Luận văn thạc sĩ Quản lý tài chính tại sở xây dựng thành phố hồ chí minh.doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
…………/………… ……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN THỊ HẠNH
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI SỞ XÂY DỰNG
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
TP. HỒ CHÍ MINH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
…………/………… ……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN THỊ HẠNH
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI SỞ XÂY DỰNG
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 60 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Vương Đức Hoàng Quân
TP.HỒ CHÍ MINH

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn Cao học chuyên ngành Quản lý công về đề
tài “Quản lý tài chính tại Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh” là công
trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.TS.
Vương Đức Hoàng Quân, công tác tại Viện nghiên cứu phát triển thành phố.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, bảo đảo tính
khách quan, khoa học và có nguồn gốc rõ ràng.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 24 tháng 01 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Hạnh

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài, tác giả đã nhận
được rất nhiều sự giúp đỡ động viên của các cá nhân, tổ chức. Tác giả xin
chân thành cảm ơn đến:
Quý thầy, cô đã tham gia quản lý, giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt
quá trình học tập tại Học viện Hành chính Quốc gia.
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Vương Đức Hoàng
Quân – người hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tác giả
trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Lãnh đạo Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, cùng toàn thể các
phòng, ban chuyên môn thuộc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo
điều kiện thuận lợi để giúp đỡ và cung cấp số liệu liên quan đến đề tài cho tác
giả.
Gia đình, bạn bè đã luôn bên cạnh và ủng hộ tác giả trong suốt quá trình
học tập, nghiên cứu và làm luận văn.
Tác giả kính mong được sự góp ý của quý thầy giáo, cô giáo, các anh,
chị học viên cao học – Học viện Hành chính Quốc gia và quý bạn đọc để luận
văn được hoàn thiện và có giá trị hơn trong thực tiễn.
Một lần nữa, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả những
người trong suốt thời gian qua đã luôn tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả hoàn
thành nhiệm vụ của mình.

DANH MỤC BẢNG
STT TÊN BẢNG TRANG
Bảng 2.1 Tổng hợp biên chế, kinh phí được giao 46
Bảng 2.2 Tổng hợp nguồn phí về tỷ lệ nộp ngân sách và để lại 49
của Sở Xây dựng
Bảng 2.3 Bảng chi tiết các khoản chi cho con người (2014 – 55
2016)
Bảng 2.4 Thu nhập của cán bộ, công chức (2014 – 2016) 57
Bảng 2.5 Bảng tỷ lệ so sánh thu nhập tăng thêm theo Thông tư 58
71
Bảng 2.6 Bảng tổng hợp tình hình sử dụng nguồn phí, lệ phí 59
Bảng 2.7 Bảng tổng hợp chi tiêu từ nguồn ngân sách và phí, lệ 60
phí

MỤC LỤC
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn ............................................................................... 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ................................................. 4
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ........................................................................... 9
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ...................................................... 10
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ............................... 11
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................................ 14
7. Kết cấu của luận văn .................................................................................................. 14
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ
CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM TẠI CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC .... 15
1.1. Khái niệm về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với cơ quan
hành chính nhà nước ..................................................................................................... 15
1.2. Nội dung chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với các cơ quan hành
chính nhà nước ................................................................................................................. 24
1.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại Hoa Kỳ và bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt
Nam ............................................................................................................................... 35
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ
TỰ CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM TẠI SỞ XÂY DỰNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH ..................................................................................................................................43
2.1. Giới thiệu khái quát về Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh ........................... 43
2.2. Thực trạng quản lý tài chính nội bộ theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại Sở
Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh ................................................................................. 46
2.3. Đánh giá thực trạng cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại sở xây
dựng thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................... 65
Chương 3 : ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC QUẢN LÝ
TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM TẠI SỞ XÂY
DỰNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................................ 77
3.1. Các quan điểm chỉ đạo đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối với cơ quan hành
chính nhà nước ................................................................................................................. 77
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính đối với các cơ quan hành chính nhà
nước ............................................................................................................................... 80
3.3. Một số kiến nghị.................................................................................................... 94
KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 99
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................101
1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Từ năm 2001, Việt Nam bắt đầu thực hiện công cuộc cải cách hành
chính nhà nước mang tính toàn diện, lâu dài, có ý nghĩa quan trọng đối với sự
nghiệp phát triển đất nước. Chính phủ đã ban hành Chương trình Tổng thể cải
cách hành chính với 4 nội dung cơ bản bao gồm: Cải cách thể chế; Cải cách tổ
chức bộ máy hành chính; Đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức và cải cách tài chính công nhằm xây dựng một hệ thống hành chính công
tiên tiến, phù hợp trong điều kiện mới. Trong đó, cải cách tài chính công là
khâu đột phá trong tiến trình cải cách nền hành chính Việt Nam. Nhận thức rõ
điều này, Chính phủ đã quy định một cách cụ thể, chi tiết và rõ ràng cơ chế tài
chính áp dụng cho các cơ quan hành chính nhà nước đó là Nghị định số
130/2005/NĐ-CP ngày 17 tháng 10 năm 2005 của Chính phủ quy định chế độ
tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành
chính đối với các cơ quan Nhà nước và Nghị định số 117/2013/NĐ-CP ngày
07 tháng 10 năm 2013 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
130/2005/NĐ-CP ngày 17 tháng 10 năm 2005 của Chính phủ quy định chế độ
tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành
chính đối với các cơ quan Nhà nước.
Kết quả thực hiện Nghị định số 130/2005/NĐ-CP đã khẳng định đây là
chủ trương đúng đắn, phù hợp với yêu cầu thực tiễn, nâng cao trách nhiệm
của thủ trưởng và tăng cường sự giám sát của cán bộ, công chức trong việc sử
dụng biên chế, kinh phí để hoàn thành nhiệm vụ được giao; từng bước khắc
phục tình trạng cấp trên can thiệp quá sâu vào công việc của cấp dưới, cấp
dưới chờ đợi sự chỉ đạo cụ thể của cấp trên. Hơn nữa, góp phần thúc đẩy các
cơ quan hành chính nhà nước rà soát lại chức năng, nhiệm vụ, sắp xếp lại tổ
chức bộ máy theo hướng tinh gọn, sử dụng, bố trí cán bộ công chức phù hợp
về trình độ chuyên môn đào tạo và năng lực thực tế với yêu cầu của vị trí
2

công tác; các cơ quan hành chính nhà nước được tự quyết định bố trí số kinh
phí được giao tự chủ vào các mục chi cho phù hợp, được quyền điều chỉnh
giữa các mục chi nếu xét thấy cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ được giao vì
vậy tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chủ động trong quá trình chi tiêu,
đồng thời thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong các khâu phân bổ, chấp
hành và quyết toán ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, cơ chế này cũng còn một số tồn tại như sau:
Thứ nhất, Nghị định số 130/2005/NĐ-CP quy định việc xác định định
mức ngân sách giao thực hiện cơ chế tự chủ chủ yếu căn cứ vào biên chế, nên
chưa gắn với kết quả, chất lượng công việc. Các Bộ, ngành ở Trung ương và
địa phương luôn có xu hướng đề nghị tăng biên chế để được giao tăng kinh
phí tự chủ.
Thứ hai, quyền tự chủ của đơn vị, thủ trưởng đơn vị còn hạn chế, do cơ
quan được tự xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ nhưng mức chi không được
vượt các tiêu chuẩn, định mức chế độ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
ban hành. Kinh phí giao thực hiện tự chủ nhưng vẫn phải đảm bảo có chứng
từ, hóa đơn hợp pháp, hợp lệ theo quy định; vì vậy nhiều khoản chi (khoán
văn phòng phẩm, khoán sử dụng điện thoại tại công sở...) cơ quan thực hiện tự
chủ đã thực hiện khoán cho (từng bộ phận, cán bộ) nhưng vẫn phải có hóa
đơn để hợp thức hóa chứng từ quyết toán.
Thứ ba, việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ của cơ quan mang tính
hình thức, quy định chi trả thu nhập tăng thêm còn mang tính bình quân, cào
bằng không theo kết quả, năng suất lao động nên không khuyến khích, không
tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức.
Thứ tư, theo quy định về giao biên chế, số biên chế được giao cho từng
cơ quan nhà nước dựa trên Quyết định của cơ quan có thẩm quyền nhưng trên
thực tế lại giao kinh phí trên thực tế số cán bộ, công chức có mặt nhân với
10%. Nếu con số này nhỏ hơn số biên chế được giao thì giao theo số này, còn
3

con số này lớn hơn số biên chế được giao thì giao theo Quyết định của cơ
quan có thẩm quyền. Mặc dù đơn vị tiết kiệm nhân sự, vẫn hoàn thành nhiệm
vụ được giao nhưng không có kinh phí tiết kiệm để tăng thu nhập cho cán bộ,
công chức. Do đó, cơ chế chưa thực sự giao quyền tự chủ về biên chế và kinh
phí cho các cơ quan hành chính nhà nước.
Qua quá trình công tác trực tiếp tại cơ quan hành chính nhà nước - Sở
Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh - cơ quan trực thuộc tham mưu cho Ủy ban
nhân dân thành phố. Tôi nhận thấy một số tồn tại nêu trên, vậy thì, vấn đề đặt
ra là cần thiết “Đánh giá những tác động (ưu điểm, bất cập) của cơ chế tự chủ
tự chịu trách nhiệm về biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với công
tác quản lý tài chính tại Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh”. Từ khi thực
hiện theo cơ chế giao biên chế và khoán kinh phí thì công tác quản lý tài
chính tại các cơ quan hành chính nhà nước bị ảnh hưởng như thế nào? Làm
thế nào để phần nào vừa chi hoạt động hoàn thành chức năng, nhiệm vụ được
giao vừa có kinh phí để bổ sung thu nhập cho cán bộ, công chức tạo động lực
làm việc. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Quản lý tài chính tại Sở Xây dựng thành
phố Hồ Chí Minh” để làm luận văn tốt nghiệp với mong muốn góp một phần
nhỏ trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính tại cơ quan
đồng thời kiến nghị một số giải pháp đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối với
các cơ quan hành chính nhà nước nói chung.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Vấn đề quản lý tài chính về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại các cơ
quan nhà nước được rất nhiều độc giả quan tâm, nghiên cứu, bao gồm như
sau:
- Bài viết “Chế độ tự chủ trong sử dụng kinh phí quản lý hành chính”
đăng trên Tạp chí Tài chính của tác giả Nguyễn Đức Thọ (2012), Vụ Kế
hoạch Tài chính, Bộ Tài chính. Tác giả đã đánh giá sự phù hợp và hiệu quả
của cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản
4

