SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
KELAS VII/VIII KURTILAS
Dening : Sdwijosusastro
Wordpress : SUJARNO DWIJO SUSASTRO | Sinau Basa Jawa Klungsu ...
Ayo Gotong Royong
Kembang-kembang terong
Mbang terong megare sore
Ayo gotong royong
Gotong royong nyambut gawe
Kembang-kembang lembong
Mbang lembong dironce-roce
Ayo gotong royong
Guyup rukun kabeh wargane
Wus dadi kodrate
Manungsa mono tan bisa urip dhewe
Saka lahir prapteng patine
Tansah gumantung sapepadhane
Mula, urip gotong royong kang pinatri ing
telenging nala
Tindakna ywa nganti kepeksa
Kudu lila legawa
Sepi ing pamrih rame ing gawe
Iku semboyane
Mempeng makarya kiwakna pepulih
Murih salwiring gati
Titi tamat telas lulus basuki
Kabeh pakaryan linakwan
Kanthi seneng ulat padhang tan nggresula
Urun bau suku, penggalihan, apadene redana
Kanthi dhasar karukunan
Mahanani bebrayan kang tata tentrem karta
raharja
(Pak Jarno, Sleman 23 Maret 2011)
• Geguritan iku iketaning basa kang awujud syair
• Syair Jawa gagrag anyar
• Tembung geguritan asale saka tembung gurita ,
tembung gurita owah-owahan saka tembung gerita.
Tembung gerita linggane Gita, tegese tembang utawa
syair.
• Geguritan Jawa sakawit tinemu ing lagu-lagu
dolanan, saiki mujudake wohing kasusastran puisi
kang warna-warna wujuding dhapukane
(Subalidinata, 1994 : 45)
Kapirid saka wujud lan isine, geguritan
iku bisa kaperang dadi loro, yaiku
geguritan gagrag lawas utawa
geguritan tradhisional lan geguritan
gagrag anyar utawa geguritan modern.
1) Geguritan gagrag lawas (geguritan tradisional) iku darbe
paugeran mangkene:
 Cacahing gatra saben sapada ora ajeg, nanging sathithike ana
patang gatra.
 Cacahing wanda saben gatrane ajeg, yaiku ana wolung wanda.
 Dhong-dhinging swara ing saben pungkasaning gatra nganggo
purwakanthi guru swara (kaya syair ing Kasusastram
Indinesia.
 Lumrahe dipurwakani nganggo tembung sun gegurit utawa sun
anggurit.
 Geguritan gagrag lawas lumrahe isi piwulang : Upamane bab
tatakrama
Sun Gegurit
Kaanan jaman saiki
Sipat pemudha-pemudhi
Srawunge saya ndadi
Raket wewekane sepi
Tan kadi duk jaman nguni
Srawung sarwa ngati-ati
Yen manut wasiteng kuna
Priya srawung lan wanita
Gampang ketaman panggodha
Nerak ing laku susila
Temah darbe jeneng ala
Wasanane tibeng papa
• Wujude wis beda karo geguritan gagrag lawas
• luwih mardika
• ora kaiket paugeran kaya paugerane geguritan gagrag
lawas
• wujude memper karo puisi bebas ing kasusastran
Indonesia
• geguritan gagrag anyar ana kang ngarani “puisi bebas”
• owah-owahan saka geguritan gagrag lawas
tumekaning gagrag anyar iku dumadi kanthi proses.
• Pangripta kang miwiti nulis geguritan gagrag anyar iku
R.Intoyo kanthi irah-irahan Dayaning Sastra.
• Basane kalebu basa endah, tegese dudu basa
padinan.
• Tetembungane pilihan, tegese ora mung
waton nggunakake tembung.
• Sajak pungkasan mardika/bebas
• Isine mentes.
• Ana kalane nganggo lelewaning basa /gaya
bahasa
Wicara = Pocapan/lafal
Nalika maca geguritan pocapan kudu
cetha, ora groyok, blero utawa mangu-
mangu. Kudu bisa ngucapake aksara
kanthi bener tuladhane mbedakake
aksara a/o, t/th, d/dh, e taling (tempe)/
e pepet (seger) utawa e ing tembung
krempeng, lsp.
Iramaning wong maca geguritan bisa
pinangka pandudut (daya tarik) wong
kang ngrungokake. Sora utawa lirih
iramane kalarasake karo isining
geguritan. Geguritan kanthi tema
perjuangan mesthi wae beda karo maca
geguritan kang isi kasmaran utawa
kasusahan.
Tegese isi Geguritan, cocok/penere
anggone negesi Geguritan. Wirasane nalika
maca kudu kaetrepken karo isining
geguritan umpamane : nesu, gumbira,
sedhih, sereng, wibawa, getun, lan
sapanunggalane.
Yaiku cocok/jumbuhing solah bawa
obahing badan, polatan, rasa. Obahing
badan lan polatan (mimik) kudu luwes
(ora kaku), prasaja lan ora katon lamun
digawe-gawe.
Maca  geguritan

