É un grupo de serras cos cumes aplanados situado na zona central da provincia de Ourense. No seu conxunto presenta unha forma redondeada de aspecto macizo escavada polas beiras polos profundos vales dos ríos que nacen nos cumes. Está rodeado polo val do Sil, polo norte, o val do Bibei polo leste, a depresións de Monterrei polo sur e as depresións da Limia e de Maceda polo oeste.

1. MACIZO CENTRAL
OURENSÁN

2. É un grupo de serras cos cumes aplanados situado na zona central da provincia de
Ourense. No seu conxunto presenta unha forma redondeada de aspecto macizo
escavada polas beiras polos profundos vales dos ríos que nacen nos cumes. Está
rodeado polo val do Sil, polo norte, o val do Bibei polo leste, a depresións de
Monterrei polo sur e as depresións da Limia e de Maceda polo oeste.

3. O núcleo comprende as serras da Queixa, San Mamede, O Burgo, Fial das Corzas,
Altos do Samión e Invernadeiro.
Nos arredores, e con menor altitude atópanse os Montes de Correchouso e as Serras
de Urdiñeira, Entirlos e Seca (no Sur), e Cabeza de Meda e Serra das Cabanas (no
Norte).
Vista do Macizo Central desde o Alto do Boi (O Courel)

5. Os materiais foron erguidos na Era Primaria, arrasados na Secundaria e rexuvenecidos na
Terciaria pola Oroxenia Alpina. Durante o Cuaternario estivo cuberta de glaciares, dos que se
atopan numerosas pegadas en toda a zona (circos glaciares, morrenas, vales en artesa...)
Vista do Macizo Central desde o Covel. No centro Manzaneda e debaixo o val glaciar de Lamas-Requeixo

6. Granitos en Manzaneda
A rocha dominante é o granito de dúas micas salvo no sector sur onde abondan os xistos, as
lousas e as cuarcitas. Os materiais foron erguidos na Era Primaria, arrasados na Secundaria e
rexuvenecidos na Terciaria pola Oroxenia Alpina.

7. Bandas de xistos e cuarcitas en Fial das Corzas

8. Lousas na serra da Queixa

9. SERRA DA QUEIXA
Ocupa a parte central do macizo, con orientación N-S e nela atópanse os picos máis altos. Na
vertente oriental nacen os ríos Cernado, Cenza e Conso, na occidental o Casteligo ou Dorelle,
Forcadas e Requeixo e na norte o San Lázaro.
ALTURAS DESTACADAS: Cabeza Grande de Manzaneda (1.782 m), Cabeza
Pequena de Manzaneda (1.777), Os Toleiros (1.734 m).
ROCHAS: Na parte occidental dominan as pelitas e areíscas e na oriental o
granito de dúas micas.
formacións graníticas, pegadas glaciarias, fragas, flora e fauna,
etnografía. Protexida no LIC “MACIZO CENTRAL OURENSÁN”.

10. Serra da Queixa desde San Mamede

11. Cabeza de Manzaneda, cume da Serra da Queixa e do Macizo Central

12. Estación de montaña de Cabeza de Manzaneda

13. Val de Requeixo e Altos do Samión desde os Cumes da serra de Queixa

14. ALTOS DO SAMIÓN
É unha pequena serra con orientación NE-S situado entre a Serra de San Mamede e Fial das
Corzas, no concello de Chandrexa de Queixa. Nela nacen varios afluentes do Navea.
ALTURAS DESTACADAS: Penedo de Samión (1.348 m).
ROCHAS: xistos, granitos
bosques, flora, fauna.

15. Altos do Samión desde San Mamede

16. SERRA DO FIAL DAS CORZAS
Situada a continuación da serra da Queixa, con orientación N-SE. Na súa vertente occidental
nace o río Camba que logo rodea a serra e vai cara ao leste a xuntarse co Bibei, no sur o Trez,
un afluente do Támoga, e no leste varios afluentes do Navea.
ALTURAS DESTACADAS: Cabeza da Veiga do Fial (1.552 m)
ROCHAS: areíscas e lousas
pegadas glaciarias, fragas, flora e fauna, etnografía.
Protexida no LIC “MACIZO CENTRAL OURENSÁN”.