lý hành chính, nêu lên một số thành quả đạt được của một số đơn vị nhà nước.
Đồng thời, tác giả cũng chỉ ra một số hạn chế cần khắc phục, một là chưa có
một căn cứ xác đáng để quy định tỷ lệ giữa khối lượng công việc chuyên môn
của mỗi cơ quan so với số lượng biên chế như thế nào là phù hợp; hai là chưa
có sự phân định giữa chi phí mua sắm tài sản cố định được giao; ba là quyền
tự chủ và trách nhiệm của Thủ trưởng đơn vị còn chưa được thể hiện rõ nét;
bốn là các cơ quan chủ quản cấp trên, Ủy ban nhân dân các cấp chưa ban hành
các tiêu chí cơ bản để làm căn cứ đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của các
cơ quan trực thuộc khi thực hiện chế độ tự chủ. Từ đó, tác giả đề xuất một số
giải pháp hoàn thiện chế độ tự chủ và sử dụng kinh phí quản lý hành chính
của các cơ quan nhà nước.[25]
- Bài viết “Đổi mới về chế độ tự chủ trong quản lý đối với cơ quan nhà
nước”, được đăng trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính (2014), trong
đó nêu lên những thành tựu cũng như mốt số hạn chế trong việc đổi mới cơ
chế quản lý hoạt động quản lý của các cơ quan hành chính, đó là một số cơ
quan chưa thực sự chủ động trong việc sử dụng biên chế và kinh phí được
giao, gắn việc sử dụng kinh phí với chất lượng và hiệu quả công việc; còn
lúng túng, vướng mắc trong việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ; một số cơ
chế chính sách chưa được cụ thể hóa, hoàn thiện nên các cơ quan còn bị động
trong quá trình triển khai thực hiện. Do đó, tác giả đã nếu lên một số điều bổ
sung, sửa đổi để nhằm hoàn thiện hơn cơ chế tự chủ trong quản lý tại cơ quan
nhà nước.[44]
- Bài viết “Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng kinh phí tại cơ quan hành
chính, đơn vị sự nghiệp” đăng trên Tạp Chí Tài chính của TS. Nguyễn
Đức Thọ (2017), Bộ Tài chính. Trong bài viết này, tác giả chú trọng đánh giá
công tác xét duyệt quyết toán và kiểm tra nội bộ về quản lý, sử dụng kinh phí.
Thứ nhất là về Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 đã quy định rất rõ về
công tác này tại Điều 12, Điều 32 và Điều 32. Thứ hai là những hạn chế phát
5

sinh từ thực tế đó là thời gian thực hiện công tác xét duyệt quyết toán của cơ
quan hành chính sự nghiệp cấp trên đối với cơ quan hành chính sự nghiệp trực
thuộc thường chỉ được thực hiện trong thời gian ngắn (từ 1 đến 3 ngày); chỉ
một số ít cơ quan thực hiện công tác kiểm tra nội bộ về quản lý, sử dụng kinh
phí. Từ đó, tác giả đề xuất mô hình thực hiện.[26]
Khảo sát ở khía cạnh các công trình luận văn nghiên cứu có đề tài liên
quan đến mảng công tác này tại Học viện Hành chính quốc gia, hiện đã công
nhận các công trình nghiên cứu có nội dung liên quan như sau: Hầu hết các
công trình này đều là kinh nghiệm quản lý tài chính tại các cơ quan, đơn vị sự
nghiệp. Những cơ quan, đơn vị này ngoài nguồn thu từ ngân sách nhà nước,
còn có một phần nguồn thu dịch vụ, tự đảm bảo một phần chi phí, do đó,
trong công tác quản lý tài chính sẽ có một số khác biệt nhất định, cụ thể như
sau:
- Nguyễn Ngọc Đức (2011), Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài
chính nội bộ theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại Kho bạc nhà nước
đến năm 2020, luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Công trình
nghiên cứu của tác giả về cơ quan chuyên môn nghiệp vụ - Kho bạc nhà nước
- là cơ quan hành chính nhà nước, thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách
nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành chính theo Nghị định số
130/2005/NĐ-CP ngày 17/10/2005 của Chính phủ nhưng đặc thù lại hoạt
động như một ngân hàng của Chính phủ. Trong đó, tác giả đã hệ thống hóa
những vấn đề, quy định của cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các cơ
quan hành chính nhà nước và cơ chế quản lý tài chính nội bộ của Kho bạc nhà
nước, phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính nội bộ theo
cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại Kho bạc nhà nước. Tác giả đã chỉ ra
được kết quả và những hạn chế cũng như những vướng mắc trong việc triển
khai thực hiện quản lý tài chính tại Kho bạc nhà nước. Trên cơ sở đánh giá
thực trạng thực hiện quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ, xem xét nguyên
6

nhân, mục tiêu và định hướng của hệ thống Kho bạc nhà nước, luận văn cũng
đề cập một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ
chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại Kho bạc nhà nước.
Một điểm khác so với các cơ quan hành chính nhà nước đó là nguồn kinh
phí hoạt động của Kho bạc nhà nước gồm hai nguồn: Một là từ nguồn thu từ
ngân sách nhà nước để chi trả lương cho cán bộ, công chức làm việc tại Kho
bạc và hai là từ nguồn hoạt động nghiệp vụ (nguồn thu này chiếm đến 85%,
87% tùy từng năm trong tổng nguồn thu). Vì vậy, Kho bạc nhà nước có nguồn
kinh phí để vừa mua sắm, nâng cấp sửa chữa trang thiết bị hiện đại, vừa đảm
bảo một phần thu nhập cho cán bộ, công chức. [26]
- Trần Thị Thanh Ngọc (2011), Hoàn thiện quản lý tài chính tại Viện
Khoa học và Công nghệ Việt Nam, luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính
Quốc gia. Là một đơn vị sự nghiệp thực hiện chức năng nghiên cứu khoa học
công nghệ trực thuộc Chính phủ, tác giả đã hệ thống hóa lý thuyết và phân
tích thực trạng về công tác quản lý tài chính tại Viện, bước đầu đã đạt được
một số kết quả nhất định nhưng cũng còn một số hạn chế từ khâu lập kế hoạch
đến quản lý thu, chi tiêu. Việc đáp ứng nguồn tài chính cho hoạt động có lúc,
có nơi còn chậm trễ, quy trình thanh quyết toán chưa thực hiện tốt. Từ đó, tác
giả đề xuất một số giải pháp gồm: Đổi mới quản lý tài chính về cơ cấu tổ
chức, chức năng, nhiệm vụ trên cơ sở đổi mới mô hình quản lý tài chính; đổi
mới quản lý nguồn thu, đặc biệt là nguồn thu từ ngân sách nhà nước; đổi mới
quản lý chi tài chính, chú trọng quản lý các nhiệm vụ chi từ ngân sách nhà
nước; tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động tài chính, chú trọng từ việc tự
kiểm soát đến tăng cường hoạt động kiểm soát của các bộ phận chức năng;
hiện đại hóa quản lý tài chính, bao gồm cả việc áp dụng mô hình, quy trình
quản lý tài chính, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào
quản lý tài chính; tăng cường đào tạo năng lực cán bộ để đáp ứng yêu cầu
quản lý tài chính trong giai đoạn công nghiệp hóa và hội nhập. [46]
7

- Nguyễn Tùng Lâm (2012), Chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài
chính ở cấp quận qua thực tiễn Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm, thành phố
Hà Nội, luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả về cơ bản
cũng hệ thống hóa những lý luận về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài
chính đối với các cơ quan hành chính nhà nước. Với đặc thù là cơ quan hành
chính nhà nước cấp quận, có cơ cấu nguồn thu trong địa bàn quận và ngân
sách cấp, tác giả cũng phân tích và đánh giá về công tác thực hiện chế độ tự
chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm,
thành phố Hà Nội giai đoạn 2006 – 2011, từ đó đề xuất một số giải pháp tăng
cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại quận giai đoạn 2012 – 2020.
[29]
- Hồ Thị Ngọc Hương (2015), Quản lý nhà nước về tài chính trong các
trường trung cấp nghề trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, luận văn Thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả về cơ bản cũng hệ thống hóa những lý
luận về cơ chế quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp nhà nước. Với
đặc thù là đơn vị sự nghiệp trường học, gồm các nguồn thu từ ngân sách, thu
học phí và thu dịch vụ, tác giả cũng phân tích và đánh giá về công tác thực
hiện quản lý thu chi tài chính tại các trường trung cấp nghề trên địa bản tỉnh
Thừa Thiên Huế, từ đó đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý
tài chính tại đơn vị sự nghiệp trường học.
- Nguyễn Sỹ Tá (2009), Quản lý nhà nước về tài chính đối với các đơn vị
sự nghiệp thuộc Văn phòng Chính phủ ở Việt Nam, luận văn Thạc sĩ, Học
viện Hành chính Quốc gia. Tác giả về cơ bản cũng hệ thống hóa những lý
luận về cơ chế quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp nhà nước nói
chung. Với đặc thù là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Văn phòng Chính phủ, bao
gồm các nguồn thu từ ngân sách và thu dịch vụ, tác giả cũng phân tích và
đánh giá thực trạng công tác thực hiện quản lý thu chi tài chính tại các đơn vị
8

sự nghiệp thuộc Văn phòng Chính phủ ở Việt Nam, từ đó đề xuất một số giải
pháp tăng cường công tác quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp trực thuộc.
Nhìn chung, thông qua những bài viết, công trình nghiên cứu mà tác giả
có cơ hội tìm hiểu, tiếp cận, việc phân tích các vấn đề liên quan mà các luận
văn này đề cập đến còn mang tính chất khái quát khá cao, thể hiện ở góc độ
phạm vi nghiên cứu khá rộng lớn, hoặc các vấn đề luận văn đề cập đến
thường tập trung khai thác đối với cấp quản lý nhà nước ở cơ sở, tính đến nay
chưa có công trình nghiên cứu nào nghiên cứu quản lý tài chính tại cơ quan
hành chính nhà nước, chỉ có nguồn ngân sách cấp dựa trên số biên chế được
cấp có thẩm quyền giao (ví dụ như các Sở ban ngành trực thuộc, cơ quan
tham mưu của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh), thu phí, lệ phí và một số khoản thu
hợp pháp theo quy định của pháp luật (như thu từ thanh lý tài sản,…), không
có nguồn thu từ dịch vụ.
Do đó, tác giả xin có sự chọn lọc dữ liệu trong việc tiếp thu một số nội
dung của các bài viết liên quan trên; kết hợp với vốn tri thức và thực tiễn công
tác đã được tiếp cận phát triển thành tên đề tài luận văn: “Quản lý tài chính
tại Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh”.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Căn cứ vào vấn đề đã được xác định nêu trên, kết hợp với những hiểu
biết của tác giả trong quá trình tiếp cận thực tiễn, luận văn hướng đến những
mục đích sau:
Thứ nhất, cập nhật, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý tài chính theo
cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các cơ quan hành chính nhà nước
trong bối cảnh hiện nay.
Thứ hai, phân tích những mặt đạt được, hạn chế, các tồn tại và nguyên
nhân cơ bản trong công tác quản lý tài chính tại Sở Xây dựng thành phố Hồ
Chí Minh giai đoạn 2014 đến nay.
9

