Freixo común (Fraxinus excelsior), Freixo de folla estreita (Fraxinus angustifolia), Freixo de flor (Fraxinus orno)

2. Os freixos son árbores de porte mediano a grande, de folla
caediza (agás algunhas especies de clima tropical) que viven en
lugares frescos, lameiros, brañas e ribeiras. Teñen as follas
compostas e os froitos son sámaras. É unha especie dioca, con
pés femininos e masculinos separados.
Coñécense 65 especies. En Galiza atópanse o freixo común e o
freixo de folla estreita. Tamén se atopa o freixo branco
naturalizado nas Illas Cíes e o freixo de flor (orno) como especie
ornamental
CLASE
Anxiospermas
ORDE
Lamiales
FAMILIA
Oleáceas

3. Freixo común
(Fraxinus excelsior)
fresno
ash
frêne élevé
freixo

4. Árbore de copa alta e ovoide
que pode acadar os 40 metros
de altura.
É orixinaria de Europa e oeste
de Asia que gosta de terreos
húmidos e ricos.
Atópase en ribeiras, sebes e
bosques húmidos.
En Galiza aparece no norte.
Nas montañas orientais forma
freixedos, pequenas masas de
bosque de ribeira.

5. TALO
O toro é recto, coa tona lisa,
de cor verde-gris nos
exemplares novos e castaña-
gris, con gretas nos
exemplares adultos. Os
gomos son de cor negra e
veludos, apuntados e
opostos.

6. FOLLAS
Caedizas, opostas, compostas,
pinnadas de 20 a 25 cm de
lonxitude. Formadas por 9-13
foliolos de forma oval-apuntada,
coa beira dentada, de cor verde
escura pola cara superior e máis
crara pola inferior. No outono
póñense de cor amarela viva.

7. FLORES
Sen pétalos, agrupadas en panículas de cor verde cos rabos longos
que poden conter flores masculinas e femeninas, mesturadas ou
separadas. Os elementos masculinos son simples estames (dous por
flor). As flores femininas son pistilos solitarios en forma de frasco.
Florece en primavera e polinízase polo vento.

8. FROITOS
Secos (sámaras), con ás de forma
lanceolada duns 3 cm de
lonxitude, de cor castaña cando
están maduros.

9. CICLO ANUAL-FREIXO COMÚN
Folla
Flor
Froito
xaneiro febreiro marzo abril maio xuño xullo agosto setembro outubro novembro decembro

10. Freixo no Parque de Castrelos-Vigo. Ten
máis de 100 anos e 38 m de altura.
Freixo no balneario de
Guiririz.

11. Freixo na casa do
Gado. Sobrado dos
Monxes.

12. Freixo en Muimenta (Cospeito.
3,25 m de oerímetro.

13. USOS:
A madeira é resistente e utilízase para
mangos de ferramentas e pezas de carros.
As follas teñen propiedades laxantes e
diuréticas, a tona para baixar a febre,
aperitivo e expectorante.

14. CANTIGA POPULAR:
Se queres que o carro ande
forte, a un tempo e velaíño,
bótalle o eixo de freixo
e as treitoiras de sanguiño.
MONTAXE: Adela Leiro
FOTOS: Adela Leiro
Mon Daporta
Internet

15. freixa
freixo de folla estreita,
(Fraxinus angustifolia)
narrow-leafed ash
frêne à feuilles étroites
freixo

16. Árbore de copa alta,
ovoide e pouco densa que
pode acadar os 25 metros
de altura.
É orixinaria do sur de
Europa, norte de África e
oeste de Asia.
Atópase en ribeiras e
bosques caducifolios
húmidos.
En Galiza aparece no
oeste, centro e sur.

17. TALO
O toro é recto, coa tona lisa,
de cor gris-verdosa nos
exemplares novos e castaña-
gris, con retículas profundas
nos exemplares adultos. Os
gomos son de cor castaña
escura.

18. FOLLAS
Caedizas, opostas, compostas,
pinnadas de 15 a 25 cm de
lonxitude. Formadas por 5-7
foliolos estreitos de forma
lanceolada, coa beira dentada,
de cor verde escura polo dereito
e máis clara polo revés.

19. FLORES
Sen pétalos, agrupadas en
panículas que poden conter
flores masculinas e
femininas mesturadas ou
separadas.

20. FROITOS
Sámaras, con ás de
forma lanceolada de ata
5 cm de lonxitude, de cor
castaña.

22. Montepando (O Val; As Nocedas; Monforte
de Lemos)
-20,9 m de altura e 6,08 m de perímetro.
Incluído no Catálogo de Árbores Senlleiras
da Xunta de Galiza.

23. Pazo de Mariñán (Bergondo)
-3,25 m de perímetro

24. Santa Baia
(Progo, Riós)
-3 m de perímetro.

25. Freixa en Cortegada.
Cortegada (Sarreaus).

26. Pazo de Rubiáns. (Vilagarcía de Arousa)
-15,50 m de altura e 3,10 m de perímetro.

27. Pazo de Fefiñáns. (Cambados)
-22 m de altura e 3,60 m de perímetro.

28. Alvarín (Atios, O Porriño)
-4,35 m de perímetro.
Incluído no Catálogo de Árbores
Senlleiras da Xunta de Galiza.

29. Caldas de Reis
-2,45 m de perímetro.

30. Tirabao
(Baión, Vilanova de Arousa)
-2,80 m de perímetro.

31. Albariña (Forcarei)
-4,82 m de perímetro.

32. Artes (Carballo)
-2,59 m de perímetro

33. USOS:
A madeira emprégase en ebanistería e para facer
ferramentas. A leña e o carbón son de gran calidade.
As follas son purgantes e a tona febrífuga e tónica.

34. CANTIGA POPULAR:
Se queres que o carro cante
forte, a un tempo e velaíño,
bótalle o eixo de freixo
e as treitoiras de sanguiño.

35. FREIXO DE FLOR, ORNO
(Fraxinus ornus)
Nativo do sur de Europa e suroeste de Asia.
Cultívase como especie ornamental polas súas
flores de cor branca que aparecen en densas
panículas.

36. Freixo de flor no pazo de Mariñán
(Bergondo)
-2,10 m de perímetro.

37. MONTAXE: Adela Leiro
FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta, Internet
Xullo 2015