17. Serra do Fial das Corzas

18. MONTES DO INVERNADEIRO
Esténdense, con orientación NO-SE, desde a confluencias das serras de Fial das Corzas e
Queixa (Pico do Seixo, con 1.707 m) ata o Val do río Camba.Están limitados polos ríos Ribeira
Pequena e Conso que excavan profundos vales e desembocan no Camba no encoro das
Portas.As rochas máis comúns son os xistos, as lousas e as cuarcitas. Nas súas abas nacen os
ríos Ribeira Grande, Ribeira Pequena e varios afluentes do Conso. A parte entre os ríos Conso
e Ribeira Grande coñécese tamén co nome de serra da Pena.
ALTURAS DESTACADAS: Pico do Seixo (1.707 m) e Castrelo
Grande (1.613 m).
ROCHAS: xistos, lousas e cuarcitas
pegadas glaciarias, fervenzas, fragas, flora e fauna.
Protexido como Parque Natural e LIC.

19. As Hedradas, na aba
leste do Invernadeiro

20. Montes do Invernadeiro desde A Gudiña

21. SERRA DE SAN MAMEDE
Domina as depresións ourensáns de Maceda e A Limia. Na vertente sur nace o río Arnoia e
varios dos seus afluentes e no norte o Mao e varias cabeceiras do Navea.
ALTURAS DESTACADAS: San Mamede (1.619 m)
ROCHAS: xistos, areíscas e granitos de dúas micas.
formacións rochosas, fragas (LIC Bidueiral de
Montederramo), flora e fauna.

22. San Mamede desde as Brañas de Calvelo en Baños de Molgas

23. CABEZA DE MEDA
Pequena serra de cumes redondeados que se pode considerar como uha prolongación cara ao
noroeste (ata o canón do Sil) da de San Mamede, da que a separa o Alto do Rodicio.
ALTURAS DESTACADAS: Cabeza de Meda, con 1.323 m
ROCHAS: xistos, granitos.
vistas sobre o Canón do Sil e a Depresión de Maceda.

24. Vista do Canón do Sil e a Depresión de Monforte desde o alto de Cabeza de Meda.

25. SERRA DA BURGO
É unha serra de formas suaves con dirección NE-SO, paralela á serra de Queixa, da que a
separa o río Navea polo leste. Na vertente oeste nace o río Edo e varios regatos afluentes do
Mao e na leste afluentes do Navea.
ALTURAS DESTACADAS: O Serro (1.211 m) e O Valisco (1.203 m).
ROCHAS: granito de dúas micas
formacións graníticas, fragas, etnografía.
A serra do Burgo e o val do
Navea no inverno.

26. Serra do Burgo

27. Serra do Burgo

28. SERRA DAS CABANAS
Situada entre os concellos de Ribas de Sil, Castro Caldelas e San Xoán de Río, con orientación
SE-O, rodeada polo leste e norte polo Sil. Na vertente norte nacen pequenos afluentes do Sil,
e ba sur nacen varios afluentes do Edo e do Navea (tributarios do Sil).
Vista da serra das Cabanas desde O Courel,
co Cerengo no centro
ALTURAS DESTACADAS: Cerengo (1.235 m).
ROCHAS: xistos, granitos, cuarcitas.
bosques, flora e fauna, vistas panorámicas sobre o
Courel e o val do Sil.