Thứ ba, tìm kiếm, xây dựng các giải pháp, các kiến nghị cụ thể, phù hợp
để nâng cao hiệu lực và hiệu quả thực hiện quản lý tài chính gắn với tình hình
đặc điểm của Sở Xây dựng nói riêng cũng như đối với việc thực hiện quản lý
tài chính tại các cơ quan hành chính nhà nước nói chung.
3.2. Nhiệm vụ
Để đạt được những mục đích cơ bản nêu trên, cần thực hiện những
nhiệm vụ sau:
Nghiên cứu, hệ thống hóa những cơ sở khoa học về quản lý tài chính
theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại cơ quan hành chính nhà nước.
Nghiên cứu, phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế
tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh.
Đề xuất một số định hướng và giải pháp nâng cao công tác quản lý tài
chính theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm tại Sở Xây dựng thành phố Hồ
Chí Minh.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng
Đối tượng của luận văn mà tác giả tiếp cận và hướng đến: Đánh giá
những tác động của cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đến công tác quản lý
tài chính tại Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh đối với hoạt động của Sở
Xây dựng trong việc thực hiện nhiệm vụ và chức năng.
4.2. Phạm vi
- Về không gian: Phạm vi nghiên cứu về không gian của đề tài luận văn
này bao gồm hoạt động thu, chi, quản lý tài chính về kinh phí chi thường
xuyên tại Sở Xây dựng.
- Về thời gian: Nghiên cứu của tác giả đánh giá, thực hiện luận văn trong
6 tháng về các văn bản pháp quy được rà soát từ năm 2005 (khi Nghị định
130/2005/NĐ-CP ra đời) và số liệu sơ cấp trong báo cáo tài chính tại Sở Xây
dựng từ năm 2014 đến nay.
10

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Luận văn lấy chủ nghĩa Mác – Lênin, chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ
nghĩa duy vật lịch sử, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đường lối của
Đảng Cộng sản Việt Nam về Nhà nước và pháp luật làm cơ sở phương pháp
luận.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Từ kết quả những nghiên cứu trước, tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu
như sau
Mô hình nghiên cứu đề xuất
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CƠ CHẾ
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TẠI
SỞ XÂY DỰNG
TỰ CHỦ, TỰ CHỊU TRÁCH
NHIỆM VỀ TÀI CHÍNH
- Quản lý nguồn kinh phí hoạt động
- Quản lý nguồn thu - Quản lý, sử dụng kinh phí
- Quản lý chi tiêu
(i)
- Thực trạng chi tiêu tài chính nội bộ
- Quản lý quy trình ngân sách - Quy trình quản lý ngân sách
- Xây dựng và thực hiện uy chế chi - Xây dựng và thực hiện quy chế chi
tiêu nội bộ tiêu nội bộ
KINH NGHIỆM TỪ (ii)
QUẢN LÝ NGÂN
Định NHẬN XÉT
SÁCH TẠI HOA KỲ
hướng &
- Những kết quả đạt
đề xuất (iii) được
giải pháp
nâng cao - Những hạn chế và
công tác nguyên nhân
quản lý
tài chính
11

i) Hệ thống hóa cơ sở khoa học về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ,
tự chịu trách nhiệm về biên chế và chi phí quản lý hành chính.
ii) Phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Sở Xây dựng thành phố Hồ
Chí Minh. Từ thực trạng công tác quản lý tài chính, đưa ra những kết quả đạt
được, những hạn chế và nguyên nhân.
iii) Trên cơ sở những hạn chế và nguyên nhân của công tác quản lý tài
chính, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm quản lý ngân sách tại Hoa Kỳ để
đề xuất định hướng và giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý tài chính tại
Sở Xây dựng nói riêng và các cơ quan hành chính nhà nước nói chung.
Dựa vào mô hình nghiên cứu như trên, tác giả đề xuất trình tự nghiên
cứu, cụ thể như sau:
Trong chương 1, dựa trên những lý luận khoa học, những quy định của
pháp luật hiện hành về công tác quản lý tài chính. Tác giả trình bày một cách
có hệ thông, logic và tổng hợp đẩy đủ về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về
tài chính đối với cơ quan hành chính nhà nước nói chung. Từ những cơ sở
khoa học đã được hình thành nêu trên để phân tích, đánh giá về những đối
tượng sau:
Thứ nhất là từ kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước tại Hoa Kỳ, đối
chiếu với quy định của Việt Nam về quản lý ngân sách để đánh giá hiệu quả
của công tác này.
Thứ hai là từ bài học kinh nghiệm của Hoa Kỳ, rút ra bài học về quản lý
ngân sách nhà nước cho các cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam.
Trong chương 2, tác giả tập trung đi sâu phân tích thực trạng quản lý tài
chính tại Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh, với những yêu cầu về chức
năng, nhiệm vụ được giao, cùng với cơ chế quản lý về biên chế và tài chính
như vậy, Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh có đáp ứng được không?
12

Từ phân tích thực trạng tác giả sẽ đánh giá những kết quả đạt được và
nguyên nhân hạn chế từ công tác quản lý tài chính tại Sở Xây dựng thành phố
Hồ Chí Minh.
Trong chương 3, thông qua việc phân tích những nguyên nhân hạn chế
của chương 2, học tập kinh nghiệm của Hoa Kỳ để tác giả có cái nhìn tổng
quát hơn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính tại
Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và cơ quan hành chính nhà
nước nói chung.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học
chuyên ngành như sau:
Phương pháp phân loại lý thuyết: Là phương pháp sắp xếp các tài liệu
khoa học thành hệ thống logic chặt chẽ theo từng mặt, từng đơn vị kiến thức,
từng vấn đề khoa học có cùng dấu hiệu bản chất, có cùng hướng phát triển để
dễ nhận biết, dễ sử dụng theo mục đích nghiên cứu, giúp phát hiện các quy
luật phát triển của đối tượng, sự phát triển của kiến thức khoa học để từ đó dự
đoán được các xu hướng phát triển của khoa học và thực tiễn.
Phương pháp hệ thống hóa lý thuyết: Là phương pháp sắp xếp những
thông tin đa dạng thu thập được từ các nguồn, các tài liệu khác nhau thành
một hệ thống với một kết cấu chặt chẽ (theo quan điểm hệ thống – cấu trúc
của việc xây dựng một mô hình lý thuyết trong nghiên cứu khoa học) để từ đó
mà xây dựng một lý thuyết mới hoàn chỉnh giúp hiểu biết đối tượng được đầy
đủ và sâu sắc hơn.
Phương pháp khảo sát, thống kê, so sánh: Qua số liệu thực tế thống kê tại
Sở Xây dựng, báo cáo tài chính hàng năm (từ năm 2014 đến năm 2016), so sánh,
phân tích số liệu thực tế thu, chi các khoản chi thường xuyên nhằm đánh giá thực
trạng các khoản thu, chi, cân đối giữa các khoản chi cho con người và chi phí
quản lý hành chính thực hiện các nhiệm vụ chính trị. Từ đó, tác giả đề xuất
phương án các khoản chi cho những năm tiếp theo vừa hoàn thành
13

nhiệm vụ chính trị của đơn vị, vừa đảm bảo một phần thu nhập tăng thêm cho
cán bộ, công chức (đối chiếu Nghị định 130/2005/NĐ-CP của Chính phủ về
cơ chế tự chủ tự chịu trách nhiệm và Thông tư Liên tịch 71/2014/TTLT-BTC-
BNV quy định chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng kinh phí quản lý
hành chính đối với các cơ quan nhà nước).
Phương pháp tổng hợp: Nhằm đánh giá một cách toàn diện về mặt lý
luận và thực tiễn từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải
pháp nâng cao hiệu quả việc sử dụng nguồn tài chính của đơn vị.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Về lý luận, với đề tài này, tác giả hy vọng cung cấp một cách hệ thống
cơ sở dữ liệu về các khái niệm và những vấn đề xoay quanh mang tính lý luận
về công tác quản lý tài chính, ngoài những khái niệm đã được dẫn chứng và
đề cập qua các công trình nghiên cứu trước đó.
Về thực tiễn, tác giả hy vọng có thể đóng góp những giải pháp thiết thực,
phù hợp với tình hình đặc điểm quản lý tài chính tại Sở Xây dựng, qua đó góp
phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính tại các cơ quan hành chính
nhà nước nói chung không có nguồn thu dịch vụ.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài Phần Mở Đầu, Phần Kết Luận, Danh mục Tài liệu tham khảo,
luận văn bao gồm 3 chương cơ bản:
Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ, tự
chịu trách nhiệm tại cơ quan hành chính nhà nước
Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại Sở Xây dựng Thành phố Hồ
Chí Minh.
Chương 3: Định hướng và những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài
chính tại Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh.
14

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI SỞ XÂY DỰNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. Giới thiệu khái quát về Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Sở Xây dựng Thành phố
Hồ Chí Minh
Để phù hợp với sự chuyển biến mới của tình hình và nâng cao năng lực
hoạt động quản lý nhà nước trên lĩnh vực xây dựng cơ bản, nhà đất ở đô thị,
ngày 19/3/1976 Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành Quyết định số 150/QĐ-
UB đổi tên Sở Kiến trúc và Quản lý Nhà đất Thành phố thành Sở Xây dựng
Thành phố Hồ Chí Minh.
Sở Xây dựng Thành phố là cơ quan quản lý chuyên môn và chỉ đạo sản
xuất, chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân Thành phố quản lý hành chính
kinh tế ngành xây dựng cơ bản, sản xuất và phân phối vật liệu xây dựng của
thành phố theo đúng đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước, chủ trương kế
hoạch của Thành ủy và Ủy ban nhân dân Thành phố, đồng thời trực tiếp quản
lý các đơn vị xây lắp, sản xuất vật liệu xây dựng quốc doanh, công tư hợp
doanh có quy mô thuộc cấp thành phố quản lý.
Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy
ban nhân dân Thành phố chịu sự quản lý của trực tiếp toàn diện của Ủy ban
nhân dân Thành phố, đồng thời chịu sự chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ của
Bộ Xây dựng. Sở có chức năng quản lý nhà nước trên các lĩnh vực xây dựng
cơ bản, quy hoạch cải tạo, xây dựng đô thị trên địa bàn thành phố theo đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Về mặt chỉ đạo và quản lý
sản xuất kinh doanh, Sở thống nhất quản lý thiết kế dân dụng và công nghiệp;
thi công xây lắp dân dụng và công nghiệp; sản xuất và cung ứng vật liệu xây
dựng. Sở có trách nhiệm tổ chức thực hiện việc phân cấp quản lý ngành xây
dựng, sản xuất vật liệu xây dựng cho các quân, huyện theo đúng quy định của
Ủy ban nhân dân Thành phố. [37]
43