More Related Content

What's hot

Proposal PTK - PPG
Proposal PTK - PPGProposal PTK - PPG
Proposal PTK - PPGDesty Yani
 
Bagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptx
Bagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptxBagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptx
Bagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptxParhanAzmi1
 
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptxAKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptxrizalanggaramukti
 
Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02Andrew Hutabarat
 
Pantun,Syair,dan Gurindam
Pantun,Syair,dan GurindamPantun,Syair,dan Gurindam
Pantun,Syair,dan GurindamIchsanvoc
 
AKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docx
AKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docxAKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docx
AKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docxmarinahutapea
 
ATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdf
ATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdfATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdf
ATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdfssuser481660
 
Cerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa Pening
Cerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa PeningCerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa Pening
Cerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa PeningAgoeng R Aiueo
 
Laporan observasi sekolah
Laporan observasi sekolahLaporan observasi sekolah
Laporan observasi sekolahYessika Grace
 
Bendera asean dan lambang
Bendera asean dan lambangBendera asean dan lambang
Bendera asean dan lambangPrinsca Syantik
 
Resensi Langit dan Bumi Sahabat Kami
Resensi Langit dan Bumi Sahabat KamiResensi Langit dan Bumi Sahabat Kami
Resensi Langit dan Bumi Sahabat KamiAlfiah Nurul Utami
 
Keanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYA
Keanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYAKeanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYA
Keanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYANaila N. K
 
AKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docxAKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docxssuser1b66f5
 
Aksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka Belajar
Aksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka BelajarAksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka Belajar
Aksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka BelajarRizalAlFatih1
 
Unggah ungguh basa jawa
Unggah ungguh basa jawaUnggah ungguh basa jawa
Unggah ungguh basa jawaZafira Tyas
 
KEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkp
KEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkpKEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkp
KEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkpAllya Q
 

What's hot (20)

Sangkuriang
SangkuriangSangkuriang
Sangkuriang
 
Proposal PTK - PPG
Proposal PTK - PPGProposal PTK - PPG
Proposal PTK - PPG
 
Bagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptx
Bagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptxBagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptx
Bagja Demonstrasi Kontekstual 3.3.pptx
 
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptxAKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
AKSI NYATA 2 MERUMUSKAN PEMAHAMAN BERMAKNA.pptx
 
Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02
 
Pantun,Syair,dan Gurindam
Pantun,Syair,dan GurindamPantun,Syair,dan Gurindam
Pantun,Syair,dan Gurindam
 
AKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docx
AKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docxAKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docx
AKSI NYATA TOPIK 3 SARI.docx
 
ATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdf
ATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdfATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdf
ATP - Fase E - Pendidikan Pancasila - Fajar Selawati - Fajar Selawati.pdf
 
Cerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa Pening
Cerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa PeningCerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa Pening
Cerita rakyat bahasa jawa, Keong Mas, Jaka Tarub, Rawa Pening
 
Laporan Kegiatan UNBK 2022
Laporan Kegiatan UNBK 2022Laporan Kegiatan UNBK 2022
Laporan Kegiatan UNBK 2022
 
Contoh RPP Bahasa Indonesia K13 - 3
Contoh RPP Bahasa Indonesia K13 - 3Contoh RPP Bahasa Indonesia K13 - 3
Contoh RPP Bahasa Indonesia K13 - 3
 
Laporan observasi sekolah
Laporan observasi sekolahLaporan observasi sekolah
Laporan observasi sekolah
 
Bendera asean dan lambang
Bendera asean dan lambangBendera asean dan lambang
Bendera asean dan lambang
 
Resensi Langit dan Bumi Sahabat Kami
Resensi Langit dan Bumi Sahabat KamiResensi Langit dan Bumi Sahabat Kami
Resensi Langit dan Bumi Sahabat Kami
 
Keanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYA
Keanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYAKeanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYA
Keanekaragaman KERAGAMAN BUDAYA INDONESIA 34 PROVINSI DAN GAMBARNYA
 
AKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docxAKSI NYATA P5.docx
AKSI NYATA P5.docx
 
Aksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka Belajar
Aksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka BelajarAksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka Belajar
Aksi Nyata Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka Belajar
 
Naskah drama
Naskah dramaNaskah drama
Naskah drama
 
Unggah ungguh basa jawa
Unggah ungguh basa jawaUnggah ungguh basa jawa
Unggah ungguh basa jawa
 
KEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkp
KEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkpKEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkp
KEBUDAYAAN SUNDA XI MIA 1 smansapkp
 

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Contoh Geguritan "Batik"
Contoh Geguritan "Batik"Contoh Geguritan "Batik"
Contoh Geguritan "Batik"
 
Geguritan
GeguritanGeguritan
Geguritan
 
Geguritan
GeguritanGeguritan
Geguritan
 
Geguritan
GeguritanGeguritan
Geguritan
 
Puisi Jawa/Geguritan
Puisi Jawa/Geguritan Puisi Jawa/Geguritan
Puisi Jawa/Geguritan
 
Contoh Geguritan Bahasa Jawa
Contoh Geguritan Bahasa JawaContoh Geguritan Bahasa Jawa
Contoh Geguritan Bahasa Jawa
 
B. jawa macapat
B. jawa   macapatB. jawa   macapat
B. jawa macapat
 
Apresiasi geguritan
Apresiasi geguritanApresiasi geguritan
Apresiasi geguritan
 
Modul cerkak
Modul cerkakModul cerkak
Modul cerkak
 
Please
PleasePlease
Please
 
Tembang kinanthi
Tembang kinanthiTembang kinanthi
Tembang kinanthi
 
Pawarta
PawartaPawarta
Pawarta
 
Pranatacara
PranatacaraPranatacara
Pranatacara
 
Karya geguritan jawa
Karya geguritan jawaKarya geguritan jawa
Karya geguritan jawa
 
Pawartos
PawartosPawartos
Pawartos
 
PUISI R.A KARTINI
PUISI R.A KARTINIPUISI R.A KARTINI
PUISI R.A KARTINI
 
Pawarta
PawartaPawarta
Pawarta
 
Kisi us xii.bj
Kisi us xii.bjKisi us xii.bj
Kisi us xii.bj
 
Tembang macapat kinanthi
Tembang macapat kinanthiTembang macapat kinanthi
Tembang macapat kinanthi
 
Pranatacara - Bahasa Jawa SMAN 5 Yogyakarta
Pranatacara - Bahasa Jawa SMAN 5 YogyakartaPranatacara - Bahasa Jawa SMAN 5 Yogyakarta
Pranatacara - Bahasa Jawa SMAN 5 Yogyakarta
 