29. Vertente lete do cerengo desde o Mouzón (en primeiro plano a depresión de Valdeorras

30. MONTES DE CORRECHOUSO
É a prolongación da Serra de San Mamede cara ao SE.
Na vertente sur nacen varios afluentes do Támega.
ALTURAS DESTACADAS: Alto do Baroncello (1.406 m)
ROCHAS: granitos e xistos.
flora e fauna

31. Val do río Correchouso (Trez-Témega) entre os Montes de Correchoiso e Fial das Corzas

32. GLACIARISMO
Durante as glaciacións do final do Cuaternario (Würm), a alta zona achairada da Queixa estivo
ocupada por un glaciar de casquete ata os 1.250 m e en cotas máis baixas por varios glaciares
de circo e lingua. Desta época consérvanse numerosas pegadas: lagoas, circos e vales
glaciares, morrenas, rochas con marcas do xeo...
Val glaciar do Cenza

33. Os glaciares máis importantes foron:
-Cenza ou Couselo, desde os Sistil ata
Chagoazoso.
-Cabeza Pequena de Manzaneda
-Marmentelo (SO de Cabeza de Manzaneda).
-As Lamas: polo que corre o rego das Lamas,
chamado máis abaixo Requeixo e San Miguel.
-San Lázaro: no NE de Cabeza Grande de
Manzaneda, na cabeceira do río San Lázaro.
-Cerveira, no SO da serra de Queixa, no linde
coa do Invernadeiro.
-Forcadas e Requeixo, no SO de Cabeza
Grande de Manzaneda, nas cabeceiras do río
Grande.
-O Figueiro, nas nacentes do río Ribeira
Grande, no interior do Parque Natural do
Invernadeiro.
Por todos estes vales glaciares pódense facer
rutas a pé para percorrelos e apreciar a
formas dos vales e os distintos tipos de
depósitos rochosos. O de máis doado acceso
é o do Cenza, ao que se pode chegar pola
estrada do encoro.
Rochas coas pegadas da acción do xeo
Depósitos glaciares en Mormentelos

34. Depósitos glaciares no val do Cenza
No Corvo de Cavalo, na vertente sudoriental de Cabeza de Manzaneda, ocupando o curso alto do río Cenza consérvanse
as mellores mostras das glaciacións de Galiza: circo glaciar, morrenas laterais, rochas de aspecto aborregado puídas e
estriadas polo xeo, unha lagoa estacional...

35. Morrena de Chaguazoso. É unha morrena lateral que se atopa na marxe esquerda do val do río Cenza, a mellor
conservada de Galiza, formada por grandes bloques graníticos.

36. Circo glaciar de Prada (Requeixo-Manzaneda)

37. Circo glaciar de Lamas (Requeixo-Manzaneda)

38. Depósitos do glaciar de Lamas (Requeixo-Manzaneda)

39. REDE FLUVIAL
Macizo Central da lugar a unha ampla rede fluvial que forma parte das concas do Miño e
Douro. Verte ao Sil (polo sur, norte e leste) e ao Támega e Arnoia (polo sur). O principal río
deste espazo é o Bibei e os seus afluentes Camba (co Ribeira Pequena, Ribeira Grande, Conso
e Cenza), San Miguel, Xares, San Lazaro e Queixa-Navea.

40. RÍO SIL
É o principal afluente do Miño e o que achega maior caudal. Recolle augas do sur da
Cordilleira Cantábrica e das serras dos Ancares, Oribio e das Penas pola dereita; e dos Montes
de León e as serras de Teleno, Cabreira, Segundeira, Canizo, San Mamede e Monte Meda,
pola esquerda.
Nace na Cordilleira Cantábrica (La Cueta-León), ao pé de Peña Orniz, e xúntase co Miño nos
Peares. Limita o Macizo central polo norte e recolle as augas do Bibei, Edo e Mao.

41. Canón do Sil desde o monte Meda

42. RÍO BIBEI
Nace na vertente zamorana de Pena Trevinca a 1.900 m de altura. Desde Viana do Bolo (a 733
m de altura) ata que se une co Sil en Montefurado (a 290 m de altura) discorre por un canón
de 40 m de lonxitude, ata 500 m de profundidade e unha pendente media do 50%, escavado
en granitos, xistos e gneis. Os principais afluentes son o Xares e rego da Porriñeira (pola
dereita) e o Camba, Conso, San Miguel, San Lázaro e Navea (pola esquerda).
O Bibei nas As Ermidas (O Bolo). Nas zonas orientadas ao sur hai socalcos nos que
se cultivan vides, en grande parte abandonados.