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức bộ máy của Sở
Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh
Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh thực hiện những chức năng, nhiệm
vụ cơ bản sau: [56]
- Trình Ủy ban nhân dân thành phố: Dự thảo các quyết định, chỉ thị, các
văn bản quy định việc phân công, phân cấp và ủy quyền trong các lĩnh vực
quản lý nhà nước của Sở thuộc phạm vi trách nhiệm, thẩm quyền của Ủy ban
nhân dân thành phố.
- Về quản lý xây dựng: kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp
luật trong lĩnh vực xây dựng, gồm các khâu: lập và quản lý thực hiện dự án
đầu tư xây dựng công trình, khảo sát, thiết kế, thi công xây dựng, nghiệm thu
(về khối lượng, chất lượng), bàn giao, bảo hành, bảo trì công trình xây dựng
theo phân cấp và phân công của Ủy ban nhân dân thành phố.
- Về quản lý nhà và công sở: Giúp Ủy ban nhân dân thành phố thống
nhất quản lý nhà nước về nhà, chủ trì và phối hợp với cơ quan có chức năng
liên quan để nắm số lượng nhà, các thành phần cư dân để xây dựng và trình
Ủy ban nhân dân thành phố các giải pháp, chính sách tác động phát triển nhà
ở, điều chỉnh thị trường nhà ở của thành phố.
- Về chương trình phát triển nhà ở và dự án nâng cấp đô thị: Nghiên cứu,
xây dựng và trình Ủy ban nhân dân thành phố chiến lược và chính sách phát
triển nhà ở trên địa bàn thành phố.
- Quản lý về vật liệu xây dựng: Tổ chức lập, thẩm định các quy hoạch
phát triển vật liệu xây dựng của thành phố đảm bảo phù hợp với quy hoạch
tổng thể phát triển vật liệu xây dựng quốc gia, quy hoạch phát triển vật liệu
xây dựng vùng, quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng chủ yếu; quản lý và tổ
chức thực hiện quy hoạch sau khi được Ủy ban nhân dân thành phố phê
duyệt.
44

- Về phát triển đô thị: Xây dựng quy hoạch phát triển hệ thống các đô
thị, các điểm dân cư tập trung (bao gồm cả điểm dân cư công nghiệp, điểm
dân cư nông thôn) trên địa bàn thành phố.
- Về kinh doanh bất động sản: phối hợp với các cơ quan liên quan xây
dựng các cơ chế, chính sách phát triển và quản lý thị trường bất động sản, các
biện pháp nhằm minh bạch hóa hoạt động giao dịch, kinh doanh bất động sản
trên địa bàn thành phố.
- Về thanh tra và kiểm tra: Hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ xử lý
hành vi vi phạm quản lý xây dựng của các chủ thể cho lực lượng quản lý trật
tự xây dựng đô thị theo phân công của Ủy ban nhân dân thành phố.
- Quản lý, khai thác thông tin, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật:
Hướng dẫn và tổ chức thực hiện việc quản lý, sử dụng, lưu trữ hồ sơ tài liệu
khảo sát, thiết kế xây dựng, hồ sơ hoàn công công trình xây dựng.
- Công tác đào tạo chuyên ngành: Tổ chức đào tạo công nhân lành nghề
thuộc lĩnh vực xây dựng, đạt trình độ công nhân kỹ thuật bậc 3/7; cán bộ kỹ
thuật có trình độ trung cấp xây dựng.
- Về tài chính: Phối hợp với Sở Tài chính và Sở Kế hoạch và Đầu tư
trình kế hoạch tài chính toàn ngành. Thu và sử dụng các loại phí và lệ phí
thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Sở Xây dựng đúng quy định của pháp
luật.
- Tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố, Bộ Xây dựng định kỳ
06 tháng, cả năm về tình hình quản lý (hoặc báo cáo chuyên đề) các lĩnh vực
thuộc phạm vi nhiệm vụ của Sở Xây dựng, quy định.
- Giúp Ủy ban nhân dân thành phố quản lý nhà nước đối với các doanh
nghiệp, tổ chức sự nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân, các hội
và tổ chức phi Chính phủ hoạt động trong các lĩnh vực thuộc chức năng quản
lý của Sở theo quy định của pháp luật.
45

- Hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ thuộc các lĩnh vực quản lý nhà
nước của Sở đối với các Phòng Quản lý đô thị, Phòng Công Thương thuộc Ủy
ban nhân dân quận, huyện và các công chức chuyên môn, nghiệp vụ về Địa
chính - Xây dựng thuộc Ủy ban nhân dân phường, xã, thị trấn; hướng dẫn
nghiệp vụ công tác thanh tra chuyên ngành xây dựng đối với Thanh tra Xây
dựng thuộc Ủy ban nhân dân quận, huyện, phường, xã, thị trấn.
2.2. Thực trạng quản lý tài chính nội bộ theo cơ chế tự chủ, tự chịu
trách nhiệm tại Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh
2.2.1. Nguồn kinh phí hoạt động hàng năm của Sở Xây dựng Thành
phố Hồ Chí Minh
2.2.1.1. Về nguồn kinh phí ngân sách cấp
Căn cứ định mức phân bổ ngân sách được Ủy ban nhân dân Thành phố
Hồ Chí Minh giao (định mức cho các cơ quan hành chính nhà nước gồm Sở
ban ngành và Ủy ban nhân dân các quận, huyện) là: 117.000.000 đồng/biên
chế công chức và 91.000.000 đồng/người lao động Nghị định 68.
Căn cứ số biên chế được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh giao
năm 2014, 2015 là 1.299 biên chế, năm 2016 là 1.266 biên chế.
Dưới đây là bảng tổng hợp biên chế và tổng kinh phí được giao theo dự
toán trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2016 [48,49,50,51,52]:
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp biên chế, kinh phí được giao
Đơn vị tính: Triệu đồng
Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
Cán bộ công chức 1.255 1.252 1.223
Định mức 117 117 117
Thành tiền 146.835 146.484 143.091
Hợp đồng nghị định 68 44 47 43
Định mức 91 91 91
46

Thành tiền 4.004 4.277 3.913
Tổng số biên chế được
1.299 1.299 1.266
giao
Tổng kinh phí được giao
150.839 150.761 147.004
theo dự toán
Nguồn: Tổng hợp các Quyết định của UBNDTPHCM
Tổng kinh phí được sử dụng trong năm = (Số người x định mức phân bổ)
+ kinh phí năm trước chuyển sang – kinh phí 10% tiết kiệm chi thường xuyên.
Những năm trở lại đây, các cơ quan hành chính nhà nước đều phải thực
hiện tiết kiệm 10% chi thường xuyên để tạo nguồn cải cách tiền lương cho
đơn vị theo Công văn hướng dẫn lập dự toán của Bộ Tài chính [4,5,6]. Do đó,
chỉ những khoản chi cho con người là không thực hiện tiết kiệm 10%, còn lại
tất cả các khoản chi phí quản lý hành chính đều phải thực hiện tiết kiệm 10%.
Số tiền này tương ứng qua 3 năm 2014, 2015, 2016 lần lượt là 5.820.550.000
đồng, 7.156.400.000 đồng, 7.221.740.000 đồng. Số tiền này chỉ được sử dụng
khi có Quyết định tăng lương của Chính phủ, thực hiện theo hướng dẫn của
Bộ Tài chính (chỉ được dùng để chi chênh lệch tăng lương từ 1.050.000 đồng
lên 1.150.000 đồng, các khoản đóng góp theo chênh lệch tăng lương, tiền
lương tăng thêm cho người có hệ số lương 2,34 trở xuống và phụ cấp công vụ,
không được chi cho nội dung khác [3,14,32,33,34,35,36]).
47

Nguồn: Báo cáo tài chính, Thông báo thẩm tra dự toán của Sở Tài chính
Biểu đồ tỷ lệ nguồn kinh phí được giao và được sử dụng
Vì vậy, so sánh kinh phí của 3 năm cho thấy, biên chế được giao ít hơn
đồng nghĩa với kinh phí bị cắt giảm, trong khi xu hướng là các cơ quan hành
chính nhà nước được giao thêm nhiều chức năng, nhiệm vụ hơn. Các cơ quan
hành chính nhà nước không được sử dụng trọn vẹn nguồn kinh phí ngân sách
nhà nước giao theo mục tiêu của Nghị định 130/2005/NĐ-CP của Chính phủ,
ngân sách bị cắt giảm để tạo một phần nguồn kinh phí thực hiện cho lộ trình
tăng lương, điều này làm ảnh hưởng đến hoạt động thu, chi, cân đối giữa các
nguồn thu của cơ quan đồng thời ảnh hưởng đến thu nhập tăng thêm của cán
bộ, công chức và người lao động.
2.2.1.2. Về nguồn kinh phí phí, lệ phí được để lại sử dụng
Căn cứ Phụ lục số 01 của Luật phí và lệ phí số 97/2015/QH13, các loại
phí và lệ phí mà Sở Xây dựng đang thực hiện thu, quản lý và sử dụng bao
gồm :
STT Phí, lệ phí Cơ quan quy định
Phí thẩm định hồ sơ đề xuất chấp thuận đầu
1 Bộ Tài chính tư
48

