FILIPINO

1. ANG
PANITIKAN SA
PANAHON
NG MGA
KATUTUBO

4. KARUNUNGANG
BAYAN

5. MGA KARUNUNGANG
BAYAN
Salawikain
Kasabihan
Sawikain
Bugtong

6. Ano ang
Karunungang Bayan?

7. KARUNUNGANG BAYAN
-ay isang sangay ng panitikan
kung saan nagiging daan upang
maipahayag ang mga kaisipan na
nakapabilang sa bawat kultura ng
isang tribu.

8. Bugtong
• Ay mga pahulaan na pangungusap na
may nakatagong kahulugan na nilulutas
bilang isang palaisipan. Ito ay isang
maikling tula na kalimitan ay patanong
at patungkol sa pag-uugali, kaisipan,
pang-araw-araw na buhay at
katutubong paligid ng mga
Pilipino.

9. Halimbawa
•Baboy ko sa pulo ang
balahibo’y pako.
•Nang munti pa ay paru-paro,
nang lumaki ay latigo.
•Ako ay may kaibigan, kasama
ko kahit saan.

10. Mga halimbawa
• Sa araw ay bungbong, sa gabi ay
dahon.
• Lumuluha walang mata, lumalakad
walang paa.
• Nagbibigay na, sinasakal pa.
• Isang butil ng palay, sakot ang
buong buhay.

11. KASABIHAN
-ay iba sa salawikain sa dahilang
ito’y hindi gumagamit ng mga
talinhaga. Payak ang kahulugan. Ang
kilos, ugali at gawi ng isang tao ay
masasalamin sa mga kasabihan. Ito
ang nakagawiang ekspresyon ng
mga Pilipino.

12. 1. Ang hindi magmahal sa kanyang wika
ay mahigit pa sa hayop at malansang
isda.
2. Ang hindi marunong lumingon sa
pinanggalingan ay hindi makararating
sa paroroonan.
3. Walang sumisira sa bakal
kundi ang sarili din niyang
kalawang.

13. 4. Utos na sa pusa
Utos pa sa daga
5. Ubos-ubos Biyaya
Bukas nakatunganga
6. Ang batang matalino,
nag-aaral ng husto.

14. • Ang buhay parang gulong, minsan sa
ibabaw, minsa sa ilalim.
• Ang batang matapat, pinagtitiwalaan ng
lahat.
• Kung ayaw mong maghirap, ikaw ay
magsikap.

15. •Ang mabuting ugali,
masaganang buhay ang sukli.
•Para igalang ang magulang,
anak ay turuan.

16. Sawikain
•Ito ay maaaring mga idyoma.
Ang pagpapahayag ng mga
ibig sabihin ng sawikain ay
hindi komposisyunal o
mahirap matumpak.

17. Halimbawa
•Magdilang-anghel (magkatotoo ang
sinabi)
•Balitang kutsero (balitang hindi
totoo)
•Ilaw ng tahanan (nanay o ina sa
pamilya)

18. •Mababaw ang luha (madaling
maiyak)
•Nakalutang sa ulap (masaya)

19. Halimbawa:
Mahaba ang kamay- magnanakaw
Malayo sa bituka- hindi malubha
Parang natuka ng ahas- natulala
Tandaan sa bato- pakatandaan

20. Salawikain
•Ay mga salitang maituturing na
pilosopiya sapagkat ito ay may
malalim at talaga namang
matalinhaga. Ang bawat
salawikain ay may nakatagong
kahulugan. Minsan, ito ay
may sukat at tugma.

21. Halimbawa
•Kung ano ang puno, siya ang
bunga.
•Ang taong gipit, sa patalim
kumakapit.
•Kung anong itinanim siyang aanihin.

22. Mata sa mata
Ngipin sa ngipin
Kung ano ang hindi mo gusto,
Huwag gawin sa iba
Kung ano ang iyong inutang,
Ay siya ring kabayaran.

23. •Ang batang palalo at di napapalo
Pag lumaki ang kahalubilo
Sa mundo ng magugulo
• Aanin pa ang bahay na bato,
Kung nakatira ay kuwago

24. •Ang tumatakbo ng matulin
pag masusugat ay malalim
• Kapag binato ka ng bato
Batuhin mo ng tinapay

25. Ang salita nati’y tulad din sa iba
Na may alfabeto at sariling letra,
Na kaya nawala’y dinatnan ng
sigwa
Ang lunda’y sa lawa noong
dakong una.

26. • Ito ang nakaugalian nang sabihin at
sundin bilang tuntunin ng kagandahang
asal ng ating mga ninuno na naglalayong
mangaral at akayin ang mga kabataan
tungo sa kabutihang asal.

27. Panuto: Suriin kung ang sumusunod
ay salawikain, sawikain, kasabihan.
Isulat sa papel ang sagot.
1. Naglulubid ng buhangin
2. Tulak ng bibig, Kabig ng dibdib
3. Para igalang ang magulang, anak ay
turuan.
4. Nagdaan sa butas ng karayom-
5. Mataas ang lipad
6. Ang taong gipit, sa patalim kumakapit.

28. 7. Ang mabuting ugali, masaganang
buhay ang sukli.
8. Mata sa mata
Ngipin sa ngipin
9. Nagbibilang ng poste
10. Ang taong hindi marunong lumingon
sa pinanggalingan ay hindi
makakarating sa paroroonan.

29. ALAMAT

30. ANO ANG
ALAMAT?

31. • Ang alamat ay isang uri ng panitikan na
nagkukuwento tungkol sa
mga pinagmulan ng mga bagay-bagay
sa daigdig. Karaniwang nagsasalaysay
ang mga ito ng mga pangyayari hinggil
sa tunay na mga tao pook, at
mayroong pinagbatayan
sa kasaysayan.

32. Ito ay mga kwento ng mga mahiwagang
pangyayari na nagpasalin-salin sa bibig
ng mga taong-bayan kaya't walang
nagmamay-ari o masasabing may akda
nito. Ang alamat ay karaniwang
tumatalakay sa mga katutubong
kultura, kaugalian o kapaligiran.

33. Ito ay tumatalakay din sa mga katangiang
maganda, tulad ng pagiging matapat,
matapang, matulungin, at sa mga katangiang
hindi maganda tulad ng pagiging
mapaghiganti, masakim, o mapanumpa.
Nguni't sabandang huli ang kuwento ay
kinapupulutan ng aral para sa
ikabubuti ng iba. Ito ay sumasalamin
sa kultura ng bayang pinagmulan nito.