43. O Bibei no encoro do Vao

44. O Bibei no Larouco

45. Río Camba
Nace nos Altos de Gancedo (Camba-Laza), rodea polo sur o Macizo Central ourensán e bótase no Bibei en
Viana do Bolo.
Os afluentes máis destacados son o Ribeira Grande, o Ribeira Pequena, o Conso e o Cenza.
O Camba no encoro das Portas, ao fondo os montes do Invernadeiro

46. Río Ribeira Grande
Fórmase pola confluencia de numerosos regos: Augacenza ou Corga do Figueiro, Corga da Vela, Teixeiroá,
Corga da Cenza e xúntase co Camba no encoro das Portas. A fonte máis alonxada (río Casarello) nace
debaixo do Monte do Bidual (Serra de Queixa).

47. Río Ribeira Pequena
Nace debaixo da Cabeza da Veiga do Fial e xúntase co Ribeira Grande no encoro das Portas.

48. Río Conso
Chamado Cerveira na súa cabeceira. Nace no Sextil Branco (Serra de Queixa) e baixa entre os Montes do
Invernadeiro e os os montes da Pioreta e a Culadiña, cambiando bruscamente de dirección cara ao norte
para xuntarse co Bibei no encoro do Bao, entre Viana do Bolo e Vilariño de Conso. O principal afluente é o
Cenza.
O Conso entre Pradoalvar e As Hedradas

49. Fervenza no Conso en Pradoalvar

50. Fervenza nun afluente do
Conso nas Hedradas

51. Fervenzas en afluentes do Conso que baixan do Invernadeiro (As Hedradas)

52. Fervenza da Louseira. En Entrecinsa, na
parroquia de Sabuguido, no regato Veigas
de Camba que desemboca no Conso. Un
salto en lousas de aproximadamente 20 m
de altura.

53. Río Cenza
Fórmase no antigo circo glaciar do
Corvo do Cavalo, na vertente leste de
Cabeza de Manzaneda e ten un
percorrido curto antes de ser
encorado no seu curso alto. No seu
val consérvanse interesantes
representacións de turbeiras de
montaña e de pegadas glaciarias.

54. Encoro no tramo alto do Cenza. Asolagou o mellor val glaciar de Galiza
e interesantes representacións de turbeiras de montaña

55. Salto da Cenza en Castiñeiras (Vilariño de
Conso). O río salva un desnivel en rochas
graníticas de máis de 100 m de altura (é a
fervenza máis alta de Galiza). Antes do salto o
río forma un pequeno canón con varios saltos
máis pequenos, pozas e rápidos.

56. Rego de San Miguel
Fórmase coa unión dos regos que drenan os
vales glaciares de Prada e Lamas, na vertente
leste de Cabeza de Manzaneda. Xúntase ao Bibei
augas abaixo do encoro do Vao.
Rego de Prado, un
afluente do San Miguel

57. Río San Lázaro
Nace en Cabeza de Manzaneda e ao longo de case todo o seu percorrido fai fronteira entre os concellos de
A Pobra de Trives e Manzaneda. Xúntase ao Bibei nas proximidades do Larouco. Ten un percorrido con
grandes desniveis e excava un estreito canón desde Manzaneda ata a súa desembocadura. O principal
afluente é o Tintín, no que hai un encoro.
O río San Lázaro entrando no Bibei na área
recreativa do Caneiro (Manzaneda)
Fervenza no rego de San Miguel
entre Manzaneda e Trives

58. Río Navea
O río (nun comezo chamado Queixa) recolle as augas de varios regos que nacen na Serra de Queixa,
Montes do Samión e serra de San Mamede que conflúen no encoro de Chandrexa de Queixa. Máis abaixo
circula entre as Serra do Burgo e Queixa. Xúntase co Bibei nas proximidades da súa desembocadura no Sil.
Está afectado por dous encoros: Chandrexa e Guístolas. Os seus afluentes mais importantes pola dereita
son o rego do Acerral, o río Grande e o río de Casteligo. Pola esquerda o regueiro do Marco, o rego de
Rabal e o das Cabanas.
Unha grande parte do Navea discorre por profundos canóns e vales encaixados rodeados de fragas
autóctonas de grande interese ecolóxico e paisaxístico.
Encoro de Chandrexa de Queixa

59. Val do Navea no inverno.
Unha grande parte do Navea discorre por profundos canóns e vales encaixados rodeados de fragas autóctonas de grande
interese ecolóxico e paisaxístico.