2 Phí thẩm định dự án đầu tư xây dựng Bộ Tài chính
3
Phí thẩm định tham gia ý kiến về thiết kế cơ
Bộ Tài chính
sở
4 Phí thẩm định thiết kế công trình xây dựng Bộ Tài chính
5 Lệ phí cấp chứng chỉ hành nghề Bộ Tài chính
6 Lệ phí công bố hợp quy Bộ Tài chính
7
Lệ phí cấp giấy phép thầu tư vấn và xây
Bộ Tài chính
dựng cho nhà thầu ngước ngoài
8 Lệ phí cấp giấy phép xây dựng
Hội đồng nhân dân cấp
tỉnh
Nguồn : Luật phí, lệ phí 2015
Thực hiện theo quy định tại Điều 12, 13 của Luật phí và lệ phí số
97/2015/QH13 về quản lý thu, nộp phí và lệ phí, trong đó 03 loại lệ phí đều
nộp 100% về ngân sách nhà nước, các loại phí được trích để lại sử dụng theo
tỷ lệ phần trăm được quy định tại các Thông tư chuyên ngành phù hợp cụ thể,
được tổng hợp theo bảng sau:
Tỷ lệ nộp Tỷ lệ đơn vị
STT Tên loại phí ngân sách được để lại
nhà nước sử dụng
1
Phí thẩm định hồ sơ đề xuất chấp
10% 90%
thuận đầu tư
2 Phí thẩm định dự án đầu tư xây dựng 10% 90%
3
Phí thẩm định tham gia ý kiến về
10% 90%
thiết kế cơ sở (vốn trong ngân sách)
4
Phí thẩm định thiết kế công trình xây
10% 90%
dựng
49

Nguồn: Thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn thu, nộp quản lý sử dụng
các loại phí [8,9]
Bảng 2.2: Bảng tổng hợp nguồn phí về tỷ lệ nộp ngân sách
và để lại của Sở Xây dựng
Dựa trên tình hình thực tế thu tại Sở Xây dựng trong giai đoạn 2014 –
2016 thì số thu từ phí tăng dần đều qua các năm. Nguồn thu này theo tính chất
thì không phải là số thu ổn định, tuy nhiên cũng góp một phần đáng kể giảm
thiểu chi phí quản lý hành chính. Cụ thể, số thu phí, lệ phí 3 năm qua tăng đột
biến: Đứng trước xu thế phát triển không ngừng của thành phố trong 5 năm
trở lại đây, nhất là giai đoạn 2015 – 2020, Ủy ban nhân dân thành phố ưu tiên
phát triển nhiều dự án hạ tầng cơ sở kỹ thuật, thay đổi diện mạo của thành
phố, nhiều công trình, dự án được thành phố cấp phép, phê duyệt nên ngân
sách thu được từ các loại phí thẩm định dự án tăng đột biến.
Nguồn thu phí, lệ phí được trích để lại sử dụng tại Sở Xây dựng (tính cả
nguồn phí, lệ phí năm trước chuyển sang).
50

Đơn vị tính: Đồng
Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
Nguồn thu phí, lệ
phí được để lại sử 5.478.391.724 11.224.065.367 18.630.038.286
dụng
Nguồn: Báo cáo tài chính năm 2014, 2015, 2016
2.2.2. Thực trạng quản lý, sử dụng nguồn kinh phí tại Sở Xây dựng
Thành phố Hồ Chí Minh
Với đặc thù cơ cấu tổ chức bộ máy tại Sở Xây dựng nói riêng mà một số
cơ quan Sở ban ngành nói chung, bộ phận tài chính – kế toán trực thuộc Văn
phòng Sở. Khối Văn phòng Sở bao gồm 5 Tổ trực thuộc, bao gồm: Tổ nhận,
trả hồ sơ; Tổ quản trị công nghệ thông tin; Tổ văn thư; Tổ tổng hợp và Tổ tài
chính – kế toán. Chức vụ Phó Chánh Văn phòng Sở thường sẽ kiêm chức
danh Kế toán trưởng, Kế toán trưởng độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ
nhưng lại phụ thuộc về mặt quản lý của Chánh Văn phòng Sở.
Thực hiện Nghị định số 26/2013/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2013 của
Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thanh tra ngành Xây dựng, ngày
11/5/2013, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định
số 2391/QĐ-UBND phê duyệt Đề án số 3149/ĐA-SXD-TT ngày 9/5/2013
của Sở Xây dựng về kiện toàn cơ cấu tổ chức, hoạt động của Thanh tra Sở
Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh. Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đã kiện toàn
24 Đội Thanh tra địa bàn đặt tại 24 quận, huyện trực thuộc Thanh tra Sở Xây
dựng. Sở Xây dựng đã thống nhất quản lý từ nhân sự đến công tác chỉ đạo,
giải quyết và quản lý trật tự xây dựng trên toàn địa bàn thành phố. Do đó,
kinh phí thường xuyên được giao tăng từ 293 biên chế lên 1299 biên chế vào
năm 2014 và giảm xuống 1266 biên chế vào năm 2016.
Sau khi có thông báo thẩm tra dự toán của Sở Tài chính về phân bổ dự
toán hàng năm của Sở Xây dựng, Văn phòng Sở tiến hành phân bổ dự toán
51

giao về các Đội thanh tra địa bàn theo số có mặt thực tế (theo bảng lương), số
biên chế tiết kiệm còn lại sẽ được tiếp tục phân bổ vào tháng 12 năm đó. Việc
phân bổ kinh phí và phương án tiết kiệm cho các Đội Thanh tra địa bàn vào
thời điểm cuối năm được thống nhất giữa Ban Giám đốc và Chủ tịch Công
đoàn Sở Xây dựng.
Do đặc thù quản lý tài chính tại Sở Xây dựng gồm có Văn phòng cơ
quan Sở và tại 24 Đội thanh tra địa bàn quận, huyện (trụ sở của 24 Đội Thanh
tra địa bàn quận, huyện nằm rải rác trên khắp 24 quận, huyện của thành phố)
nên để thống nhất trên phương diện quản lý kiểm soát chi trực tiếp tại Kho
bạc Nhà nước thành phố Hồ Chí Minh, tất cả chứng từ chi tiền của Sở Xây
dựng đều được thực hiện tại trụ sở Sở Xây dựng. Văn phòng cơ quan Sở và 24
Đội thanh tra địa bàn quận, huyện đều tập hợp hóa đơn, chứng từ gửi về Văn
phòng Sở (Tổ tài chính kế toán) để thực hiện thanh toán. Mặc dù các khoản
chi và mục lục chi đều thực hiện theo dự toán đầu năm được duyệt, tuy nhiên,
các khoản chi đều thực hiện trình tự theo đúng quy trình, có Tờ trình đề xuất
với Chủ tài khoản (Giám đốc Sở) trước khi thực hiện thanh toán.
Ngoài ra, đối với nguồn kinh phí ngân sách cấp là nguồn kinh phí chung
của toàn Sở Xây dựng, nhưng nguồn kinh phí từ phí, lệ phí được để lại sử
dụng chỉ được chi cho Văn phòng cơ quan Sở (theo quy định đối tượng nào
thực hiện công tác liên quan đến phí, lệ phí đó mới được phép sử dụng nguồn
kinh phí này).
2.2.3. Thực trạng chi tiêu tài chính nội bộ tại Sở Xây dựng Thành phố
Hồ Chí Minh
Đối với nguồn kinh phí thường xuyên, tách biệt hai khoản chính đó là
phần chi cho con người và chi phí quản lý hành chính thực hiện chức năng
nhiệm vụ chính trị.
Thứ nhất là phần chi các khoản chi cho con người bao gồm:
- Chi lương cho cán bộ, công chức;
52

- Chi lương cho người lao động hợp đồng theo Nghị định 68/NĐ-CP;
- Phụ cấp lương (bao gồm phụ cấp chức vụ, phụ cấp thêm giờ, độc hại,
phụ cấp theo nghề, theo công việc, phụ cấp thâm niên nghề, phụ cấp thâm
niên vượt khung, phụ cấp công vụ,…);
- Tiền thưởng (thưởng thường xuyên theo định mức – thưởng chiến sĩ thi
đua cơ sở, lao động tiên tiến cho tập thể, cá nhân,…);
- Phúc lợi tập thể (bao gồm tiền khám bệnh định kỳ, nước uống, chi vào
các ngày lễ lớn trong năm: Ngày Quốc khánh 2/9, 30/4 & 1/5, ngày 8/3,
20/10, Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán,…
- Các khoản đóng góp theo lương (bao gồm 4 loại theo quy định bắt
buộc hiện hành bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn và bảo
hiểm thất nghiệp);
- Các khoản thanh toán khác cho cá nhân (gồm chi thu nhập tăng thêm
cho cán bộ, công chức và người lao động).
Thứ hai là các khoản chi phí quản lý hành chính mang tính chất thường
xuyên bao gồm:
- Thanh toán dịch vụ công cộng (như điện, nước, điện thoại, nhiên liệu,
vệ sinh môi trường);
- Vật tư văn phòng (chi văn phòng phẩm, công cụ dụng vụ văn phòng);
- Thông tin liên lạc (như phí điện thoại trong nước, phí bưu chính, fax,
sách, báo, tạp chí, truyền hình cáp, cước phí internet, khoán điện thoại);
- Công tác phí (khoán công tác phí, vé máy bay, tàu xe, phòng nghỉ,…);
- Tổ chức hội nghị;
- Chi phí thuê mướn (thuê lao động, thiết bị);
- Sửa chữa tài sản phục vụ chuyên môn (ô tô, điều hòa nhiệt độ, thiết bị
tin học, máy photocopy,…);
- Chi phí nghiệp vụ chuyên môn;
53

- Mua sắm tài sản dùng cho công tác chuyên môn (trang thiết bị kỹ thuật
chuyên dùng, điều hòa nhiệt độ, thiết bị tin học).
- Chi khác…
Về các khoản chi cho con người
Thông qua phân tích số liệu thực tế chi tại Báo cáo tài chính năm 2014,
2015 và 2016 của Sở Xây dựng, thấy rằng tỷ trọng chi chủ yếu trong nguồn
kinh phí cấp là chi cho con người (chiếm hơn 80%), tỷ lệ này có xu hướng
tăng dần đều qua các năm (năm 2014 là 84,81%, năm 2015 là 85,39%, năm
2016 là 84,32%).
So sánh với kinh phí được giao qua 3 năm, số biên chế được giao năm
2014, 2015 là 1.299 biên chế, năm 2016 giảm còn 1.266 biên chế, do đó kinh
phí ngân sách năm 2016 thấp hơn so với 2 năm trước đó (kinh phí giảm
khoảng 3 tỷ 700 triệu đồng. Vì vậy, xét về tỷ lệ thì phần chi cho người không
giảm nhưng nếu xét về số tuyệt đối thì tổng chi cho con người giảm khoảng 9
tỷ 979 triệu đồng.
54

