga taga-
Mindoro.
 Halimbawa
Ang tubig na malalim
Malilirip kung libdiw
Itong birheng magaling
Maling paghanapin

9. Ambahan
Ang ambahan ay isang katutubong tula na
nililikha ng mga Mangyan. Ito ay may
sukat na pitong pantig sa bawat taludtod
maliban sa unang taludtod na maaaring
higit o kulang sa pitong pantig dahil may
mga pagkakataong ang nagsasalita ay
maaaring may mahaba o maigsing
pangalan.

10. Halimbawa:
Huwag ka ngang umiyak
Hala ka at mapukaw
Pusang-ligaw sa gubat
Ngumiyaw, maghihiyaw
Wala kitang pambugaw
Sibat nati'y nawasak
Gulok nati'y nabingaw!

11. Tanaga
Ang tanaga ay isang maikling
katutubong Pilipinong tula na naglalaman ng pang-
aral agimas at payak na pilosopiyang ginagamit ng
matatanda sa pagpapagunita sa mga kabataan.
May estrukturang itong apat (4) na taludtod at
pitong (7) pantig kada taludtod.
Halimbawa:
Palay siyang matino,
Nang humangi’y yumuko;
Nguni’t muling tumayo
Nagkabunga ng ginto
(PALAY)

12. b. Awiting Bayan
 Naglalarawan ito kung anong uri ng
pamumuhay ang ating mga ninuno.
 May sukat at tugma na kinapapalooban
ng iba’t ibang damdamin na may marikit
na pananalita.

13. Iba’t ibang uri ng Awiting
Bayan
 Uyayi o hele – awit sa pagpapatulog ng
bata.
 Soliranin – awit sa paggaod o
pamamangka
 Kalusan – awit sa sama-samang
paggawa
 Diona – awit sa kasal
 Kundiman – awit sa pag-ibig

14.  Kumintang o Tikam Hiliraw o Tagumpay –
awit ng pakikidigma
 Dalit – awit para sa mga anito,
pagsamba at paggalang ang himig nito
 Dung-aw – awit para sa patay bilang
pagdadalamhati
 Umbay – awit ng nangungulila dahil sa
kawalan ng nagmamahal na magulang
 Ditso – awit na mula sa mga batang
naglalaro sa lansangan

15. c. Epiko
 Tinatawag na tulang pasalaysay
 Nagsasalaysay ito ng kabayanihan ng
pangunahing tauhan.
 Napapaloob dito ang kultura ng isang
lalawigan kung saan nagmula ang na
napabantog.

16. Mga halimbawa ng Epiko
 Lam-ang – Ilocos
 Handiong – Bicol
 Hudhud at Alim – Ifugao
 Hinilawod – Bisaya
 Bantugan – Maranaw
 Indarapatra at Sulayman - Maguindanao