1. UNIT 1
TEORI KREATIVITI DAN
PEMIKIRAN KREATIF

2. HASIL PEMBELAJARAN
Pada akhir unit ini, anda diharap dapat
1. Menjelaskan maksud am kreativiti dan
pemikiran kreatif kanak-kanak.
2. Mengenal pasti teori-teori yang berkaitan
dengan kreativiti
3. Memahami idea pemikiran kreatif
dikalangan kanak-kanak.
4. Mengenal pasti strategi pengajaran yang
berkesan untuk mempertingkatkan kreativiti
kanak-kanak.

3. PENGENALAN
kanak-kanak mempunyai kecenderungan yang
tinggi terhadap kreativiti dan pemikiran kreatif.
Kreativiti kanak-kanak boleh dikenalpasti
semasa mereka melaksanakan aktiviti seni
visual dan juga seni persembahan dengan
mengambil kira sikap, motivasi, kemampuan
dan kemahiran mereka
Kreativiti kanak-kanak bermula dengan
berimaginasi, mengeluarkan idea, menerokai
dan membuat keputusan

4. Kreativiti
Kreativiti ialah keupayaan untuk menghasilkan
sesuatu yang baru
Kamus Dewan (1993) memberikan maksud
kreativiti sebagai kemampuan (kebolehan)
mencipta daya kreatif dan kekreatifan.
May (1975) menyatakan kreativiti sebagai
poses membawa sesuatu yang baru ke
dalamnya

5. Torrance (1970) menyatakan kreativiti sebagai
sesuatu yang mempunyai keunikan.
Schirmacher (1998), perkembangan kreativiti
kanak-kanak boleh dikategori kepada dua,
iaitu
(i) menerusi aktiviti seni
(ii) aktiviti harian mengikut umur.

6. Aktiviti seni dan aktiviti harian yang kreatif kanak-kanak
UMUR AKTIVITI
2 – 3 TAHUN Menconteng, melukis, menyanyi dan
bermain.
4 – 5 TAHUN Melukis, mewarna, menyanyi,
menari dan permainan kata-kata.
6 - 7 TAHUN Drama, memasak dan aktiviti lain
yang berinteraksi.
8 – 9 TAHUN Bercerita, permainan dan pakaian
beragam.
10 - 11 TAHUN Visualisasi, numerasi dan literasi.
12 – 13 TAHUN Mendapat informasi, mengenali
mesin dan penulisan kreatif.

7. Pemikiran kreatif
Kemahiran berfikir secara kreatif merupakan
kebolehan kanak-kanak untuk mencerna,
berimaginasi, menghasilkan idea dan
mempelbagaikan idea masing-masing
Pemikiran kreatif dapat meningkatkan
inovasi, imaginasi dan kreativiti kanak-
kanak menerusi aktiviti seni.

8. Empat ciri pemikiran kreatif kanak-kanak :
(Poh, 1996)

9. Empat ciri utama pemikiran kreatif
(i) Imaginatif - meliputi imaginasi yang
mencapah berdasarkan pengalaman dan
kemahiran sintesis cantuman idea-idea sedia
ada.
(ii) Keberanian - boleh diertikan sebagai
seseorang yang sanggup menerima risiko
dan kritikan serta bertanggungjawab atas
keputusan yang dibuat

10. (iii) Perkembangan - idea meliputi perluasan
idea dan mensintesis idea yang ada
(iv) Mereka cipta - meliputi penghasilan idea
baru dan reka cipta berdasarkan alternatif

11. Teori kreativiti
Kanak-kanak mempunyai kecenderungan dan minat secara
semulajadi terhadap aktiviti-aktiviti seni visual dan seni
persembahan yang dapat meningkatkan kreativiti mereka.
Teori Dua Belahan Otak
Teori Six Thinking Hats
Teori Kreativiti Paul Torrence
Teori Multiple Creative Talent
Teori Lowenfeld Stages of Aritistics Development
Teori Perkembangan Kreativiti Fisher

12. Teori Dua Belahan Otak
Otak kanan - melihat sesuatu secara menyeluruh
- lebih fokus kepada imaginasi dan
kreativiti
Otak kiri - melihat sesuatu secara kritis
- lebih fokus kepada urutan, kemahiran
analisis dan pemikiran logik
- aktiviti membuat eksperimen dan
aktiviti yang berkaitan dengan numerasi.