Khoản chi con
Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
TT Ngân sách nhà Ngân sách nhà Ngân sách nhà
người
nước giao nước giao nước giao
Chi lương cho
1 cán bộ, công 44.758.632.836 45.513.981.008 49.286.060.175
chức
2
Chi lương cho
2.063.014.986 1.293.728.504 1.377.072.256
HĐ NĐ 68
3 Phụ cấp lương 17.424.542.216 16.556.419.193 15.842.717.454
4 Tiền thưởng 712.761.500 945.091.350 825.132.000
5 Phúc lợi tập thể 19.408.489.433 22.604.410.134 17.922.042.578
6
Chi thu nhập
37.319.011.112 35.776.435.089 27.223.879.680
tăng thêm
TỔNG 121.686.452.083 122.690.065.278 112.476.904.143
Bảng 2.3: Bảng chi tiết các khoản chi cho con người (2014 – 2016)
Phần chi lương cho cán bộ, công chức tăng đều qua 3 năm, đây là thực
tế khách quan vì theo quy định tại Điều 2 về Chế độ nâng bậc lương thường
xuyên của Thông tư 08/2013/TT-BNV ngày 31/7/2013 của Bộ Nội vụ hướng
dẫn thực hiện chế độ nâng bậc lương thường xuyên và nâng bậc lương trước
thời hạn đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động [1]:
- Đối với chức danh chuyên gia cao cấp: Nếu chưa xếp bậc lương cuối
cùng trong bảng lương chuyên gia cao cấp, thì sau 5 năm (đủ 60 tháng) giữ
bậc lương trong bảng lương chuyên gia cao cấp được xét nâng một bậc lương;
55

- Đối với các ngạch và các chức danh có yêu cầu trình độ đào tạo từ cao
đẳng trở lên: Nếu chưa xếp bậc lương cuối cùng trong ngạch hoặc trong chức
danh, thì sau 3 năm (đủ 36 tháng) giữ bậc lương trong ngạch hoặc trong chức
danh được xét nâng một bậc lương;
- Đối với các ngạch và các chức danh có yêu cầu trình độ đào tạo từ
trung cấp trở xuống và nhân viên thừa hành, phục vụ: Nếu chưa xếp bậc
lương cuối cùng trong ngạch hoặc trong chức danh, thì sau 2 năm (đủ 24
tháng) giữ bậc lương trong ngạch hoặc trong chức danh được xét nâng một
bậc lương.
Do đó, phần chi lương tăng thường xuyên theo niên hạn, trung bình mỗi
lần hệ số lương tăng 0,33. Với một cơ quan hành chính nhà nước biên chế lên
đến 1.266 người thì hầu như tháng nào cũng có người tăng lương. Năm 2016
phần chi lương tăng đột biến lên 3 tỷ 773 triệu đồng là do bắt đầu từ ngày
1/5/2016 tăng lương cơ bản từ 1.150.000 đồng lên 1.210.000 đồng. Lương
tăng đồng nghĩa với việc các khoản chi theo lương cũng tăng theo như các
khoản đóng góp theo lương (BHXH, BHYT, BHCĐ, BHTN). Sở Xây dựng là
Sở chuyên môn đặc thù, với lực lượng Thanh tra Xây dựng, 980 biên chế
Thanh tra địa bàn 24 quận huyện trên tổng số 1.266 biên chế được giao
(chiếm 77,4%). Ngành Thanh tra được hưởng phụ cấp thanh tra viên (mỗi
năm đều xét công chức thanh tra lên thanh tra viên theo tiêu chuẩn nhất định),
kinh phí để chi phụ cấp trách nhiệm thanh tra viên cũng được tính vào định
mức kinh phí khoán hàng năm, được hạch toán vào mục 6113 – phụ cấp trách
nhiệm, kinh phí này cũng làm cho các khoản chi cho con người tăng định kỳ
hàng năm [45].
Ngân sách chi thường xuyên bị cắt giảm trong khi khối lượng công việc
phải đảm nhận của Sở tăng lên, được Ủy ban nhân dân thành phố giao thêm
một số nhiệm vụ mới, thu nhập trung bình của cán bộ, công chức trong 3 năm
được thể hiện trong bảng sau:
56

Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
Tổng chi cho con người 121.686.452.083 122.690.065.278 112.476.904.143
Số biên chế có mặt thực tế 1.258 người 1.262 người 1.243 người
Thu nhập bình quân năm 96.730.089 97.218.752 90.488.257
Thu nhập bình quân một
tháng 8.060.840 8.101.562 7.540.688
Nguồn: Báo cáo tài chính 2014, 2015, 2016 và bảng lương tháng 12/2014, 12/2015,
12/2016)
Bảng 2.4: Bảng thu nhập của cán bộ, công chức (2014 - 2016)
Việc ngân sách bị cắt giảm dẫn đến thu nhập bình quân của cán bộ, công
chức và người lao động giảm là đương nhiên. Mức độ giảm này là khá thấp.
Với tổng thu nhập khoảng trung bình khoảng 8 triệu đồng 1 tháng như vậy chỉ
mới đáp ứng được nhu cầu mức sống tối thiểu cho cán bộ, công chức và người
lao động tại Sở. Đạt được thu nhập như trên đã nhờ đặc thù Sở Xây dựng
được giao thẩm quyền thu thêm một số loại phí, tỷ lệ trích để lại lên đến 90%
nên có thêm nguồn thu này để trang trải chi phí hành chính, giảm bớt chi phí,
tăng nguồn chi cho con người. Nguồn thu không ổn định nên xét tổng thể, thu
nhập cho một cán bộ, công chức và người lao động làm việc tại cơ quan hành
chính chỉ đạt được mức sống tối thiểu.
So sánh với số liệu được thống kê của Cục Thống kê thành phố Hồ Chí
Minh về thu nhập bình quân đầu người một tháng theo giá thực tế của nhóm
thành thị, thu nhập bình quân năm 2014 là 5.118.400 đồng, chưa có số liệu
thống kê của năm 2015 và năm 2016 [19,tr.327] thì mức thu nhập của cán bộ,
công chức cao hơn so với thu nhập bình quân nhưng nếu so sánh với mức
đóng thuế thu nhập cá nhân được áp dụng từ 01/7/2013, mức giảm trừ bản
thân là 9.000.000 đồng, thì mức thu nhập trên mới chỉ đáp ứng nhu cầu bình
quân của một người trưởng thành đã đi làm.
57

Tuy nhiên, đối chiếu Thông tư Liên tịch số 71/2014/TTLT-BTC-BNV,
trong phạm vi nguồn kinh phí tiết kiệm được, cơ quan thực hiện chế độ tự chủ
được áp dụng hệ số tăng thêm quỹ tiền lương tối đa không quá 1,0 (một) lần
so với tiền lương ngạch, bậc, chức vụ do nhà nước quy định để trả thu nhập
tăng thêm cho cán bộ công chức và người lao động.
Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
Thu nhập tăng thêm 37.294.729.112 34.436.391.117 26.566.684.256
Tổng quỹ lương
(gồm tiền lương, 47.598.154.067 47.673.515.145 51.509.795.107
ngạch, bậc, chức vụ)
Tỷ lệ thu nhập tăng
thêm so với tiền
78,35% 72,23% 51,58%
lương, ngạch, bậc,
chức vụ
Bảng 2.5: Bảng tỷ lệ so sánh thu nhập tăng thêm theo Thông tư 71
Mặc dù chi con người chiếm đến hơn 80% tổng chi ngân sách nhưng thu
nhâp tăng thêm của cán bộ, công chức cũng chỉ đạt vào năm cao nhất là 78%,
giảm dần đến năm 2016 còn 52%.
Thực tế trong 3 năm qua, nhờ có nguồn thu từ phí, lệ phí được trích để
lại sử dụng nên Sở Xây dựng đã giảm thiểu được đáng kể chi phí quản lý hành
chính, mới có nguồn để tăng thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức.
Việc sử dụng nguồn thu từ phí, lệ phí được để lại theo quy định, các cơ
quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp phải trích 40% trên tổng số thu
từ phí và lệ phí để làm nguồn thực hiện cải cách tiền lương, số tiền này chỉ
được sử dụng để tăng lương hoặc có hướng dẫn sử dụng của Bộ Tài chính
[4,5,6].
58

Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
Nguồn thu phí, lệ phí
5.478.391.724 11.224.065.367 18.630.038.286
được để lại sử dụng
Trích 40% thực hiện
2.191.356.690 4.489.626.147 7.452.015.314
cải cách tiền lương
Đã sử dụng 2.056.842.774 4.538.379.310 6.478.903.215
Bảng 2.6: Bảng tổng hợp tình hình sử dụng nguồn phí, lệ phí
Như vậy, với nguồn kinh phí được ngân sách cấp như hiện nay về cơ bản
Sở Xây dựng hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao đồng thời
đápứng mức sống tối thiểu cho cán bộ, công chức và người lao động.
Về kinh phí quản lý hành chính
Sở Xây dựng thực hiện giải ngân kinh phí quản lý hành chính theo đúng
dự toán được giao, tất cả các khoản chi phục vụ công tác quản lý hành chính
đều được sự phê duyệt của chủ tài khoản, phó chủ tài khoản được ủy quyền
hợp pháp theo quy định.
Qua báo cáo tài chính 3 năm 2014, 2015, 2016, tổng chi ngân sách nhà
nước cho chi phí quản lý hành chính lần lượt là 15,19%; 14,61%; 15,68%.
Với khối lượng công việc Ủy ban nhân dân thành phố giao cho Sở Xây dựng
nêu trên, thì mới mức chi như vậy về cơ bản đã đảm bảo hoàn thành các
nhiệm vụ được giao, mục đích chi đúng chuyên môn, nghiệp vụ. Thêm vào
đó, Sở Xây dựng có nguồn bổ sung ngân sách từ phí, lệ phí được để lại sử
dụng nên cũng làm giảm bớt áp lực sử dụng ngân sách nhà nước, tiết kiệm
kinh phí tự chủ (các khoản chi từ phí, lệ phí được để lại nằm trong danh mục
được chi phục vụ công tác thu phí gồm: Văn phòng phẩm, công tác phí, sửa
59