60. Unha das cabeceiras do río Grande, entre os Altos do Samión e a serra de Queixa

61. Río Dorelle ou Casteligo
Nace en Cabeza de Manzaneda e despois dun curto percorrido con bastante desnivel xúntase ao Navea na
parroquia de Casteligo (Chandrexa de Queixa).

62. Fervenza de Casteligo, na parroquia de Casteligo, no concello de Chandrexa de Queixa.

63. RÍO EDO
Nace na Serra do Burgo e ten un percorrido curto polo concello de Castro Caldelas ata
xuntarse co Sil na zona dos canóns.
Fervenza do Cachón Río de Caldelas (Edo)

64. Río Mao (Mau)
Recolle as augas da vertente norte de San Mamede e da oeste da Serra do Burgo, percorre a
penichaira de Montederramo e desde alí cae ao Sil formando un cavorco con rápidos e
fervenzas.

65. Gorxa do Mao
A Teixeira-Parada de Sil

66. Rego da Senra (Mao)
Parada de Sil
Corga da Tella (Mao)
Gabín (Montederramo)

67. RÍO TÁMEGA
Nace no monte Talariño (Alberguería) baixa nun primeiro tramo de fortes pendentes,
remánsase polas veigas de Laza e a depresión de Monterrei e continúa por Chaves (Portugal),
despois de percorrer 51 km por territorio galego. Desemboca no Douro, en Portugal. Varios
dos seus afluentes nacen no Macizo Central: Portas, Barxa (Avilleira) e Correchouso (Trez ou,
Ribeira).
RÍO TREZ ou RIBEIRA
Fórmase pola confluencia
de varios regos que baixan
dos Montes de Correchouso
(río Correchouso ou das
Cabras) e Cabeza da
Cántara (Cereixo). Xúntase
co Támega en Laza.
Fervenza dos Muíños, no
Trez. Está modificada pola
presa dun muíño.

68. Rego do Corno (Correchouso ou das Cabras-
Trez-Támega) en Toro (Laza)

69. Rego da Profita (Cereixo-Támega)
Toro (Laza)
Rego de Auga Alta (Cereixo-
Támega)

70. RÍO ARNOIA
Nace na serra de San Mamede pola unión dos regos Bouzas, Canadas e Busteiro; na parroquia
de Rebordechao (Vilar de Barrio-Ourense). Percorre terras dos concellos de Vilar de Barrio,
Xunqueira de Ambía, Allariz, Cartelle e Arnoia. Desemboca no Miño en Quinteiros (Arnoia.
Nacentes do Arnoia en Rebordechao

71. Vides no val do Bibei
CLIMA
Oceánico de montaña, con trazos de clima continental. Os veráns son calorosos e secos,
denotando o seu carácter parcialmente mediterráneo, e os invernos bastantes fríos. As
precipitacións son moi abundantes, en parte en forma de neve.
Debido ao seu complexo relevo aparecen microclimas en áreas reducidas.
Neve en Manzaneda

72. FLORA
Nestas serras mestúranse característica atlánticas e mediterráneas, o que, unido as distintas condicións
ambientais (altitude, orientación, pendente, composición do terreo) da lugar a un grande número de
hábitats, desde os pasteiros e as matogueiras dos cumes aos bosques dos vales.
A vexetación dominante na serra son os pasteiros e o mato formado por carqueixas, uces, carpazas,
xestas, piornos, arandeiras silveiras, codesos, uces brancas e fentos comúns. Na zona máis degradada hai
toxos, queirugas, pelos de raposo, tomelos...