13. Teori Six Thinking Hats Edward de Bono
Seseorang yang kreatif perlu pandai mengurus emosi
Enam warna yang menjadi pemikiran ketika berhadapan
situasi tertentu
Putih - mendapatkan informasi yang meliputi fakta,
figura dan maklumat
Merah - situasi perasaan yang meliputi luahan mood
dan emosi
Hitam - penilaian negatif terhadap kesalahan dan
halangan
Kuning - penilaian positif
Hijau - berkaitan dengan kreativiti
Biru - situasi metakognitif yang berkaitan aspek
seseorang yang berfikir.

14. Tujuh perkara yang penting di dalam Teori
Kreativiti Paul Torrence
Penyoalan
Penemuan
Pemerhatian
Percubaan
Penerokaan
Memanipulasi
Aktiviti

15. Teori Kreativiti Paul Torrence
Tujuh perkara yang sangat penting di dalam proses mencungkil kreativiti
seseorang individu
PROSES PERKARA
Penyoalan Menstimulasi minda kanak-kanak dengan cara soal
jawab.
Penemuan Memberikan galakan dan rangsangan kepada
kanak-kanak bagi menggalakkan penemuan-
penemuan terbaru.
Pemerhatian Membuat pemerhatian dengan menggunakan
pancaindera
Percubaan Membuat eksperimen dan berusaha berterusan
bagi mendaptkan hasil terbaik
Penerokaan Memberi galakan untuk mengeksplorasi pelbagai
bahan terdapat di sekeliling.
Memanipulasi Menggunakan bahan atau situasi sedia ada untuk
menghasilkan sesuatu.
Aktiviti Mencungkil kreativiti kanak-kanak melalui aktiviti
bermain

16. Lima sifat dalam Teori Multiple Creative talent
diperkenalkan oleh Calvin W Taylor
Kreativiti bersifat ekspresif.
 Kreativiti bersifat
penghasilan
Kreativiti bersifat Inovatif
 Kreativiti bersifat inventif
 Kreativiti bersifat emergen

17. Teori Multiple Creative Talent Calvin W Taylor
Pengembangan bakat kanak-kanak berkait rapat dengan cara guru merangsang
pemikiran mereka
Sifat Krativiti Perkara
Kreativiti bersifat
ekspresif
Berlaku secara bebas. Guru membimbing
kanak-kanak meluahkan idea untuk
menghasilkan karya mengikut kemampuan
kanak-kanak
Kreativiti bersifat
penghasilan
Kecekapan menghasilkan sesuatu. Guru
membimbing kanak-kanak untuk
menambah baik kemahiran sedia ada
Kreativiti bersifat
Inovatif
Modifikasi sesuatu andaian asas secara
alternatif. Guru membimbing kanak-kanak
membuat modifikasi konsep asas kepada
idea baru yang lebih bermakna

18. Sifat Krativiti Perkara
Kreativiti bersifat
inventif
Keupayaan mencipta sesuatu benda
atau objek melalui proses penerokaan.
Guru memberikan pujian dan galakan
kepada kanak-kanak supaya mereka
tidak putus asa
Kreativiti bersifat
emergen
Merupakan bentuk kreativiti yang
tertinggi. Keseluruhan prinsip
formal diterjemahkan dan muncul di
dalam bentuk abstrak. Contohnya
lukisan figura manusia digambarkan
tanpa menitik beratkan bentuk
asalnya.

19. Lapan kategori kreatif yang diperkenalkan oleh
Lowenfeld dalam Teori Lowenfled Stages of
Aritistices Development.
Cabaran
Kelancaran
Kelenturan
Keaslian
Pemikiran bercapah
Keinginan
Kompleks
Makna baru

20. Teori Lowenfeld Stages of Aritistics Development
Lowenfeld
Aktiviti seni yang dilaksanakan secara berterusan memberi
peluang kepada kanak-kanak untuk menggunakan deria
pancaindera secara menyeluruh sebagai proses pengamatan
dan merekod
Kategori Penerangan
Cabaran Menerima cabaran masalah yang wujud
dalam sesuatu situasi. Dapat bersesuaian
dengan situasi persekitaran
Kelancaran Berimaginasi dan berfikiran terbuka untuk
mengkaitkan idea dalam menghasilkan
kerja kreatif supaya berjalan lancar
Kelenturan Sanggup menerima perubahan dan
menyesuaikan diri mengikut situasi