chữa tài sản phục vụ chuyên môn, chi phí nghiệp vụ chuyên môn) cụ thể dưới
bảng sau:
Khoản
Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016
chi
Ngân sách nhà Chi từ phí, lệ Ngân sách nhà Chi từ phí, lệ Ngân sách nhà Chi từ phí, lệ
nước giao phí để lại nước giao phí để lại nước giao phí để lại
Chi con
121.686.452.083 1.492.359.474 122.690.065.278 1.747.913.124 112.476.904.143 2.400.023.800
người
Chi phí
quản lý
21.792.379.110 564.483.300 20.991.592.697 2.790.466.186 20.921.350.503 4.078.879.415
hành
chính
TỔNG 143.478.831.193 2.056.842.774 143.681.657.975 4.538.379.310 133.398.254.646 6.478.903.215
Bảng 2.7: Bảng tổng hợp chi tiêu từ nguồn ngân sách và phí, lệ phí
Tóm lại, sau khi so sánh tỷ trọng giữa phần chi cho con người và chi phí
quản lý hành chính tại Sở Xây dựng, tỷ lệ khoảng 85:15, với chức năng và
nhiệm vụ được giao, tỷ trọng này là hợp lý, vừa đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ
Ủy ban nhân dân thành phố giao phó, vừa tạo được nguồn thu nhập tăng thêm
cho cán bộ, công chức và người lao động.
2.2.4. Quy trình quản lý ngân sách tại Sở Xây dựng Thành phố Hồ
Chí Minh
2.2.4.1. Lập dự toán
Hàng năm, căn cứ công văn hướng dẫn lập dự toán ngân sách nhà nước
của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Sở Kế hoạch và Đầu tư và Sở
Tài chính ban hành về việc hướng dẫn lập dự toán thu chi ngân sách nhà
nước, Sở Xây dựng triển khai công tác lập dự toán. Văn phòng Sở (Tổ Tài
60

chính - kế toán) sẽ có công văn yêu cầu các phòng ban chuyên môn, đơn vị sự
nghiệp trực thuộc xây dựng dự toán căn cứ vào tình hình chức năng, nhiệm vụ
cụ thể của từng đối tượng để lập dự toán theo đúng quy định, tiêu chuẩn định
mức.
Riêng công tác lập dự toán về kinh phí chi thường xuyên (dựa vào tổng
quỹ lương và chi phí quản lý hành chính) Sở Tài chính sẽ thông báo định mức
hàng năm để đơn vị xây dưng dự toán và Quyết định giao chỉ tiêu biên chế
của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh (thường thì biên chế sẽ bằng
năm trước đó nếu không có Quyết định thay đổi). Thực hiện theo hướng dẫn
của Bộ Tài chính, nếu tính tiết kiệm 10% chi thường xuyên đơn vị sẽ cắt giảm
trực tiếp tại Công văn đề nghị thẩm tra dự toán gửi Sở Tài chính.
Sau khi có số kinh phí được tạm giao năm nay, Sở Xây dựng sẽ tiến hành
phân bổ kinh phí đều cho các hạng mục theo mục lục ngân sách. Đầu tiên là
phân bổ về lương, tính theo bảng lương tháng gần nhất lập dự toán (thường là
theo bảng lương tháng 6 hoặc tháng 7) và ước lượng khoảng bao nhiêu người
được tăng lương định kỳ 3 năm 1 lần, hệ số 0,33 mỗi lần tăng lương. Từ đó để
xác định các khoản chi theo lương (gồm có phụ cấp lương, các khoản chi bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn và bảo hiểm thất nghiệp).
Tiếp theo là phân bổ dự toán cho các khoản chi phí quản lý hành chính.
Thứ nhất là phân bổ các mục chi bắt buộc như điện, nước, văn phòng phẩm,
vật tư văn phòng, bưu chính, công tác phí... Cuối cùng, căn cứ vào tình hình
mua sắm, sửa chữa, bảo dưỡng tài sản trong năm, phân bổ nguồn kinh phí còn
lại vào các mục chi sửa chữa, mua sắm, phục vụ công tác chuyên môn, chi
thuê mướn bên ngoài,...
Có thể thấy đây là phương thức lập dự toán ngân sách theo khoản mục,
những khoản mục này được quy định chi tiết trong hệ thống mục lục ngân
sách, cách thức này có ưu điểm là đơn giản, dễ thực hiện và dễ dàng kiểm
61

soát được các khoản chi bằng cách so sánh với những năm trước đó thông qua
việc so sánh các yếu tố đầu vào của các năm. Tuy nhiên, cách thức này cũng
có những điểm còn hạn chế như : Nhấn mạnh nhiều đến những khoản chi co
tính chất tuân thủ mà Nhà nước đưa ra, chưa trả lời được câu hỏi tại sao lại
cần có khoản chi đó, ngân sách lập trong thời gian ngắn hạn là 1 năm; chưa có
cơ chế phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả, cứng nhắc trong việc lập dự
toán hàng năm.[23, tr.136]
2.2.4.2. Thực hiện dự toán
Căn cứ vào Quyết định giao dự toán của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ
Chí Minh, Thông báo thẩm tra dự toán của Sở Tài chính, Quyết định giao dự
toán của Giám đốc Sở Xây dựng, các phòng ban, đơn vị thực hiện dự toán
được duyệt, với từng khoản chi ngân sách theo mục lục ngân sách, Sở Xây
dựng lấy đó làm căn cứ để theo dõi theo từng khoản chi có nằm trong dự toán
hay không.
Trên thực tế thì ngoài một số khoản chi cho con người là ít có biến động
(tăng định kỳ theo năm) thì với các khoản chi khác. Chỉ có khoản chi mang
tính chất bắt buộc là chi điện, nước, văn phòng phẩm, bưu chính, cước phí
thông tin liên lạc, công tác phí... Còn lại các khoản chi khác, trước khi được
duyệt chi đều được đối chiếu với dự toán được giao. Bên cạnh đó, có những
mục chi được xây dưng dự toán nhưng trên thực tế lại không chi nên là tùy
thuộc vào tình hình thực tế phát sinh mà Sở Xây dựng có những điều chỉnh
nhất định phù hợp với định mức nguồn kinh phí cho phép, miễn sao tổng dự
toán không vượt định mức được phê duyệt.
2.2.4.3. Quyết toán
Theo quy định tại Mục 3, Điều 29, Luật Kế toán số 88/2015/QH13 quy
định về báo cáo tài chính của đơn vị kế toán, báo cáo tài chính của đơn vị kế
toán phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn 90
ngày, kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật.
62

Hàng năm, định kỳ trước ngày 31/3, Sở Xây dựng sẽ báo cáo số liệu
quyết toán tổng hợp tất cả các nguồn kinh phí được thực hiện trong năm trước
đó gửi Sở Tài chính, Sở Tài chính căn cứ vào dự toán giao, tình hình chấp
hành dự toán để ra thông báo xét duyệt quyết toán cho đơn vị cùng cấp. Sau
đó, Sở Tài chính tổng hợp quyết toán của tất cả các Sở ban, ngành thành phố
báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố và Hội đồng nhân dân thành phố.
Trong quá trình xét duyệt quyết toán, căn cứ vào những quy định về tiêu
chuẩn, chế độ, định mức về các khoản chi cho con người, hóa đơn chứng từ
kế toán hợp lệ cho các khoản chi phí quản lý hành chính, đồng thời đối chiếu
với số dư tại Kho bạc nhà nước thành phố để xem xét đơn vị có thực hiện các
khoản chi đúng quy định của pháp luật hay không. Nếu có khoản chi nào
không phù hợp, Sở Tài chính sẽ yêu cầu các đơn vị điều chỉnh, bổ sung hoặc
xuất toán khoản chi đó.
Thực hiện theo đúng yêu cầu về quyết toán ngân sách nhà nước giai
đoạn 2014 – 2016, Sở Xây dựng được nhận xét là làm đúng quy định, không
có khoản chi nào vượt định mức, tiêu chuẩn, chế độ, đồng thời các khoản chi
phí quản lý hành chính đúng hóa đơn, chứng từ hợp lệ, không có khoản chi
nào bị xuất toán.
2.2.4.4. Thanh tra, kiểm tra
Định kỳ theo kế hoạch hàng năm, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí
Minh hoặc Sở Tài chính đều thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra công tác
tài chính kế toán tại các Sở, ban ngành và Ủy ban nhân dân 24 quận, huyện,
phường xã. Các đoàn thanh tra, kiểm tra làm việc nghiêm túc, có kết luận
thanh tra, đưa ra kiến nghị, đề xuất để các cơ quan, đơn vị kịp thời khắc phục
những sai sót, rút kinh nghiệm, đánh giá những tồn tại để tăng cường công tác
quản lý tài chính, kế toán.
Ngoài ra, Sở Xây dựng cũng tiến hành hoạt động tự kiểm tra do Thanh
tra Sở Xây dựng thực hiện, kiểm tra các khoản thu, chi ngân sách hoạt động,
63

việc quản lý và sử dụng tài sản cố định, công cụ, dụng cụ, quỹ lương, việc
thực hiện quyết toán thu chi tài chính, công tác.
2.2.5. Xây dựng và thực hiện quy chế chi tiêu nội bộ tại Sở Xây dựng
Thành phố Hồ Chí Minh
Việc xây dựng Quy chế chi tiêu nội bộ tại Sở Xây dựng được thực hiện
định kỳ hàng năm tại Hội nghị cán bộ, công chức được tổ chức 1 năm 1 lần.
Trong Hội nghị này, căn cứ vào bản dự thảo Quy chế chi tiêu nội bộ, cán bộ,
công chức có thể nghiên cứu, bổ sung, góp ý tại Hội nghị theo đúng tinh thần
dân chủ để Ban Giám đốc và Ban chấp hành Công đoàn Sở xem xét, điều
chỉnh, bổ sung cho phù hợp với tình hình hiện tại. Thường thì sau khi Quy chế
chi tiêu nội bộ được Giám đốc Sở ký, hàng năm sẽ bổ sung thêm Nghị quyết
Liên tịch của Ban Giám đốc và Ban chấp hành Công đoàn Sở làm căn cứ pháp
lý cao nhất để chi tiêu tài chính trong năm đó (có thể là nâng lên hoặc hạ
xuống mức chi các khoản, bổ sung điều khoản mới, bỏ bớt mục chi,...).
Hội nghị cán bộ, công chức thường được diễn ra vào cuối năm, để đến
năm mới thực hiện theo Quy chế chi tiêu nội bộ và Nghị quyết liên tịch vừa
được thông qua.
Trong quá trình thực hiện chi tiêu tại Sở Xây dựng áp dụng đúng theo
những nội dung được ký trong Quy chế chi tiêu nội bộ và Nghị quyết liên
tịch, những khoản chi nào ko nằm trong Quy chế và Nghị quyết đều được
trình lên Ban Giám đốc xem xét, duyệt chi. Bên cạnh đó, Kho bạc nhà nước
thành phố Hồ Chí Minh kiểm soát chi rất chặt chẽ, trước khi thực hiện thanh
toán bất cứ các khoản chi phúc lợi nào đều xem xét khoản chi đó có được
thông qua tại Quy chế chi tiêu nội bộ hoặc Nghị quyết liên tịch hay không.
Quy chế chi tiêu nội bộ được áp dụng đúng mức chi, đúng thực tế phát sinh,
các khoản chi nào không nằm trong Quy chế đều được trình xin ý kiến của
chủ tài khoản – Giám đốc Sở Xây dựng.
64