73. Carqueixas e uces

74. Nos canóns fluviais e nas zonas baixas e soleadas do macizo atopamos unha vexetación mediterránea
formada por sobreiras, aciñeiras, érbedos, cantroxos, estevas... Por enriba dos 600 m de altura hai bosque
mixto de carácter eurosiberiano formado por rebolos, bidueiros, abelairas, pradairos e capudres. Nas
proximidades das poboacións hai soutos, algúns moi antigos.
Toda a área amosa as pegadas dun uso intensivo para o pastoreo e as repoboacións forestais.

75. As árbores máis comúns son o carballo común (Quercus robur), o rebolo ou cerquiño (Quercus pyrenaica),
o carballo albar ou carba (Quercus petraea) (que ten aquí a súa localización máis sudoccidental en
Europa), o seu híbrido co carballo (Quercus x rosacea), o bidueiro (Betula celtiberica), o acivro (Ilex
aquifolium), a abeleira (Corylus avellana), o ameneiro (Alnus glutinosa), o sanguiño (Frangula alnus), o
teixo (Taxus baccata), o cancereixo ou capudre (Sorbus aucuparia), o salgueiro cabuxo (Salix caprea), o
abruñeiro (Prunus spinosa), o pradairo (Acer pseudoplatanus), a pereira brava (Pyrus cordata). o freixo
(Fraxinus excelsior), a amieira (Alnus glutinosa)...

76. Bidueiros

77. Podemos atopar un grande número de
plantas endémicas e raras en Galiza:
Allium victorialis, Festuca elegans,
Festuca graniticola (exclusiva do Macizo
Central ourensán), Festuca
summilusitanica, Hieracium rupicolum,
Jasione laevis subsp. carpetana, Narcisus
asturiensis, Serratula legionensis,
Teesdaliopsis conferta, Armeria ciliata,
Ornithogalum concinnum, Dianthus
langeanus...
Armeria ciliata

78. Tamén hai un grande número de plantas vasculares endémicas ibéricas, raras ou pouco comúns, como
Anemone trifolia subsp. albida, Silene foetida, Veronica micrantha, Arenaria tetraquetra, Silene Foetida,
Silene ciliata, Viola bubani, Eryngium duriaei, Gentiana lutea, Serratula legionensis... ou o ameazado
Eryngium duriaei subsp. juresianum.
Eryngium duriaei subsp. juresianum.
Anémona (Anemone trifolia)

79. As matogueiras predominantes son as uceiras da asociación Genistello tridentatae-Ericetum aragonensis,
caracterizadas pola uz Erica australis subsp. aragonensis e a carqueixa (Pterospartum tridentatum con
dúas supespecies a cantabricum e a lasianthum). En solos máis profundos e húmidos aparecen Erica
arborea e as xesteiras de Genista florida subsp. polygaliphylla e a xesta branca (Cytisus multiflorus).
Uz vermella (Erica australis).Uz, urce (Erica arborea)

80. Dentro da flora dependente de chans anegados destacan as que viven entre o leito de rochas
dos ríos e regatos (Galium broterianum, Oenanthe crocata, Carex elata subsp. reuteriana);
nas matogueiras desenvolvidas en pequenas depresións onde se acumula a auga (Genista
micrantha, Erica tetralix), que segundo o tempo que permanezan anegados modifican a
composición de especies, chegando en último termo á formación de turbeiras.
Xunca de algodón (Eriosphorum angustifolium). Vive en lugares
húmidos con solos acedos a certa altitude.

81. ÁRBORES SENLLEIRAS
As serras acollen exemplares
monumentais de de árbores, en
especial castiñeiros.
Castiñeiro de Pumbariños, no Souto de Rozavales en
Manzaneda. É un dos de maior perímetro de Galiza, con máis
de 12 m, e supera os 500 anos. Foi declarado Monumento
natural no 1995.
Incluído no Catálogo de Árbores Senlleiras da Xunta de Galiza.