Similar to Maca geguritan

Similar to Maca geguritan (13)

Materi pembelajaran
Materi pembelajaranMateri pembelajaran
Materi pembelajaran
 
Ppt m4 kb 1 GEGURITAN LAN TEMBANG MACAPAT
Ppt m4 kb 1 GEGURITAN LAN TEMBANG MACAPATPpt m4 kb 1 GEGURITAN LAN TEMBANG MACAPAT
Ppt m4 kb 1 GEGURITAN LAN TEMBANG MACAPAT
 
Sisindiran
SisindiranSisindiran
Sisindiran
 
Tembang Macapat e-book
Tembang Macapat e-bookTembang Macapat e-book
Tembang Macapat e-book
 
PKN _ PANTUN_RENDRA.pdf
PKN _ PANTUN_RENDRA.pdfPKN _ PANTUN_RENDRA.pdf
PKN _ PANTUN_RENDRA.pdf
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
Workshop tewe damae untuk m2net
Workshop tewe damae untuk m2netWorkshop tewe damae untuk m2net
Workshop tewe damae untuk m2net
 
PPT. T. POCUNG smtr 1.pptx
PPT. T. POCUNG smtr 1.pptxPPT. T. POCUNG smtr 1.pptx
PPT. T. POCUNG smtr 1.pptx
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
Bahasa Jawa
Bahasa JawaBahasa Jawa
Bahasa Jawa
 
Puisi sastra buana
Puisi sastra buanaPuisi sastra buana
Puisi sastra buana
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
Puisi lama-2
Puisi lama-2Puisi lama-2
Puisi lama-2
 

More from sujarnodimejo

More from sujarnodimejo (9)

Soal ujian praktek 2020
Soal ujian praktek 2020Soal ujian praktek 2020
Soal ujian praktek 2020
 
Maskumambang
MaskumambangMaskumambang
Maskumambang
 
Rpp kelas 7 sem 1 (revisi) 2017 cangkriman parikan
Rpp kelas 7 sem 1 (revisi) 2017 cangkriman   parikanRpp kelas 7 sem 1 (revisi) 2017 cangkriman   parikan
Rpp kelas 7 sem 1 (revisi) 2017 cangkriman parikan
 
Pranatacara 1
Pranatacara 1Pranatacara 1
Pranatacara 1
 
Unggah ungguh 8
Unggah ungguh 8Unggah ungguh 8
Unggah ungguh 8
 
Pangkur
PangkurPangkur
Pangkur
 
Rpp ix wayang
Rpp ix wayangRpp ix wayang
Rpp ix wayang
 
Cerkak
CerkakCerkak
Cerkak
 
Sosialisasi uu-no-22-th-2009
Sosialisasi uu-no-22-th-2009Sosialisasi uu-no-22-th-2009
Sosialisasi uu-no-22-th-2009
 