2.3. Đánh giá thực trạng cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài
chính tại sở xây dựng thành phố Hồ Chí Minh
2.3.1. Những kết quả đạt được
2.3.1.1. Về cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về biên chế
Ngay từ khi thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về biên chế và
kinh phí quản lý hành chính theo Nghị định 130/NĐ-CP ngày 17/10/2005 của
Chính phủ, về cơ bản đã đạt được những thành tựu nhất định, cụ thể như sau:
Sở Xây dựng nói riêng và các cơ quan hành chính nhà nước nói chung
được trao quyền tự chủ, được chủ động hơn trong việc sử dụng biên chế và
kinh phí quản lý hành chính một cách hợp lý nhất để vừa có thể hoàn thành
chức năng, nhiệm vụ được giao đồng thời sự linh hoạt trong việc sử dụng
nguồn tài chính được ngân sách cấp chi cho những hoạt động thật sự cần thiết,
thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí nhằm bảo đảm thu nhập cho cán bộ, công
chức và người lao động.
Từ khi cơ chế tự chủ về biên chế ra đời, thay thế cho cơ chế phân bổ chỉ
tiêu trước đây đã phần nào phát huy tính chủ động của cơ quan cấp dưới, tăng
cường phân cấp, phân quyền. Với 1.299 biên chế, rút gọn lại còn 1.266 biên
chế vào năm 2016 và theo Quyết định mới nhất của Ủy ban nhân dân thành
phố vào năm 2017 còn 1.255 biên chế (mặc dù định mức tăng lên
125.000.000 đồng/cán bộ, công chức và 96.000.000 đồng/người lao động hợp
đồng Nghị định 68) [53,54]. Đứng trước tình hình khó khăn về ngân sách,
biên chế bị cắt giảm, Ủy ban nhân dân thành phố chỉ giao biên chế theo đúng
số có mặt thực tế, nguồn lực tài chính ngày càng khan hiếm trong khi chức
năng, nhiệm vụ mới luôn được bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp với sự phát
triển của xu thế phát triển trong nước và điều kiện hội nhập quốc tế, đòi hỏi
mỗi cơ quan hành chính nhà nước phải có sự chủ động nhất định trong việc sử
dụng biên chế và kinh phí được giao.
65

Với đặc thù của Sở Xây dựng là 12 phòng ban chuyên môn trực thuộc
Văn phòng cơ quan Sở làm công tác tham mưu và chuyên môn, còn có 24 Đội
Thanh tra địa bàn quận, huyện. Qua đó, có sự chủ động trong việc giao biên
chế cho từng phòng ban và Đội Thanh tra địa bàn quận, huyện, tùy thuộc vào
chức năng, nhiệm vụ cụ thể tại mỗi thời điểm mà có sự luân chuyển, điều
động. Điều này có tác dụng tích cực trong việc nâng cao ý thức của từng cán
bộ, công chức, người lao động trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiết
kiệm đồng nghĩa với tăng thu nhập.
Đảng ủy và Ban Giám đốc Sở đã quán triệt quan điểm chỉ đạo sắp xếp
lại bộ máy theo hướng tinh gọn, rà soát và đối chiều theo Đề án vị trí việc
làm, luôn chủ động, đi đầu trong việc sử dụng tiết kiệm biên chế được giao,
với số biên chế thực tế có mặt luôn thấp hơn số biên chế được giao (như năm
2016 tiết kiệm 23 biên chế), khắc phục được việc sử dụng nhân lực không
đúng chỗ (nơi quá thừa hoặc nơi quá thiếu). Đề án vị trí việc làm được thực
hiện nghiêm túc, đảm bảo tối đa không có biên chế nào thừa hay tình trạng
công chức “sáng cắp ô đi, tối cắp về”. Sở Xây dựng thực hiện việc chuẩn hóa
cán bộ, công chức, đảm bảo công chức có trình độ, năng lực chuyên môn
nghiệp vụ đúng với nhu cầu tại vị trí việc làm đó.
Sở Xây dựng tiếp tục thực hiện việc đẩy mạnh thực hiện cải cách hành
chính, đổi mới căn bản cơ chế quản lý, sử dụng công chức. Đã khuyến khích
được từng phòng ban và 24 Đội Thanh tra địa bàn quận, huyện nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức, sắp xếp, bố trí lao động hợp lý, khoa học,
tăng năng xuất và hiệu quả công việc nhằm tiết kiệm biên chế và nâng cao đời
sống vật chất cho cán bộ, công chức.
2.3.1.2. Về cơ chế quản lý tài chính
Thực hiện quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ về kinh phí đã giúp cho
Sở Xây dựng nói riêng và các cơ quan hành chính nhà nước nói chung có sự
chủ động tích cực trong việc phân bổ nguồn lực tài chính hàng năm, để có
66

những kế hoạch và biện pháp hữu hiệu đảm bảo vừa hoàn thành nhiệm vụ
được giao đồng thời có thu nhập tăng thêm cải thiện đời sống cho cán bộ,
công chức.
Do cơ chế đặc thù của Sở Xây dựng bao gồm cả 24 Đội Thanh tra địa
bàn quận, huyện, nên việc phẩn bổ kinh phí cũng được giao khoán kinh phí về
cho từng đội theo số biên chế của từng đội, được Giám đốc Sở ký Quyết định
giao chỉ tiêu biên chế. Để Đội trưởng mỗi đội chủ động trong việc sử dụng
kinh phí được giao của mình, tiết kiệm tăng thu nhập cho anh em trong đội,
tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức. Mặc dù tại 24 Đội Thanh tra địa
bàn quận, huyện không có nguồn thu nào khác nguồn thu từ ngân sách cấp.
Ban Giám đốc Sở luôn vẫn luôn có những chính sách hỗ trợ về kinh phí để tạo
điều kiện tối đa cho các đội yên tâm công tác, bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ
được giao.
Dựa vào thực trạng quản lý tài chính của Sở Xây dựng, phần kinh phí
chi cho con người định kỳ hàng năm tăng, do Nhà nước thực hiện tăng lương
cơ bản định kỳ theo lộ trình, nên các khoản chi lương và phụ cấp theo lương
cũng tăng theo. Sở Xây dựng luôn đảm bảo các khoản chi cho con người theo
đúng nội dung chi, đảm bảo chặt chẽ, đúng đối tượng và chế độ quy định,
những khoản chi không có trong quy định đều được thông qua công khai
minh bạch tại Hội nghị cán bộ, công chức hàng năm. Sở Xây dựng luôn đảm
bảo thanh toán chi trả đầy đủ các khoản thuộc về chi cho con người.
Bên cạnh đó, việc quản lý nhóm chi kinh phí quản lý hành chính cũng
được đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm, chống lãng phí, ngoài những khoản chi
mang tính bắt buộc như tiền internet, điện, nước, điện thoại, vật tư văn phòng
phẩm, thông tin liên lạc, chi phí thuê mướn và sửa chữa, bảo trì thường xuyên
thì những khoản chi không mang tính bắt buộc đều được kiểm soát chặt chẽ,
phải thật sự cần thiết và mang lại lợi ích, hiệu quả cao mới được duyệt chi.
Quy trình duyệt chi cũng đảm bảo từ khâu lựa chọn nhà cung cấp, nhà thầu,
67

đến kiểm soát nguồn chi và được sự cho phép duyêt chi của chủ tài khoản –
Giám đốc Sở. Sở Xây dựng định kỳ luôn ban hành Thông báo, Chương trình
hành động tiết kiệm, chống lãng phí đến toàn thể cán bộ, công chức trong cơ
quan nghiêm chỉnh chấp hành với những biện pháp cụ thể, từ tiết kiệm điện,
nước, văn phòng phẩm đến nhiên liệu xăng dầu trong sử dụng xe
công...[38,39]
2.3.1.3. Về thu nhập tăng thêm của cán bộ, công chức
Mặc dù đứng trước tình hình khó khăn chung về ngân sách nhà nước,
thu không đủ bù chi, thực hiện chính sách tinh giản biên chế, biên chế thường
xuyên bị cắt giảm. Theo xu hướng chung của Thành phố Hồ Chí Minh và cả
nước, Ủy ban nhân dân Thành phố sẽ giao biên chế theo số có mặt thực tế
(theo bảng lương). Sở Xây dựng từ 1.299 biên chế xuống còn 1.266 biên chế,
đến năm 2017 còn 1.255 biên chế, ngân sách bị cắt giảm tương ứng. Lãnh đạo
Sở đã có những biện pháp triệt để nhằm tiết kiệm biên chế, tiết kiệm tối đa chi
phí quản lý hành chính, tận dụng nguồn thu từ phí, lệ phí được trích để lại để
có nguồn chi đảm bảo thu nhập tối thiểu cho cán bộ, công chức và người lao
động. Phương án chi thu nhập tăng thêm được xây dựng trên cơ sở căn cứ vào
số tiền đã tiết kiệm trong năm (sau khi đối chiếu nguồn kinh phí tiết kiệm
được với Kho bạc nhà nước vào thời điểm cuối năm) cụ thể:
- Phân bổ 70% kinh phí tiết kiệm để chi bổ sung thu nhập tăng thêm bình
quân cho toàn thể cán bộ, công chức, người lao động.
- Phân bổ 30% kinh phí tiết kiệm chi thu nhập tăng thêm theo hệ số
lương, cấp bậc, chức vụ cho cán bộ, công chức, người lao động [40].
Việc phân bổ kinh phí tiết kiệm như trên mục đích rút ngắn thu nhập
giữa người có hệ số lương cao và người có hệ số lương thấp, đảm bảo thu
nhập cho toàn thể cán bộ, công chức và người lao động, tạo động lực làm việc
cho công chức mới vào. Do đó, cán bộ, công chức và người lao động Sở luôn
có tinh thần làm việc tận tụy, chăm chỉ, sáng tạo, đảm bảo tốt nhiệm vụ được
68

Luận văn thạc sĩ Quản lý tài chính tại sở xây dựng thành phố hồ chí minh.doc

Luận văn thạc sĩ Quản lý tài chính tại sở xây dựng thành phố hồ chí minh.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận văn thạc sĩ Quản lý tài chính tại sở xây dựng thành phố hồ chí minh.doc

Similar to Luận văn thạc sĩ Quản lý tài chính tại sở xây dựng thành phố hồ chí minh.doc (16)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 🥳🥳 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Luận văn thạc sĩ Quản lý tài chính tại sở xây dựng thành phố hồ chí minh.doc