21. Kategori Penerangan
Keaslian Meluahkan idea sendiri tanpa menirut
orang lain
Pemikiran
bercapah
Dapat mengembangkan idea yang sedia
ada
Keinginan Mempunyai perasaan ingin tahu dan
berupayaan untuk membuat analisis
Kompleks Berupaya membuat sintesis
Makna baru Menghasilkan sesuatu produk atau idea
yang kreatif dan inovatif

22. Menurut Lowenfeld, kreativiti seseorang itu boleh diukur
melalui empat komponen
Komponen Perkembangan
Kelancaran Menterjemahkan idea dan
pendapat secara spontan dan
pantas
Fleksibel Berkemampuan menyesuaikan diri
dengan situasi yang berbeza-beza
Keaslian Berkeupayaan untuk mencari idea
yang baru dan asli
Kepekaan Mempunyai daya kepekaan yang
tinggi terhadap suatu keperluan

23. Lima tahap pemikiran kreatif dalam Teori
perkembangan Kreativiti Fisher :
Peringkat rangsangan
Peringkat penerokaan
Peringkat perancangan
Peringkat aktiviti
Kajian semula

24. Teori Perkembangan Kreativiti Fisher Fisher (1943)
lima tahap dalam pemikiran kreatif
Peringkat Penerangan
Rangsangan Mengemukakan pelbagai bentuk soalan seperti apa,
mengapa, siapa dan bagaimana untuk merangsang
pemikiran kreatif kanak-kanak.
Guru membimbing kanak-kanak berinteraksi secara aktif
dan menyampaikan perasaan ingin tahu mereka
Penerokaan Berupaya mencari dan mempunyai pemikiran ke hadapan
Guru membimbing kanak-kanak mencari jawapan atau
jalan penyelesaian melalui pelbagai cara
Perancangan Merancang aktiviti melalui proses perbincangan,
pemerhatian, interaksi dan sebagainya
Guru membimbing kanak-kanak membuat perancangan
belum melaksanakan aktiviti sebenar

25. Peringkat Penerangan
Aktiviti Melahirkan pemikiran kreatif melalui
tindakan setelah merancang segala aktiviti
Guru membimbing kanak-kanak
melaksanakan aktiviti yang dirancang
Kajian
Semula
Menilai keberkesanan tindakan yang telah
diambil bagi proses penambahbaikan
supaya tidak berulang kesalahan yang sama
Guru membimbing kanak-kanak untuk
memberikan pendapat dan komen.

26. UNIT 2
PENDEKATAN DAN TEORI SENI
SENI
 Seni bermaksud sesuatu yang halus.
 Terbahagi kpd :
i. Seni visual – mewarna, kraf,
menggambar, mereka corak
ii. Seni persembahan – muzik, tarian,
drama, pantun, sajak

27. TEORI SENI KLASIK
 Plato
- Memperkenalkan teori peniruan.
- Seni harus bercirikan idealistik.
- Beliau menyatakan kecantikan
hanya sementara.
- Menekankan isi .

28.  Aristotle
- Menolak teori Plato dengan
alasan kecantikan ialah sifat
fizikal yang di anggap fizikal
manusia.
- Menekankan bentuk dan waktu

29.  Socrates
- Memperkenalkan teori berkonsepkan
keseluruhan dan kesatuan.
- Sesuatu seni harus tergubah dalam
hubungan yang sesuai dalam satu
keseluruhan dan kesatuan dan
mempunyai ciri-ciri kesempurnaan,
keseimbangan dan kecantikan.

30. TEORI KOSMOLOGI
Berkaitan dengan alam semesta.
Melibatkan fenomena ruang dan masa
meliputi alam nyata dan tidak nyata.
Hubungan manusia dan alam mencetuskan
kreativiti dan keupayaan luar biasa untuk
menghasilkan karya seni .