Maca geguritan

  • 1. KELAS VII/VIII KURTILAS Dening : Sdwijosusastro Wordpress : SUJARNO DWIJO SUSASTRO | Sinau Basa Jawa Klungsu ...
  • 2. Ayo Gotong Royong Kembang-kembang terong Mbang terong megare sore Ayo gotong royong Gotong royong nyambut gawe Kembang-kembang lembong Mbang lembong dironce-roce Ayo gotong royong Guyup rukun kabeh wargane
  • 3. Wus dadi kodrate Manungsa mono tan bisa urip dhewe Saka lahir prapteng patine Tansah gumantung sapepadhane Mula, urip gotong royong kang pinatri ing telenging nala Tindakna ywa nganti kepeksa Kudu lila legawa Sepi ing pamrih rame ing gawe Iku semboyane Mempeng makarya kiwakna pepulih Murih salwiring gati Titi tamat telas lulus basuki
  • 4. Kabeh pakaryan linakwan Kanthi seneng ulat padhang tan nggresula Urun bau suku, penggalihan, apadene redana Kanthi dhasar karukunan Mahanani bebrayan kang tata tentrem karta raharja (Pak Jarno, Sleman 23 Maret 2011)
  • 5.
  • 6. • Geguritan iku iketaning basa kang awujud syair • Syair Jawa gagrag anyar • Tembung geguritan asale saka tembung gurita , tembung gurita owah-owahan saka tembung gerita. Tembung gerita linggane Gita, tegese tembang utawa syair. • Geguritan Jawa sakawit tinemu ing lagu-lagu dolanan, saiki mujudake wohing kasusastran puisi kang warna-warna wujuding dhapukane (Subalidinata, 1994 : 45)
  • 7. Kapirid saka wujud lan isine, geguritan iku bisa kaperang dadi loro, yaiku geguritan gagrag lawas utawa geguritan tradhisional lan geguritan gagrag anyar utawa geguritan modern.
  • 8. 1) Geguritan gagrag lawas (geguritan tradisional) iku darbe paugeran mangkene:  Cacahing gatra saben sapada ora ajeg, nanging sathithike ana patang gatra.  Cacahing wanda saben gatrane ajeg, yaiku ana wolung wanda.  Dhong-dhinging swara ing saben pungkasaning gatra nganggo purwakanthi guru swara (kaya syair ing Kasusastram Indinesia.  Lumrahe dipurwakani nganggo tembung sun gegurit utawa sun anggurit.  Geguritan gagrag lawas lumrahe isi piwulang : Upamane bab tatakrama
  • 9. Sun Gegurit Kaanan jaman saiki Sipat pemudha-pemudhi Srawunge saya ndadi Raket wewekane sepi Tan kadi duk jaman nguni Srawung sarwa ngati-ati Yen manut wasiteng kuna Priya srawung lan wanita Gampang ketaman panggodha Nerak ing laku susila Temah darbe jeneng ala Wasanane tibeng papa
  • 10. • Wujude wis beda karo geguritan gagrag lawas • luwih mardika • ora kaiket paugeran kaya paugerane geguritan gagrag lawas • wujude memper karo puisi bebas ing kasusastran Indonesia • geguritan gagrag anyar ana kang ngarani “puisi bebas” • owah-owahan saka geguritan gagrag lawas tumekaning gagrag anyar iku dumadi kanthi proses. • Pangripta kang miwiti nulis geguritan gagrag anyar iku R.Intoyo kanthi irah-irahan Dayaning Sastra.
  • 11. • Basane kalebu basa endah, tegese dudu basa padinan. • Tetembungane pilihan, tegese ora mung waton nggunakake tembung. • Sajak pungkasan mardika/bebas • Isine mentes. • Ana kalane nganggo lelewaning basa /gaya bahasa
  • 12. Wicara = Pocapan/lafal Nalika maca geguritan pocapan kudu cetha, ora groyok, blero utawa mangu- mangu. Kudu bisa ngucapake aksara kanthi bener tuladhane mbedakake aksara a/o, t/th, d/dh, e taling (tempe)/ e pepet (seger) utawa e ing tembung krempeng, lsp.
  • 13. Iramaning wong maca geguritan bisa pinangka pandudut (daya tarik) wong kang ngrungokake. Sora utawa lirih iramane kalarasake karo isining geguritan. Geguritan kanthi tema perjuangan mesthi wae beda karo maca geguritan kang isi kasmaran utawa kasusahan.
  • 14. Tegese isi Geguritan, cocok/penere anggone negesi Geguritan. Wirasane nalika maca kudu kaetrepken karo isining geguritan umpamane : nesu, gumbira, sedhih, sereng, wibawa, getun, lan sapanunggalane.
  • 15. Yaiku cocok/jumbuhing solah bawa obahing badan, polatan, rasa. Obahing badan lan polatan (mimik) kudu luwes (ora kaku), prasaja lan ora katon lamun digawe-gawe.