82. Carballos (Querqus robur)
-Figueiro (Montes do Invernadeiro)

83. Cerquiño ou rebolo
(Quercus pyrenaica)
Pazo da Pena. Rozavales (Manzaneda).
-17 m de altura e 4 m de perímetro.

84. FAUNA
Destaca pola riqueza da súa fauna silvestre. Hai 176 especies de vertebrados e numerosos
invertebrados, entre os que se atopan algunhas raras en Galiza.
Lesma
Vacaloura
Bolboreta (Polyommatus icarus)

85. Ra patilonga
(Rana iberica)
Lagarto das silveiras (Lacerta schreiberi)
Víbora de Seoane
(Vipera seoanei)

86. Entre as aves destacan as especies propias de áreas de matogueira
e rochedos, e en particular as aves de rapina e paxaros.
Cotovía (Galerida cristata)
Águia real
(Aquila chrysaetos)

87. Corzo (Capreolus capreolus).
Lebre ibérica (Lepus granatensis).
Lobo (Canis lupus), ten unha poboación estable no
Invernadeiro.
Estas serras acollen importantes poboacións
de mamíferos pouco comúns noutras zonas
do país: leirón, lobo, gato bravo, marta,
armiño, tourón, lontra, lobo, corzo, lebre
ibérica...

88. Cabeza de Manzaneda
ACTIVIDADES
Agricultura, gandaría, forestal, lecer, enerxía hidroeléctrica...

90. Ponte romana de Larouco sobre o Bibei
HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
A zona estivo poboada desde tempos moi antigos, especialmente nas áreas de clima máis
benigno dos vales.
Consérvanse elementos etnográficos de interes e monumentos histórico-artísticos.
Miliarios en Larouco

91. Ponte romana sobre o Conso en Pradoalvar

92. PROBLEMAS
-Incendios, repoboación con especies foráneas, encoros, especies invasoras, abandono das
actividades e dos asentamentos
Erosión despois dos lumes

93. ESPAZOS PROTEXIDOS
LIC MACIZO CENTRAL
SUPERFICIE: 46.986 ha
CONCELLOS: O Bolo, Chandrexa de
Queixa, Laza, Manzaneda, A Pobra
de Trives, Viana do Bolo, Vilariño de
Conso, Larouco e Montederramo
(Ourense) e Quiroga (Lugo).
Cabeza de Manzaneda

94. Castiñeiro de Pumbariños no
inverno
MONUMENTO NATURAL
“SOUTO DE ROZAVALES”
Pequeno espazo de 1,79 ha en San
Martiño de Arriba, no concello de
Manzaneda. É un souto formado por
castiñeiros moi antigos entre os que
destaca o castiñeiro de Pumbariños.

95. Vista dos Montes de Invernadeiro desde o Fial das Corzas
PARQUE NATURAL SERRA DO INVERNADEIRO
Situado no Surleste do Macizo Central, cunha superficie de 5.722 ha, no concello de Vilariño
de Conso. É un espazo de alta montaña con cumes que acadan máis de 1.700 m e profundos
vales fluviais formados polos ríos Ribeira Grande e Ribeira Pequena que desembocan no
Camba no encoro das Portas.

96. LIC BIDUEIRAL DE MONTEDERRAMO
Espazo que inclúe terreos de monte baixo e bosques (1.949 ha) situados nas abas orientadas
cara ao Oeste da Serra de San Mamede, nos concellos de Montederramo e Vilar de Barrio.
O bidueiral está situado no extremo norte deste espazo. Distínguese pola altitude á que está
situado entre os 1.619 e os 1.000 m, e por ser un dos bidueirais situados máis ao sur de Galiza.

97. LIC CANÓN DO SIL
Inclúe a ribeira do Canón do Sil, desde Os Peares ata Chandrexa e Pinol, e o canón do Cabe,
desde Canaval ata a unión co Sil. O maior interese desta zona reside na espectaculidade das
paisaxes do canón do Sil, de grande valor xeolóxico, e ecolóxico. Ten ademais un grande
interese cultural.
CONCELLOS: Parada do Sil, Nogueira de Ramuín, Pantón, Sober.

98. MONTAXE E FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta
Decembro 2016