31. TEORI SENI KONTEMPORARI
Membentuk identiti, stail dan teknik
tersendiri
Meliputi dua teori iaitu :
i. Teori Erwin Panofsky
ii. Teori Susanne K.Langer
Membentuk identiti, stail dan teknik
tersendiri
Meliputi dua teori iaitu :
i. Teori Erwin Panofsky
ii. Teori Susanne K.Langer

32. TEORI ERWIN PANOFSKY
Membincangkan tentang objek dan makna melalui
pernyataan ikonologi.
Ikonologi merupakan persoalan yang memperkatakan
mengenai objek dan makna.
Terdapat 3 objek dan makna dalam karya seni iaitu :
i. objek yang natural atau primari
ii. objek yang biasa atau sekunder
iii. Makna intrinsik atau isi

33. TEORI SUSANNE K.LANGER
Langer menolak teori peniruan Plato.
Menyatakan karya seni merupakan perasaan
seseorang pengkarya dan hanya sebagai ilusi.
Menyatakan bentuk menjadi tumpuan utama dalam
falsafah seni.
Menyarankan pengkarya seni perlu aplikasikan teknik
yang pelbagai dalam karya masing-masing.
Berpegang kepada 7 konsep karya seni iaitu bentuk,
abstrak, ekspresi, perasaan, lambang, ilusi dan imej.

34. APLIKASI TEORI PEMBELAJARAN
DALAM PENDIDIKAN SENI
Teori merupakan panduan strategi pengajaran
yang menggalakkan pengajaran yang terancang
dan berkesan.
Pendekatan dan teori pembelajaran dalam
pendidikan seni kanak-kanak meliputi
pendekatan konstruktivis,teori sosial-interaksi
Piaget dan teori Gestalt yang boleh diaplikasi
dalam pengajaran dan pembelajaran seni
kanakkanak.

35. PENDEKATAN KONSTRUKTIVIS
Membimbing kanak-kanak belajar secara mudah
berdasarkan pengalaman mereka
Bruner menggariskan tiga prinsip :
i] Pengajaran perlu
ii] Pengajaran mengikut urutan yang mudah difahami
iii] Pengajaran perlu dirancang dengan mudah
Pendekatan ini diaplikasikan dengan 4 cara
I] Membezakan maklumat
ii] Menyusun maklumat
iii] Menyampaikan maklumat
iv] Memberi pujian atau ganjaran dan nasihat atau galakkan

36. TEORI SOSIAL-INTERAKSI PIAGET
Perkembangan kognitif kanak-kanak dibina melalui
. Pengajaran dan pembelajaran
. Pengalaman masing-masing
. Bantuan interaksi sosial(rakan dan guru)
Menurut Piaget. Perkembangan kognitif kanak-kanak
terbahagi kepada empat peringkat
i] Peringkat Deria-Pergerakkan (0-2 Tahun)
- Tidak dapat menguasai simbol atau bahasa
- Berinteraksi melalui pancaindera dan gerak geri

37. ii] Peringkat Pra-Olahan (2 – 6 Tahun)
- Imaginasi sangat tinggi
- Telah menguasai bahasa dan menggunakan nama
iii] Peringkat Pengolahan Konkrit (7-11 Tahun)
- kemahiran bahasa dan berkomunikasi kanak-
kanak sangat tinggi
- Dapat memahami konsep lain yang lebih rumit ,
pengklasifikasian serta berkemampuan melihat
sesuatu perkara daripada pelbagai perspektif

38. iv] Peringkat Pengolahan Formal
(12 Tahun Ke Atas)
- Perkembangan fizikal kanak-kanak
adalah lebih pantas berbanding
perkembangan mental
- Mencapai tahap kemuncak kecerdasan
- memahami konsep abstrak dan mula
membentuk identiti diri

39. TEORI GESTALT
Teori gestalt memberi tumpuan kepada mengenal pasti
otak seseorang individu bertindak pada persepsi yang
diterima menerusi deria penglihatan
Proses menghasilkan karya seni itu lebih penting
berbanding dengan produk akhir
Enam hukum dalam teori gestalt meliputi :
1] pragnanz 2] persamaan 3] keintiman,
4] lengkap 5] kesinambungan positif
6] ciri-ciri bahagian.

40. SEKIAN .TERIMA KASIH
Disediakan oleh kumpulan 1
Esa Bin Mohd Salleh
Mohd Shahbuddin Bin Johanshah
Hasrin Bin Jemain
Merhalim Bin Ali